Onafhankelijk maandblad - De Zemstenaar

Een knagende kwestie:
bever(s) in Zemst
Zemst - De intussen zuiver(der)e Zenne zorgde voor een
heropleving van fauna en flora. De aanwezigheid van vis en
watervogels leek tot voor een tiental jaren een utopie in de
open riool van toen. En stel je voor, nu is ook via cameravallen
de aanwezigheid gespot van een heel bijzonder beestje:
de bever. Kristijn Swinnen, bioloog aan de UA, startte een
doctoraat voor vier jaar. Hij bestudeert de beverpopulaties
van Vlaanderen en Wallonië en is dus de geknipte man om
ons meer over deze dieren te vertellen.
Tekst: Dirk Verdeyen, foto’s: Kristijn Swinnen
Was het een kwestie van
tijd voor de bever bij ons
zou opduiken
“De bever, een inheemse
soort, werd in Vlaanderen niet meer
waargenomen sinds 1848. In de
jaren negentig werden er een aantal
uitgezet in Wallonië. In de Dijlevallei in
Vlaanderen werden in 2003 ook dieren
geïntroduceerd en die deden het
bijzonder goed. De bever of bevers in
Zemst zijn dus hoogstwaarschijnlijk via
de Dijle tot langs de Zenne gekomen.
Bevers komen nu in heel Vlaanderen
voor, uitgezonderd West-Vlaanderen.
Dat hij dus vroeg of laat ook in Zemst
zou verzeilen, is geen verrassing.”
De meesten onder ons weten niet veel
meer van de bever dan dat hij bomen
omver knaagt. Is dat niet schadelijk
“Ze zorgen ongetwijfeld voor een
verrijking van de natuur. Hernieuwing
van de vegetatie komt andere dier- en
plantensoorten immers ten goede. Bevers
zijn vooral ‘s nachts actief. Ze leven van de
vegetatie langs het water. In de winter
eten ze ook schors en wortels van bomen.
Knagen is hun natuur, hun tanden groeien
voortdurend. Met de stammen en takken
van omgeknaagde bomen bouwen ze een
grote burcht, met de ingang onder water
en dus veilig voor belagers. Ze maken ook
dammen en kanaaltjes om de waterhoogte
te regelen. Overlast en schade is echter
niet uit te sluiten. Vraatschade aan
landbouw-gewassen of bomen kunnen
voor problemen zorgen en door hun
graafwoede kunnen ze overstromingen
veroorzaken. De bever en zijn biotoop
zijn beschermd en mogen niet verstoord
worden. Wie getroffen wordt door schade,
kan wel een vergoeding claimen bij Natuur
en Bos. Hoogst uitzonderlijk worden
dammen afgebroken en worden dieren
weggevangen, al heeft dit niet veel zin,
want die plek wordt dan
wel door andere bevers
ingenomen.”
Kan die bescherming
niet leiden tot een te
grote populatie
“Nee, dat is onmogelijk.
De bever is erg
territoriaal. Ze leven
in kleine families en
na twee jaar verlaten
de jongen het nest.
Kristijn Swinnen met een
puntgaaf afgeknaagde boomstam.
Concurrenten worden verjaagd. Meer
bevers betekent enkel dat ze zich
verder zullen verspreiden. De beelden
die we hebben van Zemst geven geen
uitsluitsel of het één of meerdere dieren
betreft. Tot nu toe hebben we slechts
één exemplaar op film. Mogelijk is het
een bever, mannelijk of vrouwelijk, die
wacht op een geschikte partner om een
familie te stichten.”
Waarom wordt de exacte locatie liever
niet bekend gemaakt
“Om twee redenen eigenlijk. Misschien
zullen te veel mensen, weliswaar met
goede bedoelingen, willen gaan kijken
en dan wordt het misschien wat storend
druk voor de beestjes. Mijn cameravallen
hou ik ook liever ongemoeid. Ach,
vroeg of laat zal wel iemand de plaats
ontdekken zeker.”
6 de Zemstenaar juni 2013