Effectonderzoek naar de Oplossingsgerichte Therapie van de ...

Effectonderzoek naar de
Oplossingsgerichte Therapie van de
Gezinsdagbehandeling van het RMPI
Femke Koopman
Lien van der Lugt
6 juni 2007

Is de Gezinsdagbehandeling een
schot in de roos

Inhoud
◦ Inleiding
­ Multiproblem gezinnen
­ Oplossingsgerichte korte therapie
­ Self­efficacy
­ Doel van het onderzoek
◦ Methode
◦ Resultaten
◦ Discussie en conclusie

Multiproblem gezinnen
Problemen in vijf dimensies
(Meijer, Oppenoorth & Zinko, 1991)
1. Voeren van een huishouding
2. Maatschappelijke context
3. Individuele ontwikkeling
4. Relatie tussen (ex­)partners
5. Opvoeding

Gezinsbehandelingen
◦ Cognitieve Gedragstherapie
◦ Functionele Familie Therapie
◦ Multisysteem Therapie
◦ Intensieve Pedagogische Thuishulp
­ WIG, Families First etc.

Oplossingsgerichte Therapie
◦ Insoo Kim Berg, Steve de Shazer (1982)
◦ Technieken
­ Wondervraag
­ Schaalvragen
­ Invloedvragen
­ Uitzonderingsvragen

Oplossingsgerichte Therapie
◦ Gezinsdagbehandeling van het RMPI
­ Behandelduur
­ Behandelcontract met geformuleerde
doelen

Self­efficacy
◦ Self­efficacy
Bandura (1977)
◦ Parental self­efficacy
Jones & Prinz (2001)

Doel van het onderzoek
Algemene vraagstelling
1. In hoeverre is er een afname van het
probleemgedrag van kinderen, de ruimte
die problemen innemen en een toename op
de GAS­scores en invloed op kinderen
(parental self­efficacy) en eigen leven

Vraagstellingen
2. In hoeverre is er een afname van het
gerapporteerde probleemgedrag van
kinderen
3. Is er bij ouders die een toename van
parental self­efficacy ervaren, een betere
behandeluitkomst

Vraagstellingen
4. Rapporteren ouders die tevreden zijn over
de werkrelatie met de behandelaars een
betere behandeluitkomst
5. Hoe effectief is de GDB van het RMPI
vergeleken met andere
gezinsbehandelingen

Methode
◦ Totaal 44 gezinnen
◦ Response rate 62%
◦ 126 deelnemers
22%
13%
33%
Vader
Moeder
Zoon
Dochter
32%

Methode
Instrumenten
Voormeting (T1) en Nameting (T3)
CBCL
YSR
Goal Attainment Scores (GAS)
Invloedscores
Ruimte Problemen
Behandeling Beoordelingsschaal (alleen T3)

Voorbeeld Tienpuntsschaal
Doel ouders:
‘Mijn kind luistert als ik hem iets vraag’
Voor behandeling
0 1 2 3 4
5 6 7 8 9 10
Na behandeling
0 1 2 3 4 5 6 7 8
9 10

Resultaten
1. In hoeverre is er een afname van het
probleemgedrag van kinderen, de ruimte
die problemen innemen en een toename op
de GAS­scores en invloed op kinderen
(parental self­efficacy) en eigen leven

t­scores
68
64
60
56
Afname van probleemgedrag van
kinderen
De afname van de
Totale problemen is
gemiddeld 3.1 punten
(t(60)= 2.44;p≤ .05).
Bij Externaliserende
problemen is de afname 3.9
punten (t(60)=3.10;p≤ .01)
en bij Internaliserende
problemen 3 punten
(t(60)=2.42;p≤ .05)
Voor behandeling
Na behandeling
Totale probleemscores
Internaliserende problemen
Externaliserende probl...

Toename van invloed van ouders op
kinderen (parental self­efficacy) en eigen
leven
Tienpuntsschaal
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
De invloed op kinderen
neemt gemiddeld met 1.9
punten toe
(t(43)=­8.68;p≤ .000)
De invloed van ouders op
hun leven neemt
gemiddeld 1.5 punten toe
(t(42)=­6.01;p≤ .000).
Invloed leven
Invloed kinderen
Voor behandeling
Na behandeling

Toename van GAS
De gemiddelde GAS­
Tienpuntsschaal
10
8
6
4
2
0
GAS score
score neemt met 2.5
punten toe
(t(43)=­8.94;p≤.001)
Voor behandeling
Na behandeling

Afname van de ruimte problemen
T ien p u n t s s c h aal
10
8
6
4
2
0
Ruimte pro blemen
De ruimte die de
problemen innemen,
neemt gemiddeld 1.5
punten af
(t(43)=4.27;p≤.001).
Voor behandeling
Na behandeling

Resultaten
2. In hoeverre is er een afname van het
probleemgedrag van kinderen
◦ De afname van het probleemgedrag op de
CBCL is op alle drie de schalen significant.
◦ De afname van het probleemgedrag op de
YSR is op alle drie de schalen niet
significant.

Resultaten
3. Is er bij ouders die een toename van
parental self­efficacy ervaren, een betere
behandeluitkomst

Gemiddelde toe­ afname
gedragsproblemen
2
0
­2
­4
­6
­8
Mate van parental self­efficacy (PSE) uitgezet naar
de gemiddelde toename/afname van de
gedragsproblemen
● Totale gedragsproblemen
Ouders lage PSE­ kleine toename (0.05)
Ouders hoge PSE­ grote afname (5.63)
Het verschil van het gemiddelde is
significant op .05 niveau.
● Externaliserende gedragsproblemen
Ouders lage PSE­ kleine toename (0.24)
Ouders hoge PSE­ grote afname (7.15)
Het verschil van het gemiddelde is
significant op .01 niveau.
Externaliserende ge...
Totale gedragsprob...
Internaliserende ge...
Lage PSE
Hoge PSE
●I nternaliserende gedragsproblemen
Ouders lage PSE­ kleine afname (0.20)
Ouders hoge PSE­ grote afname (5.18)
Het verschil van het gemiddelde is
significant op .05 niveau.

Resultaten
4. Rapporteren ouders die tevreden zijn over de
werkrelatie met de behandelaars een betere
behandeluitkomst
mee eens
B e o o rd e lin g
deels mee eens
neutraal
0 10 20 30 40
Aantal deelnemers

Resultaten
◦ Pearson’s correlatie uitgevoerd
◦ De correlatie tussen de beoordeling van de werkrelatie en
de afname van het totale probleemgedrag is niet
significant (r(58)=­.037;p=ns).
◦ Tussen de werkrelatie en het externaliserende
probleemgedrag is er een correlatie van ­.083 (p=ns).
◦ Tussen de werkrelatie en het internaliserende
probleemgedrag is er een correlatie van ­.056 (p=ns).
◦ Beperkingen meting

Resultaten
5. Hoe effectief is de GDB van het RMPI
vergeleken met andere
gezinsbehandelingen

Overzicht effectgroottes afname externaliserend
gedrag in verschillende behandelingen
Behandeling
Steekproefgrootte Effectgrootte
Intensieve Pedagogische Thuishulp
Families First 266 0.58
Wijksintensieve Gezinsbegeleiding (WIG) 49 0.56
Helpende Hand in de Wijk 12 0.50
Videohometraining 14 0.23
Oplossingsgerichte korte therapie 68 0.39
Gezinsdagbehandeling RMP I

Overzicht totale effectgroottes van
verschillende behandelingen
Behandeling Steekproefgrootte Effectgrootte
Cognitieve Gedragstherapie 51 0.55
Functionele Familie Therapie 46 1.00
MultisysteemTherapie 70 0.80
Meta­analyse Oplossingsgerichte 1421 0.37
Korte Therapie
Oplossingsgerichte Korte Therapie 126 0.86
Gezinsdagbehandeling RMP I

Discussie
◦ Beperkingen
­ Ontbreken controlegroep
­ Response rate
­ Subjectiviteit instrumenten
◦ Aanbevelingen
­ Follow­up
­ Verhogen response rate

Conclusie
Er is een effect gevonden op afname van
probleemgedrag en daarnaast een groot
effect op de afname van de ruimte die de
problemen innemen. Daarnaast is er een
toename van parental self­efficacy die leidt
tot een afname van het probleemgedrag
van het kind.
De invloedscores en GAS­scores nemen
tijdens de behandeling in grote mate toe.
De multiproblem gezinnen geven aan
tevreden te zijn over de werkrelatie met
behandelaars.

Ja! De Gezinsdagbehandeling is een
schot in de roos!

“All of us do not have equal talents,
but all of us should have an equal
opportunity to develop our talents.”
John F. Kennedy