TEKENBEHEER: Gewenst of Verwenst? - VeldwerkPlaatsen
TEKENBEHEER: Gewenst of Verwenst? - VeldwerkPlaatsen
TEKENBEHEER: Gewenst of Verwenst? - VeldwerkPlaatsen
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>TEKENBEHEER</strong>:<br />
<strong>Gewenst</strong> <strong>of</strong> <strong>Verwenst</strong><br />
Marieta Braks, entomologe RIVM<br />
Fay Haverkort, studente WUR<br />
1
Veldwerkplek 9 april 2013<br />
1. Infectieziekten<br />
2. Risico<br />
3. Risicobeheer<br />
4. Integreer in Natuurbeheer<br />
2
Infectieziekten<br />
3<br />
Natalie Cleton
Infectieziekten<br />
4<br />
Natalie Cleton
Ziektes door dieren -> Zoönosen<br />
Meer dan 800 verschillende ziektes in de<br />
wereld<br />
5<br />
Natalie Cleton
Vectoroverdraagbare infecties<br />
6<br />
Natalie Cleton
Vector-overdraagbare zoönosen<br />
RESERVOIR<br />
VECTOR<br />
7<br />
Natalie Cleton
Risico<br />
Natalie Cleton
klimaat<br />
milieu<br />
Knaagdier/<br />
vogel<br />
teek<br />
Borrelia<br />
Risico voor mensen<br />
Natalie Cleton
Voedsel<br />
Beschutting<br />
Partner<br />
milieu<br />
Microclimaat<br />
Gastheer<br />
Knaagdier/<br />
vogel<br />
teek<br />
Borrelia<br />
Reservoir<br />
Vector<br />
Demografie<br />
Gedrag<br />
Natalie Cleton
Beslisdiagram voor<br />
Risico inschatting<br />
Ja<br />
Gebied X<br />
heeft<br />
Nee<br />
Ja<br />
<br />
Nee<br />
Ja<br />
<br />
Nee<br />
<br />
<br />
Ja<br />
Nee<br />
Ja<br />
Nee<br />
<br />
<br />
Ja<br />
Nee<br />
Ja<br />
Nee<br />
Natalie Cleton
Ixodes<br />
ricinus<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
1<br />
2<br />
2<br />
3<br />
3<br />
3<br />
3<br />
3<br />
3<br />
3<br />
3<br />
3<br />
CORINE LABEL<br />
Lo<strong>of</strong>bos<br />
naaldbos<br />
gemengd bos<br />
natuurlijke graslanden<br />
Moren en heide<br />
Transitional bos-struik<br />
weilanden<br />
Land vnl landbouw, maar met natuurlijke vegetatie<br />
Industriële <strong>of</strong> commerciële eenheden<br />
Wegen-en spoorwegennet en bijbehorende grond<br />
havengebieden<br />
luchthavens<br />
stortplaatsen<br />
bouwplaatsen<br />
Sport-en recreatiefaciliteiten<br />
Niet-geïrrigeerde landbouwgrond<br />
Permanent geïrrigeerd land<br />
etc<br />
Natalie Cleton
Ixodes<br />
ricinus<br />
GLOBCOVER LABEL<br />
1 Mozaïek vegetatie (grasland / struikgewas / bos) (50-70%) / akkerland (20-50%)<br />
1 Gesloten naar open (> 15%) lo<strong>of</strong>hout groenblijvende <strong>of</strong> semi-lo<strong>of</strong>bos (> 5m)<br />
1 Gesloten (> 40%) breedbladig lo<strong>of</strong>bos (> 5m)<br />
1 Open (15-40%) breedbladig lo<strong>of</strong>bos / bos (> 5m)<br />
1 Open (15-40%) needleleaved bladverliezende <strong>of</strong> wintergroene bos (> 5m)<br />
1 Gesloten naar open (> 15%) gemengd lo<strong>of</strong>-en needleleaved bos (> 5m)<br />
1 Mozaïek bos <strong>of</strong> struikgewas (50-70%) / grasland (20-50%)<br />
1 Mozaïek grasland (50-70%) / bos <strong>of</strong> struikgewas (20-50%)<br />
1 Gesloten naar open (> 15%) (lo<strong>of</strong> <strong>of</strong> needleleaved, groenblijvende <strong>of</strong> bladverliezende) shrubland ( 40%) needleleaved altijdgroene bos (> 5m)<br />
2 Gesloten naar open (> 15%) kruidachtige vegetatie (grasland, savannes <strong>of</strong> korstmossen / mossen)<br />
3 Post-overstroming <strong>of</strong> geïrrigeerd akkerland<br />
3 regen bevloeid akkerland<br />
3 Sparse ( 15%) lo<strong>of</strong>bos regelmatig overstroomd (semi-permanent <strong>of</strong> tijdelijk) - vers <strong>of</strong> brak water<br />
3 Gesloten (> 40%) lo<strong>of</strong>bos <strong>of</strong> struikgewas permanent overstroomd - zout <strong>of</strong> brak water<br />
3 Gesloten naar open (> 15%) grasland <strong>of</strong> houtige vegetatie op regelmatig overstroomd <strong>of</strong> natte grond - zoet,<br />
3 Kunstmatige oppervlakken en bijbehorende gebieden (Stedelijke gebieden> 50%)<br />
3 Kaalgeslagen gebieden<br />
3 waterlichamen<br />
3 Permanente sneeuw en ijs<br />
Natalie Cleton
Risico voor mensen<br />
Risico = gevaar x kans<br />
Risico = aantal teken x blootstelling<br />
14<br />
Natalie Cleton
Risicobeheer<br />
Natalie Cleton
Risico = aantal teken x blootstelling<br />
Aantal teken<br />
Blootstelling<br />
natuur - natuur<br />
recreatie<br />
16<br />
Natalie Cleton
Huidige risicobeheer in Nl<br />
<br />
<br />
milieu<br />
Knaagdier/<br />
vogel<br />
teek<br />
<br />
Borrelia<br />
Bewustwording<br />
Gebruik repellents<br />
Tijdig verwijderen teek<br />
Natalie Cleton
Integreer in Natuurbeheer<br />
18<br />
Natalie Cleton
Natuurbeheersmaatregelen, 1<br />
Beheersmaatregelen ter bestrijding van erosie:<br />
Beplanting van bijvoorbeeld hellingen met bomen, struiken <strong>of</strong> hakhout.<br />
Beplanting van duinen met helmgras.<br />
Vermindering van begrazing door bijvoorbeeld wegvangen van geiten <strong>of</strong> edelherten.<br />
Beheersmaatregelen ter regulatie van de waterhuishouding:<br />
Verdroging.<br />
Vernatting door het dempen van sloten.<br />
Aanleg van een luwtegebied.<br />
Beheersmaatregelen ter regulatie van exoten:<br />
Jacht en slacht.<br />
Ruiming van alle exemplaren van een soort.<br />
Introductie van soortspecifieke predatoren <strong>of</strong> ziekten.<br />
Invoer- <strong>of</strong> exportverbod van dieren en planten.<br />
Beheersmaatregelen met betrekking tot een te grote populatie:<br />
Zelfregulatie zijn werk laten doen.<br />
Introductie van predatoren<br />
Jacht en slacht.<br />
19<br />
Natalie Cleton
Natuurbeheersmaatregelen, 2<br />
Beheersmaatregelen met betrekking tot een te klein areaal voor een soort<br />
Introductie van vers bloed ter voorkoming van inteelt<br />
Het verbinden van meerdere gebieden middels ecologische verbindingszone's<br />
Het plaatsen van wildtrappen en vistrappen<br />
Beheersmaatregelen in geval, en ter preventie van ziekten:<br />
Ruimen van de populatie.<br />
Isolatie van wilde populaties.<br />
Afsluiten van een gebied voor bezoekers.<br />
Voorkoming van successie:<br />
Inzet van wilde grote grazers als wisenten <strong>of</strong> edelherten.<br />
Inzetten van landbouwhuisdieren zoals met schaapskuddes.<br />
Verwijderen van de individuen <strong>of</strong> opvolgende soorten (met name planten)<br />
Maaien van de vegetatie en afvoeren van het maaisel voor verschraling<br />
Voorkomen van vraat:<br />
Planten van een heg<br />
Plaatsen van prikkeldraad <strong>of</strong> schrikdraad.<br />
Werken met gif (doden van het dier / onsmakelijk maken van het voedsel)<br />
Biologische bestrijding<br />
Bestrijden van ongewenste voedselrijkdom<br />
Op het land: maaien <strong>of</strong> anderszins wegnemen van vegetatie.<br />
20<br />
Natalie Cleton
Natalie Cleton<br />
16 December 2011
Natalie Cleton<br />
16 December 2011
Natalie Cleton<br />
16 December 2011
Natalie Cleton<br />
16 December 2011
Tekenbeheer:<br />
Integreer in natuurbeheer<br />
GEWENST <strong>of</strong> VERWENST<br />
25<br />
Natalie Cleton
Lyme preventie<br />
● Preventie van tekenbeten<br />
– Publieke voorlichting<br />
– Arbo-richtlijnen<br />
– Beschermende kleding en repellents<br />
● Preventie van ziekte<br />
– Vaccinatie van mensen<br />
– Voorlichting van tijdig verwijderen van teken<br />
● Voorkomen van pathogeencirculatie<br />
– Vaccinatie van gastheren, muizen (OspA)<br />
● Tekenbeheersing<br />
– Gastheerreductie<br />
› Herten management <strong>of</strong> uitsluiting van habitats<br />
– Habitat modificatie<br />
› natuurbeheer<br />
– Acaricide applicatie in habitat<br />
– Acaricide applicatie op reservoir (knaagdieren/vogels)<br />
– Acaricide applicatie op eindgastheer<br />
› 4 poster methode<br />
› Sheep mopping<br />
26<br />
Lyme<br />
Preve<br />
ntie |<br />
Natalie Cleton
In de Verenigde Staten toegepast<br />
Natalie Cleton
Natalie Cleton<br />
16 December 2011
Change language