Download hele studiegids (PDF) - Radboud Universiteit

Studiegids
Bachelor
Biomedische Wetenschappen
Studiejaar 2009-2010

Voorwoord
Deze studiegids bevat informatie over de opleiding, het studieprogramma en de organisatie
van de Bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen in studiejaar 2009-2010 en over
voorzieningen voor studenten.
De Onderwijs- en Examenregeling is te vinden via
http://www.umcn.nl/student/studenten_biomedische_wetenschappen/toetsen_en_examens_b
mw/wegwijzer_onderwijs_en_examenregeling
Het Onderwijsprogramma 2009-2010 (blokkenschema) is te vinden via
http://www.umcn.nl/fmw/db/blokkenschemabmw0910.pdf
Overige informatie voor studenten is te vinden via http://www.umcn.nl/student en
http://www.ru.nl/student

1 Hoofdstuk 1: Praktische zaken
bacheloropleiding: jaar 1 t/m 3
1.1 1.1 Toelating
Voor informatie over de toelatingseisen voor de opleiding Biomedische Wetenschappen kan
de internetsite van de Radboud Universiteit Nijmegen worden geraadpleegd: www.ru.nl . Ook
de internetsite van de Informatie BeheerGroep biedt informatie over de toelatingseisen:
www.ib-groep.nl. De aanmelding voor een opleiding in het hoger- en/of wetenschappelijk
onderwijs wordt gedaan via: www.studielink.nl
Bij het Studenten Informatie Punt (StIP) zijn diverse informatiebrochures verkrijgbaar
betreffende de opleidingen van het Universitair Medisch Centrum St Radboud.
Studenten die niet aan de standaard ingangseisen zoals geformuleerd in de
informatiebrochures van de opleidingen van het UMC St Radboud voldoen, bijvoorbeeld
omdat zij een buitenlands diploma hebben, kunnen een bijzonder toelatingsexamen
aanvragen. Dit examen, het zogenaamde Colloquium Doctum, bestaat uit diverse onderdelen.
Het Colloquium Doctum moet worden aangevraagd bij het College van Bestuur van de
Radboud Universiteit Nijmegen. Het aanvraagformulier zit in de brochure Colloquium
Doctum, die verkrijgbaar is bij de Centrale Studenten Administratie aan de Comeniuslaan 4,
of aan te vragen via de website www.ru.nl /studeren in Nijmegen.
1.1 1.2 Regels
1.2.1 Aanwezigheid
Deelname aan alle practica en werkgroepen is verplicht. Participatie wordt geregistreerd door
de blokcoördinator. Bij verhindering dient de student dit vooraf te melden bij de
blokcoördinator. Wanneer dit verzuim gelegitimeerd is, kan de blokcoördinator een
vervangende opdracht geven. Achterstand door ongeoorloofd verzuim en door gebrek aan
inzet kan niet binnen het blok worden ingehaald of hersteld.
1.2.2 Aanmelden voor kernblokken
Oriëntatie
De inhoud van de kernblokken is beschreven in paragraaf 2.4 t/m 2.6.
Aanmelding
De student dient zich aan te melden voor alle kernblokken die hij wil volgen. Dit gebeurt via
internet: www.umcn.nl/student, Studenten Webdossier. In onderstaande tabel zijn globaal de
aanmeldingsperioden weergegeven. De exacte aanmeldingsperiode wordt via internet (ad
valvas) bekend gemaakt. Gedurende drie weken kunnen studenten zich aan- en afmelden, dan
sluit de aanmelding en worden de tijdige aanmeldingen door Onderwijs- en Studentenzaken
verwerkt. De blok-indelingen worden via het Studenten Webdossier op internet bekend
gemaakt.

Kernblokken uit
Aanmelden in
Periode 1 t/m 5
Juni voorafgaande studiejaar
Periode 6 t/m 10
Medio november
Eerstejaars studenten
Voor eerstejaars studenten geldt hierop de uitzondering, dat zij zich schriftelijk middels het
toegezonden aanmeldingsformulier kunnen aanmelden voor de kernblokken in periode 1 t/m
5 van het reguliere programma. Wanneer zij vrijstellingen verwachten voor eerstejaars
blokken, dienen zij zo snel mogelijk contact op te nemen met de studieadviseur.
Voor periode 6 t/m 10 dienen ook eerstejaars studenten zich aan te melden via
www.umcn.nl/student.
Na-aanmelding
Tot drie weken voor de start van een blok kan de student zich via internet nog na-aanmelden.
Alléén bij voldoende plaats wordt de student dan alsnog ingedeeld.
De groeps-indelingen worden gemaakt door Onderwijs- en Studentenzaken en worden
ongeveer drie weken voor de start van het blok via het Studenten Webdossier op internet
bekend gemaakt. Hierna kan de student zich nog alleen afmelden; aanmelden is niet meer
mogelijk.
1.2.3 Keuze hoofdvak en aanmelden voor keuzeblokken en bachelorstage in
het derde jaar
Oriëntatie: keuze hoofdvak
De studenten ronden hun bacheloropleiding af met de keuze uit één van de zes hoofdvakken.
Een inhoudelijke voorbereiding op de te kiezen hoofdvakken is al gegeven in de blokken
Inleiding hoofdvakken 1 en 2 in het tweede jaar. In het begin van het derde jaar vindt nog een
keuzemarkt plaats, waarin de hoofdvakken en bijvakken zich presenteren. In studiejaar 2009-
2010 is deze keuzemarkt op 6 oktober 2009.
Elk hoofdvak bestaat uit 2 of 3 blokken en een bachelorstage, die afhankelijk van het aantal
gevolgde hoofdvakblokken 14 of 18 weken duurt.
In de hoofdvakblokken leert de student een aantal methoden van het betreffende hoofdvak
toepassen en maakt hij kennis met de aard van de onderwerpen die daarbij aan de orde
komen. In de stage ervaart de student vervolgens hoe onderzoek vanuit dat vakgebied wordt
uitgevoerd.
In de masteropleiding krijgt elk van de hoofdvakken een vervolg, waarbij een verdere
verdieping of verbreding van het betreffende vakgebied wordt gegeven.
Op deze wijze biedt de bacheloropleiding de studenten de mogelijkheid om voor zichzelf vast
te stellen of het betreffende hoofdvak datgene biedt dat ze zoeken. Men legt zich met deze
keuze nog niet vast voor de masteropleiding. De student kan in de masteropleiding voor een
ander hoofdvak kiezen, dan hij heeft gedaan in de bacheloropleiding. De enige consequentie
die dat voor hem heeft is dat hij de blokken uit de bacheloropleiding alsnog zal moeten
inhalen. Dat kan meestal zonder dat daardoor studievertraging wordt opgelopen.
Aanmelding keuzeblokken en bachelorstage in derde jaar
Aanmelden voor de keuzeblokken uit de bachelorfase in periode 5 en voor de bachelorstage is
mogelijk vanaf medio juni tot uiterlijk 18 oktober 2009. Vanaf studiejaar 2009-2010 moeten
studenten zich ook aanmelden voor de bachelorstage via het web-aanmeldingsformulier voor
periode 1 t/m 5. De sluitingsdatum van 18 oktober 2009 is belangrijk om de organisatie van
de blokken en de bachelorstages te faciliteren en zal strict gehandhaafd worden.

Aanmelding voor keuzeblokken in periode 6 en 7 is in de tweede helft van november.
De precieze aanmeldingsperioden worden via Ad Valvas op internet bekend gemaakt.
Gedurende deze aanmeldingsperiodes kunnen studenten zich aan- en afmelden, dan sluit de
aanmelding en worden de aanmeldingen door Onderwijs- en Studentenzaken verwerkt. De
blok-indelingen worden via het Studenten Webdossier op www.umcn.nl/student bekend
gemaakt.
Aanmelding cursus bachelor writing (onderdeel van Portfolio Rapportagevaardigheden)
Parallel aan de bachelorstage, geprogrammeerd in periode 8 t/m 11a, volgen derdejaars
studenten een verplichte cursus bachelor writing. Deze cursus vormt een onderdeel van
Portfolio Rapportagevaardigheden (5RAPP). Studenten dienen zich hiervoor tijdig aan te
melden via het aanmeldingformulier voor periode 6 t/m 11a dat medio november beschikbaar
komt in het Studenten Webdossier.
Na-aanmelding keuzeblokken in derde jaar
Tot drie weken voor de start van een blok kan de student zich via internet nog na-aanmelden.
Echter alleen bij voldoende plaats wordt de student dan alsnog ingedeeld; meldt je dus tijdig
aan (keuzeblokken periode 5 en bachelorstage: vóór 18 oktober 2009!). Vanaf drie weken
voor aanvang van een blok kan de student zich alleen nog afmelden.
Indienen bachelorstageplan
Vanaf periode 7 of 8, afhankelijk van het gekozen hoofdvak, loopt de student stage. Indeling
voor de stage vindt plaats via de studieleider. De studieleiders dragen voorstellen voor de
stage aan; de studenten maken een bachelorstageplan. De uitwerking van het
bachelorstageplan geschiedt in overleg met de stagebegeleider en de student.
Voor aanvang van de bachelorstage moet de student een bachelorstageplan, voorzien van de
handtekening van de studieleider, inleveren bij de secretaris van de examencommissie, via de
balie van het StIP, de brievenbus bij deze balie of eventueel per post. De secretaris van de
examencommissie (laat) alle stageplannen controleren op formele eisen (titel, aantal ECTS
punten, handtekening studieleider) en registreren. Zonder een positieve registratie wordt geen
bachelordiploma verstrekt.
De student moet voor het indienen van het bachelorstageplan gebruik maken van het
formulier dat te vinden is op internet, menu studie-informatie BMW / bachelorstageplan. Dit
document bevat de minimale elementen welke het bachelorstageplan Biomedische
Wetenschappen volgens de Examencommissie moet bevatten.
In het Studenten Webdossier kan de student controleren of het bachelorplan reeds is
geregistreerd.
1.2.4 Afmelden en wijziging van aanmelding voor kernblokken en
keuzeblokken
De student dient zich bij verhindering om deel te nemen zo spoedig mogelijk af te melden via
internet, bij voorkeur minimaal drie weken voor aanvang van het blok. Dit bevordert een
optimale benutting van de capaciteit van het blok, wat het onderwijs ten goede komt. Er kan
bijvoorbeeld bij het maken van de indeling tot een evenwichtige werkgroepgrootte worden
gekomen.
Als een student een aanmelding wil wijzigen, moet hij een nieuw aanmeldingsformulier

invullen. Let op dat u het héle aanmeldingsformulier opnieuw invult en niet alleen het te
wijzigen blok!
1.2.5 Aanmelden en afmelden voor (herhaal)tentamens
Aanmelden
Bij indeling voor een blok is de student automatisch aangemeld voor de bloktoets. Wanneer
een student een blok niet gehaald heeft, kan hij een hertoets doen. Het laatst behaalde
resultaat geldt.
Voor een kernblok kan de student zich uiterlijk tot twee weken voor de toets (zie hoofdstuk
4 Toetsing en examens) via internet met behulp van KISS/TIS aanmelden voor
uitsluitend het herhaaltentamen, of kan het blok opnieuw in zijn geheel volgen. Als de
student voor het laatste kiest, moet hij/zij zich aanmelden voor contactonderwijs via het webaanmeldingsformulier
op internet. Het is echter niet mogelijk om twee blokken tegelijkertijd
te volgen. De student kan zich in een periode slechts bij één blok aanmelden voor het
contactonderwijs. Wanneer de student een gedeelte van een eerder gevolgd blok moet
inhalen, kan hij voorafgaand aan het blok contact opnemen met de betreffende
blokcoördinator om de mogelijkheden hiervoor te bespreken.
Toetsindelingen met vermelding van de toetslocatie worden ongeveer twee weken voor de
toets bekend gemaakt via het Studenten Webdossier op internet.
Voor de bloktoetsen van Inleiding hoofdvakken 1, Inleiding hoofdvakken 2 en de
keuzeblokken gelden andere regels voor de herhaaltentamens. De student maakt zelf een
afspraak met de blokcoördinator over het herkansen van (deel)tentamens voor deze blokken.
Afmelden
Tot twee weken voor de bloktoets of hertoets kan de student zich via internet met behulp van
KISS/TIS afmelden voor deelname. Daarna is het nog mogelijk om af te melden via een
formulier bij het StIP.
1.1 1.3 Onderwijsperioden
Periode 1 31 augustus t/m 25 september 2009
Periode 2 28 september t/m 23 oktober 2009
Periode 3 26 oktober t/m 20 november 2009
Periode 4 23 november t/m 18 december 2009
- 5OSB2 op 9 december
Onderwijsvrij 21 december 2009 t/m 1 januari 2010
Periode 5 4 januari t/m 29 januari 2010
Periode 6 1 februari t/m 26 februari 2010
- 5OSB1 en 5OSB2 op 10 februari
Periode 7 1 maart t/m 26 maart 2010
Periode 8 29 maart t/m 23 april 2010
Onderwijsvrij 26 april t/m 30 april 2010
Periode 9 3 mei t/m 28 mei 2010
- 5OSB1 en 5OSB2 op 19 mei
Periode 10 31 mei t/m 25 juni 2010
Periode 11a 28 juni t/m 9 juli 2010

(voor OMB2 en OMB4)
NB: op de eerste pagina van deze studiegids vindt u de planning van de blokken in de
onderwijsperioden.
1.1 1.4 Studiematerialen en aanschaf
1.4.1 Kernboeken
De kernboekenlijst is een lijst van boeken waarin alle voor het kerncurriculum noodzakelijke
lesstof kan worden gevonden en bestudeerd. De kernboeken weerspiegelen de kennis van de
discipline geneeskunde en/of (bio-)medische wetenschappen en de daarmee verbonden
vakgebieden. Studenten en docenten maken gebruik van dezelfde boeken. De student schaft
de eerste twee jaar alle boeken aan en beschikt daarmee over een breed scala van waardevolle
naslagwerken. Naast de kernboeken schaffen studenten per hoofdvak nog verschillende
boeken aan.
Wijzigingen
De kernboekenlijst ondergaat elk jaar wijzigingen: soms vanwege de komst van nieuwe
drukken en soms door de keuze van een ander boek. Als gedurende de studie de
kernboekenlijst verandert, is het niet noodzakelijk dat de ouderejaars student de nieuwe
boeken van de lijst aanschaft. Iedere jaargroep heeft namelijk zijn eigen boekenlijst. Op
internet is een actueel overzicht te vinden, waarin per jaargroep de lijst is weergegeven.
Aanschaf
De faculteit adviseert studenten dringend boeken van de kernboekenlijst te kopen. De
kernboeken zijn te bestellen via de MFVN. Bestellingen via de MFVN zijn gegarandeerd van
de juiste druk. Kijk op www.mfvn.nl voor meer informatie.
Kernboekenlijst
KERNBOEKENLIJST BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN 2009-2010 versie juni
2009
Vak Kernboek aanschaf in jaar
Anatomie
Putz & Pabst: Sobotta's Atlas 1
of Human Anatomy.
14 e editie 2006, Vol. 1+ 2
Anatomie
Moore, Dalley: Clinically 1
Oriented Anatomy.
Williams & Wilkins. 6 e druk
2009 + cd-rom
Anatomie
Larsen: Human Embryology. 1
Churchill Livingstone. 4 e druk
2008
Biochemie
Baynes / Dominiczak: Medical 1
Biochemistry.
Elsevier. 3 e druk 2009

Celbiologie Histologie Junqueira / Carneiro / Kelley: 1
Functionele Histologie.
Elsevier. 12 e druk 2009
Celbiologie-Histologie Alberts / Bray / Hopkin / 1
Johnson / Lewis / Raff:
Essential Cell Biology.
Garland Publishing Inc. 3 e
druk 2009
Epidemiologie Bouter / Dongen v: 1
Epidemiologisch onderzoek.
Bohn Stafleu Van Loghum. 5 e
herziene druk 2000
Epidemiologie
Zielhuis / Heydendael / Maltha 1
/ Riel v: Handleiding medisch
wetenschappelijk onderzoek:
probleemidentificatie,
methodologie, uitvoering,
presentatie.
Elsevier. 5 e druk 2009
Farmacologie Rang / Dale / Ritter / Moore / 1
Churchill Livingstone:
Pharmacology. 6 e druk 2007
Fysiologie FitzGerald / Folan-Curran / 1
Saunders: Clinical
neuroanatomy and related
neuroscience.
5 e druk 2006
Fysiologie
Silverthorn: Human 1
Physiology, an integrative
approach.
5 e druk 2009
Fysiologie
McArdle / Katch / Katch: 1
Exercise Physiology: energy,
nutrition and human
performance.
Lea & Febiger. 6 e druk 2006
Genetica Turnpenny PD, Ellard S: 2
Emery's elements of medical
genetics. Churchill
Livingstone. 13 e druk 2007
Immunologie
Parham: The Immune System. 2
Garland publishing. 3 e druk
2004
Interne Geneeskunde Kumar / Clark: Clinical 1
Medicine: a textbook for
medical students and doctors.
Baillière Tindall. 7 e druk 2009
Medische Fysica
Oosterom / Oostendorp:
Medische Physica.
1

Elsevier. 3 e druk 2008
Microbiologie Mims / Playfair / Roitt / 2
Wakelin / Williams /
Anderson: Medical
Microbiology. Mosby Year
Book Europe Ltd. 4 e druk 2007
Oncologie
Velde vd / Bosman / Wagener: 2
Oncologie.
Bohn Stafleu Van Loghum. 7 e
herziene druk 2005
Pathologie
Rubin / Schwarting / Strayer: 1
Rubin's Pathology.
J.B. Lippincott Company. 5 e
druk 2007
Statistiek
Petrie / Sabin: Medical 1
statistics at a glance
Blackwell Science. 3 e druk
2009
Sociale Geneeskunde Mackenbach / Maas vd: 3
Volksgezondheid en
gezondheidszorg. Elsevier. 4 e
druk 2008
Toxicologie Casarett / Doull's, Klaassen / 1
Watkins: Essentials of
Toxicology.
1 e druk 2003
Digitale kernboekenlijst
Farmacotherapeutisch 2
Kompas
medisch farmaceutische
voorlichtingsuitgave van de
Centrale Medisch
Pharmaceutische Commissie
van de Ziekenfondsraad.
Amstelveen: Ziekenfondsraad.
zie www.fk.cvz.nl
1.4.2 Kernboekenlijst doorstromers
Kernboeken schakeljaar studiejaar 2008-2009
Voor het schakeljaar is een aparte kernboekenlijst samengesteld. Met klem wordt vermeld dat
dit geen verplichte kernboekenlijst is, maar een advieslijst voor aanschaf, afgeleid van de
reguliere kernboekenlijst. De reden hiervoor is, dat niet alle blokken in de regulier
bacheloropleiding in het schakeljaar aan bod komen.
Een aantal kernboeken uit de bachelor-kernboekenlijst zullen tijdens de masteropleiding
alsnog aangeschaft moeten worden (afhankelijk van het hoofdvak).

Bij bestellen via http://www.studentenboek.nl/ staan de boeken per studiejaar vermeld. Voor
alle duidelijkheid: er moeten boeken uit alle jaren (en soms ook al uit de masteropleiding)
besteld worden.
NB Vanaf 2007-2008 dienen studenten bij aanvang van de studie een voorgeschreven
standaard rekenmachine aan te schaffen. Indien bij een eerstejaars toets in 2007-2008 het
gebruik van een rekenmachine is toegestaan, worden alleen deze standaard rekenmachines
toegelaten. De standaard rekenmachine, is net als de kernboeken, verkrijgbaar via de MFVN
KERNBOEKENLIJST BACHELOR BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN 2009-2010
nr Vak Kernboek gebruikt in
blok:
1 Anatomie Putz & Pabst 5B101
Sobotta's Atlas 5O101
of human 5O104
anatomy. 14 e 5DT03
editie 2006, 5HM04
vol. 1 + 2
2 Anatomie Moore, Dalley
Clinically
Oriented
Anatomy.
Baltimore
(etc): Williams
& Wilkins, 6e
druk 2009, +
cd-rom
3 Anatomie Larsen Human
Embryology.
New York (etc)
Churchill
Livingstone, 4e
druk 2008
4 Biochemie Baynes /
Dominiczak,
Medical
Biochemistry,
Elsevier, 3 e
editie 2009
5 Celbiologie
Histologie
Junqueira /
Carneiro /
Kelley
Functionele
Histologie.
Utrecht:
Wetenschappel
ijke Uitgeverij
Bunge, 11 e
5B101
5O101
5O102
O207
5DT03
5BMWK
5B101
5B102
5O102
5DT03
5B103
5O101
5O102
5O104
5B202
Aanbevolen voor:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
OEH, BW,
TOX/PB
EPI

6 Celbiologie
Histologie
druk 2007
Alberts / Bray / 5B103
Hopkin / 5B202
Johnson /
Lewis / Raff
Essential Cell
Biology. New
York (etc):
Garland
Publishing
Inc., 3 e druk
2009
5IBMW
5OMB1
7 Epidemiologie Bouter /
Dongen v /
Zielhuis
Epidemiologis
ch onderzoek.
Houten (etc):
Bohn Stafleu
Van Loghum,
5 e herziene
druk 2007
8 Epidemiologie Zielhuis /
Heydendael /
Maltha / Riel v
Handleiding
medisch
wetenschappeli
jk onderzoek:
probleemidenti
ficatie,
methodologie,
uitvoering,
presentatie.
Maarssen:
Elsevier/
Bunge, 5 e druk
2009
5IBMW
5OMB4
5OMB5
9 Farmacologie Rang / Dale / 5IBMW
Ritter / Moore / 5O102
Churchill
Livingstone
5O103
5O104
Pharmacology' 5MIOA
. 6e druk 2007
10 Fysiologie FitzGerald / 5O104
Folan-Curran / O207
Saunders 5DT03
Clinical
neuroanatomy
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
alle
hoofdvakken
BW, TOX/PB
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
TOX/PB
alle
hoofdvakken
EPI
BW
OEH, BW

and related
neuroschience.
5 e druk 2006
11 Fysiologie Silverthorn
Human
Physiology, an
integrative
approach, 5 e
druk 2009
12 Fysiologie McArdle /
Katch / Katch
Exercise
Physiology:
energy,
nutrition and
human
performance.
Philadelphia
(etc): Lea &
Febiger, 6 e
druk 2006
13 Genetica Turnpenny PD,
Ellard S
Emery's
elements of
medical
genetics.
Edinburgh
(etc) Churchill
Livingstone
13 e druk 2007
14 Immunologie Parham The
Immune
System.
Garland
publishing, 2 e
druk 2004
15 Interne
Geneeskunde
Kumar / Clark
Clinical
Medicine: a
textbook for
medical
students and
doctors.
London (etc):
Baillière
Tindall, 6 e druk
2005
5O101
5O102
5O104
5DT03
5DT03
5BMWK
5B202
5B202
5O101
5O102
5O104
5O207
5MIOA
5BMWK
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
16 Medische Oosterom / 5IBMW Fys: HLO: alle
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
BW, HTA
BW
EPI, TOX/PB
EPI
EPI, TOX/PB
EPI

Fysica Oostendorp
Medische
Physica.
Utrecht:
Bunge, 3 e druk
2008
5B102
5O101
5O104
17 Microbiologie Mims / Playfair 5MIOA
/ roitt /
Wakelin /
Williams /
Anderson
Medical
Microbiology.
Mosby Year
Book Europe
Ltd. 4e druk
2007
18 Pathologie Rubin /
Schwarting /
Strayer Rubin's
Pathology.
Philadelphia
(etc): J.B.
Lippincott
Company. 5 e
druk + cd-rom,
2007
19 Statistiek Petrie / Sabin
Medical
statistics at a
glance,
Oxford,
Blackwell
Science, 3 e
druk 2009
20 Sociale
Geneeskunde
Mackenbach /
Maas vd
Volksgezondhe
id en
gezondheidszo
rg.
Elsevier/Bunge
, Utrecht, 4 e
druk 2008
21 Toxicologie Casarett /
Doull's,
Klaassen /
Watkins
Essentials of
5IBMW
5B202
5BMWK
O207
5OMB1
5OMB3
5IBMW
5DT02
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
EPI
TOX/PB
BW-
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
OEH, TOX/PB
OEH, TOX/PB
EPI

Toxicology. 7 e
druk 2008
22 Farmacothera
peutisch
Kompas
medisch
farmaceutische
voorlichtingsui
tgave van de
Centrale
Medisch
Pharmaceutisc
he Commissie
van de
Ziekenfondsraa
d. Amstelveen:
Ziekenfondsraa
d, 2003
23 Diagnostisch
Kompas
voorlichtingsui
tgave over
aanvullende
diagnostiek
van de
Stuurgroep
Aanvullende
Diagnostiek
van de
Ziekenfondsraa
d. Amstelveen:
Ziekenfondsraa
d, 2003
24 Oncologie v.d.Velde / de 5BMWK
Mulder / van
Krieken
Oncologie. 7 e
druk
Geen kernboek, wel aanbevolen:
mw medisch
woordenboek
Stedman's
Concise
Medical &
Allied Health
Dictionary
(illustrated
edition)
Lippincott,
Williams &
Wilkins,
algemeen
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
BW
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken
alle
hoofdvakken

Baltimore,
2001
Boeken, gebruikt in hoofdvakblokken in schakeljaar:
ihta
e001
health
technology
assesment
Ovreteit J.
Evaluating
Health
Interventions:
an introduction
to evaluation of
health
treatments,
services,
policies and
organizational
interventions.
Open
Universtity
Press 1998.
ISBN 0-0335-
19964-X
(PBK)
epidemiologie Armstrong B.,
White E,
Sarraci R.
Principles of
exposure
measurement
in
epidemiology.
New York:
Oxford
University
Press, 1992
IHTA
E001
Fys: HLO:
MBRT:
Fys: HLO:
MBRT:
HTA
HTA
EPI
EPI
1.4.3 Blokboeken en werkboeken
Ieder onderwijsblok wordt beschreven in een blokboek. In het blokboek staat o.a.:
• Een overzicht van de inhoud, organisatie, leerdoelen, structuur en methode van toetsing
van het onderwijsblok;
• De instructies behorende bij zelfstudieopdrachten en werkgroepen;
• Specifieke informatie over bijzonderheden in het blok.
Daarnaast moet er bij een aantal blokken ook een werkboek worden gekocht. Hierin staat
voornamelijk de lesstof in, die niet voorkomt in een van de kernboeken.
Kosten en aanschaf
Studenten moeten, bij deelname aan het blok, in bezit zijn van het betreffende blokboek en
eventueel werkboek. Over de eerste 2,5 jaar (alle BMW-kernblokken) zijn de kosten
ongeveer €125,- voor de blokboeken en €170,- voor de werkboeken.
Blokboeken en werkboeken kunnen aangeschaft worden bij de portier van het Studiecentrum
Medische Wetenschappen.

1.4.4 Rekenmachine
Vanaf 2007-2008 dienen studenten bij aanvang van de studie een voorgeschreven standaard
rekenmachine aan te schaffen. Indien in 2009-2010 bij een eerstejaars, tweedejaars of
derdejaars bachelor toets het gebruik van een rekenmachine is toegestaan, worden alleen deze
standaard rekenmachines toegelaten. De standaard rekenmachine, is net als de kernboeken,
verkrijgbaar via de MFVN (www.mfvn.nl).
1.4.5 Overige studiebenodigdheden
Per studiejaar dient u, naast de aanschaf van kernboeken, rekening te houden met de kosten
voor blokboeken, readers en overige materialen en met eventuele reiskosten voor
bijvoorbeeld excursies en stages.
1.1 1.5 Studiebegeleiding
1.5.1 Studenten Informatiepunt (StIP)
Het eerste aanspreekpunt voor studenten is het Studenten Informatiepunt (StIP). Het StIP
verzorgt de uitgifte en inname van formulieren en de informatieverstrekking aan studenten
over onderwijsprogramma's, toets- en examenregelingen. Het is gevestigd op de eerste
verdieping van het Studiecentrum Medische Wetenschappen, Geert Grooteplein 21.
Het e-StIP is het digitale loket van het StIP. Via e-StIP op www.umcn.nl/student kunnen
studenten vragen stellen aan de medewerkers van het StIP en Onderwijs- en Studentenzaken.
Zie § 5.1.1 voor informatie over o.a. bereikbaarheid van het StIP.
1.5.2 Studieadviseur
Studenten die een persoonlijk gesprek met de studieadviseur willen, kunnen bij het StIP een
afspraak maken met de studieadviseur. De studieadviseur Biomedische Wetenschappen is drs.
Hilde Swinkels (tel. 3615065).
De studieadviseur kan informatie geven over:
• inhoud en vormgeving van de studie,
• studiefinanciering, bv. bij onderbreken of staken van de studie,
• andere studiemogelijkheden, als studenten willen veranderen van opleiding,
• aanvullende studiemogelijkheden, bijvoorbeeld het vrij keuzeonderdeel.
De studieadviseur kan adviseren over:
• studieaanpak, zowel qua planning als methodiek,
• examenregelingen: bijvoorbeeld het aanpassen van een toetsplanning aan individuele
omstandigheden,
• aanpassingen aan het programma in het geval van bijzondere omstandigheden (handicap,
ziekte e.d.).
De studieadviseur kan hulp bieden of doorverwijzen bij:
• studieproblemen veroorzaakt door allerlei verschillende oorzaken (thuissituatie,
motivatiecrisis, tijdgebrek),
• problemen als gevolg van de studie, zoals twijfels over de geschiktheid voor de studie,
slechte resultaten, overbelasting,
• kritiek op het onderwijsprogramma, examenregelingen, docenten, de organisatie e.d.

In dat verband onderhoudt hij nauwe contacten met docenten, de studentendecanen en
studentenpsychologen.
Verder kan de studieadviseur vragen en verzoeken aan de examencommissie in de
vergadering toelichten, bijvoorbeeld verzoeken om een bijzondere herkansing van een
tentamen om persoonlijke redenen. Ook kan de studieadviseur toelichting geven over
individuele omstandigheden in de vergadering van de commissie die het studieadvies einde
eerste jaar vaststelt.
Soms zal de studieadviseur studenten uitnodigen voor een gesprek. Dit is bijvoorbeeld het
geval bij eerstejaarsstudenten, met name wanneer er sprake is van vertraging in de
studievoortgang. Ook ouderejaars zullen door de studieadviseur worden uitgenodigd wanneer
de resultaten hiertoe aanleiding lijken te geven en de studieaanpak wellicht individueel moet
worden bijgesteld.
Bereikbaarheid studieadviseur
Voor studenten Biomedische Wetenschappen is er telefonisch spreekuur op maandag van
14.00-15.00 uur en donderdag van 9.00- 10.00 uur, tel. 3615065.
Inloopspreekuur voor korte informatieve vragen: donderdag 12.30 - 13.30 uur.
Voor langere vragen kan een afspraak worden gemaakt via 361065 of dagelijks tussen 10.00
en 14.00 uur aan de balie.
1.5.3 Tutorgroepen en oriëntatie op studie en beroep (5OSB1)
Studenten Biomedische Wetenschappen worden in het eerste jaar ingedeeld in tutorgroepen
die gedurende het hele eerste jaar blijven bestaan. Een tutorgroep bestaat uit circa 15
eerstejaars studenten en een tweedejaars student (tutor).
Aanwezigheid bij de tutorgroepbijeenkomsten is verplicht. De tutorgroepen hebben twee
doelen:
- Invoering in de studie onder leiding van een tweedejaars student
- Oriëntatie op studie en beroep. De tutorgroepen staan deels in dienst van het blok Oriëntatie
op Studie en Beroep 1 (5OSB1). Hier wordt van de studenten verwacht dat zij door middel
van bijeenkomsten en een opdracht zich oriënteren op hun studie- en beroepsloopbaan.
De tutorgroepbijeenkomsten zijn verplicht. Plaats en tijdstip worden steeds aangegeven in het
rooster van het blok.
1.5.4 Studieadvies propedeuse
Elke opleiding heeft een commissie Studieadvies Eerste Jaar die aan alle eerstejaars studenten
tussentijds in maart en aan het einde van het eerste cursusjaar een advies uitbrengt over de
voortzetting van hun studie. Het doel van een studieadvies is studenten te ondersteunen in
hun keuzeproces en hen vroegtijdig inzicht te verschaffen in de studiemogelijkheden en de
verwachte voortgang. Naar aanleiding van het (schriftelijke) advies volgt soms een
persoonlijk gesprek waarin het advies nader wordt toegelicht. De commissie baseert haar
advies op behaalde studieresultaten en eventuele persoonlijke omstandigheden die van
invloed kunnen zijn geweest op die resultaten. Het advies is niet bindend.

Het tussentijds advies
Het tussentijds advies wordt begin maart uitgebracht. Dit advies is gebaseerd op de
studievoortgang in de eerste vier blokken en geeft aan of de student redelijkerwijs aan het
einde van het eerste jaar, behoudens persoonlijke omstandigheden, aan de gestelde norm kan
voldoen.
Het advies eind eerste jaar
Studenten die 9 bloktoetsen hebben behaald, ontvangen in beginsel het advies de studie voort
te zetten. Studenten die niet aan deze norm voldoen, ontvangen aan het einde van het eerste
jaar het advies om over voortzetting van de studie na te denken of het dringende advies de
studie te staken, tenzij persoonlijke omstandigheden aanleiding geven tot een andersluidend
advies.
Samenstelling commissie studieadvies eerste jaar
voorzitter
Prof. dr. L. Kiemeney
lid
Dr. R. Bos
secretaris (studieadviseur)
mw. Drs. H. Swinkels
1.5.5 Studievertraging door bijzondere omstandigheden
Studenten die door bijzondere omstandigheden studievertraging hebben opgelopen en als
gevolg daarvan in de problemen komen met hun studiefinanciering kunnen in aanmerking
komen voor financiële ondersteuning. Voorwaarde voor ondersteuning is dat de student de
omstandigheid binnen 3 maanden meldt bij de Dienst Studentenzaken en de studieadviseur.
Het is daarom verstandig om een afspraak te maken met de studieadviseur zodra persoonlijke
omstandigheden het studeren belemmeren.
Raadpleeg verder paragraaf 5.2.7 over deze voorziening.
1.5.6 Overige begeleiding
Informatie over overige begeleiding van studenten (waaronder cursussen) is te vinden in
hoofdstuk 5.
1.1 1.6 Onderwijslocaties
Onderwijslocaties
Het contactonderwijs vindt plaats op het terrein van het UMC St Radboud; hoofdzakelijk in
het Studiecentrum Medische Wetenschappen (Geert Grooteplein 21, portier: 3613300) en het
Klinisch Trainingscentrum (Geert Grooteplein 15, portier: 3610112). Plattegronden van de
gebouwen met daarin de onderwijsruimtes vindt u op www.umcn.nl/student.

2 Hoofdstuk 2: Inhoudelijke beschrijving
van de bacheloropleiding
1.1 2.1 Inhoud
Een deel van het curriculum van de studie bestaat uit de zogenaamde kernblokken. Daarin
draait het om beroepsvoorbereiding en medisch wetenschappelijke vorming. De leerstof
wordt, voor zover het niet de absolute basiskennis betreft, hoofdzakelijk exemplarisch
aangeboden. Voor ieder blok staan 5,5 EC-studiepunten (EC=European Credit), d.w.z. vier
weken van ieder 40 studie-uren. Binnen het kerncurriculum wordt onderscheid gemaakt
tussen verschillende typen onderwijsblokken en lijnen, welke in volgende paragrafen worden
beschreven.
1.1 2.2 Soorten blokken
Basisblokken
In de B1-blokken worden basisvakken als fysica, biochemie en celbiologie gegeven tegen de
achtergrond van het klinisch denken en handelen. In de B2-blokken bestudeert de student
pathofysiologie en algemene ziekteleer.
Orgaanblokken
In O1-blokken komt de normale bouw (morfologie) en het normale functioneren (fysiologie)
van organen aan de orde tegen de achtergrond van het klinisch denken en handelen.
Onderzoeksmethodologie-lijn
In de Onderzoeksmethodologie-lijn leren de studenten de basisvaardigheden van
wetenschappelijk onderzoek.
Determinantenlijn
In deze lijn wordt aandacht besteed aan:
• Diverse factoren (determinanten) die invloed kunnen uitoefenen op het functioneren van
de mens;
• De maatregelen, waarmee invloed uit te oefenen is op deze determinanten. Hierbij komen
bijvoorbeeld preventiemogelijkheden aan de orde;
• De vaardigheden die van pas komen bij het vormgeven van onderzoek naar diverse
determinanten, bijvoorbeeld het leren hanteren van denkmodellen, specifieke
onderzoeksmethoden en probleemoplossingsmethoden.
De lijn 'inleiding hoofdvakken'
In de blokken behorende bij deze lijn wordt een oriëntatie gegeven op de verschillende
hoofdvakken, waaruit de student in de loop van het derde cursusjaar een keuze gaat maken.
De volgende hoofdvakken komen aan de orde: Bewegingswetenschappen, Epidemiologie,
Health technology assessment, Arbeid, milieu en gezondheid, Pathobiologie en Toxicologie.

Biomedische Wetenschappen en kliniek
In dit blok komen de ziektebeelden aan de orde, die vaak voorkomen of om een andere reden
een belangrijk probleem voor de gezondheidszorg zijn. Kennis hiervan is onmisbaar voor hen
die gaan werken in gezondheidsorganisaties, mede omdat dit de communicatie met artsen zal
vergemakkelijken.
Rapportagevaardigheden
Rapportagevaardigheden worden niet in een specifiek blok aangeleerd.
Rapportagevaardigheden bestaat uit een aantal doelstellingen/vaardigheden, die in
verschillende blokken aan de orde komen. De student oefent de rapportagevaardigheden op
een aantal momenten gedurende de blokken in de bachelorfase waarin die vaardigheden aan
de orde komen.
De rapportagevaardigheden worden getoetst aan de hand van een aantal criteria, die staan
vermeld op het evaluatieformulier. Dit formulier is enerzijds bedoeld als een bewijs dat de
student rapportagevaardigheden beheerst (bij een voldoende), maar vooral ook als feedback
voor de student zelf. Een verplicht onderdeel binnen het portfolio rapportagevaardigheden is
de cursus 'Bachelor writing' tijdens de bachelorstage in het derde jaar.
Orientatie op studie en beroep 1 en 2
Deze blokken zetten de student aan tot het nadenken over de inrichting van hun studie en de
mogelijkheden voor hun latere carrière na hun studie. Het blok is gedeeltelijk ingebouwd in
de tutorbijeenkomsten in het eerste jaar.
1.1 2.3 Onderwijsvormen
2.3.1 Inleiding
In het curriculum biomedische (gezondheids-)wetenschappen worden diverse
onderwijsvormen met elkaar afgewisseld. De belangrijkste uitgangspunten zijn:
• Bevorderen van een zelfstandige aanpak van de leerstof;
• Stimuleren van actief studeergedrag;
• Verbeteren van cognitieve en praktische vaardigheden en het probleemoplossend
vermogen.
Ongeveer dertig procent van het onderwijs wordt gegeven door docenten; in de overige tijd
bestudeert de student zelfstandig de stof.
De verschillende onderwijsvormen, alsmede het leertraject, staan beschreven in het blokboek,
dat bij ieder blok vervaardigd wordt door de blokcommissie die het betreffende blok
ontworpen heeft. Bij elke activiteit is aangegeven wat het bijbehorende leerdoel is.
2.3.2 Hoorcollege
In een hoorcollege geeft een docent de hoofdlijnen van het blok en globale informatie over de
te bestuderen onderwerpen. Soms zal hij een onderwerp aan de hand van een
patiëntendemonstratie illustreren. De informatie uit het hoorcollege dient als handvat voor de
zelfstandige studieactiviteiten.
Een hoorcollege of patiëntendemonstratie wordt aan de gehele jaargroep tegelijkertijd
gegeven. De student luistert, maakt eventueel aantekeningen en krijgt de kans om vragen te

stellen. Het is niet de bedoeling dat er geklapt wordt aan het eind van een
patiëntendemonstratie.
2.3.3 Zelfstudieopdracht
In een zelfstudieopdracht gaat een student zelfstandig met behulp van onder andere blokboek
en kernboeken aan de slag om zich kennis over een bepaald onderwerp eigen te maken.
Welke kennis of vaardigheid dat precies is, staat beschreven in het leerdoel van de opdracht.
Alle zelfstudieopdrachten zijn opgebouwd volgens het stramien: achtergrond-doel-instructieproduct-nabespreking.
In de achtergrond staat beschreven waarom de opdracht leerzaam is,
welke problemen opgelost kunnen worden met de betreffende informatie of in welke
praktijksituaties de deskundigheid gebruikt kan worden. Het doel geeft aan wat de student
door het maken van de opdracht zal bereiken. De instructie is een beschrijving van de beste
studieaanpak. Het resultaat van de opdracht, bijvoorbeeld een schema, antwoorden, vragen of
een tekening, wordt het product genoemd. In het onderdeel nabespreking staat beschreven
hoe de student kan nagaan of de leerdoelen zijn bereikt. De zelfstudieopdracht is dus pas
afgerond als ook de nabespreking van de opdracht is voorbereid.
2.3.4 Werkgroep
In een werkgroep werkt een groep van maximaal vijftien studenten aan een
gemeenschappelijke opdracht, die soms los staat en soms teruggrijpt op de
zelfstudieopdrachten, maar altijd voor verdieping van de daaruit opgedane kennis moet
zorgen. De student dient de werkgroep van tevoren voor te bereiden met informatie uit het
blokboek. Om de samenwerking goed te laten verlopen is het noodzakelijk dat één student, de
zogenaamde voorzitter, de activiteiten coördineert. Deze bewaakt de agenda, houdt het doel
van de opdracht in de gaten, leidt de discussie etc. De studenten benoemen zelf per
werkgroep de voorzitter.
Als er sprake is van een begeleide werkgroep, zal een docent als consulent aanwezig zijn. In
een onbegeleide werkgroep dienen de studenten zonder consultatie van een deskundige de
betreffende opdracht uit te werken.
2.3.5 Practicum
Tijdens een practicum zal de student zich bezighouden met een aantal voor een biomedisch
wetenschapper relevante vaardigheden met als doel:
• Verbetering of verdieping van theoretische kennis en inzicht;
• Kennismaking met de praktijk van biomedisch onderzoek;
• Training van praktische en cognitieve vaardigheden, die van belang zijn bij de latere
beroepsuitoefening.
2.3.6 Responsiecollege
In een responsiecollege bespreekt een groep van maximaal 45 studenten onder leiding van
een docent de zelfstudieopdrachten, behorende bij het betreffende responsiecollege. Hierbij
krijgt de student de kans om problemen te bespreken en om fouten in zijn redenatie te
ontdekken en te herstellen. Daarnaast kan de docent met behulp van vragen bepalen of de
leerdoelen bij de betreffende opdrachten inderdaad bereikt zijn. Tijdens een responsiecollege
wordt van de student een actieve, kritische opstelling en een goede voorbereiding aan de hand
van zelfstudieopdrachten verwacht.

1.1 2.4 Jaar 1: overzicht en beschrijving
2.4.1 Jaar 1: Overzicht
Periode: Naam: Code:
1 Inleiding Biomedische 5IBMW
Wetenschappen
2 Hoofdlijnen Functionele 5B101
Morfologie
3 Biochemische en Fysische 5B102
Processen
4 Onderzoeksmethodologie 1 5OMB1
5 Laboratoriumvaardigheden 5LABV
6 Celbiologische Processen 5B103
7 Circulatie en Respiratie 1 5O101
8 Stofwisseling en Water-zouthuishouding
5O102
1
9 Determinanten 1: Voeding 5DT01
10 Regulatie en Integratie 1 5O104
11a
Oriënterende Onderzoeksstage 5OMB2
blokoverstijgend
Oriëntatie op Studie en Beroep 5OSB1
1
blokoverstijgend
Portfolio
5RAPP
rapportagevaardigheden
Elk blok duurt 4 weken, met uitzondering van:
• Oriëntatie op Studie en Beroep 1: 2 bijeenkomsten in het eerste jaar + tutorbijeenkomsten
• Portfolio Rapportagevaardigheden: onderdelen verspreid in verschillende blokken
• de Oriënterende onderzoeksstage: 2 weken.
2.4.2 Jaar 1: Beschrijving
Inleiding Biomedische Wetenschappen
Isiscode
5IBMW
Cursusjaar 1
Periode 01
Coördinator Prof.Dr.Ir. G.A. Zielhuis, adres: 133 epidemiologie en biostatistiek,
email: G.Zielhuis@EPIB.umcn.nl, telefoon intern: 19132
Het blok IBMW stelt u in staat om aan derden te kunnen uitleggen waar het in de
biomedische wetenschappen om gaat. Dat houdt in:
- de soort vraagstukken en problemen die een BMW-er bezighoudt;
- de manieren waarmee een BMW-er tot antwoorden en oplossingen voor deze vraagstukken
tracht te komen.
Dit blok is relevant voor de latere beroepsuitoefening als BMW-er omdat:
- het u in staat stelt het onderzoeksterrein van BMW te overzien;

- het u leert te onderscheiden op welke wijze verschillende soorten factoren invloed kunnen
hebben op ziekteprocessen;
- het u in staat stelt om een ingewikkeld stuk werkelijkheid met een eenvoudig model
inzichtelijk en onderzoekbaar te maken;
- het u leert om stapsgewijs een simpel, maar vaag probleem te vertalen in een onderzoek;
- het u in staat stelt op efficiënte en kritische wijze overzicht te krijgen van de
wetenschappelijke literatuur over een specifiek onderwerp en daarbij de mogelijkheden te
benutten die de wetenschappelijke bibliotheek biedt;
- het u leert wetenschappelijke gegevens globaal te vertalen in interventie teneinde het
onderzoek toepasbaar te maken in de gezondheidszorg.
Hoofddoelstellingen
De student kan het substraat van Biomedische gezondheidswetenschappen (gezondheid en
ziekte) in relatie tot de determinanten daarvan, globaal beschrijven.
Relatie
Het blok is het eerste blok in het curriculum en tevens het eerste blok in een serie van zes
blokken in de lijn Onderzoeksmethodologie. Dit blok biedt, behalve de eerste kennismaking
met de onderzoeksmethodologie, een eerste orientatie op het werkveld van de biomedische
gezondheidswetenschappen. Het is dus een belangrijk inleidend blok voor de hele studie
Biomedische Wetenschappen.
Trefwoorden
Vraagstelling en hypothese, modellering, experimenteren, causaliteit, bibliotheek,
documentatie, literatuuronderzoek, rapporteren, onderzoekstypen, fasen van onderzoek,
toepassing van onderzoeksresultaten, werkingsmechanismen, proefdieronderzoek, medical
technology assessment, studiestrategie, begeleiding door ouderejaars studenten,
beroepsperspectief
Literatuur
Zielhuis e.a. Handleiding medisch wetenschappelijk onderzoek (4e druk, vanaf 2006).
van Oosterom & Oostendorp. Capita Medische Fysica (3e druk 2008).
Casarett, Doull, Klaassen, Watkins. Essentials of toxicology (1e druk, 2003)
Rang, Dale, Ritter, Moore. Pharmacology. (6e druk, 2003)
Rubin, Farmer & Strayer. Pathology (5e druk, 2004)
Studiegids Biomedische Wetenschappen.
Bijzonderheden

Ongeveer een week voor aanvang van het blok is een blokboek en werkboek verkrijgbaar bij
de portier van het Studiecentrum Medische Wetenschappen.
Hoofdlijnen Functionele Morfologie
Isiscode
5B101
Cursusjaar 1
Periode 02
Coördinator Dr. J.G.M. Kooloos, adres: 109 anatomie, email:
J.Kooloos@anat.umcn.nl, telefoon intern: 16957
De inhoud van het blok betreft de systematische ordening van organen in het borst- en
buikgebied en de aspecten die betrekking hebben op onderlinge ligging (topografie) en de
daarmee samenhangende functies. Een belangrijk element daarbij is de diagnostische
bereikbaarheid van organen door onderzoek aan het oppervlak van het lichaam en door
diagnostische beeldvorming. Deze kennis wordt in hoofdlijnen aangebracht met aandacht
voor modellen van anatomisch denken die een rol kunnen spelen bij de oplossing van
biomedische en klinische problematiek. Aan de hand van opdrachten worden beschreven
onderwerpen in de literatuur en aan de hand van anatomische preparaten, röntgenfoto's in
combinatie met anatomische afbeeldingen bestudeerd. De zelfstudie levert produkten op zoals
schemata en beschrijvingen. Deze produkten kunnen gebruikt worden om na te gaan of het
resultaat van de bestudering voldoende is.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan in hoofdlijnen een overzicht geven van de normale bouw en de daarmee
samenhangende functie van organen en orgaansystemen in het topografische gebied van de
thorax, het abdomen en het bekken, dit voor zover relevant voor het analyseren en het
begrijpen van klinische en biomedische problematiek.
2: De student kan in meer algemene zin aangeven welke middelen worden en kunnen worden
aangewend bij de bestudering van de anatomie van een gegeven orgaan, orgaandeel of
orgaansysteem, dit voorzover betrekking hebbend op de bevordering van kennis en inzicht,
relevant voor het analyseren en begrijpen van klinische en biomedische problematiek.
Relatie
Hoofdlijnen Functionele Morfologie is het eerste in de serie B1-blokken, waarin de student
thematiek bestudeert in de basisvakken fysica, biochemie, celbiologie en anatomie, en dient
als voorbereiding op de B2-blokken en O1- en O2-blokken later in het curriculum.
Trefwoorden
anatomisch museum, snijzaal, thorax, thoraxorganen, dwarsdoorsneden, ziektebeelden,
functionele anatomie, embryologie, organen, orgaanonderdelen, functie-samenhang,
vormontwikkeling, pleuraholten, buikorganen, bekken, beeldvorming, denkmodellen, globale
topografie, buikholte, vaatgebieden, vaatstelsel, functioneel systeem, rompwand,
röntgenprojectie, skelet, afbeeldingstechnieken, fysische diagnostiek, body-paint, auscultatie
Literatuur
Moore: Clinically oriented anatomy

Putz: Sobotta's Atlas of Human Anatomy
Larsen: Human Embryology
Leertraject
Nieuw in het leertraject zijn 3-tal COO's die verdieping van borst, buik en bekken beogen.
Bijzonderheden
U dient in het bezit te zijn van een witte laboratorium-jas en deze jas ook mee te nemen naar
de practica. Zonder witte jas wordt u niet toegelaten op de verplichte snijzaalpractica.
Dit blok staat bekend om het zgn. body-painten: een practicum aan het einde van het blok
waarbij de cursisten bij elkaar organen op het lichaam schilderen.
Biochemische en Fysische Processen
Isiscode
5B102
Cursusjaar 1
Periode 03/04
Coördinator Dr. A. van Kuppevelt, adres: 280 Matrixbiochemie, email:
A.vanKuppevelt@ncmls.ru.nl, telefoon intern: 16759
Veel van de processen zoals die zich in het menselijk lichaam afspelen kunnen beschreven
worden in de vorm van fysische en (bio)chemische processen. In dit blok zal worden
ingegaan op de belangrijkste biochemische en fysische processen in het menselijk lichaam.
Veranderingen in deze basale processen kunnen een rol spelen bij klinische en biomedische
problematiek; in deze context is het nodig de biochemische en fysische processen te
begrijpen.
De structuur en functie van biochemische moleculen, het werkingsmechanisme van enzymen,
de algemene principes van gaswetten en de algemene principes van stromingsleer komen aan
bod. Ook de structuur en functie van biologische membranen komen aan de orde. De theorie
wordt met diverse practica inzichtelijk gemaakt. Door steeds gebruik te maken van klinische
voorbeelden wordt de relatie van deze basisstof met de kliniek duidelijk.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan de belangrijkste biochemische processen beschrijven en toepassen voor
zover relevant voor het analyseren en begrijpen van klinische en biomedische problematiek.
2: De student kan de belangrijkste fysische processen beschrijven en toepassen voor zover
relevant voor het analyseren en begrijpen van klinische en biomedische problematiek.
Relatie
Biochemische en fysische processen is de tweede in de serie B1-blokken, waarin de student
thematiek bestudeert in de basisvakken medische fysica, biochemie, celbiologie en anatomie,
en dient als voorbereiding op de B2-blokken en O1- en O2-blokken later in het curriculum.

Voorkennis: de voor de studie geneeskunde en biomedische wetenschappen noodzakelijke
voorkennis in de exacte vakken op het niveau van het VWO-profiel Natuur- en Gezondheid.
Trefwoorden
voeding, aminozuren, eiwitten, enzymologie, koolhydraten, biochemische energetica,
metabolisme van koolhydraten, nucleotiden, lipiden, membranen, extracellulaire matrix, licht,
gaswetten, stromingsleer, elasticiteit, stralingsleer, geluid en ultrageluid, techniek van
beeldvorming.
Literatuur
Baynes / Dominiczak: Medical Biochemistry
Alberts e.a.: Essential Cell Biology
Oostendorp & van Oosterom: Medische Fysica
Bijzonderheden
Benodigdheden: witte laboratoriumjas.
NB: Studenten Biomedische Wetenschappen kunnen dit blok volgen in periode 3 van het
eerste studiejaar.
NB: Voor studenten Geneeskunde loopt dit blok in periode 3 en 4 van het eerste studiejaar.
De jaargroep wordt gesplitst in combinatie met het blok Medisch Professionel Vorming 2 en
de verpleegstage.
Onderzoeksmethodologie 1
Isiscode
5OMB1
Cursusjaar 1
Periode 04
Coördinator Mevr. Dr. Ir. F. de Vegt, adres: 133 epidemiologie en biostatistiek,
email: F.deVegt@ebh.umcn.nl, telefoon intern: 10361
In het blok Onderzoeksmethodologie 1 wordt nader ingegaan op epidemiologische begrippen
en methoden van medisch-wetenschappelijk onderzoek, alsmede motieven en beschouwingen
om dit soort onderzoek uit te voeren. De thema's van medisch-wetenschappelijk onderzoek
die aan bod zullen komen liggen op het gebied van oorzaken en verloop van ziekte. Daarnaast
komt ook het effect van medische interventies als preventie en behandeling aan de orde. De
statistiek die nodig is voor het samenvatten en interpreteren van resultaten wordt uitgebreid
behandeld. In het blok wordt geleerd kritisch te kijken naar andermans onderzoek, dat valide
en reproduceerbaar dient te zijn uitgevoerd. Dit stelt u in staat gepubliceerde informatie op
zijn waarde te schatten en te gebruiken voor het opzetten van onderzoek of voor advisering
van beleidsmakers.
Hoofddoelstellingen
1: U kunt epidemiologische en statistische begrippen en methoden van het toegepast medischwetenschappelijk
onderzoek beschrijven en uitleggen.

2: U kunt gepubliceerd medisch-wetenschappelijk onderzoek in hoofdlijnen beoordelen op
validiteit, generaliseerbaarheid en efficiëntie.
Relatie
Het blok Onderzoeksmethodologie 1 is voor studenten Biomedische Wetenschappen het
tweede in een serie van zes blokken Onderzoeksmethodologie. In het blok IBMW is een
eerste orientatie gegeven op de medische wetenschappen. Dit gebeurde door aandacht te
schenken aan onderwerpen als modellen voor gezondheid en ziekte, determinanten van ziekte
en gezondheid, opzet en functie van wetenschappelijk onderzoek.
Trefwoorden
Epidemiologie, biostatistiek, medisch-wetenschappelijke kennis, oorzaken en preventie,
prognose en interventie, etiologische onderzoekmethoden, causaliteit.
Literatuur
Bouter, van Dongen en Zielhuis. Epidemiologisch onderzoek; opzet en interpretatie (5e
geheel herziene druk, 2005).
Petrie A, Sabin C. Medical statistics at a glance. Oxford, Blackwell, 2e druk, 2005.
Laboratoriumvaardigheden
Isiscode
5LABV
Cursusjaar 1
Periode 05
Coördinator Prof. Dr. J.L. Willems, adres: 441 klinische chemie, email:
JL.Willems@akc.umcn.nl, telefoon intern: 14441
De inhoud van het blok betreft het leren een onderzoeksvraag om te zetten in experimenten
en deze vervolgens ook uit te kunnen voeren. Concreet betekent dit dat op basis van een
vraagstelling een eenvoudige onderzoeksopzet moet worden gemaakt en dat de vaardigheden
moeten worden geleerd om de instrumenten, die nodig zijn om de experimenten uit te kunnen
voeren. Als de experimenten zijn uitgevoerd moet daar verslag van worden gemaakt en de
resultaten moeten worden geregistreerd en eenvoudige statistiek worden toegepast. Kort en
bondig moeten de juiste conclusies worden getrokken uit de uitgevoerde experimenten. In dit
blok worden vijf practica gegeven, waarin kan worden omgegaan met apparatuur voor signaal
en data analyse zoals een ENG-versterker en oscilloscoop, met een spectrofotometer, pipetten
en centrifuges, en het kwantificeren van beeldmateriaal met de microscoop. Onderwerpen als
kwaliteitszorg, ARBO- en milieuaspecten komen tevens aan de orde. Ook wordt aandacht
besteed aan de vaardigheden, die te maken hebben met het opzoeken en archiveren van
wetenschappelijke literatuur. De student werkt individueel als het gaat om het leren van de
vaardigheden en het bijhouden van een labjournal en zal groepsgewijs de resultaten
statistische verwerken, een schriftelijke rapportage verzorgen met alle aspecten als doel,
materialen en methoden, resultaten, discussie en conclusies.
Hoofddoelstellingen
De student kan een eenvoudig experiment opzetten, uitvoeren, documenteren en de verkregen
gegevens analyseren en rapporteren waarbij met name aandacht wordt besteed aan statistiek,
instrumentele analyse, kwaliteitsborging en arbo-milieuzorgaspecten.

Relatie
Dit blok dient als voorbereiding op het zelfstandig uitvoeren van vaardigheden en
experimenten voor toekomstige blokken, waar laboratoriumvaardigheden aan bod komen en
voor de afstudeerfase (hoofd- en bijvakken).
Trefwoorden
Onderzoeksvraag, experimenten, vaardigheden, instrumenten, statistiek, practica, signaal en
data analyse, spectrofotometer, pipetten, centrifuges, microscoop, kwaliteitszorg, ARBO- en
milieuaspecten, schriftelijke rapporteren, literatuur search
Celbiologische Processen
Isiscode
5B103
Cursusjaar 1
Periode 06
Coördinator Mevr. Dr. C.E.E.M. van der Zee, adres: 283 celbiologie, NCMLS,
email: i.vanderzee@ncmls.ru.nl, telefoon intern: 14296 / 14329
De oorzaken van vrijwel alle ziekten zijn terug te voeren tot stoornissen op het niveau van de
cel. Kennis hiervan kan verkregen worden door basaal en klinisch gericht celbiologisch
onderzoek. Zo zijn ontstekingsprocessen het gevolg van reacties van bloedcellen op een
beschadiging of verandering in het genetisch materiaal van één cel, waardoor deze
ongecontroleerd gaat groeien. Inzicht in het functioneren van de cel en de samenspraak tussen
cellen in weefsels en organen is daarom van essentieel belang voor zowel de praktiserend
medicus als de medisch-biologisch onderzoeker. In dit blok zal de student een leertraject
doorlopen waarin zij/hij deze inzichten zal verwerven.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan de globale bouw en het functioneren van cellen en enkele basisweefsels
beschrijven, voor zover relevant voor het analyseren en begrijpen van klinische en
biomedische problematiek.
2: De student kan basale celgenetische, celbiologische en celmorfologische principes
beschrijven, voor zover relevant voor het analyseren en begrijpen van klinische en
biomedische problematiek.
Relatie
Celbiologische processen is het tweede blok van het tweede semester. Het blok is het derde in
de serie B1-blokken, waarin de student thematiek bestudeert in de basisvakken fysica,
biochemie, celbiologie en anatomie, en dient als voorbereiding op de B2-blokken en O1- en
O2-blokken later in het curriculum.
Trefwoorden
cel, onderzoeksmethoden, celbouw, celfunctie, DNA, RNA, eiwitrouting, eiwittransport,
epitheel, bindweefsel, kraakbeen, botweefsel, spierweefsel, zenuwweefsel, cel-cel interacties,
cel-matrix interacties, celsignalering, celdeling, celcyclus
Literatuur

Alberts e.a.: Essential Cell Biology
Junqueira e.a.: Functionele Histologie
Circulatie en Respiratie 1
Isiscode
5O101
Cursusjaar 1
Periode 07
Coördinator Prof. Dr. R.J.M. Bindels, adres: 286 Celfysiologie, NCMLS, email:
R.Bindels@ncmls.ru.nl, telefoon intern: 14211
Klachten en ziekten die samenhangen met hart en longen komen frequent voor. Vaak is er een
relatie met omgeving of werksituatie. In dit blok komen de anatomie en fysiologie van
circulatie en respiratie in een normale situatie aan de orde. Behandeld worden hart, vaten
waarbij inbegrepen het lymfetransport en microcirculatie, longen, luchtwegen en aspecten
van het transport van de ademgassen zuurstof en kooldioxide. De bouw van hart en longen
komt eerst aan bod, vervolgens ook technieken waarmee het functioneren van de organen
gemeten kan worden (bijvoorbeeld ECG, bloeddruk meting en spirometrie).
Doel is het verwerven van kennis over de normale situatie, bij de gezonde mens. Daarbij leert
u onderscheid te maken tussen normaal en abnormaal functioneren van circulatie en
respiratie. Door verschillende patiëntendemonstraties of aan de hand van simulaties in een
computerprogramma worden de gevolgen van het disfunctioneren van circulatie en respiratie
geïllustreerd. Het is echter niet de bedoeling klinische problematiek aan te leren.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan de normale bouw en ligging en het normale functioneren van het hart en de
bloedvaten, alsmede longen en luchtwegen beschrijven, voorzover dit relevant is voor analyse
en begrip van klinische en biomedische problematiek op dit terrein.
2: Daarbij kan de student beredeneerd onderscheid maken tussen normaal en abnormaal
functioneren van circulatie en respiratie.
Relatie
Dit blok, Circulatie en Respiratie 1, is het eerste orgaanblok in het curriculum, na de
basisblokken over morfologie, biochemie, celbiologie en fysica. Elementen uit deze
voorafgaande blokken worden in dit blok bekend verondersteld; op sommige wordt in dit
blok verder gebouwd. Het blok draagt op zijn beurt weer stof aan voor volgende blokken. Als
voorbeeld is daarbij te noemen het blok "Regulatie en Integratie 1", waar regelmechanismen
in het algemeen behandeld worden en de specifieke regelingen van circulatie en respiratie
bekend verondersteld worden.
Voor geneeskunde kan het blok "Circulatie en Respiratie 1" beschouwd worden als de
voorbereiding bij uitstek op de 2e jaars blokken "Circulatie 2" en "Respiratie 2". In die twee
blokken worden de klachten en ziektebeelden behandeld rond de circulatie en/of de respiratie.
Het herkennen en beoordelen van klachten en afwijkingen behorend bij deze twee systemen
is alleen mogelijk als er voldoende kennis is van de circulatie en de respiratie in normale
omstandigheden.

Specifiek voor biomedische wetenschappen draagt het blok stof aan voor de latere
Determinantenblokken en vooral diverse keuzeblokken.
Voor beide groepen is een voornaam aspect van het blok het ontwikkelen van het
wetenschappelijk denken. Er wordt geleerd in globale en meer specifieke systemen te denken
en zo tot uitspraken te komen over de werking van het geheel, bijvoorbeeld een orgaan. Het
blok legt de basisaspecten van de twee belangrijke fysiologische systemen circulatie en
respiratie vast.
Trefwoorden
anatomie, fysiologie, circulatie, respiratie, hart, vaten, lymfe, longen, luchtwegen,
angiografie, catheterisatie, ECG, echografie, arbeid, bloeddruk, bloedstroom, cardiac output,
diffusie, energie, ergometer, spirometer, erytrocyt, hemoglobine, myoglobine, partiële druk,
saturatie, hersenen, huid, inspanning, intrathoracaal, koorts, leeftijd, MRI, pleura, reflex,
röntgen, sensor, shock, spierpomp, stofwisseling, temperatuur, ventilatie, zuurstofopname,
acidose, alkalose
Literatuur
Putz: Sobotta's Atlas of Human Anatomy
Dee Silverthorn, Human Physiology, an integrative approach
Junqueira e.a.: Functionele Histologie
Kumar & Clark: Clinical Medicine
Moore: Clinically Oriented Anatomy
v.Oosterom & Oostendorp: Medische Fysica
Stofwisseling en Water-zout-huishouding 1
Isiscode
5O102
Cursusjaar 1
Periode 08
Coördinator Prof. Dr. R.J.M. Bindels, adres: 286 Celfysiologie, NCMLS, email:
R.Bindels@ncmls.ru.nl, telefoon intern: 14211
In dit blok wordt de functie van ons spijsverteringsstelsel en de nieren bestudeerd vanuit het
perspectief van het belang dat deze organen hebben voor de homeostase van ons lichaam. Na
een inleiding in de energie en voedingsbehoeften van ons lichaam volgt de vertering en
opname van voedsel. De tractus digestivus komt hierbij aan bod. Daarnaast wordt de wateren
zouthuishouding bestudeerd, waarbij de rol van de lever en de nier als ontgiftings- of
uitscheidingsorgaan aan bod komen. De tractus uropoieticus wordt hierbij gevolgd.
De processen die de stofwisseling in het menselijk lichaam door de verschillende organen
(met name lever, nier en darm) bewerkstelligt worden, worden in dit blok bestudeerd.
Thema's die daarbij aan de orde komen zijn: whole body metabolisme, voeding, vertering en

adsorptie, lever en leverfuncties, de nier en ontgifting. In dit blok wordt de normale bouw en
functie als uitgangspunt genomen, afwijkingen aan nier of lever waardoor klachten kunnen
ontstaan komen aan komen later (Stofwisseling 2 en Water-en-Zouthuishouding 2) aan de
orde.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan de normale bouw en functie van de tractus digestivus en de tractus
uropoieticus vanuit het perspectief van de homeostase van ons lichaam beredeneren, voor
zover deze kennis relevant is voor het analyseren en begrijpen van klinische en biomedische
problematiek.
2: De student kan beschrijven d.m.v. welke processen de stofwisseling in het menselijk
lichaam gerealiseerd wordt.
Relatie
Stofwisseling, water- en zouthuishouding 1 is het tweede blok in de serie Orgaanblokken
(O1), waarin de normale bouw en functie van organen wordt bestudeerd. Een vervolg op dit
blok vindt voor geneeskunde plaats in de O2-blokken Stofwisseling 2 en Waterzouthuishouding
2 in het tweede jaar. Voor biomedische wetenschappen dient dit blok als
voorbereiding op de serie Determinanten-blokken.
Trefwoorden
whole body metabolisme, vertering, absorptie, lever, leverfuncties, nier, nierfuncties,
ontgifting, tractus digestivus, tractus uropoieticus, voeding, metabolisme, vetten,
koolhydraten, eiwitten, vitamines, spore-elementen, secretieprocessen, spijsverteringssappen,
maag-darm-motoriek, haemaafbraak, lipidenabsorptie, lipidentransport, glomerulaire filtratie,
nefronsegmenten, osmoregulatie, volumeregulatie, kaliumhomeostase, zuur-base homeostase,
lichaamsvreemde stoffen, alcohol, paracetamol
Literatuur
Dee Silverthorn, Human Physiology, an integrative approach
Kumar & Clark: Clinical Medicine
Moore: Clinically Oriented Anatomy
Junqueira ea.: Functionele Histologie
Baynes & Dominiczak: Medical Biochemistry
Rang e.a.: Pharmacology
Determinanten 1: Voeding
Isiscode
5DT01
Cursusjaar 1
Periode 09
Coördinator Prof. Dr. J.B.M.J. Jansen, adres: 455 - MDL, email:

J.Jansen@MDL.umcn.nl, telefoon intern: 13999 / *1354 / secr. 14760
De mens is opgebouwd uit wat hij eens als voeding tot zich heeft genomen. Om in leven te
blijven hebben we water nodig, en verder voldoende calorieën en ongeveer 45 essentiële
voedingsstoffen: mineralen, essentiële vet- en aminozuren en vitamines. De mens is
vergelijkbaar met een fabriek die een sophisticated product levert (nl. zichzelf!), en daarvoor
een groot aantal toeleveringsbedrijven nodig heeft - dit in tegenstelling tot primitievere
organismen, die praktisch alles zelf kunnen maken. Voedingsproblemen kunnen ontstaan
door een tekort aan voedingsstoffen, een teveel aan voedingsstoffen of eetstoornissen. Door
een tekort aan voedingsstoffen ontstaan ondervoeding en voedingsdeficiënties. Op dit
moment lijdt ongeveer een kwart van de wereldbevolking aan ondervoeding! Dit komt vooral
voor in de Derde Wereld, maar ook in Nederland bestaat ondervoeding - denk aan
ondervoeding bij bejaarden. Ook bij patiënten opgenomen in ziekenhuizen komt veel
ondervoeding voor: op de afdeling Inwendige Ziekten zo'n 50 %!
Ondervoeding vergroot de kans op complicaties (infecties, gestoorde wondgenezing) en dit
leidt tot hogere morbiditeit en mortaliteit. Een teveel aan voedingsstoffen leidt tot
overvoeding en welvaartsziekten, zoals atherosclerose. Voedingscomponenten kunnen ziekte
induceren maar ook de kans op ziekte verminderen: zoals kanker. Voedingsproblemen komen
dus frequent voor en kunnen uitgebreide gevolgen hebben. Dit blok wil een verbinding
maken tussen de theorie van algemene voedingsleer en de voedingsproblemen in de praktijk
bij gezondheid en ziekte bij groepen en individuen.
Na een algemene inleiding over het doel van de determinantenblokken worden de volgende
onderwerpen behandeld: lichaamssamenstelling en energiebesteding, epidemiologische en
sociale aspecten van voeding, voeding gezondheid en voedsel(on)veiligheid, nieuwe
ontwikkelingen: voedsel als medicijn. Het blok wordt afgesloten met een toets.
Hoofddoelstellingen
De student kan na afloop van dit blok een gezondheidskundige beoordeling geven over de
voeding van een groep.
Relatie
Dit blok is het eerste van vier determinantenblokken. In deze blokken staat niet een discipline
of orgaansysteem centraal maar een determinant of factor die ziekte en gezondheid bepaald.
Trefwoorden
epidemiologie; sociale aspecten; voeding; voedgingsleer; ondervoeding; overvoeding; harten
vaatziekten; voedselveiligheid; caries; pre- en probiotica; fytosterolen.
Literatuur
werkboek
Regulatie en Integratie 1
Isiscode
5O104
Cursusjaar 1
Periode 10

Coördinator
Prof. Dr. P. Smits, adres: 149 farmacologie-toxicologie, email:
P.Smits@PHARMTOX.umcn.nl, telefoon intern: 13691 / 18835 / *81
1549
De centrale thema's van dit blok zijn de interactie tussen organen, de werking van
orgaansystemen die ontstaat ten gevolge van de interacties tussen bepaalde organen en het
ingrijpen in werking en interacties door geneesmiddelen. Allereerst wordt behandeld hoe
interacties tussen organen en orgaansystemen met behulp van systeemtheorie op een abstract
niveau kunnen worden beschreven. Vervolgens wordt ingegaan op de werking en verwerking
van geneesmiddelen (farmaca) in het lichaam.
Vrijwel alle fysiologische (regel-)systemen laten zich op meerdere plaatsen farmacologisch
beïnvloeden. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid tot therapeutisch ingrijpen bij een
'ontregeling'. De belangrijkste farmacologische principes worden daarom in dit blok
besproken. Deze kennis van de systeemtheorie en farmacologie zal worden toegepast op een
aantal fysiologische systemen; namelijk de thermoregulatie, de regulatie van de
glucosehuishouding en de regulatie van enkele endocrinologische systemen. Belangrijke
communicatiekanalen tussen organen worden gevormd door het autonome zenuwstelsel en
boodschappermoleculen (zoals hormonen en neurotransmitters). Het autonome zenuwstelsel
zal dan ook worden behandeld in dit blok met de nadruk op het functionele aspect. Aan
(intra)cellulaire regulatie wordt elders aandacht besteed, zoals de signaaltransductiemechanismen
in het blok Celbiologische processen. In dit blok wordt de regulatie
en integratie voornamelijk op orgaanniveau besproken.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan de belangrijkste hormonale en vegetatief-neurogene integrerende
regelsystemen beschrijven voorzover dit relevant is voor het analyseren en begrijpen van
klinische en biomedische problematiek.
2: De student kan in globale termen een beschrijving geven van endogene en exogene
beïnvloeding.
Relatie
Regulatie en integratie 1 is de laatste in de serie O1-blokken. In dit blok worden enkele
nieuwe onderwerpen alsmede de inhoud van de voorafgaande O1-blokken geïntegreerd tot
het niveau van orgaansystemen. Het dient voor biomedische wetenschappen als
voorbereiding op de B2-blokken, Determinanten-lijn en BMW en Kliniek.
Trefwoorden
orgaansystemen, fysiologische regelkringen, osmolaliteit, interacties en verstoringen,
ziekteverschijnselen als verstoring van een regelkring, farmacologische beïnvloeding van
regelsystemen, dosis-effectrelatie, farmacokinetiek, farmacotherapie, autonome zenuwstelsel,
neurotransmitters, autonome farmaca, regelkring van de bloeddruk, thermoregulatie, regulatie
glucosehuishouding, hypothalamus-hypofysesysteem, regulatie van de menstruatiecyclus,
schildklier, schildklierafwijkingen
Literatuur

Dee Silverthorn: Human Physiology, an integrative approach
Rang e.a.: Pharmacology
Kumar & Clark: Clinical Medicine
Junqueira e.a.: Functionele Histologie
Putz: Sobotta's Atlas of Human Anatomy
Oostendorp & van Oosterom: Capita Medische Fysica
Oriënterende Onderzoeksstage
Isiscode
5OMB2
Cursusjaar 1
Periode
11a
Coördinator Mevr. Dr. N.C.G.M. Donders, adres: 117 SG, email:
N.Donders@sg.umcn.nl, telefoon intern: 13124 / secr. 13235
In dit blok van twee weken maakt de student voor het eerst daadwerkelijk kennis met een echt
onderzoek. Dit gebeurt in de vorm van een stage op een afdeling waar men in groepjes van 3
à 4 personen te gast is. Het onderzoeksontwerp is zo gekozen, dat de student alle fasen van
het onderzoek actief meemaakt. De stage vindt in principe plaats volgens een vast schema,
dat er als volgt uit ziet:
dag 1 en 2: literatuuronderzoek, uitmondend in een concrete vraagstelling
dag 3: maken werkplan, protocol voor gegevensverzameling
dag 4 - 6: meten
dag 7 - 8: verwerken en analyseren van meetgegevens
dag 9: schriftelijk verslag, voorbereiding mondelinge presentatie
dag 10: minisymposium, waarin in tegenwoordigheid van alle betrokkenen door de groepen
een mondelinge presentatie van de stage gehouden wordt.
Tijdens het blok wordt een cursus Powerpoint en de mogelijkheid ter verbetering van
rapportagevaardigheden aangeboden.
Hoofddoelstellingen
De student kan aan de hand van een praktijkervaring de verschillende fasen van
wetenschappelijk onderzoek beschrijven.
Relatie

Het blok Onderzoeksmethodologie 2 is het derde blok in de lijn Onderzoeksmethodologie, na
de blokken Inleiding BMW en Onderzoeksmethodologie 1 en vormt de afsluiting van het
eerste studiejaar. De lijn Onderzoeksmethologie wordt in het tweede jaar voortgezet in de
blokken Onderzoeksmethodologie 3 en 4 en in het derde jaar in het blok
Onderzoeksmethodologie 5.
Trefwoorden
Literatuurstudie, vraagstelling, onderzoeksplan, variabele meten, analyse van
gekwantificeerde variabelen, statistische programma's, verzamelen van gegevens, verwerken
van gegevens, rapportage, onderzoeksmethodiek.
Literatuur
Bouter & van Dongen. Epidemiologisch onderzoek; opzet en interpretatie. Bohn Stafleu Van
Loghum, 2000, 4e herziene druk
Petrie & Sabin. Medical statistics at a glance.
Zielhuis e.a. Handleiding medisch wetenschappelijk onderzoek; - probleem- identificatie,
methodologie, uitvoering, presentatie. Maarssen: Elsevier/Bunge, 2002, 3e herziene druk
Oriëntatie op studie en beroep 1
Isiscode
5OSB1
Cursusjaar 1
Periode 04/06/09
Coördinator Dr. Ir. R.P.B. Reuzel, adres: 133 Epidemiologie, Biostatistiek en
HTA, email: R.Reuzel@ebh.umcn.nl, telefoon intern: 16659 / secr.
10389
Je volgt de opleiding Biomedische Wetenschappen aan het UMC St Radboud te Nijmegen.
Dat is een mooie keuze en hopelijk ligt die ten grondslag aan een glansrijke toekomst. Maar
waar heb je nu eigenlijk precies voor gekozen En waarom Wat wil je gaan doen, wanneer
je ' veel sneller dan je nu misschien denkt ' de universiteit weer verlaat En wat moet je vóór
die tijd doen, om ervoor te zorgen dat je toekomst qua werk ook helemaal bij jou past Het
lijkt misschien wat vroeg om deze vragen te stellen, maar vijf jaren zijn maar vijf jaren.
Bovendien wordt je al na ruim twee jaar opleiding gevraagd de eerste vervolgkeuzes te
maken, eerst voor een hoofdvak, vervolgens voor een profiel. Die keuzes zijn bepalend voor
je toekomst en de glans die daarbij hoort. Met andere woorden: jouw toekomst is al
begonnen! De ervaring leert dat het daarom goed is om vroeg te beginnen met oriëntatie: op
je opleiding, op je toekomstige beroep en op jezelf.
Deze cursus is bedoeld om je te ondersteunen bij je oriëntatie en je te helpen met het
nadenken over te maken keuzes ten aanzien van je opleiding. Ze concentreert zich rondom
een drietal kernvragen:
1. Wie ben ik Wat past bij mij Waar ben ik goed en waar ben ik minder goed in Voor
welke bedrijven of instellingen zou ik willen werken

2. Welke competenties, vaardigheden en persoonlijkheden worden door die bedrijven of
instellingen gevraagd
3. Voor welke combinatie van hoofdvakken, bijvakken en profiel zou ik derhalve het best
kunnen kiezen
Deze vragen worden niet noodzakelijkerwijze in deze volgorde beantwoord, maar dienen wel
in samenhang te worden bestudeerd. Het is ook niet de bedoeling dat je aan het einde van de
cursus een definitief antwoord op de vragen geeft, laat staan dat je definitieve keuzes dient te
maken. Het gaat erom dat er een proces op gang komt en je leert nadenken over de vragen.
Zodat je straks, ondanks eventuele onzekerheden, een goed verhaal hebt bij de keuzes die je
maakt. Bovendien is de studie vermoedelijk leuker, wanneer je voor jezelf een idee
ontwikkelt van waar het allemaal heen gaat.
Relatie
Deze cursus sluit aan bij 5INH1 'Inleiding hoofdvakken 1' en 5INH2 'Inleiding hoofdvakken
2'. Ze wordt in het tweede studiejaar gevolgd door 5OSB2 'Oriëntatie op studie en beroep 2',
waarmee ze één geheel vormt.
Trefwoorden
Beroepsoriëntatie; studiekeuze; zelfreflectie; persoonlijke ontwikkeling; carrièreplanning
Literatuur
Wordt uitgereikt gedurende het blok.
Leertraject
De cursus bestaat uit drie middagen waarop je door middel van (gast)colleges op weg
geholpen wordt bij het leren nadenken over je toekomstige carrière in relatie tot jezelf en de
studiekeuzes die je hebt te maken. Op basis van zelfstudieopdrachten die je meekrijgt op de
drie middagen schrijf je een notitie waarin de bovengenoemde drie kernvragen beantwoord
worden.
Portfolio Rapportagevaardigheden
Isiscode
5RAPP
Cursusjaar 1/2/3
Coördinator Dr. R.P. Bos, adres: 149 farmacologie-toxicologie, email:
R.Bos@pharmtox.umcn.nl, telefoon intern: 14203 / secr. 13691
Wetenschap is pas echte wetenschap als de bevindingen van onderzoek en experiment zijn
gepubliceerd, dat wil zeggen op enigerlei wijze aan vakgenoten zijn bekend gemaakt. Pas dan
kan discussie worden gevoerd over de gevolgde onderzoeksmethode, de uitvoering ervan, de
analyse van de gegevens en de getrokken conclusies. Ook in de biomedische wetenschappen
zijn rapportagevaardigheden dus van belang. Vandaar dat in het curriculum verweven,
verschillende vormen van verslaglegging aan de orde komen, van laboratoriumjournaal en
practicumverslag tot uiteindelijk het schrijven van een wetenschappelijk artikel in het Engels.

Hoewel er duidelijke verschillen bestaan tussen de diverse rapportagemogelijkheden, denk
maar aan een mondelinge voordracht of aan een posterpresentatie, zijn de basisprincipes
gelijk. Op een of andere wijze komen de volgende aspecten aan de orde:
Wat is de boodschap (titel)
Waarom werd het onderzoek gedaan (vraagstelling; inleiding)
Wat werd er gedaan, waarmee en hoe (methoden)
Wat waren de bevindingen (resultaten)
Wat betekenen deze resultaten (beschouwing of discussie)
Wat is het antwoord op de vraagstelling van het onderzoek (conclusie)
Het portfolio rapportagevaardigheden houdt in dat je uiteindelijk toetsen moet afleggen om te
laten zien dat je de doelstellingen gehaald hebt. In de regel vormt een dergelijke toets een
verplicht onderdeel van een BMW blok of de bachelorstage. De toetsmomenten zijn daarmee
praktisch eenmalig, let daar op. Voor deze blokken geldt dat als de prestatie op het gebied van
de bijbehorende rapportagedoelstelling voldoende is, de behaalde score voor het
desbetreffende blok het bewijs is dat je aan de bijbehorende doelstelling van portfolio
rapportagevaardigheden hebt voldaan. Bachelor Writing vormt een uitzondering. Hiervan
moet een beoordelingsformulier worden overlegd. Mocht je binnen een blok de opdracht
gekoppeld aan rapportagevaardigheden niet met een voldoende afronden, dan zul je in de
regel ook geen beoordeling voor dat blok krijgen en dus ook niet voor portfolio
rapportagevaardigheden.
Gedurende het curriculum zijn er meerdere gelegenheden om rapportagevaardigheden te
oefenen. Elke keer als je een rapportagevaardigheid oefent, kun je aan de docent vragen om
de presentatie te beoordelen. Mocht je geleverde prestatie nog niet geheel voldoende zijn, dan
weet je waar je in de toekomst op moet letten.
Hoofddoelstellingen
1) De student kan een systematische literatuursearch doen.
2) De student kan een labjournaal maken.
3) De student kan een abstract voor een congresbijdrage schrijven in het Nederlands.
4) De student kan een posterpresentatie van een wetenschappelijke publicatie maken.
5) De student kan een wetenschappelijk artikel beoordelen (peer review).
6) De student kan een practicumverslag maken.

7) De student kan, onder intensieve begeleiding, een onderzoeksopzet en subsidieaanvraag
opstellen.
8) De student kan, in het Engels, op een verantwoorde en efficiënte wijze een
wetenschappelijke verhandeling schrijven (BaMa Writing).
9) De student kan een presentatie van eigen onderzoek houden aan vakgenoten.
10) De student kan een stageverslag maken of een eerste versie/aanzet van een
wetenschappelijk artikel schrijven.
Relatie
Dit blok maakt een belangrijk onderdeel uit van de academische vorming van de BMWer. In
ons curriculum besteden we niet alleen aandacht aan de inhoud, maar ook aan de vorm. Bij de
start van het curriculum met 5IBMW start in feite ook het blok portfolio
rapportagevaardigheden op grond van de in dat blok te behalen literatuurvaardigheden. Zie
ook bijzonderheden.
Trefwoorden
Systematisch literatuuronderzoek, labjournaal, abstract, poster, wetenschappelijk artikel,
practicumverslag, onderzoeksopzet, subsidieaanvraag, mondelinge presentatie, stageverslag
en Engelstalige wetenschappelijke verhandeling
Bijzonderheden
Het bijzondere van dit blok is dat het gestalte heeft gekregen in nauwe interactie met diverse
veelal biomedisch geörienteerde blokken. De verschillende doelstellingen van portfolio
rapportagevaardigheden kunnen worden gehaald in de diverse biomedische blokken en
onderdelen in 1e, 2e en 3e studiejaar van BMW.
1.1 2.5 Jaar 2: Overzicht en beschrijving
2.5.1 Jaar 2: Overzicht
Periode: Naam: Code:
1 Algemene Pathofysiologie 5B201
2 Genetische en
5B202
Immunologische Processen
3 Micro-organismen en Afweer 5MIOA
4 Inleiding Hoofdvakken 1: 5INH1
OEH, EPI, HTA
5 Inleiding Hoofdvakken 2: BW, 5INH2
PB, TOX
6 Determinanten 2: Chemische 5DT02
factoren
7 Onderzoeksmethodologie 3: 5OMB3
Statistiek
8 Biomedische Wetenschappen 5BMWK

en kliniek
9 Beweging en Sturing 5O103
10 Determinanten 3: Fysische 5DT03
factoren
5-11a Onderzoeksvoorstel 5OMB4
blokoverstijgend
Oriëntatie op Studie en Beroep 5OSB2
2
blokoverstijgend
Portfolio
5RAPP
Rapportagevaardigheden
Elk blok duurt 4 weken, behalve
• Oriëntatie op Studie en Beroep 2: 3 bijeenkomsten in het tweede jaar
• Portfolio Rapportagevaardigheden: onderdelen verspreid in verschillende blokken
• het Onderzoeksvoorstel dat lijnonderwijs in periode 5 t/m 10 omvat en een
eindpresentatie in periode 11a.
2.5.2 Jaar 2: Beschrijving
Algemene Pathofysiologie
Isiscode
5B201
Cursusjaar 2
Periode 01
Coördinator Dr. G.N.P. van Muijen, adres: 824 pathologie, stafsecretariaat, email:
G.vanMuijen@pathol.umcn.nl, telefoon intern: 14399
Dit blok behandelt de ziekelijke verstoring van moleculaire en cellulaire processen vanuit een
klinisch perspectief. Centraal staan hierbij de oorzaken, ontstaanswijze en gevolgen van
ziekte. Vanuit pathofysiologische grondslag kunnen ziekten worden onderverdeeld in een
aantal hoofdgroepen. In dit blok zullen de volgende hoofdgroepen worden behandeld: a)
degeneratieve celveranderingen, b) ontstekingsprocessen, c) circulatiestoornissen en d)
nieuwvormingen. Hierbij zullen kernbegrippen waarmee de ziekelijke processen en
veranderingen worden omschreven, worden gehanteerd. Deze worden telkens uitgewerkt aan
de hand van aanschouwelijke casuïstiek.
De algemene pathologie houdt zich bezig met ziekte als biologisch verschijnsel, de
pathomorfologie stelt de structurele cellulaire veranderingen centraal, terwijl de
pathofysiologie met name gericht is op het mechanisme van de ziekelijke verstoring van
moleculaire en cellulaire processen. Dit blok bouwt voort op eerdere basisblokken (onder
andere hoofdlijnen functionele morfologie, celbiologische processen) en gaat daarbij in op de
verstoringen die kunnen plaatsvinden in normale processen. Op basis van de kernbegrippen is
het mogelijk om aangrijpingspunten te formuleren voor preventie, diagnostiek en/of therapie.
Ook komen de principes van de cel- en weefseldiagnostiek aan de orde.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan op hoofdlijnen de vier benoemde hoofdgroepen van ziekteprocessen
beschrijven.
2: Tevens kan de student de belangrijkste pathologische onderzoeksmethoden die bij het
onderkennen van deze ziekteprocessen gebruikt worden selecteren, de afwegingen hierbij
aangegeven, en de resultaten ervan op hoofdlijnen interpreteren.

Relatie
Dit blok sluit aan op de propaedeuse blokken en het vormt de basis voor tal van
vervolgblokken. Het legt de nadruk op het in hoofdlijnen classificeren van ziekteprocessen,
hun oorzaken, ontstaanswijzen en gevolgen en op de kernbegrippen die gebruikt worden om
de ziekelijke veranderingen te omschrijven.
Trefwoorden
pathofysiologie, celschade, ziekte-oorzaken, wondgenezing, cel- en weefseldiagnostiek,
pathologie, ontsteking, circulatiestoornissen, thrombose, infarct, bloeding, nieuwvormingen,
classificatie van tumoren, carcinogenese, metastasering.
Literatuur
Rubin: Rubin's Pathology
Kumar en Clark: Clinical medicine
Berne en Levy: Physiology
Brody e.a.: Human Pharmacology: molecular to clinical
Alberts e.a: Essential Cell Biology
Junqueira e.a.: Functionele histologie
Farmacotherapeutisch Kompas
Diagnostisch Kompas
Genetische en Immunologische Processen
Isiscode
5B202
Cursusjaar 2
Periode 02
Coördinator Dr. L. Hilbrands, adres: 464 nierziekten, secretariaat, email:
L.Hilbrands@NIER.umcn.nl, telefoon intern: 16486
In dit blok staan twee onderwerpen centraal: genetica en immunologie, beiden worden
afzonderlijk besproken.
Erfelijke factoren spelen een belangrijke rol bij aangeboren afwijkingen en ziekten van de
mens. Bij genetische processen komen overervingspatronen en herhalingsrisico's van
monogene erfelijke ziekten, chromosomale afwijkingen en DNA mutaties aan de orde. Ook
genetische variatie en koppelingsonderzoek, culminerend in de mogelijkheden en
onmogelijkheden van genetische diagnostiek worden besproken. Ten slotte zal aandacht
worden besteed aan polygeen of multifactorieel overervende ziekten.
Bij immunologische processen wordt aandacht besteed aan het verkrijgen van inzicht in het
functioneren van de normale immuunresponse: de organisatie, de cellen, de lymfoïde

organen, de werking van het major-histocompatibility complex en de regulatie van de
humorale en cellulaire immuunresponse. Dit inzicht is nodig om nadien de meer klinische
aspecten van de immunologie te kunnen begrijpen en de achtergronden van deze ziekten te
kunnen beredeneren. Dit zal gebeuren steeds uitgaande van patiëntencasuïstiek.
Achtereenvolgens zullen de studenten kennis maken met de basale immunologische reactiemechanismen
en hun betekenis voor de tumorimmunologie, autoimmuunziekten, en
transplantatie-immunologie.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan de belangrijkste oorzaken en gevolgen van genetische variatie beschrijven,
de erfgang van ziekten beredeneren en de genetische principes hanteren, die een rol spelen bij
de diagnostiek van erfelijke ziekten.
2: De student kan uitleggen hoe de verschillende bouwstenen met verschillende functies van
het immuunsysteem in elkaar grijpen tijdens een immuunreactie.
3: De student kan de basale hoofdelementen van het normale menselijk afweersysteem
beschrijven op moleculair, celbiologisch en histologisch niveau, voorzover relevant voor
klinische en medisch-biologische problematiek op het gebied van infectie,
immuundeficiënties, autoimmuniteit, transplantaties, en tumoren.
Relatie
Het blok (zowel het genetische als immunologische deel) bouwt vooral voort op
voorafgaande blokken 'Celbiologische Processen' en 'Algemene Pathofysiologie'. De
verworvenheden opgedaan in dit blok zijn essentiële voorwaarden voor het volgen van de
blokken 'Infectie en Afweer', 'Nieuwvormingen' en 'Voortplanting'. Daarnaast biedt het de
genetische en immunologische basis noodzakelijk voor de meer op orgaanpathologie
georiënteerde blokken.
Trefwoorden
Monogene en polygene ziektebeelden, herhalingsrisico, genkoppeling, DNA diagnostiek,
variabele expressie, X-inactivatie, genomische imprinting, drempelmodel voor multifactoriële
aandoeningen, translokaties, chromosomale afwijkingen. Antigeen, T en B cel, thymus, milt,
lymfklier, beenmerg, adhesiemoleculen, cytokines, antistoffen, MHC, tolerantie,
autoimmuniteit, tumoren, transplantatie.
Literatuur
Alberts e.a.: Essential Cell Biology
Rubin e.a.: Pathology
Turnpenny e.a.: Emery's Elements of Medical Genetics
Parham: The Immune System
Juncqueira: Functionele Histologie

Bijzonderheden
Naast de blokcoördinator kan contact worden opgenomen met het onderwijssecretariaat van
CIS: H.Stevens@cis.umcn.nl
Micro-organismen en Afweer
Isiscode
5MIOA
Cursusjaar 2
Periode 03
Coördinator Prof. Dr. J.W.M. van der Meer, adres: 463 algemeen interne
geneeskunde, email: J.vanderMeer@AIG.umcn.nl, telefoon intern:
14763 / secr. 16553 / secr. clusterbureau CIS 19810
Tijdens dit blok houdt de student zich intensief bezig met infectieziekten.
Het blok voor de studenten Wetenschappen (Microorganismen en Afweer) en dat voor de
studenten Geneeskunde (Infectie en Afweer) is grotendeels hetzelfde; bepaalde onderdelen
zijn echter toegesneden op de studenten Biomedische Wetenschappen, bepaalde onderdelen
op studenten Geneeskunde.
De opbouw van het blok is als volgt.
I Micro-organisme versus gastheer [the adversaries]
Hierbij komen de eigenschappen van microorganismen, de interactie met de gastheer en de
verdedigingsmechanismen van de gastheer uitgebreid aan bod. Ook wordt er een inleiding op
de therapie van infectieziekten gegeven.
II Control
In dit deel komen behalve de antimicrobiële therapie ook de preventieve maatregelen
(hygiëne) aan de orde.
Vaccinaties als preventieve (en soms therapeutische) maatregel komen iets later in het blok
aan de orde.
III Infecties van orgaansystemen
Zonder te willen streven naar volledigheid komen een aantal belangrijke infectieziekten aan
de orde. Ook wordt in dit deel van het blok aandacht gegeven aan het belang van
importziekten.
Het blok bestaat behalve uit de gebruikelijke inleidingen, zelfstudieopdrachten, vragenuurtjes
en begeleide zelftoetsen uit een viertal practica.
Om het multidisciplinaire karakter van de zorg voor patiënten met infectieziekten duidelijk te
maken zijn er een drietal Klinische- microbiologische-pathologische conferenties
georganiseerd over zeer belangrijke infectieziekten.

Infectieziekten staan regelmatig in het middelpunt van de belangstelling, ook in de lekenpers.
In de laatste weken zal in een Gastcollege door een expert over een actueel infectiologisch
onderwerp worden gesproken. Het doel is de student die dit blok en dit college gevolgd heeft
in staat te stellen over dit onderwerp goed op de hoogte te zijn. Het onderwerp zal afhangen
van de actualiteit en is derhalve nog niet bekend. Het onderwerp zal in de eerste week bekend
worden gemaakt. De studenten worden geacht gedurende het blok te volgen wat er in de
media (met name schrijvende pers) over het betreffende onderwerp wordt gemeld. Deze
informatie wordt vergeleken die welke men in het gastcollege krijgt en dient als basis voor de
discussie. De stof van het gastcollege behoort uitdrukkelijk tot de stof die wordt getoetst.
Op blackboard worden wekelijks vragen gesteld veelal naar aanleiding van de actualiteit.
Onder de studenten die deze vragen goed beantwoorden wordt een boek verloot.
Hoofddoelstellingen
De student kan op wetenschappelijk gefundeerde wijze klachten en verschijnselen die
mogelijk berusten op een infectie analyseren en globale vervolgstrategieën aangeven voor
diagnostiek en behandeling. De student doet dit op grond van etiologische,
pathofysiologische en epidemiologische kennis.
Relatie
Het blok bouwt voort op de kennis en vaardigheden verworven in voorgaande blokken, met
name Biochemische en Fysische Processen, Celbiologische processen, Regulatie en Integratie
1, Algemene Pathofysiologie en Genetische en Immunologische Processen.
In veel blokken die op dit blok volgen wordt men opnieuw geconfronteerd met
infectieziekten. Het is de bedoeling dat de achtergronden, principes en denkwijzen die in dit
blok aan de orde zijn geweest, in de vervolgblokken worden toegepast.
Trefwoorden
Infectie, micro-organismen, virulentie, afweer, koorts, cytokinen, fagocytose, antistofrespons,
antimicrobiële therapie, antibiotica, bactericidie, selectieve toxiciteit, allergie, desinfectie,
ziekenhuisinfectie, epidemische curven, expositie, incubatie, attack rates, vaccinatie, relapse,
vector, transmissie.
Literatuur
Blokboek Micro-organismen en Afweer
Kumar & Clark: Clinical Medicine
Mims e.a.: Medical Microbiology
Brody. Human Pharmacology: molecular to clinical
Inleiding Hoofdvakken 1: AMG, EPI, HTA
Isiscode
5INH1
Cursusjaar 2
Periode 04

Coördinator
Prof. Dr. L.A.L.M. Kiemeney, adres: 133 epidemiologie en
biostatistiek, email: B.Kiemeney@EPIB.umcn.nl, telefoon intern:
13745 / secr. 19630
Blok 'Inleiding Hoofdvakken 1' is het eerste in een serie van twee blokken binnen de lijn
'Inleiding Hoofdvakken'. Deze blokken moeten, in aansluiting op de inmiddels verworven
kennis en vaardigheden, een oriëntatie bieden op de keuzes die gemaakt moeten gaan worden
vanaf het zesde semester. Het meest belangrijk is daarbij natuurlijk de keuze voor het
hoofdvak maar ook het profiel moet worden gekozen. De lijn 'Inleiding Hoofdvakken' is
vormgegeven op basis van de volgende uitgangspunten:
1. Het bieden van een oriëntatie op de keuzes die u moet gaan maken. Dit houdt in:
· u kunt zich een voorstelling maken van waar iemand binnen een bepaald hoofdvak zich mee
bezig houdt, dus wat de doelstellingen en methoden van de zes hoofdvakken zijn; · u weet
globaal welke plaats het werk, dat in het kader van het hoofdvak wordt verricht, in de
maatschappij inneemt; · u kent de verplichte eisen voor elk hoofdvak in de bachelor- en in de
masterfase, als ook de karakteristieken van de verschillende profielen; · u vormt zich een
idee, welk type afstudeertraject het beste bij u past en welke combinatie van hoofdvak(ken)
en bijvak(ken) u kunt gaan maken.
2. Belangrijke inhoudelijke hoofdvakaspecten, die elders in het kerncurriculum nog niet aan
de orde zijn gekomen, worden in de twee blokken aangevuld. Het betreft vooral theoretische
grondslagen die voor elk hoofdvak nodig zijn om een zo compleet mogelijk beeld van het
hoofdvak te krijgen en daarmee de vaardigheid om met het hoofdvak 'om te kunnen gaan'.
Om deze accenten mogelijk te maken zullen de zes hoofdvakken afzonderlijk worden
geprofileerd in de twee blokken Inleiding Hoofdvakken. In de rest van het kerncurriculum
worden de hoofdvakken immers geïntegreerd aangeboden. In Inleiding Hoofdvakken 1
komen achtereenvolgens de hoofdvakken Epidemiologie, Arbeid, Milieu en Gezondheid
(Occupational and Environmental Health) en Evaluatie in de geneeskunde (Health
Technology Assessment) aan bod. Alle drie de hoofdvakken zullen daarbij aandacht schenken
aan de verschillende profielen. Tevens zullen de drie hoofdvakken u kennis laten maken met
onderwerpen vanuit de 'public health' als met onderwerpen die meer op patientenpopulaties
zijn gericht. Elk hoofdvak vult ongeveer 6 dagen van het blok in, inclusief een
hoofdvakspecifieke toets op het einde van elk onderdeel. Het blok begint met enkele dagen
onderwijs in de algemene onderzoeksmethodologie, een vervolg op blok OMB1.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan ''epidemiologie'', ''health technology assessment'' en ''arbeid, milieu en
gezondheid'' definiëren en onderscheiden van elkaar en van andere vakgebieden.
2: De student kan aangeven wat voor vraagstukken, kennis, vaardigheden en competenties
centraal staan in de hoofdvakken EPI, HTA en AMG en het op deze hoofdvakken gebaseerde
O-, M- en C-profiel.
Relatie

Voor Inleiding Hoofdvakken 1 wordt verondersteld dat de student alle voorafgaande blokken
in het kerncurriculum heeft doorlopen.
Literatuur
De gebruikte kernboeken binnen dit blok zijn:
· Bouter LM, van Dongen MCJM en Zielhuis GA. Epidemiologisch onderzoek. Opzet en
interpretatie. Vijfde herziene druk. Bohn Stafleu Van Loghum BV, Houten, 2005.
· Petrie and Sabin. Medical statistics at a glance. Blackwell Science Ltd, 2nd edition, 2005.
· Zielhuis GA et al. Handleiding medisch-wetenschappelijk onderzoek. 4e herziene druk.
Elsevier, Maarssen, 2006.
· Casarett / Doull's, Klaassen / Watkins: Essentials of Toxicology, 1e druk 2003
Inleiding Hoofdvakken 2: BW, PB, TOX
Isiscode
5INH2
Cursusjaar 2
Periode 05
Coördinator Dr. A. Vis, adres: 143 fysiologie, email: A.Vis@fysiol.umcn.nl,
telefoon intern: secr. fysiol. 13650
Het blok INH2 besteedt aandacht aan de hoofdvakken Toxicologie (TOX),
Bewegingswetenschappen (BW) en Pathobiologie (PB) en de ondersteunende diciplines
Model gestuurd onderzoek(MOD) en Bioinformatica (BI).
Hoofddoelstellingen
1: De student kan - op een met de voorkennis overeenkomend niveau - de wijze waarop het
modelmatig denken binnen de onderscheiden hoofdvakken wordt omgezet in een
probleemoplossend strategie herkennen, beschrijven en naar waarde schatten.
2: De student kan het werkveld van ieder hoofdvak met bijbehorende subdisciplines
beschrijven, ook in hun onderlinge samenhang.
Relatie
In het tweede studiejaar zijn twee blokken Inleiding Hoofdvakken opgenomen. Samen met de
blokken Oriëntatie op Studie en Beroep (5OSB1 en 5OSB2), geven deze blokken inzicht in
de carrière mogelijkheden en opleidingsmogelijkheden. Het moet helpen de student
gefundeerd een hoofdvak en keuzeprogramma's te kiezen.
De zes hoofdvakken worden afzonderlijk geprofileerd in de blokken 5INH1 en 5INH2. Dit is
nodig omdat de leerstof in het overige kerncurriculum verregaand geïntegreerd wordt
aangeboden. In dit blok zijn dat de hoofdvakken Toxicologie, Bewegingswetenschappen en
Pathobiologie. Daarnaast hebben deze blokken een aanvullende functie. Zij bieden voor alle
studenten Biomedische Wetenschappen belangrijke vaardigheden, die in de overige blokken
van het kerncurriculum nog niet aan de orde konden komen.

Zo wordt naast de hoofdvakken, ook aandacht besteed Modelgestuurd Onderzoek, en Bioinformatica,
wetenschappelijke instrumenten die in alle hoofdvakken toepasbaar zijn.
Trefwoorden
TOX: deel- en werkgebieden toxicologie, toxicologie en samenleving, functies in de
toxicologie.
BW: bewegingswetenschappelijke problematiek in ziekte en maatschappij, het
bewegingsapparaat als systeem, restfuncties, evaluatieaspecten, revalidatie
PB: pathobiologische onderzoeksvragen en methodologie, werkveld pathobioloog
MOD: benadering van wetenschappelijke problemen m.b.v. computermodellen (Simulink).
BI: het analyseren van grote hoeveelheden informatie m.b.v. de computer
Literatuur
Alle boeken uit de kernboekenlijst, reader, digitale tijdschriften
Leertraject
De onderdelen Toxicologie, Bewegingswetenschappen, Pathobiologie en Bio-informatica
worden als vier deelblokken onderwezen. Het onderdeel Modelgestuurd Onderzoek is
verspreid over de drie hoofdvakken die elk dienen als voorbeeld voor het Modelgestuurd
Onderzoek.
Bijzonderheden
Elke van de 5 onderdelen wordt afzonderlijk getoetst.
Determinanten 2: Chemische factoren
Isiscode
5DT02
Cursusjaar 2
Periode 06
Coördinator Dr. R.P. Bos, adres: 149 farmacologie-toxicologie, email:
R.Bos@pharmtox.umcn.nl, telefoon intern: 14203 / secr. 13691
In de eerste 2 weken zal een inleiding op het vakgebied van de toxicologie worden gegeven.
Hierbij ligt de nadruk op de principes van de invloed van toxische determinanten op de
(on)gezondheid van de mens. De student krijgt inzicht in de manieren via welke de mens
wordt blootgesteld aan schadelijke stoffen en de algemene mechanismen die bijdragen aan de
toxiciteit. Het tweede deel is vooral gericht op het werkingsmechanisme en de schadelijke
effecten van toxische stoffen op orgaansystemen zoals nier, longen, bloed, reproductieorgaan
en het centrale en perifere zenuwstelsel. Uitgangspunten zijn daarbij de waargenomen
orgaanspecifieke effecten van toxische stoffen in relatie tot de kwetsbaarheid van die
organen. Deze aangrijpingspunten zijn verbonden met de specifieke fysiologische en
biochemische functies en eigenschappen van de betreffende orgaansystemen. De laatste
dagen zijn gewijd aan enkele belangrijke groepen van toxische stoffen en aan de nadelige
gezondheidseffecten van straling.

Hoofddoelstellingen
1: De student kan, in het algemeen, een relatie leggen tussen blootstelling aan
lichaamsvreemde stoffen, waaronder geneesmiddelen en de daaruit voortvloeiende
verstoringen van moleculaire/fysiologische processen en gezondheidsrisico's voor de mens.
2: De student is in staat om met betrekking tot enkele relevante orgaansystemen verschillende
typen van door lichaamsvreemde stoffen veroorzaakte toxische effecten in verband te
brengen met het werkingsmechanisme van deze stoffen.
3: De student kan, in een welomschreven situatie, een maatschappelijk relevante
toxicologische vraag herleiden tot een aantal oplosbare deelvragen.
4: De student kan een aantal relevante toxicologische begrippen aan een medestudent
uitleggen en kan toxicologische deelgebieden en relaties met aangrenzende disciplines en
basisdisciplines in grote lijnen schetsen.
5: De student kan de giftigheid van enkele belangrijke groepen van lichaamsvreemde stoffen
beschrijven.
6: De student kan de rol van chemische factoren duiden in het Determinantenconcept.
Relatie
Het blok Determinanten 2 is het tweede in de serie van de vier determinanten-blokken waarin
in dit geval chemische (toxische) invloeden op het functioneren van de mens centraal staan.
Het blok sluit aan op de kennis en vaardigheden die in voorgaande blokken en met name de
blokken Fysische & Biochemische Processen, Celbiologische Processen, Circulatie &
Respiratie I, Stofwisseling & Water-zout huishouding, Determinanten I, Algemene
Pathofysiologie en Genetische en Immunologische Processen zijn opgedaan.
Trefwoorden
inleiding toxicologie, expositiefase, toxicokinetische fase, toxicodynamische fase, opname
toxische stoffen, excretie toxische stoffen, toxiciteitsmechanismen, risicoschatting,
normstelling.
speciële toxicologie, werkingsmechanismen, orgaanselectiviteit
Literatuur
C.D. Klaassen and J.B. Watkins III: Casarett and Doull's Essentials of Toxicology, 1th
Edition, McGraw-Hill, 2003.
Onderzoeksmethodologie 3: Statistiek
Isiscode
5OMB3
Cursusjaar 2
Periode 07
Coördinator Dr. J.C.M. Hendriks, adres: 133 epidemiologie en biostatistiek, email:
J.Hendriks@EPIB.umcn.nl, telefoon intern: 17675

In dit blok 5OMB3 leert u zelf een ontwerp te maken voor de analyse van gegevens uit
medisch-wetenschappelijk onderzoek, enkele veel gebruikte technieken zelf uit te voeren en
de resultaten van deze analyses te interpreteren. Tevens leert U het computerprogramma
SPSS op zodanige wijze te hanteren dat U gegevens uit verschillende bronnen kunt invoeren
en ordenen, alle U bekende statistische bewerkingen zelfstandig kunt uitvoeren en de
resultaten op inzichtelijke wijze kunt presenteren. Tussen 'opzetten van onderzoek' (5OMB4)
en 'analyse van gegevens' (5OMB3) zit de fase van de dataverzameling. Deze fase komt in
deze blokken niet expliciet aan de orde omdat deze fase sterk afhangt van het
toepassingsgebied. Algemeen geldt wel dat de gegevens alleen maar geanalyseerd kunnen
worden als bekend is op welke wijze ze verzameld zijn. Verder leert U hoe U verzamelde
gegevens behorende bij een ingewikkelde datastructuur kunt opslaan in MSAcces en leert U
hoe U hieruit weer data kunt selecteren voor verdere analyse.
Hoofddoelstellingen
1. De student kan een onderzoeksplan maken.
2. De student kan een statistische analyse uitvoeren op onderzoeksgegevens.
Relatie
Dit blok is onderdeel van de serie over onderzoeksmethodologie in het kerncurriculum
BMW. Deze serie bestaat uit de blokken 5IBMW, 5OMB1, 5OMB2, 5OMB3 en 5OMB4.
Het blok 5OMB3 sluit wat betreft de biostatistiek direct aan bij het onderwijs in 5OMB1.
Trefwoorden
beschrijvende maten; schattingsmethoden; veel gebruikte toetsen; regressie-analyse (m.n.
lineaire en logistische regressie); overlevingsanalyse; SPSS structuur en helpfunctie; datainvoer
en bewerking; statistische procedures; grafische presentatie; MSAcces structuur;
MSAcces formulieren; MSAcces queries.
Literatuur
Petrie & Sabin. Medical Satistics at a Glance
BioMedische Wetenschappen en Kliniek
Isiscode
5BMWK
Cursusjaar 2
Periode 08
Coördinator Prof. Dr. P.N.R. Dekhuijzen, adres: 454 longziekten, secretariaat,
email: R.Dekhuijzen@LONG.umcn.nl, telefoon intern: 14579 / *81
1390
In de vorm van zelfstudie, colleges, patiëntendemonstraties, werkgroepen en practica zal
inzicht ontstaan in de klinische benadering van patiënten. Als onderwerpen zijn de volgende
ziektebeelden gekozen: angina pectoris, hartinfarct, mammacarcinoom, colo-rectale
carcinomen, depressie, astma en COPD. De zeven ziektebeelden, zoals bovengenoemd, zijn
tot op zekere hoogte willekeurig gekozen, al is hun hoge prevalentie en incidentie een
gemeenschappelijk kenmerk. Zij dienen ertoe als praktijkvoorbeeld te fungeren voor de
benadering van de zieke patiënt door artsen/specialisten en de verzorgende sector. Verder

wordt het duidelijk welke wisselwerking er bestaat tussen wetenschappelijk onderzoek en
patiëntenzorg.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan de hoofdlijnen herkennen van de (poli-)klinische diagnostiek en
behandeling van een aantal nader te noemen ziektes, gekenmerkt door een hoge prevalentie
en een grote kans op dood of invaliditeit. Hij/zij kan de oorzaken benoemen. Het betreft hier
de ziektebeelden: angina pectoris en hartinfarct; colo-rectale- en mammacarcinomen;
depressie; astma en COPD.
2: De student kan problemen formuleren betreffende: de effectiviteit van de diagnostische
procedures, het identificeren van hoog-risico groepen (determinanten), de effectiviteit van
behandelingen ten aanzien van de ziekte, de kosten en de kwaliteit van leven.
Trefwoorden
COPD, asthma, allergie, mammacarcinoom, colorectaal carcinoom, radiotherapie,
chemotherapie, kwaliteit van leven, angina pectoris, hartinfarct, PTCA, CABG, primaire
reanimatie, preventie, depressie, gestructureerd interview in de psychiatrie, het biopsychosociale
model in de psychiatrie.
Literatuur
Kumar and Clark: Clinical Medicine.
Verder wordt een enkele maal terugverwezen naar:
· Moore: Clinical oriented anatomy, afgekort als Moore.
· Rubin and Farber: Pathology, afgekort als Rubin.
· Mc Ardle et al: Exercise Physiology, afgekort als Mc Ardle.
Ten slotte wordt de verdere benodigde literatuur separaat aangereikt in een reader.
Beweging en Sturing
Isiscode
5O103
Cursusjaar 1
Periode 09
Coördinator Mevr. Prof. Dr. M.T.E. Hopman, adres: 143 Fysiologie, email:
M.Hopman@fysiol.umcn.nl, telefoon intern: 14200 / secr. 13650
De inhoud van het blok betreft de systematische ordening van structuren in het
bewegingsapparaat en het centrale zenuwstelsel en de onderlinge functionele interactie van
deze twee orgaanstelsels. Hoofdonderwerpen zijn de bouw en functie van bewegingsapparaat
als geleed stelsel en van het zenuwstelsel als het bewegingsapparaat sturend systeem. Daarom
zal in dit blok bijzondere aandacht worden gegeven aan de begrippen statiek en dynamiek van
het menselijk lichaam, dat wil zeggen de functionele principes die te maken hebben met
houding en bewegen. Het zal blijken, dat het bewegingsapparaat hier een uitwendig zichtbare

functie heeft die voor de diagnostiek van functiestoornissen van deze twee een belangrijke
basis vormt. Bij de interactie tussen bewegingsapparaat en zenuwstelsel spelen zintuigen een
essentiële rol. De perceptie van beeld, geluid, reuk en positie in de ruimte maar ook druk, tast,
pijn en temperatuur bepalen de wijze waarop het bewegingsapparaat in functionele zin
reageert. De principes van de hierbij betrokken bouw- en functieaspecten komen aan de orde
voor zover relevant voor het verkrijgen van een basisbegrip en -inzicht met het oog op
diagnostiek van stoornissen. Het begrip zelfstudie speelt in dit blok een belangrijke rol.
Opdrachten worden aan de hand van literatuur uit kernboeken, van anatomische preparaten en
röntgenfoto's in combinatie met anatomische afbeeldingen, en met behulp van
geschematiseerde systeemvoorstellingen bestudeerd.
Hoofddoelstellingen
De student kan de normale bouw en functie van het bewegingsapparaat en het zenuwstelsel
beschrijven voor zover relevant voor:
- het begrijpen van de interactie tussen beide systemen die leidt tot sturing van houding en
beweging; en
- het analyseren en begrijpen van hierop betrekking hebbende klinische en biomedisch
problematiek.
Relatie
Het blok moet u voldoende kennis en vaardigheden bijbrengen die als basis dienen voor de
met dit blok samenhangende O2-blokken geneeskunde en de Determinanten-blokken
biomedische wetenschappen en de met dit blok samenhangende keuzeblokken.
Trefwoorden
spieren, gewrichten, zenuwen, centraal zenuwstelsel, perifeer zenuwstelsel,
somatosensorisch systeem, reflexen, bewegingssturing, loopstoornissen
Literatuur
FitzGerald / Folan-Curran / Saunders: Clinical neuroanatomy and related neuroscience (alleen
GNK)
Dee Silverthorn: Human Physiology, an integrative approach
Kumar en Clark: Clinical Medicine
Moore: Clinically Oriented Anatomy
Putz: Sobotta's Atlas of Human Anatomy (alleen GNK)
Juncqueira et al: Functionele Histologie (alleen GNK )
Van de Lisdonk et al: Ziekten in de huisartsenpraktijk (alleen GNK)

Determinanten 3: Fysische factoren
Isiscode
5DT03
Cursusjaar 2
Periode 10
Coördinator Dr. J.G.M. Kooloos, adres: 109 anatomie, email:
J.Kooloos@anat.umcn.nl, telefoon intern: 16957
Het blok is opgebouwd rond drie thema's, waarbij fysische determinanten een rol spelen in
ziekte en gezondheid. De thema's zijn: TILLEN, (IN)ACTIVITEIT en VALLEN. Elk thema
wordt breed ingeleid en er wordt ingegaan op de maatschappelijke aspecten rond deze
thema's. In elk thema zit vervolgens verdiepende stof die nodig is om toepassingen van deze
thema's uit te kunnen voeren. Dit houdt in dat bij 'tillen' er geleerd wordt hoe je een kracht in
de rug kunt berekenen en hoe je met behulp van relatief eenvoudige aannames en registraties
deze kracht in een (werk)situatie kan vaststellen. Bij '(in)activiteit' wordt geleerd hoe je
fysiologische belasting kunt meten en berekenen en welke mechanismen hieraan ten
grondslag liggen. Bij 'vallen' tenslotte wordt ingegaan op de balanshandhaving en de
voortbeweging en de rol van cognitie hierbij. Op het eind van elk thema wordt een
toepassingsmogelijkheid geoefend. Dit zijn bijvoorbeeld de NIOSH methode bij werknemers
die veel tillen en bij ziekenverzorgenden, het inschatten van zowel de mechanische als de
fysiologische belastende factoren bij huisvuilbeladers, het toepassen van een
determinantenmodel op verschillende ziekten die op hun beurt weer gerelateerd zijn aan de
thema's (osteoporose, obesitas en parkinson), en er wordt aandacht besteed aan preventieaspecten
in de vorm van de produktie van een folder.
In het blok wordt van elke student een individueel practicumverslag gevraagd en beoordeeld
ten behoeve van het verder vullen van de portfolio "rapportagevaardigheden". Bij
onvoldoende kwaliteit wordt de student in het blok in de gelegenheid gesteld om zich te
revancheren; een voldoende voor het practicumverslag is ook een voorwaarde voor het
verkrijgen van de uitslag van de eindtoets.
Ook de folder die u moet maken in het kader van het thema "vallen" zal worden beoordeeld
en dient van voldoende kwaliteit te zijn.
Hoofddoelstellingen
1: De student is in staat om vanuit een macro-perspectief te beargumenteren op welke wijze
onderzoek aan fysische determinanten kan bijdragen aan de oplossing van
bewegingswetenschappelijke problemen.
2: De student is in staat om -de in het blok aan de orde gekomen- (neuro)fysiologische en
mechanische principes toe te passen met als doel het functioneren van het lichaam (of
onderdelen daarvan) te evalueren.
3: De student is in staat om de mate van belasting van het lichaam (of onderdelen daarvan) te
beoordelen in termen van de belastbaarheid van het lichaam (of onderdelen daarvan).
Relatie

Het blok bouwt voort op het blok beweging en sturing en op circulatie en respiratie uit het
eerste jaar. Als onderdeel van de determinantenlijn wordt in dit blok een varieteit aan fysische
en mechanische factoren behandeld, die, bij overbelasting, tot ziekte kunnen leiden.
Trefwoorden
Behandelde determinanten:
kracht, versnelling, evenwicht, lengte, houding, geluid, gewicht, moment, wrijving, cyclisch
bewegen, rek, spanning, druk, relaxatie, viscositeit, spiervermoeidheid, energieleverantie,
hartminuutvolume, temperatuur, partële zuurstof spanning, vocht, vermogen, arbeid,
compensatie, actiepotentiaal, timing van spieren, grondreactiekracht, balans, reflex, controle,
patroongenerator, informatie, modulatie.
Literatuur
Kernboeken + reader.
Onderzoeksvoorstel
Isiscode
5OMB4
Cursusjaar 2
Periode 05-11a
Coördinator Prof.Dr.Ir. G.A. Zielhuis, adres: 133 epidemiologie en biostatistiek,
email: G.Zielhuis@EPIB.umcn.nl, telefoon intern: 19132
In dit blok 5OMB4 leert u meer systematisch de algemeen methodologische principes bij de
opzet van medisch-wetenschappelijk onderzoek toe te passen op een concreet
gezondheidswetenschappelijk probleem. Voor dit probleem maakt u een onderzoeksprotocol
dat zowel relevant, valide als haalbaar is.
Tussen de elementen 'opzetten van onderzoek' (5OMB4) en 'analyse van gegevens' (5OMB3)
zit de fase van de dataverzameling. Deze fase komt in deze blokken niet expliciet aan de orde
omdat deze fase sterk afhangt van het toepassingsgebied en de tijdsinvestering voor het leren
van dergelijke vaardigheden groot is t.a.v. de leermomenten. Wel komt het plan voor de
gegevensverzameling uitvoerig aan de orde bij het maken van een onderzoeksprotocol.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan een valide, efficiënt en bruikbaar onderzoeksplan maken op geleide van een
concreet gezondheidswetenschappelijk probleem.
2: De student kan het onderzoeksplan mondeling en schriftelijk op overtuigende wijze
presenteren, gebruikmakend van de pakketten MS-Word en MS-Power-point.
Relatie
Dit blok is onderdeel van de serie over onderzoeksmethodologie in het kerncurriculum
BMW. Deze serie bestaat uit de blokken 5IBMW, 5OMB1, 5OMB2, 5OMB3, 5OMB4 en
BMW in context. Het blok 5OMB4 bouwt voort op de theorie uit 5IBMW en de
praktijkervaring van 5OMB2.

Trefwoorden
Probleembeschrijving; literatuuronderzoek; definitieve vraagstelling; onderzoeksvormen;
onderzoeksvariabelen; operationalisatie; onderzoeksprotocol; onderzoeksbegroting.
Literatuur
Zielhuis e.a. Handleiding medisch-wetenschappelijk onderzoek (4e druk, vanaf 2006)
Bijzonderheden
Het blok 5OMB4 (3 EC studiepunten) wordt gegeven in groepen van drie studenten in de
vorm van zgn. lijnonderwijs. D.w.z. dat in de maand februari een begin wordt gemaakt met
het blok en dat het blok wordt afgesloten in de eerste week van juli.
Oriëntatie op studie en beroep 2
Isiscode
5OSB2
Cursusjaar 2
Periode 04/06/09
Coördinator Dr. Ir. R.P.B. Reuzel, adres: 133 Epidemiologie, Biostatistiek en
HTA, email: R.Reuzel@ebh.umcn.nl, telefoon intern: 16659 / secr.
10389
Je volgt de opleiding Biomedische Wetenschappen aan het UMC St Radboud te Nijmegen.
Dat is een mooie keuze en hopelijk ligt die ten grondslag aan een glansrijke toekomst. Maar
waar heb je nu eigenlijk precies voor gekozen En waarom Wat wil je gaan doen, wanneer
je ' veel sneller dan je nu misschien denkt ' de universiteit weer verlaat En wat moet je vóór
die tijd doen, om ervoor te zorgen dat je toekomst qua werk ook helemaal bij jou past Het
lijkt misschien wat vroeg om deze vragen te stellen, maar vijf jaren zijn maar vijf jaren.
Bovendien wordt je al in je derde studiejaar gevraagd de eerste vervolgkeuzes te maken, eerst
voor een hoofdvak, vervolgens voor een profiel. Die keuzes zijn bepalend voor je toekomst
en de glans die daarbij hoort. Met andere woorden: jouw toekomst is al begonnen! De
ervaring leert dat het daarom goed is om vroeg te beginnen met oriëntatie: op je opleiding, op
je toekomstige beroep en op jezelf.
Deze cursus is bedoeld om je te ondersteunen bij je oriëntatie en je te helpen met het
nadenken over te maken keuzes ten aanzien van je opleiding. Ze concentreert zich rondom
een drietal kernvragen:
1. Wie ben ik Wat past bij mij Waar ben ik goed en waar ben ik minder goed in Voor
welke bedrijven of instellingen zou ik willen werken
2. Welke competenties, vaardigheden en persoonlijkheden worden door die bedrijven of
instellingen gevraagd
3. Voor welke combinatie van hoofdvakken, bijvakken en profiel zou ik derhalve het best
kunnen kiezen
Deze vragen worden niet noodzakelijkerwijze in deze volgorde beantwoord, maar dienen wel
in samenhang te worden bestudeerd. Het is ook niet de bedoeling dat je aan het einde van de

cursus een definitief antwoord op de vragen geeft, laat staan dat je definitieve keuzes dient te
maken. Het gaat erom dat er een proces op gang komt en je leert nadenken over de vragen.
Zodat je straks, ondanks eventuele onzekerheden, een goed verhaal hebt bij de keuzes die je
maakt. Bovendien is de studie vermoedelijk leuker, wanneer je voor jezelf een idee
ontwikkelt van waar het allemaal heen gaat.
Relatie
Deze cursus sluit aan bij INH1 'Inleiding hoofdvakken 1' en INH2 'Inleiding hoofdvakken 2'.
Ze wordt in het eerste studiejaar voorafgegaan door 5OSB1 'Oriëntatie op studie en beroep 1',
waarmee ze één geheel vormt.
Portfolio Rapportagevaardigheden
Isiscode
5RAPP
Cursusjaar 1/2/3
Coördinator Dr. R.P. Bos, adres: 149 farmacologie-toxicologie, email:
R.Bos@pharmtox.umcn.nl, telefoon intern: 14203 / secr. 13691
Wetenschap is pas echte wetenschap als de bevindingen van onderzoek en experiment zijn
gepubliceerd, dat wil zeggen op enigerlei wijze aan vakgenoten zijn bekend gemaakt. Pas dan
kan discussie worden gevoerd over de gevolgde onderzoeksmethode, de uitvoering ervan, de
analyse van de gegevens en de getrokken conclusies. Ook in de biomedische wetenschappen
zijn rapportagevaardigheden dus van belang. Vandaar dat in het curriculum verweven,
verschillende vormen van verslaglegging aan de orde komen, van laboratoriumjournaal en
practicumverslag tot uiteindelijk het schrijven van een wetenschappelijk artikel in het Engels.
Hoewel er duidelijke verschillen bestaan tussen de diverse rapportagemogelijkheden, denk
maar aan een mondelinge voordracht of aan een posterpresentatie, zijn de basisprincipes
gelijk. Op een of andere wijze komen de volgende aspecten aan de orde:
Wat is de boodschap (titel)
Waarom werd het onderzoek gedaan (vraagstelling; inleiding)
Wat werd er gedaan, waarmee en hoe (methoden)
Wat waren de bevindingen (resultaten)
Wat betekenen deze resultaten (beschouwing of discussie)
Wat is het antwoord op de vraagstelling van het onderzoek (conclusie)
Het portfolio rapportagevaardigheden houdt in dat je uiteindelijk toetsen moet afleggen om te
laten zien dat je de doelstellingen gehaald hebt. In de regel vormt een dergelijke toets een
verplicht onderdeel van een BMW blok of de bachelorstage. De toetsmomenten zijn daarmee
praktisch eenmalig, let daar op. Voor deze blokken geldt dat als de prestatie op het gebied van
de bijbehorende rapportagedoelstelling voldoende is, de behaalde score voor het
desbetreffende blok het bewijs is dat je aan de bijbehorende doelstelling van portfolio

apportagevaardigheden hebt voldaan. Bachelor Writing vormt een uitzondering. Hiervan
moet een beoordelingsformulier worden overlegd. Mocht je binnen een blok de opdracht
gekoppeld aan rapportagevaardigheden niet met een voldoende afronden, dan zul je in de
regel ook geen beoordeling voor dat blok krijgen en dus ook niet voor portfolio
rapportagevaardigheden.
Gedurende het curriculum zijn er meerdere gelegenheden om rapportagevaardigheden te
oefenen. Elke keer als je een rapportagevaardigheid oefent, kun je aan de docent vragen om
de presentatie te beoordelen. Mocht je geleverde prestatie nog niet geheel voldoende zijn, dan
weet je waar je in de toekomst op moet letten.
Hoofddoelstellingen
1) De student kan een systematische literatuursearch doen.
2) De student kan een labjournaal maken.
3) De student kan een abstract voor een congresbijdrage schrijven in het Nederlands.
4) De student kan een posterpresentatie van een wetenschappelijke publicatie maken.
5) De student kan een wetenschappelijk artikel beoordelen (peer review).
6) De student kan een practicumverslag maken.
7) De student kan, onder intensieve begeleiding, een onderzoeksopzet en subsidieaanvraag
opstellen.
8) De student kan, in het Engels, op een verantwoorde en efficiënte wijze een
wetenschappelijke verhandeling schrijven (BaMa Writing).
9) De student kan een presentatie van eigen onderzoek houden aan vakgenoten.
10) De student kan een stageverslag maken of een eerste versie/aanzet van een
wetenschappelijk artikel schrijven.
Relatie
Dit blok maakt een belangrijk onderdeel uit van de academische vorming van de BMWer. In
ons curriculum besteden we niet alleen aandacht aan de inhoud, maar ook aan de vorm. Bij de
start van het curriculum met 5IBMW start in feite ook het blok portfolio
rapportagevaardigheden op grond van de in dat blok te behalen literatuurvaardigheden. Zie
ook bijzonderheden.
Trefwoorden
Systematisch literatuuronderzoek, labjournaal, abstract, poster, wetenschappelijk artikel,
practicumverslag, onderzoeksopzet, subsidieaanvraag, mondelinge presentatie, stageverslag
en Engelstalige wetenschappelijke verhandeling

Bijzonderheden
Het bijzondere van dit blok is dat het gestalte heeft gekregen in nauwe interactie met diverse
veelal biomedisch geörienteerde blokken. De verschillende doelstellingen van portfolio
rapportagevaardigheden kunnen worden gehaald in de diverse biomedische blokken en
onderdelen in 1e, 2e en 3e studiejaar van BMW.
1.1 2.6 Jaar 3: overzicht en beschrijving
2.6.1 Jaar 3: Overzicht
In jaar 3 worden in de eerste vier perioden kernblokken gevolgd. De caputreeks bestaat uit
een aantal verplichte hoorcolleges. Deze starten al in periode 1 en lopen door tot in periode 4.
De laatste week in periode 4 is vrij.
In periode 5 begint de student met het gekozen hoofdvak. Informatie over het aanmelden voor
de hoofdvakblokken staat in paragraaf 1.2.3 van deze studiegids.
Vanaf periode 7 of 8, afhankelijk van het gekozen hoofdvak, beginnen studenten met hun
bachelorstage (zie §2.6.4).
Parallel aan de bachelorstage wordt een cursus schrijven in het Engels (bachelorwriting)
gegeven (zie §2.6.5).
Periode Naam: Code:
1 Stelsel gezondheidszorg BMW5STGZ
2 Ethiek en Filosofie van BMW 5OMB5
3 Determinanten 4: Synthese 5DT04
1 t/m 4 Capita Selecta 5CAPU
5 Hoofdvakblok zie §2.6.3
6 Hoofdvakblok zie §2.6.3
7 Hoofdvakblok / Stage zie §2.6.3
8 Stage ...
9 Stage ...
10 Stage ...
11a Stage ...
8a
Cursus Bachelorwriting zie §2.6.5
(onderdeel van 5RAPP)
blokoverstijgend
Portfolio
5RAPP
Rapportagevaardigheden
Elk blok duurt 4 weken, behalve:
• Capita Selecta: lijnonderwijs in periode 1 t/m 3 en een blok van 3 weken in periode 4
• Cursus Bachelorwriting: gedurende de bachelorstage in periode 8 t/m 10
• Portfolio Rapportagevaardigheden: onderdelen verspreid in verschillende blokken.
2.6.2 Beschrijving kernblokken
Stelsel Gezondheidszorg voor BMW
Isiscode
5STGZ
Cursusjaar 3
Periode 01
Coördinator Prof. Drs. E.W. Roscam Abbing, adres: 117 SG, email:
E.RoscamAbbing@SG.umcn.nl, telefoon intern: 13785 / secr. 13235

Het blok stelsel stelt u in staat in de Nederlandse gezondheidszorg uw weg te vinden en een
vergelijking te maken met buitenlandse stelsels en met de situatie in ontwikkelingslanden. U
kunt de essentie van de regelgeving en de financiering, alsmede de prioriteitsstelling in de
Nederlandse gezondheidszorg weergeven.
Dit blok is relevant voor de latere beroepsuitoefening als biomedisch wetenschapper omdat:
· het u in staat stelt bij onderzoek naar het functioneren van een deel van de gezondheidszorg,
dat deel in een groter geheel te plaatsen;
· het u de verschillende mogelijkheden laat zien om als gezondheidswetenschapper een
bijdrage aan de gezondheidszorg te leveren;
· het u in staat stelt te participeren in discussies over de hervorming van de gezondheidszorg;
· het u een oriëntatie biedt op mogelijkheden buiten Nederland voor werk als biomedisch
wetenschapper.
· het u een brede achtergrond biedt voor werkzaamheden in zeer verschillende sectoren.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan een overzicht geven van het Nederlandse stelsel van gezondheidszorg en
zijn maatschappelijke en historische ontwikkeling.
2: De student kan het stelsel in een internationale context plaatsen, in het bijzonder in die van
Europa en van ontwikkelingslanden.
Trefwoorden
Gezondheidssysteem / Public Health : vraag, aanbod, beleid.
Vraag: volksgezondheid, ziekte en sterfte; epidemiologische en demografische transitie.
Aanbod: preventie van ziekte en sterfte, gezondheidsbevordering, cure en care; stelselorganisatie,
echelonnering, regionalisatie.
Beleid: wet- en regelgeving, financiering, keuzen in de zorg. Nationaal, internationaal
(Europa en ontwikkelingslanden), en lokaal.
Literatuur
Mackenbach & vd Maas: Volksgezondheid en gezondheidszorg. Vierde, geheel herziene,
druk, januari 2008.
Ethiek en Filosofie van BMW
Isiscode
5OMB5
Cursusjaar 3
Periode 02
Coördinator Dr. W.J.M. Dekkers, adres: 137, Ethiek, Filosofie en geschiedenis

van de geneeskunde, email: w.dekkers@efg.umcn.nl, telefoon intern:
18831
In dit blok gaat het om de context van biomedisch onderzoek. Het woord context verwijst
zowel naar de maatschappelijke context (een thema dat min of meer wordt gedekt door de
term "wetenschap en samenleving"), als naar de wetenschapsfilosofische en normatieve
context. Het gaat om een expliciete reflectie op de biomedische wetenschappen. Het
onderwijs is opgebouwd rondom een aantal praktijkvoorbeelden van biomedisch onderzoek,
zoals onderzoek naar het chronisch vermoeidheidssyndroom, moderne
voortplantingstechnieken, genetische screening, xenotransplantatie, deeltjesvormige
luchtverontreiniging en gezondheidsmetingen. Door bestudering van deze casus krijgt u zicht
op relevante wetenschapsfilosofische en ethische problematiek, die in de rest van het blok
verder wordt uitgewerkt. Ook wordt aandacht besteed aan ethische aspecten van
mensgebonden onderzoek en onderzoek met dieren. U leert inzien dat in de dagelijkse
praktijk en de organisatie van het biomedisch onderzoek zich tal van wetenschapsfilosofische
en morele problemen voordoen. In het laatste deel van het blok wordt de relevantie van de
opgedane kennis en vaardigheden getoetst aan drie sectoren: Health Technology Assessment,
de methodologie van het biomedisch onderzoek en maatschappelijke keuzen in het
biomedisch onderzoek.
Hoofddoelstellingen
1: U kunt de praktijk van het biomedisch onderzoek plaatsen in haar maatschappelijke
context en reflecteren over de maatschappelijke relevantie van de biomedische
wetenschappen.
2: U kunt de praktijk van het biomedisch onderzoek plaatsen in haar wetenschapsfilosofische
context en karakteriseren naar haar vooronderstellingen en methoden.
3: U kunt de praktijk van het biomedisch onderzoek plaatsen in haar ethische context en de
morele problemen die zich daarin voordoen herkennen en analyseren.
Relatie
Inhoudelijk sluit het blok 5OMB5 vooral aan bij de eerdere blokken in de lijn
onderzoeksmethodologie, maar eveneens bij leerstof uit andere dan de OM-blokken. Het blok
gaat verder waar in de andere blokken wetenschapsfilosofische en ethische problemen
worden aangestipt, maar niet verder systematisch uitgewerkt. In deze zin heeft het blok een
integrerende functie.
Trefwoorden
ziekte, gezondheid, duurzaamheid; biomedisch onderzoek in relatie tot politiek, beleid en
gezondheidszorg; de invloed van maatschappelijke factoren op biomedische kennis;
vooronderstellingen, doelstellingen en methoden van de biomedische wetenschappen en
biomedische technologie; ethische aspecten van biomedisch onderzoek met mensen en
dieren; wetenschappelijke integriteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid; logisch
redeneren en wetenschappelijk denken; vooronderstellingen van evidence based medicine.
Literatuur
Blokboek Ethiek en filosofie van de biomedische wetenschappen

Werkboek Ethiek en filosofie van de biomedische wetenschappen
G.A. Zielhuis e.a., Handleiding medisch-wetenschappelijk onderzoek. Utrecht:
Wetenschappelijke Uitgeverij Bunge, 2002.
Determinanten 4: Synthese
Isiscode
5DT04
Cursusjaar 3
Periode 03
Coördinator Prof. Dr. P. Buma, adres: 357 orthopaedie, staf, email:
P.Buma@orthop.umcn.nl, telefoon intern: 14476
In dit blok determinanten vier 'Synthese' komt de nadruk te liggen op de samenhang, de
onderlinge relaties tussen determinanten van een gezondheids- of ziekte toestand, en het doen
van interventies om een ziekte toestand te voorkomen of te verbeteren. Het blok is
onderverdeeld in twee delen. In het eerste deel worden in een oefencasus volgens een
systematisch stappenplan alle benodigde vaardigheden ontwikkeld om in een grote casus
zelfstandig aan de slag te kunnen gaan. Het betreft met name vaardigheden om in veel
voorkomende situaties eenvoudige analyses uit te kunnen voeren van belasting en
belastbaarheid en van de effecten op de gezondheid. Resultaten worden gerelateerd aan
grenswaarden, normering en regelgeving. Vervolgens gaan de studenten aan de slag met
modellen waarin een kostenbaten analyse van een bepaalde interventie gericht op één
determinant kan worden gemaakt. De oefencasus wordt afgesloten met een korte tussentoets.
In het tweede deel van het blok gaan de studenten in kleine groepjes ieder een eigen grote
casus te lijf rondom een bepaalde gezondheidstoestand volgens het zelfde stappenplan. Dit
mondt uit in een mondeling verslag, een posterpresentatie en een rapport.
Hoofddoelstellingen
1: De student kan determinanten van gezondheid en ziekte identificeren en categoriseren en
plaatsen in een (patho)fysiologische context.
2: De student kan in een specifieke situatie belangrijke van minder belangrijke determinanten
onderscheiden, mede gebaseerd op een gekwantificeerde analyse van de bijdrage van een
specifieke interventie aan de preventie van ziekte of vermindering van het gezondheidsrisico.
3: De student kan in een specifieke situatie een onderbouwd advies geven, gericht op
interventie in de relatie tussen de belangrijkste determinanten en gezondheid of ziekte.
Relatie
Relatie tot andere blokken en de rest van het curriculum:
Dit is het afsluitende blok van de lijn Determinanten. De rode draad in al deze blokken is dat
het om determinanten van gezondheid en ziekte gaat. Het verschil met de voorgaande
blokken is dat het daar steeds ging om één determinant of een aantal bij elkaar horende
determinanten (fysische determinanten, voeding of toxische stoffen) terwijl de studenten in
dit blok leren dat een bepaalde gezondheids- of ziektetoestand door vele determinanten kan
worden bepaald. Het blok richt zich op zowel endogene-, exogene-, als de determinanten van
het systeem van zorg en preventie, en hun onderlinge samenhang.

Trefwoorden
Endogene-, exogene-, en determinanten van het systeem van zorg en preventie;
grenswaarden; etiologische modellen; gezondheidsrisico's; risicoperceptie;
veiligheidsfactoren; regelgeving; risicobeheersing; normering;
medische technologie assessment; meetstrategie; interventie; preventie;
behandeling.
Literatuur
Determinanten 4 synthese (Blokboek)
Junquera e.a., Functionele Histologie
Snijders e.a., Biomechanica van het spierskeletstelsel
Agur & Lee, Grant's atlas of anatomy
Amdur e.a., Casarett and Doull's Toxicology
Maas vd en Mackenbach, Volksgezondheid en gezondheidszorg
Mc Ardle e.a. Exercise physiology
Capita Selecta
Isiscode
5CAPU
Cursusjaar 3
Periode 01-04
Coördinator Mevr. Dr. A.J. Kiliaan, adres: 109 anatomie, email:
A.Kiliaan@anat.umcn.nl, telefoon intern: 14378
In de discussie over de uitbreiding van een vier- naar vijfjarige opleiding biomedische
wetenschappen werd geconstateerd dat in de vierjarige studie een aantal vakgebieden in het
kerncurriculum ondervertegenwoordigd waren. Om deze deficienties weg te werken is er
voor gekozen om een reeks van capitacolleges te ontwikkelen op het gebied van de
voortplanting, neuroscience, genetica en oncologie.
In grote lijnen komen in deze reeks aan bod (i) de fysiologie en pathofysiologie van het
voortplantingsproces, (ii) de ontwikkeling, funktie en plasticiteit van het zenuwstelsel, (iii) de
reikwijdte en invloed van ontwikkelingen binnen de genetica op de biomedische
wetenschappen en geneeskunde, en (iv) het biologisch gedrag en de ontstaanswijze van
nieuwvormingen.
In deze cyclus wordt niet alleen de ontbrekende basiskennis aangebracht, maar vooral ook
ingegaan op samenhang. Bijvoorbeeld welke rol spelen erfelijke factoren bij de ontwikkeling
van het voortplantingssysteem. Welke invloed heeft genexpressie op het ontstaan van

zenuwcellen en het vormen van een zenuwstelsel. Maar ook de meest recente inzichten
betreffende genetische mechanismen die een rol spelen bij het ontstaan van erfelijke ziekten
en nieuwvormingen zullen uitgebreid aandacht krijgen.
Ook wordt zoveel mogelijk aangesloten op de resultaten van recent wetenschappelijk
onderzoek, waarbij een grote verscheidenheid aan onderwerpen toegelicht zullen worden,
zoals bijvoorbeeld het ontstaan van neuronale netwerken, dierexperimenteel onderzoek
waaruit blijkt dat erfelijke factoren een rol kunnen spelen bij het ontstaan van depressie,
schizofrenie en verslaving en last but not least actueel oncologisch onderzoek over het
ontstaan van prostaatcarcinoom.
Het doel van dit alles is dat studenten in staat zullen zijn een basiskennis niveau te verwerven,
van waaruit zij instaat zullen zijn actuele ontwikkelingen in deze wetenschapsgebieden te
kunnen volgen en te kunnen bespreken.
Hoofddoelstellingen
De student is in staat, door het volgen van een reeks caputcolleges en het bestuderen van de
daarbij behorende literatuur, zijn/haar inzichten betreffende de thema's voortplanting,
neuroscience, genetica en oncologie te verdiepen. Dit als aanvulling van de basiskennis van
de studenten en met als primair doel een niveau te bereiken dat het mogelijk maakt actueel
onderzoek in deze wetenschapsgebieden te bespreken.
Eisen
De student dient alle kernblokken van het eerste en tweede jaar biomedische wetenschappen
doorlopen te hebben.
Portfolio Rapportagevaardigheden
Isiscode
5RAPP
Cursusjaar 1/2/3
Coördinator Dr. R.P. Bos, adres: 149 farmacologie-toxicologie, email:
R.Bos@pharmtox.umcn.nl, telefoon intern: 14203 / secr. 13691
Wetenschap is pas echte wetenschap als de bevindingen van onderzoek en experiment zijn
gepubliceerd, dat wil zeggen op enigerlei wijze aan vakgenoten zijn bekend gemaakt. Pas dan
kan discussie worden gevoerd over de gevolgde onderzoeksmethode, de uitvoering ervan, de
analyse van de gegevens en de getrokken conclusies. Ook in de biomedische wetenschappen
zijn rapportagevaardigheden dus van belang. Vandaar dat in het curriculum verweven,
verschillende vormen van verslaglegging aan de orde komen, van laboratoriumjournaal en
practicumverslag tot uiteindelijk het schrijven van een wetenschappelijk artikel in het Engels.
Hoewel er duidelijke verschillen bestaan tussen de diverse rapportagemogelijkheden, denk
maar aan een mondelinge voordracht of aan een posterpresentatie, zijn de basisprincipes
gelijk. Op een of andere wijze komen de volgende aspecten aan de orde:
Wat is de boodschap (titel)
Waarom werd het onderzoek gedaan (vraagstelling; inleiding)

Wat werd er gedaan, waarmee en hoe (methoden)
Wat waren de bevindingen (resultaten)
Wat betekenen deze resultaten (beschouwing of discussie)
Wat is het antwoord op de vraagstelling van het onderzoek (conclusie)
Het portfolio rapportagevaardigheden houdt in dat je uiteindelijk toetsen moet afleggen om te
laten zien dat je de doelstellingen gehaald hebt. In de regel vormt een dergelijke toets een
verplicht onderdeel van een BMW blok of de bachelorstage. De toetsmomenten zijn daarmee
praktisch eenmalig, let daar op. Voor deze blokken geldt dat als de prestatie op het gebied van
de bijbehorende rapportagedoelstelling voldoende is, de behaalde score voor het
desbetreffende blok het bewijs is dat je aan de bijbehorende doelstelling van portfolio
rapportagevaardigheden hebt voldaan. Bachelor Writing vormt een uitzondering. Hiervan
moet een beoordelingsformulier worden overlegd. Mocht je binnen een blok de opdracht
gekoppeld aan rapportagevaardigheden niet met een voldoende afronden, dan zul je in de
regel ook geen beoordeling voor dat blok krijgen en dus ook niet voor portfolio
rapportagevaardigheden.
Gedurende het curriculum zijn er meerdere gelegenheden om rapportagevaardigheden te
oefenen. Elke keer als je een rapportagevaardigheid oefent, kun je aan de docent vragen om
de presentatie te beoordelen. Mocht je geleverde prestatie nog niet geheel voldoende zijn, dan
weet je waar je in de toekomst op moet letten.
Hoofddoelstellingen
1) De student kan een systematische literatuursearch doen.
2) De student kan een labjournaal maken.
3) De student kan een abstract voor een congresbijdrage schrijven in het Nederlands.
4) De student kan een posterpresentatie van een wetenschappelijke publicatie maken.
5) De student kan een wetenschappelijk artikel beoordelen (peer review).
6) De student kan een practicumverslag maken.
7) De student kan, onder intensieve begeleiding, een onderzoeksopzet en subsidieaanvraag
opstellen.
8) De student kan, in het Engels, op een verantwoorde en efficiënte wijze een
wetenschappelijke verhandeling schrijven (BaMa Writing).
9) De student kan een presentatie van eigen onderzoek houden aan vakgenoten.

10) De student kan een stageverslag maken of een eerste versie/aanzet van een
wetenschappelijk artikel schrijven.
Relatie
Dit blok maakt een belangrijk onderdeel uit van de academische vorming van de BMWer. In
ons curriculum besteden we niet alleen aandacht aan de inhoud, maar ook aan de vorm. Bij de
start van het curriculum met 5IBMW start in feite ook het blok portfolio
rapportagevaardigheden op grond van de in dat blok te behalen literatuurvaardigheden. Zie
ook bijzonderheden.
Trefwoorden
Systematisch literatuuronderzoek, labjournaal, abstract, poster, wetenschappelijk artikel,
practicumverslag, onderzoeksopzet, subsidieaanvraag, mondelinge presentatie, stageverslag
en Engelstalige wetenschappelijke verhandeling
Bijzonderheden
Het bijzondere van dit blok is dat het gestalte heeft gekregen in nauwe interactie met diverse
veelal biomedisch geörienteerde blokken. De verschillende doelstellingen van portfolio
rapportagevaardigheden kunnen worden gehaald in de diverse biomedische blokken en
onderdelen in 1e, 2e en 3e studiejaar van BMW.
2.6.3 Rooster hoofdvakmodulen Bacheloropleiding
Hieronder vindt u het rooster voor de hoofdvakmodulen uit de bacheloropleiding. De
bijgevoegde tabel geeft de bloktitels weer bij de ISIS-codes in het rooster. Voor een
beschrijving van deze modulen raadpleegt u §2.6.6 van deze studiegids.
Hoofdvak Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Periode 5 Periode 6 Periode 7
OEH 5E001 5AM03 5MK12
BW 5HM01 5AM07
EPI 5E001 5E002 5E004
HTA 5IHTA 5E002
PB 5PT01 5TP02
TOX 5PT01 5TP02
Bloktitels en voertaal in blokken bij het bovenstaande rooster
ISIS code Bloktitel Voertaal
5AM03
Gezondheidsbewaking / Health Nederlands*
monitoring
5AM07
Opzet en Analyse van Nederlands*
Kleinschalige Experimenten /
Design and analysis of small
scale experiments
5E001
Methoden van
Engels
Dataverzameling / Methods of
data collection
5E002
Gebruik van Statistische Engels
Software / Statistical analysis
with SAS and SPSS
5E004 Klinische Epidemiologie / Engels

Clinical epidemiology
5HM01
Introduction to clinical human Nederlands
movement sciences
5IHTA
Inleiding Health Technology Engels
Assessment / Introduction
Health Technology
Assessment
5MK12
Perceptie van (arbeids)milieu Nederlands*
en gezondheid: begrip,
beoordeling en beleid /
Understanding the perception
of health risks in the
workplace
5PT01
Moleculaire Pathobiologie en Engels
Toxicologie / Molecular
pathobiology and toxicology
5TP02
Immunotoxicologie en Nederlands*
Immunopathologie /
Immunotoxicology and
Immunopathology
*Indien een buitenlandse student deelneemt aan het blok, zal het in het Engels gegeven
worden.
2.6.4 De bachelorstage
De bacheloropleiding wordt afgerond met een stage. Deze stage zal afhankelijk van het aantal
voorafgaande hoofdvakblokken 18,5 of 24 EC bedragen (onderwijs-periode 8 t/m 11a of 7
t/m 11a in een standaardprogramma). Daarnaast zal parallel aan de stage een cursus
Bachelorwriting gevolgd moeten worden. Deze cursus is een verplicht onderdeel van
Rapportagevaardigheden.
Doelstellingen bachelorstage
1. De student is in staat de cyclus van wetenschapsbeoefening op een bepaald vakgebied toe
te passen en de belangrijkste methoden en technieken die daarbij nodig zijn te
beschrijven.
2. De student is in staat, begeleid door een gekwalificeerd onderzoeker, de stappen in de
onderzoekscyclus toe te passen op een eigen onderzoek, c.q. op eigen activiteiten als
deelnemer in een breder onderzoek.
3. De student kan de verkregen onderzoeksgegevens analyseren en de uitkomst ervan
interpreteren. Tevens kan de student een reflectie geven op de context en de betekenis van
het onderzoek.
4. De student is in staat in een beknopte mondelinge presentatie de uitkomsten van de
onderzoeksstage te presenteren ten overstaan van de afdeling waar het onderzoek is
verricht, en de student is in staat daarover een goede discussie te voeren.
5. De student is in staat de resultaten van zijn onderzoeksstage schriftelijk te rapporteren,
conform de eisen die daaraan worden gesteld.
Ingangseisen bachelorstage

Voor de bachelorstages pathobiologie en toxicologie gelden aanvullende eisen om aan de
stage deel te mogen nemen: de blokken Laboratoriumvaardigheden (5LABV) en Moleculaire
pathobiologie en toxicologie (5PT01) moeten zijn gevolgd.
Voor de bachelorstage is de volgende doelstelling geformuleerd:
De student kan, bij een gegeven vraagstelling en onder begeleiding van een onderzoeker (aio,
junior of senior onderzoeker), een onderzoek operationaliseren. De student kan daartoe de
praktische (laboratorium) vaardigheden uitvoeren, de literatuur bijhouden, en de resultaten
rapporteren en analyseren. De student kan het onderzoek beschrijven in een eindverslag en
hierover een mondelinge presentatie verzorgen.
Om de stageperiode voldoende impact te geven moet voldaan worden aan de volgende
randvoorwaarden:
1. De studieleider heeft de eindverantwoordelijkheid voor de uit te voeren stage. De
studieleider treedt daartoe in overleg met de stageverlenende afdeling.
2. De stageverlenende afdeling beschrijft het onderzoeksvoorstel (1/2 A4), waarin
aangegeven: de titel, een korte inhoudelijke beschrijving van het uit te voeren onderzoek
en de te gebruiken analysetechnieken. De studieleider beoordeelt de omschrijving van de
stage.
3. De student voert het onderzoek uit onder de (dagelijkse) begeleiding van de onderzoeker.
De student maakt een eindverslag en geeft hierover een mondelinge presentatie. De
stagebegeleider geeft een eindoordeel over de stage (uitvoering onderzoek, eindverslag en
mondelinge presentatie), stelt een eindcijfer vast en rapporteert hierover naar de
studieleider.
4. De studieleider toetst de beoordeling van de stage, geeft de omschrijving van de stage
(1/2 A4) en het cijfer door aan de examencommissie en de afdeling OSZ.
5. De examencommissie controleert achteraf.
2.6.5 Bachelorwriting
Parallel aan de bachelorstage wordt een cursus schrijven in het Engels (Bachelorwriting)
gegeven. Deze cursus vormt een onderdeel van het Portfolio Rapportagevaardigheden en
wordt verzorgd door een docent (native speaker) van het Universitair Talencentrum
Nijmegen.
De cursus start medio april en bestaat uit 6 bijeenkomsten van 2 uur die om de twee weken
plaatsvinden. Voor elke bijeenkomst moeten opdrachten worden gemaakt die ook ongeveer 2
uur werk zullen vragen. Voor deze opdrachten wordt aangesloten bij de bachelorstage die
men dan doet. De cursus wordt gevolgd in groepen van max 18 studenten. Deelname aan de
cursus, die een onderdeel vormt van het Portfolio Rappportagevaardigheden, is verplicht. De
student meldt zich aan voor deze cursus tegelijk met de aanmelding voor de keuzeblokken in
het derde jaar. De cursusdata en groepsindeling zullen via het Studenten Webdossier bekend
worden gemaakt.
2.6.6 Beschrijving hoofdvakmodulen Bacheloropleiding
Gezondheidsbewaking
Isiscode
5AM03
Cursusjaar 03
Periode 06

Coördinator
Mevr. Dr. N.C.G.M. Donders, adres: 117 SG, email:
N.Donders@sg.umcn.nl, telefoon intern: 13124 / secr. 13235
In dit blok leert de student een werkplek beoordelen op risicofactoren voor de lichamelijke en
psychische gezondheid van werknemers. Bij de te behandelen onderwerpen ligt het accent
met name op verlichting, binnenklimaat en geluidsbelasting. Voor deze factoren leert men
een meetstrategie ontwerpen, metingen uitvoeren, de resultaten beoordelen aan bestaande
normen en grenswaarden, en aanbevelingen formuleren voor verbetering van de
arbeidsomstandigheden. In de eerste helft van het blok ligt het accent op de theorie en het
leren meten in practicumopdrachten. In de tweede helft wordt samen met enkele andere
studenten een echt werkplekonderzoek uitgevoerd op een van van de afdelingen van de
universiteit of het UMC St Radboud. Dit leidt tot een verslag en een mondelinge presentatie
van de onderzoeksgegevens, waarvan de kwaliteit de helft van het eindcijfer bepaalt. Dit blok
is essentieel voor degenen die registratie als arbeidshygiënist nastreven. Het blok wordt
verzorgd met behulp van docenten uit de Arbo en Milieudienst voor RU en UMCN. Hierdoor
krijgt men tijdens deze cursus ook een goede indruk van het werk binnen een arbodienst: is
dat iets wat bij je past
Hoofddoelstellingen
De student is in staat een meetstrategie te ontwerpen voor een eenvoudig werkplekonderzoek,
metingen naar geluid, verlichting en binnenklimaat uit te voeren, te evalueren en te
rapporteren.
Relatie
Dit blok maakt deel uit van de verplichte blokken in het hoofdvak AMG. Het is ook een leuk
en relevant blok voor wie als toekomstig epidemioloog of toxicoloog kennis wil maken met
de risicofactoren in het arbeidsmilieu.
Trefwoorden
Arbeidshygiëne, meetstrategie, geluidsbelasting, verlichting, binnenklimaat, stof,
werkbeleving, stress, ziekteverzuim, werkplekonderzoek, normering, arbowetgeving,
advisering en voorlichting.
Literatuur
Het noodzakelijke studiemateriaal wordt tijdens dit blok beschikbaar gesteld in de vorm van
een reader.
Leertraject
Week een: het accent ligt op het vergaren van kennis over risicofactoren in het arbeidsmilieu
en op het leren gebruiken van meetapparatuur om licht, geluid en binnenklimaat te meten.
Week twee: een meetopdracht rond licht en geluid wordt uitgewerkt. Ook worden enkele
onderwerpen behandeld die in het eerdere onderwijs nog onvoldoende aan de orde zijn
geweest, zoals ziekteverzuim en werkbeleving. In deze week wordt voor het eerst contact
gelegd met de afdeling waar een eigen werkplekonderzoek zal worden uitgevoerd.
Week drie: naast behandeling van enkele nieuwe onderwerpen wordt de meetstrategie voor
het eigen werkplekonderzoek uitgewerkt.

Vierde week: uitvoering werkplekonderzoek. Het blok wordt afgerond met een presentatie
van de resultaten van de verschillende werkplekonderzoeken.
Bijzonderheden
Dit blok vormt een goede en noodzakelijke voorbereiding voor een stage in een arbodienst en
is essentieel voor degenen die een carrière als arbeidshygiënist nastreven.
Design and analysis of small scale experiments
Isis code
5AM07
Course year 3
Scheduled 06
Coordinator Drs. T. Feuth, adres: 133 epidemiologie en biostatistiek, email:
T.Feuth@epib.umcn.nl, telefoon intern: 17665
This course is targeted at students dealing with small-scaled (laboratory) experiments e.g. in
students in Movement Sciences, Toxicology, Pathobiology and Environmental Health
Sciences.
The block focuses on clever experimental designs that account for several sources of
variation and bias, and the statistical analysis of such designs. In any experimental design, a
critical decision is the choice of sample size, so this topic is included in the course. A new
feature is the design and analysis of longitudinal experiments i.e. experiments in which
individuals are monitored over a period of time to record the developing pattern of their
observed values.
Also design and analysis of experiments to study and quantify measurement errors will be
discussed. The statistical techniques involved are studied and trained using the statistical
package SPSS. The course is a beneficial supplement to the elementary statistical methods of
the bachelor curriculum and is useful for the design and analysis of (small-scaled)
experimental research.
Main objectives
Upon completing this course the student should be able to:
1. Set up a small-scale experiment, as is usual during the training parts of the scientific
education.
2. Perform an appropriate analysis of the gathered data.
3. Report the results.
Relation
Students that have taken 5OMB3 should be able to follow this course successfully.
Key words
After the course the student should be able to:

Translation of a research question into an efficient design that accounts for several sources of
variation; calculation of the (approximate) sample size needed to achieve a preset power of an
experiment; assessment of measurement errors; Student's t-tests, ANOVA and MANOVA.
Literature
Statistical Methods in Medical Research, Armitage and Berry, 3rd edition, ISBN 0-632-
03695-8, chapter 6,7,8,11,13. (15 copies this book can be borrowed on deposit from the
block-coordinator)
Several articles (copies in block textbook)
Study path
Students are familiarized with the design of experiments and the underlying statistical theory
by means of self study assignments. The use of the statistical methods is trained during
computer sessions. The experimental-design assignments and the analysis results are
discussed and interpreted in group assignments and interactive lectures. Students will write
one research proposal and one report on measurement errors. A written examination
concludes the course.
Maximal number of participants: 30.
Methoden van Dataverzameling
Isiscode
5E001
Cursusjaar 3
Periode 05
Coördinator Mevr. Dr. Ir. N. Roeleveld, adres: 133 epidemiologie en biostatistiek,
email: N.Roeleveld@EPIB.umcn.nl, telefoon intern: 18856 / secr.
19630 of 19132
Het kunnen opzetten en uitvoeren van een kwalitatief goede dataverzameling is van groot
belang voor onderzoek op het terrein van de biomedische wetenschappen. Het doel van dit
blok is inzicht te krijgen in de verschillende methoden van dataverzameling, deze te kunnen
toepassen en te kunnen beoordelen op validiteit, bruikbaarheid en efficiëntie, om daarmee bij
een gegeven vraagstelling de optimale methode van dataverzameling te kunnen kiezen. Naast
de theoretische aspekten van dataverzameling, komen ook het praktisch werken met
geregistreerde gegevens, het ontwerpen en afnemen van vragenlijsten, het doen van
interviews, het meten van omgevingsfaktoren en het meten en interpreteren van biomarkers
aan de orde.
Hoofddoelstellingen
· De student is in staat bij een gegeven vraagstelling de optimale methode van
dataverzameling te kiezen, gelet op validiteit, toegankelijkheid, efficiëntie en kosten (theorie).
· De student is in staat op een valide en efficiënte wijze data te (laten) verzamelen voor
onderzoek op het terrein van de gezondheidswetenschappen (praktijk).
Trefwoorden

Vertalen vraagstelling in meetbare variabelen, kiezen methode van dataverzameling,
ontwerpen meetstrategie, beoordelen validiteit, reproduceerbaarheid en efficiëntie van
dataverzameling, kiezen benaderingswijze onderzoekspersonen, toegankelijkheid van
registraties, vragenlijsten, interviews, meten van blootstellingsfactoren en biomarkers.
Literatuur
Principles of Exposure Measurement in Epidemiology. Armstrong B, White E, Sarraci R.
NewYork: Oxford University Press, 1992 (of herziene druk als deze uitkomt in 2008).
Leertraject
Na de introductie, waarin het belang van (valide) dataverzameling aan de orde komt, worden
achtereenvolgens de volgende onderwerpen behandeld:
- het traject van vraagstelling tot meetstrategie
- dataverzameling via vragenlijsten (ontwerpen, afnemen en verwerken)
- dataverzameling via interviews
- dataverzameling via geregistreerde gegevens (bv. kankerregistratie)
- dataverzameling van blootstelling in leef- en werkmilieu
- dataverzameling via biomarkers (theorie en praktijk)
- validiteit en reproduceerbaarheid van data en dataverzameling De module wordt afgesloten
middels mondelinge en schriftelijke rapportage van individuele opdrachten en
groepsopdrachten.
Gebruik van Statistische Software
Isiscode
5E002
Cursusjaar 3
Periode 06
Coördinator Drs. J.M.M. Groenewoud, adres: 138 Medical Technology
Assessment MTA, email: J.Groenewoud@EPIB.umcn.nl, telefoon
intern: 16977 (ochtend) / 10388 (middag)
Dit blok "Gebruik van statistische software" is het tweede keuzeblok waarmee u
vaardigheden krijgt die u hard nodig heeft in uw bachelorstage. Vanwege de relatief korte
lengte van die stage zullen veel epidemiologiestudenten namelijk bestaande
onderzoeksgegevens gaan bewerken, analyseren en interpreteren. Maar het blok is niet alleen
bedoeld voor epidemiologiestudenten. Iedereen die met relatief grote gegevensverzamelingen
gaat werken (zoals ook studenten EGK en AMG) zal daarmee vaardiger kunnen omgaan na
dit blok.
Het blok kan worden gezien als een voortzetting van het blok OMB3
(onderzoeksmethodologie 3) en de inhoud van dit blok wordt dan ook bekend verondersteld.

Naast verdere uitdieping van SPSS komt ook het statistisch pakket SAS uitgebreid aan de
orde. Studenten zullen leren om met de pakketten SPSS en SAS univariate en bivariate
statistiek te bedrijven. Ook lineaire en logistische regressie komen aan de orde. Van studenten
die het blok met goed gevolg afleggen mag verwacht worden dat zij in staat zijn om met
beide statistische pakketten zelfstandig de statistiek/programmeer-problemen die zich
gedurende de bachelor-stage voordoen, op te lossen.
Hoofddoelstellingen
- De student kan de juiste statistische techniek kiezen voor de analyse van een dataset.
- De student kan de juiste uitkomsten met de statistische pakketten SPSS en SAS fabriceren
en interpreteren.
Eisen
De studenten moeten voldoende hebben voor het blok OMB3 en op de hoogte zijn van de
statistiek uit blok OMB3.
Trefwoorden
Handleidingen gebruiken, computer-programma's schrijven, system files maken/veranderen,
converteren system files van een pakket naar een ander pakket, labels maken voor variabelen,
hercoderen van variabelen, voorgeprogrammeerde functies, operatoren, maken van grafieken,
selecteren van records, omgaan met missings, statistische analyses, simulaties, koppelen van
bestanden, regressie-analyse, variantie analyse, covariantie-analyse, backward- en forward
regresssie-analyse, logistische regressie.
Literatuur
Er is voor dit blok geen literatuur verplicht. Om de kennis over epidemiologie en biostatistiek
op te frissen kan elk handboek gebruikt worden.
Handleidingen voor de beide statistische pakketten zijn op de computer of op internet
beschikbaar en bevatten ook veel methodologische en statistische informatie.
Leertraject
De statistische theorie en de computervaardigheden worden door middel van hoorcolleges en
zelfstudieopdrachten met de PC eigen gemaakt. Studenten werken aan de
zelfstudieopdrachten in groepjes van twee per PC.
Op de laatste dag van de module is er een toets, waarbij 2 opgaven (1 met SPSS en 1 met
SAS) individueel achter de PC gemaakt moeten worden. Het punt voor deze toets is bepalend
voor de uitslag van de module. Een datum voor de herkansing wordt vastgesteld in
samenspraak met de studenten die de toets niet gehaald hebben.
Bijzonderheden
Sheets behorend bij colleges, de benodigde bestanden en de uitwerkingen van alle opgaven
staan op Blackboard. Maximaal aantal deelnemers: 36
Klinische Epidemiologie

Isiscode
5E004
Cursusjaar 3
Periode 07
Coördinator Prof. Dr. A.L.M. Verbeek, adres: 133 epidemiologie en biostatistiek,
email: A.Verbeek@EPIB.umcn.nl, telefoon intern: 19132
The practice of medicine is becoming increasingly evidence-based on the results of research.
Epidemiology forms the backbone of every clinical and medical research programme in this
era of evidence-based medicine. Epidemiologists count: they are the accountants of medical
practice! Predictions about individual subjects and causal statements are made by counting
clinical events in groups of similar patients or populations.
This course introduces participants to the background of clinical epidemiology, explaining
principles and methods used to obtain quantitative evidence on the effect of medical
intervention, and on the diagnosis, etiology and prognosis of disease.
Objectives
Participants will learn how to critically evaluate medical research programmes and effectively
design and evaluate their own proposals for clinical research studies.
The course includes:
- Worked out examples of current issues in diagnosis and treatment.
- Examples of clinically relevant research published in major journals like The Lancet,
NEJM, BMJ, and JAMA.
- Discussions on the main and adverse effects of medical interventions.
- Common study designs such as meta-analyses, case-referent studies and randomised trials.
- Designing of clinical predictive relations.
- Transition from basic to advanced data analysis (logistic regression and proportional
hazards modelling).
- Distinction between causal research compared with predictive research.
Hoofddoelstellingen
De student kan bij een klinische probleemstelling op het gebied van gnostiek
(diagnostiek/etiognostiek/prognostiek) of interventie (behandeling/preventie):
· een valide, efficiënt en relevant onderzoek-design en design of analysis maken;
· de aangereikte onderzoeksgegevens adequaat analyseren en het resultaat beschrijven en
interpreteren.

Relatie
Data-analytical techniques learned from modules 5E002 and 5E003 are supportive in the
applied medical research programmes delivered in this course 5E004, that is "Clinical
Epidemiology: Count and Account".
Literatuur
Grobbee DE, Hoes AW. Clinical Epidemiology: Principles, Methods, and Applications for
Clinical Reasearch. Sudbury/MA, Jones and Barlett Publishers, 2009.
Leertraject
The course comprises an interactive mix of learning and teaching: classical lectures, self
study assignments, work groups, computer lab sessions, and individual coaching & support.
These have been designed to help the student independently understand and apply the
principles and methods of predictive and causal research. At het end of this 4 week course, a
written final examination is scheduled. The course will be delivered in English.
Introduction to clinical human movement sciences
Isis code
5HM01
Course year 3
Scheduled 05
Coordinator Dr. J.G.M. Kooloos, adres: 109 anatomie, email:
J.Kooloos@anat.umcn.nl, telefoon intern: 16957
This course introduces students into the techniques of Human Movement Sciences. All
techniques are either basic techniques that are applicable in any movement lab throughout the
world, other techniques are specific set-ups designed for local research groups.
Main objectives
The student develops skills to deal with standard techniques in the human movement
sciences; the introduced techniques are preferably selected from current UMCN research.
Relation
This is the first course for those who wish to graduate in Human Movement Sciences. In the
BSc programme this course is followed by "Design of small scale experiments" and a
Bachelor internship of 4,5 months. In the MSc programme this course is connected to the
obligatory MSc courses 5HM02 up to 5HM05. Several courses in the bachelor phase are
connected to HM01. The most important ones are Circulation and Respiration-1 and
Movement and Neural Control (Beweging en Sturing)
Key words
Knee-joint ligaments, muscle mechanics, dissection, description of anatomical findings,
Sensors and force transducers, forceplates, dynamics, inverse dynamics, observation of gait,
vicon, optotrack, elektromyography, analysis of motion, minisymposium, elementary course
in Matlab.
Literature
Grant's Atlas of Anatomy

Study path
- Form
- Force
- Motion
assessment
1- Dissection report in pairs
2- Oral presentation of mini-research project in small subgroup.
3- Written research report of mini-research project in small subgroup
4- Individual examination
Inleiding Health Technology Assessment
Isiscode
5IHTA
Cursusjaar 3
Periode 05
Coördinator Dr. P.F.M. Krabbe, adres: 138 Medical Technology Assessment,,
email: P.Krabbe@MTA.umcn.nl, telefoon intern: 17666
Evaluatieonderzoek is erop gericht kennis te verwerven die een bijdrage kan leveren aan de
oplossing van een specifiek gezondheids(zorg)probleem. Verschillende typen van
evaluatiestudies en de daarbij behorende onderzoeksmethoden zullen in het blok besproken
worden aan de hand van praktijkvoorbeelden zoals: toediening methotrexate bij
reumapatiënten, afkickvarianten bij heroïneverslaving, behandeling van psoriasis; de bijdrage
van nacontroles na larynx kanker. In de laatste week komt de implementatie van
onderzoeksresultaten en richtlijnen aan de orde.
Relatie
Deze cursus staat in lijn met de modulen 5EG01 en 5EG02.
Trefwoorden
Ontstaan en plaats van evaluatieonderzoek; probleemdefiniëring; experimenteel onderzoek;
belanghebbenden; veronderstellingen; typen evaluatie; typen onderzoeksopzetten;
economische evaluatie; kwalitatief onderzoek; quasi-experimenteel; 'kwaliteit-van-leven';
samengestelde gezondheidsmaten; implementatie; richtlijnen en protocollen, ziektelast;
uitkomstmaten; meetinstrumenten; beleidsinstanties en financiers.
Literatuur
Ovretveit J. Evaluating Health Interventions: an introduction to evaluation of health
treatments, services, policies and organizational interventions. Open University Press 1998
(324 pp). ISBN 0-335-19964-X (PBK)

Bijzonderheden
Aan verdieping en verbijzondering zal aandacht worden besteed, onder andere door het
aanreiken van aanvullende literatuur en het uitvoeren van practica. Beoordeling geschiedt aan
de hand van practica en opdrachten, het individueel presenteren van een specifiek
gezondheidszorgprobleem, alsmede een schriftelijk tentamen.
Perceptie van (arbeids)milieu en gezondheid: begrip,
beoordeling en beleid
Isiscode
5MK12
Cursusjaar 3
Periode 07
Coördinator Dr. J.W.J. van der Gulden, adres: 117 Sociale Geneeskunde, email:
J.vanderGulden@SG.umcn.nl, telefoon intern: 13235
Bij milieu-incidenten uiten omwonenden vaak allerlei gezondheidsklachten. Slechts een deel
ervan is te begrijpen op grond van directe blootstelling aan schadelijke factoren. In
werksituaties doet zich hetzelfde voor. Werknemers klagen over facetten van hun werk en
gezondheid. Deskundigen kunnen hiervoor echter geen goede verklaring geven. Op basis van
de beschikbare meetgegevens ontstaat dan al snel de indruk dat er geen serieus probleem
bestaat. Dit is geen juiste conclusie: de betrokkenen maken zich echt zorgen en voelen zich
echt ziek op grond van hun milieu- en gezondheidsperceptie.
In dit blok wordt besproken hoe dit kan. Dit gebeurt aan de hand van kennis en
theorievorming vanuit verschillende vakgebieden, veelal aan de hand van casus. Ook wordt
behandeld hoe je dit soort problematiek kunt voorkomen door een zorgvuldige
probleemanalyse en risico-communicatie. De cursus sluit af met een flinke studieopdracht
waarin groepjes studenten een relevant onderwerp nader verkennen en beschrijven. Het
verslag en de mondelinge presentatie van deze opdracht bepalen de helft van het studiepunt.
Hoofddoelstellingen
De student leert begrijpen hoe hinder, stress en onzekerheid door blootstelling aan
milieufactoren de gezondheid(sbeleving) kan beïnvloeden. Hij leert een probleem te
onderzoeken waarin de perceptie van milieu en gezondheid centraal staat.
Relatie
Deze cursus is interessant voor studenten met belangstelling voor arbeid, milieu en
gezondheid, maar ook voor BMW studenten met een andere hoofdvak die kiezen voor voor
een M of C-profiel.
Trefwoorden
In de cursus worden de volgende vragen behandeld:
- Waarom krijgt men gemakkelijk gezondheidsklachten wanneer (men veronderstelt dat) er
iets mis is met het (arbeids)milieu
- Welke sociale en psychologische processen spelen hierbij een rol

- Hoe wordt zo'n probleem onderzocht
- Welke adviezen aan betrokkenen zoals de omwonenden, politici, werkgevers, werknemers
behoefte kunnen een bijdrage leveren aan een oplossing
Literatuur
De studiestof bestaat uit een blokboek en een reader die tijdens de cursus beschikbaar worden
gesteld.
Leertraject
Het eerste deel van de cursus bestaat uit zelfstudie-opdrachten die in responsiecolleges en
werkgroepen worden nabesproken. De te behandelen stof wordt veelal gepresenteerd aan de
hand van casus. Gedurende de tweede helft van de cursus wordt een klein project uitgevoerd
waarin men de bestudeerde theorie in praktijk kan brengen.
Dit blok wordt georganiseerd voor studenten uit verschillende studierichtingen (Milieukunde,
Biomedische Gezondheidswetenschappen, Geneeskunde en Arbeids- en
Organisatiepsychologie).
Bijzonderheden
Deze cursus wordt georganiseerd met hulp van het Universitair Centrum voor
Milieuvraagstukken en Duurzame Ontwikkeling. De cursus is ook toegankelijk voor
studenten uit andere faculteiten die voldoende voorkennis hebben.
Moleculaire Pathobiologie en Toxicologie
Isiscode
5PT01
Cursusjaar 3
Periode 05
Coördinator Dr. A. van Kuppevelt, adres: 280 Matrixbiochemie, email:
A.vanKuppevelt@ncmls.ru.nl, telefoon intern: 16759
Bij onderzoek naar de pathogenese van ziekten en naar de toxicologisch werking van stoffen
staat de onderzoeker een scala van methodieken ter beschikking. In deze module zullen de
belangrijkste methodieken aan de orde komen, waarbij zowel de theoretische achtergrond als
de praktische uitvoering aan bod komen.
Naast de afdeling Biochemie participeren Celbiologie, Reumatologie en Toxicologie in de
organisatie van dit blok.
Hoofddoelstellingen
De student is in staat onderzoeksmethoden toe te passen bij pathobiologisch en toxicologische
vraagstukken, en deze (deels) praktisch uit te voeren.
Trefwoorden
In de module worden diverse technieken bestudeerd aan de hand van een viertal medische
vraagstukken op het terrein van de moleculaire oncologie, de biotransformatie tot teratogene
verbindingen, de diagnostiek (hartinfarct) en een op het gebied van gewrichtsschade.

De volgende technieken komen aan bod:
Moleculair-biologische technieken (DNA isolatie, PCR, restrictie enzym analyse),
immunoassays (ELISA, Western blotting), spectrofotometrie, celkweektechnieken,
chromatografie, gelelectroforese, enzymetechnieken, radioactiviteitsbepalingen, HPLC, TLC,
fluorometrie en resultaatverwerking middels de computer (slidewrite, excel etc.).
Literatuur
De literatuur wordt aangeboden in de vorm van een werkboek.
Leertraject
In grote lijnen ziet de weekindeling er als volgt uit:
Op dag 1 worden de achtergronden van een medisch vraagstuk toegelicht en de
methodologieën ingeleid, die deze week gebruikt gaan worden. Zelfstudie leidt dan vanuit
formulering van een specifieke problematiek tot een vraagstelling en een onderzoeksstrategie.
De te gebruiken onderzoektechnieken worden nader bestudeerd. De methodologische aanpak
wordt in een responsiecollege behandeld.
Op dag 2 wordt, na verdere uitleg over de technieken, een begin gemaakt met het experiment,
dat op dag 3 wordt voortgezet en op dag 4 beëindigd. Inmiddels is een begin gemaakt met de
uitwerking van de resultaten. Op dag 5 wordt het verslag afgemaakt en de week wordt
besloten met bespreking van de verslagen en een kritische evaluatie van de gebruikte
methodologieën.
Immunotoxicologie en Immunopathologie
Isiscode
5TP02
Cursusjaar 3
Periode 06
Coördinator Dr. H.B.P.M. Dijkman, adres: 826 pathologie, stafsecretariaat, email:
H.Dijkman@pathol.umcn.nl, telefoon intern: 14353
Toxische stoffen en biologische agentia kunnen uiteenlopende vormen van pathologie
veroorzaken in cellen en weefsels. Hierbij spelen immunologische reacties van de gastheer
een grote rol. Het bestuderen van de aard en de omvang van deze reacties is van essentieel
belang voor begripsvorming over het werkingsmechanisme van deze agentia. In dit blok staat
het doen van laboratoriumonderzoek (immunologische en histologische technieken) en het
verwerken van de uitkomsten van de experimenten in een verslag centraal.
Participerende afdelingen: Toxicologie, Pathologie, Reumatologie, Dermatologie,
Nierziekten.
Op geleide van onderzoek naar de schadelijke effecten van een cytostaticum op het
immuunsysteem zullen de theoretische achtergronden en de praktische uitvoering van de
volgende immunotoxicologische technieken worden bestudeerd/beoefend: zoals de werking
van de toxische stof op de humorale immuun respons, op de cellulaire immuunrespons, op de
verandering in de samenstelling van de lymfoide celpopulatie, op de produktie van
interleukines. Hierbij maakt u kennis met labeling van celsuspensies met monoclonale

antilichamen/conjugaten; bepaling van antistoftiters (agglutinatie, hemolyse,
complementtitraties), ELISA, en andere immunochemische technieken. Ook maakt u kennis
met flowcytometrische analyse van T- en B cellen uit milt en thymus.
Ten behoeve van lichtmicroscopische analyse van cellen en weefsels leert u hoe weefsels
worden gefixeerd, ingebed of ingevroren, en hoe hiervan coupes worden gesneden welke
worden aangekleurd met histologische en met immunochemische technieken. U maakt
eveneens kennis met geavanceerde weefselanalysetechnieken (gedemonstreerd op de afdeling
Pathologie). Over de resultaten van het door de studenten zelf uitgevoerde onderzoek wordt
een verslag geschreven. De cursus wordt georganiseerd in de digitale leeromgeving (DLO)
van BrightSite (Blackboard). Een aantal toetsen maken deel uit van de beoordeling.
Hoofddoelstellingen
De student kan histopathologische en immunologische veranderingen beschrijven en de
bijbehorende onderzoeksmethodieken toepassen bij vraagstukken op het gebied van de
toxicologie en pathobiologie.
Trefwoorden
Toxicologie, immunologie, histologie en pathologie
Literatuur
In het blokboek wordt aangegeven welke delen van de kernboekenlijst bestudeerd moeten
worden. Overige literatuur is opgenomen in het werkboek.
Leertraject
Het opfrissen van theoretische kennis over orgaanhistologie en immunologie (Refresher
Courses).
Het bestuderen van de theoretische achtergronden van de cel- en weefseltechnieken die bij
het onderzoek worden toegepast.
Aanleren van deze technieken (vaardigheidstraining).
Opzetten van een protocol voor de uitvoering van het onderzoek.
Uitvoeren van de verschillende onderdelen van het experiment.
Beoordeling van de resultaten in het licht van literatuurgegevens.
Vastleggen van de bevindingen in een eindrapport en mondelinge presentatie daarvan.
Bijzonderheden
Een zeer breed scala aan onderzoekstechnieken komen aan bod waarbij zowel morfologische
als niet morfologische onderzoeksresultaten met elkaar worden vergeleken aan de hand van
het effect van een cytostaticum. Hierdoor wordt een breed inzicht verkregen m.b.t.
onderzoek.

1 Hoofdstuk 3: Doorstroomopleiding na
HLO, fysiotherapie of MBRT
(schakeljaar)
1.1 3.1 Informatie over het doorstroomprogramma en de daarop
volgende master BMW
Na het voltooien van de opleidingen Hoger Laboratorium Onderwijs, Fysiotherapie of
Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT) is het mogelijk om na
het volgen van een schakeljaar in te stromen in de masteropleiding Biomedische
Wetenschappen.
De inhoud van doorstroomprogramma is vastgelegd in het Onderwijs- en Examenreglement
(curriculum 2005) en is ook te vinden in de speciale doorstroombrochure. Het programma
van het schakeljaar is afhankelijk van het te kiezen hoofdvak in de masteropleiding. De
student moet vóór aanvang van het schakeljaar aangeven, welk hoofdvak hij gaat volgen. De
master BMW kent zes verschillende hoofdvakken: Occupational and Environmental Health;
Clinical Human Movement Sciences; Epidemiology; Health Technology Assessment; Human
Pathobiology; Toxicology.
De masteropleiding staat uitgebreid beschreven in de studiegids master Biomedical Sciences.
In principe is de inhoud van de masteropleiding voor doorstromers gelijk aan die voor
reguliere studenten. Een uitzondering geldt voor de doorstromers vanuit Fysiotherapie. Om
aan de eisen van het hoofdvak Clincal Human Movement Sciences te voldoen moeten zij in
de masteropleiding de bachelorblokken Introduction Human Movement Sciences (5HM01)
en Kleinschalige experimenten (5AM07) inhalen. Studenten kunnen hiervoor hun vrije
keuzeruimte gebruiken.
Meer informatie over toelating tot het doorstroomprogramma en de procedure om toegelaten
te worden, is te vinden in de doorstroombrochure. Deze is te vinden op de RU-website.

2 Hoofdstuk 4: Toetsing en examens
1.1 4.1 Soorten examens, tentamens en toetsen
4.1.1 Wetgeving over opleidingen en examens
De wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) hanteert de volgende
begrippen.
Studierichtingen worden opleidingen genoemd, waarbij een opleiding wordt gezien als een
samenhangend geheel van onderwijseenheden. Aan elke opleiding is een afsluitend examen
verbonden en aan elke onderwijseenheid van de opleiding is een tentamen verbonden.
Bij de wijziging van de wet in 2002 is een nieuwe structuur ingevoerd, waarbij iedere
studierichting in het wetenschappelijk onderwijs in principe twee opleidingen kent:
bacheloropleiding en masteropleiding, volgend op de bacheloropleiding.
Vanaf 1 september 2004 geldt formeel de studielastbepaling volgens het European Credit
Transfer System (ECTS), waarin een EC-studiepunt gelijk is gesteld aan 28 uren studie. De
wet WHW maakt het mogelijk om de studielast van onderwijseenheden niet in hele ECstudiepunten
uit te drukken, maar rekenkundig afgerond op een half EC-punt. Een standaard
onderwijsperiode van vier weken is afgerond op 5,5 EC-Studiepunten. (In geval van andere
studieonderdelen, zoals bijvoorbeeld een stage, kunnen ook afrondingsverschillen in het
aantal EC-punten optreden.)
Binnen een opleiding kunnen verschillende fasen zijn ingericht die ieder met een examen
worden afgesloten.
Aan elke onderwijseenheid van een opleiding is een tentamen verbonden. Elk tentamen
omvat een onderzoek naar de kennis, het inzicht en de vaardigheden van de examinandus,
alsmede de beoordeling van de uitkomsten van dat onderzoek.
Over het algemeen geldt dat een examen met goed gevolg is afgelegd, zodra alle tentamens
van de betreffende fase of van de opleiding als geheel met goed gevolg zijn afgelegd. Het is
echter mogelijk dat in de examenregeling uitzonderingsbepalingen zijn opgenomen over het
met goed gevolg afleggen van tentamens. Tevens kan een bepaling zijn opgenomen dat een
examen een - door de examencommissie zelf te verrichten - onderzoek naar kennis, inzicht en
vaardigheden kan omvatten. Wanneer zulke bepalingen zijn vastgesteld, zijn de uitkomsten
daarvan mede bepalend voor de uitslag van het examen.
4.1.2 Examenonderdelen
In de Onderwijs- en Examenregeling (zie www.umcn.nl/student) van de opleiding
Biomedische Wetenschappen in Nijmegen worden de onderwijseenheden aangeduid met de
term blok of examenonderdeel. De term examenonderdeel is algemener te gebruiken, omdat
zowel de onderwijseenheden als stages daarmee kunnen worden aangeduid.
4.1.3 Tentamens
Aan ieder examenonderdeel is een tentamen verbonden als onderzoeks- en
beoordelingsinstrument. Dit instrument kan bestaan uit een of meer toetsen op basis waarvan
de eindbeoordeling van een examenonderdeel wordt vastgesteld. Deze toetsen kunnen de
vorm hebben van een schriftelijke toets (vaak bloktoets genoemd), praktische toetsen,
zelfstudieopdrachten, scripties en dergelijke. De blokcommissies van de examenonderdelen
bepalen zelf, onder gezag van de examencommissie, de vorm van het tentamen en leggen dit

vast in hun bloktoetsregeling. Wanneer een tentamen uit meer dan een enkele schriftelijke
toets bestaat, wordt in de bloktoetsregeling ook het gewicht van de verschillende toetsingen
vastgelegd en de wijze waarop de eindbeoordeling wordt bepaald. Deze beoordeling wordt
uiteindelijk vertaald in een cijfer, tenzij de examenregeling heeft bepaald dat voor een
bepaald onderdeel de uitslag wordt uitgedrukt in termen als goed, voldoende, onvoldoende.
4.1.4 Vormen van toetsing en beoordeling
De meeste kernblokken en veel modulen worden afgesloten met een (meestal schriftelijke)
bloktoets. Met de bloktoets controleert de docent of elke student de doelstellingen van het
blok heeft gehaald. De blokcommissie is vrij in het kiezen van een toetsvorm die past bij de
inhoud en doelstellingen van het blok. Alle beoordelingsvormen zijn daarbij mogelijk: open
vragen, meer-keuzevragen, open-boek-toets en mondelinge toets.
In het keuzeonderwijs (modulen) en in enkele kernblokken worden andere
beoordelingsvormen gebruikt zoals: stationsexamen, referaat, casusbeschrijving,
scriptie/werkstuk, aanwezigheidsregistratie.
Stagebeoordeling
Aan het eind van de stage levert de student een verslag in. De stagebegeleider draagt zorg
voor de beoordeling van dit product. De beoordeling wordt ingevuld op een
beoordelingsformulier dat de student op kan halen bij het StIP. Het definitieve eindcijfer
wordt vastgesteld door de studieleider middels het zelfde beoordelingsformulier.
4.1.5 Examens
De driejarige bacheloropleiding in de Biomedische Wetenschappen kent twee fasen; elke fase
wordt met een examen afgesloten.
De opleiding begint met de propedeutische fase, met een omvang van 60 EC-studiepunten,
die wordt afgesloten met het propedeutisch examen.
Daarna volgt de bachelorfase, met een omvang van 120 EC-studiepunten, die wordt
afgesloten met het bachelorexamen.
De tweejarige masteropleiding in de Biomedische Wetenschappen is een ongedeelde
opleiding met een omvang van 120 EC-studiepunten, die wordt afgesloten met het
masterexamen, dat tevens het afsluitend examen is van de opleiding Biomedische
Wetenschappen.
De keuzemogelijkheden voor de programma's van het bachelorexamen en masterexamen zijn
beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling Curriculum 2000 en Onderwijs- en
Examenregeling Curriculum 2005.
1.1 4.2 Data
4.2.1 Toetsen
Een overzicht van de data van bloktoetsen en herhaaltoetsen staat op www.umcn.nl/student.

4.2.2 Examens
Een overzicht van de data waarop de examencommissie Biomedische Wetenschappen in
vergadering bijeenkomt, kunt u vinden op www.umcn.nl/student.
De examendata voor propedeuse-, bachelor- en master-examen alsmede de data waarop de
getuigschriften voor propedeuse-, bachelor- en master-examen worden uitgereikt, staan ook
hier vermeld.
Het getuigschrift voor het behalen van het propedeuse- of bachelorexamen kan eventueel
worden uitgereikt via de balie van het StIP.
1.1 4.3 Vereisten
De eisen die aan de examens worden gesteld, staan exact beschreven in de van toepassing
zijnde Onderwijs- en Examenregeling. Het betreft een opsomming van de verplichte vakken
en de minimale hoeveelheid keuzevakken die afgelegd moeten worden. Ook staat hier
beschreven welke cijfers/resultaten ten minste moeten zijn behaald om een examenonderdeel
voldoende te hebben afgesloten. Zie voor de exacte regelingen de van toepassing zijnde
Onderwijs- en Examenregeling op www.umcn.nl/student.
1.1 4.4 Vrijstellingen
4.4.1 Vrijstellingen voor tentamens
Wanneer een student voor vrijstelling van een examenonderdeel in aanmerking meent te
komen, kan hij een verzoek indienen bij de examencommissie. Dit moet schriftelijk worden
gedaan, waarbij duidelijk gemaakt wordt op basis waarvan men denkt voor vrijstelling in
aanmerking te komen. Bewijsstukken (gewaarmerkte kopieën) van elders behaalde resultaten
moeten worden bijgevoegd. De schriftelijke verzoeken kunnen worden afgegeven bij het StIP
(Studenten Informatie Punt).
De examencommissie neemt in vergadering, binnen twee maanden, een besluit over de
vrijstelling en stelt de student schriftelijk daarvan op de hoogte. De examencommissie zal
over het algemeen advies inwinnen bij de betreffende examinator(en) voordat ze een besluit
neemt.
4.4.2 Toelating tot de masteropleiding op grond van andere vooropleidingen
Bezitters van een bachelordiploma van aan Biomedische Wetenschappen verwante
wetenschappelijke bacheloropleidingen, die als zodanig door de Raad van Bestuur zijn
aangewezen, kunnen door de Raad van Bestuur van het UMC St Radboud worden toegelaten
tot de masteropleiding, echter de examencommissie kan aanvullende eisen stellen.
Bezitters van een diploma HBO Fysiotherapie of HLO (medische richting of richting chemie
en biotechnologie) kunnen worden toegelaten tot de masteropleiding Biomedische
Wetenschappen, echter toelating is pas mogelijk nadat eerst een programma van tien of elf
examenonderdelen van de bacheloropleiding met voldoende resultaat is afgerond en nadat
door het College van Bestuur van de universiteit een bewijs van toelating is afgegeven. In
feite is er sprake van een 'schakeljaar' voorafgaand aan de masteropleiding.
De procedure en procedureregels voor de afgifte van bewijzen van toelating worden
vastgesteld door het College van Bestuur. De inhoud van de toelatingsprogramma's is

vastgelegd in de Onderwijs- en Examenregeling Curriculum 2000 en de Onderwijs- en
Examenregeling Curriculum 2005 op www.umcn.nl/student.
Bezitters van een diploma doctoraalexamen Geneeskunde of bachelorexamen Geneeskunde
kunnen voor vrijstellingen in aanmerking komen. Een vrijstellingenprogramma kan in
overleg met de studieadviseur worden opgesteld en voor goedkeuring worden voorgelegd aan
de examencommissie.
1.1 4.5 Bijzondere omstandigheden
4.5.1 Bijzondere persoonlijke omstandigheden
Bijzondere persoonlijke omstandigheden kunnen voor de examencommissie aanleiding zijn
om bijzondere regelingen voor een student te treffen op het gebied van toetsen, tentamens en
examens. Onder bijzondere omstandigheden worden onder andere verstaan:
• ziekte,
• bijzondere familieomstandigheden,
• een functiestoornis,
• de inrichting van de opleiding (bijvoorbeeld gedwongen wachttijd),
• bestuursactiviteiten.
In alle gevallen waarin een student meent in bijzondere persoonlijke omstandigheden te
verkeren, die van invloed zijn op de studie, wordt de student sterk aanbevolen contact op te
nemen met de studieadviseur. De studieadviseur kan een eventueel verzoek om een
bijzondere regeling op basis van bijzondere persoonlijke omstandigheden bij de
examencommissie ondersteunen of indienen. De examencommissie kan deskundig advies
inwinnen, bijvoorbeeld bij de blokcoördinator, voordat ze een beslissing neemt over de
toekenning van een bijzondere regeling.
4.5.2 Bijzondere regelingen
Als bijzondere regelingen zijn onder andere te noemen:
• het afleggen van een bijzondere toets. Hierbij wordt afgeweken van de toetsvormen zoals
beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling of zoals beschreven in het blokboek.
Bijvoorbeeld een mondeling af te leggen toets.
• Het creëren van een buitengewone (extra) toetsgelegenheid.
• Extra faciliteiten bij het afleggen van een tentamen, zoals extra tijd of het gebruik van een
woordenboek.
4.5.3 Aanvraagprocedure bijzondere regelingen
Een student die meent aanspraak te kunnen maken op een bijzondere regeling, dient een
schriftelijk verzoek in bij de examencommissie. Ook de studieadviseur is gemachtigd om
namens een student een verzoek om een bijzondere regeling in te dienen.
Een verzoek dient uiterlijk twee weken voor de vergadering bij de ambtelijk secretaris te zijn
ingediend.
In sommige gevallen zal de examencommissie bij het nemen van een beslissing een
voorbehoud maken t.a.v. de uitvoerbaarheid, omdat de afname van de tentamens geschiedt
onder verantwoordelijkheid van het Onderwijs Management Team. In dit verband kan
worden gedacht aan beslissingen die rechtstreekse gevolgen hebben voor de capaciteit van de
toetslocatie.

Zie voor de exacte procedure en regeling de Onderwijs- en Examenregeling op
www.umcn.nl/student.
1.1 4.6 Toetslocaties
De locaties waar bloktoetsen en herhaaltoetsen plaatsvinden, worden aangegeven op het
www.umcn.nl/student. Ook plattegronden van de onderwijsgebouwen treft u daar aan.
Toetsen vinden regelmatig op locaties buiten het terrein van het UMC St Radboud plaats,
bijvoorbeeld in het Universitair Sportcentrum Gymnasion, de Jan Massinkhal, of het
Triavium. Plattegronden en routebeschrijvingen staan op www.umcn.nl/student.
Studenten met bijzondere faciliteiten maken hun bloktoets als groep in een aparte ruimte.
1.1 4.7 Aanmelding
4.7.1 Toetsen
Bloktoets
Bij indeling vopr een blok is de student automatisch ingedeeld voor de bloktoets van het
betreffende onderwijsblok. Inschrijving voor het onderwijs volstaat dus om deel te kunnen
nemen aan de bloktoets.
Studenten die alleen toelating wensen tot de toetsing in een blok en de studenten die willen
deelnemen aan de herhaling van een toets; zie hierna bij 'Herhaaltentamens'.
4.7.2 Examens
De uitslag van examens wordt vastgesteld door de examencommissie. De student dient
hiertoe ingeschreven te zijn op de datum waarop de examencommissie de uitslag vaststelt. In
de vergadering stelt de commissie vast of de studenten die zich hebben aangemeld voor het
examen, hebben voldaan aan de vereisten zoals die omschreven zijn in de Onderwijs- en
Examenregeling.
Aanmelding voor een examen moet persoonlijk bij de balie van het Studenten Informatie
Punt (StIP) gebeuren. De student vult een aanvraagformulier in en de medewerker van het
StIP controleert of er een uittreksel uit het bevolkingsregister aanwezig is. Als dit het geval is,
wordt de aanvraag in behandeling genomen. Als er geen uittreksel aanwezig is, wordt de
student verzocht dit alsnog in te leveren. De examenaanvraag wordt dan voorwaardelijk in
behandeling genomen, maar is pas definitief wanneer het uittreksel aanwezig is.
De vergaderdata en de sluitingsdata voor de examenaanvraag van de betreffende vergadering
van de examencommissie worden op www.umcn.nl/student bekend gemaakt. Een kandidaat
kan zich tot 14 dagen voor het examen terugtrekken.
Zie voor de exacte procedure en regeling de Onderwijs- en Examenregeling op
www.umcn.nl/student.

1.1 4.8 Herhaaltentamens
4.8.1 Regeling
Twee keer per jaar kan een student tentamens uit het kerncurriculum afleggen. Als een
tentamen meerdere malen wordt afgelegd, geldt het laatst behaalde resultaat.
Voor de examenonderdelen van het hoofdvak en de keuzevakken (keuzeblokken BMW) stelt
de docent in overleg met de student een datum en een vorm vast waarop het herhaaltentamen
kan worden afgelegd.
Zie voor de exacte procedure en regeling de Onderwijs- en Examenregeling op
www.umcn.nl/student.
4.8.2 Procedure aanmelding herhaaltoetsen
Om mee te doen aan een in het rooster opgenomen schriftelijke herhaaltoets dient een student
zich uiterlijk 14 dagen voorafgaand aan de toets aan te melden. De data van deze
herhaaltoetsen worden op www.umcn.nl/student bekend gemaakt. Het aanmelden voor een
dergelijke herhaaltoets gebeurt via KISS (KUN Internet Studenten Services). Op de KISS-site
is een lijst beschikbaar van de herhaaltoetsen.
Nadat de student zich succesvol heeft aangemeld voor een herhaaltoets, krijgt hij/zij ter
bevestiging van de geslaagde aanmelding een e-mail op het e-mail-account van KISS (KUN
Internet Studenten Services).
Om gebruik te kunnen maken van de KISS-faciliteiten moet een student zich aanmelden bij
KISS. Informatie hierover wordt door de Radboud Universiteit Nijmegen aan de student
verschaft bij (her)inschrijving.
1.1 4.9 Regels rondom examens en tentamenuitslagen
4.9.1 Vaststelling en bekendmaking uitslag
De uitslag van een tentamen dient binnen 4 weken na de tentamendatum bekend te worden
gemaakt. In sommige gevallen kan de examencommissie deze termijn verlengen tot 6 weken.
Indien dit het geval is, dan wordt dit via de website, belangrijke mededelingen('Ad valvas')
bekend gemaakt.
De uitslagen worden na vaststelling zo spoedig mogelijk verwerkt door de
studentenadministratie. Na verwerking zijn ze direct opvraagbaar via KISS (KUN Internet
Studenten Services).
Tentamens worden beoordeeld in gehele getallen van 1 t/m 10 met uitzondering van
examenonderdelen die volgens de examenregelingen moeten worden beoordeeld met goed
(G), voldoende (V) dan wel onvoldoende (OV) en met uitzondering van de Bachelorstage
welke wordt beoordeeld met een heel of half cijfer.
Schriftelijke toets
Voor schriftelijke toetsen, bijvoorbeeld de in de jaarplanning opgenomen bloktoetsen, geldt
ook dat de uitslag uiterlijk 4 weken na afname bekend moet worden gemaakt, tenzij tevoren
bekend is gemaakt dat de termijn is verlengd tot 6 weken.
Mondelinge toets
Na een mondelinge toets stelt de examinator direct de uitslag vast en deelt deze mee aan de
student. Indien deze toets tevens dient om de beoordeling van een examenonderdeel af te

onden, stelt de examinator direct ook de uitslag van het tentamen vast en geeft de student een
schriftelijke verklaring met de uitslag en zorgt ervoor dat de uitslag bekend wordt gemaakt
aan de studentenadministratie.
Zie voor de exacte procedure en regeling de Onderwijs- en Examenregeling en de
bijbehorende 'Regels en richtlijnen' op www.umcn.nl/student.
4.9.2 Geldigheidsduur
Examens
De geldigheidsduur van een behaald examen is onbeperkt.
Losse examenonderdelen ofwel tentamens
De geldigheidsduur van behaalde examenonderdelen (tentamens) is beperkt tot 5 jaren.
Als de geldigheidsduur van een examenonderdeel is verstreken, stelt de examencommissie
vast aan welke aanvullende dan wel vervangende eisen de betrokken student dient te voldoen.
De examencommissie kan ook besluiten de geldigheidsduur alsnog te verlengen.
Verzoeken betreffende de verlenging van de geldigheidsduur van reeds voldoende afgesloten
examenonderdelen, moeten schriftelijk worden ingediend bij de ambtelijk secretaris van de
examencommissie.
Zie voor de exacte procedure en regeling de Onderwijs- en Examenregeling op
www.umcn.nl/student.
4.9.3 Inzagerecht
Na afloop van een schriftelijk tentamen van de kernblokken worden de vragen en opdrachten
van dat tentamen aan de studenten verschaft in de vorm van een meeneem exemplaar.
Gedurende 4 weken na de bekendmaking van de uitslag van een schriftelijk tentamen krijgt
de student op verzoek inzage in eigen beoordeeld werk. Ook andere belanghebbenden
(docenten en leden van het College van Beroep voor de Examens) kunnen in deze tijd de
vragen, opdrachten en beoordelingsnormen inzien. Zie voor de exacte procedure en regeling
de Onderwijs- en Examenregeling op www.umcn.nl/student.
1.1 4.10 Judicium
Als een student hoge resultaten voor de tentamens heeft behaald, kan de examencommissie
een zogenaamd judicium (beoordeling) "Bene meritum", "Cum laude", of "Summa cum
laude" verlenen. Dit judicium wordt op het getuigschrift van het betreffende examen
aangetekend.
De algemene regels voor de judicia zijn als volgt:
- Bene meritum:
• voor alle tentamens die met een cijfer worden beoordeeld, moet het ongewogen
gemiddelde van deze cijfers 7.5 of hoger zijn,
• en voor alle andere tentamens moet als resultaat voldoende (V) of vrijstelling (VR of VS)

zijn behaald.
- Cum laude :
• minimaal het cijfer 8 voor de bachelorstage,
• en voor alle tentamens die met een cijfer worden beoordeeld, moet het cijfer 7 of hoger
zijn gehaald en het gemiddelde van deze cijfers moet 8.0 of hoger zijn,
• en voor alle andere tentamens moet als resultaat voldoende (V) of vrijstelling (VR of VS)
zijn behaald.
- Summa cum laude
• minimaal het cijfer 8 voor de bachelorstage,
• en voor alle tentamens die met een cijfer worden beoordeeld, moet het cijfer 7 of hoger
zijn gehaald en het gemiddelde van deze cijfers moet 9.0 of hoger zijn,
• en voor alle andere tentamens moet als resultaat voldoende (V) of vrijstelling (VR of VS)
zijn behaald.
De criteria voor het judicium voor het bachelor- examen zijn gepubliceerd in de regels en
richtlijnen bij de Onderwijs- en Examenregeling 2000 en de Onderwijs- en Examenregeling
2005 op www.umcn.nl/student.
Voor alle examenregelingen geldt dat de examencommissie in het voordeel van de student
kan afwijken van de richtlijnen. Een student hoeft geen aanvraag in te dienen om voor een
toegevoegd judicium in aanmerking te komen.
1.1 4.11 Fraude
Onder fraude wordt verstaan: het handelen of nalaten ervan door een student dat erop is
gericht het vormen van een juist oordeel omtrent zijn/ haar kennis, inzicht en vaardigheden
geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken.
Wanneer tijdens of voorafgaande aan de vaststelling van de uitslag van een toets fraude wordt
geconstateerd of vermoed, wordt dit door de surveillant of de examinator zo spoedig mogelijk
aan de student medegedeeld.
De surveillant zal in het bijzijn van de student op het antwoordblad aantekenen dat er fraude
is geconstateerd. Na afloop maakt de surveillant een schriftelijk verslag over de
geconstateerde fraude. De student wordt in de gelegenheid gesteld een schriftelijk
commentaar bij het schriftelijk verslag van de surveillant te voegen. Het schriftelijk verslag
en het eventuele schriftelijke commentaar van de student worden zo spoedig mogelijk
overhandigd aan de betrokken examinator en de examencommissie.
Voor het tentamen, waarbij de fraude is geconstateerd, wordt geen uitslag vastgesteld. Verder
kan de examencommissie de student uitsluiten van verdere deelname aan het betreffende
tentamen. De uitsluiting is slechts van toepassing op de eerstvolgende gelegenheid tot het
afleggen van het betreffende tentamen. Een beslissing tot uitsluiting wordt door de
examencommissie pas genomen, nadat de betrokken student door de examencommissie is
gehoord.
Zie voor de exacte procedure en regeling de Onderwijs- en Examenregeling op
www.umcn.nl/student.

1.1 4.12 Beroepsregeling
Wanneer een student het oneens is met de beoordeling van een examenonderdeel door een
examinator of met de gang van zaken bij een tentamen of examen, kan hij/zij daartegen in
beroep gaan. Ook tegen een besluit van de examencommissie kan beroep worden
aangetekend.
Onenigheid m.b.t. een examenonderdeel
Bij onenigheid m.b.t. een bloktoets dient de student eerst bezwaar te maken bij de
examinator. Wanneer dit bezwaar geen bevredigende uitkomst geeft, kan de student beroep
instellen bij het College van Beroep voor de Examens (COBEX). Het is echter beter om zich
eerst te wenden tot de examencommissie. Het bezwaar bij de examencommissie dient
schriftelijk te worden ingediend. Als ook dit niet tot een bevredigende uitkomst leidt, kan een
student alsnog beroep instellen bij het College van Beroep voor de Examens.
Onenigheid over besluiten van de examencommissie
Bij onenigheid over een besluit van de examencommissie dient rechtstreeks een beroep te
worden ingesteld bij het College van Beroep voor de Examens.
Zie voor de exacte procedure, het adres, de werkwijze en de criteria op grond waarvan een
beroep kan worden ingesteld de Onderwijs- en Examenregeling op www.umcn.nl/student en
de informatie op de internetsite www.ru.nl.
1.1 4.13 Examencommissie
De examencommissie komt regelmatig bijeen om zich op de hoogte te stellen van de
studievoortgang van de studenten en besluiten te nemen over de door studenten ingediende
afstudeerplannen.
Ook behandelt de examencommissie individuele verzoeken van studenten betreffende hun
studie. Daarbij kan gedacht worden aan verzoeken om bijzondere toetsgelegenheden of
individuele aanpassingen in het curriculum. Ook bijzondere regelingen op basis van
bijzondere persoonlijke omstandigheden worden door de examencommissie behandeld.
Indiening van verzoeken aan de examencommissie
Studenten die een verzoek aan de examencommissie willen richten, moeten dat schriftelijk
doen. Verzoeken kunnen worden ingediend bij het Studenten Informatie Punt (StIP), ter
attentie van de secretaris van de examencommissie BMW en dienen uiterlijk twee weken
voor de vergadering (waarin behandeling gewenst is) ingediend te zijn. De vergaderdata staan
vermeld op www.umcn.nl/student.
De commissie informeert de student schriftelijk binnen 30 dagen na de vergaderdatum
omtrent de beslissing die is genomen. Besluiten die zijn genomen over afstudeerplannen
worden schriftelijk binnen 14 dagen na de vergaderdatum aan de student meegedeeld. De
besluiten m.b.t. de goedkeuring van de verschillende onderdelen van het afstudeerplan, zijn
ook na 14 dagen na de vergaderdatum raadpleegbaar via www.umcn.nl/student.
Zie voor een exacte beschrijving van de taken en de werkwijze van de examencommissie de
Onderwijs- en Examenregeling op www.umcn.nl/student.

2 Hoofdstuk 5: Begeleiding en
administratie
1.1 5.1 Onderwijs- en studentenzaken UMC St Radboud
5.1.1 Studenten Informatiepunt / E-StIP / Studievoortgangsadministratie
Het Studenten Informatiepunt (StIP) is het eerste aanspreekpunt voor vragen en/of problemen
van studenten. Het StIP verzorgt de uitgifte en inname van formulieren en de
informatieverstrekking aan studenten over onderwijsprogramma's, toets- en
examenregelingen. De medewerkers van het StIP kunnen diverse databestanden raadplegen
ter beantwoording van vragen betreffende de studievoortgang van de individuele student.
Studenten kunnen bij het StIP een afspraak maken met de studieadviseurs.
Het E-StIP is het digitale loket van het StIP. Op www.umcn.nl/student kunnen studenten via
E-StIP hun vragen stellen aan de medewerkers van het StIP en Onderwijs- en
Studentenzaken.
De Studievoortgangsadministratie verzorgt de registratie van exameneisen, toets- en
examenresultaten, het beheer van het centraal studentenarchief, de correspondentie met
studenten en de verstrekking van standaardrapportages vanuit het studievoortgangsregistratiesysteem
ISIS+ t.b.v. Onderwijsveld, studenten en overige subafdelingen OSZ.
Medewerkers van het StIP / Studievoortgangsadministratie:
Drs. R. Goorden (Hoofd)
Mw. I. Elbers
Dhr. P. Van Haren
Mw. N. Wildeman
Bereikbaarheid:
Het StIP / Studievoortgangsadministratie is van 9:00 uur tot 16:00 uur bereikbaar onder tel.
(36)15065 / (36)15066. De informatiebalie van het Studenten Informatiepunt is op werkdagen
geopend van 10.00 uur tot 14.00 uur en is gevestigd op de eerste verdieping van het
Studiecentrum Medische Wetenschappen, Geert Grooteplein 21 (Looproute 84). Via het E-
StIP kunt u uw vragen dag en nacht stellen.
5.1.2 Studeren in het buitenland en International Office
Veel studenten spelen met de gedachte om een deel van hun studieprogramma in het
buitenland te doen. De faculteit stimuleert dit ook, vanwege het effect op de interculturele
oriëntatie op patientenzorg en onderzoek. Niettemin moeten studenten veelal zelf hun
ambities realiseren, omdat er niet altijd kant en klare projecten op hen wachten. Er valt dus
een hoop te bedenken en te regelen, voordat je uiteindelijk in het vliegtuig zit. Daarom luidt
het advies: begin op tijd! En soms is dat al een jaar voor het geplande vertrek.

Internationalisering: studie en stage in het buitenland
Binnen het onderwijsinstituut is sinds 2008 het umc International Office actief: alle
begeleiding en dienstverlening die studenten bij studie of stage in het buitenland nodig
hebben wordt daar geboden, voorlopig nog door Margit Sivirsky. Je kunt terecht bij het StIP
voor een afspraak of op het inloopspreekuur van woensdag.
Bereikbaarheid:
T: 024 3615066
E: intoffice@owi.umcn.nl
Inloopspreekuur: woensdag 12.30-13.30
Afspraken: op andere tijden in de week, te maken via StIP.
Bij umc
International Office kan de student de volgende begeleiding verwachten:
• oriënterende gesprekken: waarheen en met welk doel; hoe pak ik een onderzoek aan
• het plannen van internationale activiteiten binnen het studietraject;
• hulp bij het leggen van contacten hier en in het buitenland
• advisering bij het indienen van projectvoorstellen en subsidieaanvragen
• aanbevelingsbrieven voor de buitenlandse instelling, voor ambassades etc
• verwijzing naar relevante organisaties en web-sites.
Natuurlijk kun je zelf ook beginnen met het zoeken op internet; dé startpagina op dit gebied is
de pagina "studeren in het buitenland" op www.umcn.nl/student: daar vind je verwijzingen
naar andere relevante websites en e-mailadressen.
In het kader van de opleiding zijn er 5 mogelijkheden voor studie in het buitenland:
• een Vrij keuzeonderdeel (VKO) in het derde jaar van de studie (beperkt)
• een keuze-coschap in een ontwikkelingsland (COWL)
• een keuze-coschap huisartsgeneeskunde in een EU land (NPHC)
• een vrij keuze-coschap
• een enkel senior-coschap (CSEN, CGYN)
• een onderzoeksstage (WETS).
In de eerste twee jaar van de bachelor zijn er geen mogelijkheden om studiepunten in het
buitenland te behalen, net zo min als in de eerste twee jaar van de master.
Vrij keuze onderdeel in het buitenland
Studenten kunnen een bestaand vak of een zelf gecreëerd project in het buitenland als VKO
laten erkennen. Het VKO kan van alles bevatten, daarover kun je meer lezen in § 2.6. Binnen
het Erasmusprogramma zijn er beperkte mogelijkheden (medisch) onderwijs te volgen in een
Europees land, maar dat betekent ook vaak dat je een heel semester moet vrijmaken. Het is
soms mogelijk een extra onderzoeksproject in het buitenland als VKO te laten erkennen
(altijd via een verzoek aan de examencommissie!). De richtlijnen voor de onderzoeksstage
zijn daarvoor een goede leidraad (zie § 4.12.4 of raadpleeg het internet,
www.umcn.nl/student).

Het Co-assistentschap OWL
Dit coschap duurt drie maanden en is in de master alleen al keuze coschap te doen. Er zijn
plaatsen in Tanzania, Ghana, Nicaragua, Suriname en Indonesië.
Meer informatie: NIIH: mw. C. Ijsenbrandt, 024-3616980, E-mail:
tropico_tropico@hotmail.com, Website: www.ru.nl/niih
Het Co-assistentschap Huisartsgeneeskunde/Sociale geneeskunde
Het co-schap duurt drie maanden en kan in de master ook alleen als keuzecoschap gedaan
kunnen worden. Er zijn plaatsen in verschillende EU landen, maar kennis van de taal is
natuurlijk voorwaarde. In enkele van deze landen is ook een keuzeco-schap te realiseren.
Meer informatie: www.NPHC.info
Het Vrije Keuze co-assistentschap
Het Vrije Keuze co-assistentschap duurt 1 tot 3 maanden en mag in elk zelf gekozen land
worden gevolgd, mits een goede begeleiding ter plaatse aanwezig is. Goedkeuring moet
vooraf door de examencommissie gegeven worden.
Onderzoeksstage in het buitenland
De onderzoeksstage is een periode van 12 tot 24 weken waarin studenten ervaring opdoen
met wetenschappelijk onderzoek. In § 4.12.4 staat informatie over de inhoudelijke kanten van
de onderzoeksstage. Steeds meer studenten kiezen ervoor om de onderzoeksstage in het
buitenland te doen, vaak aangespoord door docenten die internationaal contacten in het
vakgebied onderhouden. De winst voor de student zit hem vooral in de mogelijkheid het
wetenschappelijk klimaat van de gastinstelling te vergelijken met dat van de eigen instelling.
Het keuzecompartiment in het 3e jaar van de master mag geheel aan de onderzoekstage
worden gekoppeld, zodat een student in totaal 24 weken (36,5 ec) onderzoek kan doen.
Stageplaats zoeken
Er is een beperkt aantal beschikbare stageplaatsen in het buitenland; umc International Office
beschikt over plaatsen in bepaalde vakgebieden, maar in veel gevallen gaat de student zelf op
zoek naar een stageplaats in de voorkeursdiscipline. Dit kan hij/zij doen door:
• het onderwerp van onderzoek vast te stellen;
• één of meer docenten te benaderen in het betreffende vakgebied en vragen om contacten
in het buitenland;
• op internet te zoeken naar universiteiten/ziekenhuizen/onderzoeksinstituten in het
favoriete vakgebied
In de bibliotheek kan de student efficiënt zoeken met PUBMED/MEDLINE. Dat systeem
stelt de student in staat te zoeken op trefwoord/onderwerp en op adres van de auteur. Zo kan
men internationaal wetenschappers selecteren, die de student kan benaderen met het verzoek
om ter plaatse onderzoek te komen doen;
• De student dient ervoor te zorgen dat hij twee begeleiders heeft; één op de stageplek en
één binnen het UMC St Radboud;
• Vervolgens zorgt de student (eventueel met hulp van een begeleider) voor een beknopt
onderzoeksvoorstel en legt dat - ter goedkeuring - voor aan de Commissie
Onderzoeksstage. Formulieren voor zo'n verzoek om goedkeuring zijn verkrijgbaar bij
het StIP.

• Vooraf aan het onderzoek dient student deel te nemen aan CKO9; men kan daarvoor pas
aanmelden als het stagevoorstel is goedgekeurd. Zie het formulier "aanmelding
onderzoekstage".
Subsidies en fondsen
De student kan gebruik maken van subsidies en fondsen ter financiering van de studie in het
buitenland.
• Studentenbudget UMCN: zie hierna
• SNUF; voor meer informatie en aanvraagformulier: raadpleeg eerst de website
www.ru.nl/snuf
• Erasmusbeurs: voor alle onderzoekstages, klinische stages, maar ook voor onderwijs in
een EU land gevolgd. In sommige gevallen is er een bilaterale overeenkomst nodig. zie
ook: www.ru.nl/io/erasmus
Meer algemene subsidiebronnen zijn te vinden met de 'Beursopener' op de website
http://www.wilweg.nl/.
Het Studentenbudget UMC
Het budget Studentenvoorzieningen is bedoeld voor het subsidiëren van activiteiten van
(medische) studentenorganisaties en van buitenlandse stages door individuele studenten.
Het budget Studentenvoorzieningen wordt 'beheerd' door de Commissie Verdeling
Studentenbudget. Deze commissie bestaat uit de studentassessor van het Faculteitsbestuur en
vertegenwoordigers van de MFVN, het SOOS, de Facultaire Studentenraad en de BeGIN.
Deze commissie vergadert vier keer per jaar, namelijk in de maanden maart, juni, september
en december.
Individuele activiteiten van studenten geneeskunde die in aanmerking komen voor een
subsidie uit het budget Studentenvoorzieningen zijn:
• een buitenlandse onderzoeksstage
• een buitenlands vrij keuze onderdeel
• een buitenlands co-assistentschap
Aanvragen dienen te worden ingediend bij het StIP. Aanvragen moeten bevatten: een volledig
ingevuld aanvraagformulier (verkrijgbaar via het StIP of downloaden via
www.umcn.nl/student) en een verklaring van een verantwoordelijke docent. Op het formulier
staat aangegeven wat voor verklaring dat behoort te zijn.
In de verklaring dient te staan: naam en studentnummer van de betreffende student, het aantal
studiepunten dat de examencommissie aan de stage heeft toegekend en tot slot het land
waarin de stage zal worden gelopen. In geval de onderzoeksstage reeds is goedgekeurd, is een
dergelijke verklaring niet meer nodig.
De subsidie wordt vervolgens op de volgende wijze bepaald.
Een aanvraag wordt op vier criteria beoordeeld. Ieder criterium heeft invloed op het
subsidiebedrag. Het definitieve subsidiebedrag is de som van de toekenningen van de
afzonderlijke criteria.
Criterium 1: lengte van de stage

• minder dan tien weken € 115,-
• tien weken of langer € 230,-
Criterium 2: land waarin de stage plaats vindt
• binnen Europa € 115,-
• buiten Europa € 230,-
Criterium 3: noodzakelijke vaccinaties
• regio 1: Afrika en tropisch Zuid-Amerika € 200,-
• regio 2: Midden Amerika en Azie € 150,-
• anders: Landen buiten regio 1 en 2 en Aruba € 0,-
Criterium 4: co-schap
• ja, betreft COWL € 450,-
• nee, iets anders dan COWL € 0,-
Schematische uitleg en een rekenmodule zijn te vinden via www.umcn.nl/student.
Studenten komen in aanmerking voor de volgende subsidies:
1. Eenmaal een subsidie in het kader van een Exchange/Elective-project via IFMSA. De
subsidie wordt verstrekt via de IFMSA, studenten hoeven hier geen individuele aanvraag
voor te doen.
2. Eenmaal een individuele subsidie in het kader van een buitenlandse stage/coassistentschap.
Studenten die vragen hebben over het budget Studentenvoorzieningen kunnen contact
opnemen met Mw. M. Van Breukelen (Onderwijsinstituut, telefoon: 024-3614821) of met de
studentassessor, van wie naam en telefoonnummer bekend zijn bij het SOOS (telefoon: 024-
3614684). Mw. Van Breukelen is tevens contactpersoon voor de SNUF-COWL subsidie.
Stichting Nijmeegs Universiteitsfonds (SNUF)
In sommige gevallen is het mogelijk om in aanmerking te komen voor vergoeding van in het
kader van de onderzoeksstage gemaakte onkosten. Het SNUF biedt die mogelijkheid onder
bepaalde voorwaarden. Zie hiervoor (en voor andere fondsen) www.ru.nl/snuf. Voor meer
informatie kan de student terecht bij de subsidiesecretaris van SNUF, Comeniuslaan 6, kamer
73, tel. 024-3612994.
1.1 5.2 Dienst Studentenzaken Radboud Universiteit Nijmegen
5.2.1 Dienst Studentenzaken
Een belangrijke voorziening voor alle studenten is de Dienst Studentenzaken. Hier vind je
onder andere: de Centrale Studentenadministratie, studentendecanen, studentenpsychologen,
de studiekeuze- en loopbaanadviseur, informatie over studeren met een lichamelijke
functiebeperking, chronische ziekte of dyslexie, het Noodfonds, en het Informatiecentrum
Bachelor-Master. Heb je vragen over je inschrijving aan de universiteit of loop je vast in je
studievoortgang Wil je meer weten over regels op het gebied van studiefinanciering of ben
je op zoek naar studentencultuur De medewerkers van de Dienst Studentenzaken zijn er om
jou op weg te helpen op onder andere het gebied van studentenadministratie,

studentenbegeleiding en studentencultuur.
De centrale ingang van de Dienst Studentenzaken wordt gevormd door de Centrale
Studentenbalie. Hier kun je een afspraak maken of je aanmelden voor een training. Verder
kun je bij de Centrale Studentenbalie terecht voor alle vragen over je in- of uitschrijving aan
de Radboud Universiteit Nijmegen, voor informatie en aanvraag van het Afstudeer- of het
Noodfonds, voor melding van studievertraging wegens bijzondere omstandigheden, voor
basisinformatie over studiefinanciering en voor diverse folders, formulieren en brochures.
Ook de KISS-Helpdesk is ondergebracht bij de Centrale Studentenbalie van Studentenzaken.
Voor meer informatie: www.ru.nl/dsz
5.2.2 Studentenstatuut voor studenten van de Radboud Universiteit Nijmegen
Het Studentenstatuut bestaat uit een beschrijving van de rechten en plichten van alle aan de
Radboud Universiteit Nijmegen ingeschreven studenten die voortvloeien uit wettelijke en
universitaire regelingen. Het Studentenstatuut met alle bijlagen is te vinden op de site:
www.ru.nl/studenten.
1.1 5.3 Stichting Nijmeegs Universiteitsfonds (SNUF)
De Stichting Nijmeegs Universiteitsfonds (SNUF) is een zelfstandige stichting die nauw
verbonden is met de Radboud Universiteit Nijmegen. Het doel van de stichting is het
bevorderen van het studie- en leefklimaat van studenten van de RU Nijmegen. Ze doet dat
door middel van financiële ondersteuning (subsidies en Noodfonds), facilitering (huisvesting)
en inhoudelijke ondersteuning en advies. Jaarlijks maakt de Stichting Nijmeegs
Universiteitsfonds een breed scala aan activiteiten voor en door studenten mogelijk en
worden diverse initiatieven ondersteund.
Bij het Universiteitsfonds kun je terecht voor:
• reissubsidies: het Universiteitsfonds subsidieert groepsstudiereizen en stages, studie,
onderzoeksprojecten en congresdeelname in het buitenland voor individuele studenten.
• noodfonds: het Universiteitsfonds beheert een speciaal fonds waaruit leningen worden
verstrekt aan studenten in financiële nood.
• subsidies studentenorganisaties & activiteiten: het Universiteitsfonds subsidieert
studentenverenigingen en hun activiteiten. Studentensportverenigingen worden door het
Universiteitsfonds gesubsidieerd via de NSSR. Studieverenigingen komen in de regel niet
in aanmerking voor subsidie van het Universiteitsfonds, tenzij voor de organisatie van
congressen of symposia (onder bepaalde voorwaarden, zie de website).
• huisvesting studentenorganisaties: het Universiteitsfonds zorgt voor huisvesting van
studentenorganisaties in de verschillende panden in de stad en op de campus in de SNUFgang
in het Gymnasion.
• ondersteuning studentenorganisaties: de helpdesk van het Universiteitsfonds geeft advies
en begeleiding over financiën, subsidieaanvragen, sponsoring, organisatie en publiciteit.
Daarnaast organiseert het Universiteitsfonds jaarlijks een penningmeestercursus.
Secretariaat: Comeniuslaan 6, kamer 0.66
Telefoon: 024-3612990. Bereikbaar van ma t/m vrij van 9.00 tot 12.30 uur
E-mail: info@snuf.ru.nl
Website: www.snuf.nl

1.1 5.4 Studenten en RSI
De definitie van RSI is regelmatig of langdurige last hebben van pijn, tintelingen, een doof
gevoel en/of stijfheid. De verschijnselen treden op in de nek, bovenrug, schouders, armen,
ellebogen, polsen en/of handen. De klachten maken het u moeilijk of onmogelijk bepaalde
handelingen of activiteiten uit te voeren.
Voorafgaand aan RSI-klachten zijn werkzaamheden met veel dezelfde bewegingen
uitgevoerd of is lang gewerkt in dezelfde houding. Het overmatig en langdurig uitoefenen van
kracht is ook een risicovolle handeling. De kans op RSI neemt toe bij een slechte of
gespannen lichaamshouding. Bovendien leiden een hoge werkdruk (b.v. door deadlines) en
stress tot gedrag dat RSI in de hand werkt: overwerk (b.v. 's nachts doorgaan), snellere
handelingen, ongunstige werkhoudingen en minder of geen rustpauzes.
Wanneer u vaak dezelfde verkeerde werkhouding aanhoudt, regelmatig dezelfde handelingen
doet of wanneer u langdurig onder stress moet werken (b.v. door een deadline voor een
opdracht), wordt de kans op RSI groter. Het is dus niet zo dat u RSI krijgt wanneer u een keer
in een verkeerde houding werkt of wanneer die ene klus over een uur af moet zijn.
Mensen die te verlegen zijn klachten te melden of die zich groot willen houden, lopen kans
om te laat in actie te komen. Ook plichtsgetrouwe en resultaatgerichte mensen lopen vaak te
lang door omdat ze het werk of studie voor laten gaan.
De AMD verzorgt, in samenwerking met de Dienst Studentenzaken, jaarlijks enkele
voorlichtingsbijeenkomsten voor studenten over RSI. Deze worden aangekondigd in VOX,
ANS en de elekronische Nieuwsbrief Studentenzaken.
Meer informatie over RSI en RSI-preventie vindt u op http://www.ru.nl/.

2 Hoofdstuk 6: Studentenorganisaties
1.1 6.1 BeGIN – Introductiecommissie
De overgang van de middelbare school naar de universiteit is niet voor iedere student even
gemakkelijk. Studenten zijn meer op zichzelf aangewezen, komen in een onbekende stad
terecht waar ze maar weinig mensen kennen. Daarom wordt door de introductiecommissie
BeGIN (Biomedische en Geneeskunde Introductie Nijmegen) veel aandacht besteed aan het
organiseren van de introductiedagen voor de eerstejaars studenten. De BeGIN-commissie
bestaat uit 8 studentleden, 1 docentlid en de studieadviseur Geneeskunde.
De introductie heeft zowel een informatief als een sociaal karakter en is vooral bedoeld om
op een leuke en gezellige manier kennis te maken met de studie, de stad en nieuwe
studiegenoten. Daartoe worden er door de BeGIN en de universiteit allerlei activiteiten
georganiseerd. Enkele vaste onderdelen zijn: een cabaret met aansluitend feest, de
sportmiddag, een barbecue door de MFVN (Medische Faculteitsvereniging Nijmegen) en het
introductieweekend.
De eerstejaars studenten worden ingedeeld in mentorgroepen. Per 16 eerstejaars trekken 4 of
5 mentoren (ouderejaars studenten) de hele introductie met de groep op.
De BeGIN zorgt ook voor de mentorenwerving. In de loop van het eerste jaar organiseert de
BeGIN ook nog activiteiten, zoals bijvoorbeeld het Breekweekend.
Met eventuele vragen en opmerkingen over de introductie kan men altijd bij de BeGIN
terecht. Contactpersoon van de BeGIN is drs P.J. van Oorschot (telefoon (36)15065/66.
Meer informatie is beschikbaar op het internet: www.umcn.nl/student/aankomend_studenten
en www.ru.nl/introductie.
1.1 6.2 Studenten Organisatie voor Onderwijs en Studie (SOOS)
Het SOOS is het officieel vertegenwoordigend orgaan voor alle studenten Geneeskunde en
Biomedische Wetenschappen. Het wordt gevormd door studenten die zich actief bezig
houden met onderwijs en onderwijsbeleid.
Via de SOOS-nieuwsbrief krijgen studenten regelmatig actuele informatie over
onderwijsaangelegenheden. Andersom ontvangt het SOOS veel informatie van studenten over
het onderwijs omdat het ook fungeert als klachtenmeldpost.
Verder begeleidt en ondersteunt het SOOS de jaarvertegenwoordigers (JVT's) en studentleden
in andere onderwijscommissies. De jaarvertegenwoordigers behartigen de belangen van hun
jaargroep en onderhouden daartoe intensief contact met de docenten, met name de
blokcoördinator.
Het SOOS is ook betrokken bij de kandidaatsstelling voor verkiezing van studentleden in
inspraakorganen (Opleidingscommissies en Facultaire Studentenraad) en ondersteunt hun
functioneren.

Doelstellingen
• het behartigen van gemeenschappelijke belangen van alle studenten Geneeskunde en
Biomedische Wetenschappen op het gebied van onderwijs;
• het trachten studenten in staat te stellen met hun opmerkingen, klachten of vragen bij de
juiste personen en instanties terecht te komen;
• het leveren van een positieve bijdrage aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs in
de opleidingen BMW en GNK;
• het zorgen voor een optimaal functioneren van de studentgeledingen in de verschillende
inspraakorganen;
• het leveren van een bijdrage aan een goede informatievoorziening aan studenten over hun
eigen onderwijs;
• het uitwisselen van informatie met andere instituten: universiteit, andere
studieverenigingen en op landelijk niveau het Landelijk Medisch Studenten Overleg
(LMSO) en het BioMedisch Studenten Overleg (BMSO)
Activiteiten
Het SOOS tracht haar doelstellingen te bereiken door:
1. wekelijks een vergadering voor lopende zaken te beleggen;
2. contacten te onderhouden met uitvoerende organen binnen de faculteit en met deze
namens de studenten in overleg te treden;
3. zoveel mogelijk inspraak te verkrijgen op beleidsniveau (in de Studentenraad, Raad van
Bestuur, voorbereidende commissies, blokcommissies, opleidingscommissies, Onderwijs
Management Team);
4. te pogen meningen en standpunten van studenten weer te geven en deze aan elkaar en aan
de betrokken instanties kenbaar te maken;
5. te proberen de studenten Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen op de hoogte te
houden van de activiteiten van de verschillende raden en commissies waaraan studenten
deelnemen;
6. het verzamelen en verspreiden van informatie van individueel en gemeenschappelijk
belang voor de studenten Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen en het aanleggen
en bijhouden van een overzichtelijk archief;
7. het stimuleren van activiteiten uitgaande van studenten die direct of indirect betrekking
hebben op het medisch onderwijs en/of de gezondheidszorg.
Klachten en vragen
Met alle klachten en vragen over onderwijs en aanverwante onderwerpen kunnen de
studenten bij het SOOS terecht (soos@owi.umcn.nl). Afhankelijk van de aard van de klacht
wordt die door het SOOS zelf behandeld of doorgespeeld naar een facultair orgaan (zoals het
Onderwijs Management Team). Studenten kunnen altijd komen informeren wat er met de
klacht is gebeurd.
Samenstelling SOOS
Voorzitter
Vice voorzitter
Penningmeester
JVT coördinator
Nieuwsbrief
PR
Voorlichting GNK
Machteld van Egmond
Wesley Reintjes
Luuk van den Goor
Charlotte Pauwels
Carin Lunenburg
Lianne Schouten
Ivo Verhagen

Voorlichting BMW
Website / IT
Simon Hemelaar
Bryan Aaldering
Adviseurs:
StudentlId OMT1 BMW
Hanna Feunekes
Studentlid OMT1 GNK Jason Steverink /
Elise Koopman
Studentlid OMT3 Duby Ballak /
Marjan de Vries
Studentassessor
Edith Janssen
Bereikbaarheid SOOS
Het SOOS is gevestigd op kamer 1.10, Geert Grooteplein Noord 21, 6525 EZ Nijmegen, tel.
(36)14684 (huispost 89 SOOS).
Openingstijden: elke dag tussen 11.30 en 12.30 uur.
Internet: www.ru.nl/soos
E-mail: soos@owi.umcn.nl
1.1 6.3 Medische Faculteits Vereniging Nijmegen (MFVN)
De MFVN is een zelfstandige studievereniging voor alle studenten Biomedische
Wetenschappen en Geneeskunde. De doelstellingen van de MFVN zijn:
• het verlenen van diensten aan haar leden;
• het verlenen van medewerking aan kwaliteitsverbetering van de studieprogramma's van
de studies Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen en aanvulling op deze
studieprogramma's;
• het bevorderen van onderlinge contacten tussen de leden;
• het bevorderen van onderlinge contacten tussen de leden en de aan de faculteit verbonden
docenten.
Zoals valt te begrijpen valt hieronder een zeer uitgebreid pakket aan mogelijkheden dat de
MFVN aan haar leden biedt.
De MFVN heeft sinds haar oprichting in 1952 een rijk verleden. Op dit moment heeft ze
ongeveer 2600 leden waarvan er zo'n 180 actief zijn binnen één van de commissies of in het
bestuur. Dat bestuur bestaat uit zeven mensen die verschillende taken hebben. Naast de
praeses (voorzitter), ab actis (secretaris) en de quaestor (penningmeester) hebben er vier
departementsbestuursleden zitting in het bestuur. De departementsbestuursleden hebben elk
een aantal commissies onder zich die verderop worden uitgelegd. Op dit moment heeft de
praeses van Stichting Activiteiten MFVN, de stichting die het lustrum in 2007 organiseert,
ook zitting in het bestuur der MFVN. Momenteel bestaat het bestuur uit de volgende
personen:
Praeses
Ab actis
Quaestor
Departement Festiviteiten
Departement Intern
Anouk Scholte
Sharon Kessels
Lydia van Overveld
Lotte Sondag
Bob Emmen

Departement Faciliteiten &
Erik Verschuren
Internationalisering
Departement Externe Betrekkingen & PR Hirlande Spaargaren
Departementen
Dan volgt hier in vogelvlucht een overzicht van de commissies van de MFVN per
departement. Een uitgebreidere versie staat op onze homepage, http://www.mfvn.nl/. De door
de commissie georganiseerde activiteiten spreken meestal voor zich.
Praesidiaat
Abactiaat
Quaestoraat
Departement Festiviteiten
Departement Intern
Departement Faciliteiten &
Internationalisering
Departement Externe Betrekkingen & PR
Hieronder valt de @ccesscommissie, die zorg
draagt voor de homepage en software van de
MFVN.
De ab actis draagt zorg voor de Ouderdag die
jaarlijks georganiseerd wordt en voor de
Student-Docentcommissie, die studenten en
docenten dichter bij elkaar brengt.
Onder de quaestor functioneert de
Coassistenten- en Stageloperscommissie, die
activiteiten organiseert voor deze groepen
studenten.
Hieronder vallen de Feest-, Film-, Sport- en
Muziek- en Galacommissie. Dit bestuurslid
heeft ook zitting in het bestuur van Stichting
Aesculaaf.
Hieronder vallen de Agenda-, Prik
(verenigingsblad)-, Discussie-, Activiteiten-,
Musical- en Fotocommissie.
Hieronder vallen de Boeken- en
Instrumentenverkoop, alsmede de Cursussen
waaronder bijvoorbeeld de Massage- en de
EHBO-cursus. Verder vallen onder dit
departement de Reis- en (Para)medische
Meeloopdagencommissie en het NPHC en de
IFMSA. Verder is zij ook verantwoordelijk
voor de MFV-kamer (Beheer).
Dit bestuurslid houdt zich bezig met alle
sponsorcontacten (Externe PR) van de MFVN.
Ook vallen onder dit departement de
Carrièredag en de Wetenschapsdag en ten
slotte de Promotiecommissie.
Zittingsdagen
Iedereen die lid wil worden van of interesse heeft in de MFVN kan op maandag t/m
donderdag van 12.30 tot 13.30 uur langskomen op de MFV-kamer. Hier kun je altijd terecht
voor al je vragen omtrent de MFVN en haar activiteiten. Leden zijn natuurlijk ook van harte
welkom op de Algemene Leden Vergaderingen die vijf maal per jaar worden gehouden. Elke
dag van de week is de MFVN-kamer in principe toegankelijk voor al haar leden.
Adres
Medische Faculteits Vereniging Nijmegen
Geert Grooteplein Noord 21; 6525 EZ Nijmegen

Intern: MFVN/SOOS 221
Tel: 024-36 136 26 / fax: 024-36 135 86
E-mail: mfvn@mfvn.umcn.nl
Url: http://www.mfvn.nl/
1.1 6.4 IFMSA-Nijmegen
6.4.1 Internationalisering
Internationalisering is een breed begrip dat in een steeds kleinere wereld steeds vaker om
aandacht vraagt. De 21e eeuw is er één waarbij grenzen vervagen, interculturele interactie
dagelijks op je pad komt en waarbij de gezondheidszorg steeds voor nieuwe uitdagingen
staat. IFMSA, de afkorting voor International Federation of International Students'
Associations ziet het als haar taak om deze uitdagingen aan te gaan om zo bij te dragen aan de
hedendaagse internationale gezondheidszorg. In bijna honderd landen is IFMSA
vertegenwoordigd en laat zien dat gezondheid niet ophoudt bij landsgrenzen. Door dit
uitgebreide netwerk brengt zij meer dan twee miljoen geneeskundestudenten bij elkaar.
6.4.2 Doelen
IFMSA-the Netherlands brengt wereldwijde gezondheidssituaties onder de aandacht bij
toekomstige artsen en de maatschappij en brengt medische studenten samen door
• op te treden als medium bij de uitwisseling van medische studenten;
• het promoten en faciliteren van projecten en trainingen voor zowel de samenleving als
medische studenten en deze laatsten daarbij ontvankelijk te maken voor andere culturen
en wereldwijde gezondheidsproblematiek;
• op te treden als forum voor medische studenten in Nederland om met medische studenten
uit de gehele wereld over onderwerpen te discussiëren gerelateerd aan individuele en
volksgezondheid, onderwijs en wetenschap en hiermee bewustwording te creëren;
• blikverruiming te stimuleren door op te treden als orgaan dat contacten legt met
soortgelijke internationale organisaties en tevens met andere medische
studentenorganisaties binnen Nederland;
• medische studenten in staat te stellen hun kennis en capaciteiten te benutten in het
voordeel van de samenleving.
6.4.3 IFMSA-Nijmegen
In Nijmegen zetten zo'n zeventig studenten zich in voor deze doelen. IFMSA-Nijmegen biedt
studenten de mogelijkheid om met stages meer te weten te komen over zorg in het buitenland.
Er worden drie soorten stages aangeboden: klinische stages, onderzoeksstages en
ontwikkelingsstages.
Ook worden er veel verschillende activiteiten georganiseerd rondom vluchtelingen en
mensenrechten, seksuele gezondheid, medische educatie, Europese integratie en Public
Health in de vorm van workshops, lezingen, cursussen en congressen om een breed publiek te
informeren over Global Health.
6.4.4 Klinische stages

Een klinische stage is een meeloopstage van vier weken in een ziekenhuis in het buitenland.
Studenten lopen mee op een afdeling van hun keuze en kijken met alles mee. Het doel is om
kennis te maken met het reilen en zeilen in een ziekenhuis in het buitenland en de studenten
de kans te geven zich onder te dompelen in een andere cultuur. Het zijn meekijkstages en als
student mag je veel handelingen niet zelf of niet alleen verrichten. De handelingen die wel
verricht mogen worden, hangen vaak af van het ziekenhuis en het personeel dat er werkt.
Tijdens de stage wordt er altijd een sociaal programma georganiseerd door de leden van de
lokale IFMSA; de studenten maken dus ook kennis met het studentenleven in een ander land.
Voor deze stages worden in Nijmegen geen studiepunten toegekend. In het land waar je naar
toe gaat regelt IFMSA alles om je stage heen: onderdak, eten en een sociaal programma.
Studenten kunnen het hele jaar door op stage gaan, bijvoorbeeld in de zomervakantie of voor
de coschappen.
De stages worden door de studenten altijd als erg leerzaam en interessant ervaren en zij
beleven er ook veel plezier aan.
6.4.5 Onderzoeksstages
Vanaf het tweede studiejaar kunnen studenten over de hele wereld op onderzoeksstage gaan
om kennis te maken met wetenschappelijk onderzoek. Deze duurt vier tot zestien weken,
maar langere periodes zijn ook mogelijk. De studenten krijgen labvaardigheden aangeleerd,
doen een literatuurstudie en analyseren gegevens. Ze werken mee aan een project dat al loopt
in een buitenlands ziekenhuis. Er zijn twee soorten projecten: projecten met technisch
labwerk (Basic science) en projecten met veel of geen labwerk en literatuuronderzoek
(Clinical projects). IFMSA-Nijmegen verzorgt naast de stage ook een studentenkamer en een
sociaal programma in het gastland.
Onderzoek is een erg relevant onderdeel van de carrière van een arts-onderzoeker. Tijdens
deze stages komen studenten te weten hoe dit in zijn werk gaat en krijgen ze de kans een
andere cultuur van dichtbij mee te maken. Tegelijkertijd is de onderzoeksstage een goede
voorbereiding op de wetenschappelijke stage. Voor deze stages worden geen studiepunten
toegekend.
6.4.6 Public Health
IFMSA-Nijmegen besteedt op verschillende manieren aandacht aan
ontwikkelingssamenwerking. Studenten kunnen deelnemen aan tal van projecten. Hieronder
vallen de ontwikkelingsstages waarvoor studenten uit alle jaren het hele jaar door terecht
kunnen bij IFMSA-Nijmegen. De meeste stages vinden plaats in ontwikkelingslanden en ze
variëren van werk in een weeshuis tot meer klinisch werk. De meeste stages duren 4 tot 8
weken. Een ontwikkelingsstage is een bijzondere manier om bij te dragen aan Global Health
en de studenten doen ook nuttige ervaringen.
Op dit moment biedt IFMSA-Nijmegen de volgende mogelijkheden:
• weeshuisproject in Roemenië
• kindertehuis voor lichamelijk gehandicapte kinderen in Nepal

• orthopedisch kinderziekenhuis in Zuid-Afrika
• stages in tropengeneeskunde in Malawi en Kameroen.
Voor deze stages worden geen studiepunten toegekend.
6.4.7 Maatschappelijk
IFMSA is een maatschappelijk bewuste organisatie. Met haar projecten focust zij op de
relatie van geneeskunde met de thema's mensenrechten, vluchtelingen, conflictpreventie,
vredesvraagstukken en seksuele gezondheid. Dit doet zij door middel van seksuele
voorlichtingen, awareness-campagnes rondom Wereld AIDS Dag, Internationale
Vrouwendag, Internationale Vluchtelingendag, lezingen, trainingen en een masterclass over
de millenniumdoelen.
6.4.8 Medisch Onderwijs
Door het organiseren van verschillende keuzecursussen over onder andere tropische
geneeskunde, huisartsgeneeskunde en gebarentaal vult IFMSA-Nijmegen het kerncurriculum
aan en bevordert hiermee een internationaal perspectief in medisch onderwijs in Nederland.
Daarnaast organiseert zij ieder jaar het Teddy Bear Hospital: een rollenspel waarin kleuters in
de rol van ouders met hun zieke teddybeer naar het Radboud ziekenhuis komen. De integratie
tussen medische studenten in Europa wordt bevorderd en gestimuleerd via
uitwisselingsprogramma's tussen Europese medisch studenten, het zogenaamde Twinning
Project. Deze geven studenten in Europa de kans om elkaar te ontmoeten en samen te werken.
Op deze manier kunnen hedendaagse zaken met elkaar bediscussieerd worden en kan van
elkaar geleerd worden.
6.4.9 Informatie
Bestuur 2009-2010
Voorzitter: Ninke Schrijvers
Vice-voorzitter: Igna Reijnders
Penningmeester: Aaron John
Public Relations: Carla Timmer
Meer informatie over onze projecten, onze stages of over vacatures binnen onze organisatie
kun je vinden op de website www.ru.nl/ifmsa. Voor contact of inschrijving voor de digitale
nieuwsbrief kun je mailen naar nijmegen@ifmsa.nl.
1.1 6.5 Ko-Raad
Ko-Raad

De Ko-Raad is nauw verbonden met het OMT2, de SOOS en andere officiële
vertegenwoordigende instantie van alle Nijmeegse co-assistenten. Elke co-assistent is
automatisch lid van de Ko-Raad.
De Ko-Raad vergaderingen
Elke eerste maandag van het co-schap is er een Ko-Raad algemene ledenvergadering. Deze
begint om 20.00 uur in het Studiecentrum Medische Wetenschappen. De vergaderingen zijn
bestemd voor alle cogroep-vertegenwoordigers. Problemen waar co-assistenten tijdens hun
co-schappen tegen aanlopen worden besproken en er wordt nagedacht over de beste aanpak.
Daarnaast is er aandacht voor ontwikkelingen binnen het onderwijs en activiteiten in de
klinische fase. Elke co-groep kiest bij aanvang van de klinische fase twee cogroepvertegenwoordigers.
Bij de vergaderingen zijn ook studentleden van het OMT-2, leden van de
opleidingscommissie, KNMG-studentleden en de studentassessor aanwezig.
Het Ko-Raad bestuur
De Ko-Raad heeft een bestuur, bestaande uit 5 co-assistenten, dat de maandelijkse
vergadering voorbereidt, problemen in de klinische fase signaleert en de lopende zaken in de
gaten houdt. Verder komen de bestuursleden op voor de belangen van de co-assistenten
middels contact met student-leden in verschillende onderwijs commissies (OMT-2, OLC etc)
en vertegenwoordigen zij de Nijmeegse co-assistenten in het LOCA (Landelijk Overleg Co-
Assistenten: http://www.loca.nu/). De Ko-Raad streeft er naar ook pro-actief betrokken te zijn
bij de kwaliteit van het onderwijs, monitoring hiervan gebeurt grotendeels via de algemene
ledenvergaderingen. De Ko-Raad onderhoudt nauw contact met opleiders in de academie
alsmede in de periferie. Daarnaast worden door het bestuur verschillende evenementen
georganiseerd. In samenwerking met de co-assistenten en stagelopers commissie (CoSta-cie)
worden er feesten, borrels, sportdagen, cabaret en de "Co-Schap van het Jaar Verkiezing"
georganiseerd. Een bestuurslid van de Ko-Raad heeft tevens zitting in Status Co, het lijfblad
voor en door co-assistenten. Het organiseren van nuttige cursussen voor co-assistenten zoals
infuus en vochtbeleid hoort ook tot de taken van de Ko-Raad, evenals het bijhouden van een
website (http://www.ko-raad.nl/) met handige weetjes en het laatste nieuws voor coassistenten.
De samenstelling van het bestuur
Voorzitter, zitting in LOCA: Dirk Ottink
Secretaris, zitting in de CoSta-cie: Emmi Broenen
Penningmeester, zitting in LOCA: Myrte Hulleman
Website & PR: Floor de Bont
Algemeen lid & Status Co, zitting in LOCA: Saskia van Berkel
Ambtelijk secretariaat: Secretaresse SOOS

Meer informatie
Meer en uitgebreide informatie is te vinden in het informatieboekje van de Ko-Raad dat elke
co-assistent krijgt tijdens CKO-1. Daarnaast kun je voor vragen de bestuursleden aanspreken
of mailen naar koraad@gmail.com. Kijk ook op de website http://www.ko-raad.nl/
1.1 6.6 Stichting Medisch Interfacultair Congres (MIC)
De Stichting MIC is een interfacultaire studentenorganisatie die jaarlijks een landelijk
congres voor ongeveer 500 personen organiseert. Het congres is met name gericht op
studenten en coassistenten van de verschillende medische faculteiten, maar zeker ook op
andere belangstellenden.
Ieder jaar wordt een onderwerp gekozen dat actueel is, in de belangstelling staat van
studenten geneeskunde, en waaraan in het curriculum geneeskunde minder aandacht wordt
besteed.
Het negen personen tellend bestuur van Stichting MIC wordt gevormd door afgevaardigden
van alle acht medische faculteiten in Nederland. Elk bestuurslid heeft een eigen functie
binnen de organisatie van het congres en wordt ondersteund door een commissie van
enthousiaste studiegenoten uit verschillende jaren van de medische faculteit waaraan hij/zij
studeert.
Dit jaar is een extra bijzonder jaar voor Stichting MIC, het is namelijk een lustrum jaar.
Op 20-2-2010 zal het 20 e congres plaats vinden in de Jaarbeurs te Utrecht, met het
spraakmakende onderwerp "Innovatie: Is the sky the limit".
Zoals men gewend is van Stichting MIC zullen er veel vooraanstaande sprekers aanwezig zijn
en workshops worden georganiseerd waar ruimte is voor verdieping en discussie. Uiteraard
zullen we aan het eind van de dag het lustrum op een waardige manier afsluiten met een
cabaret voorstelling en een grootst feest met live muziek.
Mis dit bijzondere congres niet en houdt de website in de gaten! http://www.stichtingmic.nl/.
Suzanne van Huystee (Public Relations) email pr1@mic.nl
Justin Ere (Public Relations)
Contactpersoon Nijmegen: Justin Ere, email pr2@mic.nl
Bestuur Stichting Medisch Interfacultair Congres (MIC) 2010
1.1 6.7 Stichting Hippocrates College Noviomagensis
Het Hippocrates College Noviomagensis, kortweg 'Hippocrates' genaamd, is een stichting die
zicht richt op het verkleinen van de afstand tussen de medisch specialist en de medisch
student. Dit probeert zij te bereiken door ongeveer 10 keer per jaar een meeting te
organiseren. Op zo'n avond staat één specialisme centraal. Het hoofd van de afdeling, een
arts-assistent (AGIO), een onderzoeker en een staflid komen vertellen over allerlei
belangrijke, interessante, leuke en minder leuke kanten van het specialisme. Zo komen
bijvoorbeeld aan bod: de gemiddelde week van een specialist, toelatingseisen tot de
opleiding, onderzoek op de afdeling en de invloed van het vak op het privé-leven. Na de
meeting wordt nog een gezellige borrel gehouden.

De meetings worden anderhalve week van tevoren aangekondigd met posters in de faculteit
en in het UMCN, advertenties in diverse universiteitsbladen en op de website. Ook hebben
we een mailinglist, zodat je automatisch informatie kunt ontvangen over komende
activiteiten.
De meetings beginnen om 19:30 uur. De kaartjes worden voor de kantine van de faculteit
verkocht, maar ook is het mogelijk om online een kaartje te reserveren via
www.stichtinghippocrates.nl. De kosten zijn € 1,50 incl. koffie/thee en een consumptie.
Wil je meer te weten komen over jouw favoriete specialisme of wil je oriënteren op de
verschillende specialismen, kom dan langs of neem contact met ons op.
Hopelijk tot ziens bij onze meetings!
Website: www.stichtinghippocrates.nl
Contact: contact@stichtinghippocrates.nl
Mailing: mailing@stichtinghippocrates.nl
Telefoon: 06-2 695 695 2
1.1 6.8 Overige studentenorganisaties
Er zijn nog veel meer studentenorganisaties in Nijmegen. Een overzicht van andere
studentenorganisaties vind je op de internetsite van de Radboud Universiteit Nijmegen:
www.ru.nl.

2 Hoofdstuk 7: Radboud Universiteit
Nijmegen en UMC St Radboud
1.1 7.1 Geschiedenis Radboud Universiteit Nijmegen
De Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN) werd opgericht op 17 oktober 1923 en bestond
uit de Faculteiten Godgeleerdheid, Rechtswetenschappen, en Letteren en Wijsbegeerte. De
Faculteit der Medische Wetenschappen werd in 1951 toegevoegd aan de bestaande drie. In
1957 volgde de Faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica. Inmiddels bestaat
de universiteit uit negen faculteiten: Theologie, Religiewetenschappen, Letteren,
Rechtsgeleerdheid, Sociale Wetenschappen, Managementwetenschappen,
Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica en Medische Wetenschappen.
Sinds 1 september 2004 heet de KUN Radboud Universiteit Nijmegen.
1.1 7.2 Universitaire bestuursstructuur
De ongeveer 60 opleidingen die de Radboud Universiteit Nijmegen verzorgt, zijn
ondergebracht in de negen faculteiten die voor een groot deel zelf verantwoordelijk zijn voor
hun taken op het gebied van onderwijs en onderzoek. Het algemene beleid wordt vastgesteld
op universitair niveau door het College van Bestuur.
Inspraak en belangenbehartiging
Elk bestuursniveau kent eigen inspraakorganen. In het onderstaande schema vindt u hierover
informatie.
Niveau Orgaan Samengesteld uit
Universitair
Universitaire gezamenlijke
vergadering (UGV)
Universitaire studentenraad
Ondernemingsraad (OR)
Facultair
Facultaire gezamenlijke
vergadering (FGV)
Facultaire studentenraad
Onderdeelcommissie (OC)
Per opleiding Opleidingscommissie Studenten en
Wetenschappelijk
personeel
1.1 7.3 Universitaire voorzieningen
7.3.1 Universiteitsbibliotheek
De Universiteitsbibliotheek Nijmegen (UBN) bestaat uit een centrale bibliotheek
(Erasmuslaan 36) en een aantal decentrale bibliotheken voor de verschillende faculteiten.
Informatie over deze bibliotheeklocaties en bijvoorbeeld openingstijden zijn te vinden op de
website www.ru.nl/ubn.
De collectie van de UBN staat voor het grootste gedeelte in gesloten magazijn: dit houdt in

dat veel aanvragen voor boeken en tijdschriften uit de collectie via de online catalogus
moeten geschieden.
De bibliotheken van de Radboud Universiteit Nijmegen zijn voor iedereen toegankelijk.
Lenen van boeken is mogelijk voor werknemers en studenten en onder bepaalde voorwaarden
aan anderen. Voor studenten fungeert de collegekaart als lenerspas.
7.3.2 RU international office
Ru international office adviseert en ondersteunt het College van Bestuur en faculteiten bij het
ontwikkelen en het onderhouden van de externe relaties van de Radboud Universiteit
Nijmegen. Studenten kunnen er terecht met vragen over:
• studeren in het buitenland en de beurzen die hiervoor beschikbaar zijn
• onderzoek doen: zie Onderzoek & Maatschappij
• contact houden met universiteit en studiegenoten ná de studie: zie Alumni
Bereikbaarheid
Bezoekadres: Comeniuslaan 4
Open: op werkdagen van 10.00 tot 17.00 uur.
Studeren in het buitenland
Steeds meer studerenden trekken de conclusie dat een periode van studie in het buitenland
veel nut heeft. Dat geldt niet alleen als u in uw studie op onderwerpen stuit die in Nederland
niet worden aangeboden. Onderzoek heeft uitgewezen dat een studieverblijf in het buitenland
veel kan betekenen voor persoonlijke ontwikkeling, studie en toekomst perspectief.
De mogelijkheden voor een verblijf in het buitenland zijn bijna onbegrensd. Er zijn allerlei
nationale en internationale programma's die een verblijf mogelijk maken en er bestaan vele
soorten beurzen en fondsen om studie of stage in het buitenland te financieren.
Meer weten Kijk op onze website www.ru.nl/io onder Internationalisering of neem contact
op via 024 - 3616055 of int.relations@io.ru.nl.
Onderzoek & Maatschappij
De universiteit houdt contact met allerlei maatschappelijke organisaties en overheidsorganen
in Nederland. Denk aan kenniscentra voor multiculturele vraagstukken, Provinciale Staten of
zorginstellingen. Deze en andere organisaties benaderen regelmatig de universiteit met
maatschappelijke vraagstukken. Studenten kunnen in het kader van het afstudeerprogramma
een wetenschappelijk onderzoek uitvoeren voor dergelijke organisaties. Daarnaast gaat
Externe Relaties op zoek naar interessante maatschappelijke thema's en onderzoeksvragen die
hierop betrekking hebben. Dit alles omdat de universiteit het belangrijk vindt dat de kennis
die aanwezig is op de universiteit gedeeld én getoetst wordt in de praktijk. Voor meer
informatie zie www.ru.nl/er onder Kennistransfer, of neem contact op via 024 - 3615450 of
kennistransfer@er.ru.nl.
Alumni
Afgestudeerd De universiteit wil het contact met u graag in stand houden. Dit kan op
verschillende manieren. Zo kun je lid worden van de reünistenvereniging, gebruik maken van
netwerkfaciliteiten en krijgt je kortingsfaciliteiten. Een prima manier om contact te houden
met oud medestudenten, nieuwe contacten op te doen en ervaringen uit te wisselen.
Wil je meer weten, kijk op onze website www.ru.nl/er onder Alumnizaken, of neem contact
op via 024 - 3612979 of alumni@er.ru.nl.

7.3.3 Universitair Taal- en Communicatiecentrum Nijmegen
Voor afgestudeerden van onze faculteit is de actieve beheersing van een of meer vreemde
talen onmisbaar. Bovendien brengen steeds meer studenten in het kader van internationale
uitwisselingsprogramma's een deel van hun studietijd in het buitenland door. En vrijwel elke
student maakt tijdens zijn of haar studie wel een buitenlandse excursie of studiereis. Het
Universitair Taal-en Communicatiecentrum Nijmegen (UTN), gevestigd in het
Erasmusgebouw, begane grond, verzorgt diverse taalcursussen, communicatietrainingen en
vertaalwerk. Voor anderstaligen biedt het UTN ook diverse cursussen aan.
Kijk voor uitgebreide informatie over het UTN op de website: www.ru.nl/utn.
7.3.4. Academisch Schrijfcentrum Nijmegen
Academisch Schrijfcentrum Nijmegen
Het Academisch Schrijfcentrum Nijmegen begeleidt studenten van alle studierichtingen bij
hun academische schrijfopdrachten. In individuele gesprekken reiken tutoren (studenten en
promovendi van de RU) strategieën aan om tot een goede tekst te komen. De tutor neemt
daarbij de rol aan van een kritische lezer, maar is geen corrector of redacteur.
Doel is om studenten te helpen hun eigen teksten te evalueren en verbeteren, en zo een betere
schrijver te worden. Gesprekken zijn gratis en men kan zo vaak terugkomen als nodig is.
Klik hier voor meer informatie over het ASN: http://www.ru.nl/asn/
7.3.5 Universitair centrum voor informatievoorziening
Het Universitair Centrum voor Informatievoorziening (UCI) biedt zeer diverse diensten aan
studenten, medewerkers en afdelingen van de Radboud Universiteit Nijmegen op het gebied
van Informatie en Communicatie Technologie.
Studenten kunnen terecht bij het UCI voor cursussen, adviezen, software, hardware en
bijvoorbeeld het aanvragen van subdomein-namen. Meer informatie kunt u vinden op
www.ru.nl/uci.
7.3.6 Studentenkerk
Elk half uur hoor je op de campus onze klok slaan, een enkele keer ook luiden. Tempus
locusque coalescendi staat in deze klok gegoten: tijd en plaats om samen te groeien. Korter
kunnen we niet samenvatten, wat de studentenkerk je te bieden heeft.
Ontdek en gun je deze ruimte
• waar je gehoord en gezien wordt;
• waar je gastvrijheid ervaart;
• om jezelf te zijn en je te ontplooien;
• waar je je passie kunt delen;
• om te putten uit inspirerende bronnen;
• om te ontdekken waaruit je zelf leeft;
• om elkaar te ontmoeten in ieders verscheidenheid;
• om verbonden-zijn te beleven en te vieren;
• om je in te zetten voor een betere wereld;
• waar je als student zelf het programma mee vormgeeft.
De Studentenkerk is een open huis waar je terecht kunt met je vragen, ideeën, suggesties of
als je moeilijkheden ondervindt in je leven. Er is meestal een pastor aanwezig die tijd heeft en

kan luisteren. Natuurlijk kun je ook een afspraak maken op het secretariaat. Medestudenten
kun je ontmoeten in de vele gespreksgroepen en cursussen. Deze vind je bij elkaar gezet in
ons programmaboekje en op de website. Het secretariaat is geopend van maandag tot en met
vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur.
Adres: Erasmuslaan 9A, tel. 024-3619188, e-mail adres info@studentenkerk.ru.nl
Op Erasmuslaan 9A is een ontmoetingsruimte die toegang biedt tot een prachtige tuin, een
stiltecentrum, een kerkelijke ruimte en een speciaal ingerichte gebedsruimte voor
moslimstudenten. Je kunt er piano spelen en een krant lezen. Openingstijden zijn hetzelfde als
die van het secretariaat.
Zondags van begin september tot begin juli is er op de Erasmuslaan 9A een kerkelijke viering
om 11.00 uur. Deze diensten zijn oecumenisch: een protestantse of katholieke pastor gaat
voor. Voor buitenlandse studenten en anderen is er in dezelfde periode om 17.00 uur een
eucharistieviering in het Engels.
Meer informatie op de website www.ru.nl/studentenkerk
1.1 7.4 UMC St Radboud
7.4.1 Historie
In 2000 is een begin gemaakt met een fusie tussen het Academisch Ziekenhuis Nijmegen St
Radboud en de Faculteit der Medische Wetenschappen van de Radboud Universiteit
Nijmegen (toen nog KUN). Zij vormen nu samen het UMC St Radboud. Onveranderd
verzorgt het UMC St Radboud de opleidingen tot arts (sinds 1951), tandarts (sinds 1961) en
biomedisch wetenschapper (sinds 1984). In 2005 is daar de onderzoeksmaster Molecular
Mechanisms of Disease bijgekomen.
7.4.2 Raad van Bestuur UMC St Radboud
De Raad van Bestuur (RvB) heeft de leiding over het UMC St Radboud. De Decaan van de
Faculteit der Medische Wetenschappen is lid van de Raad van Bestuur. De Decaan is
verantwoordelijk voor de kerntaken onderwijs en onderzoek. Namens de studenten is een
studentassessor aanwezig bij de vergaderingen van de RvB.
Onderwijs en Onderzoek in de Raad van Bestuur
Decaan Prof. Dr. F. Corstens, telefoon 024-3613414
Studentassessor Dhr. S. Kasper, telefoon 024-3614684
7.4.3 Instituut voor Wetenschappelijk Onderwijs en Opleidingen (IWOO)
Onderwijs, Onderzoek en Patiëntenzorg zijn de drie, onlosmakelijk met elkaar verbonden
kerntaken van het UMC St Radboud.
Het Instituut voor Wetenschappelijk Onderwijs en Opleidingen (IWOO) heeft tot taak om de
onderwijstaken van het UMC St Radboud uit te voeren. Dit vanuit de gedachte van een
coherent onderwijscontinuüm (initiële basisopleiding, vervolgopleiding, nascholing) en
interdisciplinariteit, met het oog op ketens in de beroepsuitoefening.
De taken van het Onderwijsinstituut richten zich op:

• ontwikkeling van onderwijs
• coördinatie van onderwijs
• uitvoering van onderwijs
• evaluatie en bijstelling van onderwijs
Het aanbod aan onderwijs en opleidingen binnen het UMCN beslaan een breed terrein:
• universitair onderwijs in de geneeskunde, tandheelkunde, biomedische wetenschappen en
molecular mechanisms of disease
• vervolgopleidingen tot huisarts, bedrijfsarts, verpleeghuisarts en sociaal geneeskundige
• vrijwel alle medisch-specialistische opleidingen
• postacademisch en post-hbo onderwijs
• verpleegkundige en paramedische opleidingen,
in samenwerking met de Hogeschool Arnhem en Nijmegen en het Regionaal Opleidingen
Centrum Nijmegen en omstreken
• verpleegkundige vervolgopleidingen, eveneens in samenwerking met de HAN
Het IWOO wordt inhoudelijk aangestuurd door de Onderwijsraad.
Voorzitter: Prof. dr. F.H.M. Corstens
Secretaris: Drs. J.A. Bulte
7.4.4 Onderwijs Management Team
De dagelijkse verantwoordelijkheid voor de uitvoering en kwaliteitsbewaking van het
onderwijs is in handen van Onderwijs Management Team (OMT). Er zijn aparte OMT's voor
de bachelor Geneeskunde en BMW (OMT1), de master Geneeskunde (OMT2) en de master
BMW (OMT3).
Onderwijs Management Team GNK en BMW (OMT1)
Voorzitter
Het OMT is verantwoordelijk voor het management van de onderwijsprogramma's voor de
studierichtingen Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen. Het OMT heeft daartoe de
volgende taken:
• Voorbereiden van de onderwijs- en examenregelingen Geneeskunde en Biomedische
Wetenschappen, welke definitief worden na vaststelling door de decaan met
inachtneming van de UMC medezeggenschap;
• Definiëren van de kwaliteitseisen per opleiding;
• Vaststellen van de onderwijsprogramma's per cursusjaar;
• Toezicht houden op en het bijstellen van de inhoud van zowel afzonderlijke
onderwijsblokken als het curriculum als geheel;
• Vaststellen van de jaarroosters voor het onderwijs en de toetsen;
• Indienen van een jaarlijkse onderwijsbegroting waarbij het beschikbare onderwijsbudget
wordt verdeeld over de afdelingen in samenhang met de aan de afdelingen op te dragen
onderwijstaken en toe te wijzen onderwijsmiddelen;
• Evalueren van het facultaire onderwijs zowel op het (aggregatie)niveau van het gehele
curriculum als op het niveau van jaarlijkse onderwijsprogramma's en afzonderlijke
onderwijsblokken;
• Bewaken van de vakinhoudelijke en didactische kwaliteit van de onderwijsuitvoering;

• Coördineren en operationeel aansturen van de dagelijkse onderwijsuitvoering, de
onderwijsondersteuning en het beheer van de benodigde onderwijsinfrastructuur;
• Voeren van overleg met de opleidingscommissies en examencommissies Geneeskunde en
Biomedische Wetenschappen over onderwijs en examens;
• Geven van advies op het gebied van onderwijs aan de Onderwijsraad.
Studentvertegenwoordiging
Naast de studentassessor in de Raad van Bestuur, zijn ook in het OMT studenten
vertegenwoordigd. Studentleden van het OMT zijn eerste aanspreekpunten (voor studenten)
voor alle zaken betreffende uitvoering en kwaliteit van het onderwijs binnen het UMC St
Radboud. Meer informatie over de studentenvertegenwoordiging vind je hier:
http://www.ru.nl/soos/
7.4.5 Onderwijs- en StudentenZaken
Alle uitvoerende en ondersteunende taken voor de initiële opleidingen van het IWOO zijn
ondergebracht bij Onderwijs- en Studentenzaken (OSZ). Bij OSZ vind je onder andere
studieadvisering, onderwijscoördinatie, international office, studievoortgangsadministratie,
het StudentInformatiePunt (StIP), het secretariaat van de examencommissies,
beleidondersteuning en de ondersteuning van de digitale leeromgeving.
Onderwijs- en StudentenZaken
Hoofd OSZ Ir. P. Monté, telefoon 024-3616906
Hoofd Onderwijscoördinatie Mw. Dr. M. Latijnhouwers, telefoon 024-
3619203
Hoofd StIP / Studievoortgangsadministratie Drs. R. Goorden, telefoon 024-3617005
7.4.6 Opleidingscommissie
Elke opleiding heeft een opleidingscommissie. Een opleidingscommissie kan aan de Raad
van Bestuur gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen over de onderwijs- en
examenregeling en over de inhoud en de uitvoering van het onderwijs. De commissie bestaat
uit twaalf leden: zes afkomstig uit het wetenschappelijk personeel en zes studenten.
Opleidingscommissie Biomedische Wetenschappen
Voorzitter Prof. dr. J. Willems, telefoon 024-3614441
Secretaris Mw. Dr. ir. C. Oomen, telefoon 024-3610962
7.4.7 Examencommissie
Voor elke opleiding is er een examencommissie. De examencommissie stelt de uitslagen van
toetsen en examens vast en reikt de bijbehorende diploma's uit. Bovendien adviseert de
examencommissie de Facultaire Gezamenlijke Vergadering over de vaststelling van de
Onderwijs- en Examenregeling (OER: zie www.umcn.nl/student). De commissie bestaat uit 9
leden van het wetenschappelijk personeel.
Examencommissie Biomedische Wetenschappen
Voorzitter
Prof. dr. ir. G.A. Zielhuis
Ambtelijk secretaris Dhr. F. de Vries (telefoon: 024- 3613478)

1.1 7.5 Facultaire voorzieningen
7.5.1 Bibliotheek Medische Wetenschappen
Locatie
De bibliotheek medische wetenschappen is te vinden in het Onderwijscentrum; Geert
Grooteplein 15. De ingang is op de eerste verdieping.
Openingstijden
Maandag t/m donderdag van 8.30 tot 22.00 uur
Vrijdag van 8.30 tot 17.30 uur
Maandag t/m donderdag na 17.30 uur beperkte dienstverlening
Afwijkende openingstijden in zomerperiode maandag t/m vrijdag van 9.00 tot 17.30 uur
Adresgegevens
Huispost 299 Medische Bibliotheek
Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen
Telefoon (024) 3613840
Fax (024) 3541543
E-mail infomb@mbib.umcn.nl
Internet www.ru.nl/ubn
7.5.2 Computervoorzieningen
Binnen het UMC St Radboud is een aantal computerzalen beschikbaar voor studenten:
Vrij toegankelijk voor onderwijsdoeleinden:
• De onderverdieping van de Medische Bibliotheek in het Onderwijscentrum (toegang via
de eerste verdieping); reguliere openingstijden maandag t/m donderdag van 8.30 tot 22.00
uur; vrijdag van 8.30 tot 17.30 uur. Hier zijn naast individuele werkplekken ook
groepscomputers en groepsruimtes beschikbaar.
Geroosterd onderwijs met -buiten geroosterde uren- vrije toegang voor onderwijsdoeleinden:
• De Komeetzalen (A, B, C en D) in het Studiecentrum Medische Wetenschappen;
reguliere openingstijden 8.30-19.00 uur.
• Harveyzalen (A en B) in het Studiecentrum Medische Wetenschappen; reguliere
openingstijden 8.30-18.00 uur.
• De instructieruimte van de Medische Bibliotheek in het Onderwijscentrum (eerste
verdieping) wordt geopend als de onderzaal vol is, of als studenten in een groepje willen
werken; reguliere openingstijden van de Medische Bibliotheek: maandag t/m donderdag
van 8.30 tot 22.00 uur; vrijdag van 8.30 tot 17.30 uur.
Alleen voor geroosterd onderwijs zijn ook nog beschikbaar:
• 'Nat' practicumzaal Pasteur in het Studiecentrum Medische Wetenschappen
• 'Nat' practicumzaal in het Trigon (Kapittelweg)
7.5.3 Anatomisch museum
Het museum is een belangrijke onderwijsfaciliteit voor de studierichtingen van de faculteit:
geneeskunde, tandheelkunde, biomedische wetenschappen en molecular mechanisms of
disease. Studenten kunnen de geëxposeerde preparaten en modellen gebruiken voor zelfstudie
van het menselijk lichaam.

Openingstijden:
Maandag t/m donderdag van 09.00 uur tot 17.00 uur.
Vrijdag van 10.00 uur tot 14.00 uur.
Gedurende de maanden juli en augustus en tijdens schoolvakanties is het museum beperkt
opengesteld.
Bezoekadres:
Geert Groteplein 21, route 101
1.1 Docentenlijst