Toetshandleiding Faculteit der Letteren - Faculteit der Letteren, Vrije ...

Toetshandleiding voor docenten en studenten in de Faculteit der Letteren
Vrije Universiteit Amsterdam
Deze Toetshandleiding vervangt de Toetsingshandleiding zoals die is vastgesteld door het Faculteitsbestuur
op 15 juni 2003, waarin opgenomen de Topprestatieregeling en de Procedure voor inschrijving
voor schriftelijke tentamens. De Toetshandleiding dient gelezen te worden samen met de bepalingen
zoals opgenomen in de Onderwijs- en Examenregelingen (OER’s) en in de Regels en richtlijnen van
de Faculteit der Letteren. De OER’s en de Regels en Richtlijnen zijn hierin leidend. In deze toetshandleiding
zijn de bepalingen zoals opgenomen in het hoofdstuk Toetsen en beoordelen van het Handboek
Onderwijskwaliteit van de Vrije Universiteit (januari 2009) eveneens verwerkt. Tevens zijn de
procedures aangepast met het oog op van de invoering van het Bindend Studieadvies (BSA) en van de
universitaire richtlijnen rond de uniformering van de intekentermijnen onderwijs en de administratiekosten
(11 maart 2010).
Met ingang van het studiejaar 2012-2013 is artikel 1a van deze handleiding aangepast n.a.v. de
verandering van de regels omtrent de geldigheidsduur van studieresultaten.
De integrale regeling is van kracht per 1 september 2012.
In dit document wordt het beleid van de Faculteit der Letteren vastgelegd inzake
1) het organiseren van toetsen
2) het opstellen van toetsen
3) het afnemen van toetsen
4) het beoordelen van toetsen
5) de implementatie van de toetshandleiding
In deze toetshandleiding worden randvoorwaarden geformuleerd ten aanzien van de toetsing van
kennis, vaardigheden en attituden. Deze randvoorwaarden moeten bevorderen dat de resultaten van
toetsing een betrouwbare indicatie vormen van de mate waarin een student aan de vereisten voldoet.
1. Het organiseren van toetsen
a. De toets
- Onder een toets 1 wordt verstaan het onderzoek naar de kennis, het inzicht en de vaardigheden van
de student met betrekking tot een bepaald onderdeel van de opleiding, alsmede de beoordeling van
de resultaten van dat onderzoek. Een toets kan verschillende vormen en namen hebben:
(deel)tentamen, digitale toets, opdracht, groepsopdracht, afsluitend werkstuk, scriptie. Afsluitende
werkstukken zijn werkstukken die de enige vorm zijn van toetsing van een onderwijsmodule.
(Deel)tentamens zijn vormen van mondelinge of schriftelijke toetsing die plaats vinden in de tentamenweken.
- De aard van de toetsing ligt voor iedere cursus vast in de studiegidsen. De examencommissie kan
afwijkende mogelijkheden vaststellen (bijvoorbeeld de mogelijkheid een schriftelijk tentamen
mondeling af te nemen bij minimale aanmelding).
- Voor een als voldoende beoordeelde toets wordt een aantal studiepunten toegekend. Het resultaat
dat behaald wordt voor een deeltentamen wordt wel geregistreerd maar het aantal studiepunten dat
daarmee behaald wordt bedraagt altijd nul (0).
- Als een eindcijfer bestaat uit verschillende deelresultaten, dan moet in de studiegids en op Blackboard
zijn vastgelegd op welke wijze het eindresultaat tot stand komt op grond van deelresultaten .
- Een resultaat wordt als voldoende beschouwd vanaf het cijfer 6 (grensteken). Voor een nadere
precisiering, zie art. 13.1-13.3 van de Regels en richtlijnen.
1 In de Regels en Richtlijnen wordt de term tentamen als overkoepeld begrip in de zin van deze definitie
gehanteerd. Om begripsverwarring te voorkomen tussen tentamen als overkoepelend begrip en tentamen als
schriftelijk tentamen, is in deze toetshandleiding voor de term toets als overkoepelend begrip gekozen, waarbij
dus van dezelfde definitie gebruik gemaakt wordt.
1

- Voor premasterstudenten die het studiejaar 2012-2013 met hun opleiding starten zijn de onderdelen
van de premasteropleiding geldig tot 1 september 2013 (art. 6 van de Regeling Aanmelding en
inschrijving).
b. De programmering van toetsen
- Een ieder die als student is ingeschreven, heeft toegang tot de tentamens van het eerste jaar. De
Faculteit der Letteren hanteert met ingang van 1 september 2011 voor de eerstejaars voltijd bachelorstudenten
een bindend studieadvies (BSA). Aan het eind van het eerste jaar moeten tenminste 42
studiepunten behaald zijn. Het vak Academische Vaardigheden maakt verplicht deel uit van deze
42 studiepunten en moet dus behaald zijn aan het einde van het eerste jaar. Als deze norm niet
gehaald wordt, mag de student de studie niet voortzetten en zich gedurende drie jaar niet opnieuw
voor dezelfde opleiding inschrijven aan de VU.
- Studenten die in het eerste jaar meer dan 42 studiepunten, maar minder dan 60 studiepunten
behalen, mogen zich opnieuw inschrijven, maar moeten na het tweede studiejaar alle vakken van
het eerste jaar behaald hebben. Is dat niet het geval dan mag de studie niet worden voortgezet.
- Studenten die op grond van ziekte of bijzondere omstandigheden niet aan de norm voor het
bindend studieadvies kunnen voldoen, kunnen een verlenging van de termijn krijgen. Het besluit
hierover dient door de commissie BSA namens het Faculteitsbestuur genomen te worden.
- Een jaar bestaat uit twee semesters, ieder semester uit twee perioden van 8 weken en één van 4.
- In de perioden van 8 weken zijn 7 weken voor colleges bestemd.
- Er worden 6 tentamenweken per jaar georganiseerd, aan het eind van iedere periode één.
- Modules hebben interne toetsmomenten, dan wel deeltentamens die meetellen voor het eindresultaat.
- In het kader van het BSA worden alle eerstejaars onderdelen in periode 1 aan het eind van die
periode afgerond met een tentamen waarvoor studiepunten én beoordeling worden gegeven (dus
geen deeltoets) van minimaal 3 stp.
- Er wordt één herkansing georganiseerd voor ieder tentamen, volgens onderstaand schema:
Periode Maand Tentamen Herkansing
1 september en oktober wk 8 per. 1 wk 1 periode 3 (vanaf
de dinsdag)
2 november en december wk 8 per. 2 wk 4 per. 3, wk 1 per
4 (avond)
3 Januari wk 4 per. 3 (januari) wk 1 per. 5 (avond)
4 februari en maart wk 8 per. 4 wk 1 per. 6 en wk 5
per. 6 (avond)
5 april en mei wk 9 per. 5 Wk. 5 per. 6
6 juni wk 5 per. 6 Uiterlijk 10 juli cijfers
inleveren
- Voor deeltentamens geldt dezelfde herkansingsregeling.
- Ook voor mondelinge tentamens geldt dezelfde regeling.
- Deelname aan toetsen (zoals tentamens, deeltentamens en afsluitende werkstukken) is uitsluitend
mogelijk na elektronische aanmelding via het studentenportal. Bij het intekenen voor een vak wordt
automatisch ingetekend voor de 1 e toetsgelegenheid van dat vak. Dit kan tot vier weken voor aanvang
van de periode waarin het vak wordt aangeboden. Studenten die nieuw binnen komen, kunnen
zich voor de vakken van periode 1 tot uiterlijk 3 weken na de start van het academisch jaar inschrijven.
Alleen de uitslagen van toetsen afgelegd door studenten die gerechtigd zijn deel te nemen
en die zich conform het bepaalde in deze toetshandleiding hebben aangemeld, worden ingevoerd.
- Met goed gevolg afgelegde toetsen kunnen in principe niet herkanst worden. De Examencommissie
kan ontheffing verlenen van deze bepaling. In die gevallen telt het laatste behaalde cijfer.
- Indien een tentamen niet gehaald is binnen de vastgestelde tentamenmogelijkheden behorende bij
een bepaald jaar, moet in principe het jaar daarop het onderwijs opnieuw gevolgd worden en moet
2

het tentamen opnieuw afgelegd worden, volgens de dan voor dat (of een vervangend) onderdeel
geldende bepalingen.
- Indien in een bepaald jaar een bepaalde cursus niet aangeboden wordt, dan wordt er voor dat
onderdeel toch minstens één tentamenmogelijkheid geboden. Indien een bepaalde cursus definitief
geschrapt wordt uit het curriculum, wijst de betreffende Examencommissie een vervangend onderdeel
aan.
- De Examencommissie kan vrijstelling van toetsing verlenen.
- Studenten die zich wel hebben ingeschreven voor een vak en het bijbehorende tentamen, maar niet
aan het vak en/of het tentamen wensen deel te nemen, dienen zich voor dat vak en/of tentamen uit
te schrijven. Voor het afmelden gelden dezelfde termijnen als voor het aanmelden.
- Voor hertentamens moet apart worden ingetekend.
c. De Procedure voor schriftelijke tentamens
- Bij het intekenen voor een vak via het studentenportal wordt automatisch ingetekend voor de 1 e
toetsgelegenheid van dat vak. In alle andere gevallen is intekenen mogelijk vanaf 6 weken voor
aanvang van het tentamen tot 2 weken voor de datum van het tentamen. Intekenen voor een tentamen
kan alleen, als het bijbehorende onderwijs is gevolgd en de student voor het vak stond ingeschreven.
Deze termijnen gelden ook voor de inschrijving voor hertentamens.
- Indien een student niet verschijnt op een (her)tentamen zonder zich te hebben afgemeld, dan wordt
als resultaat no show genoteerd. Dit betekent dat de student een (her)tentamenmogelijkheid verspeelt
voor het betreffende vak. Studenten waarbij dit vaak voorkomt, kunnen worden opgeroepen
door de studieadviseur.
- Inschrijven voor vakken en tentamens is na de sluitingstermijn vanaf het studiejaar 2011-2012 niet
meer toegestaan. Tegen betaling van €25,-- administratiekosten per vak (met een maximum van
€50,-- per keer dat de student hiervoor aan de balie komt) kan de student handmatig via de balie
worden toegevoegd, mits de student aan de voorkenniseisen voldoet.
- Indien een student meent gegronde redenen te hebben voor het niet tijdig kunnen inschrijven voor
specifieke activiteiten, dan kan aan het Faculteitsbestuur schriftelijk om ontheffing van deze kosten
worden verzocht. De beslissing van het Faculteitsbestuur hierin is bindend.
d. Werkstukken
- Bij het intekenen voor een vak via het studentenportal wordt automatisch ingetekend voor de 1 e
toetsgelegenheid van dat vak . Dit geldt dus ook voor vakken met een al dan niet afsluitend werkstuk.
Registratie van resultaten van toetsen (tentamens, deeltentamens, afsluitende werkstukken) is
alleen mogelijk indien de student elektronisch voor de toetsing is aangemeld.
- De inleverdatum voor werkstukken is de tentamenweek. De inlevertermijn voor de herziene versie
is de week van de herkansing. Het werkstuk van een student die in gebreke blijft, wordt geregistreerd
als onvoldoende.
- Als werkstukken als onvoldoende zijn beoordeeld, moet het bijbehorende onderwijs opnieuw
worden gevolgd.
- De resultaten van excursies/veldwerk die in juni worden afgerond, dienen uiterlijk op 10 augustus
door de docent bij het studiesecretariaat ingeleverd te worden.
e. De topprestatieregeling
- In aanvulling op bovenstaande herkansingsregeling met bijbehorende procedure kan een student
een beroep doen op de Topprestatieregeling. Iedere student die naast zijn studie op sportief, cultureel
(muziek, dans e.d.) of een ander gebied een topprestatie op (inter)nationaal niveau kan leveren
of levert, welke prestatie door een overkoepelende organisatie (bijv. NOC, directie van een orkest)
als zodanig wordt erkend, kan een verzoek indienen bij de onderwijsdirecteur voor:
- het individueel afleggen van tentamens na overleg met de betreffende docent(en);
- het op een ander tijdstip of alternatieve wijze voldoen aan verplichtingen zoals werkcolleges
waarvoor een aanwezigheidsplicht geldt; dit na overleg met de betreffende docent(en);
3

- Deze regeling laat onverlet dat de student alles doet wat in zijn vermogen ligt om de tentamens op
reguliere wijze te behalen.
- Het onderwijsbureau bepaalt jaarlijks namens het Faculteitsbestuur welke studenten voor deze
regeling in aanmerking komen. Studenten die een beroep willen doen op de regeling, dienen daartoe
jaarlijks een schriftelijk, met redenen omkleed verzoek in te dienen bij het hoofd van het onderwijsbureau,
vergezeld van een verklaring van de overkoepelende organisatie. Aangeraden wordt
voorafgaand aan de aanvraag contact op te nemen met de studiebegeleider.
2. Het opstellen van toetsen
- De eindverantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de toetsing en voor de beoordeling van een
toets berust bij de betreffende leerstoelhouder en diens leerstoelgebied of bij de coördinator van een
multi-docent-module. De tentamenopgaven dienen tevoren in de vorm van een ‘collegiale check’
door minimaal nog één andere docent uit de leerstoelgroep (of betrokken bij de multi-docentmodule)
bekeken te zijn op vorm (zorgvuldige, heldere en expliciete formulering, omvang en
zwaarte van leerstof en toets) en inhoud (redelijkheid, representativiteit, variatie, differentiatie
tussen studenten, betrouwbaarheid). Gebrekkig geformuleerde, onvoldoende gevarieerde of weinig
betrouwbare tentamenvragen die de resultaten onnodig negatief zouden kunnen beïnvloeden, kunnen
zo voorkomen worden. De Examencommissie van iedere opleiding/ cluster van opleidingen
ziet toe op de kwaliteit van de tentamens. Bij onvoldoende kwaliteit is het de taak van de Examencommissie
de leerstoelhouder c.q. de coördinator hierop aan te spreken.
- De vragen en opgaven van het tentamen gaan de tevoren bekend gemaakte tentamenstof niet te
buiten. Indien bij een hoorcollege geen aanwezigheidsplicht geldt, mag de stof die alleen ter sprake
is gekomen tijdens die hoorcolleges, slechts additioneel deel uitmaken van een tentamen (bijvoorbeeld
middels een ‘bonus vraag’). Indien bij een hoorcollege wel sprake is van aanwezigheidsplicht,
dan mag de stof die tijdens deze hoorcolleges ter sprake is gekomen deel uitmaken van het
tentamen.
3. Het afnemen van toetsen
a. algemeen
- In Blackboard, de studiegids en/of in de OERs en de Regels en Richtlijnen staan de eisen m.b.t. het
toetsingsproces vermeld. Bijvoorbeeld: leerdoelen en eindtermen, specificatie van hoeveelheid stof,
gewenst beheersingsniveau, de aard van de leerhandeling m.b.t. de stof (lezen, leren, kennen, kunnen,
oefenen, kennis nemen), de toetsvorm (mondeling, schriftelijk, werkstuk, referaat, participatieeisen),
normen, een voorbeeldtentamen, de spelregels m.b.t. gang van zaken bij mondelinge of
schriftelijke toetsing (opstelling in de zaal, toegestane hulpmiddelen, regels van orde, fraude, taal,
inleveren opgave, tijdsduur, surveillance, aantal examinatoren), de bekendmaking van de uitslag,
het inzagerecht, de beroepsmogelijkheden, de geldigheidsduur.
- Het verdient aanbeveling om het tentamen vergezeld te laten gaan van een voorblad waarop het
aantal pagina’s, het aantal opgaven, het gewicht van de vragen en de beschikbare tijd staan vermeld,
aangevuld met eventuele invulinstructies (uitvoerig of beknopt beantwoorden, een voorbeeld
geven, correct taalgebruik, uitsluitend de eerste 15 minuten van het tentamen gelegenheid tot het
stellen van vragen over de tentamenvragen). Een voorbeeld is opgenomen als bijlage 1.
- Indien niet gewerkt wordt met een voorblad, moeten de wegingsfactoren bij de opgaven zelf
vermeld worden.
- Op het tentamenpapier vult de student zijn naam en studentnummer in, alsmede de naam van de
docent, de cursus en de datum; de docent vermeldt het toegekende cijfer.
- Het tentamen wordt afgenomen in de taal die als instructietaal is gebruikt. Op verzoek van de
student kan de Examencommissie besluiten dat een andere taal, die zowel de examinator als de
student in voldoende mate beheersen, kan worden gebruikt.
4

. De organisatie van schriftelijke (her)tentamens
- De docent is zelf verantwoordelijk voor het vermenigvuldigen van de tentamenopgaven. Desgewenst
kan hiervoor een beroep worden gedaan op de balie. In dat geval levert de docent de tentamenopgaven,
al dan niet voorzien van een ingevuld voorblad, uiterlijk 1 week voor het
(her)tentamen in bij de balie, zodat de opgaven vermenigvuldigd kunnen worden. De docent haalt
uiterlijk 2 dagen voor het (her)tentamen die vermenigvuldigde opgaven op bij de balie.
- Indien de voor het (her)tentamen verantwoordelijke docent zich laat vervangen door een collega,
moet dit te allen tijde doorgegeven worden aan de balie. De docent regelt zelf een vervanger en
zorgt er voor dat deze vervanger beschikt over de tentamenopgaven.
- Indien bij een (her)tentamen gewerkt moet worden met surveillant(en) moet dit uiterlijk 1 week van
te voren worden aangevraagd via het onderwijsbureau. Externe surveillanten worden bekostigd
door de Faculteit der Letteren als een (her)tentamen gelijktijdig in meerdere zalen moet worden
afgenomen of als de verantwoordelijke docent door overmacht niet in staat is zelf te surveilleren en
zelf geen vervanger kan regelen.
- Als met surveillant(en) wordt gewerkt, dient de voor het (her)tentamen verantwoordelijke docent te
zorgen voor een schriftelijke instructie voor de surveillant(en). De surveillance bij de toetsing valt
onder de verantwoordelijkheid van de betreffende docent c.q. de coördinator van de cursus.
- Voor de bepalingen rond de orde tijdens de afname van schriftelijke examenonderdelen en rond de
surveillance, zij verwezen naar art. 8 en 9 van de Regels en Richtlijnen.
c. Mondelinge tentamens
- Voor de voorgeschreven gang van zaken tijdens mondelinge tentamens zij verwezen naar de
bepalingen zoals opgenomen in de OER’s (art 17 in de OER’s voor de Bacheloropleidingen en art.
14 in de OER’s voor de Masteropleidingen).
4. Het beoordelen van toetsen
a. Correctie
- De uitslagen van de tentamens en werkstukken worden bij het studiesecretariaat ingeleverd. Voor
de eerstejaars vakken geldt dat de cijfers van de (deel) tentamens van de 1 e periode uiterlijk in de 2 e
week van november worden ingeleverd. Voor de uitslagen van de tentamens van periode 2 en de
herkansingen van periode 1 (incl. deelcijfers) is dit de 2 e week van januari. De uitslagen van de
tentamens van periode 4 en de herkansingen van periode 2 en 3 (incl. deelcijfers) dienen uiterlijk
de 3 e week van april ingeleverd te zijn. De uitslagen van de tentamens van periode 5 en de hertentamens
van periode 4 en 5, dienen uiterlijk 7 juli ingeleverd te zijn. Deze zelfde nakijktermijnen
gelden ook voor eerstejaars werkstukken.
- De uitslagen van de (her)tentamens en werkstukken voor hogere jaars vakken moeten uiterlijk
binnen 3 werkweken na de (her)tentamenweek worden ingeleverd bij het studiesecretariaat.
- Indien een tentamenuitslag zo laat wordt ingeleverd dat de student geen gelegenheid meer heeft om
deel te nemen aan de herkansing, is de docent gehouden een tussentijdse, extra herkansingsmogelijkheid
te bieden.
- Het Faculteitsbestuur zal streng toezien op de uitvoering van de plicht om tentamens en werkstukken
binnen de hiervoor genoteerde termijnen na te kijken. Studenten kunnen, als het tentamen of
werkstuk te laat is nagekeken, een standaardklachtenformulier invullen via het digitale klachtenloket
van de Faculteit der Letteren.
- Tussen 1 juli en 15 augustus zijn docenten minimaal vier weken niet beschikbaar voor correctiewerkzaamheden,
dit geldt ook voor scripties.
b. Beoordeling
- Ten behoeve van de correctie worden normen vastgesteld en de becijfering wordt dienovereenkomstig
uitgevoerd; het percentage geslaagden of gezakten staat dus niet tevoren vast.
5

- Tussen modules kan geen compensatie plaats vinden; compensatie kan alleen binnen een module
plaatsvinden. Ieder curriculum-onderdeel dat een zgn. vakcode draagt dient dus voldoende te zijn.
- De tentamenresultaten dienen besproken te worden door de leerstoelgebied (of de docenten van een
multi-docent-college). In geval van afwijkende tentamenrendementen stelt de verantwoordelijke
leerstoelhouder (of de coördinator) en de betreffende Examencommissie een onderzoek in. Bij
gebleken tekortkomingen in de aard van het tentamen kan de leerstoelhouder of de coördinator tot
cijferherziening overgaan.
c. Vaststelling en bekendmaking van de resultaten
- De uitslagen komen beschikbaar op internet max. 3 werkdagen na het inleveren van de cijfers bij
het studiesecretariaat.
- De student heeft recht op inzage van de gecorrigeerde toets en op toelichting op de correctie, met
inbegrip van de vastgestelde normen en bijbehorende puntenwaardering, gedurende maximaal 30
dagen na bekendmaking van de uitslag. Gehoord hebbende de toelichting, kan een student in beroep
gaan tegen de wijze waarop het cijfer tot stand is gekomen, bij de betreffende Examencommissie
(zie artikel 14.3 van de Regels en Richtlijnen).
5. De implementatie van de toetshandleiding
- Op voorstel van de Onderwijsdirecteur stelt het Faculteitsbestuur de toetsingshandleiding vast, na
advies te hebben ingewonnen bij het Managementteam Onderwijs en de Opleidingscommissies
(OC’s). Desgewenst kan het Faculteitsbestuur de toetshandleiding ook aan de Facultaire Overleg
Vergadering (FOV) voorleggen voor advies.
- De Onderwijsdirecteur draagt zorg voor overleg met het Managementteam Onderwijs en de OC’s,
voor de evaluatie van de toetshandleiding en voor het voorstellen van eventuele wijzigingen. De
Onderwijsdirecteur en het Onderwijsbureau zien toe op de implementatie van de toetshandleiding.
Het Onderwijsbureau verzorgt de bekendmaking van de toetshandleiding.
- De regels m.b.t. de toetsing zoals vermeld in de OERs en de Regels en Richtlijnen maken deel uit
van deze toetshandleiding.
- De verantwoordelijkheid voor de effectuering van het gestelde in deze toetshandleiding ligt bij de
leerstoelhouders en bij de Examencommissies.
Vastgesteld door het Faculteitsbestuur op 22 juni 2011
6

Bijlage 1: voorbeeld van een voorblad voor schriftelijke toetsen aan de Faculteit der Letteren
Vaknaam:
Vakcode:
Aantal studiepunten:
Naam docent:
Datum waarop de toets wordt afgenomen: dd-mm-jjjj
Status toets:
o Deeltentamen
o Tentamen
o Hertentamen
Gewicht van deze toets ten opzichte van het eindcijfer van dit vak:
voorbeeld: deze schriftelijke toets maakt 50% van het eindcijfer uit; om voor dit vak te slagen moet
voor deze toets tenminste een 5,5 gehaald worden
Beschikbare tijd:
Aantal pagina’s:
Aantal opgaven:
Aard van de vragen:
o multiple choice
o open vragen
o essay vragen
o combinatie
Gewicht van de vragen:
- Vr 1:
- Vr 2:
- Etc
Invulinstructies (optioneel):
voorbeelden:
- Lees eerst alle vragen door
- Alleen gedurende de eerste 10 minuten is er gelegenheid tot het stellen van vragen over de vragen
- Geef uitvoerig of beknopt antwoord
- Geef een voorbeeld
- Let op correct taalgebruik
Studenten vullen op het tentamenblad de volgende gegevens in:
o achternaam, voorvoegsels, voorletters
o studentnummer
o vak
o vakcode
o naam docent
7

Bijlage 2:
Voor nadere inhoudelijke informatie en tips voor het samenstellen van toetsen zij verwezen naar:
o Handboek Onderwijskwaliteit - hoofdstuk Toetsen en beoordelen
o Zie: www.intranet.vu.nl -> onderwijs ->handboek onderwijskwaliteit-> download
handboek onderwijskwaliteit-> toetsen en beoordelen
o Handboek Onderwijskwaliteit – hoofdstuk Toetsen en beoordelen, bijlage 2: checklist voor
vraagconstructie
o Henk van Berkel, Silvester Draaijer, Quickstart Toetsontwikkeling
o Zie: www.intranet.vu.nl ->letteren-> onderwijs->onderwijsdag 2011
o
Cursusaanbod Onderwijscentrum op het gebied van toetsen en beoordelen, zoals verzorgd door het
Onderwijscentrum VU
o Zie: www.onderwijscentrum.vu.nl ->opleidingen docenten vu -> cursussen en workshops
8