In de pers - Formaat

België – Belgique
P21.B.
2099 Antwerpen X
8/6301
3de jaargang, nummer 2
Verschijnt maandelijks, behalve in juni en augustus
Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X – P 602745
Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw
De Wittestraat 2, 2600 Berchem
T (03)226 40 83 – F (03) 226 40 85 – info@formaat.be – www.formaat.be
V.U.: Sep Kindt, Jan De Graefstraat 11, 2600 Berchem
In de pers
Omgaan met de pers p.3
De jeugdhuislicentie p.10
Beursfuif p.12
februari 2009
1

V o o r p r o e v e r
2
Voorproever
De slimste mens
De slimste mens
Inhoud
Leuke weetjes, nieuws, fait-divers … alle letters die
passeren absorbeer ik. Van columns over koningszonen
tot de bijtgrage hond van Chirac. Van de avonturen in
het Vlaamse parlement tot de Amy Winehouse soap. Of
is het omgekeerd?
3
5
InGebliKt
Met voorbedachten rade
Post-iT
Kwartee 4
inhoud
Het is leuk om van alles iets te weten. Altijd wat te vertellen
in het jeugdhuis. Al besef ik maar al te goed dat
het o.a. daardoor is dat ik weinig echt ken. De finesses
van een recept van ratatouille moet je me niet vragen
(eerlijkheidshalve moet gezegd dat zelfs de grote lijnen
me onbekend zijn). Al weet ik wel dat de gelijknamige
film een succes was. Vraag me niet om in vijf woorden
iets te vertellen over het leven van Darwin. Maar ik ben
blij te weten dat de evolutietheorie 150 jaar jong is en ik
deze op zich prachtig vind.
Over Darwin gesproken. Voor mij is niet Freek Braakman
de slimste mens ter wereld. Al ligt hij al een poosje
onder de grond, Darwin is mijn all time favorite.
Prachtig toch? Eén stapje vooruit, twee naar achter.
Gelukkig soms eens echt vooruit, maar nooit tweemaal
hetzelfde en vaak onzichtbaar. Je moet er maar op komen!
Zo ook het omgaan met persmuskieten. Journalisten
zijn niet de simpelste. Niets persoonlijk, maar ze zijn
vaak overwerkt. Hun job om elke dag opnieuw een krant
vol te krijgen is niet zo evident en leidt onvermijdelijk tot
foutjes. Daarom in deze editie tips om goed met deze
speciale doch waardevolle soort om te gaan. Ook hier
is dit een proces van stapjes. Maar zeker de moeite
waard.
Joren
6
7
8
9
10
12
13
14
15
BliKvAnGer (1)
’t Perron in de pers
BliKvAnGer (2)
Imagebuilding
In BeELd
GeFlitSt
Sneeuw op kwartee
BliKvAnGer (3)
Het jeugdhuistijdschrift
WeTwEteR
De jeugdhuislicentie
Zo geZeGd / zo geDaAN (1)
Beursfuif 2009 wordt een knaller
Post-iT
Beursfuif
Zo geZeGd / zo geDaAN (2)
All Ears
ProVoCatie
Nieuwtjes en weetjes uit de
provincies
Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw, De Wittestraat 2, 2600 Berchem
(T) 03 226 40 83 – (F) 03 226 40 85 – info@formaat.be – www.formaat.be
Gevat verschijnt maandelijks, behalve in juni en augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden.
(Extra) abonnementen kosten voor leden 10,80 euro per jaar en voor anderen 18,30 euro per jaar.
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Sep Kindt, Jan De Graefstraat 11, 2600 Berchem
MET MEDEWERKING VAN: Evelyne Bawin, Gerd Vanmeenen, Johan Muyldermans, Joren
Camerlinckx, Jos Meers, Katrien Voorspoels, Kara Eestermans, Lars Castermans, Lennert
Deleu, Linda Baeten, Marijn Boschmans, Ralf Van der Beeuren, Ramses Santy, Stijn
Belmansen, Sven Goetkint, Tim Hendrickx, Yves Domanski
EINDREDACTIE: Joren Camerlinckx
HOOFDREDACTIE: Kara Eestermans
VORMGEVING & LAY-OUT: Pepijn Haghebaert
FOTO’S: Formaat, lokale jeugdhuizen, Kwinten Verspeurt
DRUK: De Wrikker vzw, Patriottenstraat 29, 2600 Berchem
Alles mag overgenomen worden, als er maar bij staat dat het uit Gevat komt!
22
23
28
Post-iT
Assist
InfoRmAatsiE
Wat gebeurt er allemaal in Formaat?
gRenZeLoOs
Via VIA naar het buitenland …
iets voor jou?
Gevat = jouw ding?!
Heb je een jeugdhuisfoto die gezien moet worden? (Geflitst)
Wil jij je mening kwijt?
Heb je journalistiek talent of schrijf je gewoon graag?
Is Gevat jouw ding? Laat het weten!
gevat@formaat.be
30
31
32
vRienDen vAn ForMaaT
BuiTeN dE LiJneN
aChtErKlaP
Be positive!

InGebliKt
Met voorbedachten rade
Omgaan met de pers
Je jeugdhuis organiseert een grote activiteit, je buren klagen over geluidsoverlast, er werd ingebroken, de gemeente
geeft plots minder subsidies, het jeugdhuis krijgt een nieuwe locatie … Jeugdhuizen verschijnen regelmatig
in de pers. De ene keer ‘met voorbedachten rade’, de andere keer zonder dat ze het zelf wisten. Journalisten
kunnen je jeugdhuis (mee) maken of kraken. Hoe hou je hen in de hand?
"De journalist heeft altijd
het laatste woord."
Elk jeugdhuis komt al eens in aanraking met de pers. Bij het
ene jeugdhuis gebeurt dit eenmalig en eerder toevallig, andere
jeugdhuizen hebben dan weer een heuse persstrategie.
Media-aandacht krijg je soms omdat een bepaalde journalist
interesse heeft in je organisatie en soms omdat je zelf contact
zoekt met de pers.
ingeblikt
In de media verschijnen heeft een invloed op je imago, op een
positieve of negatieve manier. Onthoud dat de journalist altijd
het laatste woord heeft. Wat er over jouw jeugdhuis in de pers
verschijnt kan je beïnvloeden, maar je hebt het nooit volledig
in de hand.
Pers ≠ doelgroep
In de pers verschijnen doe je niet zomaar. Als je contact zoekt
met een journalist, heb je daar een reden voor: je wil een bepaalde
boodschap verspreiden. Denk eraan dat je deze boodschap
eigenlijk niet aan de journalist wil brengen, je wil dat ze
bij een andere doelgroep raakt.
Je kondigt een activiteit niet aan omdat je graag wil dat de journalist
en zijn kinderen er naartoe komen. Je wil een aankondiging
van je activiteit in de krant omdat je wil dat mensen uit
de buurt komen opdagen. De journalist staat dus tussen jouw
jeugdhuis en je doelgroep. In de media verschijnen is geen
doelstelling op zich, het is een middel om een ander doel te
bereiken.
Nieuws
Het is niet eenvoudig om in een krant of tijdschrift te verschijnen.
Wellicht gebeurde het al dat jouw jeugdhuis persberichten
verspreidde die uiteindelijk niet gepubliceerd werden. De
journalist die je bericht kreeg, vond het bericht blijkbaar niet
interessant genoeg voor zijn lezers.
Een journalist is op zoek naar nieuws. Wat voor hem nieuws is
hangt af van waar de journalist werkt en wie zijn nieuws leest.
In het algemeen kan je stellen dat iets meer kans maakt om de
media te halen als het actueel, ongewoon en relevant is.
Hieronder vind je enkele criteria die maken dat iets meer kans
heeft om de media te halen:
• De gebeurtenis moet groot(s) genoeg zijn. Een activiteit met
500 mensen krijgt sneller een plaats dan een activiteit met
slechts 15 aanwezigen.
• Iets wat onverwacht, uniek of speciaal is krijgt meer aandacht.
• Langs de andere kant lees je ook vaak zaken die mensen
verwachten. Mensen krijgen graag bevestigd wat ze al
weten. Zo lees je bijvoorbeeld veel over geluidsoverlast en
3

ingeblikt
"Goed nieuws is geen nieuws."
jeugdhuizen. Het is een vooroordeel, maar mensen verwachten
nu eenmaal dat jongeren lawaai maken.
• Iets wat negatief is, zal veel sneller in de pers verschijnen dan
een positief bericht. Goed nieuws is geen nieuws.
• Een gebeurtenis mag niet te lang duren. Iets dat veel tijd in
beslag neemt, maakt minder kans op media-aandacht dan een
kort incident. Zo zal je sneller iets lezen over een jeugdhuis
dat één spectaculaire activiteit organiseert om nieuwe jongeren
aan te trekken, dan over een jeugdhuis dat een proces van
maanden aflegde om nieuwe medewerkers te zoeken.
Regionale pers
Met welke media je contact zoekt, hangt af van wie je wil bereiken.
Voor jeugdhuizen is de regionale pers daarom zeer belangrijk.
Je wil natuurlijk vooral aan mensen uit jouw buurt duidelijk
maken waar jouw jeugdhuis voor staat, of wat er te doen is.
Het is als jeugdhuis interessant om een overzicht te hebben van
de regionale en lokale media. Maak een lijst op met de contactgegevens
van de regionale redactie van de gekende kranten,
maar vergeet ook de Streekkrant, het parochieblad, het gemeentelijk
infoblad … niet.
Crisis
Jammer genoeg gebeurt het al eens dat een jeugdhuis in een
crisissituatie terechtkomt. Net wanneer je het moeilijk hebt,
wordt je vaak extra bestookt met vragen van journalisten.
Zeker in deze moeilijke situaties is het belangrijk om op een
goede manier om te gaan met de pers.
Enkele tips:
• Kies één contactpersoon. Spreek af dat enkel deze persoon
de journalisten te woord staat.
• Reageer niet meteen, vraag tijd. Impulsieve reacties zijn
zelden goed.
• Spreek af hoe je reageert. Kom met enkele mensen samen
en bespreek hoe je zal reageren. Hoe formuleer je het? Wat
zeg je zeker niet?
• Blijf hoffelijk. Ga niet in de aanval. Probeer een positieve
indruk na te laten.
• Zorg dat je goed geïnformeerd bent. Diegene die de journalisten
te woord staat, moet goed op de hoogte zijn van de
situatie.
Kara Eestermans
Persbericht
De meest gebruikte manier om een boodschap bij een
journalist te krijgen – in de hoop dat hij er iets mee doet
– is ongetwijfeld het persbericht. Het is een effectief
middel, maar wordt natuurlijk door iedereen gebruikt.
Een journalist krijgt dagelijks honderden berichten in
zijn mailbox.
Hieronder krijg je enkele praktische tips om een goed
persbericht op te stellen zodat het meer kans maakt om
opgepikt te worden.
Inhoud
• Kies voor maximum één onderwerp per persbericht.
Probeer niet om een hoop boodschappen te bundelen
of om ook nog snel dit en dat mee te geven. Eén persbericht,
één boodschap.
• Beperk je bericht tot maximum één A4. Als je echt
nog meer informatie moet meegeven, gebruik dan
bijlagen.
• Zet een briefhoofd (met bijvoorbeeld je logo) bovenaan
het persbericht. Zo ziet de journalist meteen van
wie het bericht komt.
• Schrijf een inleiding. Gebruik de inleiding niet om
sfeer te scheppen, maar zet er de kern van de zaak
in. Als de journalist weinig tijd heeft, moet hij door alleen
je inleiding te lezen duidelijk weten waarover het
gaat.
• Vermeld onderaan je bericht duidelijk de contactgegevens
voor de pers (de naam, het e-mailadres en
een gsm-nummer van iemand die de pers te woord
kan staan of voor meer informatie kan zorgen) én publiek
(het adres van het jeugdhuis of de locatie waar
je activiteit plaatsvindt).
• Het is ook altijd interessant om onderaan het bericht
wat meer informatie te geven over je jeugdhuis. Wat
is een jeugdhuis? Wat doet je jeugdhuis zoal? Wat is
je doelgroep?
• Schrijf altijd in de derde persoon. Het persbericht
moet in principe zo gepubliceerd kunnen worden. Je
schrijft dus niet over ‘wij’ maar over ‘het jeugdhuis’.
Schrijf ook actief (niet teveel ‘worden’) en gebruik
korte zinnen.
Verspreiding
• Verstuur het bericht via e-mail.
• Schrijf in de onderwerpsregel duidelijk waar het bericht
over gaat.
• Een kort bericht zet je in de e-mail zelf. Is je bericht
langer, zet dan bijvoorbeeld de inleiding in de mail.
• Voeg sowieso het persbericht toe als bijlage (ook al
staat het helemaal in je mail).
• Verstuur je bericht ’s avonds laat, ’s nachts of heel
vroeg ’s morgens. Op die manier staat je bericht bovenaan
in de mailbox van de journalist als hij begint te
werken.
4

kwartee 4
hét vormingsweekend voor jeugdhuismedewerkers
samen met andere jeugdhuisjongeren werk je
een heel weekend rond 1 van deze thema’s:
14-15 maart 2009
IN OOSTMALLE
................ beleidsthema’s
de fakkel doorgeven
personeelsbeleid
....... vaardigheidsthema’s
lay-out
bodypercussion
kortfilm
jeugdhuisthema’s .............
ontmoeting en instuif
motiveren van vrijwilligers
cultuur met GROTE of kleine c?
jeugdhuis op verplaatsing
post-it
persoonsthema’s .............
versiertechnieken
horen, zien en voelen
www.formaat.be/vorming
inschrijven tot 4 maart 2009
5

BliKvAnGer (1)
’t Perron in de pers
Dromen van een nieuw stekje
Jeugdhuis ’t Perron komt regelmatig in de pers.
Niet altijd met een even positief verhaal. Wanneer
ze te kampen hebben met tegenslag staan ze gegarandeerd
in de kranten. Voorzitter Marijn vertelt.
“Al onze hoop ligt
bij de gemeente.”
blikvanger
"Jeugdhuis ‘t Perron is gelegen in Testelt. Een landelijke
deelgemeente van de stad Scherpenheuvel-Zichem. Het
bevindt zich in een oud café in de dorpskern van Testelt,
naast het station.
De locatie is te klein en in erbarmelijke staat, wat nogal
problemen met zich meebrengt.
De situatie
"Bij de aanvang van het huurcontract
wisten we dat het gebouw
geen nieuwbouw was. Maar de echte
problemen werden pas zichtbaar
na het eerste werkjaar.
Een kleine schets van ons jeugdhuis.
De locatie is nogal klein. Dit heeft
als gevolg dat we bij een activiteit
ons meubilair naar de overburen
moeten verhuizen. Bij optredens
is het vaak op de koppen lopen
aangezien het podium zowat de
helft van de locatie inpalmt.
Daarbij komen nog enkele problemen
op het vlak van infrastructuur.
Een lekke dakgoot, loskomende
stukken steen en plafond, geen isolatie,
schimmels … Ondanks broodnodige onderhoudswerken
weigert de eigenaar dit, wegens te duur. Zo ging het
van kwaad naar erger.
De toekomst?
"Alle hoop van onze leden is gericht op de gemeente. Een
nieuwe locatie is een must. Reeds geruime tijd is het gemeentebestuur
opzoek naar een ander gebouw. Ondanks
onze voorstellen blijft de gemeente beweren geen gebouw
te vinden.
We proberen dan ook te roeien
met de riemen die we hebben en
trachten onze activiteiten aan te
passen aan de mogelijkheden
die het gebouw ons biedt."
In de pers
"Spijtig genoeg komen we regelmatig
op een negatieve manier
in het nieuws. In 2008 hadden
we niet minder dan vier inbraken die
te wijten waren aan de slechte toestand
van het gebouw. Veel liever
zouden we met de vele positieve
kanten van het jeugdhuis in de
media komen, maar dit is natuurlijk
niet sensationeel genoeg.
Ondanks de omstandigheden
blijft het een gezellige ontmoetingsplaats voor
jongeren uit de buurt waar iedere vrijdag en zaterdag wel
iets te beleven valt. De foto’s spreken voor zich, nee? Dus,
kom ook eens langs!"
Marijn Boschmans
6

BliKvAnGer (2)
Imagebuilding
Reputatie van jeugdhuizen
De pers is een medium dat een jeugdhuis gebruiken
kan om een positieve beeldvorming te creëren.
Toch zijn er nog heel wat andere zaken die
gedaan kunnen worden om op een goed blaadje te
staan. Een slecht imago blijft, vaak onterecht, jaren
hangen. Liselot, beroepskracht uit Jonk hove,
vertelt hoe het jeugdhuis werk maakt van een
warme beeldvorming.
“We vinden het belangrijk om
naar buiten te komen.”
Jongeren organiseren natuurlijk veel
mooie en positieve initiatieven. Daarom
moet een jeugdhuis hiermee naar
buiten durven komen. Zo kan je inwoners
en gemeentebestuur laten zien
dat activiteiten voor jongeren broodnodig
zijn. Jonkhove in Aartrijke heeft
heel wat troeven. Veel jongeren vinden
er de weg naartoe en dat willen ze graag zo houden. Maar
zoals elk jeugdhuis kende ook Jonkhove moeilijkere tijden.
Buren hadden last van het lawaai en er werden drugs gesignaleerd.
Bovendien kreeg Jonkhove een zware imagoslag
wegens een incident in verband met racisme.
Had het jeugdhuis vroeger een ander imago? Hoe
is dit veranderd?
Liselot: "Zelf ken ik het jeugdhuis nog maar een goeie drie
jaar. In deze periode hebben we altijd al een goede reputatie
gehad. Toch hadden we wel te kampen met een zware
imagoslag. Op een fuif, die niet door het jeugdhuis werd
georganiseerd, was er een incident rond racisme. Daarbij
zijn wij ook negatief in de media gekomen. Samen met het
andere jeugdhuis van de gemeente hebben we het initiatief
genomen om een fuif te geven tegen zinloos geweld.
Zo maakten we duidelijk dat het jeugdhuis en racisme niet
samen gaan. Er werd ook een tegel met ‘Tegen zinloos geweld’
gekocht die aan onze voordeur komt."
Wat doet het jeugdhuis om een goede reputatie te
behouden?
Liselot: "Om een goede reputatie te hebben en te behouden,
vinden we het belangrijk om als jeugdhuis naar
buiten te komen. Daarom proberen we bij zoveel mogelijk
activiteiten zichtbaar te zijn in Aartrijke. Zo staan we
op de avondmarkt altijd met een kraampje. Ook op het
kermisweekend staan we een heel weekend buiten met
streekbieren en verschillende fuiven. Iedereen leert zo het
jeugdhuis kennen op een positieve manier. Jongeren die
ons nog niet kenden komen zo met ons in contact.
Ook wanneer er grotere activiteiten
zijn, doen we altijd de moeite om een
briefje in de bus te gooien bij de buren.
Daarin melden we dat er een fuif
of activiteit zal doorgaan. Als er dan
geluidsoverlast is vragen we aan hen
om ons eerst te verwittigen en niet
meteen de politie te bellen. Dit helpt
ook om onze reputatie en de band met onze
buurtbewoners positief te houden.
Wanneer er feestjes zijn die niet door het jeugdhuis georganiseerd
worden, zorgen we ervoor dat er altijd iemand
van het jeugdhuis verantwoordelijk is. Wanneer er dan
zaken gebeuren die absoluut niet kunnen, kan de verantwoordelijke
er meteen op reageren en ingrijpen."
Is het nodig dat je die dingen doet? Zou de reputatie
snel kunnen omslaan?
Liselot: "Als jeugdhuis is het inderdaad wel nodig dat je
zo’n dingen doet. Niet alleen voor het positieve imago,
maar ook voor de bekendheid van het jeugdhuis. We merken
dat i.v.m. met geluidsoverlast nu alles veel vlotter verloopt
als we de buren vooraf verwittigen, zodat de politie er
niet bij betrokken wordt en wij ook meteen bij overlast ons
geluid wat dempen."
Ramses Santy
blikvanger
7

In BeELd
Cartoon
v/d
maand
in beeld / geflitst
GeFlitSt
8
‘Sneeuw op kwartee.’
Heeft jouw jeugdhuis een originele foto? Stuur hem naar gevat@formaat.be.
De leukste foto krijgt een plekje in de volgende Gevat.

BliKvAnGer (3)
Het jeugdhuistijdschrift
Maak je eigen nieuws
Ondanks het web 2.0 tijdperk knutselen veel
jeugdhuizen nog steeds hun eigen tijdschrift in
elkaar. Voor de fun, voor de info? Alle mogelijke
redenen op een rijtje.
“Creatievellingen tussen
de kussens.”
Eerlijkheidshalve moet gezegd worden dat het in elkaar
boksen van een jeugdhuiskrantje wel wat tijd en or gan i-
satie talent vraagt. Het zoeken van schrijvers, het grafisch
design, het drukken en op de post doen. Toch heeft het
heel wat voordelen. Het ABC & I-tje van het waarom.
Aankondigen/Archief
Naast affiches, flyers en website is een eigen boekje een
goed medium om komende activiteiten aan te kondigen. Je
maakt activiteiten kenbaar op de meest (on)mogelijke
plekken. In bed, op toilet of aan de ontbijttafel.
Een ander voordeel is dat je
bekend wordt bij een breed publiek.
Zowel ouders, de schepen, leden als
toekomstige leden kunnen kennismaken
met je jeugdhuis.
Een vaak vergeten probleem van het web
is dat niets er eeuwig is. Een tijdschrift
daarentegen kan, mits je deze goed
bijhoudt, een beeld schetsen van
je jeugdhuis doorheen de tijd.
Een goudmijn voor historici,
nostalgici en archivarissen.
Betrokkenheid verhogen
Een tijdschrift kan de betrokkenheid van leden vergroten.
Ook in de week worden ze eraan herinnerd om op
vrijdag een bezoekje aan het jeugdhuis te brengen. Daarnaast
kan je hen een plaatsje geven in je tijdschrift. Met
foto of citaat laat je merken dat ze geapprecieerd worden.
Het vragen van schrijfsels en hersenspinsels aan je leden
kan ook een opstap vormen om zich alsmaar meer te engageren
in je werking.
Af en toe kan een gesprek eens stilvallen. Alle prikkels die
gelinkt zijn met je jeugdhuis kunnen dan de nodige stof tot
discussie geven. Ook heeft een toevallige passant meteen
je hele werking in handen.
Creativiteit een plaats geven
Snuister eens in je zetels. Wedden dat er heel wat creatievellingen
verstopt zitten tussen de kussens? Poëten,
columnisten, wereldverbeteraars met scherpe pen,
grafische vernieuwers … Gooi ze op een hoopje en
wie weet komt er een pracht van een tijdschrift
uit.
Imago verbeteren
Je tijdschrift is onlosmakelijk
verbonden met de identiteit van
je jeugdhuis. Zodoende kan je deze
mee bekendmaken en vormgeven
naar buiten toe. Daarom is
het natuurlijk wel belangrijk op
voorhand eens na te denken naar
wie je het tijdschrift stuurt en welk
beeld je scheppen wil.
Een beeld schetsen doe je op vele manieren. Schoonheid
zit van binnen, zeggen ze. Toch kan de vormgeving al veelzeggend
zijn over hoe je als werking in elkaar steekt.
En natuurlijk, leve de lettertjes! Je kan er van op aan dat je
schrijfsels gelezen worden. Het is dus het moment om je visie
naar buiten te brengen. Ook preventiecampagnes, vormingen
en activiteiten worden bereikbaar voor iedereen.
Joren Camerlinckx
blikvanger
TIP: tijdens kwartee 4 (14 en 15 maart
2009) kan je orming volgen rond lay-out.
9

WeTwEteR
De jeugdhuislicentie
De voorbije maanden was er in de media veel te doen over de deejaylicentie. Ook sommige jeugdhuizen vroegen
zich af of ze voor iedereen die gekopieerde muziek draait in het jeugdhuis nu een dure licentie moeten aanvragen.
Sinds mei 2008 kunnen jeugdhuizen een jeugdhuislicentie aanvragen bij Sabam. Hierdoor kunnen jeugdhuizen
zonder probleem gekopieerde muziek afspelen in hun eigen lokalen.
wetweter
Alle mogelijkheden op een rijtje.
Voor mei 2008 was het voor elk jeugdhuis verboden om de
muziek te verzorgen met kopieën van de legaal verworven geluidsdragers.
De reproductie van geluidsdragers met het oog
op mededeling aan het publiek is immers onderworpen aan
de uitdrukkelijke toestemming van de rechthebbenden van de
muziek (auteurs, componisten, muzikanten en platenfirma’s),
vertegenwoordigd door SABAM en SIMIM.
De platenmaatschappijen en SABAM beseften echter wel dat
het kopiëren van de eigen collectie bepaalde voordelen kan
hebben voor jeugdhuizen. Een kopie biedt immers een garantie
tegen diefstal, beschadiging of slijtage van de originele
geluidsdragers. Daarnaast wordt er steeds meer gebruik gemaakt
van de pc om muziek af te spelen.
Sinds mei 2008 biedt SABAM in samenspraak met SIMIM, de
belangenvereniging van de platenproducenten, dan ook de mogelijkheid
aan de jeugdhuizen om kopieën te maken van hun
legaal verworven collectie. In de praktijk komt het erop neer
dat een jeugdhuis dat met kopieën wil werken, een toelating
kan krijgen mits ze onder andere volgende voorwaarden respecteren:
• Het gebruik van de reproducties is beperkt tot het jeugdhuis
of de aanpalende lokalen of zalen.
• Het jeugdhuis is eigenaar van de originele dragers/downloads
waarvan de kopieën worden vervaardigd.
• Het jeugdhuis betaalt een jaarlijkse vergoeding van 251 euro
+ 6% BTW.
Let wel op. De originele muziek moet bewaard worden in het
jeugdhuis zelf. Dat iemand de originelen thuis bewaart, wordt
niet aanvaard.
Een overzicht van wat nu wettelijk is
Naast de jeugdhuislicentie bestaan er nog vele andere mogelijkheden
om op legale wijze muziek te draaien in het jeugdhuis.
We zetten ze nog even op een rijtje.
Muziekcomputers voor achtergrondmuziek
Je huurt tegen een vaste huurprijs een muziekcomputer van
een firma waarop maandelijks een aantal nieuwe liedjes geplaatst
worden. Je bent dan vaak gebonden aan de keuze van
de nummers die ze jou bezorgen, kan er zelf niets bijplaatsen
en als je het huurcontract stopzet, ben je alle nummers kwijt.
Er bestaan ook systemen waarop je muziekkanalen kan kiezen
die non-stop digitale achtergrondmuziek van een bepaald genre
spelen. Een lijst van erkende firma’s kan je bij ons verkrijgen.
Let wel op. In principe gelden deze systemen enkel voor achtergrondmuziek
en heb je geen licentie om ze te gebruiken
tijdens een fuif.
Legale downloads en originele cd's
Je kan er voor kiezen om enkel muziek te draaien met originele
CD’s of met legale downloads, zolang de één-op-éénrelatie (1)
gerespecteerd wordt. Een vrijwilliger die thuis legaal downloadt
op zijn laptop en deze laptop rechtstreeks aansluit op de
geluidsinstallatie in het jeugdhuis is geen probleem. Of je kunt
zelf rechtstreeks op de pc van het jeugdhuis legaal muziek
downloaden en deze afspelen. De eigenaar moet wel steeds
het bewijs van aankoop kunnen tonen.
10

Het kopiëren van een eigen collectie
kan bepaalde voordelen hebben.
De deejaylicentie
Een medewerker als deejay die regelmatig met eigen laptop
muziek draait in het jeugdhuis, maar ook elders, schaft zich
best een deejaylicentie aan. Met deze licentie kan de deejay
zonder probleem gebruik maken van kopieën van legaal verworven
muziek nummers. De deejay betaalt voor deze licentie
hetzelfde bedrag als het jeugdhuis voor een jeugdhuislicentie:
251 euro + 6% BTW.
Digitale radio
Er zijn sites bv. www.deezer.com waar je rechtstreeks muziek
kan laten afspelen. Je moet niets downloaden maar kan wel
kiezen welk soort muziek je wil
horen. Bij andere digitale radio’s
ben je dan weer afhankelijk van de
nummers die zij spelen. Zolang de
‘één-op-éénrelatie' behouden blijft,
is er geen probleem. Het zijn de
sites zelf die moeten zorgen dat ze
een licentie hebben in het land waar
ze opereren.
Opgelet
Bovenstaande mogelijkheden betekenen
niet dat je vrijgesteld bent van
het betalen van het jaartarief Sabam.
Ook het aangeven van tijdelijke activiteiten
blijft verplicht. De mogelijkheden
die worden opgesomd zijn legale
methodes om downloads of kopieën
te kunnen gebruiken in jeugdhuizen.
Wil je deze muziek in het openbaar voor een breder publiek
spelen, blijft het betalen van het jaartarief of een tijdelijk tarief
verplicht.
Deejayreglement
In jeugdhuizen waar er als eens regelmatig jongeren draaien
met hun eigen laptop is het sterk aangeraden om via een intern
deejayreglement de deejays hiervan op de hoogte te brengen.
In dat reglement kan dan staan ‘Medewerkers
die met eigen materiaal muziek
willen draaien in het jeugdhuis mogen
dat alleen als dit met legaal verworven
nummers zijn. Indien gebruik gemaakt
wordt van gekopieerde muziek en dus
geen gebruik van de originele download
dan moet de deejay over een persoonlijke
licentie beschikken’. Op deze
manier kan het jeugdhuis vermijden
zelf aangesproken te worden. Er kan
immers niet verwacht worden van een
jeugdhuis dat zij eerst zelf gaan controleren
of een gelegenheidsdeejay
wel legaal werkt.
Wordt er gekopieerde muziek gemaakt
en dat zonder licentie dan zal
men bij een controle niet mals zijn. Buiten
het jaarcontract zal je ook nog eens 12,50 euro per nummer
moeten betalen. De boete kan dus vlug oplopen in de duizenden
euro’s. Voor de deejay kan dit levenslange gevolgen hebben.
© www.francks.wordpress.com
Je collectie moet in het jeugdhuis bewaard worden.
wetweter
Je betaalt dus niet, zoals sommigen foutief denken, tweemaal
voor hetzelfde. Voor jeugdhuizen die vroeger een muziekcomputer
huurden, betekent dit dat na het eerste jaar van investeren
in een eigen systeem ze al serieus wat geld kunnen besparen.
Jos Meers
(1) Legaal downloaden betekent dat het gebeurt van een erkende en betalende site volgens
een ‘één-op-éénrelatie'. D.w.z. dat er een duidelijke relatie is waarin er slechts
één kopie van het nummer gemaakt wordt op één drager. Een overzicht van erkende
sites vind je op www.pro-music.org.
11

Zo geZeGd / zo geDaAN (1)
Beursfuif 2009 wordt een knaller
Vraag en aanbod in 70 jeugdhuizen
Op 21 februari heb je geen excuus. Pik een beursfuif mee in jouw buurt. Daarvoor kan je terecht in meer dan 70
jeugd huizen verspreid over heel Vlaanderen. Alle deelnemers vind je terug op een handige kaart.
Check www.beursfuif.be.
zo gezegd / zo gedaan
In 4 jaar tijd groeide het aantal deelnemende jeugdhuizen van
10 naar 75, zodat vandaag ongeveer 20% van alle Vlaamse
jeugdhuizen vertegenwoordigd zijn. Van zo’n succes hadden
we nooit durven dromen!
Het concept is simpel. Via het internet is het drankaanbod
van alle jeugdhuizen met elkaar verbonden, zodat het marktprincipe
zoveel mogelijk kan spelen. Hoe groter de vraag naar
een bepaalde drank, hoe duurder deze drank zal zijn. De aanwezigen
op de verschillende fuiven worden steeds op de hoogte
gehouden van de actuele drankprijs en krijgen verschillende
grafiekjes en vergelijkingen tussen de verschillende jeugdhuizen
te zien. Bovendien kunnen ze sms’jes sturen die dan
mee op het scherm verschijnen. En wie kan er voorspellen
wanneer de beurs crasht?
Enkele reacties van deelnemers van vorig jaar:
Michaël (De Stip: Ham): “De beursfuif was voor ons een groot
succes. We hebben ongeveer 130 mensen over de vloer gehad.
Een mooie avond. Begonnen als een toch wel spannende caféavond
en uitgedraaid in een goed feestje.”
Hendrik Vermeersch (onbekend jeugdhuis): “We hebben een
heel toffe avond gehad. Het was leuk om te zien hoe onze bezoekers
reageerden op de prijsschommelingen/crashen.”
(Den Eglantier/ den Egel): “Het was voor ons een zeer geslaagde
avond, bezoekers aantal schat ik zo’n 100 man.”
Vorig jaar haalden we het zondagmiddagjournaal van VTM en
het regionale nieuws van ATV. Misschien kunnen we het dit jaar
eens proberen bij CNN?
Tim Hendrickx
12

13
post-it

Zo geZeGd / zo geDaAN (2)
Campagne van de provincie Limburg en Formaat tegen gehoorschade
Achttien procent van de Vlaamse jongeren lijdt aan gehoorverlies. Veel mensen spreken over de generatie 'jongeren
met het gehoor van een vijftiger'. De provincie Limburg werkt daarom samen met Formaat om jeugdhuisjongeren
hierover te informeren. Deze sensibiliseringscampagne kennen we beter als All Ears.
zo gezegd / zo gedaan
Wat houdt gehoorschade nu in?
Het is evident, gehoorschade betekent dat je minder goed kan
horen. Dit door bijvoorbeeld te lange blootstelling aan lawaai.
Maar ook een korte periode van extreem lawaai kan gehoorschade
veroorzaken.
Een symptoom kan oorruis zijn. Velen hebben wel al eens een
licht geruis in hun oren gehad na een festival of fuif. Dit is een
teken dat je gehoorschade hebt opgelopen. Deze schade kan
blijvend zijn.
Cijfers op een rijtje
Dat gehoorschade een groeiend probleem is, blijkt duidelijk uit
deze cijfers. Waar er in de jaren zeventig 1% van de jongeren
last had van gehoorverlies door te luide muziek of lawaai tijdens
hun vrije tijd is dit nu al 18%. Ruim de helft van deze jongeren
merkt dit gehoorverlies nu al, maar denkt ten onrechte
dat dit over zal gaan.
Ook oorsuizen, wat een begin kan zijn van blijvend gehoorverlies,
komt vaker voor. Prof. Dr. Bart Vinck van de UGent geeft
aan dat er het laatste decennium een stijging is van 18% van dit
suizen bij 6- tot 18-jarigen.
Wat met de muziek?
Muziek is belangrijk in het leven: je zet
muziek op als je down bent, je leert mensen
kennen met dezelfde muziek smaak,
je schrijft liedjes … Maar muziek is voor
het leven. Daarom willen we jongeren
informeren over de gevaren van gehoorschade
zodat ze heel hun leven kunnen
genieten van hun favoriete muziek. We
worden overstelpt met muziek, dus is
het belangrijk af en toe een rustpauze in
te lassen voor de oren.
Risico ’ s van gehoorschade
“Jongeren met het gehoor
van een vijftiger.”
Wat kan je jeugdhuis doen?
Formaat Limburg werkt mee aan All Ears. We gaven het startschot
met ‘Zonder lawaai muziek haai’. Zo bezochten we een
tiental jeugdhuizen met een geluidsmeter. Uit deze tests bleek
dat bijna alle jeugdhuizen rond de 100 decibel produceerden.
Dit kan tot schade leiden, moest je hier lang in zitten. Maar
uiteindelijk is het vooral hinderlijk als je een gesprek wilt voeren.
Schreeuwen en misverstanden horen er eenmaal bij als de
muziek te hard staat.
Vaak is het moeilijk te weten hoe luid de muziek nu eigenlijk
staat. Daarom heeft Formaat vanaf nu een aantal geluidsmeters
ter beschikking. Gewoon een belletje naar ons kantoor en
we komen eens langs.
Daarnaast organiseert de provincie Limburg in samenwerking
met Formaat een wedstrijd. Het jeugdhuis dat de meest originele,
interessante of gewoon de leukste activiteit organiseert
kan een prijs ter waarde van 5 000
euro winnen. Deze prijs zou in de
vorm zijn van een geluidsmeting
en een aantal infrastructurele
aanpassingen in jouw jeugdhuis.
Decibels Duur van de blootstelling
80 8 uur
83 4 uur
86 2 uur
89 1 uur
92 30’
95 15’
98 7.5’
101 3’45”
104 2’
107 1’
110 30”
113 15”
116 7”
Lars Castermans
Bron: Prof. Christian Desloovere
14

ProVoCatie >
Nieuwtjes en weetjes uit de provincies
RegioBijeenkomsten
West-Vlaanderen
Lennert Deleu
Provinciale verantwoordelijke
Koningin Astridlaan 78, 9000 Gent
09 220 71 37 / lennert.deleu@formaat.be
Regio Zuid: dinsdag 3 maart, 20.00 uur
Regio Kust: donderdag 12 maart, 20.00 uur
Regio Centraal: dinsdag 17 maart, 20.00 uur
De locatie van elke bijeenkomst was het bij het ter
perse gaan nog niet bevestigd. Je vindt ze ondertussen
wel op de website van Formaat: www.formaat.be/
west-vlaanderen
Jullie ontvangen ook nog een papieren uitnodiging en
ze zullen ook in de digitale nieuwsbrief staan.
Provinciaal Forum:
Het slimste jeugdhuis van West-Vlaanderen
Stuurgroep Formaat West-Vlaanderen zegt een
dikke merci tegen de jeugdhuizen die aanwezig waren
op het Provinciaal Forum. Bij het schrijven van
deze Gevat was de winnaar nog niet gekend, daarom
maken we voor deze rubriek maar een invulfunctie:
Proficiat jeugdhuis … uit …! De winnaars gingen naar
huis met een gratis vat. Kwestie van hun vrijwillige
medewerkers eens goed te bedanken.
Tijdens het forum kozen de West-Vlaamse jeugdhuizen
ook hun vertegenwoordigers binnen de stuurgroep
en Formaat. In de volgende Gevat stellen we de
nieuwe stuurploeg uitgebreid voor.
Hot & Short news
uit de West-Vlaamse jeugdhuizen
KunstBende
Voorronde in West-Vlaanderen
Kunstbende, jongeren die elkaar uitdagen in performance,
nieuwe media, video, ontwerpen, fotografie,
TXT, TXT on stage, muziek en dans. In maart gaat nog
een voorronde in West-Vlaanderen door.
Is jullie jeugdhuis op zoek naar jong artistiek talent,
spring dan zeker eens binnen op deze voorronde.
Misschien doen jullie er een uitstekende ontdekking
voor jullie podium programmatie.
Zondag 8 maart, cc De Spil, Roeselare, vanaf 13.30
uur
Jeugdhuis Jonkhove uit Aartrijke heeft een nieuwe
beroepskracht, Liselot Goedgebuer. Ook in Brugge is
er een verse beroepskracht aan de slag. In jeugdhuis
Comma is Hannes Vandenbon de gevonden m/v met
talent.
Nieuws uit de cyberwereld. Het pas gestarte jeugdhuis
De voenke (Alveringem) is vanaf nu ook online te
vinden. Je kunt hun reilen en zeilen volgen via www.
devoenke.be. En zoals het een modern jeugdhuis
past, vind je hen ook via Facebook en Myspace. Uw
digitale verbinding met de westhoek is bij deze dus
verzekerd.
We sluiten deze rubriek met foto’s uit De Haan. In de
vorige Gevat kon je lezen dat De Broedkasse er eind
vorig jaar terug van start ging in een nieuwe locatie.
Onze redactie kreeg enkele sfeerbeelden, en die willen
we jullie niet onthouden. Want een beeld zegt
soms meer dan woorden …
provocatie
15

Oost-Vlaanderen
Gerd Vanmeenen
Provinciale verantwoordelijke
Koningin Astridlaan 78, 9000 Gent
09 220 71 37 / gerd.vanmeenen@formaat.be
Regiobijeenkomsten
provocatie
Provinciaal Forum: Ultieme oproep
Op 7 februari, zeer binnenkort dus, vindt in jeugdhuis
Chaos (Zwijnaarde) het Provinciaal Forum van Formaat
plaats. Dit Forum is de plaats bij uitstek voor
jeugdhuizen om mee te discussiëren over het beleid
van Formaat in Oost-Vlaanderen. Maar natuurlijk gebeurt
op dit forum nog veel meer. Hieronder zetten
we alles eens op een rijtje. We hopen alvast op een
talrijke opkomst.
Vorming rond vrijwilligersbeleid en het werven van
vrijwilligers: inschrijven verplicht, meer info bij gerd.
vanmeenen@formaat.be.
Nieuwjaarsreceptie met optreden van Gentse band:
met een glaasje en een knabbeltje klinken we op een
nieuw jeugdhuisjaar.
De herverkiezing van de Stuurgroep van Formaat
Oost-Vlaanderen: Deze stuurgroep bestaat uit een
zevental vrijwilligers die enthousiast het jeugdhuiswerk
in Oost-Vlaanderen opvolgen.
Prijsuitreiking van het Kortfilmproject voor Oost-
Vlaamse Jeugdhuizen: zie verder in de provocatie.
Ook in 2009 vliegt de tijd vlug. We zijn nog maar pas
begonnen en het is alweer tijd voor een nieuwe ronde
regiobijeenkomsten in Oost-Vlaanderen. Tijdens deze
vergaderingen krijgen jeugdhuizen en jeugd huis vrijwil
ligers de kans om met elkaar in contact te komen,
ervaringen uit te wisselen, activiteiten te promoten,
actuele thema’s te bespreken …
Reeds vastgelegde data en locaties van de regiobijeenkomsten
vind je hieronder. De thema’s worden
via mail meegedeeld.
Regio Zuid Oost-Vlaanderen
donderdag 12 februari om 20u
Jeugdhuis De Muze
Beislovenstraat 4, 9620 Zottegem
Regio Meetjesland
woensdag 18 februari om 20u
Locatie wordt nog meegedeeld
Regio Waasland
dinsdag 24 februari om 20u
Locatie wordt nog meegedeeld
Uit de Regio’s: jeugdhuizen werken samen
Een bus of een boot voor Ti’ket?
Jeugdhuis Ti’ket is op zoek naar een nieuwe locatie
en denkt eraan om een oude bus of boot om te bouwen
tot een jeugdhuis. Eind januari stapten ze met
hun dossier naar het schepencollege. Hopelijk krijgen
ze daar de nodige steun voor hun plannen …
Net voor de zomer van vorig jaar moest jeugdhuis
Ti’ket van de Gemeente Kruibeke haar deuren in
de Gerard De Cremerstraat wegens geluidsoverlast
sluiten. Sindsdien heeft het jeugdhuis geen vast lokaal
meer, maar dat belet hen niet hun werking verder
te zetten. Ti’ket organiseert nog altijd activiteiten
maar hoopt toch om snel hun intrek te kunnen nemen
in een nieuw lokaal.
Oost-Vlaamse jeugdhuizen grijpen de regiobijeenkomsten
aan als fora om samen evenementen uit
te werken voor en met jeugdhuizen uit de regio. In
Regio Meetjesland bijvoorbeeld is het idee ontstaan
om een ‘Spel Zonder Grenzen’ te organiseren voor
jeugdhuizen. De Lochtink, Opsenter, Kadans en De
Redekiel zetten samen met Formaat hun schouders
onder dit project.
In het Waas Jeugdhuizen Overleg zit dan waar een
heuse Waasland-express (Wase jeugdhuisversie
van Peking Expres) in de pijplijn. Het idee komt van
jeugdhuis T-Klub en zal verder uitgewerkt worden
door het Waas Jeugdhuizen Overleg.
Keep up the good work, zou ik zeggen …
Wil je meer weten over deze projecten?
Mail: gerd.vanmeenen@formaat.be
16

Stadswerk Gent
Gerd Vanmeenen
Provinciale verantwoordelijke
Koningin Astridlaan 78, 9000 Gent
09 220 71 37 / gerd.vanmeenen@formaat.be
Jeugdhuizenoverleg
De Gentse jeugdhuizen kunnen terecht bij Gerd
Vanmeenen, de nieuwe stadswerker. Je kan hem
bereiken op gerd.vanmeenen@formaat.be. Hij luistert
graag naar al jullie vragen en plant in februari
en maart alvast een bezoekje aan alle jeugdhuizen
in Gent.
Nieuw Lokaal voor Ekseekwo
Jeugdhuis Ekseekwo uit Gentbrugge nam eind januari
zijn intrek in een nieuw lokaal. Ze ruilden het
Kasteel de Pélichy voor een nieuw jeugdhuis vlakbij
de Sporthal in de Driebeekstraat. Op de opening werd
de nieuwe locatie alvast stevig gedoopt …
Het Gentse Jeugdhuizenoverleg is dé plaats om het
met collega’s te hebben over jeugdhuisthema’s. Het
vierde overleg gaat door op dinsdag 10 februari in
jeugdhuis Posküder (Land van Waaslaan 162) De vergadering
start om 20 uur. We zullen het deze keer hebben
over fondsen en subsidies.
Provinciaal forum: een interessante nieuwjaarsdrink
met Formaat en Oost-Vlaamse
jeugdhuizen, een laatste oproep
Laat je stem horen op het provinciaal Forum van
Formaat Oost-Vlaanderen op 7 februari in jeugdhuis
Chaos te Zwijnaarde. Tijdens een verfrissende
nieuwjaarsreceptie kunnen jullie mee discussiëren
over Formaat en wordt de provinciale stuurgroep
verkozen. Deze stuurgroep is de rechtstreekse link
tussen jeugdhuizen en Formaat. Zij helpen ons op tijd
in te spelen op jullie behoeften en vragen. Je kan je
hiervoor ook altijd kandidaat stellen.
provocatie
17

Vlaams-Brabant & Brussel
Joren Camerlinckx
Provinciale verantwoordelijke
De Wittestraat 2, 2600 Berchem
03 226 40 83 / joren.camerlinckx@formaat.be
Vlaams-Brabant & Brussel
Johan Muyldermans
Ondersteuner regio OBru
De Wittestraat 2, 2600 Berchem
03 226 40 83 / johan.muyldermans@formaat.be
provocatie
Wedstrijd!
Wij, stuurgroeppers van Vl.-Br. en BXL, willen jullie
uitdagen een origineel samenwerkingsverband met
je medejeugdhuisbrouwers op poten te zetten. Onder
het motto ‘samen doen we het beter’ willen we jullie
aanzetten de handen in elkaar te slaan en een gezamenlijk
project/activiteit uit te werken.
Zoek en maak een vriend uit één of meerdere andere
jeugdhuizen uit de provincie Vlaams-Brabant &
Brussel en sla de handen in elkaar. Dit kan zowat
alles zijn. Een feestje, een filmpje, een promocampagne
… Dit zijn de eerst zaken die me te binnenschieten.
Maar waarschijnlijk kunnen jullie heel wat
originelere samen werkingsactiviteiten verzinnen.
Sowieso kan je niet verliezen. Je leert elkaar kennen,
bouwt een leuke activiteit en krijgt een gegarandeerd
bezoekje van Formaat. Toch zijn er nog wat extra prijzen
aan verbonden. Misschien win je wel een jeugdhuizenbibliotheek
een gezelschapspel of wie weet
schiet je de hoofdvogel, de geldprijs van 500 euro.
Download het inschrijvingsformulier op de website
van Formaat. (Ondersteuning > Provincie > Vlaams-
Brabant en Brussel)
Op tournee
Jeugdhuizen ontmoeten elkaar
In februari en maart gaan we weer op zwier. oP tOur-
Nee’s zijn de momenten waar jullie de koppen bij elkaar
steken. We gaan voor een kruisbestuiving van
ideeën, halen de pieren uit elkaars neus en maken
reclame voor jullie activiteiten. Misschien is dit ook
het moment om al snode plannen te smeden voor de
wedstrijd.
We staan telkens stil bij een actueel jeugdhuizenonderwerp.
Ditmaal staan we stil bij netwerken. Er zijn
heel wat mensen betrokken bij een jeugdhuis. Soms
negatief soms positief. We staan stil bij wie dit zijn,
problemen en voordelen …
Data en locaties: (telkens om 20u)
25 februari @ De jeugd (Binkom)
4 maart @ ’t excuus (Kortenberg)
5 maart @ ??? (locatie wordt nog meegedeeld)
Nieuwtjes:
Brabantse trekpaarden
De Branding
Goed nieuws voor jeugdhuis De Branding. Ze krijgen na
vier jaar onzekerheid een eigen stek in een oud OCMWgebouw
aan de Wemmelsesteenweg in Jette. Hier kunnen
de jongeren maximaal twee jaar blijven. Intussen
zoekt de gemeente naar een definitieve locatie.
ARTEFACT
Tijd voor een uitstapje? Ik kan je het ARTEFACT festival
aanraden van 10 tem 15 februari in STUK het kunstencentrum
van Leuven.
Een tentoonstelling, performances en concerten van
kunstenaars met verschillende achtergronden komen
samen in het Artefact festival voor Mediakunst.
Behind the Image | The Image behind (on covering and
uncovering media) presenteert werk dat de verborgen
of onzichtbare achterkant van beelden onderzoekt. De
technologische en ideologische/politieke dimensies
zijn er vaak strak in elkaar verstrengeld. Een medium
of technologie kan met dezelfde mechanismes zowel
verbergen als onthullen. Maar beelden tonen én verbergen
onvermijdelijk tegelijk.
In de paviljoenenzaal van STUK is er speciale aandacht
voor teksten en beelden intransformatie, muterende
codes en boodschappen of beelden verborgen in andere
beelden.
We voelen vaak de nood om de beelden van anderen te
wijzigen, er op in te grijpen. We duiden of herinterpreteren,
manipuleren of vernietigen ze.
Een beeld is op zichzelf nooit af of absoluut, het blijft
in beweging...
18

Jeugdhuisnieuws
Limburg
Yves Domanski
Provinciale verantwoordelijke
Vaartstraat 14, 3500 Hasselt
011 25 47 95 / yves.domanski@formaat.be
De Mans, Meeuwen-Gruitrode
Nog niet zo lang terug open na een reeks van zware
verbouwingen of de jongeren van De Mans uit Meeuwen
gaan weeral aan de slag. Ze wachten wel tot deze lente
en dan gaan ze 22 zonnepanelen plaatsen. De totale investering
bedraagt 28 500 euro. Waarvan 70% wordt gesubsidieerd
door de Vlaamse overheid.
’t Raster, Heusden-Zolder
’t Raster uit Zolder heeft eveneens een subsidie van de
Vlaamse overheid ontvangen. Zij kunnen voor een bedrag
van 13550 euro hun lokalen opfrissen. Dat deze subsidie
van pas komt na hun recente inbraak is niet echt verwonderlijk.
Regionale jeugdhuizen in Limburg
In Limburg kan je als jeugdhuis gaan voor een regionale
erkenning met bijbehorende subsidies. Om deze
erkenning te bekomen moet het jeugdhuis tussen 1
september en 31 augustus van het daaropvolgende
jaar minstens 10 uiteenlopende socio-culturele activiteiten,
gespreid over minstens 6 maanden organiseren.
Het subsidiebedrag bedraagt minimum 1.500
EUR en kan oplopen tot 2.500 euro. De aanvraag
moet voor de aanvang van de activiteiten en uiterlijk
op 1 maart ingediend worden.
XL, Herk-de-Stad
Jeugdhuis XL uit Herk-de-Stad heeft bezoek gehad van
dieven. Maandagnamiddag 22 december werd er een cdspeler
met mengpaneel en bijhorende kabels gestolen.
Verder kunnen we ook vertellen dat jeugdhuis XL gestart
is met het uitdelen van gratis condooms voorzien
van hun logo. Dit idee kwam uit één van de ideeënbussen
die de jeugddienst in de Herkse scholen had geplaatst.
“Met het gebruik van een condoom kan je ongewenste
zwangerschappenen en soa’s voorkomen. Maar jongeren
stappen niet zo snel een apotheker binnen. Via deze
actie zijn ze gemakkelijk beschikbaar voor de bezoeker
van het jeugdhuis.” zeggen jeugdconsulent Axel Van Aeken
en Mitch Buekers, bedenkers van dit idee.
Verder worden er ook zo’n 1000 exemplaren gratis uitgedeeld
tijdens activiteiten. Deze actie kwam mee tot
stand met de hulp van MJA vzw (Maatschappelijke Jongeren
Actie). Deze organisatie zal ook een informatieavond
geven in het jeugdhuis.
provocatie
De Molen, Alken
Zondag 22 december organiseerde De Molen uit Alken
een ‘Sunday Afternoon Festival’. De opbrengst van de
drank- en hotdogverkoop ging volledig naar de ‘Music
for Life’-actie van Studio Brussel. Een delegatie van het
jeugdhuis heeft dinsdag 23 december de opbrengst gaan
overhandigd in het glazen huis te Gent.
KJ, Lummen
In Genebos, een gehucht van Lummen, is jeugdhuis KJ
open gegaan. Het eerste jeugdhuis ooit in Genebos. Dit
werd gevierd met een heuse openingsweekend op vrijdag
16 januari en zaterdag 17 januari. Het jeugdhuis wil
een ontmoetingsplek zijn voor jongeren vanaf 14 jaar en
zal zijn deuren openen op woensdag-, vrijdag- en zaterdagavond.
Natuurlijk zullen er ook regelmatig activiteiten
plaats vinden.
De Stip, Ham
In het weekend van13 en 14 december kon je gaan paaldansen
in jeugdhuis De Stip uit Ham. Dit was naast beatboxen,
een animatiefilm maken en straattheater één van
de workshops die werden aangeboden in dat weekend.
De bedoeling was om 15- tot 20-jarigen te laten kennismaken
met niet-alledaagse activiteiten.
19

Stadswerk Antwerpen
Stijn Belmans
Stadswerker
De Wittestraat 2, 2600 Berchem
03 226 40 83 / stijn.belmans@formaat.be
Lasershooten met de jeugdhuizen van ’t Stad
op 7 maart
Vorig jaar trokken we al met de jeugdhuizen van ’t
Stad naar Parc Asterix in Parijs. Dit jaar brengt onze
ontspannende uitstap ons naar het iets minder verre
Brecht. De deelnemers zullen in blitse laserpakken
gehuld worden en proberen elkaar om zeep te helpen.
Geen betere manier om de banden tussen de
verschillende jeugdhuizen aan te halen lijkt me.
Geluidsmeter beschikbaar
De stadswerker beschikt over een nieuw instrument.
Een makkelijk te gebruiken geluidsmeter. Willen jullie
wel eens weten hoeveel decibels jullie binnen aan
lawaai produceren of wil je eens checken of die buren
misschien af en toe gelijk hebben over het lawaai op
straat? Contacteer dan zo snel mogelijk de stadswerker
die het geluid gerust wil komen meten.
provocatie
Persconferentie, receptie en lancering van de
postkaarten van de jeugdhuizen van ’t Stad
Na een jaar van vorming volgen, beelden uitzoeken
en kleuren kiezen is het eindelijk zover. De postkaarten
van de jeugdhuizen van ’t Stad zijn klaar.
Op donderdag 19 februari zullen ze officieel aan de
jeugdhuizen overhandigt worden door Schepen Leen
Verbist. We willen deze belangrijke dag niet onopgemerkt
laten voorbijgaan en organiseren dan ook een
persconferentie om zo onze postkaarten in de media
te krijgen. Als afsluiter van deze leuke avond biedt
Formaat een receptie aan om te vieren dat we zo een
leuke bende zijn.
Subsidieavond: 3 maart 2009
Net zoals vorig jaar wil de jeugddienst de jeugdverenigingen
informeren over alle subsidies die je bij de
stad kan rapen. Op deze razend interessante avond
kom je dan ook te weten hoe je aanspraak kan maken
op de verschillende subsidies. Noteer deze dag alvast
in je agenda, meer informatie volgt.
20

Antwerpen
Katrien Voorspoels
Provinciale verantwoordelijke
De Wittestraat 2, 2600 Berchem
03 226 40 83 / katrien.voorspoels@formaat.be
Nieuws van het front: jeugdhuisnieuws uit de
provincie
WIP eens een jeugdhuis binnen
voor een stevige beurt
De jeugdhuizen uit jouw regio komen samen in februari.
Niet te missen dus, zet alvast in je agenda en kom
met een bende af. De opdracht luidt deze keer: breng
een extra jeugdhuis mee of betaal een rondje!
70 jeugdhuizen doen mee aan de beursfuif!
Gevat heeft een goeie band met de beursfuif, dat merken
jullie in dit nummer. De jeugdhuizen zijn ook helemaal
gewonnen voor het idee. Dat was al elk jaar
zo. Maar dit jaar werd het record verbroken met 70
inschrijvingen! Een mooie afspiegeling van een stevig
netwerk. Wat een sector!
Regio Datum Gastjeugdhuis
Noorderkempen 12.02 Korridor
Klein-Brabant 17.02 Den Halm
Groot-Antwerpen 24.02 Krejoel
Zuiderkempen 27.02 De Kelder
Thema’s en meer info op www.zinineenbeurt.be.
Cup van Formaat 09: begin al maar te trainen!
Na het succes van vorig jaar, organiseren we – op vraag
van de jeugdhuizen – opnieuw een voetbaltornooi. Afspraak
op 16 mei aan Malmejo (Malle).
Wie duwt Spiraal van de troon?
Alle informatie op www.formaat.be/antwerpen (regiowerk)
Nieuw lid: jeugdhuis Kwinten uit Wiekevorst
Ze zijn al een gevestigde waarde in de regio Heist-opden-Berg,
maar na een eerste kennismaking vorig jaar
besloten ze lid te worden van Formaat. We heten hen
welkom in de – steeds groeiende – groep jeugdhuizen!
Provinciale Jeugdraad
Formaat vertegenwoordigd, samen met een aantal
provinciaal erkende jeugdhuizen, de sector in de
jeugdraad van onze provincie. We nodigden de experts
van OLJP (Ondersteuning Lokale JeugdParticipatie
) uit om ons te bezinnen over het wat en hoe van
de jeugdraad. Het werd een boeiende workshop over
wat de taak en de rol van een jeugdraad is. Er werden
heel wat boeiende discussies gehouden over het
schrijven van adviezen, een jaarplan voor de jeugdraad
enz. Een aanrader!
provocatie
Wil jij met de lokale jeugdraad ook eens nadenken
over jullie werking en de rol die je speelt in de gemeente?
Neem contact op met OLJP op www.jeugdraden.be
of jeugdraden@steunpuntjeugd.be.
21

POST-IT
22

InfoRmAatsiE
Formaat stelt voor
M/V van formaat
Werkgroep Aanbod
In dit nieuwe item lichten we een tipje van de sluier van de Formaatwerking. Heel wat vrijwilligers engageren
zich binnen Formaat. Ze brouwen onze kwartees, cursussen, schrijven artikels, zetelen in AC/DC, stuurgroepen
… de voorbeelden zijn legio. Sven Goetkint, vrijwilliger in de werkgroep Aanbod, schetst een beeld van
hun engagement.
Eén maal per maand, wanneer de
meeste mensen van Formaat reeds
lang naar huis zijn gegaan, klinkt er
veel gelach doorheen de bureaus in
de De Wittestraat te Berchem. De
werkgroep Aanbod is weer bij
elkaar gekomen.
Uit rondvraag bij onze instructeurs is gebleken dat deze ook
nood hebben aan vorming. Op deze vraag zijn we met de
werkgroep ingegaan en in februari zal het eerste vormingsweekend
voor instructeurs plaats vinden.
Daarnaast volgen we ook het andere vormingsaanbod van Formaat
op, o.a. jeugdhuisnavigator, geluidstechnicus, boms …
De groep bestaat uit een
paar dolenthousiaste vrijwilligers
(Sara, Luc, Jef, Joke,
Tom, Robin, Anne, Nele en Sven)
die je voornamelijk zal kennen van op
de kwartees. Linda, de vormingsverantwoordelijke
van Formaat, zorgt voor de
professionele ondersteuning.
Waar houdt deze
werkgroep zich
voornamelijk mee
bezig?
Voornamelijk met de voorbereidingen
en de evaluaties van de kwartees.
In het begin van het werkjaar geven alles instructeurs
door welke thema’s ze graag willen
begeleiden op kwartee. Het is aan ons
om daar dan één geheel van te maken
en de juiste instructeur op het juiste
thema te zetten.
Waarin onderscheidt deze
werkgroep zich van de rest?
Het is gewoon een leuke, toffe bende. Een ideale mix tussen
een professionele aanpak en ontspanning. Mensen
hebben vaak het vooroordeel dat vergaderingen saai
zijn. Op de werkgroep wordt er nochtans veel afgelachen.
We beschouwen ons eigenlijk meer als een hoop
vrienden en die sfeer merk je zeker op onze vergaderingen.
Wat is het meest
merkwaardige aan deze
werkgroep?
Zonder twijfel onze naam. Al van in het begin
was er eigenlijk niemand die “werkgroep Aanbod”
een goede naam vond. Omdat we niet echt
een nieuwe vonden, zijn we deze maar blijven
gebruiken.
Sven Goetkint
informaatsie
Sinds vorig jaar vinden de kwartees niet
enkel in Dworp meer plaats. We hebben nu
een eerste maal Brugge en Malle achter de rug. Wij bekijken
wat de goede punten waren van die locatie en waar
nog aan gewerkt moet worden.
23

Formaat vormt
Nieuwtjes over vorming
jeugdhuisnavigator
Dit is de opleiding die leidt tot het attest hoofdanimator in het
jeugdwerk.
Word HOOFDANIMATOR
in het jeugdwerk!
informaatsie
voor de ervaren jeugdhuismedewerker
Jeugdhuisnavigator is bedoeld voor de meer ervaren medewerkers
van een jeugdhuis. Je wilt een deskundige worden als
begeleider van een groep jongeren en je durft het aan om een
stapje verder te zetten dan gewoon meedraaien in de werking.
Deze opleiding is een must voor wie meer verantwoordelijkheid
wil en durft opnemen in het jeugdhuis.
leer sturing geven aan je jeugdhuis
Ervaren medewerkers nemen vaak meer verantwoordelijkheid
op. Je speelt een cruciale rol in het jeugdhuis. Je wilt de organisatie
verder uitbouwen en er vorm aan geven. Je neemt
ook verantwoordelijkheid op voor een deel van de werking of
de werking in haar geheel. Je werkt mee aan het beheer en de
organisatie van het jeugdhuis.
Jeugdhuiswerk is groepswerk. Als verantwoordelijke in het
jeugdhuis speel je daar een sterke rol in. Je leidt vergaderingen,
onthaalt nieuwe bezoekers en medewerkers en motiveert
jongeren. Communicatie speelt daarin een cruciale rol.
De opleiding wil je in al deze taken versterken.
• Je ontwikkelt een eigen visie op jeugdhuiswerk, meer bepaald
op doelstellingen en functies van het jeugdhuiswerk.
• Je krijgt zicht op je eigen plaats in het jeugdhuis en de verantwoordelijkheid
daaraan verbonden.
• Je vergaart kennis en vaardigheden op het vlak van beleid en
jeugdhuisstructuren.
• Je krijgt zicht op gemeentelijk jeugdbeleid.
• Je krijgt basisinformatie over een aantal wettelijke verplichtingen
in verband met jeugdhuiswerk (vzw, vergunningen,
Sabam, billijke vergoeding enz.).
• Je krijgt zicht op groepsprocessen en je leert een groep motiveren.
• Je hebt meer zicht op je eigen houding in een groep en op
hoe je omgaat met anderen.
• Je traint vergadertechnieken en je leert ze toepassen in je
eigen vergaderingen.
We vertrekken bij dit alles vanuit de eigen ervaringen in het
jeugdhuis. Elk weekend is een cocktail van theorie, praktijk en
oefeningen. We hechten veel belang aan een goede groepssfeer,
aan je eigen groeiproces doorheen de opleiding en we
gaan voor een funfactor 10. Zoals in elke vorming begeleiden
wij, maar het succes van de opleiding ligt voor een groot stuk
in jouw handen. Gewoon door veel ervaringen uit je jeugdhuis
uit te wisselen.
jeugdhuisnavigator praktisch
[data + plaats]
startweekend: 13-14-15 februari 2009
in Laarne (De Valk)
slotweekend: 13-14-15 maart 2009
in Westmalle (Drieboomkensberg)
[start + einde]
de weekends starten telkens op vrijdagavond
om 20u en eindigen op zondagmiddag om 16u30
[prijs]
140 euro per persoon voor leden
180 euro per persoon voor anderen
[vormingsuren]
32
[aantal deelnemers]
minimaal 8 en maximaal 14
[info en inschrijvingen]
bij voorkeur via www.formaat.be/vorming
of via vorming@formaat.be, ten laatste 2 weken
voor de start van de opleiding
oefenen, oefenen, oefenen …
Het attest hoofdanimator krijg je niet zomaar. Om dit te behalen
moet je ook stage lopen. Tijdens het eerste weekend krijg je
hiervoor opdrachten mee die tijdens het tweede cursusweekend
besproken worden. De stage moet dan ook afgerond zijn
vóór het tweede weekend van de opleiding.
24

geluidstechnicus
In heel wat jeugdhuizen worden concerten georganiseerd.
Om een groep goed tot zijn recht te laten komen is een goede
installatie nodig. Even belangrijk is dat er iemand achter de
PA-installatie staat die van wanten weet. Een geluidstechnicus
moet weten hoe hij het geluid op de best mogelijke manier
de zaal in stuurt. Anders loop je de kans dat een schitterende
groep niet overtuigend overkomt, omdat het belabberd klinkt
in de zaal of het jeugdhuis. Veel jeugdhuizen huren en bedienen
zelf een PA-installatie, maar het ontbreekt hen nogal eens
aan een goede geluidstechnicus. Nogal wat jeugdhuizen beschikken
trouwens ook over repetitieruimtes voor jonge muziekgroepjes.
Het ter beschikking stellen van een goede geluidstechnicus
kan een mooie service zijn.
zelf instaan voor de techniek op een concert
De opleiding geluidstechnicus is bedoeld voor medewerkers,
beroepskrachten en bestuurders die verantwoordelijk zijn
voor het muziekgebeuren of de optredens in het jeugdhuis.
Ook jeugdhuizen die in de toekomst zelf voor de techniek bij
een concert willen instaan, kunnen hun medewerkers naar
deze opleiding sturen.
van basisbegrippen, naar soundchecken en mixen
Zowel de theorie als wat een geluidstechnicus in de praktijk
moet weten, komen aan bod. Tijdens het eerste weekend staan
we stil bij basisbegrippen i.v.m. geluid, de componenten van
de PA-installatie, de functies van het mengpaneel, de randapparatuur,
luidsprekers en boxen, eindversterkers, scheidingsfilters,
faseverschuiving enz.
Tijdens het tweede weekend staat vooral de praktijk centraal:
opstelling van boxen en ander geluidsmateriaal, kabelaansluiting,
microfoonopstelling, vervorming, soundcheck, opnames
… Dit alles in samenwerking met één of meerdere muziekgroepjes,
die van dit weekend gebruik kunnen maken om
veel te oefenen, te soundchecken en eventueel zelf een demoopname
te maken.
We bieden de opleiding geluidstechnicus driemaal aan, telkens
in een ander jeugdhuis dat de nodige infrastructuur en
materialen biedt. Omdat we op de drie locaties met een andere
begeleider werken, kan de inhoud licht verschillen.
geluidstechnicus praktisch
[data]
startweekend:
zaterdag 28 en zondag 29 maart 2009
slotweekend:
zaterdag 18 en zondag 19 april 2009
[plaats]
in Wevelgem (JC Ten Goudberge)
[start + einde]
zaterdag van 10u tot 18u / zondag van 10u tot 16u
[prijs]
180 euro per persoon voor leden
220 euro per persoon voor anderen
[vormingsuren]
24
[aantal deelnemers]
maximaal 12
[info en inschrijvingen]
bij voorkeur via www.formaat.be/vorming
of via vorming@formaat.be
ten laatste op 18 maart 2009
informaatsie
LET OP: Deze opleiding bestaat uit twee weekends zonder
overnachting. Indien je wenst te overnachten, kan je mogelijke
adressen verkrijgen bij Formaat.
25

kwartee 4
IN Oostmalle
14-15 maart 2009
Hét vormingsweekend voor jeugdhuismede werkers
Kies één thema waarrond jij het ganse weekend vorming wil
volgen:
informaatsie
kwartee 4 praktisch
[data + plaats]
14-15 maart 2009
in Oostmalle (provinciaal vormingscentrum)
[start]
op zaterdagmorgen om 10u
[slot]
op zondagmiddag om 16u30
[prijs]
58 euro per persoon voor leden
70 euro voor anderen
[aantal deelnemers]
maximaal 2 deelnemers per jeugdhuis
in dezelfde themagroep
[inschrijven]
bij voorkeur via www.formaat.be/vorming
of via vorming@formaat.be
ten laatste op 4 maart 2009
beleidsthema’s
voor meer ervaren
jeugdhuismedewerkers!
de fakkel doorgeven
Het is met kennis in het jeugdhuis zoals met Texas Hold’em:
over enkele zaken heb je zekerheid, naar de rest heb je het
raden. Eerst moet je weten welke kennis er aanwezig is in je
jeugdhuis, dan is het zaak om die kennis door te geven en er
voor te zorgen dat ze niet verloren gaat. We gaan op zoek naar
tools om kennis in het jeugdhuis op te sporen en ze te behouden.
personeelsbeleid
De ‘juiste’ beroepskracht aanwerven en die bovendien gemotiveerd
houden, daar draait het allemaal om. We ontdekken het
belang van een personeelsbeleid en hoe je je beroepskracht
moet begeleiden en ondersteunen. We hebben aandacht voor
takkenpakket, functionerings- en evaluatiegesprekken, plaats
van de beroepskracht, wettelijke zaken... Dit thema is NIET bedoeld
voor de beroepskrachten zelf, wel voor bestuurders.
jeugdhuisthema’s
ontmoeting en instuif
Je volk behouden en nieuwe jongeren aantrekken. Hetgeen in
de instuif gebeurt is vaak het meest bepalend om succes te
hebben. Is de instuif wel gezellig? Is er een doordacht onthaalbeleid?
Voel je je welkom in het jeugdhuis? We bekijken hoe we
de ontmoeting kunnen stimuleren en hoe belangrijk de houding
van medewerkers is bij het onthaal van nieuwe jongeren.
motiveren van vrijwilligers
“Dan zijn er vrijwilligers maar er komt zo weinig uit, meneer.”
Met een paar basistechnieken is heel wat aan te vangen en
steek je die vastgelopen vrijwilligersploeg terug in gang. We
gaan op zoek naar wat vrijwilligers motiveert en proberen
daarop in te spelen: feedback, bedanken en belonen, groepssfeer
en gesprekstechnieken.
cultuur met GROTE of kleine c?
Cultuur en jeugdhuizen gaan vaker hand in hand dan je zou
denken. Toch is een cultureel project opzetten niet eenvoudig.
We bekijken het cultuuraanbod en wat daarvan in het jeugdhuis
past. Daarnaast gaan we op zoek naar centen en denken we na
over een visie. Bovenal bekijken we hoe een cultureel project
kansen biedt om nieuwe doelgroepen aan te spreken en aan
groepsvorming te doen.
26

jeugdhuis op verplaatsing
Niet alle leuke activiteiten vinden plaats binnen de muren van
het jeugdhuis, integendeel zelfs. Een weekend met de kern,
een dagtrip naar zee of zelfs een buitenlands avontuur. We
zoeken uit hoe je zulke activiteiten plant en aanpakt, hoe je internationaal
gaat en wat daarbij allemaal komt kijken.
vaardigheidsthema’s
lay-out
We introduceren je in de wondere wereld van de open source
lay-outprogramma’s om zo je eigen affiches en flyers te ontwerpen
- zowel voor druk als voor het web. Open Source is
gratis software die je legaal en veilig kunt downloaden van het
web. Daarnaast geven we je ook tips en tricks mee rond settings,
gebruik van foto’s, wervende teksten...
bodypercussion
De handen, mond, vingers, tong, voeten, buik, billen... zijn
slechts enkele elementen van het gigantische klankenpakket
dat lichaam heet. We maken originele composities en doen
aan instant composing. Alles wat je zegt, kan tegen je gebruikt
worden. Elkaar ritmisch in mekaar timmeren is voor gevorderden.
kortfilm
Alles draait rond het regisseren en monteren van een filmpje.
Samen gaan we op zoek naar een boeiend scenario, schitterende
acteurs en een perfecte setting. We maken veel beelden en
nadien komt het montagewerk. Misschien is het resultaat wel
een promofilmpje voor het jeugdhuis? Daarnaast verkennen
we kort de veejaywereld en experimenteren we met beelden.
informaatsie
persoonsthema’s
versiertechnieken
Het brein van het andere geslacht is voor velen een mysterie.
Versierpogingen draaien dan ook vaak uit op genante momenten.
We gaan aan het werk om inzicht te krijgen in hoe het andere
geslacht functioneert en je met het nodige zelfvertrouwen
je doelwit volledig inpakt.
horen, zien en voelen
Je staat tijdens de herfstperiode op een heuvel voor een groot
bos. Wat een prachtig kleurenpalet, maar wat als je het niet
kunt zien? Wat voor een mooi geluid brengt onze fauna en flora
niet voort in dit grote bos, maar wat als je het niet kunt horen?
Hoe leuk is het niet om een gezonde wandeling te maken door
het bos, maar wat als je niet mee kunt gaan? We verplaatsen
ons twee dagen in de leefwereld van personen met een handicap.
27

gRenZeLoOs
Wissel eens uit!
Via VIA naar het buitenland,
iets voor jou?
grenzeloos
Een tijdje geleden viel op het Formaat kantoor een
berichtje in de inbox over een nieuwe brochure
rond vrijwilligerswerk van VIA vzw. Tijd om wat
vragen te stellen aan medewerkster Magd Feys, die
verantwoordelijk is voor de buitenlandse projecten
en het uitsturen van Vlaamse vrijwilligers.
Ik weet dat VIA iets te maken heeft met vrijwilligerswerk
in het buitenland. Klopt dat? Wie zijn
jullie en wat doen jullie eigenlijk?
Magd: "VIA organiseert interculturele uitwisselingen via
vrijwilligerswerk. Dit betekent dat VIA Vlaamse geïnteresseerden
de kans geeft om voor lange (tot 1 jaar) of korte
tijd (2 à 3 weken) als vrijwilliger mee te werken in een
organisatie in het buitenland en omgekeerd ook buitenlandse
vrijwilligers de kans geeft om hier aan de slag te
gaan in een organisatie in Vlaanderen."
Ik veronderstel dat jullie doelgroep vooral
jongeren zijn?
Magd: "Iedereen kan deelnemen aan de uitwisselingsprogramma’s
en het vrijwilligerswerk. Maar de meesten
zijn jongeren.
Er is geen ervaring voor nodig en er zijn ook geen speciale
vaardigheden vereist. Je motivatie is vooral belangrijk. De
openheid naar mensen uit andere culturen en de zin om de
handen uit de mouwen te steken is meer dan voldoende."
Als een jongere als vrijwilliger naar het buitenland
wilt gaan? Wat moet hij of zij dan doen?
Magd: "Het beste kan men contact opnemen met VIA zodat
wij samen met hem/haar kunnen uitzoeken wat de mogelijkheden
zijn. Dit is afhankelijk van waar men naartoe wil
voor hoe lang, hoeveel omkadering men nodig heeft (wonen
in een gastfamilie, in een internationale groep, individueel),
in welk soort vrijwilligersproject en –werk men is
geïnteresseerd … Er is voor elk wat wils."
Wat kunnen jullie een jeugdhuis bieden?
Waarom zou een jeugdhuis beroep op jullie moeten
doen?
Magd: "We vermoeden dat de jeugdhuisdoelgroep een
sociale doelgroep is met interesse in anderen, in engagement
en in de wereld. Het jeugdhuis is voor ons een kanaal
via dewelke wij die jongeren interessante opties kunnen
aan bieden om de wereld te gaan verkennen.
Sommige jongeren die een internationaal vrijwilligersproject
deden in het verleden kwamen bij ons terecht via
“Een lampionnenfeest
organiseren in Japan.”
28

het jeugdhuis (uithangen van onze affiche, berichtje in de
jeugdhuispublicatie).
We hebben in het verleden ook buitenlandse langetermijn
vrijwilligers gehad die werkten in jeugdhuizen. En uiteraard
zitten er heel wat jeugdhuizen tussen de projecten in
het buitenland."
Jullie hebben een nieuwe brochure “DE WE­
RELD IS (WEG) VAN JOU – Korte termijn vrijwilligersprojecten
in binnen- en buitenland" uit. Kan je
er iets meer over vertellen?
Magd: "De brochure 2009 bevat een aanbod aan zo’n duizend
vrijwilligersprojecten verspreid over de hele wereld.
Je kan ze vanaf nu bestellen bij VIA.
Tijdens zo’n vrijwilligersproject werk je gedurende twee
à drie weken met een internationale groep vrijwilligers
mee binnen een organisatie die je boeiend vindt. Je kan er
vrijwilligerswerk doen rond allerhande thema’s. Ecologie,
solidariteit met het Zuiden, sociaal achtergestelde mensen,
vredesopvoeding, kunst en cultuur, gender … dit zijn
slechts enkele van de vele mogelijkheden.
Concreet kan het dan bijvoorbeeld gaan over een natuurbeschermingsproject
in Wit-Rusland, het renoveren van
een achtergestelde stadswijk in Italië, een traditioneel
lampionnenfeest mee organiseren in een dorpje in Japan,
activiteiten begeleiden voor kinderen met een handicap
in Turkije, de realiteit van de Palestijnse bevolking leren
kennen en nog véél meer …
Deze projecten vind je in de brochure terug per land en per
soort project met data, aantal vrijwilligers en meer gegevens
over het project en het werk dat je er gaat doen."
“De realiteit van de Palestijnse
bevolking leren kennen.”
Als ik het goed begrepen heb, gaat jullie pas
uitgegeven brochure eerder over korte termijnprojecten.
Klopt dat?
Magd: "Dat klopt. Jaarlijks worden een 1000-tal vrijwilligersprojecten
georganiseerd over de hele wereld. Vrijwilligers
(vanaf 17j.) leven en werken gedurende 2 à 3 weken
samen in een internationale groep en leveren zo een bijdrage
leveren aan een sociaal-cultureel project in binnenof
buitenland. Zowel individuen als groepen kunnen deelnemen.
Deze projecten zijn gericht op maatschappelijke
verandering."
Wat dan met lange termijnprojecten?
Magd: "Gedurende 1 maand tot een jaar werkt de vrijwilliger
(vanaf 18j.) op individuele basis mee in een sociaalcultureel
project in het buitenland. De vrijwilliger kan op
basis van eigen interesse voor een project kiezen. Binnen
een deel van dit lange termijnprogramma wordt het vrijwilligerswerk
gekoppeld aan een verblijf in een gast familie.
Voor bepaalde uitwisselingen is er een voorbereiding en
begeleiding voorzien. Voor meer info kan je natuurlijk altijd
bij ons terecht."
Wat mogen jongeren eigenlijk van VIA vzw verwachten?
Magd: "Een heel leuke belevenis, avontuur en boeiende
uitdagingen. Veel nieuwe ontmoetingen met mensen van
alle nationaliteiten, een andere cultuur van binnenuit leren
kennen door er te werken en te leven … Een goede
onder steun ing en voorbereiding bij VIA op voorhand. Jezelf
en je eigen cultuur op een andere manier leren kennen
door in een andere cultuur te leven en samen te werken
met mensen van een andere afkomst, nationaliteit, geloofsovertuiging."
grenzeloos
Voor meer info over
korte termijnprojecten
Yves Domanski
Bestel nu de grote ‘VRIJWILLIGERSPROJECTEN-
BROCHURE 2008’ van VIA! Je kan ze bestellen
voor 5 euro (na ontvangst te betalen) bij VIA,
Langstraat 102, 2140 Antwerpen-Borgerhout of op
het telefoonnummer 03/270.39.48 of 03/270.39.58.
Faxen of e-mailen kan ook: 03/270.39.59 en VIA@
VIAvzw.be.
En natuurlijk kan je nu reeds een kijkje nemen op
de VIA-website: www.VIAvzw.be
Voor meer info over lange termijnprojecten neem
je best gewoon contact op met VIA vzw.
29

vRienDen vAn ForMaaT
vrienden van formaat
Voor nix naar het buitenland
Een nieuw jaar vraagt om nieuwe plannen. Wat dacht je
van een buitenlands project waarvoor je centen krijgt?
JINT trekt het Vlaamse land rond met info over 2 subsidieprogramma’s
voor buitenlandse projecten. Geen droge
kost, maar stomende verhalen van jongeren die zelf al
eens de grens overstaken aangevuld met concrete informatie.
Europees Vrijwilligerswerk (EVS) is een programma waarbij
je 2 maanden tot 1 jaar gaat meedraaien in een nonprofitorganisatie
ergens in Europa of de naburige regio’s.
En dat volledig gratis. Meer info www.yia.be
Extra Time is een programma waarbij je een eigen project
opzet ergens in de wereld. Het project duurt 1 tot 3 maanden.
Rode draad daarin is interculturele uitwisseling. Meer
info www.extra-time.be.
JINT verwelkomt je graag op één van de info-avonden:
@ Mechelen op 10/02, @ Leuven op 11/02, @ Roeselare op
12/02, @ Oostende op 16/02, @ Geel op 16/02, @ Hasselt op
17/02, @ Kortrijk op 18/02, @ Gent op 18/02, @ Antwerpen
op 19/02, @ Aalter op 27/02, @ Gent op 3/03 en @ Brussel
op 10/03.
Precieze momenten en locaties zie de JINT kalender op
www.jint.be.
Donderdag Veggiedag
EVA vzw is de referentie in Vlaanderen voor alles wat te
maken heeft met een gezond en vegetarisch leven. Ze zijn
bekend van de Donderdag Veggiedag campagne en trekt
binnenkort met een pakket aan activiteiten naar jongeren.
Waarom?
Omdat jongeren niet alleen van hun lief, maar ook van het
milieu wakker liggen. Maar hoe kan je dit nu aanpakken?
Extra isolatie steken, spaarlampen kopen en de auto eens
laten staan zijn vooral de methodes voor de ouders. Onze
wapens zijn onze vork! Een belangrijke manier om onze
CO2 te verminderen.
Wat?
Daarom brengt EVA activiteiten waarmee je als jeugdhuis
ook zelf mee aan de slag kan. Schrijf je in op hun nieuwsbrief
via educatief@donderdagveggiedag.be en win een gratis
begeleide activiteit. Je blijft ook op de hoogte van hun
Donderdag Veggiedag jongerencampagne.
Jeugdwerknet bekroont
de strafste jeugdwerksites
van het land
In 2009 daagt Jeugdwerknet de webmasters in het Vlaamse
Jeugdwerk opnieuw uit om de website van hun vereniging
in de strijd te gooien voor de 6e editie van “De Jeugdwerksite
van het jaar”.
Een jury bestaande uit de webmasters en professionals uit
de sector wikt en weegt alle deelnemende sites en kiest de
mooiste, handigste en coolste jeugdwerksite.
Maar er is meer. Alle deelnemers zetten een stemknop
op hun website zolang de wedstrijd loopt. Verzamel jij de
meeste stemmen? Dan mag je je een jaar lang de populairste
jeugdwerksite in Vlaanderen noemen.
Bovendien gaan de winnaars aan de haal met mooie prijzen,
geschonken door de sector: het GPS spel van La Mosca,
gratis op weekend met CJT, knutselsets uit De Banier …
Inschrijven voor de Jeugdwerksite van het jaar kan vanaf
maandag 23 februari via www.jeugdwerksitevanhetjaar.
be. De wedstrijd zelf start op 9 maart. Op vrijdag 3 april
worden de winnaars bekend gemaakt.
30

BuiTeN dE LiJneN
@penst@@rt
Iedereen kent ze wel. De grappige, excentrieke
of akelige verhalen die mensen aan elkaar
vertellen als ‘waar gebeurd’ en daarmee
veel opschudding en open monden veroorzaken.
De ene heeft het gehoord van de tante van
de nicht van de beste vriendin van zijn broer.
Iemand anders ving het op aan de toog van
het café.
Broodjeaapverhalen zijn geniaal. Ze zijn niet
alleen prachtig verzonnen, maar ze vertonen
ook steeds logica. Maar het wil niet zeggen
omdat het mogelijk is, dat het ook werkelijk
is gebeurd.
Er is nooit een oud Amerikaans vrouwtje
geweest dat haar hondje wou laten opdrogen
en een miljoen opstreek van een magnetronfabrikant
omdat hij in de handleiding
niet had vermeld dat je geen levende dieren
in de magnetron kunt steken.
Er is ook nooit een verkoold lichaam van
een duiker aangetroffen in een afgebrand
bos omdat hij door een blusvliegtuig uit de
zee werd geschept.
Nu ja, het had best gekund. Een onderscheid
maken tussen een waarachtig feit en
een broodjeaapverhaal is dan ook niet zo
gemakkelijk. Vooral omdat deze laatste zelfs
als waar gebeurd in de media verschijnen.
Dat broodjeaapverhalen de laatste jaren in
opmars zijn, is niet verwonderlijk. Internet
is een belangrijke pijler en de aanwezigheid
van crisis en terrorisme zijn goede voedingsbodems.
Toch is er maar een ding nodig om het te
kunnen ontmaskeren: Gezond verstand.
Is er in het verhaal sprake van achterhaalbare
namen, plaatsen, feiten?
Wordt het verhaal verteld vanuit de bron?
Is het misschien een onwaarschijnlijk verhaal,
waarin die onvoorstelbaarheid gekampt
wordt met logica?
Een voorbeeld:
Een koppel besluit om een avondje uit te gaan
en laat een babysitter komen. Na een uurtje
ontdekt de vader dat hij is vergeten zijn GSMnummer
achter te laten. Hij belt even naar
huis.
De babysitter meldt dat de kindjes net slapen
en vraagt of ze in de slaapkamer van de ouders
tv mag gaan kijken, zodat ze de kinderen beter
hoort. De vader vindt dat oké. Tot slot heeft de
babysitter nog één verzoek. Of ze een doek over
het standbeeld van de clown in de slaapkamer
mag hangen, ze vindt namelijk die grijns zo
eng. De vader vraagt haar in paniek meteen
de kinderen te halen en naar de buren te gaan.
“We hebben namelijk geen standbeeld van een
clown”. Als het meisje de kinderen gaat halen,
liggen die nog vredig te slapen. Wanneer
ze echter de dekens wegtrekt, blijken alleen de
hoofdjes er nog te liggen…
Als alle broodjeaapverhalen over babysitters
waar zouden zijn, zou het zonder twijfel
een van de gevaarlijkste beroepen ter wereld
zijn...
buiten de lijnen
Evelyne Bawin
31

aChtErKlaP
Be positive!
Weg met het negativisme. Gooi met bloemen in plaats van potten. Veroordeel en bekritiseer niet maar
beoordeel en herwaardeer. Kortom, vermijd negatieve verhalen en boodschappen, maar bewierook
en verbloem. Minder kwetsend voor het slachtoffer en eenvoudiger voor jou als boodschapper. En je
voorkomt tegelijkertijd een negatief imago van je jeugdhuis omdat de sensatiegerichte pers het toch
niet zo heeft voor positieve gebeurtenissen.
Zeg niet
We vinden geen nieuwe medewerkers, ’t is echt hopeloos.
Maar zeg
Onze kandidaat-medewerkers die wij bijna gestrikt hadden
zijn erg gegeerd door andere verenigingen. De randvoorwaarden
die zij hen konden bieden waren voordeliger dan
de onze.
Zeg niet
Onze voorzitter is een dictator.
Maar zeg
Onze voorzitter heeft de touwtjes stevig in handen,
bewonderenswaardig, we willen hem echter in zijn
zware taak ondersteunen zodat hij niet alleen die verpletterende
verantwoordelijkheid moet dragen.
Zeg niet
Ons jeugdhuis heeft 15 000 euro schulden, het ziet er
naar uit dat we het einde van het jaar niet meer zullen
halen.
Maar zeg
De koopkrachtdaling treft ook het jeugdhuis. Bovendien
is er de blokkering van onze spaarcenten bij de Kauptingbank,
waardoor het momenteel zeer moeilijk is de eindjes
aan elkaar te knopen.
Zeg niet
Zeg niet
De schepen van jeugd is een nietsnut.
Maar zeg
Wij zijn altijd bereid om op een constructieve manier
de schepen van jeugd te ondersteunen in de uitbouw
van een nog beter jeugdbeleid.
Jongeren komen vooral naar het jeugdhuis voor het goedkope
bier, 80 cent is echt een koopje.
Maar zeg
Dankzij onze laagdrempelige ontmoetingsruimte bereiken
we veel jongeren die zich willen inzetten voor het jeugdhuis.
Zeg niet
Het rookverbod naleven, vergeet het, de raad van bestuur
is er zelf tegen en weigert een verbod.
Maar zeg
Het belang van de naleving van het rookverbod is nog niet
tot alle lagen van de jeugdhuisbevolking doorgedrongen,
een speciale commissie binnen de raad van bestuur bekijkt
hoe we tot een volledige gedragenheid kunnen komen.
Zeg niet
Ons jeugdhuis staat op instorten
Maar zeg
We zijn van oordeel dat het gemeentebestuur de komende
beleidsplanningsperiode moet benutten om serieus te investeren
in renovatie van jeugdlokalen. Met prioritair aandacht
voor jeugdlokalen die zich in erbarmelijke toestand bevinden.
Zeg niet
Om eerlijk te zijn, ik zou als voorzitter zelf nooit naast
ons eigen jeugdhuis willen wonen, de muziek staat hier
echt wel te luid.
Maar zeg
Om te vermijden dat ik nog meer tijd aan het jeugdhuis
zou besteden, lijkt het me niet opportuun het leegstaande
huis naast het jeugdhuis aan te kopen, hoe belachelijk
laag de vraagprijs ook is.
Aankondigingen in dit tijdschrift
Wil je een activiteit aankondigen, je popgroep voorstellen …?
Opname van een advertentie in dit tijdschrift kan, voor een sympathiek prijsje.
Advertenties moeten op Formaat toekomen voor de 15de van de maand!
Meer info: Kara Eestermans
Pierre Ositief
Grootte Leden Niet-commerciële
organisaties
1/1 pag. 21 56
1/2 pag. 15 40
1/4 pag. 10,5 28
Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap