Sfeertekening

IK GEEF JE
EEN DROOMEILAND
ALS ERFENIS
Sfeertekening
rondom het
kasteel Nederhemert
1887 - 1987
Jesje Lub-van ’t Loo

MET HARTELIJK DANK AAN:
Mijn moeder, haar detailschildering
wekte het verlangen tot
deze weergave.
Ir. J. Kamphuis, restauratie-architect,
betrokken bij het bouwhistorisch onderzoek
van de ruïne van het kasteel Nederhemert:
voor zijn interieur-gegevens.
Mevr. C. Roseboom, ‘Het Kasteel Nederhemert’,
haar jeugdherinneringen. (in bijlage)
Jhr. F.G.L.O. van Kretschmar, voor het
vriendelijk beschikbaar stellen van de
foto’s en zijn correspondentie.
Mijn huisgenoten, in het bijzonder mijn man André,
voor hun aandacht en aanmoediging tijdens de gezellige
vrijdagavonden, waarop het verhaal zich stukje
bij beetje ontvouwde.
Jonathan - 12 jaar - (1986, 2015) voor de tekeningen die hij maakte,
geïnspireerd op tekeningen van W.G. van de Hulst jr.
Manuel - voor deze herziene uitgave (2015)

Inhoud
9 Prelude
11 Johannes’ avondwandeling
14 Nachtelijk gesprek
18 Jan van Het Kasteel
23 De twee beren
25 Afscheid
30 Eenzaamheid
32 Broodnodige afleiding
36 Vreemde cijfers
41 Johannes wordt gevraagd
43 Openhartig
46 Bruidssuikers
48 Lemelerveld
50 Een snikkende baby
52 Een nieuw thuis
54 Vakantie naar Het Eiland
58 Opa Johannes en kleine Jenneke
61 Naar de apotheker
62 De knipbeurs
65 Ontmoeting
69 Kleine Jenneke neemt afscheid
72 Johannes ontslaapt
75 Een eiland zonder opa
78 De doos bonbons
84 Aan de overkant
86 Tranen & een eigen huis
88 Klein intermezzo
89 Een droomeiland als erfenis
95 Familienamen
99 Bijlage: Enkele citaten en foto’s
101 Bijlage: Jeugdherinneringen
mw. C. Roseboom
De namenlijst, op bladzijde 95, wil enige lijnen
aangeven, voor hen die de familie niet kennen.

NACHTELIJK GESPREK
Jenneke Spitzers-van Helvoort ligt, met de arm gebogen onder haar hoofd, in
de opgeschudde veren hoofdkussens te wachten. Ze heeft haar benen, die alle
ruimte hebben, uitgestrekt in de bedstee: ze is klein van gestalte.
Haar gedachten lopen de dag door,
gaan terug naar gisteren toen zij voor het eerst het vermoede onheil bevestigd zag.
Wat kon één gebeurtenis de stemming van een mens veranderen.
Afgelopen vrijdag was ze het voorgedeelte van hun huis binnengelopen. Ze kwam
daar niet dikwijls: het was een aparte ruimte voor de jeugd, een sfeervolle, stille plaats.
Ze wilde de vensters sluiten omdat de donkere wolken niet veel goeds voorspelden.
Het leek wel of de linden van de Kasteellaan zich al bogen om de eerste regenval op
te vangen.
Toen ze de ramen naar beneden schoof, zag ze een klein envelopje op de vensterbank
liggen.
Even legde ze het gedachteloos op het orgel maar nam het later weer in de hand. Aan
de buitenkant stond niets te lezen. Het was niet dichtgeplakt.
Ze wipte het open en haalde een klein briefje tevoorschijn.
Op dat moment was haar opstand binnengekomen.
Ze las in sierlijke letters:
Sophie !
Ik hoop dat je op dit moment de zaal zult schoonmaken en mijn
schrijven je zal bereiken. Laten we elkaar opnieuw ontmoeten.
Doe een voorstel. Geef me zondag antwoord, als ik
achter op het rijtuig sta - na afloop van de kerkdienst-
Jan
(je palfrenier)

In hevige tweestrijd stond ze voor het dilemma: achteloos laten liggen of…
Haar gekrenkte trots, dat Sophie iemand kende, die zij niet kende – en ook niet wilde
kennen – deed haar besluiten het briefje te vernietigen.
Wat moest haar dochter met een palfrenier? Een zilverpoetser? Een huisknecht van
Het Kasteel?
Waarom moest het haar zo tegenzitten met de kinderen?!
Was zij niet de dochter van een herenboer, geboren op ‘de Hoef ’, het huis dat Het
Eiland opende? Had zij niet altijd haar voorliefde voor dieren behouden?
De kinderen hadden allemaal een andere kant opgewild.
Sophie was nog haar enige troef, die ze wilde uitspelen aan iemand die zij nu eens zou
uitkiezen.
Wat dacht die palfrenier wel, zo’n huisknecht...?!
Het duurt Jenneke te lang voordat Johannes komt. Ze kent zijn gewoontes: te rusten na
het middagmaal, te wandelen na het avondmaal...
Ze ergert zich aan de onbezorgdheid waarin hij nu zal verkeren, terwijl de onrust bij
haar ten top gestegen is.
Gisteren had ze het ogenspel gevolgd tussen die twee, na de kerkdienst. Als een spion
had ze alles geobserveerd, wilde een confrontatie voorkomen tussen hen beiden, maar
dit was haar niet gelukt.
De welbewuste houding van de jonge man had haar van binnen gewaarschuwd, dat hij
het niet zomaar zou opgeven…
Op het moment dat Jenneke hoorde dat haar man de tuindeur sloot, had ze zich
voorgenomen alles te vertellen, te beginnen bij het envelopje.
Hij moest maar zorgen dat er een eind aan zou komen.
Toen hij de slaapkamer binnenkwam, spaarde ze hem niet langer.
Lette niet op zijn stemming, de wereld waarin hij leefde…
Ze vermengde haar woorden met alle teleurstellingen om die andere vier… die ook
hun eigen weg waren gegaan…

'Was zij niet de dochter van een hereboer, geboren op 'De Hoef'...? (zie blz. 15)
Post scriptum 2014
Het Kasteel en tevens ‘De Hoef ’ (geboortehuis van
mijn overgrootmoeder) zijn inmiddels gerestaureerd.

Er ligt een droomeiland te wachten in de stilte.
Mogelijk bent u er meerdere malen, op een afstand
van enkele kilometers, in grote snelheid langsgereden.
U kunt het vinden ten noordwesten van de oude stad
’s-Hertogenbosch. Vandaag voert een kleine, afbuigende
weg u mee, om voor enige tijd alles en iedereen achter u
te laten…
... Maak deze rustgevende wandeling en geniet...
Ga ruim 100 jaar terug in de tijd en heradem...
Het is nu een zomerse maandagavond
in het jaar 1887…