Natuur, leven en technologie syllabus (24Kb, pdf) - Duo

Syllabus Staatsexamen NLT HAVO 2013
Versie april 2012
In 2013 wordt de laatste keer geëxamineerd onder de “oude” domein-indeling en exameneisen. In 2014 wordt volgens de nieuwe domeinindeling
en exameneisen geëxamineerd.
Ten opzichte van de Syllabus 2012 zijn er de volgende wijzigingen aangebracht:
1. De kolom “context” is vervangen door “domeinen 2014”- hiermede wordt al vast aangegeven welke verschuivingen er in 2014 gaan optreden.
2. De formulering van “concrete invulling” is vereenvoudigd en bijgewerkt.
3. De kolom “Herkomst” is vervangen door “Mogelijke modulen”. Voorts zijn enkele modulen verwijderd en andere toegevoegd.
Wellicht ten overvloede:
Domeinen E, G en I worden niet getoetst.
Tijdens de schriftelijke toets wordt de kandidaat geacht, naast het basispakket toegestane hulpmiddelen het informatieboek BINAS 5e druk en
een grafische rekenmachine mee te brengen.
Tijdens het mondeling kan de kandidaat een eenvoudig model of experiment voorgelegd worden. Tevens kan de kandidaat gevraagd worden
verslag te doen van een door haar / hem gevolgde gecertificeerde module.
Toelichting:
Syllabus en examenprogramma geven slechts mogelijkheden. Zo zullen zeker niet alle genoemde inhouden en invullingen in een mondeling of
schriftelijk aan bod komen. Binnen de beperkte tijd van een schriftelijk en mondeling examen kan zelfs een domein ontbreken.
De eerste twee kolommen refereren aan de het eindexamenprogramma.
In de vierde kolom worden voorbeelden genoemd hoe e.a. bijvoorbeeld getoetst zou kunnen worden. In oudere Syllabi werd wel de zinsnede “Te
denken valt…” gebruikt. De lijst is niet uitputtend.
Ten slotte staan volledigheidshalve in kolom 5 modulen waar voorbeelden van invulling gevonden kunnen worden. Dat wil niet zeggen dat de
vragen op mondeling of schriftelijk uit deze modulen komen. Deze modulen zijn niet verplicht of noodzakelijk.
Het staat kandidaten en opleiders geheel vrij welk onderwijsmateriaal dan ook te gebruiken om de domeininhouden onder kolom 2 te bereiken.
Zodat deze bijvoorbeeld op de manier van kolom 4 getoetst kunnen worden.
In tegenstelling tot het examenprogramma krijgt de syllabus regelmatig een update.
Domein
Inhoud volgens
examenprogramma
Domeinen 2014 Concrete invulling Mogelijke modulen

Domein
A.
Vaardigheden
B: Domein B:
Taal van de
natuurwetenschap
C. Bedreiging
en behoud van
de leefomgeving
Domein D:
Zorgen en
genezen
Inhoud volgens
examenprogramma
Informatievaardigheden. Communiceren
en correct taalgebruik.
Reflecteren op leren. Oriëntatie
studie en beroep. Onderzoeken.
Ontwerpen. Modelvorming.
Redeneren Waarderen en oordelen
Rekenkundige en wiskundige
vaardigheden Technischinstrumentele
vaardigheden
Beheersen van vaktaal, conventies
en notaties
De kandidaat kan relevante
concepten en technieken uit
wiskunde en/of informatica
toepassen op natuurwetenschappelijke
of technologische vraagstukken.
De kandidaat kan uitleggen hoe
natuurwetenschap en techniek
gebruikt worden bij het monitoren,
verbeteren en duurzaam beheren
van de natuurlijke en ingerichte
leefomgeving, en de daarvoor
relevante concepten toepassen in
verschillende situaties.
De kandidaat kan uitleggen hoe
natuurwetenschap en techniek
gebruikt worden bij het verzorgen
en genezen van mensen en de
daarvoor relevante concepten
toepassen in verschillende
situaties.
Domeinen 2014 Concrete invulling Mogelijke modulen
A, B Technisch kunnen ontwerpen met ontwerptekening, ontwikkelcyclus,
presenteren en logboek bijhouden. Met een spreadsheet kunnen
werken. Met een grafische rekenmachine kunnen werken.
Logaritmische schaalverdeling kunnen maken.
A, B Bouwen van en werken met dynamische modellen. Homeostase.
Lineaire vergelijkingen en ongelijkheden. Beschrijvende statistiek
(centrale maten en standaarddeviatie), analytisch (significantie,
toetsing en beslissing). Waarschijnlijkheidspapier. Grafische
rekenmachine. Steekproef. Kritiek op gebruik statistiek in media.
C
Biosfeer. Duurzaamheid. Energiebronnen. Vormen van energie en
omzettingen. Rendement, vermogen, warmte. Energie /
stralingsbalans aarde. Licht en elektromagnetische straling.
Verlichtingssterkete en lichtstroom. Fotosynthese. Beperkende
factoren. Broeikaseffect. Opbouw atmosfeer. Luchtdruk. Klimaat en
weer. Klimaatverandering. Biodiversiteit. Bodem.
Gezondheidsschade door omgevingsfactoren.
D, E1 Ontwerpcyclus. Kwaliteitscontrole. Productveiligheid. Risico-analyse
Functieanalyse. Algemene aspecten van levensmiddelen-, zorg- en
sporttechnologie. Kwaliteitsbeheer. Medische meetmethoden en
diagnostiek. Echografie, MRI, PET en CT, Röntgen, Scintigrafie.
Straling. Erfelijkheid en gentechnologie. Stamceltechnologie.
Fysiologie hart en bloedsomloop. Electrochemie (kathode anode,
electrolyt)
Dynamische modellen
h002
Een optimale maaltijd
h018
Maak het verschil h019
Aërosolen en vuile lucht
h003
Duurzaam en niet duur
h004
Nul-energie woning h008
De bodem leeft h014
Glastuinbouw en energie
h017
Medische beeldvorming
h012
Human technology cares
h024
Leef met je hart h302

Domein
E. Opsporen en
beschermen
Domein F:
Verbetering van
de kwaliteit van
leven
G. Grenzen
verleggen
H. Communiceren
en navigeren
Inhoud volgens
examenprogramma
De kandidaat kan uitleggen hoe
natuurwetenschap en techniek
gebruikt worden bij de controle en
bescherming van goederen, dieren
en mensen, en de daarvoor
relevante concepten toepassen in
verschillende situaties.
De kandidaat kan uitleggen hoe
natuurwetenschap en techniek
gebruikt worden bij de ontwikkeling
van technologieën ten behoeve
van de verbetering van de kwaliteit
van (menselijk) leven, en de daarvoor
relevante concepten toepassen
in verschillende situaties.
De kandidaat kan uitleggen hoe
natuurwetenschap en techniek
gebruikt worden bij de
ontwikkeling van technologieën
die de grenzen van menselijke
(reële en/of virtuele) mobiliteit
verleggen, en de daarvoor
relevante concepten toepassen in
verschillende situaties.
De kandidaat kan uitleggen hoe
natuurwetenschap en techniek
gebruikt worden bij de
ontwikkeling van technologieën
voor communicatie, navigatie,
ruimtevaart en informatiebeheer,
en de daarvoor relevante concepten
toepassen in verschillende
situaties.
Domeinen 2014 Concrete invulling Mogelijke modulen
D
Epidemieën. Ziekteverwekkers: schimmel, ééncellige, bacterie, virus,
prion. Zoönosen. Immuniteit en antibiotica. DNA. Ecosysteem,
voedselpyramide, voedselkringloop, energiestromen. Fotosynthese,
aerobe en anaerobe ademhaling. N-kringloop en P-kringloop.
Fysisch-chemisch: emulsie, sedimentatie, suspensie, colloïd,
hydrofiel, hydrofoob, adsorptie, absorptie, sd, aërometer.
D, E2 Gif en giftigheid. Fabricage geneesmiddelen. Drugs, stimulantia,
narcotica. Enzymen, genen, DNA, RNA, recombinante DNAtechniek,
polymerase. Biotechnologie.
D, E2 Biomechanische modellen en technieken. Voeding en gewicht.
Spieren en gewrichten. Moment, hoeksnelheid, kracht, arbeid.
Gezicht (optiek, lenzen EM-spectrum). Gehoor (oor, geluid, zintuig,
impuls, strottenhoofd, resonantie, staande golf, gehoorapparaat).
C, D, E2 Geografische coördinatensysteem en cartografie. Plaatsbepaling en
routeberekening. Maanstanden, zonsbeweging en tijdsbepaling.
Plaatsbepaling met hemellichamen, satellietnavigatie,
driehoeksmethode en GPS. Satellietsystemen NASA en ESA.
Communicatietechnieken, internet en informatiebeheer. Virtual
reality. Multimedia
Forensisch onderzoek
h010
Een waarheid als een koe
h020
Waterzuivering h022
Een feest zonder katers
h011
Door de zoete appel
heenbijten h015
Wat zeg je h005
Sportprestatiesh007
Plaatsbepaling en
navigatie h021
Veiliger met kaarten en
GIS h023

Domein
I. Gemak dient
de mens
Inhoud volgens
examenprogramma
De kandidaat kan uitleggen hoe
natuurwetenschap en techniek
gebruikt worden bij de
ontwikkeling van technologieën
die efficiëntie en/of gebruiksgemak
vergroten, en de daarvoor relevante
concepten toepassen in
verschillende situaties.
Domeinen 2014 Concrete invulling Mogelijke modulen
E
Digitale technieken, meet- en regeltechnieken. Automatisering.
Robotica. Booleaanse wiskunde. Digitale poorten. Geïntegreerde
circuits. Electrische circuits. Dynamica. Statica. Chemische formules.
Polymeren en kristallen. Oppervlakteverschijnselen.
Digitale techniekenh006
Smaak maken h021