Begrippenlijst - Student Onbekend.nl
Begrippenlijst - Student Onbekend.nl
Begrippenlijst - Student Onbekend.nl
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Orgaananatomie 1/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
accessoire geslachtsklier zaadblaasjes, prostaat en bulbo-urethraalklieren, uit entoderm,<br />
vormen zaadvocht<br />
allantoamnion<br />
vergroeiing amnion en allantoïs<br />
allantochorion<br />
parietaal blad allantoïs en chorion<br />
allantoïs<br />
ventrale uitzakking einddarm, opslag embryonale urine<br />
allantoïsblaas<br />
buiten embryo, tussen amnion en chorion<br />
allantoïsholte<br />
holte van allantois<br />
allantoïssteel<br />
urachus<br />
allantoïswand<br />
uit entoderm en visceraal mesoderm<br />
alveolus<br />
benige tandkas<br />
ameloblasten<br />
binnenste emaille-epitheel, produceert glazuur<br />
AMH<br />
antimullerian hormoon, zorgt voor degeneratie van ductus<br />
paramesonephricus in man<br />
amniochorion<br />
vergroeiing amnion en chorion, dorsaal van embryo<br />
amnion<br />
binnenste vruchtvlies, uit somatopleuron, ectoderm aan binnenzijde<br />
amnionholte<br />
ruimte tussen amnion en embryo<br />
amnionnaad<br />
vergroeiingsplaats uiteinden amnionplooi<br />
amnionplooi<br />
transversale plooi, breidt caudaal over kop uit<br />
ampulla<br />
groeiende punt van ureterknop<br />
angioblasten<br />
worden endothele cellen, uit mesoderm van splanchnopleuron<br />
angioblastic cords<br />
buizen/vaten uit angiocysten<br />
angioblastische plexus netwerk buizen/vaten<br />
angiocysten<br />
buisstructuren uit angioblasten<br />
angiogenese<br />
vorming bloedvatstelsel, aanmaak nieuwe vaten<br />
animale pool<br />
micromeren, aan bovenzijde, presumptief ectoderm<br />
aorta ascendens<br />
aorta naar craniaal<br />
aorta dorsalis/descendens bloedvat van hart naar caudaal<br />
aortaboog<br />
uit vierde kieuwboogarterie en deel aortazak<br />
aortakleppen<br />
kleppen tussen hart en aorta<br />
aortazak<br />
uitbreiding aan craniaal eind truncus arteriosus, begin<br />
kieuwboogarteriën<br />
apoptose<br />
geprogrammeerde celdood<br />
appendix epidydimis<br />
klein overblijfsel van craniaal deel ductus mesonephricus in mannen<br />
area opaca<br />
perifere deel blastoderm, op dooier<br />
area pellucida<br />
deel blastoderm boven holte, doorschijnend<br />
arteria axialis<br />
doorbloeding arm, later arteria brachialis, arteia<br />
medianis/radicilis/ulnaris, enz.<br />
arteria carotis<br />
bloedvat van hart naar hoofd, uit kieuwboogarteriën<br />
- communis na samenkomst externa en interna<br />
- externa vat in hoofd<br />
- interna vat in hoofd<br />
arteria coeliaca = celiac meest craniale deel arteria vitellina, doorbloedt voordarm en<br />
uitgroeisels<br />
arteriae gonadelis<br />
doorbloeden geslachtsorganen, laterale zijtakken aorta<br />
arteriae intercostalis<br />
doorbloeden neurale buis en somieten op borstniveau<br />
arteria intersegmentalis doorbloeden somietderivaten, dorsolaterale zijtak van aorta<br />
arteria mesenterica caudalis doorbloedt einddarm<br />
arteria mesenterica cranialis deel arteria vitellina na regressie navelblaas, doorbloedt middendarm<br />
arteria pulmonalis<br />
longader, van truncus pulmonalis naar lichaam<br />
arteria renalis<br />
definitieve doorbloeding bijnieren, bloed naar nieren voor filtering,<br />
laterale zijtak aorta<br />
arteria subclavia<br />
van hart naar armen<br />
arteriae suprarenalis<br />
doorbloeden bijnier, laterale zijtakken aorta<br />
arteria umbilicalis<br />
van aorta dorsalis naar allantochorion, gepaard<br />
arteria vertebralis<br />
bloedvat naar craniaal, uit arteriae intersegmentalis<br />
arteria vitellina<br />
dooierzakvat, van embryo naar dooierzak, in visceraal mesoderm,<br />
vormt oa a coeliaca en mesenterica cranialis en caudalis<br />
arytenoide zwellingen zwellingen bij zesde kieuwboog, vormen de larynx<br />
atrio-ventriculair kanaal kanaal tussen atrium en ventrikel<br />
atrio-ventriculaire kleppen voorkomen terugstroom bloed naar atrium in systole, linker heeft twee<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 2/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
'flapjes', rechter drie<br />
atrio-ventriculaire sulcus scheidt primitief atrium en ventrikel<br />
atrium<br />
hartboezem, craniaal<br />
atriumseptum<br />
scheidt rechter- en linker atrium<br />
aurikel<br />
flapje aan atrium<br />
autonome ontwikkeling zelfstandige ontwikkeling, onafhankelijk<br />
axiaal mesoderm<br />
chordamesoderm<br />
bevruchting<br />
samenkomst eicel en zaadcel<br />
bindweefsel<br />
extracellulaire matrix<br />
blaasdivertikel = cystic uit duodenum, vlak onder leverdivertikel, wordt galblaas en galbuis<br />
blastocoel/blastulaholte holte tussen micro- en macromeren, gevuld met vloeistof<br />
blastocyst<br />
blastula (zoogdier)<br />
blastoderm<br />
blastodiscus na klievingsdelingen (vogel)<br />
blastodiscus/kiemschijf bevat kern primaire oöcyt, wordt blastoderm (vogel)<br />
blastomeren<br />
cellen in blastula<br />
blastula<br />
massa cellen met blasocoel<br />
bloedeilandjes<br />
hoopjes cellen in dooierzak, worden bloedvaten<br />
boekmaag<br />
deel herkauwersmaag, uit uitpuiling curvatura minor<br />
bulbus cordis<br />
dorsaal van primitief ventrikel, wordt rechter ventrikel<br />
bulbo-/interventriculaire sulcus scheidt ventrikel en bulbus cordis<br />
bulbo-urethraalklier<br />
accessoire geslachtsklier, uit entoderm van urethra, net onder<br />
prostaat<br />
calvaria/craniale vault botten platte botten van schedel<br />
cardiogene plaat<br />
tussen septum transversum en neurale plaat, cellen vormen hart<br />
caudaal<br />
aan staartzijde<br />
caudo-dorsaal<br />
aan staart-rugzijde<br />
cel-celcommunicatie<br />
communicatie tussen cellen.....<br />
cementoblasten<br />
binnenste dentale-zakcellen, produceren cementum dat worteldentine<br />
bedekt<br />
centrale pees<br />
in diafrgama hart, uit septum, geen spier<br />
cervix<br />
baarmoedermond<br />
choana<br />
- definitieve opening achter secundair gehemelte<br />
- primitieve opening tussen neus- en mondholte na scheuring oronasaal<br />
membraan<br />
chorda (dorsalis)<br />
chordamesoderm<br />
chorda tendinae<br />
kleine pezen, bindt leaflet aan papillaire spier<br />
chorda tympani<br />
tak van nervus facialis, gaat naar taste buds op voorste deel tong<br />
chordamesoderm = notochord induceert vorming neurale buis, later opgenomen in wervelkolom<br />
chorion<br />
buitenste vruchtvlies, uit somatopleuron, ectoderm aan buitenzijde<br />
chorionvlokken<br />
trophoblastcellen met villi, foetale deel placenta, uit allantochorion<br />
clitoris<br />
uit genitale tuberkel bij vrouw<br />
cloaca<br />
verbreed einde van oerdarm<br />
cloacale plooien<br />
zwellingen naast cloacaal membraan<br />
coeloom<br />
holte<br />
competentie<br />
conditionele ontwikkeling<br />
conotruncus<br />
craniale deel bulbus cordis, wordt uitgang ventrikel<br />
conus cordis<br />
tussen bulbus cordis en truncus arteriosus<br />
copulatie<br />
coitus, brengt spermatozoa in vrouwelijke genitaaltractus<br />
corona radiata<br />
secundair eimembraan bij zoogdier, uit granulosaellen<br />
corpus uteri<br />
baarmoeder<br />
cortex<br />
gelachtige laag uit oa actinefilamenten onder celmembraan<br />
corticale reactie<br />
membrana vitellina laat los na bevruchting, amfibie<br />
corticale rotatie<br />
draaiing van 30 gr. van cortex<br />
craniaal<br />
aan kopzijde<br />
crista terminalis<br />
scheidt rechter auricula en sinus venarum, uit vezels, draagt impuls<br />
van SA-knoop naar AV-knoop<br />
cryptorchidie<br />
een of beide testes niet (geheel) afgedaald<br />
curvatura major<br />
grote bocht in maag in vroegere dorsale wand (snellere groei), later<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 3/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
linkerwand, beetje caudaal<br />
curvatura minor<br />
kleine bocht in maag, in vroegere ventrale wand, later rechterwand,<br />
beetje craniaal<br />
darmdraaiing<br />
draaiing van dunne darm, 270 graden om arteria mesenterica cranialis<br />
darmlus<br />
lus in darmen<br />
dentale lamina<br />
richel van epidermis op boven- en onderkaak<br />
dentale zak<br />
mesenchym rondom papilla dentale en lamina<br />
dentine<br />
calciumhoudende stof in tanden<br />
dermamyotoom<br />
dermatoom<br />
onderhuids bindweefsel, uit somieten<br />
descensus testis<br />
de testisafdaling<br />
determinatie<br />
voorbestemming<br />
DHT<br />
uit testosteron, zorgt voor prostaat en externe geslachtskenmerken<br />
diencephalon<br />
tweede hersenblaas, uit prosencephalon<br />
discoidaal<br />
discusvormig<br />
distaal<br />
aan het uiteinde van de ledematen<br />
distal tube<br />
diverticuli allantoïdes nectotic tips, necrotische uiteinden vruchtblaas<br />
dooierprop<br />
entoderm wat als laatste invagineert tijdens de gastrulatie<br />
dooierzak = yolk sac<br />
navelblaas, blastocoel<br />
dooierzakplacenta<br />
via splanchnopleuron van navelblaas, door entypie (knaagdieren)<br />
dooierzaksteel<br />
navelstreng<br />
dorsaal<br />
aan rugzijde<br />
dorsaal mesenterium verbinding tussen buikorganen en dorsale buikwand<br />
dorsaal mesocardium bindt hart in holte, uit oermondmesoderm, scheurt later<br />
dorsale determinant<br />
zorgt voor vorming organizer<br />
dorsale oermondlip<br />
animale rand oermond<br />
drempelwaarde ...<br />
ductuli efferentes<br />
buisjes tussen rete testis en ductus deferens<br />
ductus arteriosus<br />
shunt tussen truncus pulmonalis en aorta<br />
ductus choleduchus<br />
galbuis<br />
ductus cuvieri<br />
vena cardinalis communis<br />
ductus cysticus<br />
afvoerbuis galblaas<br />
ductus deferens<br />
uit ductus mesonephricus, spermabuis<br />
ductus epidydimis<br />
afvoerbuis epididymis<br />
ductus hepaticus<br />
afvoerbuis lever<br />
ductus mesonephricus afvoerbuis mesonephros, wordt ductus deferens in man en verdwijnt<br />
in vrouw<br />
ductus pancreaticus<br />
afvoergang ventrale pancreas (rechter lob)<br />
ductus pancreaticus access. afvoergang dorsale pancreas (linker lob)<br />
ductus paramesonephricus lateraal van ductus mesohephricus, sluit aan op urethra, vormt<br />
uterovaginaal kanaal en eileiders in vrouw en verdwijnt in man<br />
ductus venosus<br />
bloedvat door lever naar hart, van vena umbilicalis naar vena cava<br />
duodenum<br />
twaalfvingerige darm<br />
ectoderm<br />
wordt epidermis van huid, zintuigplacodes, neurale lijstcellen, centraal<br />
zenuwstelsel<br />
eicel<br />
vrouwelijke gameet<br />
einddarm<br />
caudale deel oerdarm<br />
emailleorgaan<br />
uit dentale lamina, produceert glazuur (= enamel)<br />
embryoblast<br />
veel cellen, animale pool wordt embryo<br />
embryonale periode<br />
van bevruchting tot uitkomen (vogel), van bevruchting tot<br />
organogense (zoogdier)<br />
endocardbuizen<br />
uit mesoderm van splanchnopleuron, vormen na fusie de primaire<br />
hartbuis<br />
endocardium<br />
binnenwand van hart, uit endocardbuizen, bestaat uit endotheel<br />
endocardkussens<br />
vier verdikkingen rond atrioventriculair kanaal<br />
endometrium<br />
slijmvlies van uterus<br />
entoderm<br />
wordt darmderivaten<br />
entypie<br />
omkering kiembladen (knaagdieren)<br />
epiblast<br />
bovenste laag blastoderm, presumptief ecto, meso- en secundair<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 4/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
entoderm<br />
epibolie<br />
ectodermuitbreiding, aan buitenkant<br />
epicardium<br />
mesothele cellen die het hart bedekken<br />
epidermis<br />
opperhuid<br />
epidydimis<br />
deel van ductus deferens onderaan testes, opslag spermatozoen<br />
epifyse<br />
uiteinden van bot<br />
epiglottis<br />
bedekt tracheaopening tijdens slikken, ontstaat bij vierde kieuwboog<br />
epimyocardium<br />
wand endocardbuizen<br />
epiploic foramen van Winslow smalle verbinding tussen groot en klein deel van peritoneale holte na<br />
maagdraaiing<br />
epitheel<br />
epoöphoron<br />
overblijfsel van ductus mesonephricus bij vrouw<br />
equaal<br />
deling in gelijke delen<br />
equatoriaal<br />
evenwijdig aan evenaar<br />
extra-embryonaal<br />
buiten embryo<br />
extra-embryonaal coeloom holte in lateraal mesoderm, scheidt parietaal en visceraal mesoderm,<br />
ruimte tussen amnion en chorion<br />
extremiteiten<br />
poten<br />
flexura cervicalis<br />
nekkromming<br />
flexura cranialis<br />
kopkromming<br />
foetale periode<br />
van oranogense tot geboorte (zoogdier)<br />
foramen cecum<br />
deukje in tong waar terminale en mediale sulcus raken<br />
foramen interventriculaire opening in wand tussen ventrikels<br />
foramen ovale<br />
opening tussen rechter- en linkeratrium, in tweede wand<br />
freemartin kalf<br />
vrouwelijk, deelt baarmoeder met mannelijk kalf, ontvangt AMH door<br />
gefuseerde vaten, geen ductus paramesonephricus: steriel<br />
freemartinisme " "<br />
frontonasal process<br />
ongepaarde prominentium<br />
fylogenese<br />
historische ontwikkeling tot verschillende soorten<br />
galblaas<br />
opslag van gal<br />
gametogenese<br />
vorming van gameten<br />
gang van Muller<br />
ductus paramesonephricus<br />
gang van Wolff<br />
ductus mesonephricus<br />
gastrulatie<br />
vorming van kiembladen uit blastula<br />
geleimantel<br />
secundair eicelmembraan (amfibie)<br />
genitaaltractus<br />
oa vagina<br />
genitale lijst<br />
mediaal van mesonephros, vormt gonade, bevat kiemcellen uit<br />
dooierzak<br />
genitale tuberkel<br />
zwelling aan voorzijde cloaca, wordt penis (man) of clitoris (vrouw)<br />
glandula mandibularis speekselklier, bij hoek onderkaak<br />
glandula parathyroidea bijschildklieren, uit derde en vierde kieuwzakjes<br />
glandula parotis<br />
speekselklier, dorsaal van glandula mandibularis<br />
glandula prostatea<br />
prostaat, accessoire geslachtsklier, uit entoderm van urethra, man<br />
glandula sublingualis speekselklier, dorsaal van galndula mandibularis<br />
glandula thyroidea<br />
schildklier<br />
glandula vesicularis<br />
zaadblaasje, accessoire geslachtsklier<br />
glandula vestibularis klier naast vagina ()<br />
glomerulus<br />
haarvaten in nier, hier wordt bloedplasma gefilterd door Kapsel van<br />
Bowman<br />
gonaden = gonads<br />
geslachtsorganen<br />
granulosa<br />
cellen die corona radiata vormen<br />
grijze halve maan/randzone tegenover sperm entry point, plaats oermond, tussen micro- en<br />
macromeren, breed aan dorsale zijde, presumptief mesoderm<br />
gubernaculum<br />
bindweefselligament, groeit naar scrotum (INSL-3), verkort<br />
(testosteron, DHT) en laat daarmee testis indalen<br />
hartgelei = cardiac jelly matrix, scheidt myocardium en endocardbuizen<br />
hematopoiesis<br />
ontstaan bloedeilandjes<br />
hemoblasten<br />
worden bloedcellen, in dooierzak<br />
hermaphrodiet<br />
kenmerken van beide seksen, vaak ovotestes<br />
histogenese<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 5/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
holoblastisch<br />
Hox-genen<br />
hypoblast<br />
ileum<br />
inaequaal<br />
incus<br />
inductie<br />
infundibulum<br />
instructieve interactie<br />
intermediair mesoderm<br />
intra-embryonaal coeloom<br />
intraperitoneaal<br />
invaginatie<br />
involutie<br />
isolecithaal<br />
isthmus<br />
kaakgewricht<br />
kalkschaal<br />
kapsel van Bowman<br />
karyogamie<br />
kiembladen<br />
kiemsikkel<br />
volledige deling<br />
vertellen de somieten door unieke combinatie van expressie wat ze<br />
moeten worden<br />
diepe laag blastoderm, presumptief primair entoderm<br />
dunne darm<br />
deling in ongelijke delen<br />
gehoorbeentje, uit kraakbeen in prominentia maxillaris, uit eerste<br />
kieuwboog<br />
aanzetting<br />
uitzakking diencephalon, vormt deel hypofyse<br />
wordt nieren en geslachtsorganen<br />
holte in lateraal mesoderm, scheidt parietaal en<br />
visceraal mesoderm<br />
in buikholte, caudaal deel oesophagus, maag, jejenum, ilieum, cecum,<br />
colon transversum, colon sigmoid (caudaalste deel)<br />
passieve migratie entoderm, door involutie<br />
actieve inrolling mesoderm door oermond<br />
dooier gelijkmatig verdeeld over cytoplasma<br />
laatste deel oviduct<br />
gewricht in kaken<br />
secundair eicelmembraan vogel<br />
filtert bloedplasma uit glomerulus, deel nephron in nier<br />
kernversmelting tot diploide cel<br />
ecto-, meso- en entoderm<br />
zone van primaire entodermcellen, gelegen aan voorzijde area<br />
pellucida<br />
kieuwboog = branchial/pharyngeal arch<br />
- eerste wordt boven- en onderkaak, incus, malleus en deel tong<br />
- tweede wordt tongbeen (hyoid) skelet, stapes en deel larynxbotten<br />
- derde wordt deel tongbeen en deel tong<br />
- vierde wordt deel larynxbotten en deel tong<br />
- zesde wordt deel larynxbotten<br />
kieuwboogarteriën = aortic arches verbindig aorta dorsalis en ventralis<br />
- eerste en tweede verdwijnen bijna geheel<br />
- derde (gepaard) wordt arteria carotis interna en communis<br />
- vierde wordt aortaboog (linker) en deel arteria subclavia (rechter)<br />
- zesde (linker) wordt truncus pulmonalis en ductus arteriosus<br />
kieuwgroeve = pharyngeal cleft deukjes aan buitenzijde pharynx<br />
- eerste deel oor<br />
- rest overgroeit door tweede kieuwboog<br />
kieuwzak = pharyngeal pouche uitgroeiing aan binnenkant pharynx<br />
- eerste (tussen eerste en tweede kieuwboog) wordt tymapnische holte en buis van Eustachius<br />
- tweede amandelen van gehemelte en pharynx<br />
- derde zwezerik (= thymus, migreert later naar dorsaal), caudale<br />
bijschildklieren (= parathyroids)<br />
- vierde craniale bijschildklieren<br />
- vijfde ultimobranchiale lichaampjes (worden C-cellen in schildklier)<br />
klievingsdelingen<br />
eerste delingen van zygote, totale massa van cytoplasma blijft<br />
nagenoeg gelijk<br />
knop van Hensen = prim. pit kuiltje aan eind primitiefstreep<br />
kopplooi<br />
plooiing bij kop, vormt subcephale ruimte<br />
kraakbeen van Meckel kraakbeen in onderkaak, uit eerste kieuwboog<br />
kween <br />
labia puvendi (vulvae) <br />
labioscrotale plooien<br />
naast urethrale plooien, wordt scrotum (man) of labia majora (vrouw)<br />
labium major<br />
grote schaamlip, uit labioscrotale plooi, verdwijnt bij huisdieren<br />
labium minor<br />
kleine schaamlip, uit urethrale plooi<br />
labyrinthblaasje<br />
ingestulpte oorplacode, afgesplits van onderliggend ectoderm<br />
laryngotracheale groeve ventrale uitstulping van pharynxbodem (entoderm), vormt luchtpijp en<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 6/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
longen<br />
larynx<br />
strottehoofd<br />
lateraal<br />
aan de zijkant<br />
lateraal mesoderm<br />
zijplaat mesoderm, visceraal en parietaal<br />
laterale cervicale sinus holte tussen uitgegroeide tweede kieuwboog en kieuwgroeves, bedekt<br />
met ectoderm, verdwijnt meestal, kan blijven zitten als cyste<br />
lebmaag<br />
deel herkauwersmaag, grotendeels uit uitstulping curvatura major<br />
(deels uit curv. minor), bij geboorte het grootst<br />
lensplacode<br />
wordt oog na inductie<br />
leverdivertikel<br />
onder septum transversum, vormt lever (behalve stroma: uit<br />
mesoderm van splanchnopleuron), in drie delen: pars hepatica (lever<br />
parenchym en galbuissysteem), pars cystica (galblaas) en steel<br />
(galbuis)<br />
leversinusoïden<br />
venennetwerk in de lever<br />
Leydigcellen<br />
differentieren in genital lijstmesenchym door SRYeiwit, produceren<br />
testosteron<br />
ligamentum arteriosum <br />
ligamentum coronarium uit septum transversum/diafragma, nadat lever erdoorheen is gegroeit,<br />
rondom kale bovenkant lever<br />
ligamentum falciforme uit ventraal mesenterium, bindt lever aan ventrale buikwand, bevat<br />
vena umbilicalis<br />
ligamentum gastrohepatis bindt lever aan maag<br />
ligamentum hepatoduodenale bindt lever aan duodenum, bevat galbuis<br />
ligamentum triangulare bindt lever aan diafragma<br />
lus van He<strong>nl</strong>e<br />
deel van nephron in nier, maakt van bloedplasmafiltraat urine<br />
maagdraaiing<br />
draaiing van de maag, om twee assen<br />
macromeren<br />
grote blastomeren, aan vegetatieve pool<br />
malleus<br />
gehoorbeentje, uit kraakbeen prominentia mandibularis, uit eerste<br />
kieuwboog<br />
Mangold <br />
mediaal<br />
langs midde<strong>nl</strong>ijn<br />
mediale sulcus<br />
groeve in tong tussen linker en rechter eerste-kieuwbooggebied<br />
medio-dorsaal<br />
aan midden-rugzijde<br />
medulla<br />
binnenste deel van oa klieren, ook van testis<br />
membraanbotten<br />
beschermt hoofd en delen gezicht<br />
membrana buccopharyngea oraalplaat, gevormd door prechordaalplaat, sluit voordarm af<br />
membrana cloacalis<br />
sluit einddarm af<br />
membrana vitellina<br />
omgeeft eicel, primaire eicelmembraan<br />
membranogenese<br />
vorming van vruchtvliezen uit extra-embryonale gedeelten van<br />
kiembladen<br />
meridionaal<br />
klieving van animale naar vegetatieve pool<br />
meroblastisch<br />
onvolledige deling (ongedeelde dooier)<br />
mesencephalon<br />
derde hersenblaas<br />
mesoderm<br />
kiemblad, vormt musculatuur, skelet, bindweefsel, circulatieapparaat,<br />
grooste deel urogenitaalstelsel, bekleding coeloom<br />
mesogastrium<br />
deel mesenterium gebonden aan maag<br />
mesolecithaal<br />
middelmatige dooierhoeveelheid (amfibie)<br />
mesonephros<br />
embryonale nier, uit intermediair mesoderm<br />
mesorchium<br />
plooi van mesonephros waar testis in hangt en die ductus<br />
mesonephricus ondersteunt<br />
metanephros<br />
definitieve nier, groei geïnduceerd door ureterknoppen, uit<br />
metanephrosblastema<br />
metencephalon<br />
vierde hersenblaas<br />
micromeren<br />
kleine blastomeren aan animale pool<br />
middendarm<br />
middelste deel oerdarm, eerst in open verbinding met dooierzak (sluit<br />
later)<br />
middenrif zenuwen<br />
zenuwen in hart, aan septum transversum<br />
milt = spleen<br />
uit mesoderm van dorsaal mesogastrium, maakt eerst bloedcellen, is<br />
later lymfeorgaan ()<br />
morfogen<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 7/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
morula<br />
bolvormige massa van blastomeren<br />
musculatuur<br />
spieren<br />
musculi papillaris<br />
spieren aan rechter atrio-ventriculaire kleppen<br />
musculi pectinati<br />
myelencephalon<br />
vijfde hersenblaas<br />
myocardium<br />
hartspieren, uit splanchnopleuron<br />
myotoom<br />
spieren, uit somieten<br />
nasale fin<br />
eerste dikke wand tussen neus- en mondholte<br />
nasale pits<br />
worden neusgaten<br />
nasale septum<br />
scheidt twee neusgaten<br />
navelblaas = yolk sac dooierzak, blastocoel<br />
navelblaassteel<br />
dooierzaksteel<br />
neonataal<br />
pasgeboren<br />
nephrogene streng<br />
lang stuk intermediair mesoderm, streng nephrotomen, vormt deel<br />
mesonephros en metanephros<br />
nephron<br />
urinevormend deel van nier<br />
nephros<br />
nier<br />
nephrotoom<br />
vormt het pronephros, in groepjes gelegen<br />
nervus facialis (VII)<br />
innerveert tweede kieuwboog<br />
nervus glossopharyngeus (IX) innerveert derde kieuwboog, gaat naar taste buds en sensoruiteinden<br />
op achterste deel tong<br />
nervus hypolgassalis (XII) innerveert tongspieren (myotoom), geïnnerveerd door nervus vagus<br />
nervus lingualis<br />
tak van nervus mandibularis, gaat naar sensorreceptors op eerstekieuwbooggebied<br />
van tong<br />
nervus mandibularis<br />
tak nervus trigeminus<br />
nervus maxillaris<br />
tak nervus trigeminus<br />
nervus trigeminus (V) innerveert mandibulare en maxillare zwellingen, sensorische<br />
innervatie ventraal deel gezicht, eerste kieuwboog<br />
nervus vagus (X)<br />
innerveert vierde en zesde kieuwboog, vierde-kieuwboogdeel van<br />
tong<br />
netmaag<br />
deel herkauwersmaag, uit uitpuiling curvatura major<br />
neuraal ectoderm = neuroepithelial cells bedekt medio-dorsale zijde, wordt hersenen en<br />
ruggenmerg<br />
neurale buis = neurenteric canal wordt ruggenmerg<br />
neurale lijst = neural crest afgesplitste ectodermcellen, dorsolateraal van neurale buis<br />
neurale wallen<br />
omsluiten neurale buis<br />
neurocranium = chondrocranium schedel om hersenen<br />
neurogene ectodermale placodes hieruit ontstaan craniale sensorneuronen<br />
neurulatie<br />
vorming neurale buis<br />
nier<br />
orgaan van bloedzuivering/urineproductie<br />
Nieuwkoopcentrum<br />
aanzetting organizer, inductie oermond<br />
odontoblasten<br />
buitenste cellen van papilla dentale, produceren (pre)dentine<br />
oerdarm<br />
holte in embryo, in gastrulatie<br />
oerdarmdak<br />
dorsale zijde oerdarm<br />
oermond<br />
inzinking aan caudo-dorsale zijde<br />
oesophagus<br />
slokdarm<br />
oligolecithaal<br />
weinig dooiermateriaal (zoogdier)<br />
omentum majus<br />
grote plooi in mesogastrium, hangt van dorsale buikwand en curvatura<br />
major, ligt over binnenste buikorganen<br />
omentum minus<br />
uit ventraal mesenterium, tussen lever en maag<br />
ontogenese<br />
individuele ontwikkelingsgeschiedenis van organisme<br />
ontwikkelingsbiologie het zoeken naar basisprincipes en processen van de ontwikkeling van<br />
het embryo<br />
oöcyt<br />
eicel<br />
oogblaas<br />
vormt oog<br />
oögenese<br />
vorming van haploide vrouwelijke geslachtscellen<br />
oögenium<br />
stamcel van oocyt<br />
oorplacode<br />
vormt oor<br />
oraalplaat<br />
sluit voordarm aan voorzijde af<br />
organizer<br />
inductie neurale buis, somieten en lichaamsassen<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 8/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
organogenese<br />
differentiatie kiembladen tot weefsels en organen<br />
orifice<br />
ostum na opname sinus venosus<br />
oronasaal membraan verdunde wand tussen neus- en mondholte<br />
ostium primum<br />
opening tussen rechter- en linkeratrium<br />
ostium secundum<br />
opvolger ostium primum<br />
ostum<br />
opening tussen vena en hart<br />
ovarium<br />
eierstok<br />
oviduct = fallopian tube eileider, uit ductus paramesonephricus<br />
ovulatie<br />
eisprong<br />
palatum durum<br />
hard gehemelte, scheidt neus- en mondholte<br />
palatum molle<br />
zacht gehemelte, scheidt twee delen pharynx<br />
pancreas dorsale<br />
vormt dorsaal van duodenum, wordt linkerdeel pancreas<br />
pancreas ventrale<br />
vormt ventraal van duodenum, wordt rechterdeel pancreas<br />
papilla dentale<br />
mesenchymheuvel onder tandlijst<br />
papilla duodeni major plaats waar pancreasbuis en galbuis samen in duodenum uitkomen, =<br />
ampulla van Vater<br />
papilla duodeni minor plaats waar dorsalen pancreasbuis (verdwijnt normaal) in duodenum<br />
uitkomt<br />
paradydimis<br />
paraxiaal mesoderm<br />
naast chordamesoderm, wordt somieten<br />
parietaal mesoderm<br />
lateraal, wordt vruchtvliezen<br />
paroöphoron<br />
overblijfsel van ductus mesonephricus bij vrouw<br />
partus<br />
geboorte<br />
patroonvormig<br />
pelvis renalis<br />
nierbekken<br />
penis<br />
mannelijke geslachtsorgaan, uit urethrale plooien<br />
pens<br />
deel herkauwersmaag, uit craniodorsale uitstulping van curvatura<br />
major (later caudaal), grooste deel<br />
periblast<br />
ongedeeld cytoplasma van blastodiscus<br />
pericardiale holte<br />
- definitieve 1/3 van primitieve, bevat hart<br />
- primitieve craniale deel coeloom, bevat ontwikkelende hart<br />
pericardioperitoneale kanalen twee dorsolaterale openingen in septum transversum, later tussen<br />
pleuraal en peritoneaal<br />
perinataal<br />
perineum<br />
fusie van septum rectale en cloacaal membraan, deelt laatste in<br />
urogenitaal en anaal membraan<br />
periodontaal ligament uit buitenste dentale-zakcellen, hecht tand aan bot<br />
peritoneale holte<br />
caudale deel coeloom (na maagdraaiing grote en kleine zak)<br />
permissieve interactie<br />
pharynx<br />
keelholte<br />
philtrum<br />
middelste deel bove<strong>nl</strong>ip<br />
placenta<br />
vruchtvliezen<br />
placode<br />
Goed gelokaliseerde, plaatselijke veranderingen in de epiblast (het<br />
wordt hoog-cylindrisch), ter hoogte van de kopstreek.<br />
pleurale holte<br />
twee, 2/3 van primitieve pericardiale holte, dorsolateraal, bevat longen<br />
pleuramnion<br />
(huisdier, vogel) schizamnion (knaagdier, mens)<br />
pleuropericardiale plooien scheiden pleurale (long) en pericardiale holte<br />
pleuroperitoneale membranen uit ventraal, fuseert met septum transversum, sluit<br />
pericardioperitoneale kanalen<br />
polyinvaginatie<br />
hypoblast invagineert op verschillende plekker<br />
polylecithaal<br />
veel dooiermateriaal (vogel)<br />
polyspermie<br />
veel spermien dringen oocyt binnen, 1 versmelt<br />
porta intestinalis cranialis voorste darmpoort<br />
postnataal<br />
na de geboorte<br />
prechordaalplaat<br />
vergroeiing ecto- en entoderm, voor kop<br />
predentine<br />
voorloper dentine, ongemineraliseerd<br />
pregastrulatiestadium blastoderm in twee lagen<br />
prenataal<br />
voor de geboorte<br />
presumptief<br />
voorbestemd<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 9/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
presumptief chordamesoderm involueert over dorsale oermondlip<br />
presumptief ectoderm animaal veld<br />
presumptief entoderm vegetatief veld<br />
presumptief mesoderm grijze halve maan<br />
primair<br />
als eerste<br />
primair entoderm<br />
oergeslachtscellen<br />
primitiefgroeve<br />
primitiefstreep<br />
primitiefstreep<br />
verdikking in area pellucida -> celmigratie<br />
primiefwal = prim. node wal van cellen om knop van Hensen<br />
processus vaginalis<br />
uitbreiding peritoneum richting scrotum<br />
proctodeum<br />
= anale groeve/kuil (pit), holte onder staart, uit ectoderm, vormt laatste<br />
deel rectum<br />
prominentia mandibularis twee caudale zwellingen, worden onderlip en deel onderkaak, uit<br />
eerste kieuwboog<br />
promentia maxillaris<br />
twee craniale zwellingen, worden bove<strong>nl</strong>ip en deel bovenkaak, uit<br />
eerste kieuwboog<br />
pronephros<br />
kleine epitheelballetjes, alleen functioneel bij lage vertebraten,<br />
verdwijnt anders<br />
pronucleus<br />
haploide kern, vormt na versmelting zygote<br />
prosencephalon<br />
voorste hersenblaas (later tel- en diencephalon)<br />
proximaal<br />
aan de voorzijde<br />
proximal tube<br />
pseudohermaphrodiet genitalien van ene sekse, gonaden van andere<br />
pseudopodia<br />
voorbereiding epiblastcellen op gastrulatie<br />
pulmonaalkleppen<br />
rete testis<br />
dunne buisjes tussen testiscords en ductuli efferentes<br />
retroperitoneaal<br />
vast aan dorsale buikwand, craniaal deel oesophagus, rectum<br />
- secudair duodenum, pancreas, colon ascendens, colon descendens<br />
reukplacode = nasal placode ectodermale verdikkingen, vormen later neus<br />
rhombencephalon<br />
laatste hersenblaas (later met- en myelencephalon)<br />
ruggenmerg<br />
sagitaal<br />
schaalvliezen<br />
secundair eicelmembraan vogel<br />
schildklier = thyroid<br />
uit entoderm dat uitgroeit van foramen cecum (thyroglossale gang),<br />
later verdwijtn verbinding<br />
schizamnion<br />
(knaagdier, mens) pleuramnion (huisdier, vogel), ontstaan<br />
amnionholte via plooivorming van extra-embryonale somatopleuron<br />
sclerotoom<br />
skelet, uit somieten<br />
scrotum<br />
balzak, om testis<br />
secudair<br />
als tweede<br />
secundair eimembraan eiwit, schaalvliezen, kalkschaal<br />
secudair entoderm<br />
secundair gehemelte tussen neus- en mondholte, palatum durum en molle<br />
semilunaire kleppen<br />
gaan terugloop van bloed tegen in aorta en longslagader<br />
sensorcapsules<br />
bot dat ogen, binnenoor en reukorganen ondersteunt<br />
septum toegang<br />
dorsaal, glad, dichtbij atrioventriculaire kanalen<br />
septum intermedium<br />
uit craniale en caudale endocardkussens, scheidt atrioventriculair<br />
kanaal in links en rechts<br />
septum primum<br />
scheiding tussen linker en rechter atrium<br />
septum secundum<br />
opvolger septum primum<br />
septum transversum<br />
scheidt coeloom in craniaal en caudaal deel, wordt diafragma<br />
Sertollicellen<br />
uit medulla van sexcords, door SRYgen, worden testiscords, later<br />
zaadbuisjes, produceren AMH<br />
sinus coronaris<br />
uit linkersinushoorn, ontvangt bloed voor kransslagader<br />
sinus urogenitalis<br />
deel vroegere cloaca<br />
- primitieve wordt blaas, urethra en definitieve sinus<br />
- definitieve wordt urethra in penis (man) of vestibulum van vagina (vrouw)<br />
sinus venarum<br />
deel volwassen rechteratrium, uit rechter sinushoorn<br />
sinus venosus<br />
bestaat uit sinushoorns<br />
sinushoorn<br />
primitief hartonderdeel, sluit aan op vena cardinalis<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 10/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
skelet<br />
botten<br />
smaakpapillen<br />
proefzintuigen<br />
somatopleuron<br />
parietaal mesoderm en ectoderm<br />
somieten<br />
vormen dematoom, sclerotoom en myotoom<br />
somietomeren<br />
worden somieten en kieuwbogen<br />
speekselklieren = salivary glands uit ecto- en entoderm in pharynxgebied<br />
Spemann<br />
sperm entry point<br />
waar de zaadcel de eicel binnendringt<br />
spermatogenese<br />
vorming van haploide mannelijke geslachtscellen<br />
spermatozoa<br />
spermium<br />
splanchnopleuron<br />
visceraal mesoderm en ectoderm, buiten: wand dooierzak, binnen:<br />
darmwand<br />
SRY<br />
deel op Ychromosoom, maakt indifferente gonade mannelijk<br />
staartplooi<br />
plooi aan caudale zijde<br />
stapes<br />
gehoorbeentje, uit kraakbeen tweede kieuwboog<br />
steroid(hormoon)<br />
stomodeum<br />
uit ectoderm, wordt de mondholte<br />
subcephale ruimte<br />
holte tussen kop en prechordaalplaat<br />
subgerminale holte<br />
tussen blastomeren en dooier (vglbaar blastocoel)<br />
tandlijst = dental lamina richel op kaak gevormd door kaakepitheel<br />
tandknop = tooth bud ingegroeide dentale lamina en mesenchymconcentratie (bevat neurale<br />
lijstcellen), vormt melktanden<br />
tandklok<br />
emailorgaan<br />
telencephalon<br />
eerste hersenblaas, uit prosencephalon<br />
telolecithaal<br />
dooier aan vegetatieve pool<br />
terminale sulcus<br />
groeve in tong, scheiding eerste en derde kieuwbooggebied<br />
testis<br />
bal man<br />
TFM-syndroom<br />
theca (folliculi)<br />
thymus<br />
zwezerik, uit derde kieuwzak<br />
tong<br />
uit distale tong buds/laterale linguale zwellingen (2/3 deel, uit eerste<br />
kieuwboog) en hypopharyngeal eminence (1/3 deel, uit derde en<br />
vierde kieuwboog)<br />
tongbeen (hyoid)<br />
tonsilla palatina<br />
amandelen van gehemelte, uit tweede kieuwzak<br />
torsie<br />
draaiing om lengteas<br />
trabeculae<br />
transverse pericardiale sinus op plek van dorsaal mesocardium <br />
treden<br />
trophoblast<br />
epitheliale cellen, omgeeft blastocoel<br />
truncoconale zwellingen worden wand tussen aorta en longslagader<br />
truncus arteriosus<br />
bloedvat van ventrikel naar kieuwboogarteriën, wordt aorta en<br />
longslagader<br />
truncus brachiocephalica<br />
truncus pulmonalis<br />
longslagader, van hart naar longen<br />
truncusseptum<br />
tuba auditiva<br />
gehoorbuis<br />
tuba uterina = fallopian tube oviduct<br />
tuberculum genitale<br />
tubulation<br />
model van embryo wordt buisvorm<br />
tunica albuginea<br />
bindweefsel om testis<br />
Turner's syndroom<br />
uitwendige gehoorgang<br />
urachus<br />
allantoïssteel, deel allantoïs in embryo en navelstreng, dunne buis<br />
ureter<br />
verbinding tussen nier en blaas<br />
ureterknop<br />
uitgroeiing ductus mesonephricus, induceert niergroei, vormt<br />
afvoersysteem<br />
urethra<br />
verbinding tussen blaas en buitenwereld<br />
uterovaginaal kanaal uit meest caudale deel van ductus paramesonephricus, wordt<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Orgaananatomie 11/11<br />
<strong>Begrippe<strong>nl</strong>ijst</strong><br />
bovenste deel van vagina en uterus<br />
uterus<br />
baarmoeder<br />
vagina<br />
vas deferens<br />
ductus deferens<br />
vasculogenese<br />
aanmaak van bloedvaten<br />
vegetatieve determinant zorgt voor vorming entoderm<br />
vegetatieve pool<br />
macromeren, veel dooiermateriaal<br />
vena azygos<br />
bloedvat van borst naar hart<br />
vena cardinalis<br />
in jong embryo, wordt vena cava<br />
- caudalis van caudaal naar hart<br />
- communis na samenkomst caudalis en cranialis<br />
- cranialis van craniaal naar hart<br />
vena cava caudalis = IVC bloedvat van caudaal naar hart, uit vena cardinalis caudalis, vena<br />
supracardinalis, vena subcardinalis, caudale zijde van vena vitellina<br />
vena cava cranialis = SVC bloedvat van craniaal naar hart, uit vena cardinalis cranialis<br />
vena portae hepatis<br />
poortader, van lever naar darm (), deel vena vitellina na regressie<br />
navelblaas<br />
vena subcardinalis<br />
vormt vena renalis, gonadelis en deel cava caudalis<br />
vena supracardinalis vormt deel van vena cava caudalis, azygos en intercostales<br />
venae pulmonalis<br />
longaders<br />
venae umbilicalis<br />
van allantochorion naar aorta dorsalis, gepaard, rechter verdwijnt,<br />
linker anostomosst aan ductus venosus<br />
venae vitellina<br />
dooierzakvat, van dooierzak naar embryo, in visceraal mesoderm,<br />
wordt leversinusoiden, deel vena cava caudalis, poortader, ductus<br />
venosus, vena mesenterica cranialis en caudalis<br />
veneuze kleppen<br />
weefselflapjes naast ostia<br />
ventraal<br />
aan de buikzijde<br />
ventraal mesenterium uit caudaal deel septum transversum, bindt maag en lever aan<br />
ventrale buikwand<br />
ventrikel<br />
hartkamer, caudaal<br />
ventrikelseptum<br />
scheidt ventrikels<br />
vestibulum vaginae<br />
uit holte van definitieve sinus urogenitalis<br />
visceraal epicard uit mesotheelcellen <br />
visceraal mesoderm<br />
lateraal, wordt bekleding organen, hart en bloedvaten<br />
visceraal peritoneum uit spetum transversum, bedekt groot deel lever<br />
viscerocranium<br />
aangezichtsschedel, achter gezicht<br />
voordarm<br />
craniale deel oerdarm<br />
voorste darmpoort<br />
grens tussen voor- en middendarm<br />
zenuwstelsel<br />
zijplaatmesoderm<br />
lateraal, visceraal en parietaal<br />
zona pellucida<br />
om zoogdier oocyt, houdt spermien tegen na bevruchting<br />
zygote<br />
bevruchte eicel<br />
© <strong>Student</strong> <strong>Onbekend</strong>.<strong>nl</strong> studentonbekend.<strong>nl</strong>/studiehulp Fouten voorbehouden
Change language