mijn kind heeft spina bifida occulta - International Federation for ...
mijn kind heeft spina bifida occulta - International Federation for ...
mijn kind heeft spina bifida occulta - International Federation for ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>spina</strong> <strong>bifida</strong> o. 120x210 4p v2 09-09-2002 11:16 Pagina 1<br />
activiteiten te komen en een eigen persoonlijkheid te<br />
ontwikkelen. Ook is het belangrijk dat u zich niet alléén<br />
richt op uw gehandicapte <strong>kind</strong>. Zorg dat uzelf en eventuele<br />
andere <strong>kind</strong>eren in het gezin ook de kans krijgen zich<br />
te ontplooien. Gezinnen in dezelfde situatie kunnen elkaar<br />
daarin veel steun en praktische in<strong>for</strong>matie bieden.<br />
Werkgroep Hydrocephalus en Spina Bifida<br />
De BOSK werkgroepen Hydrocephalus en Spina Bifida<br />
bestaan uit ouders van <strong>kind</strong>eren met hydrocephalus en/of<br />
<strong>spina</strong> <strong>bifida</strong>, en volwassenen die zelf deze handicap<br />
hebben. De werkgroep probeert zoveel mogelijk gegevens<br />
te verzamelen over de medische gevolgen en behandelingsmogelijkheden<br />
en deze toegankelijk te maken voor ouders<br />
en andere betrokkenen. Verder oriënteert zij zich op de<br />
aanwezigheid en bruikbaarheid van praktische hulpmiddelen,<br />
nieuwe mogelijkheden in onderwijs en wonen en wettelijke<br />
regelingen. Daarnaast stimuleert de werkgroep nieuwe<br />
ontwikkelingen en contact tussen ouders onderling, jongeren<br />
onderling en volwassenen onderling.<br />
U kunt ook lid worden van de BOSK<br />
Als lid profiteert u van onze kennis en ervaring. Ook vindt u<br />
dan mogelijk wat sneller de weg in de medische molen en<br />
bij instanties, kunt u bewuster keuzes maken en bent u een<br />
betere gesprekspartner van deskundigen. Bovendien kunnen<br />
de BOSK en de andere leden dan profiteren van uw inbreng<br />
en ervaring. Zo kunnen we samen beter werken aan de<br />
toekomst van ons allemaal.<br />
Wilt u meer weten Bel, schrijf of email.<br />
BOSK l Landelijk Bureau l Postbus 3359<br />
3502 GJ Utrecht l Tel. 030 - 245 90 90<br />
Fax: 030 - 231 38 72 l info@bosk.nl<br />
Kijk ook op internet: www.bosk.nl<br />
Spina Bifida<br />
Occulta<br />
verborgen open rug<br />
Waar kunt u terecht<br />
Ouders van spastische <strong>kind</strong>eren richtten in 1952 de Bond<br />
van Ouders van Spastische Kinderen op. Omdat het werkterrein<br />
inmiddels veel breder is geworden, is de officiële<br />
naam nu: BOSK, vereniging van motorisch gehandicapten<br />
en hun ouders. Er zijn werk- en oudercontactgroepen voor<br />
diverse motorische handicaps.<br />
Vereniging van motorisch gehandicapten en hun ouders
<strong>spina</strong> <strong>bifida</strong> o. 120x210 4p v2 09-09-2002 11:16 Pagina 2<br />
Wat is <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong><br />
Als een tandje van een rits ontbreekt of als iets tussen twee tandjes komt, gaat de ritssluiting niet meer dicht. Spina <strong>bifida</strong> betekent letterlijk<br />
gespleten wervelkolom. Een ritssluiting is dan ook een goede vergelijking. Bij <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong> zijn de wervelkolom en de neuraalbuis die zich<br />
daarin bevindt niet volledig gesloten. We spreken dan van een sluitingsdefect. Als de neuraalbuis niet sluit, kunnen de daaromheen liggende<br />
weefsels niet goed dichtgroeien. De wervelbogen, die de buis aan de buitenkant moeten omringen, blijven ook open. Spieren, vetweefsel<br />
en huid ter plaatse kunnen ontbreken en het zenuwweefsel is niet goed ontwikkeld.<br />
Verschillende vormen<br />
Er zijn twee vormen: <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong> <strong>occulta</strong> en <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong><br />
aperta. Hoewel het gaat om dezelfde afwijking, zien beide<br />
vormen er aan de buitenkant verschillend uit. We spreken<br />
over <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong> <strong>occulta</strong> (‘verborgen open rug’), wanneer<br />
het neuraalbuisdefect nog met huid bedekt is. Spina <strong>bifida</strong><br />
aperta (‘open rug’) is meteen na de geboorte zichtbaar:<br />
de rug is daadwerkelijk open en er zit een soort wond.<br />
Deze folder gaat specifiek in op de <strong>occulta</strong>-variant.<br />
Bij <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong> <strong>occulta</strong> is, zoals gezegd, de huid over de open<br />
rug gegroeid. Daardoor is niet altijd direct te herkennen dat<br />
er sprake is van <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong>. Soms kan de intacte huid wel<br />
lichte afwijkingen laten zien, zoals abnormale verkleuring<br />
(pigmentatie), abnormale beharing, een vetgezwel of een<br />
putje in de middellijn. Meestal worden bij de geboorte echter<br />
geen afwijkingen gevonden en openbaren deze zich pas op<br />
latere leeftijd. Dat kan zelfs nog op volwassen leeftijd.<br />
Oorzaken<br />
Er is niet veel bekend over de oorzaak van <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong>.<br />
Wel is bekend dat zowel erfelijkheids-, voedings- als omgevingsfactoren<br />
een rol kunnen spelen. Spina <strong>bifida</strong> komt in<br />
Nederland bij ongeveer 1 op de 1000 pasgeborenen voor.<br />
Gevolgen<br />
Er zijn verschillende lichamelijk gevolgen van <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong>,<br />
in min of meer ernstige mate. Het ruggenmerg is als het<br />
ware een telefoonkabel die boodschappen doorgeeft tussen<br />
de hersenen en de verschillende lichaamsdelen (zoals huid en<br />
spieren). Wanneer deze beschadigd is, kunnen er problemen<br />
ontstaan doordat boodschappen niet of onvolledig worden<br />
doorgegeven:<br />
• Er kunnen verlammingen aan voet-, been- en heupspieren<br />
zijn. Doordat pijnprikkels niet waargenomen worden, kunnen<br />
huidbeschadigingen ontstaan die open plekken (decubitus)<br />
kunnen worden. Soms ontstaan broze botten.<br />
• De sluitspieren die de uitgang van de blaas en de endeldarm<br />
beheersen, kunnen geheel of gedeeltelijk verlamd zijn.<br />
Urine en ontlasting kunnen niet goed opgehouden worden,<br />
wat onzindelijkheid of incontinentie tot gevolg <strong>heeft</strong>.<br />
• Er zijn vaak afwijkingen aan de blaas waardoor beschadiging<br />
aan de nieren kan ontstaan.<br />
• De afvoer van het vocht dat om de hersenen en het ruggenmerg<br />
heen stroomt, kan verstoord zijn. Er ontstaat dan een<br />
waterhoofd (hydrocephalus). Om te voorkomen dat het teveel<br />
aan hersenvocht druk geeft op de hersenen, moet de neurochirurg<br />
meestal in de eerste levensmaanden een drain (pompje)<br />
plaatsen. Hierdoor kan het teveel aan vocht afvloeien naar<br />
het hart of de buikholte. Zie voor meer in<strong>for</strong>matie over<br />
hydrocephalus de folder hierover.<br />
Bij een <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong> <strong>occulta</strong> zit het ruggenmerg dikwijls vastgegroeid<br />
aan het omliggende weefsel. We spreken dan<br />
van een gekluisterd ruggenmerg of van een ‘tethered cord’.<br />
Overigens kan dit tethered cord ook pas in latere jaren<br />
ontstaan. Doordat het ruggenmerg vastzit, kan er in de loop<br />
van het leven sprake zijn van het optreden of verergeren<br />
van de verschijnselen.<br />
De ernst van de motorische stoornissen wordt sterk bepaald<br />
door het aantal zenuwen dat beschadigd is en welke spieren<br />
daardoor beïnvloed worden.<br />
Kenmerkend zijn dan vaak:<br />
• slechter lopen;<br />
• verminderde spierkracht;<br />
• lage rugklachten;<br />
• een toename van de functiestoornis van de urineblaas en<br />
het willekeurig/ongecontroleerd verliezen van ontlasting<br />
(incontinent voor faeces).<br />
Behandelmogelijkheden<br />
De <strong>kind</strong>erarts of neuroloog verricht aanvullend onderzoek<br />
om een vastgegroeid ruggenmerg vast te stellen. Op röntgenfoto’s<br />
van de wervelkolom zijn de open wervelbogen te zien.<br />
Op een MRI-scan (foto d.m.v. magneetgolven) is het<br />
ruggenmerg zichtbaar. Aanvullend onderzoek van de blaas<br />
en urinewegen is noodzakelijk. Als er sprake is van een<br />
vastgegroeid ruggenmerg dan is er vaak een neurochirurgische<br />
ingreep nodig. De neurochirurg kan het<br />
ruggenmerg losmaken waardoor het verergeren van de<br />
verschijnselen kan worden voorkomen, of de klachten<br />
zelfs verminderen. Een zeer individuele afweging is hierbij<br />
onontbeerlijk.<br />
Voorkomen<br />
Spina <strong>bifida</strong> is niet te voorkomen, omdat het ontstaan van<br />
meerdere factoren afhangt. Wel is aangetoond dat het slikken<br />
van foliumzuur voor en na de bevruchting de kans op <strong>spina</strong><br />
<strong>bifida</strong> verkleint. Wanneer ouders al een <strong>kind</strong> met <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong><br />
hebben of wanneer deze afwijking meermalen in de naaste<br />
familie voorkomt, is er bij een volgende zwangerschap een<br />
verhoogde kans op herhaling. Deze moeders wordt geadviseerd<br />
een hogere dosis foliumzuur in te nemen vóór en tijdens<br />
de zwangerschap. Erfelijk belaste moeders komen in<br />
aanmerking voor een erfelijkheidsonderzoek. Ook vindt er<br />
bloed- en/of vruchtwateronderzoek plaats en worden er<br />
echo’s gemaakt in de eerste maanden van de zwangerschap.<br />
Als bij de ongeboren vrucht een open rug wordt gevonden,<br />
is er de mogelijkheid de zwangerschap af te breken.<br />
Voor zwangeren bij wie <strong>spina</strong> <strong>bifida</strong> verder weg in de familie<br />
voorkomt, wordt bloedonderzoek aanbevolen.<br />
Meer in<strong>for</strong>matie hierover kunt u vinden in de BOSK-brochure<br />
‘Spina Bifida: over erfelijkheid’.<br />
Wat kunt u als ouder zelf doen<br />
Als ouder bent u natuurlijk afhankelijk van duidelijke medische<br />
voorlichting. Het is daarom misschien goed te beseffen dat<br />
het gevaar bestaat dat uw <strong>kind</strong> alleen gezien wordt als een<br />
medisch-technische puzzel. De emotionele en sociale<br />
ontwikkeling is echter even belangrijk als de lichamelijke.<br />
Daarin kunt u als ouder zelf een grote rol spelen. U kunt uw<br />
<strong>kind</strong> al vanaf de eerste maanden extra stimuleren om tot