Op de planken met een nieuwe heup - Zorg voor Beweging

Nederlandse Orthopaedische Vereniging
Magazine van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging :: Jaargang 03 :: Nr. 03 :: 2007
Beweeg en eet je botten sterk
Op de planken
met een
nieuwe heup
Ouderen fitter dankzij speeltoestellen
Optimale zorg door richtlijnen

:: Inhoudsopgave ::
04 06
13
22
29
14 18
25 26
32
Zorg voor beweging is een uitgave van :: DamenRomijn • Van der Does de Willeboissingel • 5211 CA ‘s-Hertogenbosch • in opdracht van de NOV
09
Zorg voor beweging verschijnt vier keer per jaar Redactie :: Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) Productie :: DamenRomijn • ’s-Hertogenbosch
Vormgeving :: DamenRomijn • ’s-Hertogenbosch Coverfotografie :: Wim Lanser Marketing & Sales :: DamenRomijn • 07 – 69 0 69 Druk :: Roto Smeets Utrecht
Oplage :: 80.000 exemplaren Disclaimer :: Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever openbaar worden gemaakt
of verveelvoudigd. De NOV is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties.
:: Voorwoord ::
Ouder worden. De een merkt er fysiek
weinig van. De ander ervaart al op
relatief jonge leeftijd dat de gewrichten
minder soepel worden. Kan iemand daar
zelf wat aan doen? Voor een deel wel.
Matig intensief bewegen is bijvoorbeeld
een goed medicijn om je jong te voelen.
Niet voor niets gebruiken wij de slogan
‘Zorg voor beweging’.
Met die kreet staan we dit jaar voor
de derde keer op de 50PlusBeurs.
We ervaren op de beursvloer dat
mensen steeds bewuster bezig zijn met
hun gezondheid. Ze komen langs met
allerlei vragen en laten in onze stand een
botdichtheidsmeting uitvoeren. Op basis
daarvan zien we of iemand last heeft van
osteoporose, oftewel botontkalking.
Hoe u het proces van botontkalking zelf kunt beïnvloeden,
vertelt orthopedisch chirurg Lucien Keijser in deze uitgave.
Natuurlijk heeft u dat niet helemaal zelf in de hand.
Maar beweging en het innemen van voldoende calcium
en vitamine D zijn wel factoren die het proces positief
beïnvloeden. U moet daar zeker niet mee wachten tot u op
hogere leeftijd bent. Jonge kinderen die veel bewegen en
gezond eten maken hun botten sterker en hebben daar op
oudere leeftijd profijt van.
Naast osteoporose is ook artrose een aandoening die
hoort bij ouder worden. Naar schatting gaan zo’n 650.000
mensen per jaar naar hun huisarts met klachten vanwege
gewrichtsslijtage. Zo ook de wereldberoemde danser David
Cameron. Hij zocht vorig jaar contact met orthopedisch
chirurg Boni Rietveld toen hij last had van zijn heup. Inmiddels
heeft hij een heupvervangende operatie ondergaan en staat
‘Bewegen is een
goed medicijn om
je jong te voelen’’
hij weer met plezier op het podium.
Zijn verhaal leest u in dit nummer.
Voor mensen die een prothese krijgen,
zoals David Cameron, is er goed
nieuws. De NOV introduceerde dit
jaar het Landelijk Registratiesysteem
Orthopedische Implantaten. Dit is
een centraal bestand waarin we alle
relevante gegevens van patiënten met
een prothese beheren. Met die kennis en
informatie kunnen wij u nog beter van
dienst zijn. Uw orthopedisch chirurg kan
de informatie over uw prothese direct
opvragen. Bovendien monitoren we de
kwaliteit van verschillende protheses.
We zijn er blij mee dat de zorgverzekeraars
groen licht hebben
gegeven voor de financiering. Professor
Rob Nelissen vertelt u in deze uitgave
meer over het belang van het register.
Zeker niet minder belangrijk is onze
intensieve samenwerking met andere
specialisten. We hebben allemaal een
gezamenlijk doel: u de best mogelijke zorg
bieden. In deze uitgave meer aandacht voor de rol van de
geriater rondom een orthopedische ingreep bij ouderen.
Geriater Wilma te Water vertelt hoe belangrijk het is om,
vaak kwetsbare, ouderen extra zorg te bieden om een
operatie goed te doorstaan.
In welk jaargetijde van uw leven u zich ook bevindt, ik wens u
een prettige en actieve herfst toe.
Professor Ruud Pöll
Voorzitter Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV)
:: ::

:: Artikel :: Osteoporose
Lucien Keijser: “Beweging stimuleert de botopbouw en remt de botafbraak.”
‘Beweeg en eet je botten sterk’
Botontkalking, of osteoporose, is een afname van de
botdichtheid. Zwakke, broze botten, die gemakkelijk breken
zijn het gevolg. Het proces van botontkalking hoort bij het
ouder worden, maar is te beïnvloeden door een gezonde
levenswijze en medicatie. Orthopedisch chirurg Lucien Keijser:
“Preventief kunnen we een hoop leed voorkomen.”
Hoe ouder we worden, hoe brozer onze botten zijn.
Lucien Keijser, verbonden aan het Medisch Centrum Alkmaar:
“Er zijn verschillende factoren die een rol spelen. Erfelijke
aanleg is er een. Daarnaast zijn een laag lichaamsgewicht,
langdurig gebruik van corticosteroïden en bij vrouwen
hormoonveranderingen na de overgang risicofactoren.”
Gradaties
Een op de drie vrouwen en een op de acht mannen ouder dan
55 jaar krijgt te maken met botontkalking. De een ondervindt
daar meer last van dan de ander. “Veel mensen weten
niet eens dat de dichtheid van hun botten is afgenomen.
Anderen hoeven bij wijze van spreken maar een onverwachte
beweging te maken of een flinke hoestaanval te hebben om
een botbreuk op te lopen. Er zijn dus nogal wat gradaties”,
verduidelijkt Keijser.
Onvermijdelijke afbraak
Botontkalking is niet te genezen, maar we kunnen het
proces volgens Keijser wel beïnvloeden. “De strijd tegen
botontkalking is aan twee kanten te winnen. Tot ons dertigste
levensjaar bouwen we botmassa op. Het is belangrijk om
je botten zo sterk mogelijk te maken. Na je dertigste vindt
onvermijdelijk afbraak van de botdichtheid plaats. Dan is het
zaak dit zo veel mogelijk te beperken.”
Instandhouden
Regelmatig bewegen, voldoende calcium en vitamine D
dragen bij aan het sterk maken en houden van de botten.
“Calcium is een bouwsteen van bot. Vitamine D zorgt ervoor
dat het lichaam calcium beter opneemt”, legt de orthopeed
uit. “Beweging stimuleert de botopbouw en remt de
botafbraak. Wie dus gezond leeft, bouwt tot zijn dertigste
sterke botten op en remt in de jaren daarna het proces van
botontkalking af.”
Stimuleren
Behandeling van botontkalking is dan ook in eerste
instantie gericht op het stimuleren van patiënten om
hun leefwijze aan te passen. Maar dat is lang niet altijd
voldoende. Keijser: “Botontkalking komt meestal pas
aan het licht als mensen een breuk oplopen door een
ogenschijnlijk onschuldige val. Dat is ook het punt waarop wij
als orthopedisch chirurgen in beeld komen. Het behandelen
van de breuk heeft de hoogste prioriteit. Daarnaast meten
we standaard de botdichtheid bij mensen die tot een van de
risicogroepen horen.” Die botdichtheid kan zo geslonken zijn,
dat beweging en gezonde voeding alleen niet voldoende zijn
om het proces af te remmen. Dan is aanvullende medicatie
noodzakelijk.
Bijdrage leveren
Er zijn verschillende medicijnen die het proces van botontkalking
beïnvloeden. “Bepaalde medicijnen remmen de
botafbraak. Andere middelen kunnen een bijdrage leveren
bij het opbouwen van het bot.” Keijser benadrukt dat het
geen wondermiddelen zijn. “We kunnen de schade beperken
maar het probleem niet oplossen. Ernstige botontkalking treft
vaak oudere vrouwen. Zij hebben in veel gevallen meerdere
aandoeningen, beschikken over minder spierkracht en lopen
daardoor een grotere kans om te vallen. Wanneer iemand uit
deze kwetsbare groep bijvoorbeeld een heup breekt, is de
behandeling niet zonder risico.”
Preventie
De orthopedisch chirurg hamert op het belang van preventie.
“Eet gezond en beweeg regelmatig. Stimuleer ook kinderen
dat te doen. Tot hun puberteit zijn kinderen over het
algemeen vrij beweeglijk, maar daarna hebben ze vaak
geen zin meer om bijvoorbeeld te sporten. Als ze nog nergens
last van hebben, maken mensen zich daar niet druk om.
Dat zouden we toch wat meer moeten doen, want daarmee
kun je een hoop ellende op latere leeftijd voorkomen.”
Osteoporose en de feiten:
• Botontkalking is een afname van de botdichtheid,
die leidt tot zwakke botten die gemakkelijk breken.
• Tot het dertigste levensjaar bouw je botmassa op,
daarna vindt geleidelijk afbraak plaats.
• Een op de drie vrouwen en een op de acht mannen
ouder dan 55 jaar krijgt te maken met botontkalking.
• De een ondervindt meer last van botontkalking dan
de ander.
• Erfelijke aanleg, langdurig gebruik van
corticosteroïden, een laag lichaamsgewicht en bij
vrouwen veranderingen in de hormoonhuishouding
na de overgang zijn risicofactoren.
• Beweging, calcium door inname van een aantal
zuivelproducten per dag en vitamine D zijn essentieel
om je botten sterk te maken en te houden.
• Medicijnen kunnen het proces van botontkalking
afremmen, maar botontkalking is niet te genezen.
Raadpleeg voor meer informatie de folder Osteoporose
op www.zorgvoorbeweging.nl.
(Beeld: Osteoporose Stichting)
Een gezond bot
Een osteoporotisch bot
:: ::

:: In de praktijk :: Schouder uit de kom
Daniël van der Torre skeelert weer volop na schouderoperatie.
‘Het deed
verschrikkelijk
veel pijn’
Piloot Daniël van der Torre (33) kwam zeven jaar geleden
ernstig ten val tijdens een snowboardvakantie in het
Oostenrijkse Gerlos. Daar schoot zijn rechterschouder voor het
eerst uit de kom. “Op het laatst gebeurde dat al tijdens het
inzepen in de douche of wanneer ik me uitrekte. Toen ben ik
naar orthopedisch chirurg Ron te Slaa gegaan.”
Van der Torre was met een paar vrienden op wintersport.
“We daagden elkaar uit zo hoog mogelijk te springen.” Zijn
sprong was zeker hoog, maar de landing was minder fraai. Van
der Torre kwam op een rots terecht. Hij brak zijn rug op vijf
plaatsen en zijn rechterschouder was uit de kom. Bewusteloos
lag hij in de sneeuw. “Dat was wel even schrikken.”
Banaan
Weer bijgekomen werd hij met zijn schouder nog uit de kom
in een banaan naar beneden gebracht. “Daar moest ik anderhalf
uur wachten op een ambulance in een kleine hulppost.
De verpleegkundigen zetten mijn schouder nog niet terug,
omdat ze eerst röntgenfoto’s wilden maken. Pas in het
ziekenhuis gebeurde dat. Daar werd ik eindelijk verlost van
de pijn. Want het deed verschrikkelijk veel pijn.”
Forceren
Zijn rug ging in een korset en zijn schouder drie of vier weken
in een mitella. “Daarna werd fysiotherapie aangeraden. Ik
vond dat niet nodig, want het ging prima. Achteraf gezien
denk ik niet dat het veel verschil had gemaakt. Een half jaar
later schoot mijn arm opnieuw uit de kom. Op een gegeven
moment gebeurde dat wel tien keer per jaar. Ik kon het zelfs
forceren. Het deed nog steeds veel pijn, maar minder dan in
het begin.”
Druppel
“Ik heb altijd in mijn achterhoofd gehouden dat een operatie
mogelijk was. Toen ik een keer ’s nachts wakker werd met mijn
schouder uit de kom, was dat de druppel. Ik was alleen thuis
en moest bij de buurman aanbellen om te vragen of hij aan
mijn arm wilde trekken. Ik voelde me behoorlijk hulpeloos
en was het spuugzat. Mijn vader is gepensioneerd huisarts.
Hij adviseerde me naar Te Slaa te gaan.” Tijdens de eerste
afspraak bleek al snel dat een operatie een reële optie was.
“De orthopeed legde uit wat de operatie inhield, maakte
foto’s en luisterde naar mijn verhaal. Het zou een vrij pittige
ingreep worden, maar ik heb geen moment getwijfeld.
Achteraf ben ik ook erg blij met het resultaat.”
Ankertjes
Op 16 mei 2006 ging de piloot onder het mes. “Ik heb bij
Daniël een open stabilisatie volgens Bankart gedaan”, legt Ron
te Slaa uit. “Dat is de meest betrouwbare operatie voor deze
aandoening, met uitstekende resultaten op langere termijn. Het
houdt in dat ik kleine ankertjes in het bot bevestig en daarmee
het labrum (de ‘meniscus’ van het schoudergewricht) vastzet.
Vervolgens herstel ik de banden en het kapsel van de schouder
en zet deze weer op de oorspronkelijke spanning vast.”
Nuttige oefeningen
Op zijn werk had Van der Torre gemeld vier maanden niet
aanwezig te zijn. “De eerste twee weken na de operatie
waren het ergst”, vertelt hij. “De arts heeft ankers geslagen in
mijn botten en dat veroorzaakte een zeurende pijn. Mijn arm
zat gefixeerd in een mitella. Ik was behoorlijk gehandicapt.
Mijn vriendin moest me overal naartoe rijden. Na zes weken
mocht ik voorzichtig wat gaan doen. Deze keer ben ik wel
naar de fysiotherapeut gegaan. Die gaf me een aantal nuttige
oefeningen, die ik verder thuis heb uitgevoerd. Bovendien gaf
hij mij een handig elastiek om de oefeningen mee te doen.
Je pezen en spieren moeten weer worden opgerekt, dat duurt
een aantal maanden.”
Verbouwen en kitesurfen
Tegenwoordig vliegt Van der Torre weer overal naartoe.
Zijn schouder is sterker dan voor de operatie. “Ik heb thuis
al een verbouwing achter de rug. Het verbaasde me wat ik
allemaal weer kon. Bepaalde klussen had ik voor de operatie
absoluut niet gedaan omdat mijn schouder dan onherroepelijk
uit de kom zou zijn geschoten. Ik heb ondertussen ook een
cursus kitesurfen gedaan en ik skeeler weer volop. Afgelopen
winter ben ik zelfs weer gaan snowboarden. Dat ging prima,
al zal ik nooit meer een wedstrijdje springen.”
Over schouder uit de kom:
• Een schouderluxatie overkomt
1 tot 2 procent van de Nederlanders.
• Van het totaal aantal luxaties heeft
50 procent te maken met de schouder.
• Schouderluxaties komen het meest
voor bij personen tussen de 15 en
40 jaar, vooral tijdens het sporten.
• Onder ouderen komt een schouder uit
de kom met name voor bij vrouwen.
• Vooral mensen jonger dan 25 jaar
lopen een groot risico op herhaling.
Dat kan oplopen tot 67 procent bij
patiënten jonger dan 20 jaar.
• Uit onderzoek blijkt dat tien tot
vijftien jaar na de open Bankart
operatie slechts 6 tot 10 procent
opnieuw last heeft van een
schouder die uit de kom schiet.
Bij 84 procent zijn de resultaten
goed tot uitstekend.
:: 6 7 ::

Vrouwen en mannen
zijn verschillend.
Dit simpele feit leidt tot een
uitzonderlijke innovatie.
Meer dan twee derden van de Europese patiënten die een knieoperatie ondergaan,
zijn vrouwen. Na intensief onderzoek is Zimmer erin geslaagd om de specifieke
onderscheidende kenmerken van de vrouwelijke anatomie in een nieuw geslachtsspecifiek
implantaat te verwerken: de NexGen ® Gender Solutions Knee.
Het is het eerste knie implantaat dat speciaal ontwikkeld is voor vrouwen.
Zimmer Gender Solutions – it’s all about shape.
[advertentie] :: Artikel :: Ouderen en beweging
©2007 Zimmer GmbH
Een beter passende
prothese
Het uiteinde van het dijbeen van een vrouw
en man zijn verschillend van vorm en
breedte. Bij gebruik van een standaard knieprothese
voor een vrouw moet de chirurg
soms een kleinere maat gebruiken, waardoor
er meer bot moet worden weggehaald
dan wenselijk. Om dit te voor komen heeft
de NexGen ® Gender Solutions Knee een
design en maatvoering die beter past bij de
anatomie van een vrouwenknie.
Zimmer Netherlands B.V.
Blaeulaan 60, 3528 AD Utrecht
Tel.nr.: +31 (0)30 280 4 280
www.gendersolutions.zimmer.com
Senioren oefenen samen in de Rotterdamse wijk Feijenoord.
Ouderen fitter dankzij speeltoestellen
Bij speelplaatsen denkt u waarschijnlijk aan spelende
kinderen. Vaders, moeders en grootouders zitten op een
bankje met elkaar te praten of behoeden hun kinderen
voor ongelukken of het eten van zand. In de Rotterdamse
deelgemeente Feijenoord ging het afgelopen jaar anders.
Hier klommen niet de kinderen, maar de ouderen op het
speeltoestel in het kader van een TNO-onderzoek naar
ouderen en bewegen.
“We zoeken naar nieuwe manieren om ouderen in beweging
te krijgen”, legt TNO­onderzoeker Paul de Vreede uit.
“Het gouden ei hebben we nog niet gevonden, maar het
resultaat van ons eerste onderzoek naar het gebruik van
speeltoestellen is erg positief.” Het aantal ouderen in
Nederland neemt toe. In 2002 leefden er ongeveer 2,2 miljoen
senioren in ons land. De verwachting is dat er in 2030 vier
miljoen Nederlanders ouder dan 65 jaar zijn. Door in beweging
te blijven vergroten zij de kans om langer zelfstandig thuis
te wonen. Een goede reden voor TNO om aandacht aan dit
onderwerp te besteden.
Hoge kosten
“Gebrek aan geschikte accommodaties en trainingsmateriaal
maken het moeilijk voor gemeenten om
9 ::

Navigatie
Een gigantische stap voorwaarts in gewrichtsvervanging
Door computers, infrarood camera's
en draadloze instrumenten te
combineren kunnen chirurgen
steeds nauwkeuriger werken. Een
navigatiesysteem biedt de chirurg
de mogelijkheid om op elk
moment precies te kunnen zien
waar zijn instrumenten zich
bevinden ten opzichte van de
patiënt; en dit op de millimeter
nauwkeurig. Navigatie is te gebruiken
voor gewrichtsvervangende
chirurgie, trauma, wervelkolom,
neuro- en KNO ingrepen.
Het Stryker navigatiesysteem helpt
de chirurg nauwkeuriger te opereren.
Het geeft hem een beter inzicht
in de unieke lichaamsbouw van elke
patiënt en laat hem daar direct op
reageren.
[advertentie]
Terwijl de technologie achter het
Stryker navigatiesysteem zeer
geavanceerd is, is het systeem toch
zeer gebruiksvriendelijk voor de
chirurg en kan het voor elk willekeurig
implantaat gebruikt worden.
Minimaal invasieve trackers (zenders)
sturen gegevens over het
gewricht naar het computersysteem.
Het computersysteem bouwt
door middel van die informatie een
drie dimensionale kaart van het
heup- of kniegewricht waarin het
implantaat geprojecteerd kan worden.
Gewapend met deze informatie
kan de chirurg nog aanpassingen
doen om een zo nauwkeurige
mogelijke plaatsing te waarborgen.
Steeds meer mensen zullen er geen
genoegen mee nemen dat hun
gewricht zonder navigatie wordt
vervangen. Het navigatiesysteem
van Stryker laat zien hoe de nieuwste
technologiën kunnen leiden tot
betere resultaten voor de patiënt.
Kijk voor meer informatie over gewrichtsvervangingen op:
www.arthroforum.com
:: Vervolg artikel :: Ouderen en beweging
bewegingsprogramma’s voor ouderen op te zetten. Hoge
kosten spelen een rol. Bovendien is het lastig om mensen
te bereiken”, verduidelijkt De Vreede. Fabrikant van speeltoestellen
YALP Sport en Spel deed al ervaring op met de
inzet van Lappsetspeeltoestellen in Finland en Spanje. Nu wil
het bedrijf Nederland veroveren. “De gemeente Rotterdam
wilde meer doen met openbare plekken. Zo hebben ze elkaar
gevonden.” De gemeente Rotterdam gaf TNO vervolgens
opdracht tot het onderzoek.
Over de drempel
Dertien ouderen deden mee aan het beweegprogramma.
Tien weken lang bewogen de cursisten tweemaal per week
onder begeleiding van twee sportfysiotherapeuten. Van
tevoren werd er koffie gedronken. “Dat sociale aspect was erg
belangrijk voor de deelnemers. Ze vonden het ook prettig dat
de locatie dichtbij was. In het begin hadden ze wat schroom
om oefeningen op het speeltoestel te doen. Maar eenmaal
over de drempel, vonden ze het erg leuk. Hun motivatie
groeide naarmate de tijd verstreek. Bovendien vonden ze
het prettig om in de buitenlucht bezig te zijn.”
Reactiesnelheid
“Opvallend was dat de angst om te vallen afnam in de groep.
De fysiotherapeuten merkten daarnaast ook op dat de
coördinatie, reactiesnelheid en balans van de deelnemende
ouderen was verbeterd.” Onderzoeker Paul de Vreede
maakt wel een kanttekening bij deze resultaten. “Het zijn
voorzichtige conclusies. We moeten meer onderzoek doen
onder grotere groepen ouderen om harde bewijzen te
hebben.” Uit eerder onderzoek in Finland blijkt dat bewegen
op speelplaatsen een positief effect heeft op de gezondheid
van ouderen wat betreft balans en coördinatie. Hun fysiek
functioneren en algemeen welbevinden verbetert.
Sociale contacten
Diverse wetenschappelijke studies tonen aan dat spierkracht,
flexibiliteit, uithoudingsvermogen en balans verbeteren door
het volgen van beweegprogramma’s. Bovendien kan het
helpen om chronische aandoeningen zoals botontkalking
en overgewicht te voorkomen. De Vreede: “Het is belangrijk
dat ouderen niet in een neerwaartse spiraal terechtkomen.
Sociale contacten verdwijnen of verwateren en dan raken ze
uiteindelijk in een isolement. Door samen te bewegen, help je
dat te voorkomen.”
Drie generaties
Het doel van YALP Sport en Spel is dat drie generaties elkaar
ontmoeten op openbare plekken. “Dat lijkt mogelijk. Kinderen
kijken eerst nieuwsgierig van een afstand en willen uiteindelijk
meedoen.” Of er meer plaatsen in Nederland aansluiten bij
dit initiatief, is nog niet duidelijk. “Het betekent een flinke
investering. Wel is de gemeente Rotterdam van plan het
project in nog meer wijken te starten.”
Avondvierdaagse
De groep ouderen uit het Rotterdamse Feijenoord oefent nog
steeds op het speeltoestel. De onderzoeker: “Het was hun
eigen initiatief om de cursus voort te zetten. Via mond­totmondreclame
zijn er nog meer ouderen uit de buurt actief
geworden. Ze hebben bijvoorbeeld samen geoefend voor de
avondvierdaagse. Je ziet bij dit soort onderzoeken vaak dat
eerst de wat actievere mensen meedoen. Het is goed om te
zien dat zij meer ouderen op de been krijgen.”
Onderzoeker Paul de Vreede van TNO.
De eerste resultaten:
• TNO deed onderzoek naar ouderen en bewegen
op een speeltoestel.
• Na tien weken bleek de coördinatie, balans en
reactiesnelheid van de ouderen verbeterd.
• Dit zijn voorzichtige conclusies, meer onderzoek
is nodig.
• De deelnemende ouderen zijn nog steeds actief
op het speeltoestel.
• Door beweging kunnen ouderen langer
zelfstandig wonen.
::

Voor de behandeling van artrose
bestaan diverse mogelijkheden.
Welke behandeling wordt gekozen,
is mede afhankelijk van de ernst van
de aandoening.
Patiënten met heup- of knieartrose
krijgen vaak pijnstillers voorgeschreven.
Naarmate de klachten ernstiger zijn,
kunnen krachtiger pijnstillers worden
voorgeschreven. Deze middelen brengen
elk hun eigen bijwerkingen met zich mee,
bijvoorbeeld maagklachten. Daarnaast
krijgen sommige patiënten injecties met
corticosteroïden. Corticosteroïdeninjecties
geven op korte termijn en voor een
periode van maximaal ongeveer vier
weken vermindering van pijn bij artrose
van de knie. Als deze behandelingen
niet meer voldoende werken, kunnen
chirurgische ingrepen overwogen worden.
Verlichting van pijn,
verbetering van functie
Ook is er een mogelijkheid om voor een
behandeling met hyaluronzuur injecties
te kiezen. Bij deze behandeling krijgt
de patiënt drie tot vijf weken achtereen
elke week een injectie toegediend in het
kniegewricht. Adant is zo’n hyaluronzuur
injectietherapie, die de pijn verlicht en
de functie en de bewegelijkheid van
het gewricht verbetert. Adant bevat
een lichaamsgelijkende
stof, waardoor de kans op
allergische reacties beperkt is.
Hans de Groot, 54 jaar,
vertelt:
“Doordat ik altijd veel aan
sport heb gedaan, zijn mijn
[advertentie]
Artrose van de knie en de
behandeling met Adant
gewrichten
vermoedelijk
eerder
versleten
geraakt. Ik
kreeg steeds meer
pijn en daardoor
werd bewegen steeds
moeilijker. Omdat
sporten altijd mijn lust en
mijn leven was, ben ik in een dip
geraakt. Mijn huisarts, orthopeed
en fysiotherapeut hebben mij
altijd gestimuleerd te blijven
bewegen. Dit deed veel pijn
en psychisch kon ik me er
ook niet meer toe zetten.
‘Een operatie, ben ik daar
niet te jong voor en wil ik dat
wel?’, waren mijn gedachten.
Via familie in België hoorde ik
van Adant, een hyaluronzuur
injectietherapie.
De verhalen waren
zo veelbelovend, dat mijn
vrouw voorstelde het direct met
mijn arts te bespreken. Sommige
ziekenhuizen vergoeden
het, maar ik moest het
wel zelf betalen. Vlak
na de behandeling van
drie weken, had ik het
idee dat het werkte.
Voorzichtig ging ik meer
bewegen en zonder pijn.
Stappen vooruit
in beweging
Ik kreeg weer vertrouwen en kwam uit
mijn dip. We zijn nu een jaar verder, ik
heb nu twee kuren achter de rug en ik
sta weer volop in het leven. Na een kuur
ben ik een half jaar pijnvrij en kan ik
beter bewegen. Die operatie komt vast
wel een keer, maar tot die tijd heb ik
Adant en mijn sport.”
Kijk voor meer informatie op www.adant.nl, www.zorgvoorbeweging.nl of www.orthopedie.nl of vraag uw arts.
:: Service :: Lezersinformatie
Lezersinformatie
Veel informatie
op website NOV
Belangrijke informatie over
het bewegingsapparaat en
orthopedie vindt u op de website
www.zorgvoorbeweging.nl. Op deze
site van de Nederlandse Orthopaedische
Vereniging (NOV) vindt u veel informatie
over diverse aandoeningen, de nieuwste
ontwikkelingen, veelgestelde vragen
en nuttige adressen van bijvoorbeeld
patiëntenverenigingen. Bezoek de site:
www.zorgvoorbeweging.nl. Nationale Vereniging voor
Fibromyalgie-Patiënten
‘Eendrachtig sterk’
Site: www.fibromyalgie.nl
Interessante link
Elke uitgave selecteren we een website
met interessante informatie. Wilt u
meer weten over voeding en beweging,
verantwoord eten of bent u op zoek naar
recepten die passen bij uw persoonlijke
situatie of doel? Kijk dan eens op
www.voedingscentrum.nl.
Patiëntenfolders geven antwoord
Een heupprothese, een correctie van de
kniestand of achillespeesklachten. Als u meer
wilt weten over een bepaalde aandoening
en hoe deze te behandelen is, dan zijn de
patiëntenfolders van de NOV de moeite waard.
Al deze folders zijn voorzien van het NOVkeurmerk.
Zo weet u zeker dat de informatie is
goedgekeurd door de NOV. U vindt alle folders op
www.zorgvoorbeweging.nl.
Patiëntenverenigingen op een rij
Binnen het vakgebied van de orthopedie
zijn voor diverse aandoeningen patiëntenverenigingen
actief. Zij behartigen de
belangen van hun patiënten, geven
voorlichting en bieden de mogelijkheid
tot lotgenotencontact. We zetten enkele
belangrijke adressen op een rij:
SPO Stichting Patiëntenbelangen Orthopedie
(incl. HME/MO Lotgenotencontactgroep en
Chronische Knieklachten)
Site: www.patientenbelangen.nl
Reumapatiëntenbond (incl. Bechterew)
Site: www.reumabond.nl
Vereniging Poly Artrose (Reuma Patiëntenbond)
Site: www.poly­artrose.nl
Nederlandse Paget patiënten vereniging
(Reuma Patiëntenbond)
Site: www.paget.nl
Nederlandse Vereniging van
Rugpatiënten ‘de Wervelkolom’
Site: www.nvvr.nl
Osteoporose Stichting
Site: www.osteoporosestichting.nl
Stichting Heupdysplasie.nl
Site: www.heupdysplasie.nl
Stichting Ziekte van Perthes
Site: www.perthes.nl
Vereniging Aangeboren Heupafwijkingen
Site: www.heupafwijkingen.nl
Vereniging van scoliosepatiënten
Site: www.scoliose.nl
Vereniging Oudergroep Klompvoetjes
Site: www.klompvoet.nl
Stichting Bekkenbodem Patiënten
Site: www.bekkenbodem.net
Whiplash Stichting Nederland
Site: www.whiplashstichting.nl
Pijnstichting (Stichting Pijn-Hoop)
Site: www.tietze.nl/pijn.html
Vereniging Osteogenesis Imperfecta
Site: www.oivereniging.nl
RSI Patiëntenvereniging
Site: www.rsi­vereniging.nl
Nederlandse Vereniging van
Posttraumatische Dystrofie Patiënten
Site: www.posttraumatischedystrofie.nl
::

:: Artikel :: Kwaliteit in zorg
Rob Tamminga (l), Henk van der Hoeven en Arno Mooring (r) werken samen aan optimale behandeling voorste kniekruisbandletsel.
Quality Care: meer kwaliteit in zorg
Een patiënt heeft recht op de best mogelijke zorg.
Met Quality Care is een nieuwe methode ontwikkeld, waarbij
de hele behandeling van een voorste kniekruisbandletsel tot
in de puntjes uitgestippeld is. “Quality Care is een potentieel
kwaliteitskeurmerk”, legt medisch adviseur en mede-initiator
van het programma Arno Mooring uit.
In Nederland voeren orthopeden ongeveer 6.000 voorstekruisbandoperaties
per jaar uit. De afgelopen drie jaar is dit
aantal met tien tot vijftien procent stormachtig gestegen.
De verwachting is dat over tien jaar 9.000 van deze operaties
plaatsvinden. “Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de
voorste kruisband goed te opereren is”, verduidelijkt Mooring.
“Dat betekent enerzijds dat orthopeden eerder overgaan tot
een operatie, maar ook dat mensen zelf eerder bereid zijn een
operatie te ondergaan. Jongeren én 45­plussers.”
Patiëntgerichte behandeling
Quality Care is een methode die inzet op een efficiënte,
doelmatige, duidelijke en meer patiëntgerichte behandeling
van de voorste kruisband. De basis van Quality Care is
een intensieve samenwerking tussen fysiotherapeut en
orthopeed. Zij kijken samen objectief naar de verschillende
operatietechnieken en behandelingen die er zijn. Doel is
de best mogelijke behandeling per patiënt in te zetten.
“Daarnaast zijn er bij een behandeling relatief veel
onbedoelde bijwerkingen.” verduidelijkt Mooring.
“Met deze methode willen we dat beperken.”
Intensieve samenwerking
Binnen het programma delen fysiotherapeut en orthopeed
hun informatie. Hierdoor verbetert ook de nazorg. Orthopeed
Henk Van der Hoeven werkt al jaren op deze manier samen
met sportfysiotherapeut Rob Tamminga. “Wij houden al sinds
1993 een gezamenlijk spreekuur en maken per patiënt een
diagnose en plan van aanpak”, zegt de orthopeed. “Quality
Care is een complete werkwijze, gebaseerd op onze manier
van werken.”
Fysiotherapie
In de praktijk betekent de samenwerking dat orthopeed en
fysiotherapeut eerst samen de knie beoordelen. Tamminga:
“Aan de hand van verschillende metingen kijken we of
fysiotherapie ingezet moet worden of dat in overleg met
de behandelend orthopeed geopereerd moet worden.
Fysiotherapie kan ook helpen de knie voor te bereiden
op een operatie. Daarna kiest de orthopeed op grond
van bevindingen voor en tijdens de operatie voor een
passende revalidatiemethode. Er zijn vier mogelijkheden:
de standaardbehandeling, de versnelde versie, de beschermde
of vertraagde en de specifieke nabehandeling. Op deze manier
revalideert iedereen zo effectief mogelijk.”
Effect
De techniek staat niet stil. De orthopedische industrie
heeft jaarlijks te maken met ongeveer twintig innovaties,
die uiteindelijk leiden tot twee of drie nieuwe operatietechnieken.
Die nieuwe ontwikkelingen moeten zich uiteraard
in de praktijk bewijzen. Ook hierin speelt Quality Care een
belangrijke rol. Arno Mooring legt uit dat via Quality Care het
effect van behandelingen na drie, zes, twaalf en vierentwintig
maanden wordt gemeten. “Zo onderzoeken we continu of een
behandeling succesvol is.”
Objectieve kijk
De resultaten van alle metingen en onderzoeken zijn terug
te vinden in een wetenschappelijk onderbouwd webbased
programma. Orthopeden en fysiotherapeuten kunnen hierin
hun eigen gegevens, maar ook die van collega’s vinden.
Orthopeed Van der Hoeven: “Het is een objectieve kijk op
de zorg. Daarnaast kan de patiënt zijn eigen gegevens met
betrekking tot de behandeling via deze beveiligde database
opzoeken.”
Eisen
Doel van Quality Care is door het verzamelen van gegevens
inzicht te krijgen in de uiteindelijke resultaten van voorste
kruisbandchirurgie. Orthopeden kunnen onderling hun
resultaten toetsen door de resultaten van een uitgevoerde
operatie te vergelijken met de resultaten van andere
deelnemende orthopeden. In dit kader zorgt Quality Care
voor een continue opleidings­ en nascholingstraject. Dit heeft
tot doel de kwaliteit van zorg te optimaliseren voor alle
betrokkenen bij dit zorgproces.
Zorg inkopen
Het concept van Quality Care staat in toenemende
belangstelling van de zorgverzekeraars. Mooring: “Het
mes snijdt voor hen aan twee kanten. De patiënt krijgt de
meest adequate behandeling en de zorgverzekeraar betaalt
uiteindelijk minder omdat het percentage onbedoelde
bijwerkingen zal dalen. Dit kan mogelijk in 2008 een rol
spelen als zorgverzekeraars zorg moeten gaan inkopen bij
diverse zorginstellingen. De zorginstelling die Quality Care
aanbiedt, beschikt over een hoog kwalitatief ketenzorg
product, waarmee het zich in de nieuw te vormen zorg­
markt kan profileren. Zowel patiënt als zorgverzekeraar
zijn hierbij gebaat.”
Quality Care
• Quality Care is een nieuwe methode, waarbij de gehele behandeling van een voorste kniekruisbandletsel van begin
tot eind tot in de puntjes uitgestippeld is.
• Basis van Quality Care is een intensieve samenwerking tussen orthopeed en fysiotherapeut.
• Doel van Quality Care is patiënten de behandeling met het best mogelijke resultaat te bieden en het risico op
complicaties zo klein mogelijk te houden.
• Voor de patiënt wordt geboden kwaliteit zichtbaar.
• Alle gegevens met betrekking tot de toegepaste behandelmethodes en het uiteindelijk resultaat van de behandeling
zijn terug te vinden in de database. Hiermee kunnen orthopeden en fysiotherapeuten methodes en behandelingen
vergelijken en zo de meest optimale keuze voor behandeling maken.
:: ::

Slimme heelmeester
De De natuur zit zit vol vol kleine en en grote wonderen. Toch heeft diezelfde natuur soms een helpende hand nodig. Niet elke wond bijvoorbeeld
geneest even snel, wat nare gevolgen kan hebben. En En wat te te denken van een tenniselleboog die die maar niet over wil wil gaan?
Hulp van een slimme heelmeester is is dan geboden.
Een vertraagde wond- en en botgenezing, een chronische ontsteking,
een bloeding of of een verhoogde kans op op infectie. Lang niet iedereen
heeft er er last van maar als als het het optreedt is is dit dit erg erg vervelend. Wanneer
het het wondgenezingsproces een steuntje in in de de rug rug nodig heeft, kan
men de de nieuwe technologie GPS® inzetten, oftewel het het Gravitational
Platelet Separation systeem.
Een beetje van mezelf….
GPS® is is een systeem dat dat van bepaalde onderdelen van bloed een
bloedplaatjesrijke gel gel maakt. Hiervoor is is geen materiaal van een
donor of of een dierproduct nodig maar volstaat een kleine hoeveel-
heid eigen bloed (55 (55 tot tot 110 110 ml, ml, dit dit zijn zijn één à à twee buisjes) dat dat kort
[advertentie] [advertentie]
voor de de operatie of of behandeling wordt afgenomen.
Bloed is is samengesteld uit uit een vloeibaar deel, het het bloedplasma, en en
een vast deel, de de bloedcellen. Deze laatste groep bestaat weer uit uit
witte en en rode bloedcellen en en bloedplaatjes. Na Na afname centrifugeert
men het het bloed in in een GPS® buis. Op Op die die manier scheidt men het het
bloedplasma, rode bloedcellen en en bloedplaatjes van elkaar.
De De bloedplaatjes spelen de de hoofdrol in in dit dit verhaal, deze bevatten
namelijk groeifactoren die die het het natuurlijke genezingsproces
versnellen. Na Na centrifuge worden de de bloedplaatjes opgezogen
en en uit uit het het andere deel van het het afgenomen bloed wordt trombine
gevormd.
Trombine is is een enzym dat dat nodig is is om om de de groeifactoren in in de de bloed-
plaatjes vrij vrij te te laten komen. Op Op het het moment dat dat de de bloedplaatjes en en
de de trombine met elkaar in in contact komen, ontstaat er er een gel.
Wanneer de de arts die die gel gel in in bijvoorbeeld een moeilijke wond brengt,
treedt snellere genezing op, op, is is er er een lagere infectiekans en en ervaart de de
behandelde persoon minder pijn. Bij Bij een tenniselleboog spuit men
niet de de gel gel in in maar de de (gebufferde) bloedplaatjes. In In de de pezen worden
de de bloedplaatjes geactiveerd waarna de de groeifactoren vrij vrij komen.
Toepassingen GPS® Systeem
■ ■ Orthopedische chirurgie
bij bij gewrichtsvervanging, peesaandoeningen, fracturen en en
ingrepen aan de de wervelkolom en en schouders
■ ■ Plastische chirurgie
bij bij lasercorrecties aan het het gezicht, buikwandplastiek en en
borstverkleining
■ ■ Gynaecologie
bij bij keizersnedes
■ ■ Kaakchirurgie
bij bij kaakreconstructies en en implantaten
■ ■ Hartchirurgie
ter ter voorkoming van infecties aan het het borstbeen en en voor het het
herstel van het het borstbeen
■ ■ Wondgenezing
bij bij traag genezende wonden
www.biomet.nl
Na Na de de ingreep
Belangrijk is is dat dat men voor en en na na de de ingreep geen ontstekings-
remmers gebruikt en en dat dat het het aangedane lichaamsdeel ontlast wordt
zodat de de natuurlijke heelmeester zijn zijn werk kan doen. In In het het geval
van peesontstekingen, bijvoorbeeld bij bij een tenniselleboog of of
achillespeesontsteking, beginnen mensen binnen 48 48 uur uur na na de de
behandeling met rek- en en strekoefeningen. Binnen twee tot tot vier
weken komen hier versterkende oefeningen bij. bij.
Bloed
■ ■ vloeibaar deel
(bloedplasma)
lichtgele vloeistof die die bestaat uit uit
water (90%), eiwitten en en overige stoffen
zoals glucose, vetten, aminozuren,
enzymen, hormonen en en ureum
■ ■ vast deel
(bloedcellen)
- rode - rode bloedcellen:
transport zuurstof
- witte - witte bloedcellen:
nauw betrokken bij bij afweerreactie
- bloedplaatjes:
- bloedplaatjes:
zorgen voor bloedstolling
Meer informatie?
Stuur een email naar info@biomet.nl of of kijk op www.biomet.nl.
Adres
Toermalijnring 600 600
3316 LC LC Dordrecht
Postbus 3060
3301 DB DB Dordrecht
Telefoon
(078) 629 629 29 29 29 29
Spine Trauma Care Concepts Biologics Cement Orthopedics

:: Interview :: David Cameron
‘Dansen is heel fysiek’
Danser David Cameron loopt het kleine café binnen aan
de Amsterdamse Negen Straatjes. Hij klapt zijn paraplu
elegant dicht en bestelt een kruidenthee. Zijn figuur verraadt
flexibiliteit, ritmegevoel en souplesse. Een jaar geleden was dat
wel anders. “In eerste instantie dacht ik aan een verrekte spier.
Het was schrikken toen bleek dat mijn heup versleten was.”
Muziektheater noemt Cameron zijn werk zelf. Hij heeft op
Broadway gestaan, in musicals gespeeld, gezongen, gedanst,
les gegeven en toneel gespeeld. Afgelopen maart stond
Cameron nog op de planken met de musical Soul of Motown.
Dat was een half jaar na zijn heupvervangende operatie.
Momenteel richt hij zich nog op zijn herstel, maar hij hoopt
deze herfst weer les te geven. “Ik heb een jaar uitgetrokken
om te herstellen. Het eerste half jaar heb ik erg intensief
gerevalideerd vanwege Soul of Motown. In die musical moest
ik voornamelijk zingen en toneelspelen. Maar al dans je niet,
bewegen op toneel is erg intensief.”
Orthopedie voor dansers en musici
Boni Rietveld is orthopeed in het Medisch Centrum voor
Dansers en Musici (MCDM), in het Medisch Centrum
Haaglanden. Hij is de enige orthopeed in Nederland
die gespecialiseerd is in de behandeling van dansers
en musici. Hij volgde ook een studie aan het conservatorium.
“David Cameron onderging een hip resurfacing.
Daarbij vervingen we de kop en de kom. Er werd geen
diepe pin in het bot van het bovenbeen geplaatst,
maar er kwam een soort fietsbel op de kop. Hierdoor
wordt de kans op het uit de kom schieten kleiner.
Bovendien is de flexibiliteit na de operatie groter.”
Voor meer informatie over het MCDM:
www.mchaaglanden.nl/mcdm
Belastend
“Als danser weet je dat je niet voorgoed kunt blijven dansen”,
zegt hij nuchter. “Ik heb vooral in mijn jonge jaren heel
intensief gedanst. Ik heb bijvoorbeeld zeven jaar gewerkt bij
de Dance Company Washington. Dat was erg belastend. We
oefenenden zes dagen in de week en traden heel regelmatig
op. Hierdoor slijt het kraakbeen. Dat zie je vaker in ons vak.”
Sportmasseur
Ongeveer twee jaar geleden kreeg hij last van zijn rechterlies
en rug. “Ik wist niet wat er aan de hand was. Ik dacht dat
ik een spier verrekt had en ging naar de sportmasseur. Dat
hielp niet. Via een collega kwam ik terecht bij orthopeed Boni
Rietveld. Na een röntgenfoto bleek dat mijn heup gedeeltelijk
versleten was. Het advies van Rietveld was terug te komen als
het echt niet meer ging. Dat moment kwam ongeveer zes tot
acht maanden later.” Cameron stopte mei 2006 met lesgeven
en optreden. Op 1 augustus ging hij onder het mes. “Zo had ik
een half jaar om te revalideren voor Soul of Motown. Dat leek
me te doen.”
Volste vertrouwen
David Cameron had het volste vertrouwen in zijn orthopeed.
“Gelukkig was ik in goede handen. Boni Rietveld doet niet
:: 8 9 ::

:: Vervolg interview :: David Cameron
David Cameron na zijn heupoperatie in de musical Soul of Motown. (Foto’s Wim Lanser)
zo regelmatig heupoperaties en had een collega gevraagd
mijn operatie te doen. Die bleek geen tijd te hebben, dus
vroeg Rietveld een andere collega. Uiteindelijk stonden er
drie orthopeden aan mijn bed, omdat beide collega’s konden
komen en mijn eigen orthopeed meekeek.”
Plié’s en pirouettes
De eerste vierentwintig uur na de operatie kon Cameron zijn
been niet bewegen. “Dat vond ik eng. Er schoot van alles door
mijn hoofd. Ik had nog nooit zo’n grote operatie gehad en
maakte me natuurlijk zorgen. Mijn lichaam is mijn werk, mijn
leven. Wat kan ik nog na de operatie? Loop ik raar? Kan ik
optreden en lesgeven?” Maar al snel merkte hij dat zijn heup
geen pijn meer deed. “Ja, de wond van de operatie voelde
ik wel, maar niet de pijn van mijn versleten heup. Eenmaal
thuis moest ik naast de gewone fysiotherapie verschillende
dansoefeningen doen. Bijvoorbeeld plié’s. Die oefeningen heb
ik langzaam opgebouwd. Bepaalde passen en bewegingen
mocht ik niet doen. Een pirouette was bijvoorbeeld verboden.”
Signalen herkennen
Tijdens zijn revalidatie was de musical in maart zijn doel.
“Dat was prettig, want ik kon me compleet focussen op de
oefeningen en de fysiotherapie. Als je geen vast doel voor
ogen hebt, is het gemakkelijker om een keer oefenen over te
slaan. Dat kon nu niet. Als danser ken je je lichaam door en
door. Je herkent de signalen en luistert goed naar je lijf.
:: 0
David Cameron
David Cameron is werkzaam als acteur, zanger, danser,
regisseur, docent en choreograaf. Hij heeft de hele
wereld gezien en op zowel Broadway als op de Parijse
planken gestaan. In Nederland heeft hij onder andere
meegewerkt aan Royal Court, The New York Spirit,
The Young Messiah en Mahalia. Ook was hij te zien in
diverse speelfilms, zoals Guts and Glory, Fred and Ginger
en The Gorilla. Op dit moment werkt Cameron voor
diverse bedrijfsevenementen als choreograaf/regisseur.
Daarnaast geeft hij les in jazz­ en musicaltheater.
Ik weet hoever ik kan gaan. Ik wilde soms sneller dan de fysiotherapeut.
Hij heeft me wat af moeten remmen. Maar mijn
heup genas goed. Hij is nu soms nog een beetje stijf als ik lang
op dezelfde manier zit, maar verder heb ik er geen last van.”
Kennis overdragen
Cameron hoopt deze herfst weer les te kunnen geven.
“Dansen leer je niet uit boeken. Ik wil alles wat ik weet
overdragen aan de volgende generatie. Ik zie het als mijn
plicht om dit te doen, anders gaat er allerlei kennis verloren.
Bovendien is het erg leuk om met jonge, veelbelovende
dansers te werken. Voordat ik weer kan lesgeven, zal ik eerst
weer moeten trainen want ik ben nog niet fit genoeg. Ik ben
benieuwd hoe het in de toekomst gaat.”
Jan Haye Litjens (links) en Dick Lahey.
•
Heupvervanging voor relatief jonge en actieve
patiënten
met ernstige heupslijtage
(JBJS, Vol.86-B, no.2, maart 2004)
• Bij
‘resurfacing’ wordt alleen het beschadigde
oppervlak van de heupkop vervangen
• Vervanging
door een conventionele heupprothese
op latere leeftijd blijft mogelijk
• Meer bewegingsvrijheid
Meer
weten? Bezoek www.asr-heup.nl en kijk
of u in aanmerking komt voor de ASR-heup!
Groen
licht om te
hockeyen
“Als ik nog actief was als huisarts, gaf ik Dick Lahey (71) groen licht om te hockeyen met een
kunstheup.” Dat zegt oud-huisarts Jan Haye Litjens. “Natuurlijk moet hij rekening houden met zijn
heup, maar het is belangrijk dat mensen actief blijven doen wat ze leuk vinden. Dat is positief voor de
gezondheid. Bovendien zitten ze daardoor lekker in hun vel en houden ze contact met hun vrienden.”
Udenaar Lahey kreeg vijf jaar geleden last van zijn knie. De oorzaak:
slijtage aan zijn rechterheup. Zijn orthopeed had geen goed bericht
voor de fanatieke hockeyer. ‘Meneer Lahey, het is niet verstandig dat
u blijft hockeyen. Hebt u een fiets? Dan wordt dat uw nieuwe sport.’
Nieuwe heup
Dat verhaal vertelde Lahey aan zijn teamgenoten van hockeyclub
De Zestigplussers. “Het bleek dat er binnen onze club maar liefst
acht mensen waren met een kunstheup. Ze konden daarmee zelfs
beter spelen dan voorheen. Ik werd enthousiast en vroeg een second
opinion in het ziekenhuis. De chirurg, eveneens een oud-hockeyer,
durfde het aan om een nieuwe heup te plaatsen. Ik kreeg een totale
heupprothese.” En met succes. Inmiddels speelt Lahey niet alleen bij
De Zestigplussers, maar ook in het Nederlands Kunstheupen Hockey
Team waarvan hij de bedenker en aanvoerder is.
[advertentie]
Passie
Litjens (68) komt uit een hockeyfamilie en begrijpt de passie van Lahey.
Zijn broer Paul speelde in het Nederlands elftal en is nog steeds onze
nationale topscorer allertijden. Zelf was hij tot voor kort ook actief
als speler in zijn woonplaats Uden waar hij samenspeelde met Lahey.
“In de jaren 80 betekende een kunstheup meteen het einde van alle
sportief vermaak. Je mocht er alleen maar op lopen.”
Betere kwaliteit
Litjens stelt vast dat er de laatste jaren veel veranderd is. “Gelukkig
zijn de kwaliteit van de protheses en de operatietechnieken sterk
verbeterd. Dat maakt het mogelijk dat mensen zoals Dick Lahey lekker
in beweging kunnen blijven. Het is helemaal niet goed voor hem als hij
nu moet stoppen. Hij kan niet zonder hockey en niet zonder mensen
om hem heen. Van mij mag hij nog jaren hockeyen.”
• Voor
patiënten met ernstige heupslijtage
• Voor actieve patiënten
• Reeds 20 jaar ervaring met Corail
(Journal of Arthroplasty, Vol.22, no.1, 2007)
• Eén
van de meest toegepaste totale
heupprotheses wereldwijd
• Laagste revisiepercentage in Noorse
Arthroplasty Register na 15 jaar
DePuy-07-0002-NL

:: Samen in zorg :: Geriaters
Geriater Wilma te Water begeleidt een van haar patiënten.
Extra zorg voor kwetsbare ouderen
Een orthopedische ingreep kan een flinke impact op lichaam
en geest hebben. Ouderen die met meerdere aandoeningen
kampen, krijgen daarom extra zorg om een operatie goed te
doorstaan. Klinisch geriater Wilma te Water: “Een operatie kan
net die ene druppel zijn, waardoor het leven van een toch al
kwetsbare oudere instort. Dat willen we voorkomen.”
Klinische geriatrie is een medisch specialisme gericht op
oudere mensen met complexe ziekteproblemen. “Dan heb
je het met name over ouderen van 80 jaar en ouder. Vaak
gaat het om een combinatie van lichamelijke, psychische en
sociale problemen tegelijkertijd”, legt Wilma te Water uit.
Zij is als klinisch geriater verbonden aan Gelre ziekenhuizen in
Apeldoorn en Zutphen.
Vertrouwde omgeving
Een geriater is dus gespecialiseerd in ouderdomsziekten.
Te Water: “Dan hebben we het onder meer over vergeetachtigheid
en verwardheid, mobiliteitsstoornissen, continentieproblemen
en problemen met betrekking tot voeding. Maar
als geriater kijken we verder dan lichamelijke ziekten. We
kijken naar de hele mens. Daarbij horen ook psychische en
sociale problemen en de zorgproblemen thuis.”
Beperken
De geriater werkt op verschillende fronten samen met andere
disciplines in het ziekenhuis. “We proberen bijvoorbeeld de vaak
vele ziekenhuisbezoeken aan de andere specialisten te beperken
door een bezoek aan de geriater. Daarnaast treden we op als
adviseur of medebehandelaar. Bijvoorbeeld wanneer een
oudere patiënt wordt binnengebracht met een acute breuk.”
Balanceren
De rol die de geriater speelt rondom een orthopedische
ingreep noemt Te Water van groot belang. “We hebben het
over een groep erg kwetsbare ouderen. Ze weten zich maar
net staande te houden. Vaak met flink wat hulp van familie en
zorgorganisaties. Ze balanceren op het randje. Er hoeft maar
dat te gebeuren en het stort allemaal in. Een val, waardoor
een orthopedische ingreep nodig is, kan net de druppel zijn.”
Ingrijpend
Te Water benadrukt het feit hoe ingrijpend een chirurgische
ingreep is. “Voor iedereen. Het is niet moeilijk om te bedenken
dat het voor deze ouderen extra zwaar is. Wanneer ze een
val maken en geopereerd moeten worden, raken veel oudere
patiënten in de war. Dit wordt een delier genoemd. Het is
belangrijk een delier vroeg te herkennen en de onderliggende
lichamelijke oorzaak en de verschijnselen te behandelen.
In zo’n geval is het onze taak om de orthopeed te adviseren
over de situatie van deze oudere, met de oudere zelf te praten
en ook met familie.”
Verwarrend
Dat deze extra begeleiding en zorg bijdraagt aan een beter
herstel van de patiënt is volgens Te Water overduidelijk “We
weten uit allerlei onderzoeken dat de gemoedstoestand van
een patiënt voor én na de operatie belangrijk is om goed te
herstellen. Dat geldt zeker voor ouderen. Een operatie kan
voor hen zeer verwarrend zijn. Nazorg door een geriater of
geriatrisch verpleegkundige is dan van groot belang.”
Specifieke aandacht
Te Water verwacht dat de rol van geriaters in de toekomst
steeds belangrijker wordt. “Deze groep kwetsbare ouderen
groeit de komende jaren gigantisch. Steeds meer mensen
hebben de specifieke aandacht van een geriater nodig. Niet
alleen wanneer er een acuut probleem is, maar bijvoorbeeld
ook bij geplande operaties. Soms worden wij pas ingeschakeld
als het na een operatie dreigt mis te gaan en een patiënt al
helemaal in de war is.”
Standaard
Te Water pleit ervoor de inzet van een geriater in de
behandeling van kwetsbare ouderen altijd te overwegen.
“Daar ligt ook een taak voor de familie van een patiënt. Zij
kunnen een specialist inlichten over de complexe problematiek
van de patiënt en vragen een geriater bij de behandeling te
betrekken. Een operatie is nooit leuk, maar we kunnen het
door een gestructureerde samenwerking wel zo comfortabel
mogelijk maken voor een patiënt en zijn of haar familie.”
‘Inzet geriater erg prettig’
Louise Zwaagmans moeder is 84 jaar. Ze heeft
diabetes en een ernstige vorm van botontkalking.
“De laatste anderhalf jaar is ze bovendien erg
vergeetachtig en soms ook wat moeilijk in de
omgang“, vertelt Louise. Haar moeder woont nog
zelfstandig met behulp van de thuiszorg en Louise.
Afgelopen januari is haar moeder in huis gevallen
en brak haar heup. “Ze was helemaal van de kaart.
Ze heeft een tijdje hulpeloos in de badkamer gelegen
voordat de thuiszorgverpleegkundige haar vond.
Toen de orthopeed zag in welke staat mijn moeder
was, heeft hij meteen een geriater ingeschakeld.
Die kwam nog dezelfde dag en heeft mijn moeder
en ons begeleid rond de behandeling van de breuk.
Ook na de operatie was de geriater aanwezig om
mijn moeder bij te staan. Het was voor ons allemaal
erg prettig dat de geriater als medebehandelaar werd
ingezet. Zij keek verder dan het acute probleem en
dat maakte de operatie en alles daaromheen voor
mijn moeder gemakkelijker te ondergaan.”
:: ::

BHR helpt Antje terug in het zadel
“Soms weet je niet waar pijn vandaan komt. Ik had al een hele
tijd een pijnlijk gevoel in mijn rechterbovenbeen. Ik liet een
botscan maken, foto’s, er is zelfs een second opinion
aangevraagd, maar niemand kon iets ontdekken. Een half jaar
geleden ging het echt niet meer. Ik kon alleen nog maar met
krukken lopen. Mijn orthopedisch chirurg, Eric Breemans,
vond mij eigenlijk nog te jong voor een totale heupprothese.
Gelukkig was er een alternatief: heup resurfacing. Ik had daar
al eens over gelezen en wist dat je kunt uitwijken naar een
totale heupprothese, mocht het niet lukken. Ik was dus snel
overtuigd. Zo gezegd, zo gedaan. Na drie dagen mocht ik het
ziekenhuis alweer verlaten. De pijn is weg en ik kan bijna alles
weer doen. Natuurlijk moet ik ten minste drie maanden
revalideren. Ook de spieren moeten weer op krachten komen.
Hanssen Footcare
locaties:
Amersfoort
Apeldoorn
Arnhem
Ede
Gouda
Harderwijk
Heerlen
Hoensbroek
Haarlem
Leiden
Maastricht
Sittard
Zie www.footcare.nl
voor nog meer locaties
bij u in de buurt.
[advertentie]
Wie haar op de fiets voorbij ziet snellen, zou niet geloven dat
Antje Mering-Kuiper (54) jarenlang met heupklachten kampte.
Sinds haar rechterheup is gereviseerd met de BHR resurfacing
heupprothese, is de pijn weg en de beweeglijkheid terug.
Wist u dat
Maar fietsen is geen probleem meer.
Van de chirurg mag ik zelfs weer naar de
sportschool. De heup moet zoveel
mogelijk belast worden, zo lang ik het
maar rustig opbouw.”
Orthopedie
Smith & Nephew
Postbus 525
2130 AM Hoofddorp
T 020-6543999
www.smithnephew.nl
Handelsmerk van Smith & Nephew
[advertentie]
www.footcare.nl
u in uw leven gemiddeld vier keer de aarde rondloopt
?
kleine voetafwijkingen nú misschien geen klachten
veroorzaken, maar láter soms wel
Belemmert pijn aan uw voeten u tijdens het uitoefenen van uw dagelijkse activiteiten? Zwikt u regelmatig
om? Heeft u pijn na langdurig staan of tijdens het lopen, wandelen of sporten? Herkent u deze problemen?
Heeft u voetklachten? Dan biedt Hanssen Footcare een gratis voetonderzoek aan. U krijgt advies op maat
van onze gespecialiseerde medewerkers. Hanssen Footcare levert al 75 jaar totale voetzorg en producten op
maat. Van steunzolen tot maatschoenen. Van voetadvies tot verzorging van de diabetische en reumatische voet.
Wilt u een gratis voetonderzoek of heeft u reeds een verwijzing van een specialist? Ga naar
www.footcare.nl voor meer informatie over een Hanssen Footcare locatie bij u in de buurt. Onze
medewerkers maken graag een afspraak met u.
O M D A T J E G R A A G V O O R U I T W I L T
Erkend leverancier voor alle zorgverzekeraars en SEMH gecertificeerd.
Antje Mering-Kuiper trapt weer zonder
problemen door haar woonplaats Apeldoorn.
:: Rubriek :: Vraag en antwoord
Vragen uit het spreekuur
Bestaat een theaterknie echt? En is er speciaal zwemgips? Enkele vragen die onze orthopeden geregeld krijgen.
Op deze pagina beantwoorden we ze voor u.
Ik ben een vrouw van 50 jaar en heb suikerziekte. Sinds een half jaar kan ik mijn schouder niet goed meer
bewegen. Volgens mijn huisarts heb ik een frozen shoulder. Wat is dat eigenlijk?
Een frozen shoulder is een schouder die u niet goed kunt bewegen. De oorzaak is niet helemaal duidelijk. De aandoening
komt inderdaad nogal eens voor bij mensen met suikerziekte. Het schouderkapsel is als het ware te strak geworden.
De behandeling bestaat uit het zo nodig slikken van pijnmedicatie en vooral het oefenen van de schouder, zowel actief (zelf)
als passief (door een fysiotherapeut). De totale behandelduur bedraagt soms een tot twee jaar.
Mijn zoon heeft zijn pols gebroken. Dat was afgelopen zomer best vervelend, omdat hij niet kon zwemmen.
Nu hoorde ik dat er ook zwemgips is. Klopt dat?
Gips, zowel gewoon gips als modern kunststof gips, wordt aangelegd over een laag gipswatten. Zwemgips is kunststof gips
dat direct, zonder gipswattenlaag, op de huid wordt aangelegd. Daar kun je dan inderdaad mee zwemmen. Het kan alleen
aangelegd worden bij relatief gemakkelijke breuken die niet gezet zijn.
Mijn huisarts vertelde mijn dochter dat ze een theaterknie heeft. Houdt ze de boel voor de gek?
Een theaterknie is een knie, waarvan het kraakbeen van de knieschijf erg pijnlijk is. Het is een ziektebeeld dat vooral bij meisjes
in de puberteit voorkomt. Zo’n knie is met name pijnlijk bij opstaan na lang zitten, bijvoorbeeld na bezoek aan een bioscoop of
theater. Vandaar de naam. Uw dochter houdt de boel dus niet voor de gek. Het ziektebeeld verdwijnt meestal vanzelf na een
tot twee jaar.
Ik ben een man van 50 jaar. Volgens mijn orthopeed is mijn enkel versleten en is stijfzetten de enige
mogelijkheid. Ik wil eigenlijk een prothese. Wat vindt u daarvan?
Deze vraag is niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Als een enkelgewricht bij een actieve, jongere man compleet versleten is
en de pijn is zo hevig is dat medicijnen of fysiotherapie geen effect meer hebben, is stijfzetten (of arthrodese) meestal de enige
optie. De meeste patiënten kunnen na een arthrodese prima lopen en soms zelfs ook sporten. Enkelprotheses hebben nog niet
zulke goede resultaten bij actieve mensen. Die plaatsen we op dit moment eigenlijk alleen bij mensen die ernstig reuma hebben.
U kunt uw vragen over uw bewegingsapparaat altijd stellen aan uw eigen orthopeed. Mocht u een vraag hebben die mogelijk ook voor andere
lezers relevant is, stuur deze dan naar info@zorgvoorbeweging.nl. In dit magazine beantwoorden we elke uitgave de meest gestelde vragen.
::

:: Artikel :: Implantatenregister
Orthopedisch chirurg Rob Nelissen, voorzitter van de beheerscommissie Landelijk Registratiesysteem Orthopedische Implantaten.
Databank protheses verhoogt kwaliteit
Patiënten die een prothese krijgen, hebben recht op de best
mogelijke kwaliteit. Zowel wat de behandeling betreft als
de kwaliteit van de gebruikte prothese. Om die kwaliteit
te optimaliseren heeft de Nederlandse Orthopaedische
Vereniging het initiatief genomen voor een Landelijk
Registratiesysteem Orthopedische Implantaten (LROI).
In dit centrale bestand worden alle relevante gegevens
van implantaten opgenomen.
De LROI is een kwaliteitssysteem dat informatie aan
orthopedische chirurgen verschaft over de op de Nederlandse
markt verkrijgbare heup­, knie­ en schouderimplantaten.
Orthopedisch chirurg Rob Nelissen is voorzitter van de
beheerscommissie, die is belast met het opzetten van de
databank. “Het gaat met name om de technische specificaties
van protheses. Zie het als een kwaliteitscontrole. Er zijn heel
wat verschillende protheses op de markt. Door alle gegevens in
een databank bij te houden, kunnen we het kaf van het koren
scheiden en patiënten nog beter van dienst zijn.”
Filteren
Jaarlijks worden in Nederlandse ziekenhuizen zo’n 50.000
protheses bij patiënten ingebracht. Ongeveer 30.000 daarvan
zijn heupprotheses, 10.000 knieprotheses en de overige zijn
schouder­ of enkelprotheses. “Al die protheses ondergaan voor
gebruik uitgebreide tests door fabrikanten”, legt Nelissen uit.
“Maar hoe een prothese zich precies in het lichaam ontwikkelt
en de mate van slijtage is iets anders. Het lichaam is een
complex iets. Door gegevens van alle protheses te verzamelen
krijgen we beter inzicht in de resultaten van een prothese in
de loop der jaren. Op basis daarvan kunnen we beter oordelen
over de kwaliteit.”
Implantatietechniek
De bedoeling is dat alle orthopedisch chirurgen de gegevens
van de door hen gebruikte protheses in de LROI invoeren.
Zo ontstaat niet alleen inzicht in de resultaten van de
protheses, maar ook bijvoorbeeld in de implantatietechnieken.
Daarnaast is het mogelijk geïmplanteerde protheses te
traceren. Bijvoorbeeld wanneer zich een calamiteit voordoet.
Nelissen: “Het systeem geeft ook informatie over nieuwe
ontwikkelingen in de toepassingen van implantaten en de
effecten daarvan en dient als gegevensbron voor wetenschappelijk
onderzoek.”
Registratiesysteem
Voor de resultaten van een dergelijk systeem verwijst
Nelissen naar Zweden. “Daar werken ze al jaren met een
registratiesysteem. Kijk je bijvoorbeeld naar het aantal
heupoperaties dat na een aantal jaren over moet, dan ligt
dat in Zweden op 6 procent. In Nederland is dat 11 procent.”
Zorgverzekeraars Nederland
De LROI is in nauwe samenwerking met het overkoepelend
orgaan van zorgverzekeraars, Zorgverzekeraars Nederland
(ZN), opgezet. ZN neemt een belangrijk deel van de noodzakelijke
investeringskosten voor haar rekening. Directeur
Chiel Bos: “Het systeem is een belangrijk instrument om
patiënten de kwaliteit te bieden waar zij recht op hebben.
Als zorgverzekeraars innen wij de premies en kopen we de
zorg in. Mede door de invoering van het nieuwe zorgstelsel,
is goede kwaliteit tegen een redelijke prijs een belangrijk
criterium voor zorgverzekeraars om een ziekenhuis te
contracteren voor het verlenen van bepaalde zorg. Voor ons
is het dan ook van groot belang om inzicht te hebben in die
kwaliteit.”
Kwaliteitsfactoren
Bos geeft aan dat er verschillende kwaliteitsfactoren van
belang zijn bij een protheseoperatie. “We hebben uitgebreid
onderzocht welke factoren een rol spelen. Uiteraard is dat
ervaring. Iemand die honderd heupoperaties per jaar uitvoert
of maar tien. Dat is een meetinstrument. Daarnaast is de
kwaliteit van de prothese van belang. Uit internationaal
onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat een bepaalde heupprothese
van Zwitserse makelij het beste is en dat tegen
een gemiddelde prijs. Als een orthopedisch chirurg dan kiest
voor een kwalitatief mindere prothese die twee keer zo duur
is, kun je je afvragen waarom dat gebeurt.”
Sanctie
Zowel Bos als Nelissen zien de LROI als een belangrijk middel
om het werk van orthopeden naar een nog hoger plan te
trekken. Nelissen: “Het systeem zorgt ervoor dat orthopeden
een nog betere keuze kunnen én moeten maken voor de best
mogelijke zorg.” Bos: “Als zorgverzekeraars hebben we ook
een belangrijke informatieve taak richting het publiek. Als uit
het systeem bijvoorbeeld blijkt dat in een bepaald ziekenhuis
met een prothese wordt gewerkt, die qua kwaliteit te wensen
overlaat, dan maken wij daar melding van. Ja, zie het als een
sanctie. NOV en ZN hebben een gezamenlijk doel: het leveren
van de best mogelijke zorg tegen een redelijke prijs.
Daar maken we ons samen sterk voor.”
Landelijk Registratiesysteem Orthopedische
Implantaten (LROI)
• De NOV heeft een centraal bestand opgezet met
daarin alle relevante gegevens van implantaten.
• Het LROI verschaft orthopedische chirurgen
informatie over heup­, knie­ en schouderimplantaten.
• Het systeem geeft ook inzicht in de gebruikte
implantatietechnieken.
• Protheses zijn voortaan eenvoudiger te traceren,
bijvoorbeeld bij een calamiteit.
• Het systeem geeft informatie over nieuwe
ontwikkelingen in de toepassingen van implantaten
en dient als gegevensbron voor wetenschappelijk
onderzoek.
:: 6 7 ::

Kent u dit gevoel?
“Ik kon op den duur zelfs niet meer opstaan
zonder die scherpe pijn…”
U bent zeker niet de enige
Op dit moment heeft ongeveer 20% van de 55-plussers last van ‘een
versleten heup of knie’. Wij noemen dit artrose of slijtage van het kraakbeen.
Kenmerkend zijn de steeds vaker terugkerende perioden van pijn met een
steeds groter wordende beperking van de bewegingsvrijheid als gevolg.
Wellicht kan de orthopaedisch chirurg u een oplossing bieden!
Joint Care ® : Zorg van A tot Z van patiënten, voor patiënten
Sinds 1998 kunt u in bijna 40 Nederlandse ziekenhuizen terecht voor het
Joint Care ® programma, een speciaal zorgprogramma voor mensen die een
nieuwe heup of knie nodig hebben als gevolg van artrose. Het programma
zorgt dat u verantwoord, goed geïnformeerd en veilig weer op de been
wordt gebracht met uw nieuwe gewricht.
Inmiddels hebben ± 30.000 mensen het Joint Care ® programma doorlopen
Wat kunt u van het Joint Care ® programma verwachten
■ U doorloopt het revalidatietraject samen met mensen die net als u een
nieuwe heup of knie krijgen.
■ Met alle betrokkenen - in en buiten het ziekenhuis - is een duidelijk plan
van aanpak afgestemd.
■ U kunt rekenen op een uitgebreid voorlichtingstraject en een persoon-
lijke informatiemap.
■ Voorafgaand aan uw opname wordt nazorg op maat geregeld.
■ U bent niet ziek! U verblijft tijdens de opname in een huiskamer, in
plaats van in een bed.
■ Direct na de operatie start u actief met revalideren en draagt u gewone
kleding.
■ Doelen worden samen vastgesteld, zoals de mate van zelfstandigheid
bij uw ontslag.
■ Een oplossing voor de lange termijn.
Vraag naar het Joint Care ® programma bij uw orthopaedisch chirurg
of kijk op: www.jointcare.nl voor de ziekenhuislocaties
www.biomet.nl
[advertentie] :: Artikel :: Een dag met de sportorthopeed
Spine Trauma Care Concepts BioLogics Cement Orthopedics
Sportorthopeed Rien Heijboer ontvangt Feyenoord speler Nicky Hofs op zijn spreekuur.
‘Sporters hebben recht op eerlijk oordeel’
Voor topsporters is een blessure een ramp. Een tijdelijke
utschakeling zet hun hele prestatieschema op zijn kop.
Behandeling van een blessure is er dan ook op gericht om
sporters weer zo snel mogelijk op hun oude niveau te krijgen.
Sportorthopeed Rien Heijboer: “Als orthopeed behandel je
een topsporter niet wezenlijk anders dan een recreatieve
sporter. Het verschil zit vooral in het revalidatietraject.”
Rien Heijboer (55) is als orthopedisch chirurg verbonden
aan het Erasmus MC in Rotterdam. Hij staat te boek als een
eersteklas sportorthopeed, gespecialiseerd in kniebandletsel.
Tot zijn ’stal’ behoren onder meer judoka Mark Huizinga,
atleet Bram Som en de voetballers van Feyenoord.
Als sportorthopeed maakt hij deel uit van de medische
staf van de Rotterdamse club. Ook tennisser Richard Krajicek
was tijdens zijn gloriedagen onder de hoede van Heijboer.
“Wij spreken elkaar nog steeds, maar nu hij niet meer actief
speelt is het contact een stuk minder internsief.”
In gerold
Heijboer is al heel lang een sportliefhebber, maar een carrière
als sportorthopeed had hij niet voor zichzelf uitgestippeld.
“Ik wilde me eigelijk specialiseren in kinderorthopedie. Ik ben
er min of meer ingerold. Het is begonnen met discuswerper
Erik de Bruin. Hij kwam ooit via een oud klasgenoot als patiënt
bij mij terecht. Daarna werd ik gevraagd als consulent voor de
sportbonden op Papendal. Dat was heel leerzaam en leverde
veel nieuwe contacten op. Van het een kwam het ander.”
Op de been
Het grootste verschil met andere specialisaties binnen de
orthopedie is volgens Heijboer dat je als sportorthopeed
9 ::

‘De uitgebreide
informatie vóór
de ingreep
heeft mijn angst
weggenomen’
Wie Ben Kistenmaker nu ziet, zal nauwelijks kunnen geloven dat
hij pas twee weken geleden een knieprothese heeft gekregen.
De 57-jarige, sportief ogende man had 18 jaar geleden tijdens het
voetballen een botafsplintering opgelopen aan het binnenste
gedeelte van zijn rechter kniegewricht en werd voortdurend door
pijn geplaagd. Cortisoninjecties en pijnstillers hielpen steeds maar
korte tijd. Echte verzachting merkte hij alleen wanneer hij ging
fietsen. Kistenmaker trapte zo’n 11.000 km per jaar bij elkaar.
Enige oplossing
Maar op een dag was het gedaan met fietsen. De pijn tijdens het
lopen was ondraaglijk. Traplopen werd een hel. Aan fietsen hoefde hij
niet eens te denken. “Ik was ten einde raad“, herinnert Kistenmaker
zich. “Ik ben tenslotte pas 57 jaar oud en wil nog zo veel doen“. Op
internet ging hij op zoek naar hulp en met succes: hij vond alles wat
hij wilde weten over oorzaken, diagnostiek, voorzorgsmaatregelen en
behandeling bij uiteenlopende gewrichtsklachten. Na een uitvoerig
gesprek met zijn orthopeed wist Kistenmaker al snel: de enige
oplossing voor mij is vervanging van mijn kniegewricht door een
knieprothese.
Snel op de been
Of u man of vrouw bent, jong of oud: voor iedere knie en iedere
indicatie zijn er speciale prothesen. Voor de patiënt is het uiteindelijk
[advertentie]
In Nederland worden jaarlijks ongeveer 20.000 kunstknieën geïmplanteerd. Wat voor veel artsen een routineklus
is geworden, betekent voor de meeste patiënten vaak angst en onzekerheid. Hoe groot zijn de risico’s bij zo’n
ingreep? Kan ik mij gericht voorbereiden op de operatie? Zal ik ooit weer op een normale manier kunnen
bewegen? Voordat patiënten hierover hun arts raadplegen, gaan ze steeds vaker eerst zelf op internet op
zoek naar antwoorden. Zo zijn patiënten tegenwoordig beter geïnformeerd dan ooit tevoren over oorzaken,
diagnostiek en behandelingsmogelijkheden bij de meest uiteenlopende gewrichtsklachten.
het belangrijkst dat de prothese duurzaam is en goed verankerd
blijft. Hier heeft het botcement van Heraeus (PALACOS® R) sinds
zijn introductie op de markt in 1959 voor miljoenen patiënten zijn
waarde bewezen. Uit klinische lange termijn studies is gebleken dat
PALACOS® botcement het laagste risico tot loslating van de prothese
heeft. Doordat de prothese zo goed wordt gecementeerd en daarmee
gefixeerd, is een snelle mobilisering al kort na de operatie mogelijk.
Dat was ook het geval bij Ben Kistenmaker. Hij volgde nauwkeurig de
instructies van de fysiotherapeut op en zijn gezondheidstoestand werd
van dag tot dag, van uur tot uur beter. Hij kan zich de derde dag na
de operatie nog heel goed herinneren: “’s Morgens ging ik nog met
de rolstoel naar het toilet, en ’s middags ging ik alleen met krukken
in bad.“ Eén ding is nu al zeker: hij zal weer net als vroeger kunnen
fietsen. “De informatie vóór de ingreep heeft mij erg geholpen. Het
heeft mijn angst weggenomen en mijn genezingsproces bespoedigd.“
Uitvoerige patiëntinformatie over het onderwerp gewrichtsprothesen
kunt u vinden via de website: www.palacos.org/patiënten.
w w w . p a l a c o s . o r g
:: Vervolg artikel :: Een dag met de sportorthopeed
Voelen hoe het met de knie gaat. Een foto om ook in de knie te kijken. Bevindingen bespreken met een collega.
soms in de krant leest wat je gedaan hebt. “Vooral als je een
echte topper hebt behandeld, maar het waarheidsgehalte
van zo’n krantenbericht is niet echt groot. Ik vind principieel
in dit soort zaken dat de sporter zelf aan de media moet
melden wat hij of zij kwijt wil. Ons doel is een sporter op
medisch verantwoorde wijze weer zo snel mogelijk op de been
krijgen.” Daarvoor werkt de sportorthopeed nauw samen met
andere disciplines, zoals fysiotherapeuten. “De nabehandeling,
het revalidatietraject, is van groot belang. Ik behandel een
topsporter over het algemeen hetzelfde als iemand die
bijvoorbeeld elke zaterdag voor de lol op het voetbalveld
staat. Alleen is het traject na een operatie voor een topsporter
veel intensiever.”
Eerlijkheid
Een topsporter weer zo snel mogelijk op de been krijgen, maar
niet ten koste van alles, benadrukt Heijboer. “Een sporter heeft
er niets aan als wij hem alleen maar snel oplappen. Daar zijn
we heel realistisch in. Vertrouwen in elkaar is een belangrijke
voorwaarde voor een succesvolle behandeling. Ja, ik heb inderdaad
een sporter wel eens moeten vertellen dat hij nooit meer
op zijn oude niveau kan sporten. Die eerlijkheid verwachten ze
ook van mij. Daar hebben ze recht op.”
Kat in de zak
Als lid van de medische staf van Feyenoord is Heijboer nauw
betrokken bij het keuren van nieuwe spelers. “Dat zijn
onrustige tijden. Op het moment dat de voetbalclub een
nieuwe speler wil aantrekken, voeren we allerlei onderzoeken
uit om te voorkomen dat de club bij wijze van spreken een kat
in de zak koopt. Een kwaliteitscontrole, zeg maar. Dat moet op
korte termijn, vaak tussen spreekuren en operatiesessies door,
want het contract moet zo snel mogelijk worden getekend.
Als dat te lang duurt, bestaat het risico dat een andere club
de speler wegkaapt.” Over zijn rol in dit traject zegt Heijboer.
“Je kunt je afvragen of het niet logischer is dat een onafhankelijke
arts een dergelijke keuring uitvoert. Ik handel in dit
geval op verzoek van Feyenoord met medewerking van de
speler, die zich vaak financieel en sportief kan verbeteren. Een
speler meldt alleen wat hij echt kwijt wil. Wij moeten een zo
objectief mogelijke voorspelling doen of iemand bijvoorbeeld
vijf jaar mee kan op topniveau.”
::

Senioren vaker
naar fysiotherapeut
Senioren bezoeken steeds vaker
specialisten. In 2006 had 54 procent
van de senioren tussen de 50 en
80 jaar tenminste één keer contact
met een specialist. Vooral oudere
vrouwen zijn verantwoordelijk voor
de stijgende trend. Fysiotherapeuten
zien het bezoek van 50­plussers
stijgen, zo blijkt uit cijfers van
het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS). Zij melden een
bezoekerstoename van 3 procent
ten opzichte van 1997. Niet alleen
bezochten meer senioren de fysiotherapeut,
ook het aantal consulten
nam toe. In 1997 lag het gemiddelde
aantal bezoeken op 2,6. Inmiddels
ligt dat aantal op 3,4.
Bewegen als
hersengymnastiek
‘Use it or lose it’ is het motto
van Erik Scherder, hoogleraar
Bewegingswetenschappen aan
de Rijksuniversiteit Groningen
en hoogleraar Klinische Neuropsychologie
aan de Vrije Universiteit
Amsterdam. Scherder probeert
de hersenen van dementerende
ouderen te stimuleren en zo hun
geestelijke achteruitgang af te
remmen. Hersengymnastiek, zoals
puzzelen of een nieuwe taal leren,
helpt. Maar Scherder ­ van huis
uit fysiotherapeut ­ probeert de
achteruitgang van dementerende
ouderen te bestrijden door ze actief
te laten bewegen. Een stevige
wandeling of een fietstocht
bijvoorbeeld kan heilzaam zijn
omdat het de doorbloeding van
de hersenen bevordert.
Tips & Trends
Ouderen moeten op
evenwicht letten
Vallen is in Nederland een van de
voornaamste doodsoorzaken onder
ouderen. Het doen van twee dingen
tegelijk, bijvoorbeeld praten en
lopen, wordt steeds vaker gezien
als oorzaak van valpartijen. Martijn
Müller onderzocht de wisselwerking
tussen rechtop staan en het
uitvoeren van een andere taak.
Hij toont aan dat het ‘evenwicht
eerst’ principe, waarbij je prioriteit
geeft aan het behouden van je
evenwicht, een belangrijke rol
speelt. Oudere mensen vallen vaak
door het tekortschieten van het
‘evenwicht eerst’­mechanisme.
Een dubbeltaaktraining leert
ouderen om dreigende evenwichtsverstoringen
beter te onderkennen
en evenwicht voorrang te geven.
Trends & Tips
Afvallen door
sporten met pauzes
Wilt u zo veel mogelijk vet
verbranden tijdens lichamelijke
inspanningen? Dan kunt u het beste
af en toe een rustpauze inlassen.
Bij tweemaal dertig minuten
inspanning, onderbroken door
twintig minuten rust, haalt het
lichaam de energie meer uit de
verbranding van vet dan bij een even
grote inspanning van een uur achter
elkaar. Dit constateert K. Goto van de
Universiteit van Tokio in het vakblad
Journal of Applied Physiology.
Light frisdrank
niet gezonder
Mensen die light frisdranken
drinken, krijgen even vaak te maken
met ziektes die hartproblemen
veroorzaken als mensen die
regelmatig een glas fris mét suiker
drinken. Tot die conclusie komen
Amerikaanse wetenschappers.
Een duidelijke verklaring hebben
de onderzoekers niet voor hun
ontdekking. Het is mogelijk dat
mensen die veel frisdrank drinken,
of dat nou light is of met suiker, er
sowieso ongezondere eetgewoontes
op nahouden. Ze kampen vaak
met overgewicht en de kunstmatig
gezoete dranken dragen in hun
geval niet bij aan betere levensstijl.
Senior moet
harder lopen
Met intensieve wandeltrainingen
blijven senioren beter fit dan met
normale wandelingetjes. Intensief
wandelen is goed voor de bloeddruk,
spiersterkte en flexibiliteit, zo bleek
uit onderzoek van Mayo Clinic
Proceedings. Normaal wandelen
met een snelheid van zes kilometer
per uur wordt vaak aangeraden bij
ouderen. Hiermee zouden ze langer
fit blijven, maar deze oefening
is waarschijnlijk niet intensief
genoeg. Om dit te testen volgden
onderzoekers vijf maanden lang
250 ouderen. Deze verdeelden ze
over drie groepen: niet wandelen,
normaal wandelen en intensief
wandelen. De intensieve groep, die
afwisselend harder en zachter moest
lopen, bleek de meeste vooruitgang
te hebben geboekt.
:: ::

Puzzel
Maak nu10x kans
op een uniek Biomet tosti ijzer
::
Wilt u kans maken op dit mooie
Biomet tosti ijzer? Vul dan de
puzzel in! Biomet wenst u alvast
veel eetplezier.
Natuurlijk weer snel op de been
Biomet is gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie en
verkoop van producten voor de therapie van bot­ en zacht
weefselziektes, met inbegrip van gewrichtsvervanging,
trauma, rug, cementeersystemen en biomaterialen.
Uw gezondheid is namelijk onze zorg.
Moeilijke wonden genezen sneller met GPS®
Biomet is altijd op zoek naar nieuwe kansen om
de zorg te verbeteren. Daarom heeft Biomet de
GPS®­groeifactorentechniek ontwikkeld. Met
gebruik van groeifactoren is het mogelijk
om chronische wonden sneller te genezen
en pijn te verminderen. De wond geneest op
geheel natuurlijke wijze met behulp van groeifactoren
uit het eigen bloed. Ook is de kans op infecties beduidend
minder. De GPS®­groeifactorentechniek is toepasbaar op open
wonden, zoals bij diabetisch mellitus, ulcus cruris (verminderde
doorbloeding) en decubitus (doorliggen).
Wilt u meer weten over wondgenezing met
groeifactoren? Ga naar www.biomet.nl
De oplossing van de vorige puzzel was: Langer leven
De tien prijswinnaars van een Kosmos Uitgevers
boekenpakket zijn: J. Maarhuis (Krommenie)
M. Bakker (Haarlem)
L.J. Houkamp (Rijswijk)
T. Veldhoven (IJsselstein)
W. de Boer (Roosendaal)
C.J.A. Gielis (Oss)
H. Prevoo (Landgraaf)
Z. de Olde Zomer (Alteveer)
Fam. Tuininga (Lelystad)
E. Santing­Mes (Haren)
Oplossing:
K T W
H U M O R O A
S K O A L A
S T R O E K G
E P A R T
F R A A I A
A A L B E
S O M O X
F P R E N T
P I L S E N E R
R V E S T A
Langer leven
commando
aanleg5
commando
insect5
lidwoord
voor4
zetsel
voordat
schaften
toespraak
deun
1
panne
ZWEEDSE PUZZEL Sanders, Vaassen
aanleg 12
stand bij
draag-
ZWEEDSE wel
een sport PUZZEL stuk Sanders, Vaassen
insect4
lidwoord
voorzetsel
voordat
schaften
toespraak 1
deun
zwaarlijvig
hoen
zwaarlijvig
hoen
12
ongeveer
stand bij
een sport
ongeveer
bankterm
bankterm
taille
taille
2
cilinder
laatste
stuk
cilinder
laatste
stuk
3
vervelend
wezen
verve8
lend
wezen
8
deel v.e.
halm
groente
bid (Lat.)
tuit
streven
streven
3
roem
deel v.e. 6 zuidoost
halm (afk.)
9
roem dat is
paradijs
paradijs
6 zuidoost
(afk.)
dat is
9
11
haar- 10
streng
11
panne
Breng de letters uit de genummerde hokjes over naar de
hokjes hieronder. Als 1u de 2puzzel 3 correct 4 heeft opgelost, -
ontstaat de oplossing.
5 6 7 8 9 10 11 12
1 2 3 4
Zo doet u mee:
Los de puzzel op en neem de letters uit de genummerde
hokjes over in de oplossingsbalk. Stuur uw oplossing op
een gefrankeerde briefkaart (vóór 10 oktober 2007) naar:
Prijspuzzel Zorg voor beweging nr. 3, Postbus 1260,
5200 BH ’s-Hertogenbosch. Of stuur uw inzending
per e­mail naar puzzel@zorgvoorbeweging.nl.
De prijswinnaars ontvangen in november 2007 bericht.
wel
5 6 7 8 9
2
groente
bid (Lat.)
-
draagstuk
tuit
10 11 12
10
haarstreng
7
7
Ballon kyphoplastie: innovatieve behandelmethode bij botontkalking
‘Ik heb mijn leven teruggekregen’
Kyphon Europe
Cluster Center
Leuvensesteenweg 369/6
1932 Zaventem - Belgium
T +32(0)2 609 2222 (BE)
F +32(0)2 731 7049 (BE)
[advertentie]
Botontkalking of te wel osteoporose maakt het bot
dun en zwak. Het komt vooral voor bij vrouwen na
de menopauze. Het zwakker worden van het bot
leidt tot een verhoogde kans op fracturen aan de
ruggenwervel. Dat overkwam ook Wenda Heutmekers
(67). “De pijn in mijn rug was afgrijselijk. Ik kon
niets meer.” In het Maasland Ziekenhuis in Sittard
onderging ze een Ballon kyphoplastie behandeling.
Deze innovatieve methode blijkt in vrijwel alle
gevallen succesvol. Zo ook bij Wenda.
“Ik loop en doe alles weer.”
Op een ochtend werd Wenda Heutmekers wakker met een helse pijn in haar rug.
“Ik wist niet hoe ik moest lopen, zitten of staan. De pijn was bijna ondragelijk.”
Wenda was tot die tijd een echte bezige bij. Ze was actief voor verschillende
verenigingen in haar woonplaats Born en zorgde samen met haar man voor haar
nog thuiswonende, gehandicapte zoon. “Alles kwam op mijn man Piet terecht.
Ik was helemaal uitgeschakeld.”
Ruggenwervels ingezakt
Na drie weken bleek tijdens een onderzoek in het Maasland Ziekenhuis dat een van
haar ruggenwervels was ingezakt. Oorzaak: botontkalking. Orthopedisch chirurg
Pieter Tilman besloot Wenda te behandelen met een Ballon kyphoplastie.
“De patiënt ondergaat deze ingreep onder algehele verdoving. We maken een
insnijding van een centimeter in de rug en brengen een dun buisje in het gebroken
wervellichaam. Vervolgens brengen we door dit buisje een kleine ballon in.
Die pompen we voorzichtig op om zo de beschadigde wervel iets op te lichten en de
oorspronkelijke vorm zoveel mogelijk te herstellen. Dan laten we de ballon leeglopen
en verwijderen deze. De holte die is ontstaan, vullen we op met botcement. Hiermee
stabiliseert de fractuur.” Pieter Tilman was de eerste arts in Nederland die deze
geavanceerde techniek heeft toegepast. “Voordeel van deze methode is dat we
met een stroperige soort cement werken. Daardoor kunnen we het cement heel
gecontroleerd inbrengen. Dit in tegenstelling tot sommige andere methoden,
waarbij een veel dunner cement wordt gebruikt.”
Leven teruggekregen
De kans op succes is met Ballon kyphoplastie 99 procent. Ook Wenda Heutmekers
kreeg via deze methode haar bewegingsvrijheid terug. “Ik was zo blij dat ik me weer
vrij kon bewegen. Nu loop, fiets en doe ik bijna alles weer. Piet en ik wandelen elke
dag een flink stuk. Ik vind het heerlijk dat ik alles weer kan doen en geniet volop.
Ik heb mijn leven teruggekregen.”
T +31(0)24 348 3687 (NL)
F +31(0)24 348 3688 (NL) Meer informatie: www.kyphon-eu.com
M07020-NL-03

Geïnformeerd blijven over bewegen & gezondheid? Kijk op www.zorgvoorbeweging.nl
Meld u aan voor een abonnement en ontvang het magazine Zorg voor beweging regelmatig thuis.
Vervolgafspraak:
Datum : ............................................................................
Tijd : ............................................................................
Bij : ............................................................................
............................................................................
De orthopeed is een specialist die zorg heeft voor
beweging. De Nederlandse orthopeden, verenigd
in de NOV, informeren u over ontwikkelingen in
hun vakgebied.
Meer informatie: www.zorgvoorbeweging.nl
Geïnformeerd blijven over bewegen & gezondheid? Kijk op www.zorgvoorbeweging.nl
Meld u aan voor een abonnement en ontvang het magazine Zorg voor beweging regelmatig thuis.