Introductiebrochure studenten: 'Operatiekwartier' - Sfz.be

SF Z
SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS
Introductiebrochure
studenten:
‘Operatiekwartier’

Inhoud
Voorwoord.
1.VOORSTELLING VAN DE EENHEID
1.1 Architectonisch
1.2 Multidisciplinair team
2.TAAKINHOUD EN TAAKVERDELING
2.1 Organisatie van de verpleegzorg
2.2 Taakomschrijving van de operatieverpleegkundige
2.3 Taakomschrijving van de student
3.SPECIFIEKE AANDACHTSPUNTEN OP DE DIENST
3.1 Algemeen
3.2 Specifieke aandachtspunten
4.VERWACHTINGEN
4.1 Algemene verwachtingen
4.2 Specifieke verwachtingen

Voorwoord
Hartelijk welkom in het operatiekwartier.
Wij vinden het fijn jou als student te kunnen begroeten op onze
afdeling. We gaan ervoor zorgen dat je hier je weg gaat vinden.
Wij zullen ons best doen je hierbij te helpen.
Als nieuwe student, willen we jou voor de aanvang van onze
samenwerking, een introductiebrochure aan te bieden.
Dit is uiteraard een beknopte wegwijzer.
Het is zeker niet allesomvattend, maar kan mondeling
toegelicht worden, waarbij zowel de hoofdverpleegkundige,
je stagementor, als de verpleegkundigen je graag willen helpen.
We hopen dat je tijdens je stage een goed beeld krijgt over wat
werken op het operatiekwartier (OK) inhoudt.
Probeer zoveel moàgelijk te leren door op te letten, vragen te stellen
en onder begeleiding (werk)handelingen te doen.
Wij rekenen op een fijne samenwerking en wensen je een fijne stage
toe.
Namens je stagementoren en al de verpleegkundigen OK.

1.1 Architectonisch
Het operatiekwartier ligt in de C-blok, de eerste verdieping op
hetzelfde niveau als Heelkunde 1, Heelkunde 2,
Geriatrie 1 en het Chirurgisch Dagziekenhuis.
Er zijn 2 ingangen tot het operatiekwatier:
• Hoofdingang waar de patiënten worden binnengebracht, werkt met
een badgelezer.
• De kleedkamers waar het personeel naar binnen gaat, werkt ook
met een badgelezer.
Het operatiekwartier bestaat uit 6 operatiezalen en een kleine
ingrepen zaal (KIZ).
Er is ook een verpleeglokaal, een dokterslokaal en een bureau voor
de hoofdverpleegkundige.
Ook is er een steriele berging en een lokaal voor logistieke
bevoorrading. Het secretariaat en het lokaal van de materiaal
meester van het operatiekwartier bevinden zich vooraan in het
operatiekwartier.
1.2 Multidisciplinair team
Medisch team:
Voorstelling van de eenheid
Anesthesisten:
Dr. Stijn Loonbeek (Medisch Diensthoofd OK)
Dr. Guy Hoes
Dr. Lut Jaspers
Dr. Patricia Ruts (Diensthoofd Anesthesie)
Dr. Kris Nelissen
Dr. Ann Demot
Dr. Hanne Hoskens

Voorstelling van de eenheid
Chirurgen:
Abdominale:
Dr. Johan De Gols
Dr. Wim Boukaert
Dr. Joep Knol
Dr. Guido Vangertruyden
Dr. Guy Van Daele
Gynaecologie:
Dr. Els Beckers
Dr. Luc Buekenhout
Dr. Nele Raus
Dr. Sven Schepers
Dr. Dagmar Mess
Dr. Els Janssen
Neurochirurgie:
Dr. Steven Vanvolsem
Dr. Greetje Bessemans
NKO:
. Dr. Erik Devue
Dr. Lea Suykerbuyk
Dr. Leen De Cuyper
Ofthalmologie:
Dr. Ulrich Schümmer
Dr. André Van den Bergh
Orthopedie:
Dr. Ivan Ameloot
Dr. Yves Van Asch
Dr. Guy Veldeman
Plastische chirurgie:
Dr. Luc Bosmans
Stomatologie:
Dr. Anne Struelens
Dr. Gevert Gacoms

Voorstelling van de eenheid
Tandarts:
Bruno Vanhoorebeeck
Urologie:
Dr. Kurt Dilen
Dr. Jo Stragier
Verpleegkundig team:
Zorgmanager:
Linda Saenen
Diensthoofd:
Simone Legerstee
Adjunct diensthoofd:
Karin Nouwen, Johan Bex
Secretariaat:
Caroline Renders
Verpleegkundig team
Materiaalmeester:
Reinhilde Lemmens
Logistieke medewerkers:
Rita, Kerime, Liesbeth
Recovery:
Rina, Danny, Tessa, Annemie, Joost, Sandra, Anja
Mentoren:
Johan Bex
Rina Vanhove
Koen Joosten
Eveline Poelmans

Taakinhoud en taakverdeling
2.1 Organisatie van de verpleegzorg
De verpleegkundige is er verantwoordelijk voor een veilige omgeving,
waarin het chirurgisch team en de anesthesisten optimaal kunnen
werken en waardoor het beste operatieve resultaat voor de patiënt
bekomen wordt.
De grote ontwikkeling in de chirurgie vraagt een
groepsverpleegkundige met een grote deskundigheid.
Ook aan een operatiezaalverpleegkundige worden hoge eisen gesteld
zowel theoretisch, praktisch als op psychisch vlak.
Werken in het operatiecomplex vergt een combinatie van technisch
gespecialiseerde kennis en vaardigheid enerzijds en een sterke
deskundigheid in opvang van menselijke problematiek anderzijds.
2.2 Taakomschrijving van de operatieverpleegkundige
Voorbereiding van de patiënt:
aan de hand van preoperatieve checklijst
• informeren naar aard van de ingreep en aard van de narcose
• controle en observatie van de patiënt
• plaatsen van een perifeer infuus i.f.v de ingreep
• operatiemuts opzetten bij patiënt, ECG-plakkers kleven bij patiënt
• patiënt geruststellen
Het operatiekwartier is een complexe werkomgeving waar geen dag
hetzelfde is!

Taakinhoud en taakverdeling
Omloopverpleegkundige:
Preoperatief:
• installatie van de patiënt op tafel met aandacht voor decubitis- en
plexuspreventie
• aanschakelen van de bewakingsapparatuur (saturatie, ECG en
bloeddruk)
• hulp bieden aan de anesthesist bij de verschillende soorten
verdoving:
algemene verdoving / rachi / edidurale /
CSE (Combind spinal epidural) / plexus / BB (Biers block) /
lokale verdoving / sedatie
• installatie van de patiënt i.f.v de ingreep:
Afkoeling van de patiënt voorkomen dmv verwarmingsmatras,
hotline of bearhugger
kocherboog plaatsen / coagulatieplaat kleven / garrot aanleggen /
patiënt sonderen / arteriële lijn en/of CVK plaatsen
maagsonde plaatsen
• administratieve taken uitvoeren:
medicatieblad, gebruikte materialen noteren, E-care, checklijst
veilige heelkunde
• openleggen van set met afdekmaterialen
• aanbieden van de nodige steriele materialen
• hulp bieden aan het chirurgisch team bij het steriel aankleden
• verwijderen van het operatiehemd en de warmtedeken bij de patiënt
• aan- en uitschakelen van leidingen en materialen zoals camera,
zuiger, boor, …
• zorgen voor aangepaste verlichting
• orders van het chirurgisch team uitvoeren
• zorgen voor algemene orde in de zaal en/of de gang
• tellen van de kompressen
• zorgen voor biopten

Taakinhoud en taakverdeling
Postoperatief:
• apparatuur uitschakelen
• hulp bieden bij het wakker maken van de patiënt
• vervoer van de patiënt naar de recovery
• nazorg van de materialen
• zaal opruimen en klaarmaken voor een volgende ingreep
Instrumenterende/assisterende verpleegkundige:
Preoperatief:
• klaarzetten van de instrumenten en eventueel specifieke materialen
voor de ingreep
• chirurgisch reinigen van de handen
• steriel aankleden met schort en handschoenen
• opdekken instrumententafels
• ontsmetten en afdekken van het operatieveld
• aanbieden van hulpstukken aan de omloopverpleegkundige
Peroperatief:
• instrumenteren en assisteren van de chirurg met aandacht voor:
bewaren steriliteit / aspireren, deppen van de wonde
aangeven chirurgische hulpstukken
kompressen tellen / biopten aannemen
klaarmaken hechtingen
briefen omloopverpleegkundige
Postoperatief:
• verwijderen afdekdoeken
• aanbrengen verbanden
• controle en nazorg instrumentarium
De taken van de omloopverpleegkundige en de
instrumenterende/assisterende verpleegkundige kunnen in elkaar
verweven zijn.

Taakinhoud en taakverdeling
Recovery-verpleegkundige:
Directe postoperatieve zorgen bieden dmv. observatie en registratie
van de parameters en wonden met hierop afgestelde pijnbestrijding.
(Zie procedureboek Recovery)
2.3 Taakomschrijving van de student
• Patiënt binnenrijden in de operatiezaal na controle van de patiënt,
de zaal, de behandelende chirurg, de ingreep.
• Installeren van de patiënt op de operatietafel met aandacht voor
comfort en de algemene toestand van de patiënt.
• Operatiehemdje losmaken, armen en/of benen comfortabel
installeren in de arm- en/of beensteunen.
• Aanleggen van de bloeddrukmeter, de ECG-elektroden en
de pulsoxymeter
• Plaatsen van een perifeer infuus
• Fixeren van de armen in de armsteunen
• Installeren van de patiënt voor de narcose
• Eventueel een verblijfsonde plaatsen of een éénmalige sondage
uitvoeren
• Gevallen instrumenten wegbrengen voor sterilisatie
• Apparatuur voorbereiden om de ingreep op te starten
• Leidingen en kabels aannemen en aanschakelen
• Tijdens de ingreep letten op steriliteit, infusen vervangen e.d.
• Opdrachten van het chirurgisch team uitvoeren
• Doorgeven van informatie aan de omloopverpleegkundige
• Patiënt met dossier en administratie vervoeren naar de recovery
• Patiënt verbedden en briefen aan collega ’s van de recovery
AL DEZE TAKEN VOER JE STEEDS UIT ONDER TOEZICHT
VAN JE STAGEMENTOR
OF EEN ANDERE VERPLEEGKUNDIGE!!!

Aandachtspunten op de afdeling
3.1 Algemeen
Empatisch vermogen:
Binnen het operatiecomplex wordt de patiënt geconfronteerd met heel
wat moeilijk te verwerken ervaringen, bv. angst om niet meer wakker
te worden, angst voor het onbekende, … .
We moeten er dan ook steeds over waken dat ondanks de technische
hoogstand in het operatiekwartier, het welzijn van de patiënt de
absolute voorrang moet blijven genieten.
Kledij in het operatiekwartier:
Iedere persoon in het operatiekwartier is een besmettingsbron voor de
lucht. Micro-organismen uit neus- en mondholte, het haar en de huid
worden verspreid. De afgifte van deze boosdoeners tracht met te
beperken door het dragen van speciale kledij.
• operatiekleding
• muts: alle haren moeten bedekt zijn bij het binnenkomen van het
operatiekwartier
• masker: moet gedragen worden over mond en neus
• aangepast schoeisel/overschoenen
Deze kledij wordt elke dag of indien nodig meerdere keren per dag
verwisseld. Alle benodigdheden vindt men in de kleedkamers.
Bij het verlaten van het operatiekwartier draag je een witte jas.
Handhygiëne:
Juwelen zijn niet toegelaten.
Na ieder patiëntencontact reinig je de handen
(zie Intranet => handhygiëne).

Aandachtspunten op de afdeling
3.2 Specifieke aandachtspunten
• Je let op een verzorgd voorkomen en draagt geen juwelen in het
operatiecomplex.
• Je kijkt eerst het operatieprogramma in en na overleg met je
stagementor of een andere verpleegkundige ga je naar de zaal die
je toegewezen krijgt.
• Je werkt altijd onder toezicht van een verpleegkundige.
• Je stelt je even voor bij het binnenkomen van de zaal aan je collega
verpleegkundigen en aan de chirurg(en). Wanneer een chirurg,
anesthesist of collega verpleegkundige later in de zaal komt, stel je
je ook voor.
• Je draagt handschoenen wanneer nodig.
• Je laat een patiënt nooit alleen en stelt hem/haar gerust.
In je omgang met de patiënt ben je tactvol en hou je u aan het
beroepsgeheim.
• Je blijft in de zaal tot het einde van de ingreep.
• Je zorgt dat de deuren van de zaal maximaal gesloten blijven.
• Je vraagt tijdig uitleg als je ergens aan twijfelt.
• Je beschermt jezelf tegen bloedspatten, weefselresten, straling, …
• Je let op een goede handhygiëne.
• Je hebt aandacht voor de steriliteit in de zaal door voldoende
verwijderd te blijven van de steriele velden en nooit tussen 2 steriele
velden te lopen..
• Indien je iets onsteriel maakt, rapporteer je dit onmiddellijk.

Verwachtingen
4.1 Algemene verwachtingen:
• Een dagdienst start om 07u56.
Hiervoor ben je aanwezig in het operatiekwartier.
• Je wordt de hele dag begeleid of door je stagementor of door een
andere operatieverpleegkundige. Zij zullen je begeleiden, raad geven
en ondersteunen. In de loop van de dag zal je attent gemaakt
worden op enkele aandachtspunten.
Bij de introductie zal er gepeild worden naar jouw verwachtingen
en wensen.
• Je neemt je eigen leerproces in handen. Toon interesse, neem
initiatief, vraag feedback, maar blijf vooral verantwoord bezig.
• Tijdens het verloop van je stageperiode trachten we je te laten
proeven van het ruime aanbod aan medische specialiteiten in
ons operatiekwartier.
• Op het einde van je stage wordt er gepeild naar jouw beleving
van het operatiecomplex als student.
4.2 Specifieke verwachtingen:
De eerste stageweek:
• Alles wat men ziet in vraag stellen en deze vragen beantwoordt
krijgen.
• Aandacht voor het leerproces vanuit de school: blaassondages,
plaatsen van perifere katheters e.a. en deze uitvoeren.
De tweede stageweek:
Alles wat men de eerste week in vraag stelde trachten uit te voeren
rekening houdend met de mogelijkheden van de student.
De derde stageweek:
• Vraagstellingen van week 1 blijven uitvoeren en indien mogelijk
uitbreiden.
• Inzicht hebben in de handelingen die men doet en deze kunnen
verantwoorden.

Verwachtingen
De vierde stageweek:
• Handelingen van week 1, 2 en week 3 blijven uitvoeren en indien
mogelijk uitbreiden.
• Indien mogelijk inbreng van eigen visie over iets om dingen
te verbeteren.
De vijfde stageweek:
• Student neemt het initiatief om zijn leerproces te optimaliseren en
maakt zelf keuze over de ingrepen die hij/zij wil volgen.
• Houdt rekening met de voorbije vier weken om deze keuze
te maken.
• Handelingen blijven toepassen die men de eerdere weken verricht
heeft.
Wij wensen je veel succes!!

Aantekeningen

SF Z
SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS
Sint-Franciskusziekenhuis
P. Paquaylaan 129
3550 Heusden-Zolder
Tel. 011 71 50 00
Fax. 011 71 50 01
www.sfz.be