29.06.2015 Views

Werken met de stapelaar

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Werken</strong> <strong>met</strong> <strong>de</strong> <strong>stapelaar</strong>


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Routebeschrijving<br />

Contact<br />

ATO BEDRIJFSTRAININGEN<br />

Pallasweg 28 8938 AS Leeuwar<strong>de</strong>n<br />

Tel: 088 054 0000 / 06 13 08 33 38<br />

info@ato-training.nl<br />

2


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Voorwoord.<br />

Stapelaars, reachtrucks, heftrucks, pallettrucks komen momenteel op veel bedrijven<br />

voor. Het werken <strong>met</strong> <strong>de</strong>ze trucks lijkt eenvoudig, toch zijn het werktuigen welke<br />

on<strong>de</strong>rschat wor<strong>de</strong>n in verband <strong>met</strong> <strong>de</strong> veiligheid. Jaarlijks komen er teveel<br />

ongevallen voor.<br />

Dit lesboekje is ter on<strong>de</strong>rsteuning van het rijvaardigheidsexamen voor bestuur<strong>de</strong>rs /<br />

bedieners.<br />

Als bestuur<strong>de</strong>r / bediener moet je weten wat een truck wel en niet kan, en wor<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> eisen als bestuur<strong>de</strong>r aan je gesteld me<strong>de</strong> door <strong>de</strong> Arbo-regelgeving.<br />

De Arbeidsinspectie kan en mag controleren of u wel dan niet over een<br />

rijvaardigheidscertificaat beschikt.<br />

Training moet aantoonbaar zijn (specifieke kennis).<br />

Eisen truckbestuur<strong>de</strong>r:<br />

• Moet veilig en goed kunnen rij<strong>de</strong>n / bedienen en <strong>de</strong> gevaren kennen.<br />

• Moet aantoonbaar getraind zijn ( liefst op eigen werkplek.)<br />

• Moet inzicht hebben in lastdiagrammen.<br />

• Moet kennis hebben van <strong>de</strong> Arbo -regelgeving.<br />

• Moet inzicht hebben in het on<strong>de</strong>rhoud van <strong>de</strong> truck<br />

• Moet een accu kunnen wisselen en of aansluiten laadstation.<br />

• Moet op <strong>de</strong> hoogte zijn van <strong>de</strong> veiligheidsvoorzieningen incl. brandblussers.<br />

• Moet kennis van lading / gewichten /af<strong>met</strong>ingen hebben.<br />

• Moet rekening hou<strong>de</strong>n <strong>met</strong> an<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> omgeving.( art 10/11/19 )<br />

• Moet ten minste 18 jaar zijn (werken tussen 16 en 18 jaar is enkel toegestaan<br />

on<strong>de</strong>r toezicht van ou<strong>de</strong>re ervaren persoon).<br />

Giekerk,<br />

J. Folkertsma<br />

© 2010 ATO-Bedrijfstrainingen.<br />

Alle rechten voorbehou<strong>de</strong>n. Niets uit <strong>de</strong>ze uitgave mag wor<strong>de</strong>n verveelvoudigd, opgeslagen<br />

In een bestand of openbaar gemaakt wor<strong>de</strong>n, op welke wijze dan ook.<br />

3


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Inhoud<br />

Veiligheid pagina 3<br />

De <strong>stapelaar</strong> pagina 4,5<br />

Controle pagina 6<br />

On<strong>de</strong>rhoud pagina 9<br />

<strong>Werken</strong> <strong>met</strong> <strong>de</strong> <strong>stapelaar</strong> pagina 10<br />

Exameneisen pagina 16<br />

Samenvatting t.b.v. examen/toets pagina 20<br />

Checklist pagina 21<br />

4


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Veiligheid<br />

Volgends <strong>de</strong> huidige Arbo-wet (<strong>de</strong> Arbeidsomstandighe<strong>de</strong>nwet) moet ie<strong>de</strong>re<br />

bestuur<strong>de</strong>r kunnen aantonen dat hij over "Specifieke kennis" beschikt.<br />

De <strong>stapelaar</strong> is een risicovol werktuig waar te vaak ongelukken mee gebeuren.<br />

De bestuur<strong>de</strong>r moet weten wat een bepaal<strong>de</strong> truck mag tillen, kan tillen, hoe te<br />

on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n en hoe er veilig mee te werken. Ook moet hij (indien aanwezig) het<br />

lastendiagram kunnen lezen, weten welke last hij / zij vervoert en eenvoudig<br />

on<strong>de</strong>rhoud aan <strong>de</strong> truck kunnen plegen.<br />

Mocht u niet kunnen aantonen dat u over een certificaat beschikt, dan mag <strong>de</strong><br />

Arbeidsinspectie bekeuren via het "Lik op Stuk" beleid. De bestuur<strong>de</strong>r moet tenminste<br />

18 jaar zijn, maar vanaf 16 jaar mag je een truck besturen; enkel on<strong>de</strong>r toezicht van<br />

een ou<strong>de</strong>re <strong>de</strong>skundige.<br />

Mocht u een ongeluk veroorzaken en u beschikt niet over <strong>de</strong> juiste documenten dan<br />

loopt u kans ook nog <strong>met</strong> een letselscha<strong>de</strong> advocaat in aanraking te komen.<br />

Een bevoeg<strong>de</strong> truckbestuur<strong>de</strong>r moet altijd bewust blijven van zijn / haar<br />

verantwoor<strong>de</strong>lijkheid. Te vaak gaat er iets mis!<br />

De meest voorkomen<strong>de</strong> ongelukken:<br />

• Aanrijdingen.<br />

• Vallen van een hoogte.<br />

• Het vallen van een instabiele last.<br />

• Beklemd raken tussen <strong>de</strong> truck en last.<br />

• Kantelen van heftruck.<br />

• Verkeerd afstappen.<br />

• Heftruck /<strong>stapelaar</strong> valt van laadplatform / laadklep<br />

• Schuiven<strong>de</strong> lading.<br />

• Vallen<strong>de</strong> vorken bij verstellen.<br />

• Technische mankementen.<br />

• Geen vlakke vloer.<br />

• Rij<strong>de</strong>n <strong>met</strong> hoge lasten.<br />

• Voetletsel<br />

• Gekneus<strong>de</strong> ribben.<br />

5


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

De <strong>stapelaar</strong><br />

De <strong>stapelaar</strong> / pallet truck is een risicovol werktuig in verband <strong>met</strong> smalle wielbasis en<br />

<strong>de</strong> zware lasten die getild kunnen wor<strong>de</strong>n <strong>met</strong> daarnaast <strong>de</strong> grote afzethoogte kan<br />

het geheel re<strong>de</strong>lijk onstabiel wor<strong>de</strong>n. Nieuwe trucks moeten voorzien zijn van CE<br />

markering. Dit geeft aan dat <strong>de</strong> truck volgens Europese Richtlijnen voldoet aan <strong>de</strong><br />

veiligheidsstandaard.<br />

De truck bestaat uit <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len:<br />

• Bestuur<strong>de</strong>rsplaats Nr. 6<br />

• Contragewicht Nr. 3<br />

• Hefmast Nr. 4<br />

• Lepels.<br />

• Noodstop Nr. 2<br />

• Buikknop Nr. 1<br />

• Sensor wel of niet op het platvorm Nr. 6<br />

• Steunen Nr. 5<br />

• Draagvermogen plaat Nr. 8<br />

6


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Draagvermogenplaat<br />

Op <strong>de</strong> naamplaat zijn <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> gegevens aangegeven:<br />

A. Type truck<br />

B. Draagvermogen in KG afhankelijk van <strong>de</strong> afstand van het zwaartepunt en <strong>de</strong><br />

hefhoogte.<br />

C. Hefhoogte van <strong>de</strong> grond in mm(*).<br />

(*) Met hefhoogte van <strong>de</strong> vorken (HS) wordt <strong>de</strong> som H3 (hefhoogte vorken) + S<br />

(hoogte vorken) bedoeld.<br />

7


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Controle<br />

Alvorens <strong>met</strong> het werk te beginnen moet een goe<strong>de</strong>, eenvoudige controle<br />

uitgevoerd wor<strong>de</strong>n. We kennen een dagelijkse controle (bestuur<strong>de</strong>r) en een<br />

periodieke (maan<strong>de</strong>lijkse TO) controle.<br />

Dagelijkse controle<br />

Rondje heftruck<br />

• Ban<strong>de</strong>n - scheuren, vervorming, evt. spanning.<br />

• Assen - verpakkingsmateriaal.<br />

• Controle instrumenten.<br />

• Oliepeil tillen / zakken.<br />

• Claxon.<br />

• Personen platform moet automatisch omhoog.<br />

• Lepels - is <strong>de</strong> borging aanwezig?<br />

• Noodstop controleren.<br />

• Bedieningshan<strong>de</strong>l controleren.<br />

We nemen plaats achter <strong>de</strong> truck en doen <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lingen;<br />

• Starten / contact.<br />

• Controle hefmast - lepels omhoog bewegen (moet in een vloeien<strong>de</strong><br />

beweging gaan bij te weinig hydrauliekolie gaan <strong>de</strong> lepels schokkerig<br />

omhoog).<br />

• De claxon controleren.<br />

• De remmen controleren d.m.v. han<strong>de</strong>l bewegen.<br />

• Klein stukje naar achteren rij<strong>de</strong>n en kijken of er een olievlek op <strong>de</strong> vloer ligt.<br />

Stuurinrichting op speling controleren.<br />

• Noodstop controleren.<br />

• Bedieningshan<strong>de</strong>l testen.<br />

• Milieu: olielekkage controleren.<br />

• Nb. noodstop enkel in nood gebruiken, niet als stopknop (scha<strong>de</strong> aan<br />

elektronica)<br />

NOODSTOP!!! Is geen dagelijkse stopknop.<br />

8


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Sommige trucks zijn uitgerust <strong>met</strong> een<br />

platvorm en heupsteunen.<br />

<br />

Indien in stand A (lopen) moet <strong>de</strong> z.g. buikknop in werking zijn.<br />

De meeste trucks hebben vervolgens een langzame rijsnelheid.<br />

• Indien in stand B zijn <strong>de</strong> meeste knoppen uitgeschakeld.<br />

(Rij<strong>de</strong>n sneller).<br />

Accu controle: Let op bedrading, indien<br />

nodig water toevoegen.<br />

Let op: Altijd la<strong>de</strong>r afzetten vervolgens<br />

verbinding verbreken en juiste PBM’s<br />

gebruiken (Bril, Handschoen, e.d.)<br />

9


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Alle knoppen vooraf testen!<br />

Maan<strong>de</strong>lijkse controle: uitvoering: Technische Dienst niet <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs.!!<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

Accu controleren.<br />

Remolie.<br />

Hydrauliekolie.<br />

Kettingspanning.<br />

Lepeldikte.<br />

Koeling.<br />

Doorsmeren.<br />

Controle op beschadiging hydrauliek slangen.<br />

Ban<strong>de</strong>n.<br />

Veiligheidsvoorzieningen.<br />

Ie<strong>de</strong>re truck en laadstation, die beschikbaar gesteld wordt aan werknemers, moet<br />

conform Arboregelgeving gekeurd zijn. Deze keuring moet, afhankelijk van <strong>de</strong><br />

werkzaamhe<strong>de</strong>n, periodiek uitgevoerd wor<strong>de</strong>n. Het beste is één keer per jaar. Men<br />

spreekt afhankelijk van <strong>de</strong> risico inventarisatie van een periodieke keuring. Het is een<br />

veiligheidskeuring. Bijvoorbeeld: Vebit keuring en/of BMWT. Nieuwe trucks moeten<br />

voorzien zijn van een CE keurmerk zijn het eerste jaar vrijgesteld van keuring.<br />

Tevens zijn er eisen aan laadstations: vochtdichte vloer, brandblussers, en goe<strong>de</strong><br />

ventilatie. (De NPR 3299/ ATEX).<br />

10


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

On<strong>de</strong>rhoud<br />

Het on<strong>de</strong>rhoud van een truck kunnen we op<strong>de</strong>len in:<br />

Dagelijks on<strong>de</strong>rhoud:<br />

Rondje heftruck: uit te voeren door <strong>de</strong> bediener van <strong>de</strong> truck.<br />

Batterij indicator<br />

Claxon<br />

Olie lekkage<br />

Looprem<br />

Noodstop<br />

Beschadigingen<br />

Mast e.d. bekabeling.<br />

Periodiek on<strong>de</strong>rhoud<br />

Wordt uitgevoerd op intervallen bijv. Na ie<strong>de</strong>re 500 of 750 draaiuren.<br />

TD werkzaamhe<strong>de</strong>n conform on<strong>de</strong>rhoudsboek.<br />

O.a. chassis, steunarmen, aandrijfmotor, hydraulisch systeem remmen, wielen,<br />

ban<strong>de</strong>n, olie.<br />

11


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

<strong>Werken</strong> <strong>met</strong> <strong>de</strong> <strong>stapelaar</strong><br />

Een bestuur<strong>de</strong>r moet <strong>de</strong> lasten kennen en moet ook het lastdiagram en / of <strong>de</strong><br />

vorkendiagram) van <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> truck kunnen beoor<strong>de</strong>len en waar het<br />

zwaartepunt zich bevindt. Alle werkzaamhe<strong>de</strong>n moeten veilig uitgevoerd wor<strong>de</strong>n.<br />

Breedte pallet: we gaan altijd uit van het hart van <strong>de</strong> pallet.<br />

Indien er meer getild wordt dan wat is toegestaan kan dit lij<strong>de</strong>n tot ongevallen.<br />

Hoe hoger je tilt hoe min<strong>de</strong>r je mag tillen!!!!!!<br />

Pakken zakken en rij<strong>de</strong>n<br />

Lastendiagram:<br />

Uitleg Lastendiagram:<br />

We hebben een europallet op <strong>de</strong> lepels (lengte 120 cm).<br />

We kijken altijd naar het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> pallet = 60 cm.<br />

We tillen <strong>de</strong> pallet 4.50 <strong>met</strong>er.<br />

Dan mag <strong>de</strong> pallet max. 3000 kg wegen!<br />

12


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

4.70 m. Hoogte 780 KG<br />

13


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Draagvermogenplaat<br />

14


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Gebruik trucks:<br />

Je kan op 2 manieren meerij<strong>de</strong>nd I meelopend<br />

T Platform omhoog (veiligheid) Langzaam.<br />

S Platform omlaag hoge snelheid.<br />

15


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Het rij<strong>de</strong>n <strong>met</strong> <strong>de</strong> trucks:<br />

Nooit collega’s mee laten<br />

rij<strong>de</strong>n<br />

Let op je voeten<br />

Altijd claxon gebruiken bij<br />

onoverzichtelijke plaatsen<br />

Bestuur<strong>de</strong>r als eerste door<br />

een ventilatiegordijn<br />

Nooit trucks slepen bij<br />

storing.<br />

Bij het afstappen eerst<br />

platform omhoog.<br />

Sommige trucks mag je<br />

on<strong>de</strong>rlading vervoeren (niet altijd)<br />

toegestaan.<br />

16


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

La<strong>de</strong>n<br />

Controleer het volgen<strong>de</strong>:<br />

1. Is <strong>de</strong> lading correct gestapeld.<br />

2. Zijn <strong>de</strong> vorken op <strong>de</strong> juiste te.<br />

3. Past <strong>de</strong> pallet op <strong>de</strong> stelling.<br />

1. Stop <strong>de</strong> truck vlak voor <strong>de</strong> lading en breng <strong>de</strong> hefmast verticaal<br />

2. Breng <strong>de</strong> vorken in lijn <strong>met</strong> <strong>de</strong> plaats van insteken<br />

3. Rij vooruit en steek <strong>de</strong> vorken in <strong>de</strong> pallet en til 10 cm omhoog.<br />

4. Kijk achterom en rij langzaam achteruit.<br />

5. Laat <strong>de</strong> last zakken<br />

6. Kijk opnieuw achterom en rij achteruit.<br />

7. Laat <strong>de</strong> last tot ongeveer 10 cm boven <strong>de</strong> grond zakken<br />

8.<br />

Breng <strong>de</strong> hefmast achterover (neigen).<br />

9. Rij <strong>de</strong> last naar <strong>de</strong> gewenste plaats.<br />

Lossen:<br />

Controleer het volgen<strong>de</strong>: Is <strong>de</strong> lading in balans en goed gestapeld?<br />

1. Stop langzaam als <strong>de</strong> stapelplaats is bereikt.<br />

2. Breng <strong>de</strong> hefmast in verticale positie.<br />

3. Controleer <strong>de</strong> lepels vlak on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> pallet.<br />

4. Rij langzaam vooruit.<br />

5. Breng nu <strong>de</strong> last precies boven het punt van lossen.<br />

6. Kijk achterom en trek <strong>de</strong> vorken on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lading vandaan.<br />

Neigstand is <strong>de</strong> rij positie van een gecertificeer<strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r!<br />

De truck parkeren<br />

1. Zet <strong>de</strong> truck stil en stand neutraal<br />

2. Stuur arm los staat nu op <strong>de</strong> rem.<br />

3. Plaats <strong>de</strong> vorken in <strong>de</strong> laagste stand.<br />

4. Schakel <strong>de</strong> truck uit (nooit via <strong>de</strong> noodstop) dit veroorzaakt scha<strong>de</strong>.<br />

5. Sleutel uit halen.<br />

17


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Exameneisen<br />

Controle en on<strong>de</strong>rhoud<br />

1. De <strong>de</strong>elnemer kan een truck op <strong>de</strong> belangrijkste technische punten controleren.<br />

2. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> veiligheidsvoorzieningen van een truck controleren.<br />

3. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> tractiebatterij en bijbehoren<strong>de</strong> voorzieningen controleren.<br />

4. De <strong>de</strong>elnemer kan on<strong>de</strong>rhoudshan<strong>de</strong>lingen <strong>met</strong> betrekking tot <strong>de</strong> belangrijkste<br />

technische punten uitvoeren.<br />

5. De <strong>de</strong>elnemer kan on<strong>de</strong>rhoudshan<strong>de</strong>lingen <strong>met</strong> betrekking tot <strong>de</strong><br />

veiligheidsvoorzieningen uitvoeren.<br />

6. De <strong>de</strong>elnemer kan on<strong>de</strong>rhoudshan<strong>de</strong>lingen <strong>met</strong> betrekking tot <strong>de</strong> tractiebatterij en<br />

bijbehoren<strong>de</strong> voorzieningen <strong>met</strong> inachtneming van <strong>de</strong> milieuvoorschriften uitvoeren.<br />

7. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> werking van <strong>de</strong> belangrijkste on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van een truck<br />

omschrijven.<br />

8. De <strong>de</strong>elnemer kan controle- en on<strong>de</strong>rhoudswerkzaamhe<strong>de</strong>n <strong>met</strong> betrekking tot<br />

scha<strong>de</strong> en lekkages uitvoeren.<br />

Gebruik<br />

9. De <strong>de</strong>elnemer kan op <strong>de</strong> juiste manier <strong>met</strong> een truck <strong>met</strong> verschillen<strong>de</strong> typen<br />

hefmasten en verschillen<strong>de</strong> soorten pallets / lading omgaan <strong>met</strong> inachtneming van<br />

het lastdiagram.<br />

10. De <strong>de</strong>elnemer kan op juiste wijze bijzon<strong>de</strong>re verrichtingen uitvoeren rekening<br />

hou<strong>de</strong>nd <strong>met</strong> het terrein, <strong>de</strong> last, <strong>de</strong> stabiliteit, <strong>de</strong> rijroute en <strong>de</strong> eigenschappen van<br />

<strong>de</strong> truck.<br />

11. De <strong>de</strong>elnemer kan op juiste wijze <strong>met</strong> een truck voor- en achteruitrij<strong>de</strong>n rekening<br />

hou<strong>de</strong>nd <strong>met</strong> <strong>de</strong> weersomstandighe<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> aanwezigheid van personen, het<br />

terrein, <strong>de</strong> last, <strong>de</strong> stabiliteit, <strong>de</strong> rij route en <strong>de</strong> eigenschappen van het voertuig.<br />

12. De <strong>de</strong>elnemer kan goe<strong>de</strong>ren op <strong>de</strong> juiste manier op een pallet vastzetten.<br />

13. De <strong>de</strong>elnemer kan zorgvuldig en efficiënt <strong>met</strong> een truck werken.<br />

14. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> <strong>de</strong>finitie van bouwhoogte, hefhoogte, doorrijhoogte en vrije<br />

hefhoogte geven.<br />

15. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> kenmerken van <strong>de</strong> meest voorkomen<strong>de</strong> transportmid<strong>de</strong>len<br />

noemen.<br />

16. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> technische bediening van het hefmechanisme, neig<br />

mechanisme, ragmechanisme en <strong>de</strong> hydraulische voorzetapparatuur omschrijven.<br />

17. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> werking van het hefmechanisme, neigmechanisme en <strong>de</strong><br />

hydraulische voorzetapparatuur omschrijven.<br />

18. De <strong>de</strong>elnemer kan een lastdiagram van een truck interpreteren en toepassen.<br />

Veiligheid en verkeer<br />

19. De <strong>de</strong>elnemer kan veiligheidspunten ten aanzien van passeren van onoverzichtelijke<br />

doorgangen/bochten, vervoer/heffen van personen, rijsnelheid en vervoer van<br />

lasten <strong>met</strong> een afwijkend zwaartepunt noemen.<br />

20. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> uitvoeringseisen van een truck noemen.<br />

21. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> veiligheidspunten ten aanzien van het la<strong>de</strong>n van<br />

tractiebatterijen noemen.<br />

22. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> persoonlijke veiligheidsregels naleven.<br />

23. De <strong>de</strong>elnemer kan op een juiste en veilige wijze goe<strong>de</strong>ren op bijbehoren<strong>de</strong> pallets,<br />

afhankelijk van aard, gewicht, volume en verpakking stapelen.<br />

24. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> veiligheidsregels tij<strong>de</strong>ns het rij<strong>de</strong>n <strong>met</strong> een heftruck naleven.<br />

25. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> heftruck op een veilige plaats en op <strong>de</strong> juiste wijze parkeren<br />

rekening hou<strong>de</strong>nd <strong>met</strong> <strong>de</strong> veiligheidsregels.<br />

18


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Controle door <strong>de</strong> Arbeidsinspectie<br />

De Arbeidsinspectie heeft bij het constateren van overtredingen diverse<br />

bevoegdhe<strong>de</strong>n. Naast het waarschuwen en het maken van dwingen<strong>de</strong> afspraken<br />

heeft <strong>de</strong> inspecteur <strong>de</strong> bevoegdheid tot stillegging van werk of het aan <strong>de</strong> ketting<br />

leggen van mobiele arbeidsmid<strong>de</strong>len. Het opleggen van boetes eventueel het<br />

opmaken van proces-verbaal in geval van een misdrijf (dat laatste in het geval dat<br />

bij herhaling of willens en wetens een<br />

ernstige overtreding wordt begaan). De mate van ingrijpen is vooral afhankelijk van<br />

<strong>de</strong> ernst van <strong>de</strong> overtreding, an<strong>de</strong>rs gezegd <strong>de</strong> ernst van het gevaar op <strong>de</strong> werkplek<br />

z.g. lik op stuk beleid.<br />

Veilig en gezond werken <strong>met</strong> heftrucks<br />

De volgen<strong>de</strong> tien aandachtsgebie<strong>de</strong>n bepalen samen het veiligheidsniveau van het<br />

werken <strong>met</strong> vorkheftrucks. Hieron<strong>de</strong>r komen bovendien enkele gezondheidsrisico's<br />

kort aan bod.<br />

1. De veiligheidseisen aan <strong>de</strong> vorkheftruck<br />

Elke werkgever is verplicht zijn werknemers <strong>met</strong> veilige arbeidsmid<strong>de</strong>len te laten<br />

werken. Een heftruckleverancier mag geen trucks afleveren die niet voldoet aan <strong>de</strong><br />

in Europa gestel<strong>de</strong> veiligheidseisen. De leverancier is aansprakelijk voor <strong>de</strong> sterkte en<br />

<strong>de</strong> kantelveiligheid van <strong>de</strong> truck, voor <strong>de</strong> veiligheidsvoorzieningen en voor <strong>de</strong><br />

veiligheidsinformatie. Bij <strong>de</strong> truck moeten altijd een instructieboekje en technische<br />

specificaties meegeleverd wor<strong>de</strong>n. Enkele veiligheidsvoorzieningen zijn- handrem,<br />

claxon, veiligheidskooi tegen vallen<strong>de</strong> voorwerpen, stroomverbreker-do<strong>de</strong>mansknop<br />

bij elektrische vorkheftrucks. Veiligheidsinformatie is- lastaanduiding van <strong>de</strong><br />

toelaatbare werklast en pictogrammen die het verbod om op <strong>de</strong> lepels of on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />

geheven last te gaan staan uitbeel<strong>de</strong>n. De werkgever is en blijft verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />

voor het beschikbaar stellen van heftrucks die aan <strong>de</strong> veiligheidseisen voldoen.<br />

2. De goe<strong>de</strong> staat van <strong>de</strong> heftruck<br />

De heftruck en <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> hulpmid<strong>de</strong>len zoals vatenklem, pallets e.d. moeten<br />

altijd in goe<strong>de</strong> staat zijn. Alleen dan kan er veilig mee gewerkt wor<strong>de</strong>n. Dit vereist<br />

regelmatige controle, tijdig on<strong>de</strong>rhoud en direct herstel van zaken die kapot zijn. In<br />

<strong>de</strong> Arbowet staat dat "regelmatig on<strong>de</strong>rhoud" en "goe<strong>de</strong> staat" van<br />

arbeidsmid<strong>de</strong>len verplicht zijn. In <strong>de</strong> praktijk gaat hier nog veel fout. Keuring van<br />

vorkheftrucks gebeurt slecht of helemaal niet. Het keuringsrapport verdwijnt vaak in<br />

<strong>de</strong> la van <strong>de</strong> baas, <strong>met</strong> het excuus: "dat komt later wel. FNV bondgenoten is<br />

voorstan<strong>de</strong>r van een verplichte jaarlijkse keuring, net zoals <strong>de</strong> APK voor auto's.<br />

3. De vakbekwaamheid van <strong>de</strong> pallet! heftruckchauffeur<br />

Een heftruck is een moordwapen in het bedrijf, net als een auto op <strong>de</strong> weg of een<br />

scooter op het fietspad. Beslissend is vooral hoe werknemers er mee omgaan.<br />

Volgens <strong>de</strong> Arbowet moet <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r "specifiek <strong>de</strong>skundig" zijn om <strong>met</strong> een<br />

vorkheftruck te mogen werken. Elke heftruckchauffeur moet inzicht hebben in <strong>de</strong><br />

gevaren, hij moet zich bewust zijn van <strong>de</strong> risico's en hij moet kunnen han<strong>de</strong>len<br />

volgens <strong>de</strong> veiligheidsregels. Roekeloos rij<strong>de</strong>n en machogedrag <strong>met</strong> een<br />

vorkheftruck zijn uit <strong>de</strong>n boze.<br />

Een veilige werkomgeving<br />

Denk hierbij aan zaken als: zoveel mogelijk vorkheftruckverkeer en werknemers te<br />

voet schei<strong>de</strong>n; vloer vrijhou<strong>de</strong>n van obstakels en oneffenhe<strong>de</strong>n, voldoen<strong>de</strong> ruimte in<br />

magazijnen om te manoeuvreren, informatie over maximaallaadgewicht op<br />

stellingen, aanrijdbeveiligingen, belijning voor loop- en rijgebied aanbrengen op <strong>de</strong><br />

19


Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

werkvloer, plaatsen <strong>met</strong> weinig zicht afschermen (bijv. <strong>de</strong>uren waardoor werknemers<br />

direct <strong>de</strong> werk zone van vorkheftrucks binnenstappen) etc. voor laadstations van<br />

tractiebatterijen (explosiegevaar!) gel<strong>de</strong>n specifieke eisen (rookverbod, goe<strong>de</strong><br />

ventilatie, explosievrij elektra, persoonlijke beschermingsmid<strong>de</strong>len als bril,<br />

handschoenen en schort in verband <strong>met</strong> bijvullen van accuzuur).<br />

4. Een goe<strong>de</strong> werkorganisatie en toezicht<br />

Het is belangrijk dat er goe<strong>de</strong> afspraken zijn over het werken <strong>met</strong> <strong>de</strong> vorkheftruck.<br />

Wanneer er zich voetgangers in <strong>de</strong> werk zone bevin<strong>de</strong>n is een bedrijfsverkeersreglement<br />

verplicht. Leidinggeven<strong>de</strong>n moeten toezicht hou<strong>de</strong>n op <strong>de</strong>ze<br />

afspraken en ook op zaken als werken zon<strong>de</strong>r hoge werkdruk, inachtneming van<br />

veiligheidsvoorschriften, werktij<strong>de</strong>n, voldoen<strong>de</strong> pauzes, communicatie bij<br />

la<strong>de</strong>n/lossen, voorkomen van oneigenlijk gebruik, enzovoort.<br />

5. Persoonlijke beschermingsmid<strong>de</strong>len<br />

De volgen<strong>de</strong> persoonlijke beschermingsmid<strong>de</strong>len zijn verplicht:<br />

Veiligheidsschoenen, niet alleen voor <strong>de</strong> vorkheftruckchauffeur maar ook voor<br />

<strong>de</strong> werknemers die in gebie<strong>de</strong>n komen waar vorkheftrucks rij<strong>de</strong>n.<br />

Passen<strong>de</strong> kleding: isolerend bij kou, tocht en vocht; warmte werend in een<br />

extreem warme omgeving.<br />

Veiligheidsgor<strong>de</strong>l (verplicht bij nieuwe vorkheftrucks; voorkomt bij kanteling<br />

dat bestuur<strong>de</strong>rs impulsief van <strong>de</strong> vorkheftruck of kooiconstructie terecht<br />

komen).<br />

Eventueel aanvullen<strong>de</strong> persoonlijke beschermingsmid<strong>de</strong>len, zoals<br />

handschoenen, gehoorbescherming e.d.<br />

6. Een16 en 17 -jarige heftruck/ <strong>stapelaar</strong> chauffeurs<br />

Een 16 of 17 -jarige mag slecht on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>skundig toezicht een vorkheftruck besturen.<br />

Wanneer een 16 of 17 -jarige geen <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijke opleiding tot heftruckchauffeur heeft<br />

gehad, is het sterk af te ra<strong>de</strong>n om hem op <strong>de</strong> vorkheftruck te laten rij<strong>de</strong>n. Continu<br />

toezicht is dan vereist en dat is meestal niet haalbaar. In principe mogen alleen<br />

werknemers van 18 jaar of ou<strong>de</strong>r een vorkheftruck besturen.<br />

7. Gezondheidsaspecten<br />

Uit on<strong>de</strong>rzoek is gebleken dat een continue en langdurige blootstelling aan schokken<br />

en trillingen op het lichaam tot gezondheidsscha<strong>de</strong> kan lei<strong>de</strong>n. Van belang is<br />

daarom dat <strong>de</strong> vloer en <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rsstoel in goe<strong>de</strong> staat zijn en dat werknemers<br />

niet te lang achter elkaar op <strong>de</strong> vorkheftruck werken. Daarom mogen ze niet meer in<br />

bedrijfspan<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n gebruikt.<br />

Waar dit nog wel het geval is moet <strong>de</strong> werkgever in een plan kunnen aangeven<br />

wanneer hij <strong>de</strong>ze gaat vervangen (op zo kort mogelijke termijn) en eventueel welke<br />

tij<strong>de</strong>lijke maatregelen hij neemt (roetvangers <strong>met</strong> wasinstallatie). De elektrisch<br />

aangedreven vorkheftruck is het beste alternatief. De vorkheftruck op gasinstallatie<br />

levert ook een uitstoot aan gevaarlijke stoffen op.<br />

Pas op voor het "even" alleen en <strong>met</strong> <strong>de</strong> hand tillen of dragen van zware of<br />

onhan<strong>de</strong>lbare ladingen. Te zware lichamelijke belasting en onergonomische<br />

werkhoudingen kunnen lei<strong>de</strong>n tot acute klachten of slijtage aan rug, nek, schou<strong>de</strong>rs<br />

en le<strong>de</strong>maten.<br />

20


21<br />

Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Samenvatting t.b.v. examen/toets<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

<br />

De chauffeur moet zo <strong>met</strong> <strong>de</strong> truck omgaan dat er geen gevaar voor hem en<br />

an<strong>de</strong>ren kan ontstaan.<br />

Meerij<strong>de</strong>n op een heftruck is te alle tij<strong>de</strong>n verbo<strong>de</strong>n.<br />

Personen tillen zon<strong>de</strong>r personenkooi is niet toegestaan.<br />

Als er aan het openbaar verkeer wordt <strong>de</strong>elgenomen moet men aan <strong>de</strong>, daarvoor<br />

gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> wettelijke voorschriften voldoen (langzaam rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> motorvoertuigen).<br />

Hellingbanen moeten altijd omhoog vooruit gere<strong>de</strong>n en achteruit afgere<strong>de</strong>n. De<br />

bestuur<strong>de</strong>r is en blijft verantwoor<strong>de</strong>lijk voor alles wat tij<strong>de</strong>ns het la<strong>de</strong>n en lossen<br />

voorvalt.<br />

De bestuur<strong>de</strong>r is verplicht mankementen van <strong>de</strong> heftruck te mel<strong>de</strong>n bij het bevoegd<br />

gezag.<br />

Nooit roken of open vuur bij accu's en laadstations.<br />

Bij verlaten van <strong>de</strong> truck: motor stopzetten, handrem aanzetten, lepels op <strong>de</strong> grond<br />

en <strong>de</strong> sleutels uitnemen.<br />

Bij onoverzichtelijke plaatsen <strong>de</strong> claxon gebruiken.<br />

Altijd <strong>de</strong> last neigen en ongeveer 10 cm van <strong>de</strong> grond vervoeren. Let op drempels<br />

e.d.<br />

Nooit een last heffen tij<strong>de</strong>ns het rij<strong>de</strong>n. Dus la<strong>de</strong>n en lossen vanuit stilstand.<br />

Alle hefbewegingen maken vanuit stilstand.<br />

Zoveel mogelijk achteruit rij<strong>de</strong>n en in rijrichting blijven kijken (stapvoets rij<strong>de</strong>n).<br />

De last altijd geheel in <strong>de</strong> hiel van <strong>de</strong> vork vervoeren.<br />

Let op je voeten naast <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l lopen.<br />

Afhankelijk van <strong>de</strong> last <strong>de</strong> juiste PBM's gebruiken. Bijvoorbeeld een veiligheidshelm,<br />

bril of handschoenen.<br />

Alvorens <strong>met</strong> <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n te beginnen, <strong>de</strong> nodige verplichte controles<br />

uitvoeren (rem, handrem, olielekkage, hydrauliekslangen).<br />

Probeer, binnen een bedrijf waar meer<strong>de</strong>re trucks rij<strong>de</strong>n, protocollen af te spreken.<br />

Bij grote bedrijven is dit geregeld zelfs <strong>met</strong> verkeerslichten.<br />

Ons examen bestaat uit een 20 toets vragen (meerkeuze) en een<br />

rijvaardigheidstoets waar ten minste 3 laadsituaties in het praktijkexamen moeten<br />

wor<strong>de</strong>n opgenomen.<br />

Succes!


22<br />

Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />

Checklist veilig werken <strong>met</strong> trucks<br />

Deze checklist biedt <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> hoofdlijnen van het veilig werken <strong>met</strong><br />

vorkheftrucks/<strong>stapelaar</strong>s e.d. te toetsen, mogelijke problemen te signaleren en <strong>de</strong>ze<br />

bespreekbaar te maken. Er wordt niet uitputtend ingegaan op alle technische<br />

vereisten rond het werken <strong>met</strong> vorkheftrucks. Daarvoor is <strong>de</strong> regelgeving te complex,<br />

dat vereist maatwerk voor <strong>de</strong> situatie in <strong>de</strong> bedrijven. Als je een vraag niet kunt<br />

beantwoor<strong>de</strong>n, is het zaak om binnen het bedrijf of daarbuiten naar aanvullen<strong>de</strong><br />

informatie op zoek te gaan.<br />

CHECKLIST JA NEE<br />

1. Wordt <strong>de</strong> truck jaarlijks gekeurd en on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n?<br />

2. Wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rhoud en keuring door een <strong>de</strong>skundige (erkend<br />

bedrijf) uitgevoerd?<br />

3. Is <strong>de</strong> truck vrij van scha<strong>de</strong>, slijtage en mankementen?<br />

4. Is <strong>de</strong> truck voorzien van alle verplichte veiligheidsvoorzieningen?<br />

5. Is er een CE-markering/verklaring van overeenstemming?<br />

(vanaf 01-01-1996)<br />

6. Is er een gebruikershandleiding beschikbaar?<br />

7. Wordt een on<strong>de</strong>rhouds- en storingsregister bijgehou<strong>de</strong>n?<br />

8. Wor<strong>de</strong>n mankementen snel verholpen?<br />

9. Zijn hulpmid<strong>de</strong>l (voorzetmid<strong>de</strong>len) in goe<strong>de</strong> staat?<br />

10. Is <strong>de</strong> truckbediener vakbekwaam (Zie ook informatie in het<br />

vorkheftruckrijbewijs)<br />

11. Beschikt <strong>de</strong> chauffeur over een <strong>de</strong>skundigheidscertificaat<br />

(bewijs)?<br />

12. Is <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> opleiding en het examen goed (theorie +<br />

praktijk- onafhankelijke toetsing)?<br />

13. Is <strong>de</strong> chauffeur in <strong>de</strong> praktijk capabel gebleken? (is op <strong>de</strong> hoogte<br />

van <strong>de</strong> gevaren, past veilige werk<strong>met</strong>ho<strong>de</strong>n toe, is vaardig in <strong>de</strong><br />

bediening / besturing, werkt rustig, geconcentreerd).<br />

14. Is <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r bestand tegen verbo<strong>de</strong>n han<strong>de</strong>lingen?<br />

(werknemer op lepels of truck meenemen)<br />

15. Is er schriftelijk instructie materiaal op <strong>de</strong> werkplek?

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!