Led Gilde

COLUMN
24 • LED MAGAZINE MAART
‘Huis van de toekomst’ (1989)
aanjager van Energieakkoord
Over Rolf Heijnen
Rolf Heynen is politicoloog,
ingenieur, columnist en spreker.
Heynen is partner bij duurzaam
communicatiebureau Good!. Vakbeurzen
Solar Solutions, LED Expo
en het Solar Trendrapport 2014 zijn
enkele projecten van Good!.
Door de snelheid van revolutionaire technologische
ontwikkelingen loopt de overheid
achter de feiten aan. Zij kan het beste
communiceren over de kansen en risico’s
van nieuwe technologieën en niet trachten
aanjager hiervan te zijn. Het ‘huis van de
toekomst’ is inmiddels realiteit en leidt tot
enorme energiebesparingen waarmee de
duurzame doelstellingen van de overheid in
recordtempo gehaald kunnen worden.
Onlangs installeerde ik led-verlichting
in mijn huis van zowel Philips (Hue) als
OSRAM (Lightify). Zelfs de meest verstokte
technibeten werden razend enthousiast
hiervan. Met deze nieuwe lampen kan je de
sterkte en kleur van de lampen individueel
of in groepen aansturen via een smartphone
of tablet. ‘Kan dat al?’, was een veelgehoorde
opmerking. Geen complexe bedrading,
maar plug-and-play door simpelweg de
lampen in bestaande armaturen te draaien.
De mogelijkheden en aantallen applicaties
hiervoor zijn eindeloos.
Tot vrij recent werden technische vernuftigheden
uit films als ‘Back to the future’
en ‘Star Wars’ gezien als onhaalbaar. Het
‘huis van de toekomst’, al in 1989 gebouwd
in het Autotron, legde de basis in onze
bewustwording voor slimme technologie in
huis, ‘domotica’ of ‘smart home’ genoemd.
Dat was lang futuristisch, want te duur. Het
hele huis moest immers opnieuw bedraad
worden. Tot nu toe.
Bewustwording en enthousiasme beginnen
met verlichting. Dat is niet gek, want
marketing verloopt via emotie en status. En
verlichting ís emotie. Hoewel het rationele
verhaal al overtuigend zou moeten zijn,
gaat het toch om de beleving. Wanneer
we bijvoorbeeld toch het sommetje maken
met een minimum van vijftienduizend
branduren voor een consumenten led-lamp
– en nemen we de verbruiks-, aanschaf- en
vervangingskosten mee – dan kost een
led-lamp in die periode 44 euro en een
gloeilamp 141 euro. Kortom, wanneer je
een led-lamp koopt ben je ruim binnen
één jaar uit de kosten en geniet je nog
tien jaar van lage energiekosten.
Toch zijn het vooral het gebruiksgemak,
het hippe gadget-gehalte en de emotie
van verlichting die ervoor zorgen dat ledverlichting
de overstap naar het ‘huis van
de toekomst’ aanjaagt. Wanneer mensen
leren dat zoiets sfeerbepalends als verlichting
zo laagdrempelig aangepast kan
worden zonder een nieuw armatuur te
kopen, volgt vanzelf de nieuwsgierigheid
naar wat nog meer geschakeld kan worden
via de smartphone. En daar begint
de revolutie. Met je smartphone kun je
doodeenvoudig naast de verlichting ook
aan de slag met verwarming, meten van
je gas en stroomverbruik, rookmelders die
de verlichting doen roodkleuren bij branddetectie,
camera’s, beveiliging, koelkasten
die in de bespaarstand schieten gaan
wanneer niemand thuis is, gordijnen en je
verbruik koppelen met energieproductie
zoals zonnepanelen en een warmtepomp.
De mogelijkheden zijn nauwelijks bekend
bij het grote publiek. Het ´Huis van de
Toekomst´ is pas vijfentwintig jaar na
dato bewaarheid. Grootheden als Philips,
Apple, Google en OSRAM gaan hier vol
voor. Slimme led-oplossingen zoals de
Philips Hue en de OSRAM Lightify zullen
aanjager zijn van deze digitale revolutie
in huis. Het besparingspotentieel per
huishouden of bedrijf gaat hiermee naar
de tientallen procenten. De markt lost
hiermee de duurzame doelstelling van de
overheid in recordtempo op. Aangezien
onbekend onbemind maakt, ligt daar een
communicatie-uitdaging voor de bedrijven,
installateurs en overheid. Inspanningen
voor een landelijke campagne
om de ‘back to the future’ te promoten
leiden onherroepelijk tot de realisatie van
de duurzame doelstellingen.
LED
JARGON
SOLID
STATE LIGHTING
Solid-state lighting (SSL) is verlichting
die gebruikmaakt van led’s,
oled’s of polymer light emitting diodes
(pled’s) als bron. De term solid
state (vaste toestand) refereert aan
het feit dat het licht in een led afkomstig
is van een vast voorwerp, in het
geval van led’s een halfgeleider.
UGR-WAARDE
UGR-waarde is een afkorting
van United Glaring Rate. Het is
een getal dat aangeeft in welke
mate armaturen en hun werking
in de ruimte lichthinder veroorzaken
vanuit de ooghoogte en
kijkrichting van de gebruiker.
Lichtfabrikanten moeten per armatuur
een tabel leveren waarop
de UGR-waarde voor projecten
afgelezen kan worden.
Mensen die in de verlichting werken praten
geen abracadabra! Dit is wat ze bedoelen...
DIFFUSER
Een diffuser maakt, zoals het woord
al doet vermoeden, het licht dat een
led uitstraalt diffuus, oftewel deze
zorgt dat licht verstrooid wordt.
MESOPISCH
ZICHT
Het overgangsgebied tussen fotopisch
en scoptopisch zicht. Onder
fotopisch zicht wordt verstaan het
kijken bij goede verlichting. Onder
scotopisch zicht wordt verstaan het
kijken bij weinig licht. Mesopisch
zich zit tussen beide zichten in.
LICHT
TRANSMISSIE
De hoeveelheid licht die door de
diffuser is gekomen, met andere
woorden, gemeten aan de andere
zijde van de diffuser dan waar de
lichtbron zit.
Directe
verlichting
Verlichting van een oppervlakte
door middel van armaturen met een
directe lichtuittreding, waardoor negentig
tot honderd procent van de
lichtstroom direct op het oppervlak
of werkvlak valt. Indirecte verlichting
ontstaat door weerkaatsing van
het licht op een oppervlakte waarna
het de ruimte verlicht.
LUMEN
Lumen is de eenheid die gebruikt
wordt voor het aanduiden van de
totale lichtstroom in een lichtbundel.
Een lichtbundel met een
sterkte van één candela en een
ruimtehoek van één steradiaal
heeft een totale lichtstroom van
één lumen.
LED MAGAZINE MAART • 25