Taal op maat antw 5a

T aal o p maat 

antwoordenboek 

5 

a

Taal op maat 

Antwoordenboek 5a 

Hoofdauteurs 

Helga van de Ven 

Margreet Vreman 

Auteurs 

Petra Cremers 

Karin van Hoof 

Janine Peyré 

Heleen Schoone 

Met medewerking van 

Rudy Beernink 

Bart van Schijndel 

Noordhoff Uitgevers

Ontwerp binnenwerk: Grafisch ontwerp Duko Hamminga, Assen 

Ontwerp omslag: Astrid van der Neut, Rotterdam 

Ontwerp en uitvoering omslagkoffer: Inge Nouws, Castelldefels, Spanje 

Foto omslagbeeld: Ron Giling – Lineair, Arnhem 

© 2012 Noordhoff Uitgevers bv, Groningen/Houten, The Netherlands 

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag 

niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd 

gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij 

elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder 

voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van 

reprografische verveelvoudigingen uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 

16h Auteurswet 1912 dient men de daarvoor verschuldigde vergoedingen te voldoen 

aan Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.reprorecht.nl). 

Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers 

en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot 

Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie, Postbus 3060, 

2130 KB Hoofddorp, www.stichting-pro.nl). 

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a 

retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, 

photocopying, recording or otherwise without prior written permission of the publisher. 

ISBN 978-90-01-79034-9 

Eerste druk, 2012 

SISO 475.22 

238039

Inhoud 

Thema 1 

Om je heen 6 

Thema 2 

Gezond 26 

Thema 3 

Samen 46 

Thema 4 

Geld 66 

Extra opdrachten 

Thema 1 86 

Thema 2 89 

Thema 3 92 

Thema 4 95 

Bronvermelding 99 

© Noordhoff Uitgevers bv 

3

Hoe werk je met Taal op maat 

Les6 

Woordenschat 

Schrijven 

Luisteren en spreken 

Kijk op taal 

Hier zie je wat je gaat doen. 

Dit is het doel van de les. 

In Weet je nog staat in 

het kort de uitleg uit de 

vorige les. 

In de opdrachten oefen 

je met de uitleg. 

Je oefent 

Weet je nog 

1 

2 

• met voorzetsels. 

Een voorzetsel geeft vaak een plaats aan. 

Een muis hangt in de suikerpot. 

Een andere muis zit op het aanrecht. 

Onderstreep het voorzetsel. 

1 Verstoppertje speel ik het liefst op zolder. 

2 Onder het schuine dak heeft papa een geheime kast getimmerd. 

3 Zelfs met je neus voor de schuifdeur zie je hem nog niet. 

4 Ik kan me tussen de koffers verstoppen. 

Maak goede zinnen. 

Trek een lijn. 

Sven loopt naar de bomen. 

Sven loopt langs de brug. 

Sven loopt over het park. 

Sven loopt tussen de winkel. 

3 

Onderstreep het goede voorzetsel. 

1 Dennis leunt naast / tegen de tafel. 

2 Zijn jas hangt onder / over een stoel. 

3 Hij zakt door / op zijn knieën om in zijn sporttas te kijken. 

4 Zit zijn voetbalshirt in / onder zijn tas 

5 Hij kan het shirt niet vinden tussen / achter al zijn spullen. 

12 

Groep 5 – Thema 1 Om je heen – Week 2 

4

4 

Schrijf een zin bij het plaatje. 

Gebruik in iedere zin een voorzetsel. 

Heb je tijd over Maak dan 

de opdracht met het rondje 

ervoor. 

Je leerkracht vertelt je of 

je deze opdracht maakt. 

5 

Teken nu zelf een strip. 

Schrijf een zin bij elk plaatje. 


Wat kan ik 

Ben je klaar 

Ik kan voorzetsels gebruiken. 

Kies Werkboek bladzijde 86 of pluswerk of computer. 


Hier lees je wat je hebt 

geleerd. 

Ben je iets vergeten 

Kijk dan achter in het 

Taalboek. Daar staat het 

Taalmaatje met alle uitleg 

bij elkaar. 

Groep 5 – Thema 1 Om je heen – Week 2 13 

Ben je klaar Kies dan 

een opdracht achter in 

het Taalboek of Werkboek. 

Je kunt ook aan de slag 

op de computer of met 

het pluswerk. 


5

Thema 

1Om je heen 

6

Themawoorden 

en schoolwoorden 

Les 1 en 2: 

de betekenis 

Dat wat bedoeld wordt. 

de dakgoot 

Een goot langs een dak. 

de deurmat 

Een mat bij een deur. 

de goot 

Een geul tussen de stoep en de straat. 

het huisnummer 

Het nummer van een huis. 

de lantaarnpaal 

Een paal met een lamp die de weg 

verlicht. 

Les 9 en 10: 

de bruid 

Een vrouw die trouwt. 

de bruidegom 

Een man die trouwt. 

het bruidspaar 

Twee mensen die met elkaar 

trouwen. 

het cadeau 

Iets wat je krijgt of geeft. 

het duo 

Het tweetal. 

feliciteren 

Iemand gelukwensen. 

het portiek 

De ruimte voor de deur van een 

gebouw. 

het raamkozijn 

De balken rond een raam. 

de regenpijp 

Een buis die regenwater afvoert. 

terechtkomen 

Ergens toevallig aankomen. 

toevoegen 

Iemand of iets ergens bij doen. 

de voorgevel 

De voorkant van een gebouw of 

huis. 

de getuige 

Iemand die erbij is als er iets gebeurt. 

het huwelijk 

Het trouwen of getrouwd zijn. 

navertellen 

Nog een keer vertellen. 

samenvatten 

Het belangrijkste kort vertellen. 

de traktatie 

Iets lekkers waarmee je verwend 

wordt. 

de trouwdag 

De dag waarop mensen trouwen 

of getrouwd zijn. 


7

Les2 

Woordenschat Schrijven Luisteren en spreken 


Je oefent 

• woorden bij het thema wonen. 

• hoe je de betekenis van een woord vindt. 

Weet je nog 

Kom je een onbekend woord tegen 

Kijk dan uit welke delen het woord bestaat. 

1 

2 

Vul het goede woord in. Kies uit: 

deurmat raamkozijn regenpijp voorgevel 

1 De schilder zet glas in het laatste 

2 Eindelijk glimmen alle nieuwe ramen in de van het huis. 

3 Nu nog een nieuwe voor de afvoer van het water. 

4 We hebben ook een nieuwe Er staat welkom op. 

Welke weg volgt het water 

Geef de goede volgorde aan. 

Schrijf 1, 2, 3, 4 of 5 onder het plaatje. 

ÛrÏ‡aÏ‡aŸºÓmŸºıkÏ‡o§zÿŒºÓnŸ. 

aŸ ozÿŒ Óv‰o•o§rÏ‡gœeflºÓvÉeflºılŸ 

oorÏ vefl lŸ 

ÛrÇeÌ‡gœeflºÓnpÿÒpŸ 

dÇe®uŸñrŸºÓmÏ‡a»tfl. 

3 1 4 

2 5 

8 

Groep 5 – Thema 1 Om je heen – Week 1

3 

Welke delen vormen samen één woord 


huis dak deur raam lantaarn voor 

4 

paal gevel nummer goot kozijn mat 

Maak de puzzel. 

1 Dit ligt op de grond bij de ingang. 

2 In de herfst vallen er bladeren in. 

3 Dit wijst je de weg in het donker. 

4 Hieruit komt water bij een stortbui. 

5 Dit voeg je aan een straatnaam toe. 

Welk woord lees je onder de pijl 

 

aÏ‡dŸñrÇe®s 

1 

d e u r m a t 

2 

d a k g o o t 

3 

l a n t a a r n p a a l 

4 

5 

r e g e n p i j p 

h u i s n u m m e r 

5 

Kies drie woorden. Maak met elk woord een zin. 

Kies uit: 

goot – portiek – terechtkomen – betekenis – toevoegen. 

Åe®iÏ‡gœeflºÓnŸ aŸºÓn»tflºÓw‰o•o§rÏ‡dŸ 

oorÏ Wat kan ik 

Ben je klaar 

Ik ken de woorden rondom het thema wonen. 

Ik kan de betekenis van een woord vinden. 



Groep 5 – Thema 1 Om je heen – Week 1 9

Les4 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je een woordweb gebruikt om iets te beschrijven. 

• hoe je een tekst schrijft. 

Weet je nog 

Wil je iets beschrijven, bijvoorbeeld je eigen huis 

Maak dan eerst een woordweb. In elk vakje van het 

woordweb zet je woorden die bij elkaar horen. 

1 

Maak een woordweb voor jouw huis. 

Zet in het midden: keuken, kamer of zolder. 

Vul het woordweb in. 

kleuren: 

meubels: 

2 

Schrijf vier zinnen over de keuken, kamer of zolder van jouw 

huis. Gebruik de informatie uit je woordweb van opdracht 1. 


oorÏ 3 

Maak een woordweb over jouw ideale kamer. 

mijn ideale 

kamer 

10 


4 

Schrijf vijf zinnen over jouw ideale kamer. 

Gebruik de woorden uit het woordweb van opdracht 3. 


oorÏ 5 

Stuur een briefje aan een vriend. 

Schrijf over je favoriete plek in de buurt. 

Teken eerst zelf een woordweb. 



Ben je klaar 

Ik kan een woordweb gebruiken om iets te beschrijven. 

Ik kan een tekst schrijven. 




Les6 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• met voorzetsels. 

Weet je nog 


Een muis hangt in de suikerpot. 

Een andere muis zit op het aanrecht. 

1 

2 

Onderstreep het voorzetsel. 

1 Verstoppertje speel ik het liefst op zolder. 

2 Onder het schuine dak heeft papa een geheime kast getimmerd. 

3 Zelfs met je neus voor de schuifdeur zie je hem nog niet. 

4 Ik kan me tussen de koffers verstoppen. 

Maak goede zinnen. 


Sven loopt naar de bomen. 

Sven loopt langs de brug. 

Sven loopt over het park. 

Sven loopt tussen de winkel. 

3 

Onderstreep het goede voorzetsel. 

1 Dennis leunt naast / tegen de tafel. 

2 Zijn jas hangt onder / over een stoel. 

3 Hij zakt door / op zijn knieën om in zijn sporttas te kijken. 

4 Zit zijn voetbalshirt in / onder zijn tas 

5 Hij kan het shirt niet vinden tussen / achter al zijn spullen. 

12 


4 

Schrijf een zin bij het plaatje. 


e®iÏ gœefl nŸ aŸ n»tfl w oorÏ dŸ 

5 

Teken nu zelf een strip. 

Schrijf een zin bij elk plaatje. 






Ben je klaar 



Les8 

Extra: Lekker lezen 

Je leert 

1 

• hoe je vertelt wat je van een verhaal vindt. 

Welke verhalen vind jij leuk 

Kruis aan of vul in. 

verhalen over sport 

sprookjes 

griezelverhalen 

avonturenverhalen 


oorÏ Uitleg 

2 

Je mening geven 

Wil je vertellen wat je van een verhaal vindt 

Zeg dan: Ik vind het verhaal ..., omdat ... 

Bijvoorbeeld: Ik vind het verhaal spannend, omdat je pas 

op de laatste bladzijde weet hoe het afloopt. 

Lees het verhaal. 

Feest 

‘Wie wil er nog eentje’ roept papa vanuit de keuken. 

‘Ik!’ roept Alex gulzig en hij beweegt zijn vork. ‘Met 

spek!’ ‘Lekker, meneer,’ zegt Jennie beleefd, ‘naturel, 

alstublieft.’ ‘En ik ... met ... kaas,’ mompelt Pip met volle 

mond. Merel glimlacht, ze zit met haar vrienden aan de 

picknicktafel. Ze is jarig vandaag en viert haar partijtje 

in de tuin. Binnen bakt papa pannenkoeken en mama 

schenkt cola in. Het gaat goed, denkt Merel opgelucht. 

Cola 

14 


Alex, Jennie en Pip zijn vrolijk, ze hebben het naar 

hun zin. 

De speurtocht was leuk, ze vinden de pannenkoeken 

lekker en ze hadden leuke cadeautjes voor haar. 

Van Alex kreeg ze een zak tumtum, van Pip goudstiften 

en van Jennie een doosje make-up. 

Toch knaagt er iets aan Merel, ze maakt zich een beetje 

zorgen. 

Waar blijft het grote cadeau van pap en mam 

Ze kreeg vanmorgen een dekbedhoes met paarden erop. 

En een boek over de natuur, heus wel mooi, maar ... 

‘Kijk!’ roept Alex opeens. Hij wijst in de richting van 

de straat. 

Merel kijkt op, ze schrikt zich een hoedje. 

Voor haar huis stopt een jeep ... met een paardentrailer! 

Geert van Diepen 

3 

4 

Feest is het begin van een ... 

 

stripverhaal 

geschiedenisverhaal 

verhaal over school 

paardenverhaal 

Wat vind je van het verhaal Feest 

Ik vind het verhaal 

, omdat 


oorÏ 5 

Hoe zal dit verhaal verder gaan 

Bedenk twee dingen die heel goed kunnen. 



Ik kan vertellen wat ik van een verhaal vind. 


Ben je klaar 



Les10 



Je oefent 

• woorden bij het thema feest. 

• woorden onthouden met een woordweb. 

Weet je nog 

Wil je woorden die bij elkaar horen beter onthouden 

Maak dan een woordweb. 

1 

A Waarvan wil jij getuige zijn 

Vul het woordweb in. 

trouwdag 

voetbalwedstrijd 

getuige 

B Kies één ding uit je woordweb. 

Leg uit waarom je daarvan getuige wilt zijn. 


oorÏ 2 

Voor hoeveel personen is het 

Schrijf het onder het plaatje. 

zes personen een duo 100 personen 500 personen 

ÅeÑeflºÓnŸ duÏ‡o¢ 

500 

pÇeflñrsÃo§nÇeflºÓnŸ 

rsÃonÇefl nŸ 

ÓzÇe®s 



100 



16 


3 

4 

Lees de zinnen. Wat is het 

Zoek het woord in de puzzel. Kijk en . 

Zet een cirkel om het woord. 

1 Als een man en een vrouw 

met elkaar trouwen. 

2 Iets waar je heerlijk van 

kunt smullen. 

3 Vaak zit het ingepakt in 

mooi papier. 

4 Ze staan als twee poppetjes 

op de bruidstaart. 

5 Dit is hetzelfde als iemand ergens 

mee gelukwensen. 

6 Twee mensen die samen iets doen. 

Wat betekent het woord 


h d k c u p r g h f 

u t r a k t a t i e 

w o f d g r a t s l 

e o k e p s e v w i 

l f g a e i t u z c 

ij o d u o a n n i i 

k a v f i m l a v t 

u l c j n o q p r e 

b r u i d s p 

a a r 

d r s u t v a e k e 

n x ij w e l o k f n 

de bruidegom de vrouw die trouwt 

navertellen bruid en bruidegom 

de bruid de man die trouwt 

samenvatten nog eens vertellen 

het bruidspaar het belangrijkste kort vertellen 

Wat kan ik 

5 

Ben je klaar 

Schrijf vijf traktaties op. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: gœeflºıb‰aŸºıkjœefl, ◊kÏ‡o£eflºıkjœefl, oefl kjœefl, ÿÒsπjœefl 

ÓzÏ‡aŸºıkjœefl ∏s∑nÏ‡o£e®pŸ 

oe®pŸ 

◊kÏ‡aÏ‡as, as, Ów‰o§rs¡tfl, 

ors¡tfl, 

◊bΩi»tÀtÑeflñrŸºıb‰aŸºılŸºılÇeflºÓnŸ, bi»tÀtÑefl b lŸ lÇefl Óv∞lÏ‡aŸºÓmŸºÓmÇeÀt®jœe®s 

mÇeÀt®jœe®s 

cflºıhips, ÓnÏ‡o•o«t®jœe®s 

oot®jœe®s 

Ik ken de woorden rondom het thema feest. 

Ik kan woorden onthouden met een woordweb. 




Les12 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je een feest beschrijft. 

Je schrijft een kort verhaal. 

Weet je nog 

Wil je een verhaal schrijven 

• Stel dan eerst vragen met de woorden 

wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. 

• Schrijf het antwoord op je vragen kort op. 

• Bedenk de beste volgorde voor je antwoorden. 

• Begin daarna pas met schrijven. 

1 

Lees het begin van het verhaal. 

De vader van Janna is erg sportief en hij houdt 

van verrassingen. Binnenkort wordt hij veertig 

jaar. Op de dag van zijn verjaardag wil Janna 

hem, samen met haar moeder en haar broertje, 

verrassen met een speciaal feestje. Samen 

verzinnen ze wat ze gaan doen. 

2 

A Uit het begin van het verhaal kun je een vraag 

met wie en wat halen. 

Schrijf het antwoord op die vragen op. 

1 Wie 

2 Wat 

D±efl Óv‰aÏ‡dÇeflñrŸ Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ JÎaŸºÓnŸºÓnÏ‡aŸ. 

nÏ aŸ. 

EÑeflºÓnŸ ÓvÉeflñrjÎaÏ‡aŸñrÏ‡dÏ‡aÏ‡gÒs∂f≤eÑe®s¡tfl vefl aŸ rÏ gÒs∂feÑe®s¡tfl Óv‰o•o§rŸ voorŸ ◊hÇeflºÓmŸ orÏ o§rÏ‡gÎaŸºÓnisªeflñrÇeflºÓnŸ. 

rÇefl nŸ. 

B Hoe gaat het verhaal verder Stel nu zelf twee 

vragen en schrijf het antwoord op. 

1 

2 

BÈÿŒºÓv·.: v.: WÄaÏ‡aŸñrŸ aŸ OÈpŸ dÇefl ÓwΩiÇeflºılÇeflñrŸºıb‰aÏ‡aŸºÓnŸ. wiÇefl lÇefl aŸ BÈÿŒºÓv·.: v.: HÏ‡o£efl oefl EÑeflºÓnŸ ◊bÉeflºıkÇeflºÓnÏ‡dÇefl befl ÓwΩiÇeflºılŸñrÇeflºÓnŸºÓnÇeflñrŸ wiÇefl lŸ nÇefl rŸ ui»tflºÓnÏ‡o•diÏ‡gœeflºÓnŸ. 

odiÏ nŸ 

C Staan je antwoorden bij opdracht A en B in de 

goede volgorde 

Schrijf de nummers van de vragen in de goede 

volgorde op. 


oorÏ 18 


3 

4 

Bedenk hoe het verhaal afloopt. 

Schrijf het vervolg van het verhaal in het klad. 

Klaar Laat het lezen aan een maatje. 

• Begrijpt je maatje alles 

• Heeft hij of zij nog een tip 

Verbeter je tekst als dat nodig is. 

Schrijf nu je tekst in het net, hieronder. 



5 

Kijk nog eens naar opdracht 4. 

Zet een rondje om het goede antwoord. 

1 Ik heb vier vragen beantwoord in mijn verhaal. ja / nee 

2 Mijn verhaal staat in de goede volgorde. ja / nee 

3 Mijn lezer begrijpt het verhaal. ja / nee 

Ik kan een feest beschrijven en een kort verhaal schrijven. 


Ben je klaar 



Les14 

Herhaling: Kijk op taal 

Je herhaalt 

• het alfabet. 

Weet je nog 

Het alfabet heeft 26 letters. 

Letters verdelen we in klinkers en medeklinkers. 

Dit zijn de klinkers: a, e, i, o, u, y. 

En dit de medeklinkers: b, c, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, 

t, v, w, x, z. 

In een woordenboek staan alle woorden in alfabetische 

volgorde. Ook andere dingen staan in volgorde van het 

alfabet, bijvoorbeeld de namen van de kinderen uit je klas. 

1 

2 

3 

Zet de letters in volgorde van het alfabet. 

a = 1 ◊b· 

= 2 cfl = 3 dŸ = 4 Åefl 

= 5 

◊f≠ 

= 6 g› = 7 h = 8 iŸ = 9 j› = 10 

◊kŸ 

= 11 ◊lŸ 

= 12 ÓmŸ 

= 13 ÓnŸ 

= 14 o¢ 

= 15 

pŸ = 16 qΔ = 17 Ûr = 18 s = 19 ¿tfl 

= 20 

uŸ Óv· 

Ów· 

Óxfl 

y› ÓzŸ 

= 21 = 22 = 23 = 24 = 25 = 26 

Zet de letters in de goede volgorde. 

1 i – a – o – e – u 

2 m – l – n – r – g 

3 f – b – k – y – z 

4 v – q – z – r – x 

aŸ –Åefl – iŸ – o¢–uŸ 

g› – ◊lŸ – ÓmŸ – ÓnŸ – ÛrŸ 

◊b· – ◊f≠ – ◊kŸ – y› – ÓzŸ 

qΔ – ÛrŸ – Óv· – Óxfl – ÓzŸ 

Zet de namen in alfabetische volgorde. 

Mees Kelly Amber Damian 

Serif Jamal Beau Charlotte 

AŸºÓmŸºıbÉeflñrŸ, befl B±eÌ‡auŸ, CflºıhÏ‡aŸñrŸºılÏ‡o«tÀtÑefl, lÏ otÀtÑefl, DÄaŸºÓmiÏ‡aŸºÓnŸ, JÎaŸºÓmÏ‡aŸºılŸ, 

KÇeflºılŸºıly›, lŸ ly›, MÇeÑe®s, S±eflñriŸºıf≠ 

f 

20 


4 

5 

6 

De woorden staan door elkaar. 

Zet ze in het goede rijtje. 

traktatie – huwelijk – uitnodiging – cadeau – 

bruidegom – zakdoek – echtgenoot – 

feestmuts – getuige 

Boek 1: A-E Boek 2: F-R Boek 3: S-Z 

cÌ‡aÏ‡dÇeÌ‡auŸ 

auŸ 

◊børuiÏ‡dÇeÌ‡gÎo§mŸ bruiÏ gÎomŸ 

ÅeÌ‡cflºıh»tÌ‡gœeflºÓnÏ‡o•o«tfl 

ootfl 

Kijk naar opdracht 1. 

Wat staat hier Schrijf de letters onder de getallen. 

5 5 14 7 5 8 5 9 13 22 5 18 11 12 1 16 

Åefl Åefl ÓnŸ g› Åefl ◊hŸ Åefl iŸ ÓmŸ Óv· Åefl ÛrŸ 

◊kŸ ◊lŸ 

aŸ pŸ 

10 5 14 9 5 20 

j› Åefl 

ÓnŸ 

iŸ Åefl ¿tfl 

Maak een alfabet met woorden. 

De letters q, x en y mag je overslaan. 

a = aardig b = bruid c = … 


oorÏ ◊huŸºÓwÉeflºılÿŒºıkŸ 

wefl lÿŒ ◊f≤eÑe®s¡tflºÓmu»t®s feÑe®s¡tfl gœeÀt®uiÏ‡gœefl 

gœefl 

¿tflñrÏ‡aŸºık»tÌ‡a»t®iÇefl 

a»t®iÇefl 

ui»tflºÓnÏ‡o•diÏ‡gÒiŸºÓnÏ‡g› 

odiÏ g› 

ÓzÏ‡aŸºıkÏ‡dÏ‡o£eflºıkŸ 

oefl kŸ 

Wat kan ik 

Ik kan woorden in alfabetische volgorde zetten. 


Ben je klaar 



Les16 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• met het bijvoeglijk naamwoord. 

Weet je nog 

Een bijvoeglijk naamwoord vertelt iets over een 

zelfstandig naamwoord. 

het cadeau het mooie cadeau 

1 

2 

Maak het verhaal af. 

Schrijf steeds een bijvoeglijk naamwoord op. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ÓwΩi»tÀtÑefl wi»tÀtÑefl 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ◊lÏ‡aÏ‡cflºıhÇeflºÓnÏ‡dÇefl 

Û◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: rÏ‡o•dÇefl 

odÇefl 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ÓmÏ‡o•oiÇefl 

ooiÇefl 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: diŸºıkŸºıkÇefl 

kÇefl 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: gœeflºıluŸºıkŸºıkiÏ‡gœefl 

luŸ kiÏ ◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ouÏ‡dÇefl ouÏ ◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: gÊrÏ‡o«tÑefl 

otÑefl 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: pŸñrÏ‡aÏ‡cflºıh»t®iÏ‡gœefl 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ◊f≤eÑe®s¡tÑeflºılÿŒºıkÇefl feÑe®s¡tÑefl lÿŒ 1 Daar is de bruidsauto. 

2 Een bruidegom stapt uit. 

3 Hij heeft rozen bij zich. 

4 Snel doet de bruid de deur open in haar jurk. 

5 De bruidegom geeft haar de rozen en een zoen. 

6 Het bruidspaar rijdt naar het stadhuis. 

7 De gasten staan al voor het stadhuis op hen te wachten. 

8 ‘s Middags gaan ze allemaal naar een feestzaal. 

9 Daar krijgt het bruidspaar cadeaus. 

10 Ze maken er een dag van. 

Kies het tegengestelde woord. 


arm langzaam 

groot zacht 

fout leeg 

snel rijk 

vol goed 

hard klein 

22 


3 

4 

Welke bijvoeglijke naamwoorden kun je ook in 

de zin gebruiken 

Doe het zo: 

Het is een mooi schilderij. 

pŸñrÏ‡aÏ‡cflºıh»t®iÏ‡g› 

1 Ik lees een spannend boek. 

bÿŒv.: mÏ ooiŸ 

2 De muren van mijn kamer hebben een zachte kleur. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: dÏ‡o§nŸºıkÇeflñrÇefl 

onŸ 3 In dat Italiaanse restaurant kun je lekker eten. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: SÈpÏ‡aÏ‡aŸºÓnsªefl 

aŸ 4 Hij geeft haar een leuk cadeau. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: duuŸñrŸ 

Lees het verhaal. Er staan geen 

bijvoeglijke naamwoorden in. 

Daarom is het een beetje saai. 

Maak er een leuker verhaal van. 


oorÏ ouÏ‡dŸ ouÏdŸ 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: gÊriÇeflºÓzÇeflºıliÏ‡g› 

liÏ g› 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ◊f≤eflºılŸºılÇefl fefl lŸ lÇefl 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: RusπsπisÃcflºıhÇefl 

s Û◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: rÏ‡aÏ‡aŸñrŸ 

aŸ rŸ 

Wat kan ik 

Ik kan bijvoeglijke naamwoorden gebruiken. 


Ben je klaar 



Les18 

Extra: Kijk op taal 

Je oefent 

• met taal op straat. 

Uitleg 

Taal op straat 

Op straat is veel taal. Sommige huizen hebben 

een naam. En alle straten hebben een straatnaam. 

Maar er is nog veel meer taal op straat. Je ziet 

reclame op winkels, in bushokjes en op bussen. 

Kijk maar naar het plaatje. 

1 

Lees de vragen en geef antwoord. 

1 In welke straat woon jij 


oorÏ 2 Weet je waarom jouw straat zo heet 

2 

Kijk naar de plaatjes en geef antwoord. 

1 Welke naam is geen straatnaam 

KÏ‡o£eflºÓns oefl ◊kŸºÓnu»t®sªeflºılŸºıhÏ‡oßkŸ 

lŸ okŸ 

2 Wat is een fantasienaam, al lijkt hij echt 

KÏ‡o§r»tÑefl or»tÑefl AÏ‡dÇeflºÓmŸºıhÏ‡aŸºıliŸºÓnÏ‡gÒsπs¡tÑeÑeÌ‡g› 

liŸ s¡tÑeÑeÌ g› 

3 Welke naam hoort in dit rijtje thuis 

Beatrixstraat – Maximastraat – Prinses Amalialaan 

KÏ‡o§niŸºÓnÏ‡gÒiŸºÓnŸ oniŸ nÏ nŸ WÈiŸºılŸºıhÇeflºılŸºÓmiŸºÓnÏ‡aŸºÓwÉeÌ‡g› 

weÌ 4 Welke straatnaam past bij deze straten 

Dorpsplein – Stationsstraat – Museumplein 

KÇeflñrŸºıks¡tflñrÏ‡aÏ‡a»tfl 

rÏ a»tfl 

5 Welke straat ligt in de Vogelbuurt 

DÈuiŸºıfØs¡tflñrÏ‡aÏ‡a»tfl 

fs¡tfl a»tfl 

24 


Namen van gebouwen 

Vroeger hadden veel huizen of gebouwen een naam. 

De zoete suikerbol was de naam van een bakkerij. 

3 

Bij welk huis of gebouw past d e naam 


De Gouden Schaar woonhuis 

Villa Zeezicht bejaardenhuis 

Huize Avondrood hotel 

4 

Ons Nest winkel voor kledingreparatie 

Geef drie voorbeelden van reclame die je op straat 

kunt zien. Vertel waar je de reclame ziet en voor wie 

die is bedoeld. 

1 

2 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: Óv‰o•o§rŸ voorŸ ÅeÑeflºÓnŸ ÓniÇe®uŸºÓwÉefl wefl DÈis∑nÇe®yŒºıfØiŸºılŸºÓmŸ fiŸ – iŸºÓnŸ dÇefl 

ÓvΩi»tflñriŸºÓnÇefl vi»tfl Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ ÅeÑeflºÓnŸ ◊bΩiÏ‡o¨sÃcÌ‡o•opŸ biÏ osÃcÌ oopŸ – Óv‰o•o§rŸ voorŸ ◊kiŸºÓnÏ‡dÇeflñrÇeflºÓnŸ 

nŸ 

3 

Reclametaal 

Soms heb je maar een paar woorden nodig voor een 

goede reclameboodschap. 

Bijvoorbeeld: Brood, daar zit wat in. 

Wat kan ik 

5 

Verzin een korte reclameboodschap voor een hamburgerrestaurant. 

Bedenk ook een naam voor het restaurant. 


oorÏ Ik kan taal op straat beter begrijpen. 


Ben je klaar 



2 

Gezond 

Thema 

26

Themawoorden 


Les 1 en 2: 

de activiteit 

Iets waarmee je bezig bent. 

bungelen 

Ergens aan hangen terwijl je een 

beetje heen en weer zwaait. 

de doelman 

Hij houdt de bal uit het doel. 

de eindstreep 

Een streep die het einde van een 

afstand bij een wedstrijd aangeeft. 

de energie 

Kracht en zin om iets te doen. 

het evenwicht 

Iets valt niet om. 

het interview 

Een vraaggesprek. 

het record 

De beste prestatie ooit. 

Les 9 en 10: 

het ergens benauwd van krijgen 

Ergens zenuwachtig van worden. 

de benen uit je lijf lopen 

Ergens veel moeite voor doen. 

zich bezeren 

Zich pijn doen. 

het bezoekuur 

De tijd dat je iemand in het 

ziekenhuis mag bezoeken. 

je buik ervan vol hebben 

Ergens genoeg van hebben. 

de kwaal 

Iets lastigs met je lichaam. 

je taai houden 

Volhouden, ook al valt het tegen. 

de uitdrukking 

Woorden die samen een bijzondere 

betekenis hebben. 

het startsein 

Het teken waarop je begint. 

het synoniem 

Een woord dat hetzelfde betekent. 

toejuichen 

Iemand met geschreeuw begroeten. 

de worp 

De gooi. 

verzwikken 

Je voet te ver buigen. Je pezen 

rekken uit. Dat doet pijn. 

voortdurend 

Zonder ophouden. 

de ziekenhuisopname 

In het ziekenhuis moeten blijven. 

zwellen 

Dik worden, opzetten. 


27

Les2 



Je oefent 

• woorden bij het thema sport. 

• een woord omschrijven met een synoniem. 

Weet je nog 

Sommige woorden betekenen hetzelfde. 

Het zijn synoniemen. 

Met een synoniem kun je een woord omschrijven. 

Het doelpunt is een synoniem van de goal. 

Stoppen is hetzelfde als ophouden. 

1 

2 

3 

Lees de zinnen. 

Welke zinnen betekenen hetzelfde 

Zet achter elke zin de letter van de zin met dezelfde 

betekenis. 

1 Ik heb geen kracht meer. 

2 De doelman hield de bal tegen. 

3 Uitgeput haalde hij de eindstreep. 

4 Ik verlies mijn evenwicht. 

5 Dit is de leukste activiteit. 

a Ik kan mijn balans niet houden. 

b Doodmoe kwam hij over de finish. 

c De keeper kon een doelpunt voorkomen. 

d Deze bezigheid doe ik het liefst. 

e Mijn energie is op. 


Welke woorden zijn synoniemen 

Onderstreep de synoniemen, elk paar in een eigen kleur. 

Welk woord is het goede synoniem 

Streep het foute woord door. 

1 de activiteit: de wedstrijd 

de bezigheid 

2 het startsein: het beginteken de begintijd 

3 bungelen: hangen stuntelen 

4 het interview: het verhaal 

het vraaggesprek 

Åefl 

cfl 

◊b· 

a 

dŸ 

28 

Groep 5 – Thema 2 Gezond – Week 1

4 


4 

1 finish 

2 kracht 

3 keeper 

4 gooi 

5 snelste tijd 

1 

2 

e 

n 

i n 

3 

d 

o 

s t 

w 

o 

r 

p 

e 

5 

r 

e 

c 

p 

e e o 

r l r 

g m d 

i 

e 

a 

n 

5 

A Zoek de synoniemen. 

de bezigheid stuntelen vechten de gooi onhandig doen 

knokken de trainer de activiteit de worp de coach 

∏s¡t®uŸºÓn»tÑeflºılÇeflºÓnŸ 

lÇefl nŸ 

dÇefl ◊bÉeflºÓziÏ‡gŒºıhÇe®iÏ‡dŸ befl ÓvÉeÌ‡cflºıh»tÑeflºÓnŸ veÌ dÇefl gÎo•oiŸ gÎooiŸ 

dÇefl ¿tflñrÏ‡aiŸºÓnÇeflñrŸ 

rŸ 

o§nŸºıhÏ‡aŸºÓnÏ‡diÏ‡g› onŸ nÏ dÏ‡o£eflºÓnŸ oefl dÇefl aÏ‡cÀt®iŸºÓvΩi»tÑe®i»tfl 

vi»tÑe®i»tfl 

◊kŸºÓnÏ‡oßkŸºıkÇeflºÓnŸ 

okŸ kÇefl nŸ 

dÇefl Ów‰o§rpŸ 

orpŸ 

dÇefl cÌ‡o•aÏ‡cflºıhŸ oaÏ cfl B Schrijf de zin opnieuw en gebruik zo veel mogelijk synoniemen. 

6 

De uitgeputte arbiter gaf onmiddellijk het signaal voor de rust. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: D±efl ÓvÉeflñrŸºÓmÏ‡o£e®iÏ‡dÇefl vefl oe®iÏ ∏sÃcflºıhÇe®iÏ‡ds∑rÇeÌ‡cflºıh»tÑeflñrŸ h»tÑefl rŸ gÎaŸºıf≠ diŸñrÇeÌ‡cÀtfl 

◊hÇeÀtfl ¿tÑeflºıkÇeflºÓnŸ Óv‰o•o§rŸ voorŸ dÇefl pÏ‡auŸºÓzÇefl. 

Omschrijf twee woorden voor je maatje. 

Laat je maatje het woord raden. 

Wat kan ik 

Ben je klaar 

toejuichen het record bungelen het evenwicht 

Ik ken de woorden rondom het thema sport. 

Ik kan een woord omschrijven met een synoniem. 



Groep 5 – Thema 2 Gezond – Week 1 29

Les4 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je een stappenplan schrijft. 

Weet je nog 

In een stappenplan schrijf je stap voor stap hoe je iets 

doet. Voor iedere stap zet je een nummer. Je begint elke 

zin met een werkwoord. 

Dit is het rugbyteam van Nieuw-Zeeland. 

Voor iedere wedstrijd doet het team een soort dans. 

Daarmee laten de spelers zien hoe stoer ze zijn. 

Zo proberen ze de tegenstanders een beetje bang te 

maken. Zo’n dans heet een haka. 

1 

Deze rugbyspeler voert een haka uit. 

Zet de bewegingen in de goede volgorde. 

Nummer 1 is al voor je gedaan. 

Schrijf zelf de andere nummers in de hokjes. 

5 

1 

2 4 

30 


2 

3 


Maak een stappenplan voor de haka. 

Schrijf de stappen op. 

1 Ga met je benen wijd staan. 

2 

3 

4 

5 

ZÏ‡aŸºıkŸ dÏ‡o•o§rŸ oorŸ jœefl ◊kŸºÓniÇeÑëflºÓnŸ. 

nŸ. 

DÄo£efl DÄoefl jœefl aŸñrŸºÓmÇeflºÓnŸ ovefl o§vÉeflñrŸ ÅeflºılŸºıkÏ‡aÏ‡aŸñrŸ. 

lŸ aŸ SÍtÌ‡aŸºÓmpŸ ÓmÇeÀtfl jœefl Óv‰o£eÀtfl oeÀtfl opŸ opŸ dÇefl gÊrÏ‡o§nÏ‡dŸ. 

onÏ SÍtÑeÑeflºıkŸ jœefl ¿tÌ‡o§nÏ‡g› onÏ ui»tfl. 

Bedenk nu zelf een haka. 

Verzin andere bewegingen. 

Maak een stappenplan voor jouw haka. 

Schrijf iedere stap op een nieuwe regel. 

Begin elke stap met een werkwoord. 


oorÏ 4 



1 Ik heb voor iedere stap een nummer gezet. ja / nee 

2 Iedere zin begint met een werkwoord. ja / nee 

3 Ik heb duidelijk geschreven. ja / nee 

Wat kan ik 

Ik kan een stappenplan maken. 


Ben je klaar 



Les6 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je woorden in alfabetische volgorde zet. 

Weet je nog 

Beginnen woorden met dezelfde letter Kijk dan naar de 

tweede letter van het woord. 

1 

2 

Bedenk met je maatje vier sporten of spellen die 

eindigen op bal. 

Zet ze in alfabetische volgorde in rijtje 2. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: Óv‰o£eÀtfl 

oeÀtfl 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ◊kÏ‡o§rŸºıf≠ 

orŸ ◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: Óv‰oßlŸºılÇe®y› 

olŸ lÇe®y› 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ◊hÏ‡aŸºÓnÏ‡dŸ 

Zet de woorden in de goede lijst. 

bal 

bal 

bal 

bal 

judo wielrennen roeien karate 

Alfabetische volgorde: 

◊hÏ‡aŸºÓnÏ‡dŸºıb‰aŸºılŸ 

◊kÏ‡o§rŸºıf¥b‰aŸºılŸ kÏorŸfbaŸlŸ 

Óv‰o£eÀtflºıb‰aŸºılŸ 

oeÀtfl lŸ 

Óv‰oßlŸºılÇe®yŒºıb‰aŸºılŸ 

olŸ lÇe®yŒ boksen kungfu surfen ijshockey 

badminton duiken hockey turnen 

3 

sporten a-h sporten i-p sporten q-z 

◊b‰oßksªeflºÓnŸ 

oksªefl ◊b‰aÏ‡dŸºÓmiŸºÓn»tÌ‡o§nŸ 

onŸ 

duiŸºıkÇeflºÓnŸ 

◊hÏ‡o•cflºıkÇe®y› 

ocfl jÒuÏ‡dÏ‡o¢ 

◊kÏ‡aŸñrÏ‡a»tÑefl 

a»tÑefl 

◊kuŸºÓnÏ‡gŒºıfØuŸ 

fuŸ 

ÿÒs∂hÏ‡o•cflºıkÇe®y› 

ocfl Drie kinderen spelen een spelletje. 

Wie het eerst in het alfabet voorkomt, mag beginnen. 

Zet in iedere kolom een rondje om die naam. 

ÓwΩiÇeflºılŸñrÇeflºÓnŸºÓnÇeflºÓnŸ wiÇefl lŸ nÇefl ÛrÏ‡o£e®iÇeflºÓnŸ 

oe®iÇefl ∏sπuŸñrŸºıf≤eflºÓnŸ 

fefl ¿t®uŸñrŸºÓnÇeflºÓnŸ 

nŸ 

1 2 3 4 

Aukje Erik Jorrit Otto 

Alex Eelke 

Jeroen Ouafa 

Ahmed Eva Yke Uba 

32 


4 

Kijk naar de boeken op tafel. 

Zet ze op volgorde van het alfabet op de plank. 

Trek een lijn van elk boek naar de plank. 

5 

Ontcijfer het bericht. 

Schrijf in het hokje onder elke letter de 

volgende letter van het alfabet. 

Een paar letters staan er al. 

l n q f d m f d d m 

m 

o¢ ÛrŸ g› Åefl ÓnŸ g Åefl Åefl ÓnŸ 

v d c r s q h i c 

6 

w 

Åefl dŸ ∏sŸ ¿tfl ÛrŸ iŸ j› dŸ 

Maak een geheim bericht. Bedenk een code. 

Drie letters vooruit in het alfabet 

Of twee achteruit 

Bedenk het zelf. Schrijf een bericht. 

Kan een maatje jouw code kraken 



Ik kan woorden in alfabetische volgorde zetten. 


Ben je klaar 



Les8 


Je leert 

1 

• wat de hoofdpersoon van een boek is. 

Schrijf de titels van drie boeken op. 

Zet erachter over wie het boek gaat. 

1 

2 

3 


oorÏ Uitleg 

Hoofdpersonen 

In de meeste boeken is één persoon het belangrijkst. 

Die noem je de hoofdpersoon. De hoofdpersoon van het 

boek Pipi Langkous is Pipi Langkous. Soms heb je twee 

hoofdpersonen, bijvoorbeeld in Suske en Wiske. 

2 

Lees het verhaal uit het boek Goal!. 

Goal! 

Tim staat voor de spiegel in de badkamer. 

Bezorgd kijkt hij naar zijn ene oog. Toen hij thuiskwam, 

had zijn vader er koude washandjes opgelegd. En 

zonet heeft hij er nog heel veel spuug op gesmeerd. 

Maar niks helpt. Zijn oog is dik en blauw geworden. 

Het is maar goed dat Lindsey niet is komen spelen, 

denkt hij opgelucht. Dan hoort hij de auto van 

zijn moeder voor het huis stoppen. Vlug rent Tim 

naar beneden en gaat aan tafel zitten. 

Zijn vader doet de deur open. 

‘Hoi, Tim,’ zegt zijn moeder als ze de kamer 

binnenkomt. ‘Heb je het leuk gehad vandaag’ Ze wil 

hem een kus geven. Maar als ze zijn blauwe oog ziet, 

blijft ze geschrokken staan. ‘Wat is er met jou gebeurd’ 

‘Ik ... eh ... ik kreeg een bal tegen mijn oog.’ Tim draait 

zijn gezicht zo ver mogelijk bij zijn moeder vandaan. Hij 

vindt het vreselijk als ze bezorgd tegen hem doet. 

‘Een bal tegen je oog Hoe kan dat nou’ 

‘Gewoon,’ zegt Tim. ‘Die bal kwam opeens naar me toe.’ 

Zuchtend gaat zijn moeder aan tafel zitten. ‘Waarom 

kun jij alleen maar aan voetballen denken Er zijn toch 

genoeg andere dingen te doen’ 

Vivian den Hollander 

34 


3 

4 

5 

6 

Wie is de hoofdpersoon in Goal 

Wat weet je van de hoofdpersoon 

Kruis de goede antwoorden aan. 

 

 

 

 

TÈiŸºÓmŸ 

Het is een jongen. 

Hij is ziek. 

Hij heeft een hond. 

Hij houdt van tennis. 

Zijn vriendin heet Lindsey. 

Hij heeft een blauw oog. 

Hij is een voetballer. 

Hij heeft veel vrienden. 

Tim zegt hoe hij een blauw oog heeft gekregen. 

1 Gelooft zijn moeder hem ja / nee 

2 Door welke zin weet je dat 

Schrijf de eerste drie woorden van die zin op. 

WÄaÏ‡aŸñrÏ‡o§mŸ aŸ omŸ ◊kuŸºÓnŸ jÒÿ›... 

Waarschijnlijk heeft Tim niet echt een bal tegen 

zijn oog gekregen. 

Bedenk hoe hij aan het blauwe oog is gekomen. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: Hÿ› ◊hÇeÑeflºıf√tfl ftfl gœeflºÓv‰o•cflºıh»tÑeflºÓnŸ ocfl ÓmÇeÀtfl iÇeflºÓmÏ‡aŸºÓnÏ‡dŸ. 

7 

Je hebt een stuk van Goal! gelezen. 

Wat vind je ervan 

Ik vind het verhaal 

omdat 



Ik kan zeggen wie de hoofdpersoon van een boek is. 


Ben je klaar 



Les10 



Je oefent 

• woorden bij het thema dokter. 

• hoe je iets met uitdrukkingen kunt zeggen. 

Weet je nog 

Vaak zeg je dingen precies zoals ze zijn. Maar soms kun je 

ze ook met een uitdrukking zeggen. 

Ik ben daar onhandig in. 

Ik heb daarvoor twee linkerhanden. 

1 

Welke uitdrukking hoort bij het plaatje 

Schrijf het goede nummer naast het plaatje. 

1 het er benauwd van krijgen 

2 de benen uit je lijf lopen 

3 je buik ervan vol hebben 

4 je taai houden 

2 4 

2 

Lees de zin. Is het waar 

Zet dan een kruisje in het vakje bij de zin. 

 

 

 

3 1 

Als je je bezeert, heb je pijn. 

Als je een kwaal hebt, mankeer je niks. 

Bij een ziekenhuisopname slaap je thuis. 

Als je voet zwelt, wordt hij dik. 

Als je voortdurend jeuk hebt, is de jeuk snel over. 

Als je je taai houdt, houd je je stijf. 

Als je het benauwd krijgt, vindt je iets een beetje eng. 

36 


3 

Welke zinnen horen bij elkaar 

Zet achter elke zin de letter van de zin die erbij hoort. 

1 Ik moet naar opa in het ziekenhuis. 

2 Ik wacht niet nóg langer op de bus. 

3 Auw! Ik zet mijn voet verkeerd neer. 

4 Maar ik ga niet huilen hoor. 

cfl 

◊b· 

dŸ 

aŸ 

a Ik hou me taai. 

b Ik heb mijn buik ervan vol. 

c Het is bezoekuur. 

4 

d Ik heb hem verzwikt. 

Welk woord is geen kwaal 

Zet daar een streep door. 

verkoudheid hoofdpijn knipoog hooikoorts 

5 

Welk woord hoort niet bij een ziekenhuis 

Zet daar een streep door. 

wachtkamer buskaart verband verpleegster 

6 

Jij hebt je vast weleens bezeerd. 

Schrijf op wat er toen gebeurde. 



Ben je klaar 

Ik ken de woorden rondom het thema dokter. 

Ik weet wat uitdrukkingen zijn. 




Les12 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• het invullen van persoonlijke gegevens. 

Weet je nog 

Je persoonlijke gegevens zijn: 

• je voornaam en achternaam 

• je straat en huisnummer 

• je postcode en woonplaats 

• je geboortedatum 

• je geboorteplaats. 

1 

Aan wie geef je je persoonlijke gegevens 

Kruis de goede vakjes aan. 

2 

 

Wat hoort bij elkaar 


 

38 


3 

4 

Kijk naar het formulier van opdracht 2. 

Wat is waar 

Kruis het goede antwoord aan. 

 

Samuel woont in Bergen op Zoom. 

Samuel is in 2008 geboren. 

Samuel is 33 jaar. 

Vul nu je eigen gegevens in. 

Wat kan ik 

5 



1 Ik heb alles ingevuld. ja / nee 

2 Ik heb alles goed ingevuld. ja / nee 

3 Ik heb duidelijk geschreven. ja / nee 

Ik kan mijn persoonlijke gegevens invullen. 


Ben je klaar 



Les14 


Je herhaalt 

• voorzetsels. 

Weet je nog 


1 

Kijk naar het plaatje. 

Vul de goede voorzetsels in. 

Kies uit: 

onder op naast voor aan 

opŸ opŸ 

o§nÏ‡dÇeflñrŸ onÏ Óv‰o•o§rŸ voorŸ 

aÏ‡aŸºÓnŸ 

aŸ ÓnÏ‡aÏ‡as¡tfl 

as¡tfl 

1 De pillen liggen het nachtkastje. 

2 De jongen ligt de dekens. 

3 De bloemen staan het raam. 

4 De kamerjas hangt de muur. 

5 De verpleegster staat het bed. 

2 

A Zo wordt de kamer gezelliger. 

Vul het juiste voorzetsel in. 

iŸºÓnŸ/opŸ 

nŸ/opŸ 

opŸ opŸ 

iŸºÓnŸ 

aÏ‡aŸºÓnŸ 

aŸ 1 Speelgoed de kast. 

2 Bananen het tafeltje. 

3 Een clown de bedden. 

4 Slingers het plafond. 

B Bedenk zelf nog drie dingen. 

Gebruik drie verschillende voorzetsels. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: EÑeflºÓnŸ ◊fμo«tÌ‡o¢ fotÌ o aÏ‡aŸºÓnŸ aŸ dÇefl ÓmuuŸñrŸ. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: EÑeflºÓnŸ pÇeÀtfl aÏ‡aŸºÓnŸ aŸ ◊hÇeÀtfl ◊hÏ‡aÏ‡aŸºıkjœefl. 

aŸ ◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: EÑeflºÓnŸ ◊kŸºÓnuŸºıf¥f≤eflºılŸ fefl lŸ ÓnÏ‡aÏ‡as¡tfl as¡tfl dÇefl jÎonÏ jÎo§nÏ‡gœeflºÓnŸ. 

nŸ. 

40 


3 

Welke voorzetsels passen in de zin 

Zet daar een streep onder. 

onder – op – achter – naast – voor – tussen 

De helikopter landt ... het ziekenhuis. 

4 

5 

6 

Welk voorzetsel past in de zin Schrijf er zes op. 

De clown springt ... het bed. 

Kijk naar het plaatje op de vorige bladzijde. 

Bedenk waar jij je verstopt. 

Laat je maatje raden. 

Bedenk drie dingen die je klaslokaal gezelliger maken. 

Vertel steeds waar die dingen op staan, aan 

hangen, enzovoorts. 

Maak er zinnen mee met een voorzetsel. 

1 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: opŸ opŸ 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: iŸºÓnŸ 


oorÏ ◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ÓnÏ‡aÏ‡as¡tfl 

as¡tfl 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: o§vÉeflñrŸ ovefl ◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: aÏ‡cflºıh»tÑeflñrŸ 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: Óv‰o•o§rŸ voorŸ 

2 

Wat kan ik 

3 



Ben je klaar 



Les16 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• de tegenwoordige en verleden tijd van werkwoorden. 

Weet je nog 

Aan het werkwoord kun je zien wanneer iets gebeurt. 

De verleden tijd (vt) is de tijd van toen. 

De tegenwoordige tijd (tt) is de tijd van nu. 

(vt) Gisteren kreeg ik een ijsje. 

(tt) Vandaag krijg ik helemaal niets! 

1 

A Zet een streep onder het werkwoord. 

1 Ik hou van schaatsen. 

2 Gisteren schaatste ik heel hard. 

3 Er lag een steen op het ijs. 

4 Maar die zag ik niet. 

5 Toen viel ik erover. 

6 Moet je kijken. 

7 Mijn hele knie is in het verband. 

8 Het bloedde enorm. 

9 Het doet nog steeds pijn. 

tt 

 

 

 

 

vt 

 

 

 

 

 

2 

B Staat het werkwoord in de tt of in de vt 

Kruis het goede vakje aan achter de zin. 

Streep het foute woord door. 

1 Gisteren kom 

/ kwam ik te laat uit bed. 

2 Ik wil / wilde niet te laat op school komen. 

3 Daarom begin / begon ik te rennen. 

4 Kijk, nu heb / had 

ik een pleister op mijn knie. 

5 Jij weet / wist 

vast wel hoe dat komt. 

42 


3 

Schrijf de woorden in het goede rijtje. 

zwellen bezeren bezoeken verzwikte viel 

bezocht zwol vallen bezeerde verzwikken 

Doe het zo: 

4 

5 

tt 

ÓzŸºÓwÉeflºılŸºılÇeflºÓnŸ 

wefl lŸ lÇefl ◊bÉeflºÓzÇeflñrÇeflºÓnŸ befl ◊bÉeflºÓzÏ‡o£eflºıkÇeflºÓnŸ befl oefl ÓvÉeflñrŸºÓzŸºÓwΩiŸºıkŸºıkÇeflºÓnŸ vefl wiŸ kÇefl Óv‰aŸºılŸºılÇeflºÓnŸ 

lÇefl Verzin een zin in de tegenwoordige tijd. 

Zeg deze zin tegen je maatje. 

Je maatje zegt de zin na in de verleden tijd. 

Wissel daarna van beurt. 

Bedenk ieder vijf zinnen. 

vt 

Wat kan hier gebeurd zijn 

Schrijf het op in de verleden tijd. 


oorÏ ÓzŸºÓw‰oßlŸ 

olŸ 

◊bÉeflºÓzÇeÑeflñrÏ‡dÇefl befl ◊bÉeflºÓzÏ‡o•cflºıh»tfl befl ocfl ÓvÉeflñrŸºÓzŸºÓwΩiŸºık»tÑefl vefl wiŸ ÓvΩiÇeflºılŸ viÇefl lŸ 

Wat kan ik 

Ben je klaar 

Ik kan de tegenwoordige en verleden tijd van 

werkwoorden gebruiken. 




Les18 


Je leert 

• wat braille is. 

Uitleg 

Braille 

Braille (zeg: brajje) is een blindenschrift. De letters 

bestaan uit bobbeltjes in het papier. Die bobbeltjes 

kun je voelen. Zo kan een blinde de tekst lezen: 

niet met zijn ogen, maar met zijn vingers. 

Voor blinde mensen worden speciale boeken in braille 

gemaakt. 

1 

2 

Doe dit met een maatje. 

Je maatje houdt de ogen dicht. 

Geef je maatje een voorwerp uit de klas. 

Je maatje voelt en raadt wat het is. 

Dit is het alfabet in braille. 

Schrijf de letters van het alfabet eronder. 

44 


3 

Wat staat hier 

Schrijf het eronder. 

4 

I°kŸ ◊kÏ‡aŸºÓnŸ ◊børÏ‡aiŸºılŸºılÇefl brÏ lÇefl ◊lÇeflºÓzÇeflºÓnŸ. 

Schrijf je voornaam in braille. 

Maak de goede rondjes zwart. 

5 

A Schrijf een korte tekst in braille over een schooluitje 

dat nog gaat komen. 

B Ruil je schrift met dat van een maatje. 

Lees elkaars tekst in braille. 

Welke letters of woorden zijn nog niet goed 

Verbeter ze hier: 



Ik kan braille lezen. 


Ben je klaar 



3 

Samen 

Thema 

46

Themawoorden 


Les 1 en 2: 

de beslissing 

Een keuze die je maakt. 

de brutaliteit 

Iets doen of zeggen wat onbeleefd is. 

Les 9 en 10: 

betrappen 

Zien dat iemand iets stiekems doet. 

de driftkikker 

Iemand die snel boos wordt. 

het eens zijn met iemand 

Je geeft iemand gelijk. 

de gebeurtenis 

Iets wat gebeurt. 

grinniken 

Zachtjes lachen binnen in je mond. 

de humor 

Iets waarom je kunt lachen. 

het karakter 

Hoe iemand is. 

plezier beleven 

Iets leuk vinden. 

de presentatie 

Iets vertellen met publiek erbij. 

de reden 

Waarom je iets doet. 

vergeven 

Het niet meer vervelend vinden wat 

een ander je heeft aangedaan. 

de vriendschap 

Je bent vrienden met iemand. 

de gezichtsuitdrukking 

Hoe iemand zijn gezicht houdt. 

Daaraan zie je hoe hij zich voelt. 

het nadeel 

De onprettige kant van iets. 

de opschepper 

Iemand die heel trots op zichzelf is en 

dat laat merken. 

overdrijven 

Iets veel groter maken dan het is. 

de pechvogel 

Iemand die vaak pech heeft. 

de roddel 

Een naar verhaal over iemand, dat 

wordt verteld als die persoon er niet 

bij is. 

de teleurstelling 

Iets wat tegenvalt. 

twijfelen 

Niet precies weten wat je moet 

kiezen of doen. 

verrast 

Onverwacht blij worden van iets of 

iemand. 

het voordeel 

De prettige kant van iets. 


47

Les2 



Je oefent 

• woorden bij het thema vriendschap. 


Weet je nog 

Werkwoorden en zelfstandige naamwoorden zijn soms 

familie van elkaar. 

buigen 

de buiging 

1 

2 


humor plezier beleven gebeurtenis karakter beslissing 

1 Bryan is heel geduldig en sportief. 

Deze dingen horen bij zijn 

2 Kiky kiest voor een blauwe kamer. Dat is haar 

3 Als iemand grappig is, heeft hij 

4 Een is iets wat gebeurt. 

5 Als Josseline en Arlette afspreken, is het altijd gezellig. 

Ze 

samen veel 

Welk werkwoord of zelfstandig naamwoord zit in 

deze woorden verstopt 

1 het gegrinnik 

2 gebeuren 

3 vrienden zijn 

4 brutaal 

5 de vergiffenis 

6 beslissen 

gœeflºıbÉe®uŸñr»tÑeflºÓnis 

be®uŸ ◊bÉeflºılÇeflºÓvÉeflºÓnŸ befl lÇefl vefl kÏ aŸ rÏ aŸ k»tÑefl rŸ. 

◊huŸºÓmÏ‡o§rŸ. 

orŸ. 

gÊriŸºÓnŸºÓniŸºıkÇeflºÓnŸ 

niŸ dÇefl gœeflºıbÉe®uŸñr»tÑeflºÓnis 

be®uŸ dÇefl ÓvøriÇeflºÓnÏ‡dsÃcflºıhÏ‡apŸ vriÇefl dÇefl ◊børu»tÌ‡aŸºıli»tÑe®i»tfl bru»tÌ ÓvÉeflñrÏ‡gœeflºÓvÉeflºÓn vefl vefl dÇefl ◊bÉe®s∂lisπsπiŸºÓnÏ‡g› be®s∂lis s iŸ pŸºılÇeflºÓziÇeflñrŸ. 

◊bÉe®s∂lisπsπiŸºÓnÏ‡g›. be®s∂lis s iŸ 48 

Groep 5 – Thema 3 Samen – Week 1

3 


1 Wanneer je vrienden bent met iemand. 

2 Hoe iemand is. 

3 Een keuze die je maakt. 

4 Zachtjes lachen met je mond dicht. 

5 Iets waarom je kunt lachen. 

4 

1 

5 4 

h g e 

u r s k 

m i l a 

o n i r 

v r i e n d s c h a p 

A Ben je het met deze zin eens 


Brutale kinderen krijgen alles voor elkaar. 

3 

b 

i s k 

k i t 

e n e 

n g r 

2 

mee eens / niet mee eens 

B Leg je antwoord uit. 

1 Mee eens, omdat 


oorÏ 2 Niet mee eens, omdat 

Wat kan ik 

Ben je klaar 

Ik ken de woorden rondom het thema vriendschap. 




Groep 5 – Thema 3 Samen – Week 1 49

Les4 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je kunt opschrijven waarom je iets doet of waarom je iets wilt. 

Je schrijft een verhaal. 

Weet je nog 

Een reden begint met de woorden omdat of want. 

1 

Lees de tekst. 

Onderstreep de woorden die een reden aangeven. 

2 

Vul nu zelf de bladzijde uit het vriendenboekje in. 

50 


3 

Lees het verhaal van Adam en geef antwoord. 

Ik wil piloot worden, omdat je dan over de hele wereld reist. 

Vliegtuigen gaan heel snel. Dat vind ik leuk. 

Het is mijn wens om in een straaljager te vliegen, want die 

gaan veel sneller dan een gewoon vliegtuig. 

4 

1 Welke twee vragen heeft Adam gekozen 

WÄa»tfl ÓwΩiŸºılŸ wiŸlŸ jœefl ◊lÏ‡a»tÑeflñrŸ Ów‰o§rÏ‡dÇeflºÓnŸ 

orÏ WÄa»tfl is jœefl gÊrÏ‡o•o«t®s¡tÑefl oot®s¡tÑefl ÓwÉeflºÓns wefl 2 Onderstreep de woorden die een reden aangeven. 

Schrijf een kort verhaal over jezelf. 

Kies daarvoor twee vragen uit het vriendenboekje. 

Je verhaal heeft ongeveer zes zinnen. 



5 

Ben je klaar 



1 Ik heb twee vragen uitgekozen. ja / nee 

2 Ik heb de woorden omdat en want gebruikt. ja / nee 

3 Mijn verhaal heeft ongeveer zes zinnen. ja / nee 

Ik kan opschrijven waarom ik iets doe of wil. 

Ik kan een verhaal schrijven. 




Les6 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• wat de stam van een werkwoord is. 

Weet je nog 

Je weet al wat werkwoorden zijn. Dat zijn woorden die 

vertellen wat iemand of iets doet. 

De stam is de kortste vorm van het werkwoord. Het is de 

ik-vorm in de tegenwoordige tijd. 

lopen – loop 

lachen – lach 

1 

2 

Schrijf de stam op. 

1 zwemmen 

2 aaien 

3 beantwoorden 

4 logeren 

5 grinniken 

6 twijfelen 

7 beslissen 

ÓzŸºÓwÉeflºÓmŸ 

wefl aÏ‡aiŸ 

aiŸ 

◊bÉeÌ‡aŸºÓn»tflºÓw‰o•o§rÏ‡dŸ beÌ oorÏ ◊lÏ‡o•gœeÑeflñrŸ 

ogœeÑefl gÊriŸºÓnŸºÓniŸºıkŸ 

niŸ ¿tflºÓwΩÿŒºıf≤eflºılŸ 

wÿŒ fefl lŸ 

◊bÉe®s∂lis be®s∂lis 

Rara, over welke stam gaat het 

ÓmÇeÑeÀtfl 

◊kŸºÓnipŸ 

◊luis¡tÑeflñrŸ 

ÅeÑeÀtfl 

1 Met een meetlint ik. 

2 Met een schaar ik. 

3 Naar muziek ik. 

4 Met bestek ik. 

3 

Welk werkwoord hoort bij de stam 

Schrijf het op. 

◊kÏ‡oßkÇeflºÓnŸ 

okÇefl gÎaÏ‡aŸºÓnŸ 

aŸ ◊liÏ‡gÎgœeflºÓnŸ 

1 kook 4 fluit 

2 ga 5 sta 

3 lig 6 vraag 

◊f¥lui»tÑeflºÓnŸ 

∏s¡tÌ‡aÏ‡aŸºÓnŸ 

aŸ ÓvørÏ‡aÏ‡gœeflºÓnŸ vrÏ 52 


4 

Schrijf de stam in de puzzel. 

 

1 vergeven 

2 tobben 

1 v e 

2 

r 

t 

g 

o 

e 

b 

e f 

3 kletsen 

3 

k l e t s 

4 schudden 

4 

s c h u d 

5 zeuren 

5 

z e u r 

5 

6 dromen 

Wat lees je onder de pijl 


Schrijf drie keer een stam op die erbij past. 

6 

gÎo£eÌ‡dŸ gÎoeÌ ÓzÏ‡o¢ 

d r o o m 

Wat kan ik 

6 

ÛrÏ‡o£e®pŸ 

oe®pŸ 

Zet de stam in de verleden tijd. 

Doe het zo: 

Ik vind computeren heel leuk. 

1 Ik loop naar school. 

2 Ik ren over het schoolplein. 

3 Daar zie ik mijn beste vriend. 

4 Ik zeg hallo tegen hem. 

◊kŸºıliŸºÓmŸ 

Óv‰o§nÏ‡dŸ 

onÏ ◊liÇe®pŸ 

ÛrÇeflºÓnÏ‡dÇefl 

ÓzÏ‡aÏ‡g› 

ÓzÇe®iŸ 

Ik kan de stam van een werkwoord vinden. 

ÅeÑeÀtfl 


Ben je klaar 



Les8 


Je leert 

1 

• wat stripverhalen zijn. 

Welke stripverhalen ken je Schrijf er drie op. 

1 

2 

3 


oorÏ Uitleg 

Strips 

In een strip vertellen de plaatjes het verhaal. Maar er zijn 

ook praatwolkjes. Daarin staat wat de figuren in de strip 

zeggen. 

2 

Lees het stripverhaal. 

Uit: Bollie en Billie, Jean Roba 

54 


3 

4 

5 

Kruis het vakje aan bij het goede antwoord. 

Het stripverhaal gaat over … 

te laat zijn. 

buiten spelen. 

de vrienden Billie en Bollie. 

 

In het derde plaatje staat een praatwolkje. 

Lees de woorden in het wolkje. 

Wie zegt dit 

Billie 

vader of moeder 

de hond 

een vriend 

 

Teken hoe het verhaal verder gaat. 

Maak ook praatwolkjes. 

Schrijf een leuke tekst in de praatwolkjes. 

Wat kan ik 

Ik kan vertellen wat een strip is. 


Ben je klaar 



Les10 



Je oefent 

• woorden bij het thema pesten en plagen. 

• een woord onthouden met een woordkast. 

Weet je nog 

Sommige woorden horen bij een bepaald onderwerp. Die woorden 

zeggen bijvoorbeeld dat iets fijn of juist niet fijn is. Wil je deze 

woorden beter onthouden Schrijf ze dan in een woordkast. 

1 

2 

Kies het goede antwoord 

1 Een opschepper is bescheiden. 

2 Een driftkikker wordt snel boos. 

3 Een roddel is iets aardigs. 

4 Een pechvogel heeft vaak geluk. 

A Kijk naar de gezichtsuitdrukkingen. 

Hoe voelen deze kinderen zich 

goed 

 

fout 

 

 

 

ÓvÉeflñrÏ‡dŸñriÇeÀt®iÏ‡g› vefl riÇeÀt®iÏ ◊b∞lÿ› 

ÓvÉeflñrŸñrÏ‡as¡tfl vefl rÏ ÓmisπsªeflºılÿŒºıkŸ 

sªefl lÿŒ ÓvÉeflñrŸºıliÇeflºıfμdŸ vefl liÇefl fdŸ 

◊b‰o•o¨s boos 

B Vul de woordkast in. 

Gebruik je woorden van vraag 2A. 

56 


3 

4 


twijfelen teleurstelling betrapt verrast roddel 

1 Ik wilde stiekem een snoepje pakken, maar mijn moeder 

heeft me 

◊bÉeÀtflñrÏ‡ap»tfl. beÀtfl ÓvÉeflñrŸñrÏ‡as¡tfl vefl rÏ ¿tÑeflºılÇe®uŸñrs¡tÑeflºılŸºıliŸºÓnÏ‡g› 

lÇe®uŸ lŸ liŸ ÛrÏ‡o•dÏ‡dÇeflºılŸ 

odÏ dÇefl lŸ 

¿tflºÓwΩÿŒºıf≤eflºılÇeflºÓnŸ. 

wÿŒ fefl lÇefl 2 Mart heeft gekookt. Wat is mama ! 

3 We moeten al gaan. Wat een ! 

4 An vertelt een gemene over mij. 

5 Ik blijf maar Ik weet niet wat ik voor 

mijn verjaardag moet vragen. 

Maak een woordkast over warm en koud. 

5 

A Wat zegt deze persoon Schrijf het op. 

1 Een pechvogel: 

2 Een driftkikker: 


oorÏ 3 Een opschepper: 

Wat kan ik 

Ben je klaar 

B Hoe noem je iemand die dit doet 


1 Iemand die wandelt. 

2 Iemand die goochelt. 

3 Iemand die roddelt. 

4 Iemand die tekent. 

ÅeÑeflºÓnŸ Ów‰aŸºÓnÏ‡dÇeflºılÏ‡aÏ‡aŸñrŸ 

lÏ aÏ ÅeÑeflºÓnŸ gÎoocfl gÎo•o•cflºıhÇeflºılÏ‡aÏ‡aŸñrŸ 

lÏ aŸ ÅeÑeflºÓnŸ ÛrÏ‡o•dÏ‡dÇeflºılÏ‡aÏ‡aŸñrŸ 

odÏ dÇefl lÏ aŸ rŸ 

ÅeÑeflºÓnŸ ¿tÑeflºıkÇeflºÓnÏ‡aÏ‡aŸñrŸ 

aŸ Ik ken de woorden rondom het thema pesten en plagen. 

Ik kan een woord onthouden met een woordkast. 




Les12 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je voordelen en nadelen beschrijft. 

Je schrijft een verhaal. 

Weet je nog 

Een voordeel is het tegenovergestelde van een nadeel. 

Voordelen maken dingen fijn en makkelijk. Nadelen 

maken dingen vervelend en moeilijk. 

1 

Zet een groene streep onder de voordelen. 

Zet een rode streep onder de nadelen. 

1 In de zomer mag ik lekker lang buiten spelen. 

2 Maar op het veldje ligt wel veel hondenpoep. 

3 Als je klassenhulp bent, mag je een sticker uitzoeken. 

4 De zee is veel te wild om in te zwemmen. 

2 

Groep 5 maakt klassenregels om het pesten 

tegen te gaan. 

Lees deze regels. Beantwoord daarna de vragen. 

Regel 1: Er komt een pestpolitie. Deze kinderen lopen 

in de pauze rond. Ze letten goed op dat er niemand 

wordt gepest. Als iemand iets doet wat niet mag, 

schrijven ze zijn naam op. 

Regel 2: Er komt een pestdoos. Hier kun je een briefje 

in doen als je wordt gepest of weet dat er wordt 

gepest. Zo kan de juf of meester er iets aan doen. 

Pestpolitie 

Pestdoos 

1 Welke klassenregel lijkt jou het best Waarom 


oorÏ 2 Bedenk zelf een klassenregel om het pesten te stoppen. 

58 


3 

Kies één klassenregel uit opdracht 2. 

Je mag ook je eigen klassenregel kiezen. 

Schrijf er twee voordelen en twee nadelen bij. 

Hieronder staat wat je precies moet doen. 

1 Je verhaal gaat over de klassenregel. 

2 Je geeft twee voordelen. 

3 Je geeft twee nadelen. 

4 Je gebruikt hoofdletters en punten. 



4 



1 Mijn verhaal gaat over de klassenregel. ja / nee 

2 Ik heb twee voordelen gegeven. ja / nee 

3 Ik heb twee nadelen gegeven. ja / nee 

4 Ik heb hoofdletters en punten gebruikt. ja / nee 

Ik kan voordelen en nadelen beschrijven. 


Ben je klaar 



Les14 


Je herhaalt 

• de tegenwoordige en verleden tijd van werkwoorden. 

Weet je nog 

Aan het werkwoord kun je zien wanneer iets gebeurt. 

De verleden tijd (vt) is de tijd van toen. 

De tegenwoordige tijd (tt) is de tijd van nu. 

1 

In welke tijd staat het werkwoord 

Zet een streep onder de verleden tijd. 

Zet een rondje om de tegenwoordige tijd. 

ik betrapte wij roddelen hij vergeeft 

jij twijfelde jullie overdrijven 

2 

3 

Zet een streep onder het werkwoord. 

1 Ik fiets met mijn vrienden naar huis. 

2 Hij vergaf zijn vriend na een ruzie. 

3 Zij plaagt haar vriendin weleens. 

4 Ik hield niet meer op met grinniken. 

5 Wij maken regels tegen het pesten. 

6 Wij mogen eerder naar buiten. 

7 Hij houdt van poffertjes. 

Kijk naar de zinnen van opdracht 2. 

Is het verleden tijd of tegenwoordige tijd 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

¿tÑeÌ‡gœeflºÓnŸºÓw‰o•o§rÏ‡diÏ‡gœefl oorÏ ¿t®ÿÎdŸ 

ÓvÉeflñrŸºılÇeÌ‡dÇeflºÓnŸ vefl lÇeÌ ¿t®ÿÎdŸ 


ÓvÉeflñrŸºılÇeÌ‡dÇeflºÓnŸ vefl lÇeÌ ¿t®ÿÎdŸ 




60 


4 

5 

Schrijf de zin in de verleden tijd. 

1 Ik twijfel bij wie ik wil spelen. 

I°kŸ ¿tflºÓwΩÿŒºıf≤eflºılÏ‡dÇefl wÿŒ fefl lÏ ◊bΩÿ› bÿ› ÓwΩiÇefl wiÇefl iŸºıkŸ ÓwΩiŸºılÏ‡dÇefl wiŸ ∏sπpÇeflºılÇeflºÓnŸ. 

lÇefl 2 We rennen over het schoolplein. 

W±efl ÛrÇeflºÓnÏ‡dÇeflºÓnŸ nŸ ovefl o§vÉeflñrŸ ◊hÇeÀtfl ∏sÃcflºıhÏ‡o•oßlpŸºılÇe®iŸºÓnŸ. 

oolpŸ lÇe®iŸ 3 De juf roept naar de kinderen. 

D±efl jÒuŸºıf≠ ÛriÇe®pŸ ÓnÏ‡aÏ‡aŸñrŸ aŸ dÇefl ◊kiŸºÓnÏ‡dÇeflñrÇeflºÓnŸ. 

nŸ. 

4 Hij lacht haar vaak uit. 

Hÿ› ◊lÏ‡aÏ‡cflºıh»tÑefl ◊hÏ‡aÏ‡aŸñrŸ aŸ Óv‰aÏ‡aŸºıkŸ vaÏaŸkŸ ui»tfl. 

5 Paul houdt niet van lezen. 

PÄauŸºılŸ ◊hiÇeflºılÏ‡dŸ lÏ ÓniÇeÀtfl Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ ◊lÇeflºÓzÇeflºÓnŸ. 


Wat is hier gebeurd 

Schrijf het op in de verleden tijd. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: HÇeÀtfl ÓmÇe®isπjœeflŸ ÓmÏ‡o•cflºıh»tfl ocfl ÓniÇeÀtfl 

ÓmÇeÑeÌ‡dÏ‡o£eflºÓnŸ oefl ÓmÇeÀtfl ◊hÇeÀtfl ∏sπpÇeflºılŸ. lŸ. D±efl 

◊kiŸºÓnÏ‡dÇeflñrÇeflºÓnŸ nŸ iŸºÓnŸ ◊hÇeÀtfl gÊrÏ‡o£e®pjœefl oe®pjœefl ÓzÇe®iÏ‡dÇeflºÓnŸ 

dÏ‡a»tfl ÓzÇefl ÅeflñrÏ‡gœeflºÓns aŸºÓnÏ‡dÇeflñrs ÓmÏ‡o£e®s¡tfl 

oe®s¡tfl 

gÎaÏ‡aŸºÓnŸ aŸ ∏sπpÇeflºılÇeflºÓnŸ. 

lÇefl Wat kan ik 

Ben je klaar 

Ik kan de tegenwoordige en verleden tijd van 

werkwoorden gebruiken. 




Les16 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• wanneer je een komma gebruikt. 

Weet je nog 

Iedere zin begint met een hoofdletter en eindigt met een 

punt, uitroepteken of vraagteken. 

In een zin kun je een komma gebruiken. Je gebruikt een 

komma als je iets opsomt. 

Er komt dan geen komma voor het woord en. 

Ik houd van honden, paarden en dolfijnen. 

1 

2 

Staan de komma’s goed of fout 


1 Ik, ben in Frankrijk België en, 

Zweden geweest. 

2 Hij twijfelt of hij een rood, 

groen of paars ijsje wil. 

3 Lieke heeft een, broer, een 

broertje en een zus. 

goed 

De komma’s staan op de verkeerde plek. 

Verbeter de zin. Schrijf de goede zin op. 

fout 

1 De juf, gaf een les over, plagen pesten, en vriendschap. 

D±efl jÒuŸºıf≠ gÎaŸºıf≠ ÅeÑeflºÓnŸ ◊lÇe®s ovefl o§vÉeflñrŸ pŸºılÏ‡aÏ‡gœeflºÓnŸ, pÇe®s¡tÑeflºÓnŸ 

ÅeflºÓnŸ ÓvøriÇeflºÓnÏ‡dsÃcflºıhÏ‡apŸ. vriÇefl 2 Mijn beste, vrienden zijn Claire Anna en, Teun. 

MÿŒºÓnŸ ◊bÉe®s¡tÑefl be®s¡tÑefl ÓvøriÇeflºÓnÏ‡dÇeflºÓnŸ vriÇefl nŸ ÓzÿŒºÓnŸ CflºılÏ‡aiŸñrÇefl, lÏ AŸºÓnŸºÓnÏ‡aŸ nÏ ÅeflºÓnŸ T±e®uŸºÓnŸ. 

3 Yari, houdt niet van, roddelen overdrijven en ruzie. 

YÎaŸñriŸ ◊hÏ‡ouÏ‡d»tfl ouÏ ÓniÇeÀtfl Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ ÛrÏ‡o•dÏ‡dÇeflºılÇeflºÓnŸ, 

odÏ dÇefl lÇefl o§vÉeflñrÏ‡dŸñrÿŒºÓvÉeflºÓnŸ ovefl rÿŒ vefl ÅeflºÓnŸ ÛruŸºÓziÇefl. 

4 Op weg naar Marokko rijden, we door België Frankrijk, 

 

 

 

en Spanje. 

OÈpŸ ÓwÉeÌ‡g› weÌg› ÓnÏ‡aÏ‡aŸñrŸ aŸ MÏ‡aŸñrÏ‡oßkŸºıkÏ‡o¢ okŸ kÏ o ÛrÿÎdÇeflºÓnŸ ÓwÉefl wefl dÏ‡o•o§rŸ oorŸ 

B±eflºılÏ‡gÒiÇëfl, lÏ FÜrÏ‡aŸºÓnŸºıkŸñrÿŒºıkŸ rÿŒ ÅeflºÓnŸ SÈpÏ‡aŸºÓnjœefl. 

62 


3 

Wanneer gebruik je de leestekens 


Achter een zin komt een komma. 

Achter een vraagzin staat een punt. 

Een zin begint met een uitroepteken. 

Als je iets opsomt, gebruik je een hoofdletter. 

Achter een zin komt soms een vraagteken. 

4 

5 

Schrijf het verhaal over. 

Gebruik hoofdletters en leestekens. 

ik plaag mijn zusje soms ze is heel bang voor spinnen 

wormen en wespen ik had eens een nepspin in haar 

schoen gedaan mijn zusje dacht dat hij echt was wat 

gilde ze hard daarna konden we er samen om lachen 

plaag jij ook weleens iemand hoe doe je dat 

I°kŸ pŸºılÏ‡aÏ‡aÏ‡g› ÓmÿŒºÓnŸ Ózusπjœefl ∏sÃo§ms. sÃoms. ZÇefl is ◊hÇeÑeflºılŸ lŸ ◊b‰aŸºÓnÏ‡g› baŸnÏg› Óv‰o•o§rŸ voorŸ 

∏sπpiŸºÓnŸºÓnÇeflºÓnŸ, nÇefl nŸ, Ów‰o§rŸºÓmÇeflºÓnŸ orŸ ÅeflºÓnŸ ÓwÉe®sπpÇeflºÓnŸ. we®s I°kŸ ◊hÏ‡aÏ‡dŸ ÅeÑeflºÓns ÅeÑeflºÓnŸ 

ÓnÇe®psπpiŸºÓnŸ piŸ nŸ iŸºÓnŸ ◊hÏ‡aÏ‡aŸñrŸ aŸ ∏sÃcflºıhÏ‡o£eflºÓnŸ oefl gœeÌ‡dÏ‡aÏ‡aŸºÓnŸ. aŸ MÿŒºÓnŸ Ózusπjœefl dÏ‡aÏ‡cflºıh»tfl 

dÏ‡a»tfl ◊hÿ› ÅeÌ‡cflºıh»tfl Ów‰as! WÄa»tfl gÒiŸºılÏ‡dÇefl ÓzÇefl ◊hÏ‡aŸñrÏ‡dŸ! DÄaÏ‡aŸñrŸºÓnÏ‡aŸ aŸ aŸ 

◊kÏ‡o§nÏ‡dÇeflºÓnŸ onÏ nŸ ÓwÉefl wefl ÅeflñrŸ ∏sÃaŸºÓmÇeflºÓnŸ omŸ o§mŸ ◊lÏ‡aÏ‡cflºıhÇeflºÓnŸ. PÖlÏ‡aÏ‡aÏ‡g› jÒÿ› ookŸ o•oßkŸ 

ÓwÉeflºılÇeÑeflºÓns wefl lÇeÑefl iÇeflºÓmÏ‡aŸºÓnÏ‡dŸ HÏ‡o£efl oefl dÏ‡o£efl oefl jœefl dÏ‡a»tfl 

Wat zit er allemaal in je koffer als je op vakantie gaat 

Maak een opsomming. 

Ik ga op reis en ik neem mee 



Ik kan de komma op de goede plaats zetten. 


Ben je klaar 



Les18 


Je leert 

• wat een bijnaam is. 

Uitleg 

Bijnamen 

Iedereen heeft een naam. Sommige mensen hebben een 

bijnaam. Soms om ze te eren. Soms om met ze te spotten. 

Willem van Oranje noemden ze Willem de Zwijger. Dat 

kwam omdat hij op de juiste momenten zijn mond wist te 

houden. 

Maar soms noemen ze iemand met rood haar bijvoorbeeld 

vuurtorentje. Dat is om hem of haar te pesten. 

1 

2 

Zet een streep onder de bijnamen. 

Zoë Hermsen Haantje de Voorste Sven Mikkers 

De Tijger Elastiekje Melanie Martens 

Welke bijnaam hoort bij deze mensen 


de heks de wervelwind de hulk 

64 


3 

4 

Welk beroep hoort bij deze bijnaam 

Schrijf het eronder. 

Meneer Kwast 

Piet Brood 

De man met het mes 

sÃcfl hiŸ lÏ dÇefl rŸ 

◊b‰aŸºıkŸºıkÇeflñrŸ 

kÇefl ∏s∂lÏ‡aÏ‡gœeflñrŸ 

Bedenk een leuke bijnaam voor deze kinderen. 

5 


oorÏ Bedenk nu een bijnaam voor jezelf. 

Vertel ook waarom je deze naam hebt gekozen. 


oorÏ 6 

Bedenk een bijnaam voor twee klasgenoten. 

Leg uit waarom je deze namen hebt gekozen. 

Klasgenoot 1: 


oorÏ Klasgenoot 2: 

Wat kan ik 

Ik weet wat bijnamen zijn. 


Ben je klaar 



4 

Geld 

Thema 

66

Themawoorden 


Les 1 en 2: 

de aanbieding 

Iets is tijdelijk goedkoper dan anders. 

afprijzen 

De prijs lager maken. 

het artikel 

1 Een product in een winkel. 

2 Een tekst in een krant. 

besteden 

Geld uitgeven. 

de boodschap 

Wat je in een winkel koopt. 

de kwaliteit 

Hoe goed of hoe slecht iets is. 

de opsomming 

Een rij dingen of namen. 

de pinautomaat 

Een automaat waar je geld kunt 

halen. 

het product 

Iets wat in een fabriek of boerderij 

gemaakt is en wordt verkocht. 

Les 9 en 10: 

de astronaut 

Een ruimtereiziger. 

de chef 

Het hoofd van een afdeling. 

het droomberoep 

Beroep dat je later graag doet. 

de filmster 

Iemand die in films speelt en 

beroemd is. 

het idool 

Iemand die je bewondert. 

de inleiding 

Het eerste gedeelte van een tekst. 

ontslaan 

Zeggen dat iemand niet meer mag 

komen werken. 

het personeel 

De mensen die bij een bedrijf werken. 

de profvoetballer 

Voetballer die zijn geld verdient met 

voetballen. 

de reclame 

Een product aanprijzen. 

tijdelijk 

Voor een tijdje. 

voordelig 

Iets kost minder dan normaal. 

het slot 

1 Het einde van een verhaal. 

2 De sluiting van een deur of raam. 

3 Het kasteel. 

volgens 

Zoals iemand heeft gezegd. 

voorbereiden 

Jezelf klaarmaken voor iets. 


67

Les2 



Je oefent 

• woorden bij het thema geld. 

• hoe je woorden opzoekt in het woordenboek. 

Weet je nog 

In een woordenboek staan woorden in alfabetische 

volgorde. Achter het woord lees je de betekenis. 

Sommige woorden hebben meer dan één betekenis. 

1 

Zoek het goede woord bij de zin. 


Hier staan afgeprijsde artikelen in. de aanbieding 

Dit haal je in de supermarkt. het product 

Iets wat in een fabriek wordt gemaakt. 

Hier ben je blij mee als je een artikel koopt. 

de bank 

de reclamefolder 

Hierop kun je uitrusten als je 

boodschappen hebt gedaan. 

de boodschap 

2 

Maak de zinnen af. Kies uit: 

reclamefolder artikel afprijzen 

aanbieding besteden 

1 Jasper heeft een duur op zijn 

verlanglijstje staan: het piratenschip van Lego. 

2 ‘Zo veel geld hebben we niet te ,’ 

zegt papa meteen. 

3 ‘Het kan alleen als de speelgoedwinkel de lego eens flink gaat 

aŸºıfØpŸñrÿŒºÓzÇeflºÓnŸ. 

fpŸ ’ 

aŸñr»t®iŸºıkÇeflºılŸ 

lŸ 

◊bÉe®s¡tÑeÌ‡dÇeflºÓnŸ be®s¡tÑeÌ 4 En moet je dit nou zien: deze week is het piratenschip in de 

aÏ‡aŸºÓnŸºıbΩiÇeÌ‡diŸºÓnÏ‡g›. 

aŸ biÇeÌ nÏ ÛrÇeÌ‡cflºılÏ‡aŸºÓmÇeflºıfμoßlÏ‡dÇeflñrŸ 

lÏ folÏ rŸ 

5 Jasper rent meteen met de naar zijn vader. 

68 

Groep 5 – Thema 4 Geld – Week 1

3 

4 

Wat betekenen deze woorden 

Schrijf steeds twee betekenissen op. 

Gebruik het woordenboek. 

1 Jasper betaalt een hoge prijs. 

Femke haalt de eerste prijs. 

1 Ów‰a»tfl iÇeÀt®s ◊kÏ‡o¨s¡tfl, os¡tfl, 2 ◊bÉeflºılÏ‡o§niŸºÓnÏ‡g› befl lÏ oniŸ nÏ Óv‰o•o§rŸ voorŸ dÇefl ÓwΩiŸºÓnŸºÓnÏ‡aÏ‡aŸñrŸ wiŸnŸnÏaÏaŸrŸ 

2 Vorst hoort bij de winter. 

Sommige landen hebben een vorst. 

1 ¿tÑeflºÓmpÇeflñrÏ‡a»t®uuŸñrŸ rŸ onÏ o§nÏ‡dÇeflñrŸ ÓnuŸºılŸ gÊrÏ‡aÏ‡dÇeflºÓnŸ, 2 ◊kÏ‡o§niŸºÓnÏ‡g› 

oniŸ nÏ 3 De dollar heeft een hoge koers. 

Het schip vaart een verkeerde koers. 

1 Ów‰aÏ‡aŸñrÏ‡dÇefl aŸ Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ gœeflºılÏ‡dŸ, lÏ 2 ÛriÏ‡cflºıh»t®iŸºÓnÏ‡g› diÇefl ÅeÑeflºÓnŸ ∏sÃcflºıhipŸ ◊kiÇe®s¡tfl 

A Maak de puzzel. 

1 Of iets een goed of slecht product is. 

2 Een product dat je in een winkel koopt. 

3 Hier haal je geld uit de muur. 

4 Iets aanschaffen in de winkel. 

5 Een artikel is niet duur maar … 

6 Een tv-spotje over een nieuw product. 

B Welk woord lees je onder de pijl 

ÓwΩiŸºÓnŸºıkÇeflºılŸ wiŸ lŸ 

 

1 

k w a l i t e i t 

2 

a r t i k e l 

3 

p i n a u t o m a a t 

4 

k o p e n 

5 

v o o r d e l i g 

6 

r e c l a m e 

Wat kan ik 

Ben je klaar 

Ik ken de woorden rondom het thema geld. 

Ik kan woorden opzoeken in het woordenboek. 



Groep 5 – Thema 4 Geld – Week 1 69

Les4 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je een folder schrijft. 

Weet je nog 

In een folder maak je reclame. 

Zo maak je een folder: 

• Gebruik veel foto’s en plaatjes. 

• Maak korte zinnen. Dan komt je boodschap duidelijk over. 

• Een beetje overdrijven en opscheppen mag. 

1 

2 

Reclametaal of gewone taal 


1 De allergrootste en lekkerste 

chocoladerepen! 

2 Jij krijgt ook een drankje. 

3 Voor de ouders is er taart. 

4 Er is een prachtig zwembad met 

supersnelle glijbanen. 

5 In de supermarkt is nu tijdelijk 

voordelig speelgoed te koop! 

Dit zijn gewone zinnen. 

Maak er reclamezinnen van. 

Doe het zo: 

Ik verkoop mijn ruimtestation. 

1 Wie wil mijn oude skates kopen 

2 ‘Iep!’ is een mooie film. Ga maar kijken. 

reclametaal 

3 De Julianaschool krijgt nieuwe computers. 

4 Bij camping De Bosuil treedt vanavond clown 

Coco op. 

gewone taal 

I°kŸ ÓvÉeflñrŸºıkÏ‡o•opŸ veflrŸkÏoopŸ ÓmÿŒºÓnŸ ◊fμaŸºÓn»tÌ‡as¡t®isÃcflºıhÇefl faŸ as¡t®isÃcfl ÛruiŸºÓm»tÑe®s¡tÌ‡a»t®iÏ‡o§nŸ! 

onŸ! 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: KÏ‡o•opŸ oopŸ dÇeflºÓzÇefl ∏s∂kÏ‡a»tÑe®s, ÓzÏ‡o¢ gÎoeÌ gÎo£eÌ‡dŸ aŸºıls ÓniÇe®uŸºÓw·! 

w! 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: GÎaŸ ÓnÏ‡aÏ‡aŸñrŸ aŸ dÇefl ÓmÏ‡o•oiÇefl ooiÇefl ◊fØiŸºılŸºÓmŸ fiŸlŸmŸ ‘I±e®pŸ!’. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: NiÇe®uŸºÓwÉefl wefl cÌ‡o§mpu»tÑeflñrs ompu»tÑefl opŸ opŸ dÇefl JÒuŸºıliÏ‡aŸºÓnÏ‡asÃcflºıhÏ‡o•oßlŸ! 

asÃcfl oolŸ! 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: KÏ‡o§mŸ omŸ ÓnÏ‡aÏ‡aŸñrŸ aŸ cÌ‡aŸºÓmpiŸºÓnÏ‡g› D±efl BÄos BÄo¨sπuiŸºılŸ ÅeflºÓnŸ ÓziÇefl 

cflºılÏ‡o§wønŸ lÏ ownŸ CÌ‡o•cÌ‡o¢! ocÌ o! 

 

 

 

 

 

70 


3 

Schrijf eerlijk en kort op wat je ziet. 

4 

ÅeÑeflºÓnŸ ÓvΩis vis iŸºÓnŸ ÅeÑeflºÓnŸ 

◊kÏ‡o§mŸ 

omŸ 

Kies één plaatje van opdracht 3. 

Schrijf er een reclametekst bij. 

• Gebruik korte zinnen. 

• Je mag nu wat overdrijven. 

• Zorg dat je zinnen aantrekkelijk zijn. 

• Maak er een tekening bij. 


oorÏ ÅeÑeflºÓnŸ Óv‰o£eÀtflºıb‰aŸºılŸ 

oeÀtfl lŸ 

ÅeÑeflºÓnŸ ÿÒsπjœefl iŸºÓnŸ dŸñriÇefl 

◊kŸºılÇe®uŸñrÇeflºÓnŸ 

Wat kan ik 

5 



1 Ik heb korte zinnen gebruikt. ja / nee 

2 Mijn zinnen zijn aantrekkelijk. ja / nee 

3 Mijn tekening past bij de tekst. ja / nee 

4 Mijn tekst is echt reclametaal. ja / nee 

Ik kan een folder schrijven. 


Ben je klaar 



Les6 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je verkleinwoorden maakt. 

Weet je nog 

Je kunt achter een zelfstandig naamwoord -je zetten. 

Je maakt dan een verkleinwoord. 

Soms moet je nog een letter toevoegen: -tje, -etje of -pje. 

Luister altijd goed hoe je het zegt. Schrijf het woord zo 

makkelijk mogelijk op. 

Voor een verkleinwoord gebruik je in het enkelvoud nooit 

het lidwoord de. 

de fiets – het fietsje 

de schoen – het schoentje 

1 

2 

Lees de tekst. 

Onderstreep elf verkleinwoorden. 

Ik weet een leuk winkeltje. Het is in het straatje achter 

het kerkje. Een oud mannetje is er de baas. Hij verkoopt 

de lekkerste dropjes. Ook heeft hij andere lekkere 

dingetjes, zoals spekjes, zakjes salmiak en zuurtjes. Ik 

zou er best een dagje willen rondhangen. Dan at ik 

stiekem overal een hapje van. 

Hoe maak je het verkleinwoord 

Zet een kruisje. 

1 straat 

2 gang 

3 artikel 

4 prijs 

5 kamer 

6 folder 

7 duim 

8 zeef 

9 oom 

10 ding 

-je -tje -etje -pje 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

72 


3 

4 

Maak verkleinwoorden. Denk aan het lidwoord. 

1 de winkel 

2 het schuim 

3 het springtouw 

4 de glitterpen 

5 het puzzelboek 

6 het damspel 

hÇeÀtfl wiŸ nŸ kÇefl l»t®jœefl 

◊hÇeÀtfl ∏sÃcflºıhuiŸºÓmpjœefl 

◊hÇeÀtfl ∏sπpŸñriŸºÓnÏ‡g⁄tÌ‡ouŸºÓwÕt®jœefl 

ouŸ t®jœefl 

◊hÇeÀtfl gŒºıli»tÀtÑeflñrpÇeflºÓnŸºÓnÇeÀt®jœefl 

nÇeÀt®jœefl 

◊hÇeÀtfl puŸºÓzŸºÓzÇeflºılŸºıb‰o£eflºıkjœefl 

zÇefl lŸ oefl ◊hÇeÀtfl dÏ‡aŸºÓmsπpÇeflºılŸºılÇeÀt®jœefl 

lŸ lÇeÀt®jœefl 

Welke cadeautjes vraag je voor je verjaardag 

Schrijf verkleinwoorden op. 


oorÏ 5 

6 

A Waarom schrijf je niet ringje, appelje en boomje 

Spreek deze verkleinwoorden uit zoals je ze hier leest. 

Waarom kun je niet achter elk woord -je zetten 

OÜmÏ‡dÏ‡a»tfl jœefl dÇefl Ów‰o•o§rÏ‡dÇeflºÓnŸ oorÏ ÓzÏ‡o¢ ÓniÇeÀtfl ui»t®sπpŸñrÇeÑeflºık»tfl. 

B Hoe schrijf je de woorden goed 

ÛriŸºÓnÏ‡gœeÀt®jœefl, appÇeflºıl»t®jœefl, l»t®jœefl, ◊b‰o•o§mpjœefl 

oompjœefl 

Soms moet je meer doen dan -tje of -etje achter 

een woord zetten. Kijk maar naar het woord kam. 

Het verkleinwoord krijgt er ook een m bij. 

kam – kammetje plan – plannetje tor – torretje 

Wat kan ik 

Schrijf van deze woorden het verkleinwoord op. 

1 man 

2 bar 

3 dame 

4 kom 

ÓmÏ‡aŸºÓnŸºÓnÇeÀt®jœefl 

nÇeÀt®jœefl 

◊b‰aŸñrŸñrÇeÀt®jœefl 

rÇeÀt®jœefl 

dÏ‡aŸºÓmÇeÀt®jœefl 

◊kÏ‡o§mŸºÓmÇeÀt®jœefl 

omŸ mÇeÀt®jœefl 

Ik kan verkleinwoorden maken. 


Ben je klaar 



Les8 


Je leert 

1 

• hoe je een inhoudsopgave gebruikt. 

A Kijk naar de lijst met boeken hieronder. 

Welke twee boeken wil je graag lezen 

Ik wil nummer 

lezen, omdat 


oorÏ Ik wil ook nummer 

lezen, omdat 

B Wat zal er in de boeken staan 

Boek nummer : 

Boek nummer : 

De Ruiter’s Documentatiecentrum 

Junior Informatie 

33 Edelstenen 

34 Fotomodel 

67 Baby 

140 Vuurwerk 

162 Robots 

239 Stunts 

248 Surfen 

254 Vlotten 

Uitleg 

Inhoudsopgave 

Voor in een boek staat een inhoudsopgave. 

Daarin lees je wat er in het boek staat. En op welke 

bladzijde. Je vindt zo gemakkelijk wat je zoekt. 

Op de volgende bladzijde zie je de inhoudsopgave van 

Junior Informatie, nummer 81, De olifant. 

74 


Inhoud 

Wat is een olifant 3 

Slurven 5 

Waterpret 7 

Leven in een groep 9 

De geboorte 10 

Baby-olifantjes 12 

Opgroeien 14 

Leven en dood 16 

2 

3 

Kijk in de inhoudsopgave en geef antwoord. 

1 Je wilt weten wat een olifant met zijn slurf doet. 

Op welke bladzijde ga je lezen 

opŸ opŸ ◊b∞lÏ‡aÏ‡dŸºÓzÿÎdÇefl 5 

2 Je wilt weten hoe olifanten sterven. Waar vind je dit in het boek 


3 Je wilt weten of olifanten zich wassen. Waar kijk je 


Bij opdracht 1 heb je een boek gekozen. 

Maak de inhoudsopgave bij dit boek. 



Ik kan de inhoudsopgave van een boek gebruiken. 


Ben je klaar 



Les10 



Je oefent 

• woorden bij het thema droomberoep. 


Weet je nog 

Weet je niet wat een woord betekent Kijk dan naar 

de rest van de zin en de zinnen daarna. 

1 

2 

Welk beroep is dit Vul in. 

boswachter tandarts acteur 

aÏ‡cÀtÑe®uŸñrŸ 

1 De kijkt en luistert goed naar de 

mensen om zich heen. Hij doet ze dan na op het toneel. 

◊b‰o¨s∑w‰aÏ‡cflºıh»tÑeflñrŸ 

os 2 De bewaakt bossen en natuurgebieden. 

Hij zorgt dat planten en dieren er goed kunnen leven. 

3 Als je een gaatje hebt, boort de in je kies. 

Daarna doet hij een vulling in de kies. 

Zoek de woorden. 

Sommige woorden moet je omgekeerd lezen! 

Zet een cirkel rond de woorden. 

1 iemand die les geeft 

2 iemand die zingt voor zijn beroep 

3 iemand die boeken schrijft 

4 iemand die je beter maakt 

5 iemand die jij erg bewondert 

6 iemand die het hoofd van een afdeling is 

7 iemand die een ruimtereis maakt 

¿tÌ‡aŸºÓnÏ‡dÏ‡aŸñr»t®s 

c z r a e c w u r k i o t 

h f g d f v b r z y s o e 

e n r o t n e n e i a f r 

f s a k n z a n g e r l s 

m x a t t u a n o r t s a 

e t r e v j i r h c s a n 

t r e r m m e d c b e s t 

v e l o o d i e o r a e n 

76 


3 

4 

Hoe noemen we het Vul in. 

1 De mensen die bij een bedrijf werken, noemen we het 

2 Iemand die veel bewonderaars heeft, noemen we een 

3 Zeggen dat iemand niet meer op het werk mag komen, is iemand 

o§n»t®s∂lÏ‡aÏ‡aŸºÓnŸ. on»t®s∂lÏ aŸ nŸ. 

Welke woorden horen bij dit beroep 

Vul de vakjes van het woordweb in. 

pÇeflñrsÃo§nÇeÑeflºılŸ. 

rsÃonÇeÑefl lŸ. 

iÏ‡dÏ‡o•oßlŸ. 

oolŸ. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: dÏ‡o£eflºılŸ 

oefl lŸ 

Óv‰o£eÀtflºıb‰aŸºılŸ 

oeÀtfl lŸ 

¿tflñrÏ‡aiŸºÓnÇeflñrŸ 

rŸ 

gÎo•aŸºılŸ gÎoaŸ profvoetballer 

pÇeflºÓnÏ‡aŸºıl»t®y› 

l»t®y› 

∏sÃcflºıhÇe®iÏ‡ds∑rÇeÌ‡cflºıh»tÑeflñrŸ 

h»tÑefl rŸ 

5 

Gebruik de woorden in een zin. 

tekst buitenspel lens gewichtloos 

1 De filmster roept: 

2 De fotograaf zegt: 

3 De voetballer schreeuwt: 

4 De astronaut zegt: 

‘O, iŸºıkŸ ÓmÏ‡o£eÀtfl oeÀtfl ÓÓmÿŒºÓnŸ ¿tÑeflºıks¡tfl ÓnÏ‡o•g› og› ◊lÇeflñrÇeflºÓnŸŸ!’ 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ‘EflºÓvÉeflºÓnŸ vefl ÓmÿŒºÓnŸ ◊lÇeflºÓns ÓvÉeflñrŸºÓwΩisπsªeflºılÇeflºÓnŸ.’ vefl wis sªefl lÇefl ◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ‘Hÿ› ∏s¡tÌ‡aÏ‡a»tfl a»tfl ◊bΩui»tÑeflºÓnsπpÇeflºılŸ!’ bui»tÑefl lŸ! 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ‘IÜnŸ dÇefl ÛruiŸºÓm»tÑefl Ów‰as iŸºıkŸ gœeflºÓwΩiÏ‡cflºıh»tflºılÏ‡o•o¨s.’ wiÏ lÏ oos 

Wat kan ik 

Ben je klaar 

Ik ken de woorden rondom het thema droomberoepen. 





Les12 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je de inleiding en het slot van een verhaal schrijft. 

Weet je nog 

Het begin van een verhaal is de inleiding. In de eerste zin geef 

je aan waarover je gaat schrijven: Ik ga iets vertellen over … 

Het eind van een verhaal is het slot. Daarin herhaal je 

het belangrijkste nog eens: Ik vind astronaut dus een 

droomberoep. 

1 

2 

Lees de zinnen. 

Welke zin is een inleiding 

Zet een rode streep onder die zin. 

Welke zin kun je als slot gebruiken 

Zet er een groene streep onder. 

1 Uitvinders bedenken handige dingen. 

2 Ze zien een probleem en bedenken een oplossing. 

3 Een robot die op je rug kan krabben bijvoorbeeld. 

Handig als je jeuk hebt. 

4 Daarom vind ik uitvinder een droomberoep. 

5 Ik ga iets vertellen over het werk van uitvinder. 

Teken een woordweb over het gekste of vreemdste 

beroep dat je kunt verzinnen. 

Misschien vliegenvanger 

Zet de naam van het beroep in het midden. 

Schrijf daaromheen woorden die in je opkomen. 

78 


3 

4 

Schrijf een tekst over het gekke of vreemde beroep 

uit opdracht 2. Werk op een kladblaadje. 

1 Gebruik het middenwoord van je woordweb voor 

de inleiding. 

2 Kies vijf woorden om de volgende zinnen mee te 

schrijven. 

3 Bedenk een slot dat begint met: En daarom … 

Vertel of je het een leuk beroep vindt of juist 

helemaal niet. 

Is je klad af 

Kijk het na en verbeter de fouten. 

Schrijf het verhaal hieronder in het net. 



5 

Ben je klaar 


Laat ook je maatje je verhaal lezen. 


1 Mijn verhaal heeft een inleiding ja / nee 

2 Mijn verhaal heeft een middenstuk. ja / nee 

3 Mijn verhaal heeft een slot. ja / nee 

4 De zinnen staan in de goede volgorde. ja / nee 

5 Mijn maatje begrijpt het verhaal. ja / nee 

Ik kan een inleiding en een slot schrijven. 

Ik kan een verhaal schrijven. 




Les14 


Je herhaalt 

• hoe je verkleinwoorden maakt en wanneer je een komma gebruikt. 

Weet je nog 

Een verkleinwoord eindigt op -je. 

Bij een verkleinwoord hoort het lidwoord het. 

In een opsomming gebruik je komma’s. 

Voor de woorden en en of zet je geen komma. 

1 

2 

Maak verkleinwoorden. 

Vul de juiste letters in. 

atjœefl 

1 ‘Schat , ga je mee een eind 

vraagt de filmster aan zijn vriendin 

lopen’ 

2 ‘Nee, want ik ben een laars kwijt,’ zegt het griet 

3 ‘Daar zag ik je broer mee fietsen. 

Hij ging naar dat boom 

Nu vliegt hij weg op zijn fiets ’ 

4 ‘Oh, wat is het toch een naar man !’ 

A Wat is het verkleinwoord 

1 de automaat 

2 de wandeling 

3 het geheim 

4 het papier 

5 de slang 

6 de telefoon 

djœefl. 

rsjœefl 

rt®jœefl ¿t®jœefl 

pjœefl.jœefl. 

tsjœefl. 

ÓnÇeÀt®jœefl. 

ÓnÇeÀt®jœefl 

◊hÇeÀtfl au»tÌ‡o§mÏ‡aÏ‡a»t®jœefl omÏ aÏ a»t®jœefl 

◊hÇeÀtfl Ów‰aŸºÓnÏ‡dÇeflºıliŸºÓnÏ‡gœeÀt®jœefl 

liŸ ◊hÇeÀtfl gœeflºıhÇe®iŸºÓmpjœefl 

◊hÇeÀtfl pÏ‡apiÇeflñr»t®jœefl 

◊hÇeÀtfl ∏s∂lÏ‡aŸºÓnÏ‡gœeÀt®jœefl 

◊hÇeÀtfl ¿tÑeflºılÇeflºıfμo•o§n»t®jœefl 

lÇefl foon»t®jœefl 

etjœefl. 

B Maak van de verkleinwoorden gewone woorden. 

Denk aan het lidwoord. 

1 het cadeautje 

2 het tractatietje 

3 het prijsje 

4 het filmpje 

5 het filmsterretje 

◊hÇeÀtfl cÌ‡aÏ‡dÇeÌ‡auŸ 

auŸ 

dÇefl ¿tflñrÏ‡aÏ‡cÀtÌ‡a»t®iÇefl 

a»t®iÇefl 

dÇefl pŸñrÿÒs 

dÇefl ◊fØiŸºılŸºÓmŸ fiŸlŸmŸ 

dÇefl ◊fØiŸºılŸºÓms¡tÑeflñrŸ fiŸ 80 


3 


Maak de zin af. Gebruik komma’s. 

Wat kan ik 

4 

Ben je klaar 

De modeontwerpster bedenkt ¿tÌ‡asπsªeflºÓnŸ, sªefl jÒuŸñrŸºıkÇeflºÓnŸ, ∏s∂hiŸñr»t®s, 

ÛrÏ‡oßkŸºıkÇeflºÓnŸ, okŸ kÇefl ◊børÏ‡o£eflºıkÇeflºÓnŸ, brÏ oefl ∏sÃcflºıhÏ‡o£eflºÓnÇeflºÓnŸ oefl nŸ ÅeflºÓnŸ ∏sπjÎaÏ‡aŸºıl»t®jœe®s. 

aŸ Zet hoofdletters, punten en komma’s. 

Verbeter de fouten in de zinnen. 

1 mijn kleren zijn van een heel beroemde modeontwerper 

en zij is ook heel leif 

MÿŒºÓnŸ ◊kŸºılÇeflñrÇeflºÓnŸ ÓzÿŒºÓnŸ Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ ÅeÑeflºÓnŸ ◊hÇeÑeflºılŸ lŸ ◊bÉeflñrÏ‡o£eflºÓmÏ‡dÇefl befl oefl ÓmÏ‡o•dÇeÌ‡o§n»tflºÓwÉeflñrpÇeflñrŸ odÇeÌ on»tfl wefl rŸ ÅeflºÓnŸ Ózÿ› is ookŸ o•oßkŸ ◊hÇeÑeflºılŸ lŸ ◊liÇeflºıf≠. 

f. 

2 zij maakt mooie klere voor mij maar ook voor mein vaader 

Zÿ› ÓmÏ‡aÏ‡aŸºık»tfl aŸ ÓmÏ‡o•oiÇefl ooiÇefl ◊kŸºılÇeflñrÇeflºÓnŸ Óv‰o•o§rŸ voorŸ Ómÿ›, ÓmÏ‡aÏ‡aŸñrŸ aŸ ookŸ o•oßkŸ Óv‰o•o§rŸ voorŸ 

ÓmÿŒºÓnŸ Óv‰aÏ‡dÇeflñrŸ. 

3 de modeontwerper is mijn moeder dus we hoeve 

nooit te betalen 

D±efl ÓmÏ‡o•dÇeÌ‡o§n»tflºÓwÉeflñrpÇeflñrŸ odÇeÌ on»tfl wefl rŸ is ÓmÿŒºÓnŸ ÓmÏ‡o£eÌ‡dÇeflñrŸ, oeÌ dus ÓwÉefl wefl 

◊hÏ‡o£eflºÓvÉeflºÓnŸ oefl vefl ÓnÏ‡o•oi»tfl ooi»tfl ¿tÑefl ◊bÉeÀtÌ‡aŸºılÇeflºÓnŸ. beÀtÌ 4 mijn moeder is een idool van heel veel frouwen 

MÿŒºÓnŸ ÓmÏ‡o£eÌ‡dÇeflñrŸ oeÌ is ÅeÑeflºÓnŸ iÏ‡dÏ‡o•oßlŸ oolŸ Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ ◊hÇeÑeflºılŸ lŸ ÓvÉeÑeflºılŸ veÑefl lŸ 

ÓvørÏ‡ouŸºÓwÉeflºÓnŸ. vrÏ ouŸ wefl Ik kan verkleinwoorden maken. 

Ik kan een komma op de goede plek zetten. 




Les16 

Woordenschat 

Schrijven 



Je oefent 

• hoe je van twee zinnen één nieuwe zin maakt. 

Weet je nog 

Je kunt van twee zinnen één nieuwe zin maken. Dat doe 

je met: en, want, dus, maar, of. 

Lieke wil graag zangeres worden. 

Ze kan goed zingen. 

Lieke wil graag zangeres worden, 

want ze kan goed zingen. 

1 

Welke zinnen horen bij elkaar 


1 Hou je van tekenen n a en hou je van techniek 

b want hou je van techniek 

2 Misschien is het beroep a of dan mag je lekker tekenen. 

architect iets voor jou 

b want dan mag je lekker tekenen. 

3 Als architect moet je goed a dus je moet ook goed kunnen rekenen. 

2 

kunnen tekenen 

b maar je moet ook goed kunnen rekenen. 

Maak van elke zin twee zinnen. 

1 Meestal tekent een architect met potlood, maar 

hij gebruikt ook wel stiften. 

MÇeÑe®s¡tÌ‡aŸºılŸ ¿tÑeflºıkÇeflºÓn»tfl ÅeÑeflºÓnŸ aŸñrÏ‡cflºıhi»tÑeÌ‡cÀtfl cÀtfl ÓmÇeÀtfl pÏ‡o«tflºılÏ‡o•o•dŸ. otfl lÏ oodŸ. 

Hÿ›› gœeflºıbøruiŸºık»tfl bruiŸ ookŸ o•oßkŸ ÓwÉeflºılŸ wefllŸ ∏s¡t®iŸºıf√tÑeflºÓnŸ. 

ftÑefl 2 De architect gebruikt de computer om te rekenen, 

want hij moet weten wat een ontwerp gaat kosten. 

D±efl aŸñrÏ‡cflºıhi»tÑeÌ‡cÀtfl cÀtfl gœeflºıbøruiŸºık»tfl bruiŸ dÇefl cÌ‡o§mpu»tÑeflñrŸ ompu»tÑefl omŸ o§mŸ ¿tÑefl ÛrÇeflºıkÇeflºÓnÇeflºÓnŸ. 

nŸ. 

Hÿ› ÓmÏ‡o£eÀtfl oeÀtfl ÓwÉeÀtÑeflºÓnŸ weÀtÑefl Ów‰a»tfl ÅeÑeflºÓnŸ on»tfl o§n»tflºÓwÉeflñrpŸ wefl gÎaÏ‡a»tfl a»tfl ◊kÏ‡o¨s¡tÑeflºÓnŸ. 

os¡tÑefl 3 Soms vindt een opdrachtgever het ontwerp niet 

mooi en dan wil hij er niet voor betalen. 

SÄo§ms SÄoms ÓvΩiŸºÓnÏ‡d»tfl viŸ ÅeÑeflºÓnŸ opÏ opÏ‡dŸñrÏ‡aÏ‡cflºıh»tÌ‡gœeflºÓvÉeflñrŸ vefl rŸ ◊hÇeÀtfl on»tfl o§n»tflºÓwÉeflñrpŸ wefl ÓniÇeÀtfl 

ÓmÏ‡o•oiŸ. ooiŸ. DÄaŸºÓnŸ ÓwΩiŸºılŸ wiŸlŸ ◊hÿ› ÅeflñrŸ ÓniÇeÀtfl Óv‰o•o§rŸ voorŸ ◊bÉeÀtÌ‡aŸºılÇeflºÓnŸ. beÀtÌ 82 


3 

4 

Vul het juiste woord in. 

1 Wat vind jij leuk werk Hou je van katten borstelen 

oßf≠ of 

wil je liever paarden aaien 

2 Of hou je van lekker koken wil je 

nieuwe recepten bedenken 

3 Je weet misschien nog niet wat je wilt worden, 

ÓmÏ‡aÏ‡aŸñrŸ 

aŸ Maak de zinnen af. 

dat komt nog wel. 

1 Een astronaut mag niet al te bang zijn, want 


oorÏ ÅeflºÓnŸ / oßf≠ of 

2 In de ruimte kun je niet naar de groenteboer en de slager, dus 

3 Je kunt er ook niet met je fiets rijden of 

4 In een ruimteschip kun je geen familie meenemen, maar 

5 

Schrijf twee lange zinnen. 

Gebruik steeds een ander woord. 

Kies uit: 

of en maar dus want 



Ik kan van twee zinnen één nieuwe zin maken. 


Ben je klaar 



Les18 


Je leert 

• Uitdrukkingen over geld en beroepen. 

Uitleg 

Uitdrukking 

Met een uitdrukking kun je iets op een andere manier 

zeggen. 

Bijvoorbeeld: Het geld groeit me niet op de rug. 

Dat kan je moeder zeggen als je om iets duurs vraagt. 

Ze bedoelt: geld heb je niet vanzelf. 

1 

Wat betekent de uitdrukking 

Zet de goede letter in het hokje achter de zin. 

1 Mijn moeder kreeg een smerig biljet terug. 

Ze zei: ‘Ach, geld stinkt niet.’ 

2 Mijn vader zei in de bloemenzaak: ‘U moet rozen 

niet in de koeling bewaren.’ De bloemenman keek 

mijn vader strak aan en zei alleen maar: 

‘Schoenmaker, blijf bij je leest.’ 

3 Mijn moeder lachte hem uit. Ze zei: ‘Jij denkt maar 

dat je alles beter weet. Maar nu heb je de plank 

misgeslagen!’ 

4 Mijn vader probeerde de aandacht af te leiden. 

Hij vroeg: ‘Welke kruiden gebruik jij in je lekkere 

tomatensoep’ ‘Dat vertel ik jou echt niet,’ 

antwoordde mijn moeder. ‘Want dat is 

het geheim van de smid.’ 

5 ‘Pa en ma,’ riep ik, toen ze begonnen te ruziën, 

‘ik ga naar de speelgoedwinkel, hoor. Want ik 

heb een smak geld voor mijn verjaardag gekregen.’ 

a Bemoei je niet met zaken waar je geen verstand 

van hebt. 

b Dat is mijn geheim en dat gaat jou niets aan. 

c Geld is geld, waar het ook vandaan komt. 

d Heel veel geld. 

e Je hebt je vergist. 

cfl 

aŸ 

Åefl 

◊b· 

dŸ 

84 


2 

3 

4 

Wat betekent de uitdrukking 

Zet een streep onder het juiste antwoord. 

1 De buren zijn rijk. Toch dragen ze 

altijd oude kleren. Ik denk dat ze 

op hun geld zitten. 

2 Ze wassen zich ook niet goed, dus 

ik kom niet graag bij ze in de buurt. 

Als ze me geld beloven, kom ik wel. 

Want hun geld stinkt niet. 

3 Ik heb de buurman een keer 

gevraagd hoe hij aan zijn geld komt. 

Hij zei: ‘Dat is het geheim van de 

smid.’ Nu weet ik het nog niet. 

4 Ik probeerde mijn oude telefoon 

aan de buurman te verkopen voor 

drie euro. Hij vond het een smak 

geld. Nou ja! 

Los de rebus op. Wat betekent deze uitdrukking 

Ze zitten niet op stoelen maar op 

stapels geld. / Ze hebben wel geld, 

maar ze geven het niet uit. / Ze geven 

al hun geld straks in één keer uit. 

Geld ruikt naar rozenwater. / Geld is 

geld. Het maakt mij niet uit waar het 

vandaan komt. / Geld ruikt nergens 

naar. 

Dat wil ik aan niemand vertellen./ Ik 

heb voor smid geleerd. / Ga naar de 

smid, die vertelt het je wel. 

Hij vond het veel te goedkoop. / 

Hij vond het erg veel geld. / Hij 

smakte het geld in de hoek. 

-t -s p=h +sen 

AÏ‡cflºıh»tÑeflñrŸ ◊hÇeÀtfl ÓnÇeÀtfl ÓvΩisπsªeflºÓnŸ. vis sªefl ¿tÑefl ◊lÏ‡aÏ‡a»tfl a»tfl ◊kÏ‡o§mÇeflºÓnŸ omÇefl Óv‰o•o§rŸ voorŸ iÇeÀt®s Ów‰a»tfl jœefl ÓwΩiŸºılÏ‡dÇefl wiŸ ◊hÇeflºıb∞bÉeflºÓnŸ 

befl A Van welk beroep komt de uitdrukking het ijzer 

smeden als het heet is Waarom denk je dat 

VÄaŸºÓnŸ ◊hÇeÀtfl ◊bÉeflñrÏ‡o£e®pŸ befl oe®pŸ Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ ∏s∑miÏ‡dŸ. EÑeflºÓnŸ ∏s∑miÏ‡dŸ mÏ‡aÏ‡aŸºık»tfl 

aŸ Óv‰o•o§rŸºÓwÉeflñrpÇeflºÓnŸ oorŸ wefl rpÇefl Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ ÿŒºÓzÇeflñrŸ. 

Dit betekent: 

Wat kan ik 

B Noem nog een uitdrukking die met dat beroep 

te maken heeft. Schrijf de betekenis erbij. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ◊hÇeÀtfl gœeflºıhÇe®iŸºÓmŸ Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ dÇefl ∏s∑miÏ‡dŸ – di»tfl is aŸºılŸºılÇeÑeflºÓnŸ 

lÇeÑefl ◊bÉeflºıkÇeflºÓnÏ‡dŸ befl ◊bΩÿ› bÿ› ÅeÑeflºÓnŸ ◊kŸºılÇe®iŸºÓnÇefl gÊrÏ‡o£e®pŸ oe®pŸ 

Ik ken uitdrukkingen over geld en beroepen. 


Ben je klaar 



Thema1 


Extra 

1 

Je mag zelf een opdracht uitzoeken! 

Je hoeft dus niet met opdracht 1 te beginnen. 

Waar hoort de reclametekst bij 


Het nieuws dichterbij shampoo 

Er verzorgd uitzien automerk 

Voorsprong door techniek reisbureau 

Waar u naar buiten rent, gaan wij naar binnen krant 

De nummer één in games groentewinkel 

Even helemaal weg speelgoedwinkel 

Lekker gezond, lekker voordelig brandweer 

2 

Wat is jouw favoriete speelgoed 

Verzin er een reclamezin voor. 

1 Mijn favoriete speelgoed: 


oorÏ 2 De reclamezin: 

3 

Elias wil graag een jungle-kamer. 

Teken en kleur zijn kamer in jungle-stijl. 

86 

Groep 5 – Thema 1 Om je heen

4 

Lees het eerste woord. 

Onderstreep een woord en maak een dubbelwoord. 

Doe het zo: 

bos 

krant / brand / hand 

1 kikker pilletje / billetje / gilletje 

2 vogel poep / stoep / soep 

3 bloemen geur / deur / scheur 

5 

4 regen lui / trui / bui 


Maak een fantasiewoord. 

Bedenk een zin met de betekenis van het woord. 

Doe het zo: 

boskrant 

1 

2 

IÜnŸ dÇefl b os∂kŸ rÏ aŸ n»tfl s¡tÌ aÏ a»tfl hÇeÀtfl b osÃdiÇefl rÇefl nŸ niÇe®uŸ ws. 


oorÏ 3 

6 

4 

Een elfje is een gedicht van elf woorden. 

Lees het elfje voor meester Koen. 

Schrijf nu een elfje voor je meester of juf. 

één woord 

twee woorden 

drie woorden 

vier woorden 


oorÏ © Noordhoff Uitgevers bv 

één woord 

Groep 5 – Thema 1 Om je heen 87

7 

Super is heel groot of heel positief. 

Onderstreep de betekenis heel groot. 

Zet een rondje om de betekenis heel positief. 

superman superleuk superjuf supertanker superidee 

supervliegtuig supermacht superblij superfeest superster 

8 

A Lees vijf zinnen uit Ana’s dagboek. 

Om half acht ben ik in mijn pyjama naar beneden 

gestormd. 

In de kamer lagen mijn cadeautjes al klaar. 

Op school heb ik stokjes met kaas en fruit getrakteerd, 

heel lekker. 

Om één uur belde oma op om me te feliciteren. 

En ’s middags ben ik met mama naar de stad gegaan om 

nieuwe kleren te kopen. 

B Schrijf nu vijf zinnen uit jouw dagboek. 


oorÏ 88 

Groep 5 – Thema 1 Om je heen

Thema2 


Extra 

1 



Zoek twaalf sporten. Zet er een cirkel om. 

De woorden staan , , en . 

e b a s k e t b a l s o r v k 

s o f k a u m a l a f r p o a 

p k l i m m e n i b a u s e n 

o s y ë a e w r s k a t e n o 

t e n n i s i l a n s o l a ë 

e n e f r u s o b o d u j p n 

k a r a t e r m e h o c k e y 

2 

Schrijf je favoriete sport met grote letters op. 

Versier de letters met dingen die bij de sport passen. 

3 

Vul de goede vorm van het werkwoord in. 

Je mag hetzelfde werkwoord vaker gebruiken. 

voelen – blijven – lachen – vragen – zijn – hebben – kijken 

w as 

◊hÏ‡aÏ‡dŸ 

Óv‰o£eflºılŸ 

oefl lŸ 

◊hÇeflºıb· 

ÓvørÏ‡o£eÌ‡g› vrÏ oeÌ ◊kÇeÑeflºıkŸ 

kŸ 

B°lÿŒºıf≠ 

◊lÏ‡aÏ‡cflºıh»tÑefl 

1 Gisteren ik ziek. 

2 Toen ik koorts. 

3 Nu ik me veel beter. 

4 Maar ik geen zin in school. 

5 Vanochtend mijn moeder hoe het ging. 

6 Toen ik heel zielig. 

7 Ze zei: ‘ nog maar lekker thuis vandaag’. 

8 Toen ik in mezelf. 


Groep 5 – Thema 2 Gezond 89

4 

Maak de drie sportkwartetten af. 

watersporten balsporten vechtsporten 

◊kÏ‡aŸºÓnÏ‡o£ëflºÓnŸ 

oëfl nŸ 

Åe®iÏ‡gœeflºÓnŸ 

aŸºÓn»tflºÓw‰o•o§rÏ‡dŸ 

oorÏ Óv‰oßlŸºılÇe®yŒºıb‰aŸºılŸ 

olŸ lÇe®yŒ ¿tÌ‡aÇeflºıkŸºÓw‰o§nÏ‡dÏ‡o¢ 

onÏ o 

5 

Maak de kamer gezelliger. 

Teken deze dingen erbij: 

bloemetjes op het behang – een lamp aan het plafond – 

een plant naast de bank – een hond onder de tafel 

6 

Zet de folders op volgorde van het alfabet in het folderrek. 

Vul de rijen van links naar rechts. 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

aÏ‡dÇeflºÓmŸºÓnÏ‡o•o•dŸ 

oodŸ 

aŸºıfÚv‰aŸºılŸºılÇeflºÓnŸ 

fv lÇefl gÊriÇe®pŸ 

◊hÏ‡o•oiŸºıkÏ‡o•o§r»t®s 

ooiŸ oor»t®s 

ÛruÏ‡gŒºıkŸºılÏ‡aÏ‡cflºıh»tÑeflºÓnŸ 

∏s∑nÏ‡o«tflºÓnÇe®uŸºÓzÇeflºÓnŸ 

otfl nÇe®uŸ nŸ 

∏sπuiŸºıkÇeflñrŸºÓziÇeflºık»tÑefl 

k»tÑefl 

ÓwørÏ‡a»tÀtÑeflºÓnŸ wrÏ ÓzŸºÓwÉeÑeÀtflºÓv‰o£eÀtÑeflºÓnŸ 

weÑeÀtfl oeÀtÑefl 90 

Groep 5 – Thema 2 Gezond

7 

Kies een uitdrukking. 

Teken de uitdrukking zoals je het zegt. 

Zo zeg je het: 

Dit betekent het: 

1 Ik krijg er een punthoofd van. 1 Ik word er gek van. 

2 Hij heeft een gat in zijn hand. 2 Hij geeft te veel geld uit. 

3 Je oren spitsen. 3 Goed luisteren. 

8 

9 

Al deze woorden hebben een synoniem. 

Schrijf dat erachter. Ken je het synoniem niet 

Zoek het dan op in het woordenboek. 

hardlopen 

zwellen 

luisteren 

checken 

illustrator 

cup 

∏sπpŸñriŸºÓn»tÑeflºÓnŸ 

nŸ 

diŸºıkŸ Ów‰o§rÏ‡dÇeflºÓnŸ 

orÏ ◊hÏ‡o§rÇeflºÓnŸ 

orÇefl cÌ‡o§n»tflñrÏ‡oßlÇeflñrÇeflºÓnŸ 

on»tfl olÇefl rÇefl nŸ 

¿tÑeflºıkÇeflºÓnÏ‡aÏ‡aŸñrŸ 

aŸ ◊bÉeflºıkÇeflñrŸ befl Schrijf op welk wereldrecord jij wilt verbreken. 

Wereldrecord lachen verbroken 

Gisteren heeft een groep van achthonderd 

kinderen en volwassenen in Elst het wereldrecord 

lachen verbroken. 

Nooit eerder klonk een lach zo hard. 


Groep 5 – Thema 2 Gezond 91

Thema3 


Extra 

1 



Lees het opsporingsbericht. 

Welk meisje is Saskia 

Zet een rondje om de goede letter. 

Gezocht! 

Wegens het bezit van niespoeder: 

Saskia Plager, negen jaar. Saskia 

heeft kort bruin haar, bruine ogen, 

zomersproetjes op haar wangen, een 

beugel en oorbellen. Ze heeft een 

ketting met een hangertje om. 

2 

A B C 

D 

A De letters van deze woorden zijn door elkaar geraakt. 

Zet de letters weer goed. 

1 vinesdcrhap 

2 tleteuselirnlg 

3 veidinrn 

4 arsfekpen 

5 gzelelig 

ÓvøriÇeflºÓnÏ‡dsÃcflºıhÏ‡apŸ vriÇefl ¿tÑeflºılÇe®uŸñrs¡tÑeflºılŸºıliŸºÓnÏ‡g› 

lÇe®uŸ lŸ liŸ ÓvøriÇeflºÓnÏ‡diŸºÓnŸ vriÇefl nŸ 

aŸºıfØsπpŸñrÇeflºıkÇeflºÓnŸ 

fs gœeflºÓzÇeflºılŸºıliÏ‡g› 

lŸ liÏ g› 

B Maak zelf drie raadselwoorden voor een maatje. 

Schrijf ze op. Ruil je schrift met dat van een maatje. 

Schrijf het goede woord erachter, in het schrift van 

je maatje. 

1 

2 

3 


oorÏ 92 

Groep 5 – Thema 3 Samen

3 

Zoek de woorden. Kijk en . 

t h o n p a u r m n s 

Zet een cirkel om de woorden. 

v r i e n d s c h a p 

vriendschap 

plagen 

samen 

ruzie 

gezellig 

lach 

afspreken 

vriendin 

spelen 

vriend 

r 

i 

e 

n 

d 

i 

n 

u 

z 

g 

g 

s 

a 

h 

z 

v 

e 

j 

g 

f 

b 

i 

g 

z 

i 

k 

s 

i 

e 

e 

e 

v 

r 

i 

e 

a 

y 

l 

b 

e 

i 

k 

v 

p 

l 

a 

g 

e 

n 

m 

r 

i 

w 

t 

r 

u 

i 

a 

g 

a 

o 

j 

l 

f 

s 

p 

r 

e 

k 

e 

e 

l 

e 

n 

u 

p 

m 

l a c h n s a m e n a 

4 

Zet je vriend of vriendin te koop. 

Vertel wat hij of zij goed kan. 


oorÏ w a i n d k i l o m b 

Vriend te koop! 

Marc kan heel goed rekenen. 

Hij is ook heel grappig en 

houdt van gitaarspelen. 

Soms is hij ongeduldig. Maar 

hij snapt alles heel snel. 

Koop hem snel! Want wie 

het eerst komt, wie het eerst 

maalt! 

5 

Maak minstens zes woorden. 

Zet erachter hoeveel punten het woord is. 

Je mag elke letter maar één keer gebruiken. 

◊bΩÿŒºÓv·.: bÿŒv.: ◊hÇeÑeÀtfl (10), ◊hÇeÑeflñrŸ (10), ÓwÉeÑeflñrŸ weÑefl (11), ◊b‰ouŸºÓw· ouŸ (13), 

◊b‰o£eflñrŸ oefl (9), ¿tÑeÑeflñrŸ (10), ◊hÇeÀtÑeflñrŸ (14), ◊hÏ‡oßlŸ olŸ (8). 


Groep 5 – Thema 3 Samen 93

6 

Dit bericht staat in geheimtaal. 

Zoek de code en schrijf het bericht goed op. 

Gzkkn khc, 

HÏ aŸ lŸ lÏ o liÏ dŸ, 

Zkr id chs fdgdhlrbgqhes 

AŸºıls jœefl di»tfl gœeflºıhÇe®iŸºÓmsÃcflºıhŸñriŸºıf√tfl 

hŸ ftfl 

gdas udqszzkc, adm id khc 

◊hÇeflºıbÕtfl ÓvÉeflñr»tÌ‡aÏ‡aŸºılÏ‡dŸ, vefl aŸ lÏ ◊bÉeflºÓnŸ beflnŸ jœefl ◊liÏ‡dŸ 

uzm cd fdgdhld bkta. 

Óv‰aŸºÓnŸ vaŸnŸ dÇefl gœeflºıhÇe®iŸºÓmÇefl cflºıluŸºıb·. luŸ b. 

Gds bktagthr hr zbgsdq 

HÇeÀtfl cflºıluŸºıb∞huis luŸ is aÏ‡cflºıh»tÑeflñrŸ 

cd cdqcd annl. 

dÇefl dÇeflñrÏ‡dÇefl ◊b‰o•o§mŸ. 

oomŸ. 

a = b b = c c = d d = e e = f f = g g = h 

h = i i = j j = k k = l l = m m = n n = o 

o = p p = q q = r r = s s = t t = u u = v 

v = w w = x x = y y = z z = a 

7 

Op internet leg je makkelijk contact met kinderen 

uit andere landen. 

Welke taal spreken deze kinderen 

1 Kelsey komt uit Engeland en spreekt 

2 Quentin komt uit Frankrijk en spreekt 

3 Diëgo komt uit Spanje en spreekt 

4 Isa komt uit Italië en spreekt 

5 Achiel komt uit Griekenland en spreekt 

EflºÓnÏ‡gœeflºıls. 

ls. 

FÜrÏ‡aŸºÓns. 

SÈpÏ‡aÏ‡aŸºÓns. 

aŸ IÍtÌ‡aŸºıliÏ‡aÏ‡aŸºÓns. 

aÏ GÊriÇeflºıks. 

94 

Groep 5 – Thema 3 Samen

Thema4 


Extra 

1 

2 



Welk woord hoort niet in het rijtje thuis Streep het door. 

1 geld – jaszak – munt – biljet 

2 euro – dollar – pond – want 

3 gratis – duur – sjaal 

– goedkoop 

4 zakgeld – wasgoed 

– kleingeld – fooi 

5 krijgen – vest 

– geven – betalen 

Welke zin hoort bij het plaatje 

Schrijf het nummer van de zin bij het plaatje. 

2 3 1 

1 De piloot rende naar zijn vliegtuig. Hij was maar een uurtje te laat. 

2 De fotograaf kwam nog net op tijd om een foto te maken. 

3 

3 De journalist vroeg waarom ze zo lang in het ziekenhuis had gelegen. 

Kijk naar de letters in de blokken. 

Welk woord kun je ermee maken Schrijf het op. 

r e s 

e 

g 

e 

r 

n a z 

ÓzÏ‡aŸºÓnÏ‡gœeflñrÇe®s 

o b 

oßbÉeflñrŸ obefl / ◊b‰o£eflñrŸ 

oefl p e r 

e r 

o n t w 

e d o m 

ÓmÏ‡o•dÇeÌ‡o§n»tflºÓwÉeflñrpÇeflñrŸ 

odÇeÌ on»tfl wefl rŸ 

n i e 

t i 

p a k 

◊kÏ‡api»tÑe®iŸºÓnŸ 


Groep 5 – Thema 4 Geld 95

4 

5 

6 

Heb je weleens van een strimsel gehoord Nee 

Dat klopt, want dat woord bestaat niet. 

Verzin zelf ook woorden die niet bestaan. 

Vul de zin in. 

De 

tegen de 

was 

Wat voor soort gesprekken zijn dit 


De eerste is al voor je gedaan. 

1 telefoongesprek 

2 radiogesprek 

3 kringgesprek 

4 verkoopgesprek 

5 vraaggesprek 


oorÏ gaf een 

Aan welk beroep denk je als je de zin leest 

Zet het beroep achter de zin. 

, omdat zij voor het 

ÅeÑeflºÓnŸ gœe®sπpŸñrÇeflºıkŸ dÏ‡a»tfl jœefl dÏ‡o•o§rŸ oorŸ dÇefl ¿tÑeflºılÇeflºıfμo•o§nŸ lÇefl foonŸ Óv‰o£eflñr»tfl 

oefl ÅeÑeflºÓnŸ gœe®sπpŸñrÇeflºıkŸ dÏ‡a»tfl jœefl opŸ opŸ dÇefl ÛrÏ‡aÏ‡diÏ‡o¢ ◊hÏ‡o•o§r»tfl 

oor»tfl 

ÅeÑeflºÓnŸ gœe®sπpŸñrÇeflºıkŸ ¿t®usπsªeflºÓnŸ sªefl ÓmÇeflºÓnsªeflºÓnŸ nŸ iŸºÓnŸ ÅeÑeflºÓnŸ ◊kŸñriŸºÓnÏ‡g› 

ÅeÑeflºÓnŸ gœe®sπpŸñrÇeflºıkŸ Ów‰aÏ‡aŸñriŸºÓnŸ aŸ dÇefl ÅeÑeflºÓnŸ dÇefl aŸºÓnÏ‡dÇeflñrŸ iÇeÀt®s ÓvÉeflñrŸºıkÏ‡o•op»tfl vefl oop»tfl 

ÅeÑeflºÓnŸ gœe®sπpŸñrÇeflºıkŸ Ów‰aÏ‡aŸñriŸºÓnŸ aŸ ÓvørÏ‡aÏ‡gœeflºÓnŸ vrÏ Ów‰o§rÏ‡dÇeflºÓnŸ orÏ gœe®s¡tÑeflºılÏ‡dŸlÏ 1 Ik slinger je op de bon als je zonder licht fietst. 

2 Vanavond speel ik een oude vrouw, maar 

morgen een meisje. 

3 Ik maak graag kinderen aan het lachen. 

4 Klets niet zo veel en let eens op! 

5 Ik maak de lekkerste broodjes van het land. 

6 Ik snoei de struiken. 

7 Ik bestuur een trein. 

8 Ik rijd de auto van de minster. 

pÏ‡oßli»t®iÇeÌ‡aÏ‡gœeflºÓn»tfl 

oli»t®iÇeÌ aÏ‡cÀtflñriÏ‡cÑefl 

cÑefl 

cflºılÏ‡o§wønŸ 

lÏ ownŸ 

◊lÇeflñrÏ‡aÏ‡aŸñrŸ 

aŸ rŸ 

◊b‰aŸºıkŸºıkÇeflñrŸ 

kÇefl ¿t®uiŸºÓnŸºÓmÏ‡aŸºÓnŸ 

ÓmÏ‡aÏ‡cflºıhiŸºÓnis¡tfl 

cflºıhÏ‡auŸºıf¥f≤e®uŸñrŸ 

f fe®uŸ 96 

Groep 5 – Thema 4 Geld

7 

8 

9 

Verzin een beroemdheid. 

1 Knip een foto van een gezicht uit een tijdschrift. 

2 Verander het gezicht met een zwarte viltstift. 

3 Plak de foto op. 

4 Teken er een mooie lijst omheen, zodat het een 

schilderij lijkt. 

5 Schrijf eronder wie het is, wanneer hij of zij heeft 

geleefd, waarom hij of zij beroemd is geworden. 

Bijvoorbeeld: Dit is Petrus de Graaf (1826–1967). 

Hij is de uitvinder van het lang-zal-je-leven-drankje. 

Voor de zin staat een woord. 

Vul in de zin het verkleinwoord en het meervoud in. 

opa 

haring 

foto 

gat 

1 Ik heb twee De ene is maar klein, 

dat is meer een 

2 Jij krijgt een en ik krijg twee grote 

3 Van dat laten we voor jullie allemaal 

twee grote 

maken. 

4 Ik zie hier een en daar nog twee 

Laat de woorden groeien. Begin met één letter. 

Kijk naar het voorbeeld. 

a 

(+ s) as 

opÏ‡aŸ opÏaŸ ’ ∏s. 

opÏ‡aÏ‡a»t®jœefl. opÏ a»t®jœefl. 

◊hÏ‡aŸñriŸºÓnŸºıkjœefl 

◊hÏ‡aŸñriŸºÓnÏ‡gœeflºÓnŸ. 

nŸ. 

◊fμo«tÌ‡o•o«t®jœefl fotÌ oot®jœefl 

◊fμo«tÌ‡o¢ fotÌ o’ ∏s 

gÎaÏ‡a»t®jœefl 

a»t®jœefl 

gÎa»tÑeflºÓnŸ. 


oorÏ (+ b) bas 

(+ a) baas 

(+ l) blaas 

(+ m) sambal 


Groep 5 – Thema 4 Geld 97

Bronvermelding 

Tekeningen 

Miriam Bos, Apeldoorn: pag. 6-7, 26-27, 46-47, 66-67 

Annelieke Hooymans, Breda: pag. 14, 18, 38 (boven), 48, 50, 58, 61, 85-87 

Suzanne de Riet, Breda: pag. 12-13, 22, 30, 33, 42-43, 56 (boven), 62-63, 76, 78, 

80-81, 90, 92 

José Vingerling, Zwijndrecht: pag. 8, 16, 21, 23-24, 36, 38 (onder), 39-41, 44-45, 

52-53, 56 (onder), 57, 64-65, 93, 95 

Foto’s 

Dargaux Benelux – Roba, Antwerpen: pag. 54 

Foto Natura – Wormerveer: pag. 75 

Fotoredactie, Arnhem: pag. 34, 68 

Ron Giling – Lineair, Arnhem: pag. 25 

Peter Hilz – Hollandse Hoogte, Amsterdam: pag. 24 

Hannah Johnston – Lineair, Arnhem: pag. 30 

Shutterstock, New York: pag. 44, 71, 73, 77, 83 

Teksten 

pag. 34: Vivian den Hollander, Goal!, Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum, 

Houten, 2012.

ISBN 978-90-01-79034-9 

9 789001 790349

Taal op maat antw 5a

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?