Humor

November 2014 •17 E JAARGANG • NUMMER 197
straatmagazine voor Noord-Nederland
Humor
Visschers vuur
Uit een rood nest
Twitterende straatvogels
Belevenissen van de straat
Durf te lachen!
Verkoperspas 2014
Pasnummer 010114
NAAM:Piet Riepe
PRIJS € 1, 80
waarvan 80 cent
voor de verkoper
alleen kopen van
verkoper met badge

2
Kikkers
Humor is emotionele chaos herinnerd in kalmte. Denk hier maar eens over na.
Uitleggen kan ik het maar beter niet, dat is net als het ontleden van een kikker: je
begrijpt het beter, maar de kikker sterft in het proces.
Sommige mensen zeggen dat een gevoel voor humor de enige goddelijke eigenschap
is van de mens. Sneller en directer de waarheid horen dan dat je gewend bent, wordt
ook - niet altijd - als humor ervaren.
Humor komt vaak voor als iets er fout, verontrustend of bedreigend lijkt, maar
tegelijkertijd ook wanneer er orde heerst, de situatie acceptabel en veilig is. Die
tegenstelling is belangrijk bij het begrijpen van het verschijnsel ‘humor’. Als iemand
van de trap valt, is het alleen grappig als diegene niet gewond is.
Bij een vieze mop is er sprake van morele of sociale overtredingen. Er zal echter
alleen om gelachen worden als de ontvanger van de grap liberaal genoeg is om over
gewaagde onderwerpen zoals seks überhaupt te kunnen praten. Woordgrappen
zijn taalkundige overtredingen die nog steeds grammaticaal goed in elkaar zitten.
Bijvoorbeeld Herman Finkers: ‘De leukste grappen zijn de grappen die niet zijn
bedacht. Maar bedenk die maar eens’.
Sarcasme overtreedt de algemene gespreksregels door het tegenovergestelde te
bedoelen van wat gezegd wordt. Bijvoorbeeld over Oscar Wilde: ‘Hij heeft geen
vijanden, maar wordt intens gehaat door zijn vrienden’.
In deze Riepe vindt u artikelen over humorprofessional Bert Visscher, de straatvogels
die tweets schrijven over het leven op straat en een artikel over lachen als medicijn.
Verder nog een verhaal over een gevonden sleuteltje en een stukje over humor op
verschillende plekken op de wereld, waarin helaas wel een aantal kikkers sneuvelt….
Veel leesplezier en vooral blijven lachen!
PROJECTBEGELEIDING WERKPRO
Tjip Schotanus
PROJECTBEGELEIDING FOOLCOLOR MEDIA
Marianne de Lange
Ine Paulien Weijer
REDACTIELEDEN
Arjen Zijlstra
Bert Jan Born
Carin Roelofs
Grada Kos
Hein Tholen
FOTOGRAFIE
Miranda Naberman
Thea Mulder
Joshua Keller
Robin Aalders
VORMGEVING & FOTOBEWERKING
Ria Santing
Anna van Os
Jantina Eppinga
IJsbrand van Leeuwen
Harm Havinga
mieny Bierling
Hein Tholen
Suzanne Posthumus
mayke Zandstra
VASTE COLUMNISTEN
Janpieter Buskes Carlien Dubben
Erik de Mare
Gerard Lohuis
Jaap Krol
Gijs van Rhijn
Fieke Gosselaar
Fokko Oldenhuis
Erik Bies en Atze van der Weij
COVER
Suzanne Posthumus
STRIP
Ido Dijkhuis
PUZZEL
Henk Hokke
DRUK
Van Liere Media, Emmen
COLOFON
(Hein Tholen)
MET DANK AAN
Leger des Heils, DATA-team Assen, en Zienn voor het ter
beschikking stellen van de distributiefaciliteiten, subsidiënten,
donateurs en anderen die een bijdrage leveren aan de
financiering van dit magazine. En niet te vergeten: de vele
vrijwilligers en stagiaires zonder wie dit project niet draaiende
kan worden gehouden.
SPECIALE DANK
Gaat uit naar alle verkopers, schrijvers, dichters, tekenaars en
fotografen uit de groep van dak- en thuislozen.
Voorlichting De Riepe
Wist u dat De Riepe ook voorlichtingen kan verzorgen Dit kan alleen overdag en in
(of in de zeer directe omgeving) van de stad Groningen. Wij komen graag een keer
langs op uw school of vereniging. Tijdens een voorlichting geven we informatie over
het hoe en waarom van ons project. Aansluitend vertelt een van onze verkopers zijn
levensverhaal. Waarom verkoopt hij/zij De Riepe en wat maakt hij/zij zoal mee op
straat Na afloop is er gelegenheid om uw vragen te stellen. Voor een voorlichting
vragen wij een bijdrage van €60 om onze onkosten te dekken. Dit geld komt ten
goede aan het project.
De Riepe, Gronings voor Stoep, is het straatmagazine voor Noord-Nederland. De Riepe verschijnt eens per
maand. Het blad is een initiatief van stichting WerkPro. Mensen die om uiteenlopende redenen dak- en
thuisloos zijn, verkopen het magazine. Onder deze verkopers vallen ook mensen uit andere landen, mensen
die in Nederland en in hun land van herkomst weinig tot geen perspectief hebben. Alle verkopers dragen
als legitimatiebewijs een registratiepasje.
U betaalt voor het magazine €1,80. Daarvan is 80 cent voor de verkoper, de rest gaat terug naar het project.
De Riepe is geen commercieel magazine; naast inkomsten uit verkoop worden middelen verworven uit
sponsoring, subsidiëring, fondsen en advertenties. Eventuele meeropbrengsten zullen worden aangewend
in het circuit van dak- en thuislozen.
CONCEPT
BEGELEIDING VERKOPERS
Eddy Posthumus
Ido Dijkhuis
Erik Dillewaard
Andreja Jovanovic
Kirsten Fortes
Lana Slaghekke
Rob Kromhout van der Meer
De Riepe is een uitgave van WerkPro
REDACTIEADRES DE RIEPE
Zilverlaan 2
9743 RK Groningen
050-3175288
riepe@foolcolormedia.nl
DISTRIBUTIEADRES DE RIEPE
WerkPro Groningen
Eemskanaal NZ 32a
9713 AB Groningen
Tel: 050-5791818
e-mail: riepe@werkpro.nl
website: www.deriepe.nl
bankrek. NL38INGB0685757617
t.n.v. straatmagazine De Riepe
Leeuwarden
Tel. 058-2932670
email: riepe@werkpro.nl

deze maand in De Riepe
Het vuur van Visscher 04
Thuis in muziek 07
Wereldhumor 08
De Riepe Businessclub 09
Gijs van Rhijn 10
Bie Pad en Weg 11
Gekkenwerk 11
Twitterende straatvogels 12
Kruiswoordcrypto 14
Jaap Krol 14
Kunst op straat 15
Mens, durf te lachen 16
Straatklinkers 18
De Riepe pakt uit 18
3
Horoscoop 19
Recht & krom 20
De keuken van Carlien 21
De lamme en de blinde 21
Kapitein Haddock tegen gemeentelijke molens 22
Opvanginstellingen 23
Fotografie: Joshua Keller
De volgende maand
gaat De Riepe over
Kerst
Deze zal verschijnen rond 1 december 2014.
•DONATEUR WORDEN Bel of mail naar het distributieadres voor meer informatie.
•Heeft u klachten over een verkoper Noteer het pasnummer en bel naar het
distributieadres.
•Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt zonder toestemming vooraf van
de redactie.

Zonder reserves
Het vuur van Visscher
door Hein Tholen Fotografie: Suzanne Posthumus
4
Bert Visscher raast al dertig jaar als een wervelwind over de Nederlandse
podia.‘Ik ben een clown, mijn programma’s gaan nergens over.’ Maar
buiten het theater maakt de komiek zich wel degelijk boos om het onrecht
in de wereld. ‘Ik ben niet bang om mijn mening te verkondigen.’
‘Ik wist als kind al hoe ik de boel aan de gang kon krijgen, maar
dat entertainen mijn vak zou worden had ik nooit durven dromen.’
Ook als hij op zeventienjarige leeftijd met wat vrienden
cabaretgroep Filter opricht, fantaseert hij nog niet over een
leven als artiest. De groep wordt langzaamaan succesvoller en
als ze vier jaar later meedoen aan het festival Cameretten, wint
Visscher de persoonlijkheidsprijs. Vanaf dat moment ziet hij
een carrière op de planken als een serieuze mogelijkheid. Twee
jaar later geeft Visscher zijn eerste solovoorstelling. Hij is dan
inmiddels basisschoolleraar – ‘tot mijn stomme verbazing werd
ik aangenomen’- tot het niet meer te combineren valt. ‘Je kunt
niet drie keer in de week ’s nachts uit Rotterdam terugkomen
en dan om half negen weer voor de klas staan.’
Niet overal waar hij optreedt, is het een succes. ‘Er zaten heel
vaak maar vier man, of drie of twee. In Amsterdam had ik vier
avonden een theater afgehuurd en daar kwamen op vier avonden
nul mensen. Niet één, dus toen reed ik naar huis en dacht:
heb ik hier nou verstandig aan gedaan. Maar ik werd ook uitgenodigd
voor gala’s en festivals en dan brak ik toch die hele
zaal af. Ik dacht: nou moet ik nog publiek hebben.’ Langzaam
maar zeker komt dat publiek en vanaf het moment dat de VARA
zijn shows uitzendt, gaat het als een raket.
Rood nest
‘Waar ik in het leven het dankbaarst voor ben Dat ik stronteigenwijs
ben geweest en ik niet te veel naar andere mensen heb
geluisterd. Ik werd op een ochtend wakker en dacht: ik ga ontslag
nemen. Ik ga niet langer hier voor de klas staan - klaar.’ Dertig
jaar later is Visscher een van Nederlands bekendste komieken.
Van sterallures heeft hij nooit last gehad. ‘Waarschijnlijk omdat
ik altijd de juiste mensen om me heen heb. En het zit ook niet in
mijn Groninger aard. Ik heb bijvoorbeeld een heel oud zeilbootje,

5
In Amsterdam kwamen op vier avonden nul mensen. Je moet keihard werken.
waar ik blij mee ben. Terwijl als ik wil, dan koop ik de mooiste
zeilboot die er is en ga ik over het Paterswoldsemeer scheuren
van kijk mij eens. Nee, ik geloof niet dat ik mijn best doe om te
laten zien dat ik heel erg goed verdien.’
Wellicht dat zijn opvoeding hierbij een rol speelt. ‘Ik kom uit een
gigantisch rood nest, waar elkaar helpen en normaal blijven
centraal stond.’ Nog steeds vindt Visscher dat zij die kunnen
helpen de plicht hebben dat te doen. ‘Ik vind het prima dat wij,
de grootverdieners, zwaarder belast worden. Maar ik ben bang
dat we de armoede nooit het land uit krijgen. Op alles wordt bezuinigd
en de voedselbanken gaan eraan. Het glijdt in Nederland
alleen maar af. Maar gelukkig kan ik in mijn kleine omgeving wel
helpen. Ik heb me weleens zo boos gemaakt dat ik dacht: nu
wil ik wel een tijdje de politiek in, maar ik heb daar de tijd niet
voor. Maar ooit, ooit eens een keer.’ Weidse vergezichten over
een betere wereld heeft hij echter laten varen. ‘Het wereldbeeld
dat er vrede op aarde komt, dat is bij mij helemaal weggeëbd.
Er komt geen sodemieter terecht van wereldvrede. Dus laten
we het in het klein maar proberen en het hier met elkaar goed
hebben. Laten we elkaar daarbij helpen, want wereldvrede, daar
ben ik allang van afgestapt. Absoluut.’
Begrafenissen
‘Gelukkig kan ik als bekende Nederlander mijn steentje bijdragen.
Als er petities moeten worden ondertekend of ik word
gevraagd ergens iets zeggen en ik ben daar oprecht boos over,
dan verschijn ik ook.’ Ook zijn zoontje probeert hij dit sociaal
bewustzijn bij te brengen. ‘We hebben ook een huis in Italië.
Toen we daar laatst rondliepen, vertelde ik hem: “besef je wel
dat het allemaal niet normaal is, dat wij een tweede huis in
Italië hebben en dat we er even naartoe rijden en een zeilboot
huren in Griekenland”. Sommige kinderen kunnen niet eens
op schoolreisje. Het enige wat je daarbij kunt doen is helpen,
zorgen dat die kinderen wel op schoolreisje kunnen. Dat is één
dag en kost dan vijftien euro, nou dat wil ik dan wel voor alle
kinderen betalen.’
Maar wat overheerst is een zeker schuldgevoel over alle keren
dat hij nee moet verkopen. ‘Ik word, en dan lieg ik niet, wel voor
honderd dingen per maand gevraagd. Of het nou zieke kinderen
zijn, zieke ouderen of voedselbanken. Ach man, kinderen die
in een hospitium liggen met de vraag of ze mijn hand mogen
schudden. En ik word gevraagd voor begrafenissen van mensen
en kinderen die fan van me waren.

Ik kan niet altijd naar begrafenissen van mensen die ik helemaal
niet ken. Je hebt ook collega’s die zeggen “ach wat kan mij het
schelen, nee is nee.” Maar ik zit er altijd wel een beetje mee.’
Vuur
‘Keihard werken en vooral naar jezelf luisteren’, dat is volgens
Visscher het geheim van succes. ‘Of het nou opera is of toneel
of ballet, het is hard werken. Je moet je er niet van afmaken
en denken dat doe ik wel even, dan houd je het maar twee
of drie jaar vol.’ Maar hij voegt toe: ‘Je moet ook heel eerlijk
zijn. Als je ergens niet goed in bent, dan moet je het ook niet
per se willen doen. Je moet niet te veel zijwegen inslaan.’ Een
zijweg die hij zelf in het begin van zijn carrière bewandelde
was maatschappelijk betrokken cabaret. ‘Dan stond ik op het
podium bij mezelf te denken wat sta ik hier te vertellen Dan
is het al fout. Uiteindelijk besloot ik alleen nog maar feest te
maken op het podium.’
Jacques Brel noemt hij als een van zijn inspiratiebronnen. ‘Er
zit zoveel vuur in die man. Ik put kracht uit mensen die het vak
met liefde, pijn en overgave doen. Mensen die zich er helemaal
instorten. Ik kan ook zeer geïnspireerd raken door goede operazangers.
Als het maar echt is, als er maar vuur in zit. Dat probeer
ik zelf ook elke avond. Ik maak me er nooit vanaf.’
Visscher speelt op dit moment zijn nieuwe show Zelden zoiets
gezien. ‘Voor de zomer had ik nog wel zoiets van komen ze
nog wel, willen ze nog wel. Maar gelukkig is het overal weer
stampuitverkocht, dus ik kan de komende tweeënhalve jaar
nog mee.’ Hij wil niet te lang doorgaan, zoals bijvoorbeeld Toon
Hermans. ‘Die allerlaatste show ging fysiek echt niet meer.’
Maar hij heeft er vertrouwen in dat vrienden en vakgenoten
hem tijdig zullen waarschuwen wanneer het verval inzet. ‘Zelf
zal ik het waarschijnlijk ook wel in de gaten hebben. Ik besef
dat het een keer ophoudt.’
Ik besloot om alleen nog maar feest te maken op het podium.
6

NederklinkerConjo, van radiozender Nederklinkers ‘het meest chauvinistische programma van je
radio!’(www.nederklinkers.nl), stuurt ons iedere maand een cd van nieuw, opkomend, Nederlands
talent. Deze wordt vervolgens gerecenseerd door Atze van der Weij, Riepeverkoper en Erik Bies, schrijver.
Black oak
Split-10
01. Fracture
02. Rove
03. Curt
04. How long
05.Thaw
06.Reverence for fallen
door Erik Bies en Atze van der Weij
Fotografie: Janine Spoelman
links: Erik Bies, rechts: Atze van der Weij
De (gelegenheids)band Black Oak is een samenwerking van de
Gronings/Friese band The Black Atlantic en de Utrechtse band
I Am Oak. Samen maakten ze de Split-10-e.p. die uitgebracht
werd bij het Utrechtse label Snowstar. Op de e.p. staan zes
nummers. Atze heeft de nummers via Youtube beluisterd.
‘Op internet, toen ik de muziek via Youtube beluisterde, kreeg
ik de indruk dat de band Black Oak uit twee man bestaat. Ze
doen alle nummers samen, de rest van de twee bands heb ik
niet gezien. De cd begint wel goed. Het eerste nummer, Fracture,
leek in het begin op Peter Gabriel, maar later niet meer. Zang en
muziek doen me ook wel denken aan Supertramp, maar daar
houd ik niet zo van. In het tweede nummer, Rove, viel de zang
mij op. Die klonk als die van Case Mayfield en dat is dan bijna
ook het laatste positieve wat ik over deze e.p. te melden heb. Er
klinkt in de nummers wel af en toe een leuk gitaarriedeltje, maar
ik vind de liedjes nogal op elkaar lijken en ik vind de muziek,
die ook nogal zweverig is, slaapverwekkend. Misschien moet
je blowen bij de muziek. Het zou kunnen dat je het wel mooi
vindt als je stoned bent, maar dat heb ik niet uitgeprobeerd.’
Ik ben het met Atze eens dat de zes nummers veel op elkaar
lijken, maar ik vind de muziek, in tegenstelling tot Atze, niet
slaapverwekkend.
Het nummer Curt bijvoorbeeld is een a-capella lied en dat
zorgt voor een beetje afwisseling op dit album. De stemmen
harmoniëren mooi en het nummer klinkt bijna als Gregoriaanse
kerkelijke muziek. Azte vindt dat niet, hij vind de stemmen
zeurderig en irritant. Ook het nummer How Long bekoort hem
niet, maar ik vind het een erg goed nummer. De zang lijkt een
beetje op die van Bob Dylan op de albums die verschenen eind
zestiger en begin zeventiger jaren. Het nummer doet mij een
beetje denken aan een zacht en ontspannen nummer als Lay
Lady Lay. De muziek klinkt droevig en melancholiek, maar het
heeft ook een troostende en rustgevende werking, zoals ook wel
eens het geval is met klassieke muziek. Van de muziek van de
band Styx wordt dat ook wel eens gezegd, maar de muziek van
Black Oak is zachter. Het nummer Thaw zou ik engelenmuziek
willen noemen en het laatste nummer, Reverence For Fallen
Trees, is mooi dromerig en de tekst is heel poëtisch.
‘Het kan best zo zijn dat beide bands apart van elkaar heel goed
zijn, maar ik vind hun samenwerking niet geslaagd,’ zegt Atze tot
slot. Ik denk daar dus anders over en vind de e.p. wel geslaagd.
7

8
Zuid- Amerika: Colombia
Colombianen hebben een duister gevoel voor
humor. Hun l and staat op nummer twee van
landen met de grootste inkomensverschillen in
Zuid-Amerika. Er spelen conflicten tussen de
regering en rebellen, of groepen onderling. Er zijn
drie miljoen straatarme vluchtelingen uit eigen
land. Ze bedelen bij verkeerslichten of bieden
aan de ramen van auto’s te wassen om zo aan
geld te komen.
Afrika: Kenia
In Kenia leven
verschillende etnische
groepen, zoals de
Kykuyus, de Luos en de
Kambas, elk met zo hun
eigen reputatie. De laatste groep
staat erom bekend niet al te geremd te
zijn in het uiten van hun seksuele gevoelens. Zo zouden
de mannen vaker vreemd gaan dan gemiddeld.
Heb je gehoord van de nieuwe Hieruit komt de volgende grap voort.
plannen van de burgemeester
om de werkloosheid aan te Wat doen Kenianen op zondag
pakken
De Kikuyus tellen hun geld, de Luos spelen voetbal en
Meer verkeerslichten bouwen. de Kambas hebben seks met hun eigen vrouw.
IN de boot pissen.’
‘Heel mooi, maar vanaf nu moeten we wel
Zegt de ene Australiër tegen de andere:
Wat is het verschil tussen een
bloedzuiger en een advocaat
Een bloedzuiger stopt met
zuigen nadat je dood bent.
Twee Australiërs dobberen na een schipbreuk
in een reddingsboot op de oceaan.
Hun eten raakt op. Er ligt een olielamp
in de boot. Na een paar keer poetsen
blijkt het een wonderlamp te
zijn. Er verschijnt een geest. Ze
mogen één wens doen. Zonder na
te denken roept de vinder van de lamp:
‘verander de oceaan in bier!’
En zo geschiedde.
Waarom
verbiedt de
beroepsvereniging van advocaten
seks met cliënten Om
te voorkomen dat advocaten
hun cliënten twee keer laten
betalen voor dezelfde dienst.
Australië
Australische humor is droog, anti-autoritair,
ironisch en vol zelfspot. Australiërs blijven
vaak optimistisch in moeilijke situaties, en ze
houden veel van bier.
Noord-Amerika: Verenigde
Staten
Amerikanen kunnen vooral
lachen om grappen over advocaten.
Omdat de wet zo vervlochten
is met de samenleving, zorgt
dit voor een algehele afkeer van
deze beroepsgroep.
het betekent ‘blauw’.
Ik maak me niet echt druk om een
Derde wereldoorlog. Dat is een Derde
Wereld probleem.
Europa: Groot -Brittanië
De Britten staan bekend om hun
woordgrapjes, sarcasme en zelfspot.
Ik heb besloten mijn stofzuiger te verkopen,
hij stond toch alleen maar stof
te verzamelen.
Azië: Japan
Naast heel erg sarcastische grappen, zijn
Japanners ook gek op onschuldige woordgrappen.
Meestal zijn die grappen lastig
te begrijpen omdat je de nuances van de
taal goed moet kennen. Vaak zijn ze wel
een beetje flauw.
あお!Dit Japanse antwoord
spreek je net zo uit
als Michael Jackson vaak
gezongen kreet ‘oaw’, en
Een Japans woordgrapje:
Wat is de favoriete kleur
van Michael Jackson
Humor is menselijk en geen mens is hetzelfde. Humor is dus overal anders, sterk verbonden aan de plaatselijke cultuur, gebeurtenissen en
normen en waarden. Hoe zien grappen er in de verschillende werelddelen uit We kozen een paar landen voor u uit.
door Hein Tholen Afbeelding: Ria Santing
Wereldhumor

O! 0, die wolkewietje toch!
door Hein Tholen Fotografie: Suzanne Posthumus
voor de goede zaak
Aan de Van Iddekingeweg staat een
hoekhuis met een ruime tuin vol met
kinderspeeltjes. Volgens de grote afbeelding
op het raam is hier Kinderopvang
Wolkewietje gevestigd. Met goed weer
zitten er in deze tuin maximaal twaalf
kinderen tussen de 0 en 4 jaar te spelen
of te proeven hoe zand en gras ook al
weer smaakt. Gelukkig is er altijd een
oplettende kinderleidster in de buurt die
snel de interesse weet te verschuiven
naar een vlinder of een stuk speelgoed.
Soms gaat een groepje kinderen met hun
leidster op avontuur naar de supermarkt,
het stadspark of de kinderboerderij een
paar straten verderop.
Kinderopvang Wolkewietje ontleent zijn
naam aan een figuurtje uit de kinderboekenserie
Pinkeltje van Dick Laan. Eigenaar
Bert Ottens heeft sinds het overlijden
van zijn vrouw Gonda, nu een jaar
geleden, haar initiatief voortgezet. Zo
geeft hij leiding aan vier zeer betrokken
groepsleidsters. Zijn doel is om Wolkewietje,
de nalatenschap van zijn vrouw,
voort te zetten. Hun peuterzoon Arie verblijft
er ook een aantal dagen per week.
Ottens is vooral heel trots op zijn groepsleidsters,
omdat ze hem zo goed hebben
geholpen bij het runnen van het kinderdagverblijf
tijdens de ziekte van Gonda
en de moeilijke periode daarna.
Ook de ouders zijn erg tevreden over dit
gemoedelijke kinderdagverblijf, dat zich
kenmerkt door kleinschaligheid en flexibiliteit
van het personeel. Wolkewietje
heeft dan ook klanten door de hele stad.
Mensen zijn bereid iets langer te rijden
voor deze goede opvang. Ook komen
klanten later terug met een jonger
broertje of zusje.
Wolkewietje is blij met de grote speelkamer,
de keuken en een luierverschoonruimte
op de benedenverdieping. Boven
bevinden zich twee slaapkamers, waar
de kinderen kunnen slapen en dromen
over wat ze later willen worden. Of over
Pinkeltje: O! o, Die Wolkewietje toch!
9
De bedrijven op deze pagina ondersteunen de Riepe. Eens per maand lichten we een bedrijf eruit, dat we
aan u voorstellen. Wilt u als bedrijf ook bijdragen Dat kan, neem gerust contact met ons op: 050 - 5791818
Algemeen belang, Groningen
't Oortje Sieraden
Aksion
Aly Pepping BNO Thesinge
Apotheek Hanzeplein Groningen
BAM Techniek regio Noordoost
CDA Gemeenteraadsfractie Groningen
Cojava / Conny van der vaart, Leeuwarden
Counselingscentrum Stadskanaal
Dagblad van het Noorden, stadsredactie
De Haan Advocaten & Notarissen , Groningen
De Huismeesters Groningen
De Presentatie Stitswerd
Digno BV, Haren
Dik Bike Centre
Doesburg autoverhuur Groningen
Drukkerij van Liere, Emmen
Elkien Friesland
Gemeente Groningen SoZaWe
Groninger Forum
Groningen Seaports
Groninger Kredietbank
Harm Naaijer, ontwerper Groningen
Impuls Groningen
Kinderopvang Wolkewietje
Kluzzenbedrief Jan
Koffieshop De Vliegende Hollander
Kompas
Uitvaartverzorging- en verzekering
Voor als u uzelf of een ander wilt versieren
Bewindvoering en inkomensbeheer
Mooi te zien op www.alypepping.nl
Medicijnen werken beter dankzij uw apotheker
We maken samen
"een fractie met hart voor de stad"
Praktijk voor pedicure en massage
Coaching & conflictsituatie www.counselingcentrum.nl
Niet dakloos, wel altijd op straat
Twintig jaar met recht de beste www.dehaanlaw.nl
Woningcorporatie
Presentatietrainingen, mediatrainingen en coaching
Computerservice op maat: www digno.nl
Dik Bike Centre Groningen
Sinds 1955 www.doesburgautoverhuur.nl
Kleurrijke communicatie
Huren of kopen Kijk www.elkien.nl
Als het gaat om werk
Multidisciplinaire culturele instelling
www.groningen-seaports.com
De sociale bank van Groningen
www.harmnaaijer.nl
Preventie fysieke klachten op het werk
Vertrouwde en flexibele opvang in Groningen-Zuid
Veur putjederij in en omt hoes
Wat wil je nog meer
Overzicht in financiën
de riepe businessclub
Kringloopbedrijf GoudGoed
Goedkoop en milieuvriendelijk: een ruim assortiment
Kunstschilder Rein Pol, Stedum
www.reinpol.nl figuratieve schilderkunst
Lefier stadGroningen
"wonen met karakter"
Liatelier Groningen
Zilveren edelsteensieraden, beelden, miniralen, kleden
Lievegoed Antroposofische Zorg
www.lievegoed.nl
Lotus uitvaartverzorging en -begeleiding Nellian Dijkema en medewerksters
Metaware Haren
Innovators in teamwork
Nijestee
Woningcorporatie
Noback ingenieursbureau, Groningen
Technisch- natuurkundige berekeningen en ontwerpen
Noorderlink Groningen
Makers van verbindingen
Noorderpoortcollege Groningen
Jouw carriére, ons vak
Old Burger Weeshuis Leeuwarden
Old Burger Weeshuis in Leeuwarden
Patrimonium
Christelijke woningstichting
Pinkster schilderwerken , Assen
Pinkster schilderwerken, Assen
Poldejong en partner, Glimmen
Vergroot je inzetbaarheid van mensen in organisaties
Praktikos
Training en coaching www.praktikos.nl
Reisbureau Internoord, Groningen
Het reisbureau voor u
Rottinghuis aanemingsbedrijf BV
Maakt plaatjes van gebouwen
Schilders de Vries, Groningen
Altijd een strak idee
Schone Zaken
Specialist in bio- eco - en fairwearmode m/v
Seal Productions, Zoutkamp
www.lauwersmeerkoerier.nl
Simplon jongerenhotel, Groningen
Het low budgethotel voor toeristen en groepen
Sleepworld Groningen
Kwaliteit in slaapcomfort en garderobekasten
Stichting Terwille
www.terwille.nl de voorkeur voor Chr. verslavingszorg
Tandartsenpraktijk De Verbetering Groningen Kies voor gave tanden
Tekstlabel
Bedrijfsjournalistiek
Verslavingszorg Noord Nederland
Perspectief bieden op een ander leven
Willem Rietman Interieur Tynaarlo
Meubelmakerij

Mop
Fotografie: Mayke Zandstra
Ik merk
dat ik het zo lastig vind
hoe ik ‘goed’ moet reageren
op een grap die ik eigenlijk niet leuk vind.
Ik heb bijvoorbeeld een collega
die altijd moppen vertelt,
waarvan ik niet eens begrijp wanneer ze klaar zijn.
En als ik zijn moppen al begrijp,
vind ik ze helemaal niet leuk.
Maar ja,
ik wil hem ook geen klote gevoel geven.
omdat ik dat moment meestal mis,
dat ik
tijdens de mop
alvast begin te lachen
zodat ik in ieder geval ook lach als de mop klaar is.
En dat is ook noodzakelijk,
want soms versta ik de mop niet eens.
Dan moet ik heel goed naar hem kijken
en dan ga ik wat harder lachen
als hij zelf begint te lachen
of als hij wat langer stil is.
Om de pijnlijke stiltes na zijn moppen te voorkomen,
zorg ik,
Ik wil hem namelijk geen klote gevoel geven.
Hij doet ook zijn best.
10
Het kloterige is alleen
dat hij nu denkt dat ik zijn moppen leuk vind.
Altijd als hij mij tegen komt,
vertelt hij een nieuwe mop.
En om hem geen klote gevoel te geven
begin ik alvast te lachen.
En ik heb het wel geprobeerd met:
‘ik moet dit even afmaken, sorry’
of
‘ik moet even naar wc, sorry’
of
‘ik moet dit telefoontje echt even opnemen, sorry’
maar dat voelt uiteindelijk ook lullig.
Ik wil hem namelijk geen klote gevoel geven,
dus begin ik maar weer met lachen.

Janpieter Buskes
Bestaan als zin van het bestaan
door Gerard Lohuis Fotografie: Janine Spoelman
Op het podium stond hij met zijn broer. Ik zat in 2 VWO en hij
beeldde op een schoolfeest Joris en de draak uit. Samen met
zijn broer Wilfried. Vanaf dat moment was voor mij duidelijk
Psycholoog wat Twentse Armin humor vluchtte was. in 1998 Geleerd van Iran naar van Nederland. Herman Over Finkers het randje en van later zijn
bril Willem kijkt hij Wilmink, vol verwondering beiden naar Twentse de Nederlandse grootheden.
samenleving.
Jij zei: ‘Ik voel mij, zo verschrikkelijk onzeker’.
Ik zei: ‘Ach kom’. En jij zei: ‘Jazeker’.
Wanneer ik weer eens bij een Twents tankstation sta, komt er
een lokale bewoner naar me toe. ‘Kijk, daar fietst een dooie,
Hennik. De dokter heeft hem drie maanden gegeven en we zijn
een jaar verder.’ We kijken elkaar aan en grinniken. En hij vindt
het super dat ik bij hem normaal kom tanken.
vraag Willem of hij wel eens van Finkers heeft gehoord en aan
zijn lach is te merken dat hij hem kan waarderen. In Finkers
traditie kijk ik hem streng aan: ‘Dan begrijp je dat je blij mag
Armin
zijn dat jij nog jouw depressie hebt, anders ben je ook maar
alleen’. Even vrees ik dat Willem gaat ontploffen, maar ineens
hoor ik hem bulderen van het lachen. Vier gesprekken en twee
boeken van Finkers later legt Willem me uit dat de gesprekken
geholpen hebben te relativeren waar hij voorheen niet in wilde
geloven. In zijn dossier heb ik plichtmatig iets opgeschreven
van hoog streefniveau, strenge moraal en streng geweten bij
een plichtsgetrouwe, dwangmatige docent. Als behandelvorm:
De relativiteitstheorie volgens Herman Finkers. Ik heb Willem
daarna de nodige omdenktechnieken uitgelegd:
11
Wanneer iemand in de spreekkamer tegen me zegt dat hij zo
angstig is of hoe onzeker zij zich voelt, moet ik mijn Twentse
gedachten wel eens onderdrukken. Toch helpen ze. Nu jaren
later wordt het ‘omdenken’ genoemd. Dat kan soms helpend
zijn. Het wordt met name toegepast in een therapievorm die
‘provocatieve therapie’ wordt genoemd.
Willem is al meer dan drie jaar bezig om tegen zijn depressie
te vechten. Hij heeft allerlei soorten medicijnen geprobeerd,
hij heeft relatiegesprekken gevoerd en menig hulpverlener
heeft hij tot radeloosheid gebracht met zijn opmerkingen dat
niemand hem kan helpen. Een toefje Twentse humor zou hem
kunnen helpen. Waarbij tragiek en de lach verenigd worden. Ik
Omdat het niet meer gaat, bel je het omroeppastoraat
en je zegt door de telefoon: ‘Pastor, ik zit in een crisis.
Ik heb het gevoel dat mijn vader niet mijn echte vader
is’. Waarop de pastor zegt: ‘Hoe dat zo, mijn zoon’.
Willem heeft zijn oude vak weer opgepakt. Als
docent filosofie. Nadenken over de zin van
het bestaan. Willem weet nu dat door het
feit dat hij bestaat, er een bestaan is.
Gerard Lohuis is sociaal-psychiatrisch
verpleegkundige bij Lentis

Straatvogels: twitterende (ex-) daklozen
Mannen met een missie
door Harm Havinga Fotografie: Miranda Naberman
Sinds begin dit jaar kent Groningen het straatvogelproject: (ex-) daklozen vertellen via
Twitter over hun belevenissen op straat. Wie zijn deze mensen en wat willen ze bereiken
De Riepe sprak met Iddo (@kemphaan050, 2855 tweets, 405 volgers), Schijtlijster (@schijt_
lijster, 1839 tweets, 171 volgers) en Pieter (@TwaalfdeHuismus, 102 tweets, 49 volgers).
12
Vertel eens iets over jezelf
Iddo (53): ‘Ik ben geboren in Amsterdam. Voor mijn studie kwam
ik naar Groningen en daar ben ik in de problemen gekomen. Op
Minerva (de Groninger kunstacademie, red.) was het toen heel
normaal om coke te snuiven. Ik bleef er alleen in steken, deed
aan illegale handel en ik heb ervoor gezeten. Sindsdien ben ik
hier blijven hangen. Intussen heb ik weer een huisje.’
Pieter (60): ‘Ik heb twee jaar op straat geleefd en zwierf in die
tijd best wat af. Sinds dertig jaar heb ik een huisje. Ik voel me
erg betrokken bij het Twaalfde Huis (zie kader) en daar ben ik
dan ook vaak te vinden. Ik heb altijd gewerkt als kok, maar door
lichamelijke problemen lukt me dat nu niet meer.’
Schijtlijster (59): ‘Ik blijf liever anoniem, want binnen mijn
bevolkingsgroep is er een grote schaamte over leven op straat.
Ik leef nu zes jaar op straat. Ik kwam in financiële problemen
en zat zes maand onterecht vast. Nu woon ik in een tent. Ik ben
erg betrokken bij de daklozen om mij heen.’
Waarom ben je gaan twitteren
Pieter: ‘Ik moest wel wennen aan Twitter. Wat zet je er op Dit
account gebruik ik vooral voor verslaggeving uit het Twaalfde
Huis. Soms zet ik er ook wel eens wat persoonlijks op. Ik vind
het belangrijk dat mensen weten wat er zoal in het Twaalfde
Huis gebeurt.’
Schijtlijster: ‘Ik houd zelf stadswandelingen. Ik wil graag
vertellen hoe het leven op straat
eruitziet, vertellen over de daklozen om me heen. Mensen weten
vaak niet hoe het er aan toe gaat op straat.’
Iddo: ‘In het begin was ik een digibeet. Ik had wel een computer,
maar deed eigenlijk niks met internet. Ook was ik wantrouwend
over sociale media. Met Facebook heb ik dat nog steeds. Het
is allemaal zo nep. Je moet mensen ontmoeten om ze te leren
kennen. Maar daar ben ik wel van teruggekomen.’
Leg eens uit
Iddo: ‘Via Twitter heb ik nieuwe contacten kunnen leggen en
mensen ontmoet. Ook vind ik het erg leuk om mee te denken
met sociale initiatieven in de stad. Zonder Twitter had ik die
andere contacten nooit gehad.’
Merken jullie ook effect
Pieter: ‘Iddo is al een hele bekendheid.’
Iddo: ‘Ik heb in kranten gestaan, mijn hoofd is redelijk
bekend. Ik vind het niet erg, ik krijg veel reacties. Vooral de
contacten vind ik leuk.’
Schijtlijster: ‘Ik krijg veel reacties en retweets. Mensen
weten me te vinden via privéberichten (PB) op Twitter. Mijn
bereik was groter dan ik had gedacht.’
Pieter: ‘Ik krijg vooral reacties in en om het Twaalfde Huis. Maar
we gaan door, ik wil zoveel mogelijk mensen - ook buiten mijn
groep - bereiken.’
Nog leuke anekdotes
Iddo: ’Op een gegeven moment was mijn account gehackt.
Kwam Frans (de vrijwilliger die Iddo begeleidt, red.) bij me:
‘Iddo, wat je er nu op hebt staan past niet zo bij de straatvogels’.
Ik begreep er niks van. Later zag ik dat er op mijn account
allemaal pornografische afbeeldingen stonden. Dat was even
schrikken. Gelukkig kon ik met behulp van de wijkagent mijn
account beschermen tegen hacken.’
Wat willen jullie bereiken
Pieter: ‘We willen meer begrip voor daklozen krijgen.’
Iddo: ‘We zijn niet allemaal spuitende, stelende junks.’
Schijtlijster: ‘Ik gebruik zelf uit principe geen drank of drugs.’
Pieter: ‘Er is een kleine groep die voor overlast zorgt, maar de
meeste drugsgebruikers zijn rustige mensen. In het verleden heb
ik veel wantrouwen gemerkt over drugsgebruikers. Ik gebruik zelf
ook soms, maar ik heb altijd voor mijn eigen inkomsten gezorgd.’
Iddo: ‘Ik gebruik ook sporadisch. Maar ik verkoop mijn spullen
niet meer, kom niet meer in de problemen.’
Schijtlijster: ‘Ik wil mensen informeren, belevenissen van de
straat vertellen, vertellen wat ons bezighoudt. Daarom heb ik
sinds kort ook een blog. Ik zie zoveel nieuwe daklozen. Het kan
iedereen treffen. Ik hoef geen aandacht voor mezelf, maar voor
de mensen om me heen.’
Waarom moeten we jullie volgen
Pieter: ‘Om informatie te krijgen over het Twaalfde Huis. Er
gebeurt veel, er vallen ontslagen. Laatst stond er een stagiaire
op een hele moeilijke afdeling. Alleen! Dat kan toch niet. Ze
deed het wel heel goed trouwens.’
Iddo: ‘Levenslessen.’
Pieter: ‘We zijn geen jonkies meer, we hebben een hoop levenservaring
te delen.’
Schijtlijster: ‘Ik wil vooroordelen wegnemen. Open je ogen en
open je hart. Deze mensen zijn net zo als jij en ik.’
(*) Om privacyredenen zijn sommige namen gefingeerd.

Straatvogels Groningen
Straatvogels Groningen (@straatvogels050)
is een initiatief van vrijwilligers.
Het projekt ondersteunt (ex-) daklozen bij
het twitteren. Groningen is de vierde stad
met twitterende (ex-) daklozen: Amsterdam,
Nijmegen en Eindhoven gingen haar
voor. De Groninger straatvogels worden
begeleid door een aantal vrijwilligers.
Ze krijgen telefoons en beltegoed. Het
blijft echter moeilijk om aan voldoende
beltegoed te komen. Doel van het project
is om mensen in contact te brengen met
een wereld die ze vaak niet zien en zo
meer begrip te krijgen voor de situatie van
dak- en thuislozen.
www.straatvogels.nl
Twaalfde Huis
Het Twaalfde Huis is een instelling van
Werkpro aan het Eemskanaal in Groningen.
Daklozen en verslaafden kunnen
hier terecht voor een warme maaltijd en
dagbesteding. Er zijn wasmachines en
verschillende werkplaatsen. Daarnaast is
er een distributiepunt van De Riepe.
13
Iddo: Via Twitter heb ik nieuwe contacten kunnen leggen.

Kruiswoordcrypto
door Henk Hokke
HORIZONTAAL
1 geniepig, 6 om die reden, 12 Hond waarmee
je niets wint, 13 Zeer nauwkeurig op
de monitor, 15 vleesgerecht, 17 Garnaal
in een muziekinstrument, 18 gewicht,
20 Tv-programma om te navigeren, 22
inhoudsmaat, 23 Belgische jongen, 25
opstand, 27 rekenopgave, 28 Groente
van een pier, 29 Zuivere jongen, 30 Ned.
voetbalclub, 31 muziekinstrument, 35
afgemat, 37 voegwoord, 39 vrucht, 41
radon, 42 grasveld, 44 staat, 47 Geluidsweergave
van een oester, 49 gering, 51
pl. in Overijssel, 52 Bierbrouwer bij de
padvinders
De cryptische omschrijvingen zijn vetgedrukt.
VERTICAAL
1 schoolonderzoek, 2 Water dat water verliest, 3 Die meid is anders hetzelfde, 4 snavel, 5 sterke drank, 7 Het eerste deel is heel bijzonder,
8 behoeftig, 9 Kledingstuk van een boer, 10 grootmoeder, 11 Militaire Politie, 12 tegenspoed, 14 treuzel, 16 soort aap, 17 vaartuig, 19 geeuwen,
21 zangnoot, 22 Bloedgever uit Doorn, 24 Ned. dagblad, 25 rust in vrede (Eng. afk.), 26 jaartelling, 27 Met dit snoer gaat het weer
fout, 30 Gevleugeld orgaan, 32 afgod, 33 Nederduits (afk.), 34 grassteppe, 36 uniek, 38 In de buurt (van een kachel), 40 pit, 42 haarsmeer,
43 watervlakte, 45 Advies dat geld oplevert, 46 Baskische afscheidingsbeweging, 48 blijkens de akten, 50 Hip voorzetsel.
oplossing puzzel bladzijde 23
14
Slappe lach
door Jaap Krol Fotografie: Linda van Prooijen
jaap krol
Meestal is het leuk om de slappe lach te hebben. Het geeft energie,
werkt bevrijdend en het is goed voor de geest. Zo heb ik ooit
een website over liturgisch bloemschikken bekeken, waarna ik in
het café, op de wc en in bed niets anders kon doen dan bulderend
lachen, alle goede bedoelingen van de bloemschikkers ten spijt.
Hoogtepunt van de slappe lach is, wanneer je probeert uit te
leggen wat er zo grappig is en niet verder komt dan een huilend
gemurmelde toonladder, een wankel evenwicht tussen uiterst
behoedzaam geformuleerde woorden en een zeer geconcentreerde
ademhaling. Een bouillonblokje vreugdetranen. Als
het misgaat, zijn de gevolgen niet te overzien. Vooral jonge
meisjes gaan vaak de fout in – ik heb gevallen meegemaakt van
meiden die tijdens de gymles de aanloop naar de bok moesten
onderbreken om zich gierend van de lach ter aarde te storten.
Soms is de slappe lach niet leuk. Een doorgaans best wel
vriendelijke logé omschreef het zorgvuldig door mij uitgezochte
en aangekochte kunstwerkje aan de muur als ‘dat remspoor’,
waarna hij van de bank viel van het lachen. Dat mijn goede
smaak betwist werd, is tot daar aan toe, het feit dat je niet
deelneemt aan het lachproces is veel erger. Mensen die de
slappe lach hebben, sluiten anderen eigenlijk uit. Ze spreken
een geheimtaal of ze wanen zich superieur. Lang geleden,
niet lang na de gymles, zat ik eens tegenover een man die mij
met de allerbeste bedoelingen zijn bijzondere muzieksmaak
wilde laten horen. Toen hij de bandrecorder startte en Twee
reebruine ogen door de kamer schalde, kon ik niet anders
dan hem vierkant uitlachen. Achter de dikke glazen van zijn
leesbril keek hij me oprecht verbaasd aan, alsof hij niet kon
geloven wat hij zojuist had gehoord. In een ultieme poging iets
te redden wees ik naar buiten, maar alle verzet was zinloos.
Toen daarna Zeg kleine ree ook nog kwam, ben ik de kamer
uitgerend. Uit schuldgevoel moet ik daar nog vaak aan terugdenken,
waarna ik, dertig jaar na dato, opnieuw in een deuk lig.

15Kunst op Straat
KAPKAR / CDH - 2P2 ofwel ‘Praathuis ’
door Natalja Oosterbaan Fotografie: Hein Tholen
Wie over het fietspad langs het Noord-Willemskanaal fietst, zal
op een gegeven moment een rare constructie gewaarworden…
Of wacht…Wellicht is het ditmaal beter om anders te beginnen.
Want is het deze keer niet eerder omgekeerd Wordt de argeloze
fietser nu niet zelf vanuit de verte bespied Uittorenend boven
de dijk, speuren grote nieuwsgierige ogen de omgeving af. Reikhalzend
lijkt een modderkleurige multicloop, de meerogige, zich
los te willen maken uit het weiland waarin het is weggezakt. Hoe
vergaat het die eenzame wandelaar die hier nietsvermoedend
op het Pieterpad loopt
Wie de moed heeft het monster te trotseren, zal echter beloond
worden met de aanblik van een bijzonder kunstwerk. Ondanks
de eerste indruk, blijkt het van dichtbij juist een uitnodigende
uitstraling te hebben. We zien het ‘Praathuis’ van kunstenaar
Frank Havermans. Officieel heet het werk weliswaar KAPKAR /
CDH-2P2, maar de volksmond komt met diens naamsverandering
beter in de buurt van het idee achter dit project. Havermans
Wie bekijkt wie in het Praathuis
liet zich namelijk op deze plek inspireren door de mensen die
er passeren. Het viel hem op dat iedereen langs elkaar heen
beweegt, zonder enig onderling contact. Hij zag fietsers, wandelaars,
schippers, maar ook de bewoners van de wijk Corpus den
Hoorn die enkel oog hadden voor zichzelf. Met de komst van de
moderne communicatiemiddelen leek de behoefte om toevallig
met een onbekende een praatje te maken te zijn verdwenen.
Toch ziet Havermans deze vorm van nieuwtjes uitwisselen als
een oerbehoefte van de mens. Daarom creëerde hij een plek
om die toevallige ontmoetingen weer mogelijk te maken. Hij
herstelde de traditie van de praathuizen (of Proatershoesen)
die in de loop van de tijd langzaam ophielden te bestaan.
Wie het kunstwerk van dichtbij bekijkt, ziet dat het daarin
voldoet. Onderaan het kunstwerk ligt een betonnen basis,
waaromheen rechthoekige banken zijn aangebracht. Het huis
zelf bestaat uit een verticale betonnen kolom die een hellend
vlak bevat, en naar een stalen en roestig ogende uitkijkpost
leidt. De constructie kijkt uit over het Noord-Willemskanaal.
In het beton heeft de kunstenaar boomschors aangebracht.
Met de tijd is dit organische
materiaal stilletjes aan beginnen
te vergaan, maar als een fossiel
heeft de schors haar sporen
achtergelaten in het beton,
ook daar waar het er niet
meer letterlijk uit ziet als
boomschors. Met de
tijd zal het beton zo
steeds een andere
uitstraling krijgen.
De vorm van het huis
werpt associaties op
met maritieme elementen,
zoals de brug en de
uitkijkpost van een schip.
Wie traditiegetrouw wil blijven,
kan de banken achter de dijk,
waarop mensen die nieuwsgierig
zijn geraakt naar het kunstwerk
geregeld neerzijgen, de ‘leugenbankjes’
noemen. Het is hier aangenaam
toeven en roddelen. Wie van hogerop
van het mooie uitzicht geniet, waant zich
even op de brug van een schip op de grote
vaart. Stiekem mag je je hier kapitein voelen
en teruggroeten naar de voorbijvarende schippers
in hun stuurhut.
Rest enkel nog de vraag: ‘Wie wordt door wie bekeken
Staar je nu vanaf het balkon naar de menigte of is die
menigte er juist om jou te zien’
Ach, bekijk het zelf maar!

Humor als medicijn voor lichaam en geest
Mens, durf te lachen
door Grada Kos Fotografie: Thea Mulder
Lachen is gezond. Iedereen heeft af en toe een flinke lachbui nodig. Maar door al onze
drukke taken, belangrijke functies en vooral grote verantwoordelijkheden – want
vergis je niet: wij zijn stuk voor stuk ontstellend belangrijk! – ‘vergeten’ we te lachen.
Dat kost ons onze gezondheid. Lachtherapie is de oplossing.
16
Lachtherapie heeft haar oorsprong in de meditatieve traditie
van India. Dan gaat het om het bereiken van ‘nirvana’, de
bevrijding uit de aardse cyclus van steeds opnieuw lijden: met
het vooruitzicht op ‘verlichting’ doet dat er absoluut niet toe.
In het westen is het een manier om je mentaal te ontspannen
en te genieten van het moment. Tijdens deze vorm van therapie
lach je zomaar. Als we ongeremd lachen, vallen automatisch
onze gedachten stil, inclusief genadeloos piekeren. We kunnen
ons helemaal ontspannen.
Beter immuunsysteem
Humor is een van de wonderlijke eigenschappen van ons mensen.
Met humor creëren we afstand om naar onszelf en de
anderen te kijken. Door te lachen lijken ‘grote problemen’
een stuk kleiner. Door een positieve blik lijken moeilijkheden
overwinbaar. Hiermee voorkomen we dat we in hevige stress
raken. De deur naar de uitgang wordt opengezet. We kunnen
ontsnappen aan ons moeilijke lot, dat onvermijdelijk lijkt te
horen bij het mens zijn.
Onderzoekers hebben ontdekt dat vrolijke mensen gezonder
zijn dan piekeraars. Dit komt doordat onze hersenen tijdens het
lachen endorfines produceren. Dit lichaamseigen ‘gelukshormoon’
heeft allerlei positieve effecten. Het versterkt ons afweersysteem
voor schadelijke virussen en bacteriën. Het vermindert pijn,
laat ons onze spieren ontspannen en voorkomt hartziektes.
Mensen die veel lachen zijn zo beter gewapend tegen lichamelijke
kwalen.
Maar ook voor onze geest zijn endorfines van groot belang.
De stof vermindert angst en onrust, vermeerdert vreugde en
veerkracht. Bovendien voelen we ons minder eenzaam, doordat
endorfines ons gevoel van verbondenheid met elkaar vergroten.
Lachen is dan ook een medicijn voor lichaam en geest.
Lachsessies
Lachtherapie dus. De methode is simpel: lach! Al is het om
niets, al is het om jezelf… Durf ongeremd te lachen. Om de hele
dag het effect te voelen, kunnen we het best in de ochtend een
lachsessie doen. Als onderdeel van ons ochtendritueel. Lachen
kan altijd en overal: tijdens het douchen, bij het aankleden of als
je het ontbijt klaarmaakt. We moeten onszelf redenen geven om
te lachen: om de waterstralen op onze rug, om de sokken in de
verkeerde kleur die we bij nader inzien toch maar niet aantrekken
naar het werk, om de kat die de kaas van ons brood steelt.
Leren lachen
Lachmeditatie is niet alleen voor bestemd voor zweverige types.
Mensen die toch al graag lachen, kunnen aan lachtherapie
doen, maar vooral mensen die juist (te) weinig lachen. We
kunnen lachtherapie alleen doen, maar ook in een groep. Dan
is de werking zelfs sterker. Veel mensen vinden het raar om
zomaar in hun eentje te gaan lachen. In een groep gaat het
meer vanzelf. Dan is wellicht de drempel om grenzeloos te
lachen minder groot.
Alle begin is moeilijk en dat geldt zeker voor lachtherapie. Zomaar
spontaan in de lach schieten lukt meestal pas na enige
oefening. Eerst voelen we – merkwaardig genoeg – weerstand.
We kunnen hier overheen stappen door ‘gemaakt’ te lachen.
Begin met een theatrale lach, of zelfs met boosaardig of ronduit
agressief lachen. Deze manier van lachen beoefenen is vaak op
zich al zo lachwekkend, dat we zin krijgen om daadwerkelijk in
de lach te schieten.
Wanneer we over die eerste grens heen zijn, is het makkelijker
om ons serieuze ego los te laten. We lijken ontspannen en
onze strenge gezichtsuitdrukking verandert in een brok vriendelijkheid.
De volgende grens is moeilijker te passeren. Het spontane in de
lach schieten moeten we nu uitbouwen tot een ‘totaal’ lachen.
Dit is een lach die automatisch ruimte maakt voor het authentieke
gevoel voor humor dat we ooit diep hebben we weggestopt.
Een lach waarbij we ons ego en alles wat ermee te maken heeft,
even helemaal vergeten. Want dat is waar het werkelijk om gaat:
vergis je niet: wij zijn ontstellend onbelangrijk!
Een lachsessie bestaat uit drie stappen:
1. Maak het lichaam los door rek- en strekoefeningen.
2. Begin met lachen. Dit kan even lastig lijken. Krul
om te beginnen de mondhoeken op, trek die desnoods
omhoog met je wijsvingers. Laat dat overgaan
in een glimlach. Laat vervolgens vanzelf de schaterlach
komen.
3. Voel bewust de stilte na het lachen. Merk hoe
ontspannen hoofd en lichaam zijn. Geniet van het
moment.

Lachtips
• Neem het leven – en vooral ons dagelijks bestaan
– minder ernstig. We moeten onszelf met regelmaat
keihard uitlachen.
• Lach voluit in gezelschap. Samen lachen werkt.
Meer nog dan lachen in ons eentje.
• Lach zomaar met mensen mee. Voor we het
weten, krijgen we samen de slappe lach.
• Zoek mensen met dezelfde humor. Waarschijnlijk
lachen we dan vaker.
• Ga positief om met fouten. Iedereen maakt
fouten.
Relativeer: ‘Wat is er nu helemaal aan de hand’

Mijn moeder
Mijn moeder had ik lief
Kwart voor zeven Steven.
door Steven Spaapen
Fotografie: Free Images
Koffie en sigaret
Ik wil met jou naar bed.
Donkere nacht
Donker is de nacht
zo zwart
Donker zijn de wolken
Nooitgedacht
Donker zijn de beesten
Althans de meesten
Donker is de nacht
Een diep gat
De Riepe pakt uit!
door Grada Kos Fotografie: Robin Aalders
Volgende maand is het december, de
feestmaand. Tijd voor verinnerlijking, voor
familiebijeenkomsten, voor kerstbomen en
cadeautjes.
Ook De Riepe komt met een cadeautje: een dubbeldik, glossy
magazine voor nog niet de prijs van twee. Boordevol interessante
artikelen, interviews, verhalen en prachtige foto’s. Ook
De Riepe-verkopers profiteren: op elke Riepe verdienen zij
¤1,50. Zo kunnen ze net als u extra inkopen doen voor een
aangename kerst.
Wat kunt u allemaal vinden in deze speciale,
dubbeldikke Riepe
Er zijn uitgebreide interviews met de cabaretier Youp van het
Hek, de politica Lutz Jacobi, de televisiemaker Bert van Leeuwen
en Leo Blokhuis, onze nationale muziekprofessor.
U kunt de drie beste inzendingen lezen na het begin van een
winterverhaal van Joost Oomen, de Groninger stadsdichter. Wie
heeft die overheerlijke kerstol gewonnen
Lees ook de vier ultrakorte interviews met mensen die de Kerst
niet thuis doorbrengen. Hierbij maakte de fotogroep prachtige
portretten.
Mensenhandel, hoe vergaat het slachtoffers en wat kun
je daaraan doen Stichting Fier in Leeuwarden doet
een boekje open.
We geven een inkijkje in het distributiecentrum
van De Riepe.
Natuurlijk leveren ook onze vaste rubriekschrijvers
hun bijdrage. Dit hele afgelopen
jaar hebben zij ons weer voorzien van lezenswaardige
verhalen uit hun leven en
werk.
Henk Jongebloed maakte uw
vertrouwde kerstpuzzel. Last
but not least: de fotografen van
De Riepe klikten foto’s van hun
invulling van Kerst. Alles in full
color! Koop die kerst-Riepe.

Riepe Horoscoop
illustratie: Margje van der Berg-Molenkamp
Ram
(21 maart – 20 april)
Je voelt je soms teleurgesteld: een etentje gaat niet door, je
kat geeft over op je nieuwe tapijt, je hebt niet genoeg geld
voor een skivakantie. Echter, dit soort tegenvallertjes heeft
iedereen elke maand. Je bent er nu alleen extra op gefocust.
Als je dit inziet, kun je veel geluk ervaren.
Stier
(21 april – 21 mei)
Deze maand ben jij te vangen in één woord: ‘verstandig’ – of in
twee woorden: ‘zeer verstandig’. Veel stieren voelen opeens de
drang om hun verzekeringspapieren tegen het licht te houden,
terwijl ze eindelijk eens een wandeling wagen langs de oever
van hun pensioensgat. Zo creëer je ademruimte.
Tweelingen
(22 mei – 21 juni)
Het volume van je verzorgingsinstinct staat deze maand op
tien. Dit is erg positief, maar houd er rekening mee dat je wil
om te zorgen niet altijd zo sterk blijft. Dus adopteer niet meteen
dat nest met konijntjes. Bekijk bijvoorbeeld eerst wat je kunt
betekenen voor een gestreste kamerplant.
Kreeft
(22juni – 22 juli)
Je kunt bijzondere, krachtige dromen hebben deze maand. Je
kunt hier je voordeel mee doen door voor het slapen gaan jezelf
een vraag te stellen. Grote kans dat je de volgende ochtend
wakker wordt met het antwoord in je hoofd. Vergeet niet naast
het dromen voldoende te bewegen.
Leeuw
(23 juli – 23 augustus)
Het is een maand van reflectie. ‘Leef ik het leven waar ik als
kind van droomde’ is een vraag die veel leeuwen zich stellen.
Wat het antwoord ook is, probeer elke dag dankbaarheid te
voelen voor iets in je leven. Want zelfs een vonkje dankbaarheid
kan een vreugdevuur doen ontsteken.
Maagd
(24 augustus – 23 september)
Je voelt de behoefte je te meten met andere mensen. Bijvoorbeeld
in sport, maar ook op je werk. Dit is een natuurlijk proces
dat bijdraagt aan een gezond zelfbewustzijn. Maar zodra je
gevoelens van superioriteit of minderwaardigheid bespeurt,
gebruik dan het volgende medicijn: de lachspiegel.
Weegschaal
(24 september – 23 oktober)
Financieel staat de wind gunstig en op liefdesgebied worden
er opklaringen verwacht. Je kunt deze relaxte tijd gebruiken
om een hengeltje uit te gooien in de oceaan die ontspanning
heet. Mogelijk vis je er ideeën uit te voorschijn die niet alleen
nuttig maar ook tof, grappig en hartverwarmend zijn.
Schorpioen
(24 oktober – 22 november)
Al lootjes getrokken voor sinterklaas Spoel het lootje dan
niet meteen door het toilet, want grote kans dat je vergeet wie
je hebt getrokken. Je geheugen is namelijk nogal wisselvallig
deze maand. Maar wentel je tegelijkertijd in de wetenschap
dat Venus, de godin van de liefde, jou niet is vergeten.
Boogschutter
(23 november – 21 december)
Deze maand bekijk je de mensen die je ontmoet met minder
vooringenomenheid. Negen van de tien keer is dit een aangename
ervaring. Je ziet meer hoe je partner, vrienden of collega’s
werkelijk zijn. Jouw frisse blik is op positieve wijze voelbaar
voor de mensen die je tegenkomt.
Steenbok
(22 december – 20 januari)
Je hebt deze maand zin om lief voor jezelf te zijn. Dat werd
eens tijd! Want je kunt alleen een ander helpen als je eerst
jezelf helpt. Je batterij opladen is dus geen overbodige luxe.
Kijk eens een paar dagen niet op Facebook, trakteer jezelf op
een appelpunt en laat je voeten masseren.
Waterman (21 januari – 19 februari)
Bij de meeste watermannen stroomt de vitale energie erg sterk
deze maand. Zelfs op je fiets moet je oppassen geen snelheidsovertreding
te begaan. Kies zorgvuldig waar je deze periode
je kracht insteekt, dan kun je veel klussen gedaan krijgen en
hier en daar zelfs een wondertje verrichten.
Vissen
(20 februari – 20 maart)
Je dorst naar vrijheid wil je lessen. Prachtig, maar doe het wel
verantwoord. Vrijheid zit niet in spullen, of reizen en zelfs
niet in mensen. Weet dat de tralies die je gevangen houden
meestal alleen in je hoofd bestaan. Wat houdt je tegen nú
vrijheid te ervaren
19

Elke grap kent z'n grens
door Fokko Oldenhuis Fotografie: Thea Mulder/ Free Images
20
Het speelde zich af in 1997. Aan restaurant
Scaldia was een tweede Michelinster
toegekend. Twee artsen besloten de
restauranthouder op de proef te stellen.
Zij gingen er lunchen. Als ik vroeger –
periode 1970-1980 – met mijn leidinggevende,
prof. Brunner ging lunchen,
liepen wij naar café De Beurs en bestelden
aldaar een omelet ham of kaas,
met één glas melk. Dat was het dan.
Deze artsen deden het anders. Zij bestelden
de ene na de andere dure fles wijn.
Nadat zij zo’n dure wijn geproefd hadden,
keurden zij de fles af en bestelden
een andere. De restauranthouder begon
zich bezorgd af te vragen of zijn gasten al
die afgekeurde wijnen wel zouden gaan
betalen. Zelfs nadat de rekening (725,=
gulden, ofwel ¤335 was gebracht, zetten
zij dat spel van proeven en afkeuren voort
en tergden de exploitant daarmee tot het
uiterste.
Wat hij vreest, gebeurt. De gasten stappen
op en begeven zich zonder betaald
te hebben naar de uitgang. Wat de restauranthouder
niet weet, is dat zijn gasten
het geld inclusief een ruime fooi onder
het schoteltje hebben verstopt. Vlak vóór
de uitgang pakt de exploitant een van de
gasten in de kraag. Deze rukt zich met een
armzwaai los en treft daarbij de exploitant
in het gezicht. Die deelt vervolgens een
klap uit, waardoor zijn gast tegen de deur
van het restaurant valt. De getroffen arts
wordt in een ziekenhuis behandeld, maar
hij houdt blijvende klachten over: ernstige
hoofdpijnen, duizeligheid en negentig
procent gehoorschade aan het linkeroor.
Het slachtoffer spreekt daarop de
exploitant aan voor de schade.
Wat als een grap begon, liep volledig uit
de hand. Zowel de rechtbank als het hof
en de Hoge Raad wezen de vordering af.
Toen duidelijk was dat de restauranthouder
hen niet zou laten gaan, hadden zij
moeten spreken en de exploitant erop
moeten wijzen dat alles betaald was.
‘Ja maar, dat wil toch niet zeggen dat iedere
exploitant elke niet betalende klant
die het café of de winkel wil verlaten, het
ziekenhuis in kan slaan’ Natuurlijk niet!
Maar de strekking van de uitspraak is dat
‘wie bewust en langdurig agressie van
een ander provoceert, zich er achteraf
niet over kan beklagen dat hij van die
agressie het slachtoffer is geworden’. Ik
ontleen dit citaat aan prof. mr. Brunner,
in leven hoogleraar vermogensrecht – de
man van de omelet plus één glas melk –
die deze uitspraak uit 1997 op nuchtere
wijze van commentaar voorzag. Brunner
merkte voorts op dat zijns inziens
sinds de jaren zeventig te gemakkelijk
de opvatting is ontstaan dat hoe ernstig
ook de provocatie is, het slachtoffer te
allen tijde zijn zelfbeheersing moet behouden.
‘Voor politiemensen en onderwijskrachten
valt daar nog iets voor te
zeggen,’ aldus Brunner. ‘Voor gewone
mensen verlangt het recht geen bovenmenselijk
geduld jegens treiteraars.’
Ik voeg daaraan toe dat anno 2014 de
samenleving verwacht dat ook politieagenten
en onderwijskrachten zich als
gewone mensen gedragen en bewust en
langdurig agressie van treiteraars op kordate
en adequate wijze beantwoorden.

Driesecondenregel
tekst en illustratie: Carlien Dubben (Wikipedia: humor en onzin)
Eet smakelijk!
De driesecondenregel stelt dat voedsel dat op de grond valt,
binnen drie seconden opgeraapt en opgegeten kan worden.
Na drie seconden wordt het voedsel vertrapt en oneetbaar. De
richtlijn is onder meer van toepassing op snacks, snoepgoed
en chips. Hij is vooral van kracht op speelplaatsen.
Toepassingsgebied
Deze richtlijn is van kracht in de volgende steden:
- Beveren
- Zele (Hier wordt ook wel de vijfsecondenregel gehanteerd om
eens speciaal te doen.)
- Tielt (Hier wordt werkelijk alles na drie seconden vertrapt en
vuil. Er wordt nooit ergens gepoetst.)
Toelichting bij non-vegetarisch gebruik
Stichting Wakker Dier bevestigt dat de richtlijn aangeeft dat het
voedsel na drie seconden wel degelijk eetbaar is. Maar het is
geenszins het geval dat er sprake zou zijn van een verplichting
om dit te doen.
Bij eieren wordt gestreefd naar aanvullende regelgeving om
eventuele misverstanden in de kiem te smoren.
CHIPS (het voedsel bij uitstek waarop de driesecondenregel
van toepassing is)
Benodigdheden
* ¾ kg aardappelen
* zout
* frituurvet
Snijd de aardappelen in dunne gelijkmatige plakjes, iets doorschijnend.
Bijvoorbeeld met een komkommerschaaf. Zet de
schijfjes een kwartier weg in water en zout (15 gram zout per 1
liter water) en daarna goed laten uitlekken en goed afdrogen
(deppen). Dan frituren tot ze goudbruin zijn. Dan laten uitlekken,
zo nodig fijn zout erover strooien. Eet smakelijk.
21
Een laffe, weke bal
door JanPieter Buskes
Onderweg naar de bouwmarkt biedt mijn reisgezel aan om
te trakteren op wat hij subtiel ‘een vette bek’ noemt. Keuze
zat. In Oost-Groningen is de cafetaria nog marktleider. Samen
met de pizza Turk. In de woonplaats van mijn vetverslaafde
vriend resideert de officieel tot beste gekozen cafetaria van heel
Noord-Nederland. Diep hygiënisch met als één van de klappers
een broodje bal uit eigen keuken. Ik zou hem zo van de vloer
kunnen eten. Het is dit keer echter niet de kwaliteit, maar de
route die ons leidt naar een door een Chinees echtpaar gerunde
snackbar midden in een dorpje nabij de Duitse grens .
Wij zijn er onafhankelijk van elkaar al eerder geweest. Het was
geen succes. Sterker nog, ik ben er ooit zwaar ontgoocheld
vandaan gekomen. In een moment van somberheid en gebrek
aan kookzin aten mijn vriendin en ik er de treurigste plate die
ik me heugen kan. De salade bestond uit een vijf blaadjes sla,
een gevierendeelde tomaat en geen druppel dressing. De
shoarma was vet en droog tegelijk. Mijn feedback viel niet in
goede aarde. Met grote tegenzin sneed de oosterse uitbater nog
wat komkommer bij en spoot kant en klare Calve dressing over
de sla. Hoofdschuddend heb ik afgerekend.
De sfeer in de afgebladderde zaak is bedrukt als mijn vriend en
ik een broodje bal met mayonaise bestellen bij de vrouw van de
Chinees. Ze ziet er afgepeigerd uit. Donkere wallen tegen een
vale, bleke huid. ‘Wat wilt u drinken’ vraagt ze monotoon. Ik
heb meteen spijt als ik mezelf een aardbeien milkshake hoor
bestellen. De smetvrezige in mij maakt zich ernstige zorgen over
de hygiëne van de werkloos ogende softijsmachine. Ze wijst naar
één van de tafeltjes. Terwijl wij plaatsnemen, verdwijnt de man
naar de keuken en zij naar de ‘softijscounter’. Naast mij staat
een hoge ronde folderhouder, die eruit ziet alsof hij in geen
weken water heeft gehad. De verkreukelde folders hangen als
verlepte blaadjes naar beneden. Als we de verbazend laffe, weke
bal bijna op hebben brengt zij onze shakes. Minuten lang heeft
ze de meest wonderlijke handelingen verricht bij de verbazend
luidruchtige machine. De dorst wint het van de vrees voor hoe
de shake zal vallen.
‘Als ze ons gevraagd had, had ik er wat van gezegd,’ zeg ik als
we wegrijden. ‘Ze is heel lang geleden opgehouden met vragen,’
antwoordt mijn vriend boerend.

Kapitein Haddock tegen
gemeentelijke molens
door Bert Westerink Fotografie: Robin Aalders
22
Uitnodigend ligt hij op het fietspad. Aan een oranje label. Zilverglimmend
nieuw. Gelijk een ekster keer ik om. Op het label
staat een adres. Iets met ‘..gang’ op het eind. Een kamersleutel,
denk ik. Van een eerstejaarsstudent die nu ongetwijfeld de
zenuwen heeft.
Ik word verwacht in het ziekenhuis. Ik aarzel als kapitein Haddock
in Kuifje… in dubio met een duiveltje voor het linkeroor
en rechts een engeltje. Het duiveltje blaast me in: ‘Leg terug.
Laat een ander dat ding vinden en inleveren’. ‘Denk aan wat je
moeder zei,’ klinkt het engeltje. ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt,
doe dat ook een ander niet.’
Het engeltje triomfeert. Op de terugweg kom ik immers toch
langs een wijkpost van de politie. Een kleine moeite om daar
de sleutel af te geven. Vijf kwartier later tref ik een dame achter
glas. Verloren goederen Die neemt tegenwoordig de gemeente
Groningen in bewaring, vertelt zij mij. ‘O. Dan leg ik hem terug
waar ik hem vond,’ roep ik spontaan. Ik heb namelijk echt geen
zin om naar Burgerzaken in de Kreupelstraat te fietsen.
Links. Die gedachte komt duidelijk van links. Maar ook rechts
blijft het niet stil: ‘Over anderhalf uur moet je in de buurt van
het centrum zijn’.
Dat is ontegenzeggelijk waar. Ik heb nog de tijd om thuis thee te
drinken en voor 17.00 uur Burgerzaken aan te doen. Bovendien
wil ik als oud-stadsbestuurder vol van burgerzin weten hoe het
zit, met verloren goederen en zo.
Voorzien van thee klik ik de gemeentelijke website aan. Wat
blijkt! De gedachte om als goedwillende burger een verloren
voorwerp aan te geven wordt niet bepaald aangemoedigd. Een
lange mars door de instituties staat me te wachten.
Van links komt wederom weerstand aangeblazen. Rechts weet
echter: ‘Vechten tegen de bureaucratie heb je nooit geschuwd’.
Daarmee raakt de engel een gevoelige snaar. Bureaucratie is er
niet om je bij neer te leggen. Ik maak een afspraak voor over een
klein uur, drink mijn thee en stap weer op mijn fiets.
Bij Burgerzaken blijkt een aardige man te fungeren als gastheer.
Een soort piccolo zonder uniform. Vriendelijk vraagt hij me
waarvoor ik voor. Mijn antwoord tovert een schalkse lach op
zijn Indische gelaat: ‘Het is je burgerplicht, toch’ Dan vraagt
hij me naar een volgnummer dat ik helaas niet kan oplepelen.
De piccolo die geen piccolo is, stuurt me naar een collega wiens
balie net vrij komt. Deze vindt de gang van zaken duidelijk
twijfelachtig, maar neemt de sleutel aan. Met een houding van
ik-ben-ook-de-beroerdste-niet. Inmiddels wil ik nog maar een
ding: me uit de voeten maken.
Maar… iets in de manier waarop de beambte de sleutel oppakt,
tempert mijn wens om te vertrekken. De man trekt zijn gezicht
overduidelijk in een grijns. ‘O,’ hoor ik hem zeggen, ‘dit heb ik
eerder gezien. Die sleutels krijgen we vaker in deze tijd van het
jaar. Van studentenhuizen,
niet waar’
Ik kijk hem niet begrijpend
aan. ‘Het is een grap,’ verduidelijkt
hij. ‘Een wedstrijd
tussen studenten.
Wie krijgt het eerst zijn
sleutel terug’ Intussen
reikt hij naar de
prullenbak onder de
balie. De bodem van
de bak zal de laatste
bestemming zijn van
het gevonden voorwerp
dat ik zo moeizaam
en vervuld van
plicht en burgerzin heb
aangedragen.
Daar sta ik. Ik voel dat het
grijnslachen dreigt aan te zwellen
tot zuiver leedvermaak. Dat wil
ik niet meemaken.
Ach, terwijl ik de deur uitloop en mijn
fiets van slot haal, zie ik het juiste perspectief
alweer. Zo gaan de dingen.
Gun een ieder zijn lol. Dan hoor ik
het alsnog… een gierend lachen… boosaardig
lachen zelfs… Van links. Duidelijk
van links.
Wonderland (2009)

Opvanginstellingen
GRONINGEN
Dagopvang
Leger des Heils
Kostersgang 28
9711 CX Groningen
tel: 050-313 36 60
Dagelijks van 12.00 – 17.00 uur
Open Hof
Spilsluizen 5
9712 NR Groningen
tel: 050-312 21 22
ma t/m vr. 10.00 – 12.00 uur
zo t/m vr. 19.30 – 21.00 uur
Zondagavondviering om 18.45 uur
Twaalfde Huis
Eemskanaal Noordzijde 32a
9713 AB Groningen
tel: 050-579 78 45
Ma t/m vr. 9.30-16.30 uur
Gebruiksruimte VNN
Herebinnensingel 35
9711 GG Groningen
tel. 050-522 57 05
Openingstijden van 11.00 tot 17.00 uur
(alleen toegang met een pasje)
24-uurs opvang
Hoendiephuis
Van Heemskerckstraat 75
9726 GH Groningen
tel. 050-318 77 75
Ommelanderhuis
Schoolstraat 11
9712 JP Groningen
tel. 050-316 68 00
Eemshuis
Schoolstraat 9
9712 JP Groningen
tel. 050-31 66 800
Limor woonvoorziening Hiddemaheerd
Hiddemaheerd 112
9737 KX Groningen
tussen 9 en 12 : 0900-4857545
Crisisopvang: 058-215 16 94
Nachtopvang
A-huis
Eendrachtskade Noordzijde 27
9718 BB Groningen
tel. 050-314 61 97
dagelijks 22.00-10.00 uur
telefonisch reserveren van 10.30-11.00 uur
APPINGEDAM
Limor woonvoorziening
Vangnetvoorziening Cornelis Albertsstraat
Cornelis Albertstraat 7
9901 EJ Appingedam
0900-4857545
HOOGEZAND
Sociaal Pension Hoogezand
Mansholtstraat 1-a
9602 SB Hoogezand
tel. 0900-118 88 81
www.zienn.nl
VEELERVEEN
Begeleidingscentrum
Teenchallenge ‘De Spetse Hoeve’
Spetsebrugweg 4
9566 TK Veelerveen
tel. 0597- 541 341
VEENDAM
24 uurs opvang
Woonvoorziening
Burgemeester Bosscherstraat
Burgemeester Bosscherstraat 10
9641 NG Veendam
tel. 0598-615111
NIEUW-AMSTERDAM
24-uurs opvang en nachtopvang
Leger des Heils
Zijtak WZ 125
7833 BE Nieuw-Amsterdam
tel. 0591-551 020
LEEK
crisisopvang Leek
Oldebertweg 61
9351 PC Leek, tel. 0900-118 88 81
www.zienn.nl
EMMEN
Dagopvang
Leger des Heils
Bendienplein 3
7815 SM Emmen
tel. 0591-658 233
Geopend ma t/m vr. 10.00-16.30 uur
HOOGEVEEN
Dagopvang
Beukemaplein 14
7906 AK Hoogeveen
ma tm vr. 10.30-16.30 uur
DRACHTEN
Sociaal Pension Drachten
Stationsweg 118
9201 GS Drachten
tel. 0900-118 88 81
www.zienn.nl
LEEUWARDEN
Dagopvang
Leger des Heils
De Tuinen 32
8911 KE Leeuwarden
tel. 058-216 45 65
geopend 10.00-16.00 uur
(woensdag 12.00-16.00 uur)
Zuidergrachtswal 15-16
8933 AD Leeuwarden
tel. 088- 0663180
geopend 10.00-16.00 uur
www.zienn.nl
Algemene Opvang
Nieuweweg 3
8911 LK Leeuwarden
tel. 0900-118 88 81
www.zienn.nl
Huis voor Jongeren
Huizumerlaan 101
8934 BE Leeuwarden
tel. 0900-118 88 81
www.zienn.nl
Zorgopvang
J.H. Knoopstraat
8933 GS Leeuwarden
tel. 0900-1188881
www.zienn.nl
Sociaal Pension Hoekstersingel
Hoekstersingel 51-53
8922 AM Leeuwarden tel. 0900-188 88 81
www.zienn.nl
Sociaal Pension Bonifatiusplein
Bonifatiusplein 19
8911 JT Leeuwarden tel. 0900-188 88 81
www.zienn.nl
Nachtopvang
Goudenregenstraat 79
8922 CP Leeuwarden
tel. 088- 0663300
www.zienn.nl
Aanloophuis Leeuwarden
Bagijnestraat 36
8911 DR Leeuwarden
tel. 058-212 72 37
www.aanloophuisleeuwarden.nl
BURGUM
Verlengd Verblijf Burgum
Prinses Margrietstraat 63
9251 HB Burgum tel. 0900-188 88 81
www.zienn.nl
HEERENVEEN
Aanloophuis de Brege
Herenwal 2
8441 AZ Heerenveen
0513-625 926
Openingstijden:
vrijdag van 19.00 tot 23 uur
zaterdag van 15.00 tot 23.00 uur
zondag van 15.00 tot 22.00 uur
www.aanloophuisoerdebrege.nl
SNEEK
Sociaal Pension Sneek
Lemmerweg 53
8606 AA Sneek tel. 0900-118 88 81
www.zienn.nl
De Herberg
Vier kamers voor dak- en thuislozen,
verblijf maximaal 2 maanden
Kloosterdwarsstraat 3
8603 AG Sneek
Herbergtelefoon: 06-235 415 65
ASSEN
Inloophuis
Groningerstraat 63
9401 BJ Assen
tel. 0592-316 835
Openingstijden 11.00-16.00 uur
Maatschappelijke opvang DATA
team
van 11.00 -13.00 uur
Nachtopvang
van 21.00-9.00 uur (aanmelden)
telefonisch 's ochtends
van 9.15-9.30 en
Oplossing puzzel van pagina 14
23
Detail Wonderland (2009)

Fotografie: Miranda Naberman
‘Ik ben zelf thuisloos geweest en daarom weet ik dat je daklozen niet met de nek moet
aankijken. Dat verdienen ze echt niet.
Vincent van Gogh vind ik een inspirerende schilder. Hij gebruikt mooie kleuren. Fel geel en
dat heldere blauw, daar word ik vrolijk van. Dit Avondcafé was een moeilijk schilderij om na
te schilderen. Ik had moeite met het perspectief. Komt de diepte wel over Maar ik ben er
blij mee. Het is echt mijn lievelingsschilderij.
Ik had het aan mijn behandelaarster gegeven, maar ik miste het erg. Toen heb ik het nog
een keer geschilderd. En ook nog een voor een vriendin.
De laatste tijd teken ik meer dan dat ik schilder. Met pastelpotloden. Dan teken ik
bijvoorbeeld zonnebloemfiguurtjes of poppen.
Tekenen en schilderen geeft me afleiding. Ik kan me erin uiten. Ik heb heel veel fantasie en
dat kan ik daar mooi in kwijt.’
Enny ter Stege