Introductiebrochure studenten: 'Heelkunde 1' - Sfz.be

SF Z
SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS
Introductiebrochure
studenten:
‘Heelkunde 1’

Inhoud
1. VOORSTELLING VAN DE EENHEID
1.1 Architectuur
1.2 Multidisciplinair team
1.3 Patiëntenpopulatie
2. TAAKINHOUD EN TAAKVERDELING
2.1 Organisatie van de verpleegzorg
2.2 Dagindeling
2.3 Specifieke verpleegkundige interventies
3. SPECIFIEKE AANDACHTSPUNTEN
3.1 Algemeen
3.2 Opvang en begeleiding
3.3 Observaties en rapportage
3.4 Administratief
4. VERWACHTINGEN

Voorwoord
Van harte welkom op de dienst heelkunde 1.
Met deze brochure willen we je wegwijs maken op onze
afdeling. Je kan deze brochure altijd raadplegen.
Indien je nog hulp of uitleg nodig hebt, kan je altijd bij ons terecht.
Wij wensen je alvast een leerrijke stageperiode !
Namens het voltallig personeel van Heelkunde 1.

1.1 Architectuur
Voorstelling van de eenheid
Heelkunde 1 bevindt zich op de eerste verdieping in blok B, op
hetzelfde niveau als Operatiekwartier, Heelkunde 2, Dagziekenhuis.
De eenheid telt 32 bedden.
Binnen de afdeling zijn de patiëntenkamers als volgt
verdeeld:
K 112 tot en met K 113 : 2 persoonskamers
K 114 tot en met K 116 : 1 persoonskamers (privé)
K 117 tot en met K 126 : 2 persoonskamers
K 127 tot en met K 129 : 1 persoonskamers (privé)
K130 en K131: 1 persoonskamers (ambulant)
Er zijn 3 soorten kamers op de afdeling :
Éénpersoonskamer.
Tweepersoonskamer.
Eénpersoonskamer ambulant (minder voorzieningen).
In de tweepersoonskamer worden de bedden genummerd.
Dit wil zeggen dat wanneer we een kamer betreden, het eerste bed
(aan de kast kant) bed 1 is en het tweede bed (aan de vensterkant)
bed 2 is.
De afdeling heeft een T – vorm
Centraal ervan bevindt zich de verpleegwacht.

1.2 Multidisciplinair team
Medisch team
Voorstelling van de eenheid
Geneesheer diensthoofd: Dr. Johan De Gols
Geneesheren:
Anesthesisten:
Dr. Patricia Ruts
Dr. Stijn Loonbeek
Dr. Ann Demot
Dr. Lut Jaspers
Dr. Kris Nelissen
Dr. Guy Hoes
Dr. Hanne Hoskens
Dr. Koen Vaninbrouckx
Abdominale Chirurgie:
Dr. Guy Van Daele
Dr. Johan De Gols
Dr. Van Gertruyden (Jessa ziekenhuis)
Dr. Boucaert (Jessa ziekenhuis)
Dr. Knol (Jessa ziekenhuis)
Gynaecologie:
Dr. Luc Buekenhout
Dr. Els Beckers
Dr. Sven Schepers
Dr. Nele Raus
Dr. Els Janssen
Dr. Dagmar Mess
Stomatologie:
Dr. Anne Struelens
Dr. Gevert Gacoms
Dr. Bruno Vanhoorebeeck

Plastische Chirurgie:
Dr. LucBosmans
Neurochirurgie:
Dr. Steven Vanvolsem
Dr. Greetje Bessemans
Vasculaire Chirurgie:
Dr. Jos Hoydonckx
Dr. Pieter Van de Gender
Voorstelling van de eenheid
Geneesheren chirurgen die bij plaatsgebrek op Heelkunde 2
Heelkunde 1 patiënten leggen zijn:
Orthopedie:
Dr. Ivan Ameloot
Dr. Guy Veldeman
Dr. Yves Van Asch
Urologie:
Dr. Jo Stragier
Dr. Kurt Dilen
KNO:
Dr. Eric Devue
Dr. Lea Suykerbuyck
Dr. Leen De Cuyper
Oftalmologie:
Dr. Schümmer
Dr. André Van Den Bergh
Dermatologie:
Dr. Johan Vandermaesen
Dr. SkröllanTack

Voorstelling van de eenheid
Verpleegkundig team:
Hoofdverpleegkundige: Davy Put
Mentoren*:
Ria Vints
Renilde Ceunen
Lucienne Malomgré
*Om een optimale begeleiding te bieden aan onze studenten dient
iedere verpleegkundige verbonden aan de afdeling de opleiding
stagementor te volgen.
Andere medewerkers:
Kine:
Kurt Jonckers
Pastorale dienst:
Maria Geens
Sociale dienst:
Anja Meertens
Caroline Van Sweefelt
Logistieke ondersteuning:
Marlies Gilissen
1.3 Patiëntenpopulatie
Heelkunde 1 is een afdeling waar vooral patiënten terechtkomen die
een chirurgische ingreep dienen te ondergaan. Meestal betreft het
electieve (geplande) ingrepen, doch zo’n 20% van de opnames
gebeurt ook via de afdeling spoedgevallen.
Ook worden hier patiënten opgenomen die herstellen van een
opgelopen trauma.
Heelkunde 1 is een acute afdeling met een hoog opnamecijfer en dus
ook een groot verloop aan patiënten.
Wij nemen patiënten op vanaf 16 jaar.

Voorstelling van de eenheid
Met deze achtergrondinfo weten jullie nu reeds dat jullie een hoog
aantal leermomenten zullen aangereikt krijgen die jullie zelf dienen
te benutten.
Hier volgt een opsomming van de meest voorkomende operaties en
observaties op deze dienst.
Gastro – enterologie en thoracale heelkunde:
Operaties:
- gastrectomie / hemicolectomie
- cholecystectomie laparoscopisch
- lap. Gastric bypass / lap. Band
- sleeve
- abdomenplastie
- hernia inguinalis / hernia femoralis / hernia umbilicalis
- lap. appendix
- rectosigmoïdresectie
- hemorroïden
- anaal fissuur
- enz…
Observaties:
- abdominale klachten
- behandeling van erysipelas
- observatie op thoraxdrainage
- ribfracturen
Vasculair:
Operaties:
- embolectomie / dilatatie
- stenting
- varices / femoropop
- aortabifurcatie (broekgreffe)
- trombolyse / enz…

Voorstelling van de eenheid
Observaties:
- vaatinsufficiëntie
- vacuümtherapie op vaatletsels / flebitis
- enz…
Neurochirurgie:
Operaties:
- microdiscectomie / cervicale fusie
- laminectomie / trepanatie
- ventriculo-peritoneale drainage
- enz…
Observaties:
- rugklachten / hoofdpijn
- enz…
Gynaecologie:
Operaties:
- abdominale hysterectomie
- vaginale hysterectomie
- laparatomie / laparascopie
- colpo anterior en posterior
- borstklierbiopsie
- mastectomie / adnexectomie
- ovariëctomie / colpocleisis
- sterilisatie / curettage / - hysteroscopie
- enz…
Observaties: (Vrouwen tijdens de graviditeit)
- Hyperemesis gravidarum
- enz…

Voorstelling van de eenheid
2.1 Organisatie van de verpleegzorg
De verpleegkundigen werken volgens een schema, waarbij het de
bedoeling is steeds te komen tot een bezetting van:
3 of 4 morgenposten: van 6.30u tot 14.36u
1 dagdienst (indien mogelijk): van 7.30u tot 15.36u
(= Hoofdverpleegkundige)
3 middagdiensten: van 13.54u tot 22.00u
1 nachtdienst: van 21.38u tot 7.00u
De dienstregeling van de studenten ligt ter inzage in de infomap
voor de leerlingen.
Op onze dienst werkt men volgens het model integrerende verpleging,
dus met patiëntentoewijzing. Op ‘heelkunde 1’ betekent dit dat alle
verantwoordelijkheid voor een patiëntengroep bij 1 verpleegkundige
gecentraliseerd is.
De hoofdverpleegkundige stelt iedere dag het werkschema op,
terug te vinden in het verpleeglokaal.
Iedere verpleegkundige krijgt patiënten toebedeeld. Ook jouw naam
zal op deze dienstregeling vermeld worden. Iedere leerling is steeds
gekoppeld aan een gediplomeerd verpleegkundige van de afdeling.
In de mate van het mogelijke wordt er naar getracht ook voor jou als
student een bepaalde regelmaat te bekomen in zorg.
Dit wil zeggen dat indien je meerdere dagen na elkaar moet
werken, je steeds dezelfde patiëntengroep toegewezen zal krijgen.
De verpleegkundige waaraan je gekoppeld bent, kan in de loop van
de dagen wel wijzigen.
De verpleegkundige staat ook in voor andere taken.
Dit is voor jou, als student, ook een leermoment.

Taakinhoud en taakverdeling
Deze taken zijn:
- bestelling apotheek uitpakken
- opruim spoelruimte, linnenkamer
- leveringen van materiaal opbergen: steriel/niet steriel
- orde berging, keuken, onderzoekkamer
- aanvullen verzorgingskarren, voorraadkasten, enz…
2.2 Dagindeling
06u30 – 07u00:
overdracht nachtdienst – dagdienst
07u00 – 08u00:
voorbereiding van operatiepatiënten
start totaalzorg van de toegewezen patiënten
08u00 – 08u45:
opdekken van het ontbijt
(samen met de logistieke medewerker)
08u45 – 09u00:
afdekken van het ontbijt
(samen met de logistieke medewerker)
etenskar naar de keuken brengen
aanvraagformulieren rondbrengen (logistiek assistent)
09u00 – 09u15:
koffiepauze verpleegkundigen en leerlingen
09u00 – 11u00:
totale patiëntenverzorging, inbegrepen de
wondverzorgingen
opnames van patiënten
11u00 – 11u30:
logistiek medewerker gaat eten en brengt tegen 11.30u
de etenskar mee
opruim keuken, utility, medicatieruimte, linnenkamer
bijvullen van de verzorgingswagen a.d.h. van de lijst
apotheek: bestelling halen + uitpakken
voorbereiding IV medicatie + toediening

Taakinhoud en taakverdeling
12u00 – 13u00:
middagmaal opdienen + hulp bieden
middagmaal afdekken
hulpbehoevende patiënten in bed leggen
etenskar naar de keuken brengen
13u00 – 13u30:
middagpauze leerlingen
13u30 – 14u00:
controles bij operatiepatiënten: T + BD + P.
orde kamers
14u00 – 14u30:
overdracht vroegdienst – namiddagdienst
ontslag van patiënten
kamers van ontslagen patiënten opruimen
14u.30 – 16u00:
klaarmaken van de kamers voor opname van nieuwe patiënt
voorbereiding medicatie : nazicht + toediening
16u00 – 17u30:
patiënten verzorging / controle parameters
17u30 – 18u30:
avondmaal opdekken : hulp bieden
avondmaal afdekken
opruim keuken
etenskar naar beneden brengen
18u30 – 19u00:
avondpauze leerlingen
19u00 – 20u00:
hulpbehoevende patiënten in bed leggen
wondverzorgingen
administratief werk
opname van patiënte

Taakinhoud en taakverdeling
20u00 – 21u30:
medicatiebedeling
controle parameters
21u30 – 22u00:
overdracht namiddagdienst – nachtdienst
22u00 – 6u30:
taken nachtdienst:
- zaalronde
- toediening van medicatie
- controles van operatiepatiënten
- eventuele opname van patiënten
- wisselhouding toepassen
- invullen van patiëntendossiers
Andere taken die in de loop van de dag dienen uitgevoerd worden,
waar geen vast tijdsschema voor aanwezig is,
zijn o.a.:
- beantwoorden van beloproepen
- transport van patiënten van OP kwartier
- transport naar bepaalde onderzoeken
- opnames van patiënten
- zaalronde met geneesheren
- patiënten voorbereiden voor een operatie of onderzoek
- administratief werk: bv. registratie MVG,
nazicht verpleegdossiers, enz..
- ontslagregeling

Taakinhoud en taakverdeling
Enkele richtlijnen bij de werkverdeling:
Bedeling van de maaltijden
Je komt ’s morgens toe op de afdeling en de etenskar is er:
- op iedere plateau zet men een zuiver glas met water
- plateaus van patiënt die nuchter moeten blijven, worden uit
de etenskar gehaald
- voor diabetespatiënten: glycemie controle: VP (=vingerprik)
+ rapportage, toediening insuline
Dit gebeurt in samenwerking met 1 verpleegkundige en de logistieke
ondersteuning of stagebegeleidster.
Het opdekken van de maaltijden:
- bedlegerige patiënten een goede rechtop zittende houding geven
- de nodige hulp bieden aan zorgbehoevende patiënten
- orale medicatie laten innemen door patiënten
De maaltijden zijn opgedekt:
- keuken opruimen
- vuile glazen + plastieken bekers
- plateau in de kar zetten voor de koffiepotjes
De maaltijden afdekken:
- zuivere glazen blijven op de kamers
- patiënt terug een comfortabele houding geven
- etenskar naar de keuken brengen: altijd nakijken of
er geen materiaal meer op de plateaus achterblijft
bv.: drinkbekers, medicatiepotjes, enz…
- bij het afruimen van het middagmaal, de patiënten een tas koffie
aanbieden

Taakinhoud en taakverdeling
Totaalzorg van de toegewezen patiënten
Dit is terug te vinden in de werkverdeling.
Je kijkt eerst het verpleegdossier na en gaat dan naar de patiënt
kijken.
Materiaal voorbereiden voor totaalzorg.
Men voert de zorgen uit, o.a. bedbad, mondtoilet,
wondverzorging, anti – decubitus maatregelen, controle parameters,
medicatie toediening, enz…
Verdere afwerking + orde van de kamers.
Invullen van het verpleegdossier van de patiënt die je verzorgd hebt.
De opruim
utility:
- materiaal op de gang opruimen
- gebruikt materiaal afwassen
- verzorgingskarren afwassen
- materiaal: steriel/niet steriel bijvullen in de verzorgingskarren.
linnenkamer :
- linnenkar aanvullen
- pakjes linnen klaarleggen voor de volgende bedopschik is
niet gelijk aan het aantal ontslagen patiënten van die dag

Taakinhoud en taakverdeling
2.3 Specifieke verpleegkundige interventies
Hygiëne
- totaalverzorging bij hulpbehoevende patiënten:
volledig toilet of gedeeltelijk toilet aan de lavabo of in bed.
- scheren van OP – streek ter voorbereiding van operaties of
onderzoeken
- navelreiniging bij laparoscopische operaties
Mobiliteit
- decubituspreventie
- patiënten ondersteunen in het revalidatieproces.
Fysische beveiliging
Gebruik van beschermingsmaatregelen bij verwarde patiënten:
gordel, polsbandjes, bedhekken,…
Ademhalingsstelsel
- zuurstof therapie via neusbril, neussonde of masker
- aerosoltherapie
- luchtbevochtiging
- luchtwegenaspiratie
- toezicht op drainage pleuravac
Bloedsomloopstelsel
- controle vitale parameters en CVD – meting
- capillaire bloedafname (vingerprik) met Accutrend systeem
- zorgen aan jugularis of subclavia catheter
- specifieke controle en zorgen bij TPN
- perfusies: voorbereiding, toediening van en toezicht op
intraveneuze perfusies IV (=intraveneuze) catheter
inbrengen, verwijderen en regelen van de inloopsnelheid
- transfusie: voorbereiding, toediening van en toezicht op
transfusies van packed-cells (bv.met leucocytenfilter)
- bloedafname perifeer / afnemen van haemocultuur
- vochtbalans afsluiten

Taakinhoud en taakverdeling
Spijsverteringsstelsel
- mondhygiëne
- toedienen van sondevoeding via microsonde of via
jejunostomiesonde: voorbereiding, voorzorgen, toediening volgens
schema, medicatie toediening
- plaatsen + verwijderen maagsonde
- plaatsen rectale sonde
- toedienen lavementen; fleet
- opnemen van faecesstalen
- manuele verwijdering van faeces
- therapeutische zitbaden
Urogenitaal stelsel
- vochtbalans afsluiten (vochtbalans op Heelkunde 1 loopt
van 08u00-08u00)
- plaatsen en verwijderen van verblijfsonde of evacuerende sonde
- blaasspoeling + blaasinstallatie
- opnemen van urinestalen
- toezicht op drainage via supra – pubische catheter
Huid en zintuigen
- verzorging decubituswonden in de verschillende stadia
- verzorging van anus praeternaturalis (AP)
- verschillende wondverzorgingen:
Droog Aseptisch Verband:
droge wonde, besmette wonde, zalf of poeder aanbrengen
wonden met drains, lamellen, wieken: verkorten, verwijderen,
nieuwe inbrengen
wondspoeling
wonden peilen en uitduwen
wondhechtingen verwijderen, haakjes, draadjes
toedienen van lokale baden
- nemen van culturen: wondvocht, tip van drains, …

Taakinhoud en taakverdeling
Medicamenteuze toedieningen
- toediening IV – IM – SC medicatie
- toediening medicatie per os, sublinguaal, rectaal
- toezicht bij toediening van medicatie met: volumetrische pomp
druppelpomp
- toezicht bij toediening van medicatie met spuitpomp
- oogindruppelingen, aerosols
Post – operatieve observaties
- neuro – vasculair
- controle wonde : bloeding, roodheid, zwelling,…
- pijnklachten
- hoogstand ledematen
- controle capillaire pols
- enz …
Besmettelijke aandoeningen
afzonderingsmaatregelen

Aandachtspunten op de afdeling
3. SPECIFIEKE AANDACHTSPUNTEN OP DE AFDELING
Algemeen
Er wordt altijd gewerkt onder toezicht van een gediplomeerde
verpleegkundige. Indien je problemen hebt, kan je steeds terecht bij
de mentor of bij de verpleegkundige van dienst.
Indien er problemen zijn van welke aard dan ook, kan je steeds
terecht bij de hoofdverpleegkundige of bij de stagebegeleidster van
de school.
Begeleiding
Het vervoer van patiënten van en naar het OP kwartier gebeurt
samen met een verpleegkundige.
Familie: altijd in samenspraak met de verpleegkundige
Angstige patiënten: pre – operatief en/of post – operatief
Observatie
Goede controle van patiënt in de post – operatieve periode of van de
patiënt die een bepaald onderzoek ondergaan hebben.
Rapportage
Afwijkende waarden, bv. wat betreft vitale functies, dadelijk aan de
verpleegkundige melden: zowel mondeling als schriftelijk.
Administratief
Nooit het medisch dossier raadplegen zonder toelating te hebben
gevraagd aan de behandelende geneesheer of de
hoofdverpleegkundige! Je kan altijd terecht bij een verpleegkundige
voor meer informatie of je kan het verpleegdossier raadplegen voor
het verzamelen van gegevens.
Na iedere verzorging wordt er per patiënt een verpleegdossier
ingevuld (volgens SVH).
Er wordt met kleuren gewerkt, afhankelijk van het tijdstip van de dag:
Blauw: vroegdienst
Groen: namiddagdienst
Rood: nachtdienst

Verwachtingen
4. VERWACHTINGEN
- Eigen leerproces in handen nemen: stagecontract aanbieden,
feedback vragen, tussentijds evaluatieformulier zelf aanbieden.
- De feedback die je kreeg van de verpleegkundige waarmee je
gewerkt hebt, wordt door jou genoteerd op het
stage-begeleidingsformulier en vervolgens aangeboden ter
controle aan de desbetreffende verpleegkundige.
- Zelf initiatief nemen om bepaalde technieken in te oefenen.
- Zelf informatie inwinnen, dit kan o.a. door patiëntendossiers, mappen
en boeken die zich in het verpleeglokaal bevinden, eigen leerboeken
en zeker niet te vergeten door veel vragen te stellen aan de
begeleiders of het verpleegkundig team.
- De stagedoelstellingen dienen gekend te zijn (afhankelijk van het
jaar) en we verwachten dat je hiernaar kan handelen. Eventueel de
begeleiders duiden op hetgeen men wil bereiken, zoals bv. bepaalde
technieken, observatie pat., enz…
- Kritiek kunnen verdragen, het komt altijd het leerproces ten goede.
- Het beroepsgeheim eerbiedigen.
- Notie hebben van de administratieve taken van verpleegkundigen,
vb: opname of ontslag van patiënten opmaken bestellingen
zaalronde dokters enz…
- Na een week stage, inzicht hebben in de gang van zaken op de
afdeling.
- In vrije momenten kan de leerling altijd de procedureboeken en
compendium raadplegen, een zinvol gesprek voeren met patiënten,
enz…
- Bereidwillig zijn om taken uit te voeren.
Hopend op een goede samenwerking, wensen we je een plezante en
leerrijke stageperiode toe !!!
Veel succes !

Aantekeningen

Aantekeningen

Aantekeningen

SF Z
SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS
Sint-Franciskusziekenhuis
P. Paquaylaan 129
3550 Heusden-Zolder
Tel. 011 71 50 00
Fax. 011 71 50 01
www.sfz.be