07.03.2015 Views

1.1 Stelt verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op ...

1.1 Stelt verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op ...

1.1 Stelt verpleegkundige diagnose en stelt het verpleegplan op ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff Zorg<br />

Niveau 4<br />

<strong>1.1</strong> <strong>Stelt</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> <strong>en</strong> <strong>stelt</strong><br />

<strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong><br />

Antwoordmodell<strong>en</strong>


Inhouds<strong>op</strong>gave<br />

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />

1 De <strong>verpleegkundige</strong> als intermediair 5<br />

<strong>1.1</strong> De <strong>verpleegkundige</strong> als intermediair 5<br />

Praktijk: Drie zorgvragers, één <strong>op</strong>eratie 5<br />

Praktijk: ‘Ik hoor niet goed wat hij zegt!’ 5<br />

K<strong>en</strong>nis<strong>op</strong>dracht 6<br />

2 Systematisch gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong> 7<br />

2.1 Gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong> 7<br />

Praktijk: M<strong>en</strong>eer Kogge 7<br />

Praktijk: Het gebit 7<br />

Praktijk: Anton gaat elders won<strong>en</strong> 8<br />

Praktijk: Depressieve Pieter 8<br />

K<strong>en</strong>nis<strong>op</strong>dracht 8<br />

2.2 Observer<strong>en</strong> 10<br />

Praktijk: Wat do<strong>en</strong> die kinder<strong>en</strong> hier? 10<br />

Praktijk: Vel over be<strong>en</strong> 10<br />

K<strong>en</strong>nis<strong>op</strong>dracht 11<br />

2.3 Het anamnesegesprek 12<br />

Praktijk: Dwarslaesie 12<br />

Praktijk: Depressie 12<br />

K<strong>en</strong>nis<strong>op</strong>dracht 12<br />

2.4 Betek<strong>en</strong>is gev<strong>en</strong> aan verzamelde gegev<strong>en</strong>s 14<br />

Praktijk: Stotter<strong>en</strong> 14<br />

Praktijk: Epileptische aanvall<strong>en</strong> 14<br />

K<strong>en</strong>nis<strong>op</strong>dracht 15<br />

3 Verpleegkundige <strong>diagnose</strong> stell<strong>en</strong> 17<br />

3.1 De <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> 17<br />

Praktijk: Angst 17<br />

Praktijk: Bewaking 17<br />

Praktijk: Sociaal isolem<strong>en</strong>t 17<br />

Praktijk: Tran<strong>en</strong> 17<br />

K<strong>en</strong>nis<strong>op</strong>dracht 18<br />

4 E<strong>en</strong> <strong>verpleegplan</strong> mak<strong>en</strong> 21<br />

4.1 Het <strong>verpleegplan</strong> 21<br />

Praktijk: Alles voor niets 21


Praktijk: Dat kan ik zelf wel! 21<br />

Praktijk: Wat e<strong>en</strong> gedoe! 21<br />

Praktijk: Kl<strong>op</strong>t <strong>het</strong>? 21<br />

Praktijk: Het moet gewoon kunn<strong>en</strong> 22<br />

K<strong>en</strong>nis<strong>op</strong>dracht 22<br />

5 Voorwaard<strong>en</strong> formuler<strong>en</strong> voor goede zorgverl<strong>en</strong>ing 25<br />

5.1 Knelpunt<strong>en</strong> in de <strong>verpleegkundige</strong> zorgverl<strong>en</strong>ing 25<br />

Praktijk: Relatieproblem<strong>en</strong> <strong>en</strong> medicijn<strong>en</strong> 25<br />

Praktijk: Revalidatie in Sonnevanck 25<br />

Praktijk: Het Zwaantje 26<br />

K<strong>en</strong>nis<strong>op</strong>dracht 26


1 De <strong>verpleegkundige</strong> als<br />

intermediair<br />

De <strong>verpleegkundige</strong> als intermediair<br />

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />

PRAKTIJK: DRIE ZORGVRAGERS, ÉÉN OPERATIE<br />

1 Lijkt <strong>het</strong> jou e<strong>en</strong> goed idee om m<strong>en</strong>eer Joriss<strong>en</strong> voor informatie over wat hem te wacht<strong>en</strong> staat<br />

zijn zaalg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong> raadpleegt? Verklaar je antwoord.<br />

Nee. De informatie over wat hem te wacht<strong>en</strong> staat zal eerst door de zorgverl<strong>en</strong>ers moet<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>. Daarna kan m<strong>en</strong>eer Joriss<strong>en</strong> als hij daar behoefte aan heeft, zelf in gesprek<br />

gaan met zijn lotg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>.<br />

2 Welke rol zie jij voor jezelf weggelegd?<br />

In eerste instantie e<strong>en</strong> passieve rol. Je kunt bij <strong>het</strong> gesprek aanwezig zijn of ervoor kiez<strong>en</strong> na<br />

aflo<strong>op</strong> bij m<strong>en</strong>eer Joriss<strong>en</strong> na te vrag<strong>en</strong> welke informatie hij heeft gekreg<strong>en</strong> <strong>en</strong> of hij die<br />

begrep<strong>en</strong> heeft.<br />

PRAKTIJK: ‘IK HOOR NIET GOED WAT HIJ ZEGT!’<br />

1 Hoe zal Johanna de <strong>op</strong>name van mevrouw Adriaanse als eerstverantwoordelijke<br />

<strong>verpleegkundige</strong> begeleid<strong>en</strong>?<br />

Johanna vraagt bij <strong>het</strong> <strong>op</strong>namegesprek aan mevrouw Adriaanse hoe zij gesprok<strong>en</strong> informatie<br />

begrijpt. Misschi<strong>en</strong> kan ze liplez<strong>en</strong>. Aan de hand van die k<strong>en</strong>nis kan Johanna interv<strong>en</strong>ties<br />

pleg<strong>en</strong>. Ze zorgt er bijvoorbeeld voor dat ze bij contact met haar voor haar staat, zodat mevrouw<br />

Adriaanse haar kan zi<strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel kan liplez<strong>en</strong>. Ze legt in <strong>het</strong> dossier vast hoe zorgverl<strong>en</strong>ers<br />

met mevrouw Adriaanse kunn<strong>en</strong> communicer<strong>en</strong>.<br />

2 Hoe zorgt Johanna voor e<strong>en</strong> goede overdracht naar de gynaecoloog <strong>en</strong> haar collega's?<br />

Ze meldt dat mevrouw Adriaanse doordat ze doof is, moeite heeft om informatie goed te<br />

begrijp<strong>en</strong>. Johanna is aanwezig bij gesprekk<strong>en</strong> met andere disciplines <strong>en</strong> geeft de informatie<br />

dat mevrouw Adriaanse doof is door.<br />

3 Heeft Johanna ook e<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong>de rol teg<strong>en</strong>over de familie van mevrouw Adriaanse?<br />

Verklaar je antwoord.<br />

Dat is afhankelijk van de manier waar<strong>op</strong> mevrouw Adriaanse met haar familie communiceert.<br />

In principe is je rol als intermediair beperkt tot mevrouw Adriaanse als zorgvrager.<br />

4 Mevrouw Adriaanse gaat voor haar medisch onderzoek naar de <strong>op</strong>eratiekamer, waar ze onder<br />

plaatselijke verdoving e<strong>en</strong> sc<strong>op</strong>ie ondergaat. Hoe kan Johanna ervoor zorg<strong>en</strong> dat mevrouw<br />

Adriaanse de informatie <strong>op</strong> de <strong>op</strong>eratiekamer goed begrijpt?<br />

Johanna meldt aan de zorgverl<strong>en</strong>ers <strong>op</strong> de <strong>op</strong>eratiekamer dat mevrouw Adriaanse e<strong>en</strong><br />

zintuiglijke beperking heeft.<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 5


<strong>1.1</strong> <strong>Stelt</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> <strong>en</strong> <strong>stelt</strong> <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong><br />

KENNISOPDRACHT<br />

1 B<strong>en</strong> je als tolk voor iemand die de Nederlandse taal niet machtig is e<strong>en</strong> intermediair of e<strong>en</strong><br />

belang<strong>en</strong>behartiger? Verklaar je antwoord.<br />

Je b<strong>en</strong>t als tolk e<strong>en</strong> intermediair <strong>en</strong> e<strong>en</strong> belang<strong>en</strong>behartiger tegelijk. In eerste instantie vertaal<br />

je de gegev<strong>en</strong> informatie in <strong>het</strong> Nederlands tijd<strong>en</strong>s gesprekk<strong>en</strong> met derd<strong>en</strong>. Je functioneert<br />

dan als intermediair, omdat je de zorgvrager ondersteunt in zijn zelfstandigheidstekort in zijn<br />

contact met derd<strong>en</strong>. Op <strong>het</strong> mom<strong>en</strong>t dat jij nam<strong>en</strong>s de zorgvrager praat met bijvoorbeeld arts<br />

of instanties b<strong>en</strong> je actief als belang<strong>en</strong>behartiger.<br />

2 Leg in je eig<strong>en</strong> woord<strong>en</strong> <strong>het</strong> verschil uit tuss<strong>en</strong> objectieve <strong>en</strong> subjectieve informatie. Geef<br />

<strong>en</strong>kele voorbeeld<strong>en</strong> die van toepassing zijn <strong>op</strong> één van de werkveld<strong>en</strong> van je <strong>op</strong>leiding.<br />

Objectieve informatie is feitelijke informatie. Bijvoorbeeld: m<strong>en</strong>eer Jans<strong>en</strong> pakt <strong>het</strong> k<strong>op</strong>je vast.<br />

Hij br<strong>en</strong>gt <strong>het</strong> k<strong>op</strong>je half naar zijn mond <strong>en</strong> zet <strong>het</strong> weer terug.<br />

Subjectieve informatie is informatie die volgt uit de feitelijke waarneming: M<strong>en</strong>eer Jans<strong>en</strong> drinkt<br />

zijn koffie nog niet <strong>op</strong>. De koffie is nog te warm. Subjectief is dus <strong>het</strong> oordeel van deg<strong>en</strong>e die<br />

waarneemt <strong>op</strong> basis van veronderstelling<strong>en</strong>.<br />

3 Leg in je eig<strong>en</strong> woord<strong>en</strong> uit waaraan <strong>het</strong> begrip informed cons<strong>en</strong>t moet voldo<strong>en</strong>.<br />

Het begrip informed cons<strong>en</strong>t betek<strong>en</strong>t dat iemand <strong>op</strong> basis van objectieve informatie<br />

weloverwog<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beslissing kan nem<strong>en</strong>. K<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>: informatie moet zijn afgestemd <strong>op</strong> <strong>het</strong><br />

niveau van de zorgvrager. Bij e<strong>en</strong> geblek<strong>en</strong> zelfstandigheidstekort zul je de zorgverl<strong>en</strong>er<br />

moet<strong>en</strong> ondersteun<strong>en</strong>. De zorgvrager moet de reikwijdte van zijn beslissing kunn<strong>en</strong> overzi<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>op</strong> de hoogte zijn van voor- <strong>en</strong> nadel<strong>en</strong>.<br />

6<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff


2 Systematisch gegev<strong>en</strong>s<br />

verzamel<strong>en</strong><br />

Gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong><br />

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />

PRAKTIJK: MENEER KOGGE<br />

1 Bed<strong>en</strong>k drie vrag<strong>en</strong> die je aan m<strong>en</strong>eer Kogge zou stell<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s <strong>het</strong> anamnesegesprek <strong>en</strong><br />

drie vrag<strong>en</strong> voor zijn vrouw <strong>en</strong> dochter. Leg uit waarom je juist die vrag<strong>en</strong> wilt stell<strong>en</strong>.<br />

Drie vrag<strong>en</strong> voor m<strong>en</strong>eer Kogge: Hoe gaat <strong>het</strong> met u? Of hoe voelt zich? Had u e<strong>en</strong> goede<br />

gezondheid voor dat u e<strong>en</strong> hers<strong>en</strong>bloeding kreeg? Heeft u log<strong>op</strong>edie gehad tijd<strong>en</strong>s uw<br />

ziek<strong>en</strong>huis<strong>op</strong>name? In hoeverre kunt u uw rechterkant nog gebruik<strong>en</strong>? Is de kracht terug<br />

gekeerd? Kunt u zich omdraai<strong>en</strong> in bed? Kon u goed slap<strong>en</strong> in <strong>het</strong> ziek<strong>en</strong>huis?<br />

De vrag<strong>en</strong> zijn bedoeld om e<strong>en</strong> beeld te krijg<strong>en</strong> van de persoon van m<strong>en</strong>eer Kogge, zijn<br />

vermog<strong>en</strong>s <strong>en</strong> zijn beleving van zijn ziekte. De meeste antwoord<strong>en</strong> <strong>op</strong> de voorbeeldvrag<strong>en</strong><br />

kun je ook krijg<strong>en</strong> door <strong>het</strong> zorgvragerdossier te bestuder<strong>en</strong>, maar <strong>het</strong> gaat erom welke<br />

antwoord<strong>en</strong> m<strong>en</strong>eer zelf geeft.<br />

Vrag<strong>en</strong> voor zijn vrouw <strong>en</strong> dochter: Was u als gezin actief/ sportief? Hoe gaat u om met de<br />

ziekte van uw man? Kunt u binn<strong>en</strong> <strong>het</strong> gezin met elkaar prat<strong>en</strong> over <strong>het</strong> gebeurde <strong>en</strong> elkaar<br />

steun<strong>en</strong>? Heeft u behoefte aan geestelijke verzorging? Heeft de huidige situatie nog gevolg<strong>en</strong><br />

voor e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele werkkring van m<strong>en</strong>eer Kogge?<br />

De hers<strong>en</strong>bloeding van m<strong>en</strong>eer <strong>en</strong> daaruit volg<strong>en</strong>de invaliditeit zal diep ingrijp<strong>en</strong> in <strong>het</strong><br />

gezinslev<strong>en</strong>. Met bov<strong>en</strong>staande vrag<strong>en</strong> wordt de draaglast van de familie geïnv<strong>en</strong>tariseerd.<br />

2 Welke zorgvragergegev<strong>en</strong>s in <strong>het</strong> verhaal, vanaf <strong>het</strong> mom<strong>en</strong>t dat de <strong>verpleegkundige</strong> <strong>het</strong><br />

gezin ziet, zijn volg<strong>en</strong>s jou objectief <strong>en</strong> welke zijn subjectief?<br />

Subjectief: ge<strong>en</strong>. Objectief: m<strong>en</strong>eer zit in e<strong>en</strong> rolstoel, m<strong>en</strong>eer kan zijn naam nauwelijks<br />

uitsprek<strong>en</strong>, m<strong>en</strong>eer reikt zijn rechterhand aan.<br />

PRAKTIJK: HET GEBIT<br />

1 Geef twee voorbeeld<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> objectief gegev<strong>en</strong> <strong>en</strong> twee voorbeeld<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> subjectief<br />

gegev<strong>en</strong> in deze casus.<br />

Objectief gegev<strong>en</strong>: doet alle<strong>en</strong> zijn gebit in als familie <strong>op</strong> bezoek komt, gewichtsverlies, gebit<br />

lijkt pijn te do<strong>en</strong> in de mond, lijkt teg<strong>en</strong> <strong>het</strong> et<strong>en</strong> <strong>op</strong> te zi<strong>en</strong>. Subjectief: m<strong>en</strong>eer zegt er zelf niets<br />

over<br />

2 Welke gegev<strong>en</strong>s omtr<strong>en</strong>t de eetgewoont<strong>en</strong> van m<strong>en</strong>eer zou je nog meer will<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>?<br />

Wat lust hij graag, wat at hij vroeger graag, hoe vaak eet m<strong>en</strong>eer, sinds wanneer doet hij zijn<br />

gebit uit voor <strong>het</strong> et<strong>en</strong>, waarom doet hij <strong>het</strong> uit voor <strong>het</strong> et<strong>en</strong>.<br />

3 Wat is <strong>het</strong> verband tuss<strong>en</strong> <strong>het</strong> bijhoud<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> intake-lijst <strong>en</strong> ‘standaard<strong>en</strong>’?<br />

E<strong>en</strong> intakelijst geeft weer wat e<strong>en</strong> zorgvrager aan et<strong>en</strong> <strong>en</strong> drink<strong>en</strong> gebruikt. Aan de hand<br />

daarvan kan e<strong>en</strong> diëtiste beoordel<strong>en</strong> of m<strong>en</strong>eer voldo<strong>en</strong>de vocht <strong>en</strong> voedingsstoff<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 7


<strong>1.1</strong> <strong>Stelt</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> <strong>en</strong> <strong>stelt</strong> <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong><br />

krijgt. Zij beoordeelt dat door haar k<strong>en</strong>nis van standaard<strong>en</strong>. Wat heeft iemand van m<strong>en</strong>eer<br />

zijn leeftijd <strong>en</strong> in zijn situatie nodig aan calorieën <strong>en</strong> wat zou e<strong>en</strong> ideaal gewicht zijn?<br />

4 Waarom krijgt m<strong>en</strong>eer Flooy zes maaltijd<strong>en</strong> voorgeschrev<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k je? Licht je antwoord toe.<br />

Door vaker, kleine porties aan te bied<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zorgvragers niet e<strong>en</strong> volgepr<strong>op</strong>t gevoel <strong>en</strong><br />

w<strong>en</strong>t de maag weer aan voedsel.<br />

PRAKTIJK: ANTON GAAT ELDERS WONEN<br />

1 Je leest in de casus dat Anton is stressvolle situaties automutileert. Hoe kom je erachter<br />

wanneer welke situaties stressvol zijn?<br />

Door Anton goed te observer<strong>en</strong>; <strong>op</strong> welke mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> gaat hij <strong>op</strong> zijn hand<strong>en</strong> bijt<strong>en</strong>? Dit zou<br />

je ook nog kunn<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> aan zijn ouders.<br />

2 Als je kijkt naar de elf gezondheidspatron<strong>en</strong> van Gordon; welk(e) patro(o)n(<strong>en</strong>) zijn in de<br />

situatie van Anton relevant?<br />

Alle patron<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> betrekking <strong>op</strong> Anton, alle<strong>en</strong> je zou kunn<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong> dat binn<strong>en</strong> <strong>het</strong><br />

stressverwerkingspatroon e<strong>en</strong> feitelijk gezondheidsprobleem is ontstaan door de situatie.<br />

3 Geeft de casus je voldo<strong>en</strong>de informatie om Anton te begeleid<strong>en</strong>? Zo ja, licht je antwoord toe.<br />

Zo nee, bed<strong>en</strong>k welke gegev<strong>en</strong>s je nog wilt hebb<strong>en</strong>.<br />

Hoe ontspant Anton zich, hoe kun je stress voorkom<strong>en</strong> bij Anton, wat is in <strong>het</strong> verled<strong>en</strong> door<br />

zijn ouders gedaan in situaties van stress. Hoe komt <strong>het</strong> dat Anton d<strong>en</strong>kt dat ‘hij weg moet’?<br />

Wat zou Anton <strong>het</strong> liefst will<strong>en</strong> in deze situatie?<br />

PRAKTIJK: DEPRESSIEVE PIETER<br />

1 Welke van Pieters gezondheidspatron<strong>en</strong> zijn volg<strong>en</strong>s jou disfunctioneel?<br />

Cognitie <strong>en</strong> waarnemingspatroon, slaap <strong>en</strong> rustpatroon, activiteit<strong>en</strong>patroon, voedings <strong>en</strong><br />

stofwisselingspatroon.<br />

2 Stel drie anamnesevrag<strong>en</strong> <strong>op</strong> over <strong>het</strong> slaap- <strong>en</strong> rustpatroon, die je in deze situatie zou stell<strong>en</strong>.<br />

Heeft Pieter moeite met inslap<strong>en</strong>? Voelt hij zich uitgerust 's ocht<strong>en</strong>ds? Zijn er overdag rust <strong>en</strong><br />

of ontspanningsmom<strong>en</strong>t<strong>en</strong>? Gebruikt hij slaapmedicatie?<br />

3 Doe <strong>het</strong>zelfde bij <strong>het</strong> voedings- <strong>en</strong> stofwisselingspatroon.<br />

Heeft Pieter gewicht verlor<strong>en</strong>, zo ja; hoeveel? Hoe is <strong>het</strong> met zijn eetlust? Heeft Pieter<br />

slikproblem<strong>en</strong>? Is hij misselijk?<br />

KENNISOPDRACHT<br />

1 Wat heeft systematiek te mak<strong>en</strong> met <strong>het</strong> verpleegproces? Licht je antwoord toe.<br />

Het verpleegproces bestaat uit stapp<strong>en</strong>, onderdel<strong>en</strong> die met elkaar sam<strong>en</strong>hang<strong>en</strong>. Ze vorm<strong>en</strong><br />

sam<strong>en</strong> e<strong>en</strong> systeem, g<strong>en</strong>oemd <strong>het</strong> verpleegproces.<br />

2 Welke voordel<strong>en</strong> zie jij van ‘zorg <strong>op</strong> maat’? Noem er minst<strong>en</strong>s twee.<br />

De zorgvrager behoudt zoveel mogelijk van zijn autonomie <strong>en</strong> van zijn vaardighed<strong>en</strong>. De<br />

<strong>verpleegkundige</strong> hoeft niet meer te do<strong>en</strong> dan nodig is.<br />

3 Geef drie voorbeeld<strong>en</strong> van standaard<strong>en</strong> in jouw lev<strong>en</strong> als stud<strong>en</strong>t.<br />

8<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff


Systematisch gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong><br />

Gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong><br />

Ge<strong>en</strong> antwoordmodel.<br />

4 Geef vier voorbeeld<strong>en</strong> van objectieve gegev<strong>en</strong>s.<br />

Ge<strong>en</strong> antwoordmodel. Criterium is dat de voorbeeld<strong>en</strong> feitelijk zijn.<br />

5 Leg uit wat de WGBO te mak<strong>en</strong> heeft met <strong>het</strong> verzamel<strong>en</strong> van gegev<strong>en</strong>s.<br />

De WGBO verplicht e<strong>en</strong> arts tot <strong>het</strong> bijhoud<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> verpleegdossier. Het verpleegdossier<br />

of patiënt<strong>en</strong>dossier bestaat uit alle door zorgverl<strong>en</strong>ers gemaakte registraties van gegev<strong>en</strong>s<br />

van e<strong>en</strong> zorgvrager, dus <strong>het</strong> bevat ook de <strong>verpleegkundige</strong> <strong>en</strong> andere gegev<strong>en</strong>s.<br />

6 Inv<strong>en</strong>tariseer aan de hand van de praktijk<strong>op</strong>dracht<strong>en</strong> in dit onderwerp welke<br />

gezondheidspatron<strong>en</strong> je <strong>het</strong> meest relevant vindt. Noem er per praktijk drie <strong>en</strong> zet deze in<br />

volgorde van belangrijkheid.<br />

Praktijk 1: activiteit<strong>en</strong>patroon, zelfbelevingspatroon, roll<strong>en</strong>- <strong>en</strong> relatiepatroon. Praktijk 2:<br />

voedingspatroon, roll<strong>en</strong>- <strong>en</strong> relatiepatroon, patroon van gezondheidsbeleving <strong>en</strong> instandhouding.<br />

Praktijk 3: stressverwerkingspatroon, roll<strong>en</strong>- <strong>en</strong> relatiepatroon, patroon van gezondheidsbeleving<br />

<strong>en</strong> -instandhouding. Praktijk 4: cognitie <strong>en</strong> waarnemingspatroon, slaap <strong>en</strong> rustpatroon,<br />

activiteit<strong>en</strong>patroon, voedings <strong>en</strong> stofwisselingspatroon. Discussie over volgorde moet kunn<strong>en</strong><br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 9


<strong>1.1</strong> <strong>Stelt</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> <strong>en</strong> <strong>stelt</strong> <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong><br />

Observer<strong>en</strong><br />

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />

PRAKTIJK: WAT DOEN DIE KINDEREN HIER?<br />

1 Waarom is <strong>het</strong> belangrijk dat alle disciplines hun m<strong>en</strong>ing gev<strong>en</strong> over mevrouw Knol?<br />

Elke discipline is gespecialiseerd in e<strong>en</strong> bepaald gebied van de gezondheid. Specialisatie<br />

betek<strong>en</strong>t: veel wet<strong>en</strong> van weinig. Bij mevrouw Knol spel<strong>en</strong> meerdere problem<strong>en</strong> tegelijkertijd:<br />

geestelijke vermog<strong>en</strong>s, zelfverzorging, bewegingsapparaat, contact met de familie. Om e<strong>en</strong><br />

goed beeld te krijg<strong>en</strong> van de ernst daarvan is <strong>het</strong> zaak dat elke specialist zich uitspreekt over<br />

<strong>het</strong> aspect waar hij/zij deskundig in is.<br />

2 Geef aan welke observaties van belang zijn voor de <strong>verpleegkundige</strong> <strong>en</strong> welke voor de geriater.<br />

Verklaar je antwoord.<br />

Alle gegev<strong>en</strong>s zijn zowel voor de geriater als de <strong>verpleegkundige</strong> van belang, omdat beide<br />

vanuit e<strong>en</strong> holistisch perspectief naar de zorgvrager kijk<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> geriater<br />

is gespecialiseerd in de problematiek van ouder<strong>en</strong>, die in de meeste gevall<strong>en</strong> meervoudig van<br />

aard is.<br />

3 Deel de gegev<strong>en</strong>s die je uit de praktijksituatie haalt in in objectieve <strong>en</strong> subjectieve gegev<strong>en</strong>s.<br />

Subjectief: Bij de <strong>verpleegkundige</strong> leeft <strong>het</strong> idee dat de geestelijke vermog<strong>en</strong>s van mevrouw<br />

hard achteruit gaan. Het valt de familie steeds zwaarder om zo vaak te kom<strong>en</strong>. Mevrouw Knol<br />

geeft pijn aan haar rechterheup aan.<br />

Objectief: Ze vraagt wat die kinder<strong>en</strong> ‘hier’ te zoek<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Ze wast alle<strong>en</strong> haar hand<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

haar gezicht nog zelf. Mevrouw Knol doet niet meer mee aan de sam<strong>en</strong>zang of andere<br />

activiteit<strong>en</strong>.<br />

4 Er zijn ook gegev<strong>en</strong>s die objectief lijk<strong>en</strong>, maar dat niet zijn, omdat er e<strong>en</strong> oordeel in verborg<strong>en</strong><br />

zit. Kun je die aanwijz<strong>en</strong>?<br />

Oma herk<strong>en</strong>t de kleinkinder<strong>en</strong> niet meer; overal heeft ze hulp bij nodig; <strong>het</strong> et<strong>en</strong> gaat slecht;<br />

mevrouw Knol is nauwelijks in staat om e<strong>en</strong> aantal ur<strong>en</strong> in haar stoel door te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />

PRAKTIJK: VEL OVER BEEN<br />

1 Bed<strong>en</strong>k vijf <strong>verpleegkundige</strong> observaties voor de arts.<br />

Heeft m<strong>en</strong>eer gebraakt, zo ja hoeveel, wanneer, hoe heftig, hoe vaak, maaginhoud, meting<br />

van <strong>het</strong> gewicht, gedrag in <strong>het</strong> algeme<strong>en</strong>.<br />

2 Welke gegev<strong>en</strong>s van andere disciplines zijn voor jou als <strong>verpleegkundige</strong> nuttig? Licht je<br />

antwoord toe.<br />

Gedragsobservaties, spierspanning, medewerking verl<strong>en</strong><strong>en</strong>d of niet, gegev<strong>en</strong>s van e<strong>en</strong> diëtist<br />

over mogelijkhed<strong>en</strong>.<br />

3 Zou je in deze situatie de familie betrekk<strong>en</strong> bij <strong>het</strong> uitvoer<strong>en</strong> van observaties? Licht je antwoord<br />

toe.<br />

Niet bij <strong>het</strong> observer<strong>en</strong>. Wel kan na bezoek nagevraagd word<strong>en</strong> of er ding<strong>en</strong> zijn die de familie<br />

<strong>op</strong>gevall<strong>en</strong> zijn. Ook is <strong>het</strong>eroanamnese in deze situatie belangrijk.<br />

10<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff


Systematisch gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong><br />

Observer<strong>en</strong><br />

KENNISOPDRACHT<br />

1 Geef bij elk zintuig drie voorbeeld<strong>en</strong> van te observer<strong>en</strong> punt<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> zorgvrager.<br />

Gezicht: of e<strong>en</strong> zorgvrager verdrietig is, huilt, vrolijk, lacht, pijnlijk, grimast, boos, gespann<strong>en</strong>,<br />

nerveus, kleur van huid, wond, urine <strong>en</strong> dergelijke. Gehoor : huil<strong>en</strong>, lach<strong>en</strong>, borrel<strong>en</strong> darm<strong>en</strong>,<br />

piep<strong>en</strong>de ademhaling, werking van apparatuur rondom <strong>het</strong> bed van zorgvrager. Reuk: zoet<br />

bijvoorbeeld urine, zuur bijvoorbeeld maaginhoud, infectie bijvoorbeeld van wond of urine,<br />

geur ontlasting. Tast: droge huid, zweet, turgor, polsslag, gangre<strong>en</strong>,<br />

2 Zijn dat objectieve of subjectieve observaties?<br />

Alle zijn objectief, kunn<strong>en</strong> door iedere<strong>en</strong> word<strong>en</strong> waarg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

3 Geef drie voorbeeld<strong>en</strong> van k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> waaraan je kunt zi<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> zorgvrager in de war is.<br />

Aarzel<strong>en</strong>d gedrag, zoek<strong>en</strong>, tast<strong>en</strong>d om zich he<strong>en</strong>, vrag<strong>en</strong>d naar de weg, dwal<strong>en</strong>d, og<strong>en</strong> die<br />

niet helder staan.<br />

4 Geef drie voorbeeld<strong>en</strong> van observaties bij e<strong>en</strong> zorgvrager die e<strong>en</strong> disfunctioneel<br />

voedingspatroon heeft.<br />

Onder- of juist overgewicht, bleke huid, trage wondg<strong>en</strong>ezing, dunne ontlasting, et<strong>en</strong> van<br />

ongezonde voeding (witte boterhamm<strong>en</strong> met hagelslag <strong>en</strong> chocolademelk) brak<strong>en</strong> of schrans<strong>en</strong>,<br />

slecht (pass<strong>en</strong>d) gebit.<br />

5 Zoek <strong>op</strong> aan welke observaties je kunt zi<strong>en</strong> dat iemand in shock is.<br />

Bleke huid, klamme huid, snelle weke pols, lage bloeddruk, (langzaam) verlies van bewustzijn.<br />

6 Welke handeling<strong>en</strong> voer je uit om de gegev<strong>en</strong>s te verzamel<strong>en</strong> die je nodig hebt om de Glasgow<br />

Coma Scale te interpreter<strong>en</strong>?<br />

Toedi<strong>en</strong><strong>en</strong> van pijnprikkels <strong>en</strong> pupilcontrole.<br />

7 Wat is de functie van vroege voortek<strong>en</strong><strong>en</strong> of signaleringsplann<strong>en</strong>?<br />

De functie is dat zowel de zorgvrager als de <strong>verpleegkundige</strong> aan de hand van bepaalde<br />

symptom<strong>en</strong>, bijvoorbeeld onrust of terugtrekk<strong>en</strong>, kan zi<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> zorgvrager weer terugvalt<br />

in zijn ziekte (psychose, depressie).<br />

8 Stel dat je e<strong>en</strong> zorgvrager moet observer<strong>en</strong> die zijn urine niet kan <strong>op</strong>houd<strong>en</strong>. Hoe zou jij dat<br />

planmatig aanpakk<strong>en</strong>?<br />

Je kunt e<strong>en</strong> zorgvrager die de urine niet kan <strong>op</strong>houd<strong>en</strong> observer<strong>en</strong> na thee <strong>en</strong> koffierondes<br />

<strong>en</strong> na de maaltijd<strong>en</strong> waarbij gedronk<strong>en</strong> wordt. Observer<strong>en</strong> hoeveel iemand drinkt <strong>en</strong> wat hij<br />

drinkt <strong>en</strong> of er tek<strong>en</strong><strong>en</strong> van onrust zijn die duid<strong>en</strong> <strong>op</strong> aandrang van de blaas. Hoe gaat iemand<br />

naar <strong>het</strong> toilet, haastig of rustig.<br />

9 Welke valkuil k<strong>en</strong> je van jezelf als <strong>het</strong> om observer<strong>en</strong> gaat?<br />

Ge<strong>en</strong> antwoordmodel.<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 11


<strong>1.1</strong> <strong>Stelt</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> <strong>en</strong> <strong>stelt</strong> <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong><br />

Het anamnesegesprek<br />

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />

PRAKTIJK: DWARSLAESIE<br />

1 Maak e<strong>en</strong> drietal relevante anamnesevrag<strong>en</strong> naar aanleiding van de casus van Simon.<br />

Anamnesevrag<strong>en</strong> voor Simon: wat vind je van je overplaatsing naar <strong>het</strong> revalidatiec<strong>en</strong>trum?<br />

Wat verwacht je van de zorg of welk resultaat verwacht je van deze <strong>op</strong>name? Wat kan je zelf?<br />

Waar heb je hulp bij nodig?<br />

2 Ga bij jezelf na welke k<strong>en</strong>nis je nodig hebt t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van de casus van Simon om e<strong>en</strong><br />

anamnesegesprek te kunn<strong>en</strong> voer<strong>en</strong>.<br />

K<strong>en</strong>nis van de wervelkolom <strong>en</strong> z<strong>en</strong>uwban<strong>en</strong>/z<strong>en</strong>uwgeleiding. K<strong>en</strong>nis van dwartslaesies, k<strong>en</strong>nis<br />

van revalidatietechniek<strong>en</strong> <strong>en</strong> van ergonomie.<br />

PRAKTIJK: DEPRESSIE<br />

1 Welk type anamnese vindt je van toepassing bij de <strong>op</strong>name van Klaas? Licht je antwoord toe.<br />

Heteroanamnese<br />

2 Formuleer vier vrag<strong>en</strong> <strong>op</strong> met betrekking tot <strong>het</strong> patroon van gezondheidsbeleving <strong>en</strong><br />

-instandhouding.<br />

Heeft u eerder contact met de RIAGG gehad? Hoe kunn<strong>en</strong> wij u help<strong>en</strong>?<br />

Gebruikt u medicijn<strong>en</strong>? Hoe is uw gezondheid in <strong>het</strong> algeme<strong>en</strong>? B<strong>en</strong>t u wel e<strong>en</strong>s <strong>op</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

geweest?<br />

3 Formuleer drie vrag<strong>en</strong> die je in e<strong>en</strong> <strong>het</strong>eroanamnese zou kunn<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> met betrekking tot<br />

<strong>het</strong> patroon van gezondheidsbeleving <strong>en</strong> -instandhouding.<br />

Hoe is de gezondheid van uw broer/zwager de laatste jar<strong>en</strong>? Verzuimt hij <strong>op</strong> zijn werk? Wat<br />

zijn zijn gewoontes <strong>op</strong> <strong>het</strong> gebied van g<strong>en</strong>otsmiddel<strong>en</strong>?<br />

Kon u snel hulp krijg<strong>en</strong> to<strong>en</strong> u er om vroeg? Kunn<strong>en</strong> wij iets voor u do<strong>en</strong>?<br />

4 Welke k<strong>en</strong>nis heb je nog nodig voor je e<strong>en</strong> anamnesegesprek met Klaas ingaat? Hoe zou je<br />

die kunn<strong>en</strong> verkrijg<strong>en</strong>?<br />

K<strong>en</strong>nis van depressie <strong>en</strong> uitingsvorm<strong>en</strong>. Met behulp van studieboek<strong>en</strong> <strong>en</strong> vakliteratuur. Collega's<br />

consulter<strong>en</strong>.<br />

KENNISOPDRACHT<br />

1 Geef e<strong>en</strong> voorbeeld van e<strong>en</strong> subjectief <strong>en</strong> e<strong>en</strong> objectief gegev<strong>en</strong> die met elkaar verband<br />

houd<strong>en</strong>.<br />

Ge<strong>en</strong> antwoordmodel. E<strong>en</strong> voorbeeld: E<strong>en</strong> zorgvrager zegt; ik heb <strong>het</strong> warm, je meet de<br />

temperatuur <strong>en</strong> de thermometer geeft 38.5 º C aan.<br />

2 Waarom heb je toestemming van de zorgvrager nodig als je de familie betrekt bij <strong>het</strong> verzamel<strong>en</strong><br />

van gegev<strong>en</strong>s?<br />

Informatie over <strong>en</strong> van e<strong>en</strong> zorgvrager is vertrouwelijk. Pas als de zorgvrager toestemming<br />

geeft dan mag je hier met ander<strong>en</strong> (behalve zorgverl<strong>en</strong>ers die direct bij de zorg betrokk<strong>en</strong><br />

zijn) over prat<strong>en</strong>.<br />

12<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff


Systematisch gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong><br />

Het anamnesegesprek<br />

3 Wat hebb<strong>en</strong> wettelijke verteg<strong>en</strong>woordiging <strong>en</strong> e<strong>en</strong> anamnesegesprek met elkaar te mak<strong>en</strong>?<br />

E<strong>en</strong> m<strong>en</strong>tor of curator mag informant zijn als de zorgvrager dat zelf niet kan of wil. Het gaat<br />

dan om e<strong>en</strong> <strong>het</strong>eroanamnese.<br />

4 Formuleer twee anamnesevrag<strong>en</strong> die je aan e<strong>en</strong> meisje van 12 jaar zou stell<strong>en</strong>.<br />

Anamnesevrag<strong>en</strong> voor meisje van 12 jaar. Roll<strong>en</strong>- <strong>en</strong> relatiepatroon; heb je e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>dje, heb<br />

je broertjes <strong>en</strong> zusjes? Mag iedere<strong>en</strong> die bij je <strong>op</strong> bezoek komt geïnformeerd word<strong>en</strong> over<br />

jouw <strong>op</strong>name(red<strong>en</strong>)? Cognitie <strong>en</strong> waarnemingspatroon: kan je je goed uit<strong>en</strong>, b<strong>en</strong> je verleg<strong>en</strong>?<br />

B<strong>en</strong> je bang voor deze <strong>op</strong>name? Heb je erg<strong>en</strong>s pijn?<br />

5 Het kind (ti<strong>en</strong> jaar) van e<strong>en</strong> zorgvrager treedt <strong>op</strong> als tolk; welke informatie zou je niet via <strong>het</strong><br />

kind vrag<strong>en</strong> maar bij voorkeur door e<strong>en</strong> beëdigd tolk?<br />

Informatie <strong>op</strong> <strong>het</strong> gebied van relaties, seksualiteit, waard<strong>en</strong> <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sovertuiging, maar ook<br />

over ernstige aando<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Al te bedreig<strong>en</strong>de <strong>en</strong> abstracte zak<strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> kind van deze<br />

leeftijd niet vertal<strong>en</strong>.<br />

6 Soms kan e<strong>en</strong> anamnese niet mete<strong>en</strong> afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Kun je dan toch e<strong>en</strong> <strong>diagnose</strong><br />

stell<strong>en</strong>?<br />

Het zal wel moet<strong>en</strong>. De zorgvrager zal verpleegd moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Op basis van observaties<br />

<strong>en</strong> meting<strong>en</strong> kan dan e<strong>en</strong> voorl<strong>op</strong>ige <strong>diagnose</strong> gesteld word<strong>en</strong>.<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 13


<strong>1.1</strong> <strong>Stelt</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> <strong>en</strong> <strong>stelt</strong> <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong><br />

Betek<strong>en</strong>is gev<strong>en</strong> aan verzamelde<br />

gegev<strong>en</strong>s<br />

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />

PRAKTIJK: STOTTEREN<br />

1 Welke gegev<strong>en</strong>s in deze casus zijn voor de <strong>verpleegkundige</strong> relevant?<br />

Alle zorgvragergegev<strong>en</strong>s in de casus hebb<strong>en</strong> betrekking <strong>op</strong> <strong>het</strong> verpleegkundig<br />

aandachtsgebied (draagkracht, draaglast, verstoring<strong>en</strong> van <strong>het</strong> ev<strong>en</strong>wicht daartuss<strong>en</strong>,<br />

gerelateerde gezondheidsproblem<strong>en</strong>) <strong>en</strong> zijn daarom relevant.<br />

2 Hoe verzamel je gegev<strong>en</strong>s van Koos, wet<strong>en</strong>de dat hij stottert? Licht je antwoord toe.<br />

Het stotter<strong>en</strong> behoeft ge<strong>en</strong> belemmering te vorm<strong>en</strong> voor <strong>het</strong> houd<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> anamnesegesprek.<br />

Het kan wat meer tijd vrag<strong>en</strong>. Wet<strong>en</strong>de dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die stotter<strong>en</strong> terughoud<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> zijn<br />

in <strong>het</strong> gev<strong>en</strong> van mondelinge informatie, is <strong>het</strong> wel zaak door te vrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> observaties te do<strong>en</strong>.<br />

3 Vind je dat de casus je voldo<strong>en</strong>de informatie geeft over Klaas om in te kunn<strong>en</strong> schatt<strong>en</strong> welke<br />

gezondheidsproblem<strong>en</strong> Koos heeft? Motiveer je antwoord.<br />

Nee, want <strong>het</strong> zegt nog niets over hoe Klaas zijn situatie beleeft of over hoe hij omgaat met<br />

de <strong>op</strong>name. Nog niet alle patron<strong>en</strong> zijn aan bod gekom<strong>en</strong>.<br />

4 Welke gegev<strong>en</strong>s zou jij nog verder will<strong>en</strong> verhelder<strong>en</strong>?<br />

Bijvoorbeeld: is hij eerder <strong>op</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> geweest, voelt hij zich verder gezond, heeft hij pijn,<br />

gebruikt hij medicijn<strong>en</strong>, gebruikt hij g<strong>en</strong>otsmiddel<strong>en</strong>, hoe is zijn voedingspatroon,<br />

activiteit<strong>en</strong>patroon; nog andere hobby's dan wielr<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, kan<br />

iemand zijn was verzorg<strong>en</strong>, is er thuis hulp aanwezig? Deze gegev<strong>en</strong>s zijn alle relevant voor<br />

de <strong>verpleegkundige</strong>, of voor de <strong>diagnose</strong>, of voor <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong>.<br />

PRAKTIJK: EPILEPTISCHE AANVALLEN<br />

1 Op welke manier<strong>en</strong> kan Ir<strong>en</strong>e <strong>het</strong> beste gegev<strong>en</strong>s over Paul verzamel<strong>en</strong>?<br />

Van alle manier<strong>en</strong> die <strong>verpleegkundige</strong>n tot beschikking staan komt observer<strong>en</strong> hier <strong>het</strong> meest<br />

in aanmerking. Paul heeft ernstige verstandelijke beperking<strong>en</strong>, <strong>het</strong>ge<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>t dat vrag<strong>en</strong><br />

stell<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> zin heeft.<br />

2 Wat kun je <strong>op</strong> basis van de gegev<strong>en</strong>s in de casus zegg<strong>en</strong> over Pauls draagkracht?<br />

Draagkracht wordt gevormd door de vermog<strong>en</strong>s van de zorgvrager: k<strong>en</strong>nis, vaardighed<strong>en</strong>,<br />

motivatie. Met name van de eerste twee zal Paul er niet veel hebb<strong>en</strong>, gezi<strong>en</strong> zijn verstandelijke<br />

beperking<strong>en</strong>.<br />

3 Wat kun je <strong>op</strong> basis van de gegev<strong>en</strong>s in de casus zegg<strong>en</strong> van <strong>het</strong> ev<strong>en</strong>wicht tuss<strong>en</strong> draagkracht<br />

<strong>en</strong> draaglast bij Paul?<br />

Dat zijn draagkracht gering is wet<strong>en</strong> we al. Hoe groot zijn draaglast is kunn<strong>en</strong> we niet wet<strong>en</strong>,<br />

omdat er ge<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s in de casus staan over wat <strong>het</strong> hebb<strong>en</strong> van epileptische aanvall<strong>en</strong><br />

hem doet.Wel kunn<strong>en</strong> we dat vermoed<strong>en</strong> <strong>op</strong> basis van theoretische k<strong>en</strong>nis. Geg<strong>en</strong>eraliseerde<br />

aanvall<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> behoorlijke impact hebb<strong>en</strong> <strong>op</strong> iemands welbevind<strong>en</strong>. Dat geldt ook voor<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met verstandelijke beperking<strong>en</strong>.<br />

14<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff


Systematisch gegev<strong>en</strong>s verzamel<strong>en</strong><br />

Betek<strong>en</strong>is gev<strong>en</strong> aan verzamelde gegev<strong>en</strong>s<br />

KENNISOPDRACHT<br />

1 Noem de gezondheidspatron<strong>en</strong> van Gordon die betrekking hebb<strong>en</strong> <strong>op</strong> de casus van m<strong>en</strong>eer<br />

De Jong (paragraaf 5.3).<br />

Gezondheidspatron<strong>en</strong> (casus m<strong>en</strong>eer de Jong): gezondheidsbeleving <strong>en</strong> instandhouding,<br />

voedingspatroon, roll<strong>en</strong>- <strong>en</strong> relatiepatroon, activiteit<strong>en</strong>patroon, zelfbelevingspatroon,<br />

stressverwerkingspatroon.<br />

2 Geef aan welke gezondheidspatron<strong>en</strong> bedreigd word<strong>en</strong> <strong>op</strong> <strong>het</strong> mom<strong>en</strong>t dat je e<strong>en</strong> be<strong>en</strong> breekt.<br />

Het activiteit<strong>en</strong>patroon, omdat je minder in staat zult zijn tot beweg<strong>en</strong>. Het voedings- <strong>en</strong><br />

stofwisselingspatroon, als je <strong>het</strong> niet aanpast aan <strong>het</strong> veranderde activiteit<strong>en</strong>patroon. Het<br />

uitscheidingspatroon kan ook onder invloed van <strong>het</strong> gewijzigde activiteit<strong>en</strong>patroon verander<strong>en</strong>.<br />

Sommige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verstoring van <strong>het</strong> slaap-rustpatroon, omdat ze niet in hun<br />

voorkeurshouding kunn<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>.<br />

3 Geef <strong>verpleegkundige</strong> betek<strong>en</strong>is aan de volg<strong>en</strong>de gegev<strong>en</strong>s: E<strong>en</strong> vrouw van 78 jaar heeft e<strong>en</strong><br />

kunstheup gekreg<strong>en</strong>. Zij is 1.73 lang <strong>en</strong> weegt 51 kg. Doordat de <strong>op</strong>eratiewond is gaan<br />

ontstek<strong>en</strong> moet ze voorl<strong>op</strong>ig <strong>het</strong> bed houd<strong>en</strong>. De vrouw heeft veel pijn <strong>en</strong> durft daardoor<br />

nauwelijks te beweg<strong>en</strong>.<br />

De l<strong>en</strong>gte <strong>en</strong> <strong>het</strong> gewicht van deze vrouw mak<strong>en</strong> duidelijk dat ze mager is. Dit, gecombineerd<br />

met de bewegingsarmoede <strong>en</strong> e<strong>en</strong> langdurig verblijf in bed doet bij <strong>verpleegkundige</strong>n alle<br />

alarmbell<strong>en</strong> rinkel<strong>en</strong>: inactiviteitssyndroom (risico <strong>op</strong> huidbeschadiging, obstipatie, verminderde<br />

weefseldoorbloeding, afwijk<strong>en</strong>de ademhaling, infectie, <strong>en</strong> zo nog e<strong>en</strong> aantal risico's).<br />

4 Geef <strong>verpleegkundige</strong> betek<strong>en</strong>is aan de volg<strong>en</strong>de gegev<strong>en</strong>s: e<strong>en</strong> vrouw van 21 jaar klaagt<br />

erover dat ze al maand<strong>en</strong> onregelmatige, harde defecatie heeft. Vaak blijft de defecatie wel<br />

e<strong>en</strong> week uit. Ze is 1.56 m. lang <strong>en</strong> weegt 79 kg. Opstaan van haar stoel kost haar moeite.<br />

Bij navraag blijkt dat haar voeding veel ‘junkfood’ bevat <strong>en</strong> weinig fruit <strong>en</strong> gro<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Ze vindt<br />

dat zelf uitstek<strong>en</strong>d et<strong>en</strong> <strong>en</strong> is ook van m<strong>en</strong>ing dat ze gezond is. Ze voelt zich er verder goed<br />

bij.<br />

Er is e<strong>en</strong> duidelijk verband tuss<strong>en</strong> de (colon)obstipatie van deze vrouw <strong>en</strong> haar eetpatroon.<br />

Ze krijgt weinig vezels binn<strong>en</strong>. Haar l<strong>en</strong>gte <strong>en</strong> gewicht (ze heeft ernstig overgewicht) <strong>en</strong> <strong>het</strong><br />

feit dat ze moeizaam uit haar stoel <strong>op</strong>staat, do<strong>en</strong> vermoed<strong>en</strong> dat ze niet veel in beweging<br />

komt. Ook dat is e<strong>en</strong> belangrijke factor in <strong>het</strong> ontstaan van obstipatie. De <strong>op</strong>vatting die ze van<br />

haar eig<strong>en</strong> gezondheid <strong>en</strong> voeding heeft, do<strong>en</strong> <strong>het</strong> ergste vrez<strong>en</strong> voor wat betreft haar motivatie<br />

om aan haar probleem te werk<strong>en</strong>.<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 15


3 Verpleegkundige <strong>diagnose</strong><br />

stell<strong>en</strong><br />

De <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong><br />

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />

PRAKTIJK: ANGST<br />

1 Wat zou er aan de hand zijn met mevrouw Win ?<br />

Zij is angstig <strong>en</strong> onrustig, waarschijnlijk door de nader<strong>en</strong>de <strong>op</strong>eratie.<br />

2 Waar zou dat mee te mak<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> ?<br />

Met onvoldo<strong>en</strong>de k<strong>en</strong>nis over wat er staat te gebeur<strong>en</strong>. De vraag is ook of zij <strong>het</strong> allemaal<br />

goed heeft begrep<strong>en</strong> in verband met de taal.<br />

3 Is hier sprake van e<strong>en</strong> verpleegprobleem of e<strong>en</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> ?<br />

Het is e<strong>en</strong> verpleegprobleem waarvoor e<strong>en</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> gesteld kan word<strong>en</strong>.<br />

Angst voor e<strong>en</strong> <strong>op</strong>eratie is e<strong>en</strong> reactie <strong>op</strong> e<strong>en</strong> behandeling <strong>en</strong> behoort daarom tot <strong>het</strong><br />

verpleegkundig aandachtsgebied. Als de <strong>verpleegkundige</strong> <strong>het</strong> gedrag van mevrouw omschrijft<br />

als angst, met <strong>het</strong> oogmerk daar<strong>op</strong> <strong>verpleegkundige</strong> actie te ondernem<strong>en</strong>, is er sprake van<br />

e<strong>en</strong> <strong>diagnose</strong>.<br />

PRAKTIJK: BEWAKING<br />

1 Welke handeling<strong>en</strong> verricht je t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van <strong>het</strong> multidisciplinaire probleem in deze casus?<br />

Het met<strong>en</strong> van bloeddruk, bewustzijn, ademhaling, pols <strong>en</strong> lichaamstemperatuur.<br />

2 Welke <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong>n kun je vermoedelijk stell<strong>en</strong>?<br />

Volledig persoonlijk zorgtekort (bevat ook de toiletgang), zelfstandigheidstekort in et<strong>en</strong>.<br />

PRAKTIJK: SOCIAAL ISOLEMENT<br />

1 Welke k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschijnsel<strong>en</strong> bepal<strong>en</strong> de <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong>?<br />

Zich e<strong>en</strong>zaam voel<strong>en</strong>, contact<strong>en</strong> zijn verwaterd, uit dat hij zich alle<strong>en</strong> voelt, behoefte aan<br />

contact, ge<strong>en</strong> contact aan durv<strong>en</strong> gaan, mist vri<strong>en</strong>dschapp<strong>en</strong> van vroeger, zich terugtrekk<strong>en</strong>.<br />

2 Welke etiologische factor<strong>en</strong> kun je aanwijz<strong>en</strong>?<br />

Oorzak<strong>en</strong>: angst <strong>en</strong> depressie (pathofysiologie), leeftijd <strong>en</strong> ouderdom waardoor veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />

overlijd<strong>en</strong> uit omgeving (omgeving), overlijd<strong>en</strong> echtg<strong>en</strong>oot <strong>en</strong> alcoholgebruik (situatie).<br />

PRAKTIJK: TRANEN<br />

1 Welke <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> kun je hier stell<strong>en</strong> met betrekking tot <strong>het</strong> in bed plass<strong>en</strong>?<br />

Urge-incontin<strong>en</strong>tie, onwillekeurig urineverlies dat sam<strong>en</strong>gaat met e<strong>en</strong> sterke plotselinge<br />

aandrang om te uriner<strong>en</strong>.<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 17


<strong>1.1</strong> <strong>Stelt</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> <strong>en</strong> <strong>stelt</strong> <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong><br />

2 Welke aanwijzing<strong>en</strong> heb je daarvoor?<br />

Uit <strong>het</strong> gedrag van m<strong>en</strong>eer Van Dam blijkt dat hij plotseling aandrang had. Het feit dat de urine<br />

direct gaat l<strong>op</strong><strong>en</strong>, wijst <strong>op</strong> urge-incontin<strong>en</strong>tie. Dit kan voortkom<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong> neuroge<strong>en</strong> letsel dat<br />

voorkomt bij m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met CVA.<br />

KENNISOPDRACHT<br />

1 John is drie jaar <strong>en</strong> heeft al e<strong>en</strong> aantal dag<strong>en</strong> last van diarree. Welke risico<strong>diagnose</strong> kun je<br />

stell<strong>en</strong>?<br />

Dreig<strong>en</strong>d vochttekort, gevaar voor uitdroging<br />

2 Marina is 28 jaar <strong>en</strong> e<strong>en</strong> half jaar geled<strong>en</strong> gescheid<strong>en</strong>, nadat zij vernom<strong>en</strong> had dat haar partner<br />

e<strong>en</strong> andere vri<strong>en</strong>din had. Sinds die tijd is Marina veel meer gaan et<strong>en</strong> <strong>en</strong> snoep<strong>en</strong>. Dit<br />

eetpatroon lijkt e<strong>en</strong> vast patroon te zijn geword<strong>en</strong>. Welke risico<strong>diagnose</strong> kun je stell<strong>en</strong>?<br />

Dreig<strong>en</strong>d overgewicht, te veel voeding <strong>en</strong> overvoeding.<br />

3 Mark is 40 jaar <strong>en</strong> tijdelijk bedlegerig. Overdag slaapt hij veel, terwijl hij 's nachts wakker <strong>en</strong><br />

prikkelbaar is? Welke actuele <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> kun je stell<strong>en</strong>?<br />

Omkering van <strong>het</strong> slaap-waakritme, verstoord dag-nachtritme.<br />

4 Peter is 19 jaar <strong>en</strong> woont sam<strong>en</strong> met zijn moeder. Zijn moeder is ernstig ziek, waardoor hij<br />

haar voor e<strong>en</strong> groot gedeelte moet verzorg<strong>en</strong>. Niemand kan voorspell<strong>en</strong> hoe de ziekte zal<br />

verl<strong>op</strong><strong>en</strong>. Er zijn weinig m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in de omgeving die zorg kunn<strong>en</strong> lever<strong>en</strong>, omdat zijn moeder<br />

weinig vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> k<strong>en</strong>niss<strong>en</strong> heeft. Peter vertelt dat hij <strong>het</strong> moeilijk vindt dat hij zijn moeder<br />

moet verzorg<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> gaan de zorgtak<strong>en</strong> t<strong>en</strong> koste van zijn vrije tijd, waardoor hij zijn<br />

vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> minder ziet. Peter geeft aan dat hij boos is <strong>op</strong> zijn moeder, maar durft dit uit medelijd<strong>en</strong><br />

niet te uit<strong>en</strong>. Hij voelt zich verantwoordelijk voor zijn moeder. Welke actuele <strong>en</strong> welke<br />

risico<strong>diagnose</strong> kun je stell<strong>en</strong>?<br />

Mantelzorgtekort is e<strong>en</strong> actueel probleem, risico'z zijn: overbelasting van de mantelzorgverl<strong>en</strong>er,<br />

probleemvermijding, sociaal isolem<strong>en</strong>t, bedreigde gezinsc<strong>op</strong>ing, inadequate sociale interactie.<br />

5 Welke risico<strong>diagnose</strong>s kunn<strong>en</strong> <strong>op</strong>tred<strong>en</strong> bij de <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> chronische<br />

verwardheid?<br />

Problem<strong>en</strong> met betrekking tot ADL, slaappatroon, agressie, sociale isolatie <strong>en</strong><br />

activiteit<strong>en</strong>patroon.<br />

6 Welke verpleegprobleem zou e<strong>en</strong> oudere zorgvrager kunn<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, die slecht ter be<strong>en</strong> is,<br />

als de volg<strong>en</strong>de signs <strong>en</strong> symptoms voorkom<strong>en</strong>: ge<strong>en</strong> contact met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit de buurt,<br />

afzondering, afwezigheid van familie <strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>. Hoe toets je of deze <strong>diagnose</strong> juist is?<br />

Sociale isolatie, gerelateerd aan ouderdom <strong>en</strong> slecht ter be<strong>en</strong> zijn, zich uit<strong>en</strong>d in …(zie<br />

beschrijving<strong>en</strong>). Nagaan of <strong>diagnose</strong> kl<strong>op</strong>t bij zorgvrager.<br />

7 M<strong>en</strong>eer Gon vertelt dat hij moeite heeft met inslap<strong>en</strong> <strong>en</strong> 's nachts meerdere mal<strong>en</strong> wakker<br />

wordt. Hij piekert veel <strong>en</strong> maakt zich zorg<strong>en</strong> om alledaagse ding<strong>en</strong>. Als je d<strong>en</strong>kt aan e<strong>en</strong><br />

probleem met betrekking tot <strong>het</strong> slap<strong>en</strong>, welke gegev<strong>en</strong>s moet je dan nog zi<strong>en</strong> te verkrijg<strong>en</strong><br />

om vast te kunn<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> of <strong>het</strong> probleem zich daadwerkelijk voordoet?<br />

Hoe <strong>het</strong> met zijn stemming is, hoeveel uur hij per nacht slaapt, of hij zich moe voelt, of hij<br />

overdag slaapt.<br />

8 Noem drie verpleegproblem<strong>en</strong> die kunn<strong>en</strong> ontstaan bij dem<strong>en</strong>tie.<br />

18<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff


Verpleegkundige <strong>diagnose</strong> stell<strong>en</strong><br />

De <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong><br />

Er kunn<strong>en</strong> veel verpleegproblem<strong>en</strong> ontstaan, waaronder zelfstandigheidstekort in wass<strong>en</strong>,<br />

kled<strong>en</strong>, et<strong>en</strong>, zorg voor omgeving, sociale isolatie, angst, dreig<strong>en</strong>d vocht- <strong>en</strong> voedingstekort,<br />

dreig<strong>en</strong>d verminderd activiteitsvermog<strong>en</strong>, moedeloosheid, seksuele problem<strong>en</strong>, verminderd<br />

aanpassingsvermog<strong>en</strong>.<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 19


4 E<strong>en</strong> <strong>verpleegplan</strong> mak<strong>en</strong><br />

Het <strong>verpleegplan</strong><br />

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />

PRAKTIJK: ALLES VOOR NIETS<br />

1 Wat zou <strong>het</strong> resultaat zijn geweest als José ge<strong>en</strong> instemming had gevraagd aan m<strong>en</strong>eer<br />

Zwitsers?<br />

Als m<strong>en</strong>eer Zwitsers niet had gewet<strong>en</strong> wat er voor hem voor zorg gepland was zou hij niet<br />

mee kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus zou de kans <strong>op</strong> slag<strong>en</strong> van <strong>het</strong> plan zeer klein zijn. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />

zou m<strong>en</strong>eer Zwitsers zich betutteld kunn<strong>en</strong> voel<strong>en</strong>, er wordt over hem beslist.<br />

2 José maakt zich echt zorg<strong>en</strong> om m<strong>en</strong>eer Zwitsers. Wat zou jij do<strong>en</strong> in zo'n geval?<br />

José zou teg<strong>en</strong>over m<strong>en</strong>eer Zwitsers haar zorg<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> uit<strong>en</strong>. In e<strong>en</strong> gesprek zou ze de<br />

behoeft<strong>en</strong> van m<strong>en</strong>eer Zwitsers beter kunn<strong>en</strong> peil<strong>en</strong>.<br />

PRAKTIJK: DAT KAN IK ZELF WEL!<br />

1 Wat vind je van de reactie van Hans? Verklaar je antwoord.<br />

Hans voelt zich waarschijnlijk niet serieus g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Dit is begrijpelijk. Als verantwoordelijk<br />

<strong>verpleegkundige</strong> b<strong>en</strong> je verantwoordelijk voor <strong>het</strong> hele verpleegproces. Het mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />

<strong>verpleegplan</strong> hoort hierbij.<br />

2 Wat zou <strong>het</strong> voordeel zijn als Hans <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> zelf maakt?<br />

Hans heeft als persoonlijk begeleider <strong>het</strong> meeste contact met de nieuwe zorgvrager. Hij zal<br />

ev<strong>en</strong>tuele zorgproblem<strong>en</strong> als eerste signaler<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> zal hij met de zorgvrager e<strong>en</strong><br />

vertrouw<strong>en</strong>srelatie <strong>op</strong>bouw<strong>en</strong>. Het mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> <strong>verpleegplan</strong> vraagt veel overleg tuss<strong>en</strong><br />

zorgvrager <strong>en</strong> zorgverl<strong>en</strong>er. Daarnaast levert <strong>het</strong> hem voldo<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong>heid <strong>op</strong>.<br />

PRAKTIJK: WAT EEN GEDOE!<br />

1 Hoe zou jij in eig<strong>en</strong> woord<strong>en</strong> uitlegg<strong>en</strong> wat e<strong>en</strong> verpleegkundig zorgresultaat is?<br />

Ge<strong>en</strong> antwoordmodel.<br />

2 Hoe zou jij uitlegg<strong>en</strong> wat in deze situatie <strong>het</strong> voordeel is van <strong>het</strong> formuler<strong>en</strong> van zorgresultat<strong>en</strong>?<br />

Door middel van <strong>het</strong> formuler<strong>en</strong> van zorgresultat<strong>en</strong> kun je richting gev<strong>en</strong> aan de zorg. Niet<br />

alle<strong>en</strong> <strong>het</strong> einddoel wordt duidelijk maar ook de weg ernaartoe.<br />

3 Zou je nog e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de indicator kunn<strong>en</strong> verzinn<strong>en</strong>?<br />

Mogelijke antwoord<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zijn: Verwoordt <strong>het</strong> belang van <strong>het</strong> afwissel<strong>en</strong> van de plaats<br />

waar geprikt wordt; demonstreert hoe de insulinep<strong>en</strong> wordt ingesteld (of hoe de injectie wordt<br />

klaargemaakt); etc..<br />

PRAKTIJK: KLOPT HET?<br />

1 Stel dat jij de collega zou zijn van Cindy, wat zou jij haar antwoord<strong>en</strong>?<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 21


<strong>1.1</strong> <strong>Stelt</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> <strong>en</strong> <strong>stelt</strong> <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong><br />

De doel<strong>en</strong> zijn goed geformuleerd; de tijdslimiet <strong>en</strong> de concrete formulering mak<strong>en</strong> <strong>het</strong><br />

meetbaar, <strong>het</strong> is geformuleerd in term<strong>en</strong> van gedrag, <strong>het</strong> doel is zinvol <strong>en</strong> haalbaar.<br />

2 Welk standaardzorgresultaat uit Verpleegkundige zorgresultat<strong>en</strong> van Johnson <strong>en</strong> Maas zou<br />

in deze situatie bruikbaar zijn?<br />

Aanpassing van <strong>het</strong> kind aan de ziek<strong>en</strong>huis<strong>op</strong>name (blz. 102) komt <strong>het</strong> dichtst in de buurt. Er<br />

zull<strong>en</strong> echter wel e<strong>en</strong> paar indicator<strong>en</strong> bij bedacht moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, die met de betreff<strong>en</strong>de<br />

beoordelingsschaal gemet<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, zoals ‘erk<strong>en</strong>ning van de noodzaak van<br />

bedverpleging’, <strong>en</strong> ‘bevredig<strong>en</strong>de activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> dagbesteding in bed’.<br />

PRAKTIJK: HET MOET GEWOON KUNNEN<br />

1 Wat vind jij van <strong>het</strong> besluit om Merel e<strong>en</strong> paar wek<strong>en</strong> <strong>op</strong> e<strong>en</strong> andere groep te plaats<strong>en</strong>?<br />

Vera heeft goed overwog<strong>en</strong> of de <strong>verpleegkundige</strong> interv<strong>en</strong>ties die nodig zijn voor <strong>het</strong> verzorg<strong>en</strong><br />

van Merel bij haar <strong>op</strong> de groep gebod<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong>. De collega's hebb<strong>en</strong> niet allemaal<br />

voldo<strong>en</strong>de k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> ervaring voor deze interv<strong>en</strong>ties. De randvoorwaard<strong>en</strong> zijn ook niet<br />

aanwezig; de oude tillift is gevaarlijk <strong>en</strong> er is mogelijk niet voldo<strong>en</strong>de personeel om de zorg<br />

te bied<strong>en</strong>.<br />

2 Max d<strong>en</strong>kt dat <strong>het</strong> allemaal om <strong>het</strong> geld draait. B<strong>en</strong> je dat met hem e<strong>en</strong>s?<br />

Nee, uit <strong>het</strong> vorige antwoord blijkt dat er meer ding<strong>en</strong> meespel<strong>en</strong>. Bezuiniging<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> veel<br />

voor in de zorg maar in dit geval is er meer nodig.<br />

KENNISOPDRACHT<br />

1 Stel je e<strong>en</strong> zorgvrager voor met urine-incontin<strong>en</strong>tieproblem<strong>en</strong> (er zijn verschill<strong>en</strong>de <strong>diagnose</strong>n<br />

mogelijk). Voor hem moet je e<strong>en</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong>stell<strong>en</strong>. Formuleer met behulp van je eig<strong>en</strong><br />

red<strong>en</strong>eervermog<strong>en</strong> e<strong>en</strong> paar <strong>verpleegkundige</strong> zorgresultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> interv<strong>en</strong>ties die betrekking<br />

hebb<strong>en</strong> <strong>op</strong> urine-incontin<strong>en</strong>tie. Vergelijk ze daarna met relevante onderdel<strong>en</strong> van de NOC <strong>en</strong><br />

de NIC. Welke overe<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> zie je?<br />

Uit de <strong>op</strong>zet van de stud<strong>en</strong>t moet blijk<strong>en</strong> of hij de theorie voldo<strong>en</strong>de heeft geïnterpreteerd.<br />

Voldo<strong>en</strong> de resultat<strong>en</strong> <strong>en</strong> interv<strong>en</strong>ties aan de in <strong>het</strong> onderwerp omschrev<strong>en</strong> eis<strong>en</strong>?<br />

2 Beschrijf minimaal zes indicator<strong>en</strong> die pass<strong>en</strong> bij <strong>het</strong> zorgresultaat: contin<strong>en</strong>tie voor urine. De<br />

definitie voor dit zorgresultaat is: mate van controle over de uitscheiding van urine.<br />

Mogelijke indicator<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zijn: onderk<strong>en</strong>t de drang tot uriner<strong>en</strong>; heeft e<strong>en</strong> voorspelbaar<br />

mictiepatroon; reageert tijdig <strong>op</strong> de drang tot uriner<strong>en</strong>; heeft na <strong>het</strong> voel<strong>en</strong> van de drang tot<br />

uriner<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de tijd om <strong>het</strong> toilet te bereik<strong>en</strong>;scheidt per keer minimaal 150 ml urine uit;<br />

kan de urinestroom start<strong>en</strong> <strong>en</strong> st<strong>op</strong>p<strong>en</strong>; heeft ge<strong>en</strong> last van urinelekkage; houdt <strong>het</strong> ondergoed<br />

overdag droog; houdt <strong>het</strong> ondergoed 's nachts droog; kan zelfstandig <strong>het</strong> toilet bereik<strong>en</strong>.<br />

3 Iedere<strong>en</strong> <strong>stelt</strong> in zijn lev<strong>en</strong> wele<strong>en</strong>s doel<strong>en</strong>. Beschrijf e<strong>en</strong> doel dat je hebt gesteld <strong>en</strong> leg uit<br />

wat <strong>het</strong> nut was van <strong>het</strong> hebb<strong>en</strong> van dit doel.<br />

Ge<strong>en</strong> antwoordmodel.<br />

4 Welke van de onderstaande doel<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong> aan de RUMBA-eis<strong>en</strong>? Formuleer de doel<strong>en</strong> die<br />

niet voldo<strong>en</strong> <strong>op</strong>nieuw.<br />

• De zorgvrager lo<strong>op</strong>t binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> week zelfstandig met krukk<strong>en</strong>.<br />

• Frans is tevred<strong>en</strong> met zijn nieuwe rolstoel.<br />

• Mevrouw Bokma slaapt over e<strong>en</strong> week weer zoals ze thuis gew<strong>en</strong>d is.<br />

22<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff


E<strong>en</strong> <strong>verpleegplan</strong> mak<strong>en</strong><br />

Het <strong>verpleegplan</strong><br />

a. Deze voldoet. Ev<strong>en</strong>tueel nog minimale eis aangev<strong>en</strong> bijvoorbeeld minimaal tweehonderd<br />

meter of van de kamer naar de slaapkamer. b. Wat is tevred<strong>en</strong>? Hoe kun je dat zi<strong>en</strong>? Wanneer<br />

moet <strong>het</strong> doel bereikt zijn? Frans geeft binn<strong>en</strong> twee wek<strong>en</strong> aan wat hem wel <strong>en</strong> niet bevalt<br />

aan zijn nieuwe rolstoel. c. Hoe is zij <strong>het</strong> thuis gew<strong>en</strong>d?; Na navraag: Mevrouw Bokma slaapt<br />

binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> week gemiddeld acht uur per nacht <strong>en</strong> wordt niet vaker dan één maal per nacht<br />

wakker.<br />

5 Noem minimaal ti<strong>en</strong> zorgvragergebond<strong>en</strong> interv<strong>en</strong>ties. Check bij de NIC.<br />

De bedachte interv<strong>en</strong>ties moet<strong>en</strong> direct in relatie staan met de zorg voor e<strong>en</strong> zorgvrager.<br />

6 Bed<strong>en</strong>k twee zorgvragercategorieën voor wie <strong>het</strong> volg<strong>en</strong>s jou zinvol zou zijn om e<strong>en</strong><br />

standaard<strong>verpleegplan</strong> te ontwikkel<strong>en</strong>. B<strong>en</strong>oem e<strong>en</strong> voordeel van dit standaard<strong>verpleegplan</strong><br />

<strong>en</strong> b<strong>en</strong>oem e<strong>en</strong> nadeel.<br />

Het gaat hierbij om zorgvragers die e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk gezondheidsprobleem hebb<strong>en</strong> of<br />

die all<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zelfde behandeling ondergaan. Bijvoorbeeld CVA-patiënt<strong>en</strong>, herniapatiënt<strong>en</strong> of<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> total-hip<strong>op</strong>eratie. De stud<strong>en</strong>t d<strong>en</strong>kt na over voor- <strong>en</strong> nadel<strong>en</strong> van <strong>het</strong><br />

standaard<strong>verpleegplan</strong>.<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 23


5 Voorwaard<strong>en</strong> formuler<strong>en</strong> voor<br />

goede zorgverl<strong>en</strong>ing<br />

Knelpunt<strong>en</strong> in de <strong>verpleegkundige</strong><br />

zorgverl<strong>en</strong>ing<br />

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •<br />

PRAKTIJK: RELATIEPROBLEMEN EN MEDICIJNEN<br />

1 Waaruit blijkt volg<strong>en</strong>s jou dat Madelein niet klantgericht is?<br />

Ze maakt mevrouw wakker, terwijl de medicijn<strong>en</strong> misschi<strong>en</strong> ook gegev<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> als<br />

ze wakker is. Ze <strong>stelt</strong> mevrouw niet <strong>op</strong> haar gemak.<br />

2 Noem twee handeling<strong>en</strong> van Madelein die er blijk van gev<strong>en</strong> dat zij haar taak (medicijn<strong>en</strong><br />

verstrekk<strong>en</strong>) wel <strong>op</strong> e<strong>en</strong> deugdelijke wijze deed.<br />

Ze controleert welke medicijn<strong>en</strong> ze moet gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> controleert ook of ze wel word<strong>en</strong> doorgeslikt.<br />

3 Wat kun je zegg<strong>en</strong> over <strong>het</strong> professioneel handel<strong>en</strong> van Madelein?<br />

Ze is erg bezig met haar relatieproblem<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>het</strong> werk interesseert haar mom<strong>en</strong>teel niet zo.<br />

Ze doet alle<strong>en</strong> <strong>het</strong> strikt noodzakelijke. Haar motivatie is laag.<br />

PRAKTIJK: REVALIDATIE IN SONNEVANCK<br />

1 Welk voordeel zie je aan <strong>het</strong> taakgerichte systeem voor de patiënt<strong>en</strong> van die afdeling?<br />

De patiënt<strong>en</strong> zijn zelfredzaam <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> veel zelf. Ze vind<strong>en</strong> <strong>het</strong> dan waarschijnlijk prettig<br />

dat ze met verschill<strong>en</strong>de <strong>verpleegkundige</strong>n of verzorg<strong>en</strong>d<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> (afwisseling)<br />

<strong>en</strong> als ze iets nodig hebb<strong>en</strong> of met iets geholp<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ze elke<br />

<strong>verpleegkundige</strong> of verzorg<strong>en</strong>de aansprek<strong>en</strong>.<br />

2 Welke nadeel (of knelpunt) zie je aan <strong>het</strong> EVV-systeem voor de familie van de patiënt<strong>en</strong> die<br />

<strong>op</strong> de afdeling<strong>en</strong> met <strong>het</strong> EVV-systeem verblijv<strong>en</strong>?<br />

De evv‘ers zijn slechts beperkt aanwezig (ook niet 's avonds <strong>en</strong> in <strong>het</strong> week<strong>en</strong>d). Als dan iets<br />

besprok<strong>en</strong> moet word<strong>en</strong> waarvan alle<strong>en</strong> de evv’<br />

3 Ineke is mbo-leerling. In welke fase van haar <strong>op</strong>leiding kan zij <strong>het</strong> beste haar BPV do<strong>en</strong> <strong>op</strong><br />

de afdeling met <strong>het</strong> taakgerichte systeem, wanneer <strong>op</strong> e<strong>en</strong> afdeling met teamverpleging <strong>en</strong><br />

wanneer <strong>op</strong> e<strong>en</strong> afdeling met <strong>het</strong> EVV-systeem? Beargum<strong>en</strong>teer je standpunt.<br />

In de beginfase van de <strong>op</strong>leiding is e<strong>en</strong> stage <strong>op</strong> e<strong>en</strong> afdeling met taakgericht systeem <strong>het</strong><br />

beste: Ineke kan dan veel oef<strong>en</strong><strong>en</strong> met allerlei verpleegtechnische handeling<strong>en</strong> bij allerlei<br />

zorgvragers. In e<strong>en</strong> latere fase is teamverpleging geschikt: Ineke leert dan teamsam<strong>en</strong>werking<br />

(allerlei sociale vaardighed<strong>en</strong>, overleg, e.d.). In de eindfase van de <strong>op</strong>leiding kan Ineke in e<strong>en</strong><br />

evv-systeem ler<strong>en</strong> om all-round <strong>verpleegkundige</strong> te zijn met alles wat daar bij hoort<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 25


<strong>1.1</strong> <strong>Stelt</strong> <strong>verpleegkundige</strong> <strong>diagnose</strong> <strong>en</strong> <strong>stelt</strong> <strong>het</strong> <strong>verpleegplan</strong> <strong>op</strong><br />

PRAKTIJK: HET ZWAANTJE<br />

1 Welke materiële knelpunt<strong>en</strong> heeft Het Zwaantje?<br />

De materiële knelpunt<strong>en</strong> zijn: e<strong>en</strong> oud gebouw, e<strong>en</strong> oude inv<strong>en</strong>taris. Ander materieel knelpunt:<br />

de verpleeghulp doet te veel boodschapp<strong>en</strong>, zodat er vaak iets weggegooid moet word<strong>en</strong>.<br />

2 Welke immateriële knelpunt<strong>en</strong> heeft Het Zwaantje?<br />

Immateriële knelpunt<strong>en</strong>: <strong>het</strong> personeelsbestand kan verse aanvulling gebruik<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />

deskundigheidsbevordering is noodzakelijk. Het is 's avonds rond et<strong>en</strong>stijd vaak chaotisch.<br />

Dat kan stress <strong>op</strong>lever<strong>en</strong> voor <strong>het</strong> personeel. De bewoners krijg<strong>en</strong> te weinig aandacht.<br />

3 Wie van <strong>het</strong> team zou of zoud<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>teel geschikt zijn als EVV? Waarom? Wie niet? En<br />

waarom niet?<br />

Het groepshoofd <strong>en</strong> de nieuwe mbo-<strong>verpleegkundige</strong> kom<strong>en</strong> in aanmerking. De eerste is zeer<br />

gemotiveerd, <strong>en</strong> de tweede komt fris uit de schoolbank<strong>en</strong>. Haar k<strong>en</strong>nis is up-to-date. Dat ze<br />

de bewoners nog niet zo goed k<strong>en</strong>t, is ge<strong>en</strong> bezwaar.Ook de andere dertigjarige<br />

<strong>verpleegkundige</strong> die wel met SOAP om kan gaan heeft veel k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> ervaring, <strong>en</strong> komt ook<br />

in aanmerking .<br />

KENNISOPDRACHT<br />

1 In welk verpleegsysteem zijn intercollegiale sociale vaardighed<strong>en</strong> erg belangrijk? Waarom?<br />

In elk verpleegsysteem zijn intercollegiale sociale vaardighed<strong>en</strong> erg belangrijk. Onafhankelijk<br />

van <strong>het</strong> systeem, is e<strong>en</strong> goede sam<strong>en</strong>werking erg belangrijk. Daarvoor moet je goed kunn<strong>en</strong><br />

sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>, <strong>en</strong> heb je heel wat sociale vaardighed<strong>en</strong> nodig. Dit geldt <strong>het</strong> sterkte voor<br />

teamverpleging.<br />

2 E<strong>en</strong> afdeling heeft ti<strong>en</strong> zorgvragers. Hoeveel EVV's kunn<strong>en</strong> er zijn? Minder dan ti<strong>en</strong>, meer<br />

dan ti<strong>en</strong> of precies ti<strong>en</strong>?<br />

De verhouding van aantal EVV's voor e<strong>en</strong> zorgvrager hangt helemaal af van de complexiteit<br />

van de zorg. Het kan voorkom<strong>en</strong> dat er één EVV is voor acht zorgvragers, maar ook één <strong>op</strong><br />

één komt voor.<br />

3 Als iemand van de verpleging contact<strong>en</strong> met de familie moet onderhoud<strong>en</strong>, wie kan dat dan<br />

<strong>het</strong> beste do<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> taakgericht verpleegsysteem, in e<strong>en</strong> teamverpleegsysteem <strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />

EVV-systeem? Beargum<strong>en</strong>teer je antwoord.<br />

In <strong>het</strong> EVV-systeem kan de EVV <strong>het</strong> beste de contact<strong>en</strong> met de familie onderhoud<strong>en</strong>. In de<br />

andere system<strong>en</strong> is dat de taak van deg<strong>en</strong>e die ervoor aangewez<strong>en</strong> is, meestal is dat de<br />

teamleider of leidinggev<strong>en</strong>de.<br />

4 Verpleegkundige Peter maakt regelmatig fout<strong>en</strong> bij <strong>het</strong> aanlegg<strong>en</strong> van bepaalde infus<strong>en</strong>.Welke<br />

knelpunt<strong>en</strong> kun je hier mogelijk aanwijz<strong>en</strong>?<br />

Het eerste knelpunt ligt bij e<strong>en</strong> gebrek aan deskundigheid van Peter. Er is nog e<strong>en</strong> ander<br />

knelpunt, namelijk: hij krijgt de geleg<strong>en</strong>heid om meerdere mal<strong>en</strong> in de fout te gaan bij e<strong>en</strong><br />

voorbehoud<strong>en</strong> handeling. Dat is ge<strong>en</strong> goede zaak, <strong>het</strong> team is hierin veel te tolerant. Je kunt<br />

je verder ook afvrag<strong>en</strong> hoe <strong>het</strong> staat met <strong>het</strong> aanbied<strong>en</strong> van deskundigheidsbevordering.<br />

5 Het komt regelmatig voor dat <strong>verpleegkundige</strong> Ans niet aan e<strong>en</strong> bepaald b<strong>en</strong>odigd medicijn<br />

kan kom<strong>en</strong>, omdat haar collega dat vergeet te bestell<strong>en</strong>. Wijs <strong>het</strong> materiële <strong>en</strong> <strong>het</strong> immateriële<br />

knelpunt aan.<br />

26<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff


Voorwaard<strong>en</strong> formuler<strong>en</strong> voor goede zorgverl<strong>en</strong>ing<br />

Knelpunt<strong>en</strong> in de <strong>verpleegkundige</strong> zorgverl<strong>en</strong>ing<br />

Het materiële knelpunt is <strong>het</strong> medicijntekort. Het immateriële knelpunt is de vergeetachtigheid<br />

van de collega.<br />

© ThiemeMeul<strong>en</strong>hoff 27

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!