24 pgr summer 08 afr USE.indd - Omnia

’n Omnia Kunsmis Publikasie
somer 2008
Mielies
Kunsmispryse
bewaringsbewerking 2008
deense landbou
nuwe produkte
suksesStories
aartappels
24 pgr summer 08 afr USE.indd 1 9/5/08 1:13:59 AM

Praat met ons. Dit betaal.
Omnia Huis Posbus 69888 Tel: +27 (011) 709 8778
Sloanestraat 13 Bryanston, 2021 Faks: +27 (011) 463 3022
Epsom Downs, RSA
Gauteng, RSA
www.omnia.co.za
hjvanvuuren@omnia.co.za
PLAASLIK
WESKAAP
LAEVELD
Tel: (021) 983 1462 Tel: (013) 792 4234/5/6
Faks: (086) 627 1232 Faks: (013) 792 4240
OOSKUS
HOËVELD
Tel: (033) 239 9700 Tel: (013) 665 2291/2
Faks: (033) 239 9735 Faks: (013) 665 2284
VRYSTAAT
NOORDWES
Tel: (058) 304 8000 Tel: (018) 462 9831/2
Faks: (058) 304 1830 Faks: (018) 462 2098
OOS-KAAP
Kontak asseblief Ooskus
INTERNASIONAAL
ZAMBIË
ZIMBABWE
Tel: +260 1 243 441 Tel: +263 4 369 390/1/2/4
Faks: +260 1 246 542/3/4/5 Faks: +263 4 369 393
UITVOERE
AUSTRALASIA
Tel: +27 11 709 8899 Tel: +64 9 534 0309
Faks: +27 11 709 8927 Faks: +64 9 534 0319
MALAWI
Tel: +26 51 71 1310 / 71 0271
Faks: +26 51 71 0287
2
24 pgr summer 08 afr USE.indd 2 9/5/08 1:13:59 AM

SUKSESSTORIES
Groot opwinding oor maksimum opbrengsproewe ................................................................................. 5
Nutrilogie ® red mielies ............................................................................................................................ 14
Goeie resultate met Vrystaatse aartappelproewe .................................................................................. 15
Sukses met Nutrilogie® op probleemgronde ........................................................................................ 16
OmniSap ® -ontleding spaar geld ............................................................................................................ 17
Goedkoop koop is duur koop ................................................................................................................ 18
INHOUD
ARTIKELS
Deense Landbou gebruik tegnologie tot hul voordeel ............................................................................. 9
Waarom is kunsmis nou so duur.......................................................................................................... 10
“Landbou: Van Aspoestertjie na Sexy Prinses” ..................................................................................... 20
Landboukundige Konferensie ................................................................................................................ 21
Bewaringsbewerking boeredae .............................................................................................................. 22
NAVORSING EN ONTWIKKELING
Knolgrootte en –gehalte van aartappels drasties verbeter .................................................................... 19
GEREELD
Briewe en kommentaar ............................................................................................................................ 4
Produkfokus: NUTRICAL 19 ................................................................................................................. 8
Profiel: Ontmoet die deskundiges .......................................................................................................... 12
Boek-oorsig ............................................................................................................................................ 23
Op ’n ligter noot ..................................................................................................................................... 24
Nutrilogie ® Nuusbrief
Redakteur
Hantie Jansen van Vuuren
Kontaknommer (011) 709-8778
E-pos
hjvanvuuren@omnia.co.za
Posadres Posbus 69888, Bryanston, 2021
Straatadres
Omnia Huis, Sloanestraat 13, Epsom Downs
alle regte voorbehou. Geen deel van hierdie publikasie mag in enige vorm hervervaardig word, hetsy
elektronies, meganies, kopiëring, of andersins, sonder die geskrewe toestemming van Omnia Kunsmis nie.
3
24 pgr summer 08 afr USE.indd 3 9/5/08 1:14:02 AM

Briewe en kommentaar
Briewe en kommentaar
BRIEF UIT DIE VELD
Ons doen al sewe jaar met Omnia Kunsmis in Zambië besigheid en ek kan net met die grootste lof van hulle
produkte en diens praat. Hulle landboukundiges se kennis en die gewilligheid om raad te gee is vir ons
van die grootste waarde.
Skryf asseblief aan:
Verlede jaar het ons vir die eerste keer koring geplant. Ons het baie inligting en raad nodig
gehad met betrekking tot kunsmistoediening, grondvoorbereiding, die plantproses – die lys
is baie lank. Gelukkig kon ons meeste van hierdie inligting by ons Omnia landboukundige
in Mazabuka kry. Nadat die koring teen 180 kg/ha saad geplant is en die voorgestelde
kunsmis toegedien is, het die koring ’n mooi kleur gehad en goed gegroei. Ons het
komplimente gekry oor die grootte van die vlagblare en die are. Die opbrengs
was goed as mens in ag neem dat dit ons eerste poging was. Baie dankie aan
die Omnia landboukundige vir sy geduld en advies oor die laaste paar jaar.
Ons sal beslis weer van sy waardevolle diens gebruik maak.
Hantie Jansen van Vuuren
Posbus 69888
Bryanston
2021
Suid-Afrika
of
E-pos: hjvanvuuren@omnia.co.za
of
Faks no.: +27 11 463-3022
086 639 7003 (net in RSA)
LEAH & SEAN REEVE, MAZABUKA (Brief verkort en uit Engels vertaal)
Baie dankie Leah & Sean
vir hierdie mooi brief. Geluk met julle
eerste koring-plant poging!
Ongelukkig het julle nie ’n adres ingesluit
waarheen julle prys gestuur kan word nie.
Laat weet my asseblief wat julle fisiese adres
is en ek sal die baadjie vir julle per koerier
stuur.
Redakteur
WEN ’n PRYS!
Leah en Sean Reeve wen ’n baadjie vir hierdie wenbrief. As u die beste brief vir
die volgende uitgawe skryf, kan u ’n warm baadjie wen. Skryf gerus in Engels of
Afrikaans en rig u briewe aan Hantie Jansen van Vuuren. Die posadres, e-pos adres en
faksnommer verskyn elders op hierdie bladsy. U mag onder ’n skuilnaam skryf, maar
sluit asseblief u regte naam, posadres en telefoonnommer by die brief in. Hou dit maar
kort – ons hou die reg voor om enige brief te redigeer. U brief moet ons voor einde
Januarie 2009 bereik om in aanmerking vir die prys te kom.
4
24 pgr summer 08 afr USE.indd 4 9/5/08 1:14:21 AM

67% styging!
Groot opwinding oor
Noordwes
Deur Kobus van Zyl
Landboukundige, Noordwes
Maksimum opbrengsproewe
’n Profielgat by een van
die proefpersele waar die
vrywater duidelik sigbaar is.
Nuwe tegnologieë soos
opbrengsmonitors, spesifieke
grondklassifikasie en presisieboerdery
maak nuwe deure oop ten opsigte van
opbrengs, mits hierdie hulpmiddels
korrek toegepas word.
In die verlede is daar gereeld opbrengste
van meer as 10 ton/ha op droëland mielies
gerealiseer. Daarom het die landboukundiges
by Omnia Noordwes ’n paar proewe gedoen
om die maksimum opbrengs onder ’n gegewe
klimaatstoestand te bereik.
Die OmniPresies -span het die grondpotensiaal
en chemiese status van die vyf proefpersele
bepaal. Daar is besluit om ’n prys toe te ken
aan die medewerker wat die hoogste opbrengs
bokant die geskatte potensiaal stroop. Ons het
gepoog om, sover moontlik, al die regstellings met
kalk, gips en fosfaat voor plant te doen om enige
voedingstekorte op die mielies te voorkom.
In Tabel 1 volg meer inligting oor die verskeie
proefpersele.
Op vier van die vyf persele is die kultivar DKC
78-15B aangeplant, behalwe by Lichtenburg
(Grootpan), waar DKC 80-12B geplant is.
Die opbrengsresultate word in Tabel 2
weergegee. Die produsent se standaard
bemestingspraktyk het as die kontrolebehandeling
gedien. Van die persele het redelik
baie fosfaat benodig om die grond tot op ’n
optimale vlak reg te stel.
OmniSap ® -monsters is op ’n gereelde basis
by al die persele getrek om te evalueer of alle
voedingselemente beskikbaar is. Enige tekorte is
met blaarvoedings aangevul.
Die Coligny-perseel het, as gevolg van baie lae
reënval, nie soos die ander persele gereageer
nie. Dié grond is ook vlakker en het nie ’n kleikeerlaag
om vog op te gaar nie. Die grond as
hulpbron moet die beginpunt wees om te bepaal
of hoër opbrengste wel moontlik is.
5
24 pgr summer 08 afr USE.indd 5 9/5/08 1:14:39 AM

(k
Stry
ee
en
Noordwes
Groot opwinding oor maksimum opbrengsproewe (vervolg)
Tabel 1
Lichtenburg
(Grootpan)
Koppies
Perseel Grondtipe Gronddiepte
(m)
Opbrengspotensiaal
(ton/ha)
Vorige gewas
Tabel 2: Opbrengsresultate by die vyf persele gedurende die 2006/2007 seisoen
Vogstatus voor
plant
Reënval vir die
seisoen (mm)
Bloemdal 1.8 4.9 Mielies Droog 459
Avalon
Westleigh
Tukulu
1.6 6.2
Oorlê vanaf
mielies
Vry water 358
Coligny Clovelly 0.8 3.3 Mielies Droog 138
Schweizer-Reneke
Avalon
Pinedene
Clovelly
Bloemdal
1.6 4.8 Grondbone Vry water 200
Viljoenskroon Tukulu 1.6 6.3 Mielies Vry water 320
Perseel
Behandelings
Opbrengsmikpunt
(ton/ha)
N
kg/ha
P
kg/ha
K
kg/ha
S
kg/ha
Mikroelemente*/
K-humate
Plantestand/
ha
Opbrengs
(ton/ha)
Kg graan
per mm reën
(kg/mm)
Marge bo
bemestingskoste
Mielies @
R1500/ton (R)
Lichtenburg
(Grootpan)
Kontrole
B1
B2
4.0
8.0
12.0
112
200
266
12.9
79.3
79.3
0
5.8
5.8
0
10.0
20.0
Beide
Beide
Beide
30,000
(0.9 m)
3.72
5.72
7.43
8.16
12.54
16.28
4576.5
5029.5
7295.5
Koppies
Kontrole
B1
B2
4.0
8.0
12.0
70
120
200
12.0
68.5
72.5
0
0
0
21.0
39.0
71.0
Beide
Beide
Beide
18,000
(1.5 m)
4.34
7.80
5.76
12.12
21.78
16.08
5353.00
8877.00
4824.00
Coligny
Kontrole
B1
B2
3.0
6.0
9.0
54.5
133
220
10.5
19.6
38.5
15.0
32.6
55.0
12.0
29.0
44.0
Geen
Geen
Geen
18,000
(1.6 m)
tremspoor
1.06
1.07
1.08
7.29
7.29
7.30
724.17
-205.23
-1501.78
Schweizer-
Reneke
Kontrole
B1
B2
5.0
7.0
9.0
85
99
140
22.0
33.0
33.0
0
0
0
18.0
27.0
27.0
Geen
Geen
Geen
18,000
(1.17 m)
5.46
6.62
8.58
27.30
33.10
42.90
7090.00
8496.00
11033.00
Viljoenskroon
Kontrole
B1
5-5.5
9-10
96.6
151.2
20.7
36.4
7.7
11.4
9.0
9.0
Geen
Mikro
20,000
(1.5 m)
6.5
8.4
20.30
26.30
8452.00
10419.00
* Mikro-elemente wat bykomend toegedien is: sink (Zn), koper (Cu), mangaan (Mn), yster (Fe), boor (B) en molibdeen (Mo)
6
Regs van die persoon is die mielies wat 6.62 ton/ha opgelewer het. Die mielies aan sy linkerkant het 8.58 ton/ha opgelewer.
24 pgr summer 08 afr USE.indd 6 9/5/08 1:14:52 AM

Noordwes
Grondkaart:
06 (20.17 ha.)
effektiewe worteldiepte:
06 (20.17 ha.)
(20.2ha.) Field boundary
Grondvorm
av - avalon (7.1 ha. - 35.8%)
Tu - Tukulu (8.1 ha. - 39.9%)
We - Westleigh (4.9 ha. - 24.3%)
(20.2ha.) Field Boundary
Grondvorm - effektiewe worteldiepte
40-50cm (0.0 ha. - 0.0%)
60-70cm (0.0 ha. - 0.0%)
80-90cm (2.8 ha. - 13.7%)
100-110cm (2.1 ha. - 10.5%)
120cm (3.7 ha. - 18.2%)
120-140cm (11.6 ha. - 57.5%)
140-160cm (0.0 ha. - 0.0%)
160-180cm (0.0 ha. - 0.0%)
180-200cm (0.0 ha. - 0.0%)
210+cm (0.0 ha. - 0.0%)
10.00 – 12.00
9.00 – 10.00
8.00 – 9.00
7.00 – 8.00
6.00 – 7.00
5.00 – 6.00
4.00 – 5.00
3.00 – 4.00
0.00 – 3.00
Die boonste opbrengsmonitorkaart
(Viljoenskroonperseel) bevestig ook die rol wat
grond ten opsigte van potensiaal speel. Die vlakker
gronde het duidelik steeds goeie opbrengste
gelewer, maar dit was heelwat swakker as die
dieper, beter gronde.
Die gemiddelde styging in opbrengs oor die
vier persele met positiewe resultate was 67%.
Wat die resultate meer merkwaardig maak,
is die lae reënval wat op die meeste van die
persele voorgekom het. Die vorige seisoen
(2005/2006) was egter ’n baie nat seisoen, wat
die waarde van oordragvog op watertafelgronde
bevestig.
Met die tipe proewe bevestig Omnia sy
verbintenis tot die kliënt se sukses. Die proewe
was voorwaar ’n uitdaging vir elke medewerker
en landboukundige van die Omnia Noordwes
Besigheidseenheid. Dit was ’n lekker spanpoging
en daar is nuttige lesse geleer.
Geluk aan Mnr. Schalk Fourie van Schweizer-
Reneke wat die kompetisie gewen het met ’n
opbrengs van 87% hoër as die potensiaal wat voor
die seisoen bepaal is.
Prysuitdelingsgeleentheid
in
Lichtenburg met
Schalk Fourie
(kliënt) links, Louis
Strydom (Besigheidseenheidbestuurder)
en Stefan de Jager
(landboukundige)
regs.
wer.
7
24 pgr summer 08 afr USE.indd 7 9/5/08 1:17:42 AM

Summer Produkfokus 08
NUTRICAL 19
Verhoog Opbrengs en Bevorder
Hoë Vruggehalte
Toedienings van NUTRICAL 19 op appelbome verhoog opbrengs en
verskeie gehalte parameters aansienlik:
• Hoër persentasie opbrengs in die “optimale klas”
• Beter fermheid, vrugkleur en styselinhoud
• Groter vrugselle
Kultivars wat die beste op hierdie produk reageer is ‘Granny Smith’
en ‘Golden Delicious’.
NUTRICAL 19 bevat bykans 140 g/kg kalsium wat gebruik word om
selwande en membrane te versterk, om hulle vir langer heel te hou
en sodoende raklewe te verleng.
Opbrengs (t/ha)
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
effek van NUTRICaL 19 op appelproduksie
in die 2006 seisoen
effek van NUTRICaL 19 op appelproduksie
in die 2005 seisoen
30
Witvlei Protea Lorraine Beaulieu Witvlei Protea Twaalffontein
Opbrengs (t/ha)
100
90
80
70
60
50
40
Dit is ’n uitdaging om seker te maak dat die verdelende selle al die
kalsium kry wat hulle benodig. Plante kan nie kalsium van ouer weefsel
neem en gebruik waar dit nodig is nie. Kalsium moet uit die grond
onttrek word wanneer dit nodig is.
Kalsiumopname verminder wanneer grondtemperature te laag
of oormatig hoog is, of wanneer ontwikkelende vrugte die suiker
beskikbaar vir wortelontwikkeling beperk. As dit eers opgeneem is, is
daar nie ’n waarborg dat kalsium die ontwikkelende weefsel sal bereik
nie; kalsium beweeglikheid hang van transpirasievloei af en dit is
dikwels laag vir ontwikkelende vrugte en blare.
8
Proewe wat in die Wes-Kaap gedoen is, wys skerp opbrengsverhogings met die toediening van
NUTRICAL 19. ’n Verhoging in vruggewig, -grootte en -gehalte is ook verkry. Mikroskopiese ontleding
van die vrugte het op statisties-betekenisvolle verhoging in sellengtes gedui.
Kontak jou Omnia Nutrilogie ® landboukundige vir meer inligting oor hierdie produk.
24 pgr summer 08 afr USE.indd 8 9/5/08 1:18:06 AM

Gebruik Tegnologie tot hul Voordeel
artikel
Deur Megan A’Bear
Bestuurder: Navorsing &
Deense Landbou
Ontwikkeling
Dit is maklik om te dink dat die gras groener aan
die ander kant van die draad is, maar ’n onlangse
besoek aan Denemarke om die Landboukundige Veldproewekonferensie
by te woon, het bevestig dat boere
oral uitdagings in die gesig staar.
Deense boere word gesien as voedselprodusente,
omgewingsbestuurders en werkgewers. Die klem is op
omgewingsake en dit word in boerderypraktyke weerspieël.
Toediening van voedingstowwe word so beperk dat
boere net 85% van wat benodig word, kan toedien. En,
om kraalmis beter te bestuur, moet 75% van die stikstof
in die vorm van kraalmis wees. In sekere gevalle mag
boere amper geen chemiese stikstofkunsmis gebruik nie.
Hulle streng registrasiebeleid beteken dat boere baie min
plantbeskermingsprodukte het om van te kies en kan hulle
’n heffing van tot 50% betaal.
Die Deense Landbou-advies Diens (DAAS) help boere om
hierdie uitdagings tegemoet te kom. DAAS word besit en
gebruik deur Deense boere en is in 1875 begin toe boereorganisasies
hul eie raadgewers begin gebruik het. Die
fokus van hul navorsing weerspieël boere se belange: die
beste variteit, wanneer is plantbeskerming nodig, watter
pesdoder om te gebruik, die kleinste dosisse benodig
en hoe om dierlike afval aan te wend om die maksimum
voeding verkry Dit is ’n tweeledige organisasie met ’n
nasionale sentrum en 46 plaaslike raadgewende sentrums.
Met ’n besoek aan ’n raadgewende sentrum, was dit
fasinerend om die kreatiewe denke te sien wanneer dit
by die oplos van dié probleme kom. Behalwe die roetine
proewe wat pesdoderdosisse, ens. toets, was daar ’n
proef wat mostert gebruik om stikstof uit die grond te
‘myn’. Koring word gevolg deur mostert wat vinnig groei
en ’n diep wortelstelsel het (2m) en tussen 80 en 90 kg/
ha N opneem. Deur die stikstof in die grond uit te put,
kan boere meer stikstof op die volgende gewas toedien
omdat stikstof in die grond in aanmerking geneem word.
In die lente word die mostert in die grond teruggeploeg
as kompos en vul só die toegelate stikstof aan en help
die boer om optimale opbrengs te verkry. Gelukkig maak
hul koue winters die mostertsaad dood en is hergroei
nie ’n probleem nie. Hierdie sentrums gee die plaaslike
raadgewers die geleentheid om eerstehands te sien hoe
nuwe variteite en strategieë werk. Dit verbeter die gehalte
advies wat aan boere gegee word. Dit was skokkend om
te hoor dat die boer 100 Euro per uur vir advies betaal.
Die sentrums het ook ’n skakelfunksie en wandelpaaie en
piekniekplek is vir die plaaslike gemeenskap van die dorp
na die sentrum uitgelê. Baie word gedoen om die publiek
in te lig oor die rol wat die boer in die gemeenskap speel.
Gewasse word spesiaal geplant om die gemeenskap in te
lig en ons het hops en inheemse spesies gesien wat voëls
en wild aantrek.
Die ontwikkeling van nuwe variëteite is krities om die
uitdagings tegemoet te kom. Die teel van variëteite wat
aan die vereistes van Deense landbou voldoen, word
voortdurend getoets en ek was beïndruk deur die spoed
waarteen dit gedoen word. Na die aanvanklike ontwikkeling
in die glashuis, word variëteite (met potensiaal) vermeerder
deur ’n tegniek genaamd ‘Pendelgroei’ te gebruik. Dit
beteken dat, nadat die saad in Denemarke geoes word,
word dit New Zeeland toe verskeep en in ’n area met ’n
ooreenkomstige klimaat verbou. Dit gee hulle, in effek,
twee groeiseisoene per jaar. Uitstekende navorsingswerk
is ook aanlyn aan boere beskikbaar. Veldnavorsers
gebruik handterminale en, soos wat hulle data versamel,
word dit dadelik aanlyn aangeteken. Dit help met vinnige
verslaggewing en maak dit moontlik om die data gedurende
die seisoen te gebruik, vir bv. siektes. Proefresultate kan
binne ’n paar uur na oes gesien word, maar word as
“voorlopige proewe” geraporteer. Binne 24 uur is word
dit nagegaan en gepubliseer. Vir dié wat nie mal is oor
tegnologie nie, publiseer DAAS hulle jaarlikse verslag van
omtrent 1200 veldproewe net voor Kersfees elke jaar. DAAS
skat dat dié vinnige publikasie van resultate die tydperk wat
dit neem vir ’n variëteit om kommersieël beskikbaar te word
met een jaar verkort in vergelyking met die tradisionele
toetsstelsel. Die waarde hiervan is konserwatief teen
10-miljoen Euro beraam.
Deense landbou weet duidelik dat om vooruit te gaan is dit
nodig om tegnologie te gebruik, maar mens kan nie help
om te voel dat dit ook hul samewerkende benadering is
wat hulle uiteindelik die voorsprong sal gee nie.
9
24 pgr summer 08 afr USE.indd 9 9/5/08 1:18:39 AM

Industrie Nuus
Waarom is kunsmis nou so
DUUR
In die landbou is daar deesdae goeie nuus
en slegte nuus. Die goeie nuus is dat die
huidige graanpryse dit die moeite werd
maak om te boer. Die slegte nuus is dat
die insetkostes so duur geword het, dat
die risiko verbonde aan plant baie mense
senuweeagtig maak.
Kom ons kyk na wat kunsmis roumateriaalpryse
so dramaties beïnvloed.
Grafiek 2: Wêreld Populasiegroei
waT VEROORSaaK
HIERDIE HOË PRYSE
Tot nou toe was daar meer
roumateriale as wat daar ’n
aanvraag voor was. Gevolglik
was die pryse redelik laag. As
gevolg van faktore soos die
verhoogde populasiegroei, hoë
voedselpryse, voedseltekorte
en die vervaardiging van
biobrandstof, is die vraag na
roumateriale nou aansienlik
hoër. Dit veroorsaak tekorte aan
roumateriale, wat die pryse baie
opstoot.
POPULaSIEgROEI
10
9
8
7
6
5
4
3
Populasie in biljoene
In Grafiek 2 is dit duidelik hoe die wêreldpopulasie
in die laaste klompie jare gegroei het. As gevolg
van beter ekonomiese toestande kan al hoe meer
mense dit deesdae bekostig om vleis te eet instede
van graanprodukte. Grafiek 3 wys hoeveel graan
nodig is om vleis te produseer. Hierdie verhoogde
graanproduksie lei na ’n hoër vraag na kunsmis.
Grafiek 1: Wêreld vleisverbruik per persoon
45
40
35
30
25
20
13
2
1922
jare
15
1804
1
jare
37 jare
118 jare
0
1800 1850 1900 1950 2000
2050
Bron: United Nations (1995b); U.S. Census Bureau, International Programs Centre, International Data Base and unpublished tables.
1959
1974
1987
1999
12
jare
Grafiek 3: Kilogram graan nodig om een
kilogram vleis te produseer
Bees
Vark
Pluimvee
Deur Jan Vermaak
Afdelingsdirekteur
1980 1985 19190 1995 2000 2005 2010F
Totale wêreldpopulasie
2013
14
jare
0 2 4 6 8
2028
15
jare
2048
20
jare
10
24 pgr summer 08 afr USE.indd 10 9/5/08 1:18:55 AM

Industrie Nuus
Omdat daar nou meer mense is wat moet eet en
graan ook vir bio-brandstof gebruik word, is daar
tans wêreldwye voedseltekorte. Aardverwarming
maak hierdie situasie nog erger deur droogtes wat
op plekke soos Australië voorkom.
Graan, olies, rys en suikerriet word veral deur die
tekorte geraak. As gevolg hiervan het China, in ’n
poging om uitvoere te ontmoedig, uitvoerbelasting
op roumateriale na gemiddeld 135% opgestoot.
Dit het natuurlik ’n groot invloed op wêreldwye
roumateriaalpryse aangesien kunsmis wat vanuit
China uitgevoer is nou nie meer vir uitvoer
beskikbaar is nie.
Omdat daar voedseltekorte is, het voedselpryse
natuurlik ook gestyg. Boere sal eerder in kunsmis
belê as hulle weet dat hulle ’n goeie prys vir hul
produkte sal kry. Dit dra dan weer by tot die hoë
vraag na kunsmis.
Nuwe aanlegte
Die lae kunsmispryse in die verlede
het nie nuwe beleggings aangemoedig
nie. Die vraag na roumateriale het ook
vinniger gestyg as wat voorsien is.
’n Nuwe stikstofaanleg neem minstens
drie jaar om op die been te bring;
Fosfaatinstallasies neem tussen drie
en vier jaar. Kalium word op moeilik
bereikbare plekke gemyn en dus neem
dit omtrent sewe jaar om ’n nuwe
kaliummyn te ontwikkel, aangesien
die nodige infrastruktuur ook gevestig
moet word. Die situasie word vererger
deur sterk kompetisie vir boumateriale
en toerusting.
Dit beteken dat kunsmispryse
waarskynlik in die afsienbare toekoms
hoog sal bly.
Thorleif Enger, die President van
IFA (“International Fertilizer Industry
Association”) het dit mooi opgesom:
“Huidige kunsmispryse is ’n illustrasie
van die basiese beginsels van vraag
en aanbod. Dit weerspieël ’n behoorlik
funksionerende, maar baie beperkte
globale mark.”
Een ding is seker:
Die landboubedryf beleef baie interessante tye.
Die enigste manier om in hierdie omstandighede
nog steeds genoeg wins te maak, is om seker
te maak u kry soveel waarde uit u kunsmis as
Grafiek 4: Mielieprys teenoor N-, P- en K-pryse
Geelmielies fob USD/ton
Grafiek 5: N, P & K Vraag/Aanbod Balans
Kapasitiet
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
US no 2 Geelmielies US Golf
DAP US Golf
Totale potensiaalkapasiteit
Stikstof Fosfaat MOP
Vraag
Ureum korrel ME
MOP NW Europa
Potensiële Surplus
fob USD/ton
moontlik. Met die kundige advies van die Omnia
landboukundiges, asook bykomende dienste soos
grondontledings, OmniSap ® en OmniPresies , kan
u seker wees dat u gewas (en opbrengs) in goeie
hande is!
11
24 pgr summer 08 afr USE.indd 11 9/5/08 1:19:16 AM

Profiel
Ontmoet
DIE DESKUNDIGES
Landboukundiges
Hoëveld
ST Potgieter 083 414 4595
Brits, Koedoeskop, Thabazimbi
Omnia se Hoëveld Besigheidseenheid het ’n span ervare
landboukundiges met kennis oor ’n wye reeks gewasse.
Chris Burbidge 083 702 0760
Groblersdal, Marble Hall
David Fouche 082 923 0438
Witbank, Oos-Rand, Delmas, Bethal
Gerrit de Jager 082 388 2176
Ermelo, Piet Retief, Middelburg
Jan Schoonraad 083 441 2508
Standerton, Volksrust
Johan Engelbrecht 082 573 3877
Bethal, Delmas
Pieter de Jager 082 456 4563
Bronkhorstspruit, Balfour, Grootvlei,
Johannesburg
Wilhelm de Koker 082 567 1977
Naboomspruit, Sterkrivier
Wes-Kaap
Marinus de Beer 083 655 0129
Hexrivier, Grabouw, Robertson
Attie Haasbroek 083 557 5321
Sandveld & Swartland
Jan van Zyl 083 283 8311
Vredendal & Citrusdal
Pietman Wessels 072 582 0019
Ceres
Laeveld
André Smit 082 893 2785
Noord-Transvaal
Hentie Cilliers 082 904 2429
Kaapmuiden – Komati
Kobus van Heerden 079 500 7514
Hectorspruit
Noord Wes
Johan Fourie 082 880 3965
Upington
Jannie Peyper 083 288 7131
Parys, Koppies, Klerksdorp, Potch.,
Ventersdorp
Schalk Lombaard
is die Besigheidseenheidbestuurder
vir die
Hoëveld. Selfs al het hy
’n landbou agtergrond, is
Schalk lank reeds meer by
bestuur betrokke - eers
in die Laeveld en nou
in die Hoëveld. Hy was
voorheen Bestuurder
van Landboukundige
Ontwikkeling by Omnia se
hoofkantoor.
ST Potgieter het ’n B.Sc.
Agric en ’n Honeursgraad in
Landbouvoorligting. Hy het
meer as 30 jaar ondervinding
as ’n landboukundige en
werk al die afgelope agt
jaar vir Omnia Hoëveld.
Hy diens die Krokodilrivier
Besproeiingskema en
die Tarlton-area en werk
hoofsaaklik met mielies,
koring, sojabone en lusern.
ST het ook ondervinding met
groente, sitrus en intensiewe
tonnelboerdery.
Kobus van Zyl 083 633 9540
Viljoenskroon, Bothaville
Phillip Venter 082 496 1144
NWK
Jan du Toit 083 627 4402
NWK
Stefan de Jager 082 376 8915
Wolmaransstad, Schweizer, Delareyville
Chris Burbidge werk al 13 jaar David Fouche, ’n
vir Omnia as landboukundige landboukundige by Omnia
in die Groblersdal, Marble Hoëveld, het ’n M.Sc. Agricgraad
Hall, Loskopvallei en Stofberg
van die Universiteit van
areas. Hy was voorheen by Pretoria. Hy werk hoofsaaklik
die LNR Kleingraan-instituut
met mielies, sojabone,
werksaam. Chris het ’n M.Sc. droëbone, besproeiingskoring
Landbougraad en werk met en aartappels en bedien die
koring, tabak, mielies, katoen, Witbank, Delmas, Hoëveld Rif,
sitrus, groente, tafeldruiwe en
Bethal en Nigel areas.
soja. Hy is ook baie vertroud
met besproeiingskedulering van
koring.
12
ONTMOET DIE D
24 pgr summer 08 afr USE.indd 12 9/5/08 1:19:47 AM

Ontmoet
DIE DESKUNDIGES
Profiel
Landboukundiges
Oos-Kus
Kevern Macaskill 082 887 2653
Eston, Richmond, North Coast
Peter King 083 679 4066
Oos-Kaap
Francois du Plessis 082 887 4614
Port Elizabeth
Brian Hesom 083 679 1962
Noord-Natal / Midlands
Rollo Woodhead 083 679 1953
Oos-Griqualand
MC Veldsman 082 771 5495
Humansdorp
Gerrit de Jager
(Bethal) werk saam
met die agente in Piet
Retief, Middelburg,
Stoffberg,
Wonderfontein,
Belfast, Carolina,
Hendrina, Ermelo
en Dirkiesdorp. Hy
het ’n landbougraad
en spesialiseer
in aartappels en
presisieboerdery.
Johan Engelbrecht
het ’n B.Sc.-graad van
Potch Universiteit en
’n M.Sc. (Agric) van die
Universiteit van Natal.
Sy area is hoofsaaklik
Bethal, maar hy bedien
ook Delmas, Heidelberg,
Middelburg, Ermelo en
Standerton.
Jan Schoonraad het
’n B.Sc. (Agric)-graad
van die Universiteit van
Pretoria. Hy werk as
’n agent hoofsaaklik
in die Standerton- en
Volksrust areas met
mielies, sorgum,
sonneblom en sojabone.
William Gibson 082 856 2581
Noordkus, Richmond, Spesialiteite
Vrystaat
Johan Bredenkamp 082 304 6867
Hoopstad, Wesselsbron, Hennenman
John Craven 083 626 1783
Bethlehem, Reitz, Warden
Lafras Fouche 083 235 6556
Bethlehem, Heilbron, Frankfort, Vrede
Piet de Wet 082 788 5342
Clocolan, Bloemfontein, Ladybrand
Stefan Vrey 082 610 4184
Christiana, Hopetown, Douglas
Australië
Troy Morgan (Queensland N.) +61 429897074
Bob Wilson (Bundaberg) +61 419554207
Bruce de Gersigny (Brisbane) +61 400887876
Dr. Sammy Heng (Melbourne) +61 448064860
Jan de Jager (Perth) +61 429898131
Janus Erasmus (Melbourne) +61 448064860
Malawi
Ken McKenzie +265 1710287
Zambië
Bertie Serfontein +26 097770590
Met ’n B.Sc. Honsgraad in
Landbou Ekonomie, het Pieter de
Jager al as ’n dosent, ’n tegniese
adviseur, ’n gewasspesialis en ’n
tegniese verteenwoordiger gewerk
voordat hy by Omnia aangesluit
het as landboukundige. Hy diens
die Grootvlei, Bronkhorstspruit
en Vereeniging areas en werk
meesal met mielies, maar ook met
aartappels, koring, sonneblom,
sojabone, droëbone, kitsgras en
tot ’n mindere mate, groente.
Wilhelm de Koker het ’n B.Sc.
graad in Plantproduksie van die
Universiteit van Pretoria. Hy is vir
vyf jaar by Omnia in verskillende
streke werksaam en is tans
in die Nylstroom omgewing.
Hy het ondervinding met
presisieboerdery-aanbevelings en
doen ook die afgelope vier jaar
besproeiingskedulering. Wilhelm
werk met mielies, aartappels,
koring, tabak, sojabone, droëbone
en aangeplante weidings.
Kobus Smith +26 096764351
Vincent Mkuyamba +26 097999697
Gerhard Eloff (South) +26 097770589
Gawie Peens (North & Central) +26 097999226
Zimbabwe
Mark Tindle +263 4369393
Navorsing & Ontwikkeling
Teferi Yeshitela (Noord & Sentraal) 072 584 8783
Charles Wright (Noord-Wes,Vrystaat) 082 782 1379
Tanya Singh (Glashuis) 011 709 8930
Marinda Kellerman (Wes-Kaap) 082 899 7780
DESKUNDIGES
13
24 pgr summer 08 afr USE.indd 13 9/5/08 1:20:20 AM

Vrystaat
NUTRILOGIE ®
red mielies!
Deur Stefan Vrey,
Landboukundige: Vrystaat
Ons kliënt het aan die einde van 2006
’n plaas van 200 hektaar met twee
100 hektaar blokke in die Vrystaat
gekoop. Grondontledings is gedoen
en die landboukundige het 3 ton/ha
dolomietiese kalk voorgestel. Die kalk
is gedurende Junie 2007 toegedien
waarna die eerste mielies in Oktober
2007 geplant is.
Die kliënt het in November gekla dat die mielies
op die een blok besig is om dood te gaan. Na ’n
deeglike ondersoek is bevind dat die probleemblok
met ’n buurman se foutiewe planter geplant is.
Die planter het die kunsmis ver van die saad geplaas
en die swak wortelstelsel kon dit nie bereik nie.
Die landboukundige het voorgestel dat die kliënt
200 ml/ha ORGANOCELL en 3 kg/ha MAP39
toedien. ’n Week later het die kliënt al ’n 100%
verbetering gesien. Twee weke later het die kliënt
geskakel om te sê dat dié betrokke blok nou baie
beter is as al die ander mielies.
Die mielies op die plaas. Regs op die foto is die
behandelde mielies met die kontrole links.
14
Die twee blokke mielies is in Maart 2008 ge-oes.
Die opbrengs van die behandelde blok was 300
kg/ha meer as die res van die aanplantings. Die
waarde hiervan was R540 per hektaar en
R54 000 vir die 100 hektaar.
In Februarie 2008 het hierdie kliënt gevra dat
Omnia se verkoopspersoon die bestelling vir
kunsmis kom skryf. Nadat die bestelling geskryf
is, het die kliënt ons ingelig dat Omnia se voorstel
R270 per hektaar duurder as die opposisie s’n
is. Dit gee ’n premie van R 351 000 op die 1300
hektaar wat volgende seisoen geplant gaan word.
Die boer het dit duidelik gemaak dat hy gewillig is
om dit te betaal vir die kennis, diens en moontlike
hoë opbrengs op sy plaas.
Die foto wys die wortelontwikkeling van die behandelde
teenoor die kontrolemielies.
24 pgr summer 08 afr USE.indd 14 9/5/08 1:20:44 AM

Vrystaat
R 11,585 meer verdien!
Deur Lafras Fouche, Landboukundige: Vrystaat
Vrystaat aartappelproef
lewer
GOEIE RESULTATE
’n Proef is onlangs in die Vrystaat op aartappels gedoen, met die volgende resultate:
Behandelings
Groot
@ R26/sakkie
Groot/Medium
@ R24/sakkie
Medium
@ R23/sakkie
Klein
@ R16/sakkie
Totaal
Verskil
R/ha teenoor
kontrole
KELP-P-MAX +
OMNIBOOST
R 50,394 R 12,831 R 9,931 R 4,644 R 77,800 R 11,585
KELP-P-MAX +
MAP39
R 39,195 R 21,405 R 9,643 R 3,687 R 73,930 R 7,715
MAP39 +
ORGANOCELL
R 28,388 R 18,748 R 9,132 R 4,770 R 61,038 R -5,177
OMNIBOOST +
ORGANOCELL
R 44,217 R 16,607 R 4,813 R 1,989 R 67,626 R 1,411
KONTROLE R 23,636 R 23,770 R 15,231 R 3,578 R 66,215 -
Die foto links wys die aartappeltjies met die MAP(39) en
ORGANOCELL behandeling, terwyl die een regs die
OMNIBOOST en KELP-P-MAX behandeling aantoon.
15
24 pgr summer 08 afr USE.indd 15 9/5/08 1:21:09 AM

Vrystaat
Sukses met
Nutrilogie ®
op probleemgronde
Deur Piet de Wet
Landboukundige: Vrystaat
Een van ons kliënte in die Brandfort-omgewing het geskakel vir advies.
Hy produseer lusern en het met swak opbrengste gesukkel.
Die Omnia landboukundige het grond- en
watermonsters geneem wat aangetoon het
dat die watergehalte swak was. Daar was
baie lae kalium, baie hoë magnesium en hoë
natriumvlakke in die grond gewees.
Die lusern is op Arcadia-gronde geplant
en ’n drupstelsel is ondergronds
geïnstalleer.
Ongelukkig is die druppers te wyd gespasieer
en het die water nie goed versprei nie.
Die landboukundige het voorgestel dat gips
teen 2 ton/ha bo-oor die lusern toegedien
word. Daarna is 5 kg/ha MAP39 en 200 kg/ha
VITA K toegedien.
Die foto’s onder wys hoeveel die lusern al
verbeter het.
16
Kontrole
Behandelde lusern
24 pgr summer 08 afr USE.indd 16 9/5/08 1:21:48 AM

Hoëveld
OMNISAP ®
ontleding spaar geld
Deur ST Potgieter
Landboukundige: Hoëveld
Een van ons kliënte in die Hoëveld gebied het onlangs baie geld
gespaar. Die kliënt boer met saadmielies in die Krokodilrivier
Besproeiingskema.
Onlangs het ’n saadinspekteur wat by hom
aangekom het, genoem dat die mielies lyk of dit
’n kaliumtekort het.
Die kliënt het Omnia geskakel en die
landboukundige het gaan kyk. Hy het besluit
dat dit eerder na ’n stikstoftekort gelyk het.
Die gebied het baie nat toestande ondervind
– toestande wat stikstoftekorte gewoonlik
aanhelp. OmniSap ® -ontledings is gedoen, wat ’n
stikstoftekort bevestig het.
Aanvullende stikstof is toegedien en die mielies
het herstel. Geld is op die korrekte voedingstof
spandeer.
OmniSap ® kan help om te bepaal wat met ’n
plant fout is en sodoende die produsent baie geld
spaar.
OmniSap ® Verslag
Stikstof (68)–
Fosfaat–
Kalium (131)–
Kalsium (168)–
Magnesium (142)–
Natrium–
Swael–
Koper–
Mangaan (104)–
Sink–
Yster–
Aluminium–
Boor (50)–
Vormnommer 111911
Datum 2008/02/08
Kliënt
Landboukundige S T POTGIETER
Monsternommer Land 1
Gewas
Mielies
Weke na Opkoms 7
Verbouing
Besproeiing
Aanbeveling
Die SAP analise lyk baie mooi en bevestig wat ek gesien het
- ons kort net stikstof. Ek dink ons moet dalk 5kg/ha Solubor
ook gee met die volgende toediening. Die boor is baie laag
alhoewel ek nog nie die tekortsimptome gesien het nie. Soos
ek vir jou gesê het kan die SAP analise tekorte uitwys voor
dit sigbaar is en reeds skade veroorsaak het.
Silikon–
GEVOLGLIKE SKADE OF GEBREK AAN REAKSIE
Al ons analitiese werk word uitgevoer met die grootste sorg, en dus word die verslag as korrek aanvaar. OMNIA kan egter nie verantwoordelik gehou word vir enige foute, aangesien gewasopbrengs en
kwaliteit beinvloed word deur verskeie onbeheerbare faktore, en OMNIA geen kontrole kan uitoefen oor die bestuur van die gewas nie, en gevolglik kan OMNIA geen verantwoordelikheid aanvaar vir skade
of onvoldoende reaksie van die toedienings as gevolg van die bevindings en/of aanbeveeling van die verslag nie. Die monster wat ingedien is, is getoets en die resultate verkry word hierbo weer-gegee. Die
verslag is egter net van toepassing op die monster wat getoets is en kan egter nie gewaarborg word as verteenwoordigend van die totale aanplanting nie. Die SAP mengsel mag nie met onkruiddoder gemeng
word nie.
Dit is hoe die OmniSap ® -ontledingsverslag gelyk het. Dit is duidelik hierop dat die stikstof laag was. Die
boor was ook te laag en is deur die ontleding opgetel nog voordat enige tekortsimptome op die plante
gesien kon word of voordat skade aan die plante gedoen is.
17
24 pgr summer 08 afr USE.indd 17 9/5/08 1:22:11 AM

Hoëveld
Goedkoop
is duur koop!
koop
Een van ons lusernboere in die Krokodilrivier Besproeiingskema
het ’n standaard aanbeveling by ’n ander kunsmismaatskappy
van 1 t/ha Supers(10.5) en 200 kg/ha KCl(50) gekry.
Deur ST Potgieter
Landboukundige: Hoëveld
Met Nutrilogie ® kan u seker wees van die regte advies op
die plaas. U is verseker dat die regte produkte aangekoop
en toegedien word om die beste opbrengs te verseker. Selfs
met die premie wat vir Nutrilogie ® betaal word, kan dit baie
duurder wees om die “goedkoper” roete te volg.
Omnia se landboukundige het grondmonsters geneem en voorgestel dat geen kunsmis voor plant
toegedien word nie.
Die produsent wou die standaard aanbeveling van 100 kg/ha Supers en 150 kg/ha KCl elke keer na die
lusern gesny is toedien. ’n OmniSap ® -ontleding is gedoen en die landboukundige het voorgestel dat
geen kunsmis toegedien word nie. Mikro-elemente is eerder voorgestel.
Met hierdie advies het die kliënt R 10,268 per hektaar gespaar by die plant van die lusern en R 2,074 per
hektaar op bobemesting met elke sny.
Vormnommer 185353
OmniSap ® Verslag
18
LABORATORIUM
ONTLEDINGSVERSLAG
Kliënt Landdrosdistrik BRITS
Verteenwoordiger
JAN RABIE
S T POTGIETER
Landboukundige
0836758150 0834144595
Monster Datum 2007/06/04 Verslag Datum 2008/07/23
ROeTINe GRONDONTLeDING
Plaasnaam
Landnommer A9 A17 L26 L30
Lab nommer 17296 17296 17301 17302
Gewas Koring Koring Lusern Lusern
Hektaar 11.0 16.0 22.0 12.0
Monsterdiepte Bo-grond Bo-grond Bo-grond Bo-grond
Kleur Ro Br Ro Br Ro Br Ro Br
Brutodigtheid (kg•m –2 ) 1430 1485 1430 1365
pH (KCI) 6.5 (M) 7.1 (H) 6.0 (M) 6.2 (M)
Uitruilbare suur NVT NVT NVT NVT
Suurversadiging (%) NVT NVT NVT NVT
S (% van norm) 111 (M) >150 (BH) >150 89
P (mg•kg –1 ) 38 (BH) 49 (BH) 30 (BH) 36 (BH)
K (mg•kg –1 ) 216 (BH) 145 (BH) 286 (BH) 240 (BH)
K(% van EKUK) 9 49 10 10
Ca (mg•kg –1 ) 667 (BH) 1050 (BH) 790 (BH) 690 (BH)
Ca(% van EKUK) 56 60 52 55
Mg (mg•kg –1 ) 224 (BH) 283 (BH) 302 (BH) 228 (BH)
Mg(% van EKUK) 30 27 33 30
Na (mg•kg –1 ) 63 183 96 73
Na(% van EKUK) 4 9 6 5
EKUK (cmol c –kg –1 ) Bereken 6.1 8.7 7.6 6.3
Ca/Mg 1.9 2.3 1.6 1.6
Mg/K 3.3 6.3 3.4 3.0
(Ca + Mg)/K 10 20 9 9
Eletriese geleiding (mS•m –1 ) NVT - NVT NVT
Stikstof (225)–
Fosfaat–
Kalium–
Kalsium–
Magnesium–
Natrium–
Swael (87)–
Koper (91)–
Mangaan (147)–
Sink–
Yster–
Aluminium (139)–
Boor (31)–
Silikon (65)–
GEVOLGLIKE SKADE OF GEBREK AAN REAKSIE
Al ons analitiese werk word uitgevoer met die grootste sorg, en dus word die verslag as korrek aanvaar. OMNIA kan egter
nie verantwoordelik gehou word vir enige foute, aangesien gewasopbrengs en kwaliteit beinvloed word deur verskeie
onbeheerbare faktore, en OMNIA geen kontrole kan uitoefen oor die bestuur van die gewas nie, en gevolglik kan OMNIA
geen verantwoordelikheid aanvaar vir skade of onvoldoende reaksie van die toedienings as gevolg van die bevindings en/of
aanbeveeling van die verslag nie. Die monster wat ingedien is, is getoets en die resultate verkry word hierbo weer-gegee. Die
verslag is egter net van toepassing op die monster wat getoets is en kan egter nie gewaarborg word as verteenwoordigend van
die totale aanplanting nie. Die SAP mengsel mag nie met onkruiddoder gemeng word nie.
Bo is die OmniSap®-verslag wat aanwys dat van
die mikro-elemente laag was, maar P en K was
nog voldoende.
Links is die grondontleding waarop die
landboukundige sy besluit baseer het. Dit is
duidelik dat die P, en K in die grond hoog of baie
hoog was.
24 pgr summer 08 afr USE.indd 18 9/5/08 1:22:14 AM

Knolgrootte en gehalte van
aartappels drasties verbeter
Navorsing & Ontwikkeling
Deur Attie Haasbroek, Landboukundige: Weskaap
Proewe gedoen deur M. Kellerman en J. Steenkamp (Omnia Navorsing & Ontwikkeling)
Aartappelproduksie is die hoofvertakking in die
Sandveldgebied in die Wes Kaap. Die Sandveld
is bekend vir goeie gehalte aartappels, maar om
winsgewend en kompeterend te bly, moet opbrengs
en gehalte deurentyd verhoog word. Die ekonomiese
volhoubaarheid word deur drie faktore bepaal:
opbrengs, gehalte en knolgrootte. Deur die gebruik van
’n gebalanseerde bemestingsprogram is daar reeds ver
gevorder om hierdie faktore in balans te optimaliseer.
Gedurende die somerseisoen van 2007/08 is
N-Gas -toedienings in die Sandveld gedoen.
Die effek van N-Gas op die gehalte en knolgrootteverspreiding
van die oes is ondersoek. Drie
verskillende hoeveelhede N-Gas is aanvullend tot
die normale kunsmisprogram toegedien. Die normale
bemestingsprogram het as die kontrole gedien.
Die behandelde persele het deur die groeiseisoen
duidelik groener vertoon en het ook langer groen
gebly. Dit dui moontlik op die feit dat die plant langer
fotosinteties aktief gebly het, wat die knolgrootte en
gehalte kan verbeter.
Al die behandelings het ’n hoër persentasie Klas 1
aartappels produseer. Behandeling C, die hoogste
toedieningspeil, het 50.4% Klas 1 aartappels
produseer, teenoor die 34.5% van die kontrole.
Met Behandeling C is 86.8% van al die aartappels in
Klas 1 en 2 gesorteer. Hierdie verbetering in klas hou
finansiële voordeel vir die produsent in.
Effek van verskillende behandelings op die gerealiseerde prys
N-gas Sandveld 2007/2008
Vertikale lyne dui op 0.95 sekerheids intervalle met gem.
Met die knolgrootteverspreiding was 53% van alle
Klas 1 aartappels groter as medium by behandeling
C, en slegs 39% by die kontrole. Die N-Gas -
toediening het ’n verbetering in knolgrootteverspreiding
teweeg gebring, wat beteken dat
die produsent ’n groter persentasie van sy oes as
medium en groot kon bemark. Dit beteken ’n hoër
inkomste vir die produsent.
Die gerealiseerde prys van Behandeling C was
R2,43 per kilogram hoër as dié van die kontrole.
In Behandeling A was die verbeterde gehalte nie
voldoende om die koste van die behandeling
ekonomies te regverdig nie, terwyl in Behandelings B
en C ekonomies dit wel regverdigbaar was.
Dit is noodsaaklik dat elke toediening wat ’n
produsent op sy aartappels doen, ’n finansiële
verskil moet maak. Omnia Kunsmis beskik, binne die
Nutrilogie ® -benadering, oor ’n hele reeks produkte en
dienste, waarvan N-Gas maar net een is. Nutrilogie ®
as besigheidsmodel het ten doel om, soos hier
gedemonstreer, welvaart vir almal te skep.
Persentasie
60
50
40
30
20
10
0
Kontrole Behandeling A Behandeling B Behandeling c
Klas 1 Klas 2 Klas 3 Ander
R/kg
Kontrole A B C
Behandeling
Gedurende die groeiseisoen was die verskille reeds in die
behandelde persele sigbaar
19
24 pgr summer 08 afr USE.indd 19 9/5/08 1:22:20 AM

Industrie Nuus
“
Landbou:
Van Aspoestertjie tot
Sexy Prinses”
Mnr Deon van Rooyen, Besturende Direkteur van Pannar Saad (regs), is die
eerste Suid-Afrikaner wat verkies is tot Voorsitter van die Internasionale
Saadfederasie. Sy twee jaar in die posisie het gedurende die Federasie se
jaarlikse Algemene Kongres in Prague, hoofstad van die Tsjeggiese Republiek,
onlangs tot ’n einde gekom. Hier is ’n paar uittreksels uit sy openingsrede.
20
“Ons industrie is in globale terme redelik
klein. Die waarde en bydrae tot nasionale
en streeksekonomie en, uiteindelik ook die
wêreldekonomie en die welstand van die
mensdom is, na my mening, vir baie dekades
onderskat. Dit het nou verander. Die bio-brandstof
revolusie en die nuwe en vinnige tegnologiese
vooruitgang in die laaste paar jare, het landbou
se beeld (en daarom ook ons industrie s’n) op
so ’n manier verhoog dat politici en beleggers
daarop agslaan. Landbou is besig om van die
Aspoestertjie van baie ekonomieë in ’n taamlike
sexy prinses met goeie potensiaal te verander.
Terwyl ons hier in Prague byeen is vandag, is
die warm onderwerp in baie lande en gebiede,
die Verenigde Nasies, die Wêreld Bank en ander
globale instansies ingesluit, die huidige en
potensiële tekorte aan voedsel en voer wat die
wêreld in die gesig staar. Gepaardgaande hiermee
is die skerp verhogings in kospryse wat al klaar
tot voedselonluste en betogings in verskeie lande
gelei het. Wêreldgraan en -olie voorrade is baie
laag en dit, saam met die groeiende vraag en
ander faktore, soos die dramatiese verhoging in
die olieprys en die effek wat dit het op produksie
en verspreidingskostes, het tot voedselinflasie
aanleiding gegee.
Die ‘blaam of rede’ vir potensiële en werklike
voedseltekorte en -inflasie word dikwels deur
verskillende belanghebbendes gepak op
redes soos ekonomiese groei en stygende
lewensstandaarde van lande soos China en
Indië, tot ’n nuwe aanvraag deur hoofsaaklik die
VS en Europese bio-brandstof industrieë. In die
ontwikkelende wêreld waar ek vandaan kom, word
verskeie partye, van boere tot ander rolspelers in
die voedselketting, van winsbejag beskuldig’.
Die bio-brandstof industrie bly die onderwerp
van ernstige debatte aangaande die waarde
daarvan om brandstof uit potensiële voedsel om te
skakel. Die ekologiese en omgewingswaarde van
biobrandstof word in baie gebiede bevraagteken.
Ook die ekonomiese waarde en lewensvatbaarheid
daarvan op die langtermyn.
Die GM (geneties gemodifiseerd) debat in
landboukultuur duur voort en in sekere lande het
belowende vordering onlangs tot stilstand gekom
of selfs agteruit gegaan, gewoonlik as gevolg van
emosionele instede van rasionele redenasies.
Ek wil die bewering beklemtoon wat ek laasjaar
in Christchurch gemaak het dat die saadindustrie
die sleutel of sleutels hou tot die oplossing van
baie van die ernstiger probleme wat ons planeet
vandag trotseer. Die vooruitgang in biotegnologie,
insluitend vakgebiede soos molekulêre
teling, tesame met presisieboerdery en ander
gesofistikeerde boerderytegnieke, kan ver gaan
om die wêreld se groeiende vraag na kos, voer,
vesel en hernubare energie te bevredig deur hoër
produktiwiteit op dieselfde of minder land in ’n
omgewingsvriendeliker manier te verkry.
Die verantwoordelike evaluasie, bekendstelling
en implimentering van nuwe tegnologië in
landbou wat die huidige en toekomstige
vooruitsigte vir ons planeet en sy mense kan
verbeter, behoort aangemoedig, ondersteun en
geprys te word. (Ongelukkig gebeur dit nie altyd
nie!)
As ons na die wêreld vandag kyk en hoe ons
verwag dit in die toekoms moet ontwikkel, word
dit baie duidelik dat landbou ’n al meer prominente
posisie op die agendas van wêreldinstansies op
nasionale en streeksvlakke sal inneem.”
24 pgr summer 08 afr USE.indd 20 9/5/08 1:22:46 AM

Omnia Nuus
Landboukundige Konferensie
Hoe kan ons waarde skep op die plaas Dit is die vraag wat by die onlangse
Omnia Landboukundige Konferensie te Hartbeespoortdam bespreek is.
Landboukundiges van regoor Suid-Afrika, sowel
as Zambië, Zimbabwe, Australië, New Zeeland en
Brasilië het saamgetrek om van mekaar te leer oor
waardetoevoeging op die plaas en om te sien hoe hulle
kollegas op ander plekke waarde toevoeg.
Die Voorsitter van die Omnia Groep, Rod Humphris,
het die konferensie geopen. Hy het gepraat oor die
gunstige omstandighede wat boere tans, ten spyte
van hoë insetkostes, ondervind. Graanpryse is goed
en boere het ook ’n beter kans om internasionaal te
kompeteer.
Renier Rabie van Chemtech, Omnia se laboratoriums,
het verduidelik waartoe hulle in staat is. Die
grondlaboratorium doen 120,000 grondontledings
per jaar en het die kapasiteit om 2,000 monsters per
dag te hanteer. Tot 10,000 OmniSap ® -ontledings
word jaarliks gedoen. Verder word alle roumateriale
en finale produkte vir gehaltedoeleindes ontleed. ’n
Volledig toegeruste mikrobiologiese laboratorium
hanteer OmniBio -ontledings en doen waardevolle
landboukundige navorsing.
Die Navorsings en Ontwikkelings- en OmniPresies -
afdelings het aan landboukundiges die nuutste
proefresultate en tegnologieë bekend gestel.
Op die tweede dag het die verskillende
besigheidseenhede die kans gehad om te wys hoe hulle
waarde op die plaas toevoeg. Baie suksesstories is
vertel waar produsente meer wins gemaak het deur van
Omnia se produkte en dienste gebruik te maak.
Jan Wolmarans, Omnia se Besigheidontwikkelingsbestuurder,
het gepraat oor hoe Suid-Afrika se BEEwette
die produsente raak en wat hulle kan doen om
aan die vereistes te voldoen. Nico Smit het nuwe
produkte in die pyplyn bekendgestel en ook die
afgevaardiges ’n kykie na die nuwe Omnia verpakking
gegee.
Laastens het Danie Schoeman, Hoofbestuurder van
Spesialiteite, afgesluit deur te praat oor hoe die hele
Nutrilogie ® -pakket waarde vir die boer kan toevoeg.
Ons doel is tog om welvaart vir Omnia te skep deur
eerstens welvaart vir die boer te verseker.
INDIEN ONS
NIE
’n VERSKIL
MAAK NIE ...
WYS ONS DIE
DEUR!
By Omnia weet ons
waardetoevoeging
gebeur nie net nie.
Dit verg:
Wêreldgehalte
laboratoriums – tot
voordeel van die
produsent
meer winsgewendheid
– verhoog opbrengs,
verlaag risiko
ontwikkeling – hou
produsente kompeterend
– pasmaak vir elkeen
is ononderhandelbaar
Al hierdie saamgevat
by Omnia
Tel: +2711 709-8778 Faks: +2711 463-3022 www.omnia.co.za
21
B0050
24 pgr summer 08 afr USE.indd 21 9/5/08 1:23:13 AM

Omnia Nuus
Omnia-Boeredag, Loskopdam:
Bewaringsbewerking waarborg die boer se toekoms
22
Beter opbrengste teen ’n laer insetkoste,
maar veral volhoubare produksie, is
moontlik met bewaringsbewerking. Dit is
die bevinding van etlike kenners wat boere
tydens die onlangse Omnia boeredae oor
dié akkerbou-praktyk toegelig het.
Maar bewaringsboerdery beteken
volstrek nie jy moet net al jou ploeë
wegsmyt en dan sal die geld inrol nie.
Prof. Alan Bennie, grondkundige van
internationale aansien en self ’n boer, sê
vir die beste resultate moet ’n mens jou
bewerkingsbesluite volgens jou soort
grond neem: Vir sanderige bogrond met
minder as 6% klei is stoppelbewerking
met diep skeurtandbewerking en beheerde
spoorverkeer die beste keuse.
Sanderige tot sandleemgrond met ’n
klei-inhoud van tussen 7 en 18% en ’n
swak bogrondstruktuur: Konvensionele
bewerking of stoppelbewerking met ’n diep
beitelploeg.
Sandkleileembogrond en vlak, klipperige
grond: Konvensionele of stoppelbewerking
met ’n vlak beitelploeg.
Sandkleileem- tot kleibogrond:
Geenbewerking as dit ekonomies haalbaar
is.
Waar geenbewerking moontlik is, hou
dit die voordele in van meer doeltreffende
erosiebeheer, ’n meer buigsame planttyd,
beter waterbewaring en hoër opbrengste.
Die hoofspreker, mnr Roberto Peiretti
is al 35 jaar by geenbewerking betrokke
en boer self volgens dié beginsels
in Argentinië, waar hy aansienlike
resultate behaal. Hy was twee termyne
lank President van die Amerikaanse
Konfederasie van Boereorganisasies vir
Volhoubare Boerdery.
Tydens die boeredag het hy gesê dat
bewerking en grondblootlegging een
van die hoofoorsake van mensgeskepte
grondagteruitgang regoor die wêreld is.
In Argentinië het hulle met ’n program
van geenbewerking, stoppelbewerking,
wisselbou en oordeelkundige bemesting
binne tien jaar die opbrengs van graan en
oliesade verdubbel.
Hy het ook foto’s gewys van ’n opbrengs
van 4 ton koring per hektaar met ’n totale
reënval van net 30 millimeter gedurende die
groeiseisoen!
Geenbewerking is ’n opsie op die regte
grondsoorte in Suid-Afrika, soos Willem van
der Walt van Walt Landgoed naby Settlers
op hulle turfgrond bewys.
Die Van der Walts het in 1988
trapsgewys na geenbewerking begin
oorskakel en boer nou nege jaar volskaals
volgens dié beginsels. Hulle plant
graansorgum, mielies, sonneblom, koring
en katoen.
Volgens mnr Van der Walt stel geenbewerking
hoë eise aan bestuur en dwing
dit die boer om deurgaans skeppend
te dink, om uit sy foute te leer en om
verantwoordelikheid vir die resultate te
aanvaar.
Belangrike beginsels wat die uitslag
beïnvloed is dat die stoppels tydens die
stroopproses eweredig oor die land versprei
moet word, dat onkruid onverbiddelik
beheer moet word en die toepassing van
spoorverkeer, wat beteken dat die Van der
Walts al hul werktuie se wiele uitgeskuif het
om in die stroperspore te loop.
Al die sprekers het die belangrikheid
beklemtoon van ’n doeltreffende planter.
Geenbewerking vereis ’n swaar, stewige
planter wat nie met stoppels verstop raak
nie en wat regdeur die stoppels elke pit
presies ewe diep en perfek gespasieer
plaas.
Volgens dr Johan van Biljon, Omnia
Kunsmis se Bestuurder: Landboudienste,
is die regte bemesting en die regte
toedieningstyd en -metode daarvan baie
belangrik en Omnia se kundiges kan die
boer daarmee help.
Geenbewerking is
’n manier om die
grondgehalte so te
herstel dat dit verder
as volhoubaarheid
gaan, sê mnr
Roberto Peiretti, ’n
internasionale kenner
van geenbewerkingsmetodes.
Prof. Alan
Bennie, afgetrede
grondkundige en
boer het boere vertel
oor hoe om, na
gelang van hul grond,
te besluit watter
bewerkingspraktyk
om te gebruik.
Dr Johan van
Biljon van Omnia
het die eiesoortige
bemestingsbehoeftes
wat geenbewerking
vereis verduidelik en
boere nuttige advies
gegee.
24 pgr summer 08 afr USE.indd 22 9/5/08 1:24:00 AM

Boekoorsig
Olive Production in
South Africa
Bewerker:
Landbou Navorsingsraad
Prys: R 450.00
ISBN-10 Nr: 1-86849-100-4
Uitgewer:
LNR Infruitec-Nietvoorbij
Hierdie bygewerkte, maklik-leesbare handboek
bevat waardevolle inligting vir dié wat
belangstel in olywe en die kweek daarvan. Dit
is spesiaal geskryf vir boordbestuurders, boere
en voornemende boere om olywe suksesvol te verbou. Die boek se fokus
is op die Wes-Kaap, die volledige inligting daarin is gebaseer op plaaslike
ondervinding sowel as internasionale en nasionale navorsing. Daarom is
dit relevant vir olyfboere regdeur Suid-Afrika en selfs buite ons grense.
Onderwerpe sluit in botaniese eienskappe van die olyf, klimaat-, voeding-,
water- en grondvereistes, ekonomiese aspekte, kultivars, boordbestuur,
verwerking en bemarking. Hierdie boek hoort op elke olyfboer se boekrak.
Kontak Amelia per e-pos by Amelia@igg2.agric.za indien u belangstel.
Veldgids vir die identifikasie van
koring insekte in Suid-Afrika
BOEK OORSIG
Outeur:
G.J. Prinsloo, V.L. Tolmay & J.L. Hatting
Pys: R 50.00
ISBN Nr.: 1-86849-131-5
Bladsye: 56
Uitgewer:
ARC Small Grain Institute
Die skade wat deur insekte aan koring gedoen word,
verskil merkbaar. Dit is daarom nodig om die pes
korrek te identifiseer voor ’n besluit geneem word oor
hoe en wanneer om die spesifieke insek te beheer.
Die doel van dié veldgids is om die identifikasie van
insekte, asook die natuurlike vyande van insekpeste,
op koring te vergemaklik. Elke insek word na gelang van sy verspreiding in
die land beskryf en ook voedingsimptome wat deur die insek op die plant
veroorsaak word. Die sigbare karaktertrekke vir identifikasie vir elke insek is
in kleur foto’s geïllustreer. ’n Pamflet is ook ingesluit wat al die insekdoders
aangee wat in Suid-Afrika geregistreer is. Die boekie is tweetalig (Engels en
Afrikaans). Kontak Elri Burger by (058) 307 3507 of per e-pos op burgere@
arc.agric.za indien u belangstel.
23
24 pgr summer 08 afr USE.indd 23 9/5/08 1:24:37 AM

Op ’n ligter noot
OP ’N LIGTER NOOT
Brief van ’n Vrystaatse
plaaskind, nou vir Basiese
Opleiding in die Weermag
op ’n ligter
posbus by die huis. Dan kry die outjies van die dorp seer
voete en moet ons almal in lorries terug ry.
My boeties sal hulle doodlag … ek bly medaljes kry vir skiet.
Ek weet nie hoekom nie. Die teiken is amper so groot soos
’n dassie se kop en beweeg glad nie. En dit skiet nie terug
soos daai simpel Venter-seuns van die plaas langsaan nie. Al
wat jy moet doen is rustig lê en dit skiet. Jy hoef nie eers jou
eie koeëls te maak nie. Hulle kom in boksies.
Liewe Pa en Ma,
Dit gaan goed met my. Ek hoop met julle ook.
Sê vir my boeties Wouter en Kobus dat die Weermag baie
beter is as om vir oom Piet te werk. Sê hulle moet gou kom
aansluit voor dit vol is.
Ek was eers bietjie rusteloos, want ons moet in die bed bly tot
amper 06:00, maar ek begin dit nou geniet om laat te slaap.
Al wat jy voor ontbyt moet doen is jou bed opmaak en
iets blinkvryf. Geen varke om te voer, koeie om te melk,
mampoer om te meng of hout om te kap nie. Amper niks.
Die ouens kan skeer, maar dis nie so erg nie, daar is warm
water.
Ontbyt is sterk op vrugtesap, pap, eiers, spek, ens. maar
bietjie kort aan steak, boerewors, chops, aartappels en
Julle liefdevolle dogter,
ander gewone kos soos vetkoek. Maar as jy tussen twee
dorpenaars sit wat op koffie leef, kan hulle twee se kos saam Ester
met joune, jou tot die middag hou wanneer ons weer gevoer
word.
Vrou is weg
Hierdie outjies van die dorp kan nie baie loop nie. Ons gaan
op roetemarse en die sersant sê dis lang ente se loop om
ons sterk te maak. As hy so dink, is dit nie my plek om hom
anders te vertel nie. ’n Roetemars is omtrent so ver soos ons
Dan het ons man-tot-man vegopleiding. Jy kan met die
outjies van die dorp stoei. Ek moet net versigtig wees, hulle
breek maklik. Dis nie soos om teen Swart Duiwel, die ou
bul op die plaas te baklei nie. Ek is die beste, behalwe vir
Groot Jan Jordaan van iewers in die Noord-Transvaal. Hy het
dieselfde tyd as ek aangesluit, maar ek is net 5’6” en 130
pond en hy is 6’8” en weeg oor die 300 pond, droog.
Onthou om my boeties te sê hulle moet gou maak en
aansluit voor ander ouens uitvind van die Weermag en die
plek stormloop.
Die verkeersbeampte stop ’n man op ’n
verlate pad.
“Meneer, is u bewus daarvan dat u
vrou al twee kilometers terug uit die
motor uitgeval het”
“Dankie tog,” sê die man, “ek dog
ek het doof geword.”
Snaakse pyn
’n Man kla by die dokter oor
pyn in sy lyf. Na ’n deeglike
ondersoek sê die dokter: “Ek is
jammer meneer, maar ek kry nie
die oorsaak van die pyn nie. Dit
kan dalk wees as gevolg van
drank.”
“Toemaar,” sê die man, “ek sal
weer terugkom as jy nugter is.”
Glad met die mond
Met sy eerste dag by ’n supermark, vra
iemand die jong man of hy ’n halwe
blaarslaai kan koop. Die jong man sê hy
sal eers die bestuurder moet gaan vra.
“Meneer, hier is ’n idioot wat net ’n
halwe blaarslaai wil koop.” Net toe sien
hy dat die kliënt hom gevolg het en agter
hom staan. Hy voeg toe by: “en hierdie
goeie man wil die ander helfte koop.”
Nadat die kliënt gehelp is, roep die
bestuurder die jong man. “Jy het jouself
amper daar in die moeilikheid gehad,”
sê hy.
“Maar ek is beïndruk dat jy jou so
vinnig daaruit gekry het. Waar kom jy
vandaan”
“Pretoria”, antwoord die jong man.
“En hoekom is jy daar weg”
“Daar is net lelike vrouens en
rugbyspelers,” antwoord hy.
Die bestuurder lyk ergerlik: “My vrou is
van Pretoria,” sê hy.
“O,” sê die jong man, “het sy vir die
Blou Bulle gespeel”
24
24 pgr summer 08 afr USE.indd 24 9/5/08 1:24:50 AM