Werken met de stapelaar
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Werken</strong> <strong>met</strong> <strong>de</strong> <strong>stapelaar</strong>
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Routebeschrijving<br />
Contact<br />
ATO BEDRIJFSTRAININGEN<br />
Pallasweg 28 8938 AS Leeuwar<strong>de</strong>n<br />
Tel: 088 054 0000 / 06 13 08 33 38<br />
info@ato-training.nl<br />
2
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Voorwoord.<br />
Stapelaars, reachtrucks, heftrucks, pallettrucks komen momenteel op veel bedrijven<br />
voor. Het werken <strong>met</strong> <strong>de</strong>ze trucks lijkt eenvoudig, toch zijn het werktuigen welke<br />
on<strong>de</strong>rschat wor<strong>de</strong>n in verband <strong>met</strong> <strong>de</strong> veiligheid. Jaarlijks komen er teveel<br />
ongevallen voor.<br />
Dit lesboekje is ter on<strong>de</strong>rsteuning van het rijvaardigheidsexamen voor bestuur<strong>de</strong>rs /<br />
bedieners.<br />
Als bestuur<strong>de</strong>r / bediener moet je weten wat een truck wel en niet kan, en wor<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> eisen als bestuur<strong>de</strong>r aan je gesteld me<strong>de</strong> door <strong>de</strong> Arbo-regelgeving.<br />
De Arbeidsinspectie kan en mag controleren of u wel dan niet over een<br />
rijvaardigheidscertificaat beschikt.<br />
Training moet aantoonbaar zijn (specifieke kennis).<br />
Eisen truckbestuur<strong>de</strong>r:<br />
• Moet veilig en goed kunnen rij<strong>de</strong>n / bedienen en <strong>de</strong> gevaren kennen.<br />
• Moet aantoonbaar getraind zijn ( liefst op eigen werkplek.)<br />
• Moet inzicht hebben in lastdiagrammen.<br />
• Moet kennis hebben van <strong>de</strong> Arbo -regelgeving.<br />
• Moet inzicht hebben in het on<strong>de</strong>rhoud van <strong>de</strong> truck<br />
• Moet een accu kunnen wisselen en of aansluiten laadstation.<br />
• Moet op <strong>de</strong> hoogte zijn van <strong>de</strong> veiligheidsvoorzieningen incl. brandblussers.<br />
• Moet kennis van lading / gewichten /af<strong>met</strong>ingen hebben.<br />
• Moet rekening hou<strong>de</strong>n <strong>met</strong> an<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> omgeving.( art 10/11/19 )<br />
• Moet ten minste 18 jaar zijn (werken tussen 16 en 18 jaar is enkel toegestaan<br />
on<strong>de</strong>r toezicht van ou<strong>de</strong>re ervaren persoon).<br />
Giekerk,<br />
J. Folkertsma<br />
© 2010 ATO-Bedrijfstrainingen.<br />
Alle rechten voorbehou<strong>de</strong>n. Niets uit <strong>de</strong>ze uitgave mag wor<strong>de</strong>n verveelvoudigd, opgeslagen<br />
In een bestand of openbaar gemaakt wor<strong>de</strong>n, op welke wijze dan ook.<br />
3
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Inhoud<br />
Veiligheid pagina 3<br />
De <strong>stapelaar</strong> pagina 4,5<br />
Controle pagina 6<br />
On<strong>de</strong>rhoud pagina 9<br />
<strong>Werken</strong> <strong>met</strong> <strong>de</strong> <strong>stapelaar</strong> pagina 10<br />
Exameneisen pagina 16<br />
Samenvatting t.b.v. examen/toets pagina 20<br />
Checklist pagina 21<br />
4
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Veiligheid<br />
Volgends <strong>de</strong> huidige Arbo-wet (<strong>de</strong> Arbeidsomstandighe<strong>de</strong>nwet) moet ie<strong>de</strong>re<br />
bestuur<strong>de</strong>r kunnen aantonen dat hij over "Specifieke kennis" beschikt.<br />
De <strong>stapelaar</strong> is een risicovol werktuig waar te vaak ongelukken mee gebeuren.<br />
De bestuur<strong>de</strong>r moet weten wat een bepaal<strong>de</strong> truck mag tillen, kan tillen, hoe te<br />
on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n en hoe er veilig mee te werken. Ook moet hij (indien aanwezig) het<br />
lastendiagram kunnen lezen, weten welke last hij / zij vervoert en eenvoudig<br />
on<strong>de</strong>rhoud aan <strong>de</strong> truck kunnen plegen.<br />
Mocht u niet kunnen aantonen dat u over een certificaat beschikt, dan mag <strong>de</strong><br />
Arbeidsinspectie bekeuren via het "Lik op Stuk" beleid. De bestuur<strong>de</strong>r moet tenminste<br />
18 jaar zijn, maar vanaf 16 jaar mag je een truck besturen; enkel on<strong>de</strong>r toezicht van<br />
een ou<strong>de</strong>re <strong>de</strong>skundige.<br />
Mocht u een ongeluk veroorzaken en u beschikt niet over <strong>de</strong> juiste documenten dan<br />
loopt u kans ook nog <strong>met</strong> een letselscha<strong>de</strong> advocaat in aanraking te komen.<br />
Een bevoeg<strong>de</strong> truckbestuur<strong>de</strong>r moet altijd bewust blijven van zijn / haar<br />
verantwoor<strong>de</strong>lijkheid. Te vaak gaat er iets mis!<br />
De meest voorkomen<strong>de</strong> ongelukken:<br />
• Aanrijdingen.<br />
• Vallen van een hoogte.<br />
• Het vallen van een instabiele last.<br />
• Beklemd raken tussen <strong>de</strong> truck en last.<br />
• Kantelen van heftruck.<br />
• Verkeerd afstappen.<br />
• Heftruck /<strong>stapelaar</strong> valt van laadplatform / laadklep<br />
• Schuiven<strong>de</strong> lading.<br />
• Vallen<strong>de</strong> vorken bij verstellen.<br />
• Technische mankementen.<br />
• Geen vlakke vloer.<br />
• Rij<strong>de</strong>n <strong>met</strong> hoge lasten.<br />
• Voetletsel<br />
• Gekneus<strong>de</strong> ribben.<br />
5
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
De <strong>stapelaar</strong><br />
De <strong>stapelaar</strong> / pallet truck is een risicovol werktuig in verband <strong>met</strong> smalle wielbasis en<br />
<strong>de</strong> zware lasten die getild kunnen wor<strong>de</strong>n <strong>met</strong> daarnaast <strong>de</strong> grote afzethoogte kan<br />
het geheel re<strong>de</strong>lijk onstabiel wor<strong>de</strong>n. Nieuwe trucks moeten voorzien zijn van CE<br />
markering. Dit geeft aan dat <strong>de</strong> truck volgens Europese Richtlijnen voldoet aan <strong>de</strong><br />
veiligheidsstandaard.<br />
De truck bestaat uit <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len:<br />
• Bestuur<strong>de</strong>rsplaats Nr. 6<br />
• Contragewicht Nr. 3<br />
• Hefmast Nr. 4<br />
• Lepels.<br />
• Noodstop Nr. 2<br />
• Buikknop Nr. 1<br />
• Sensor wel of niet op het platvorm Nr. 6<br />
• Steunen Nr. 5<br />
• Draagvermogen plaat Nr. 8<br />
6
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Draagvermogenplaat<br />
Op <strong>de</strong> naamplaat zijn <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> gegevens aangegeven:<br />
A. Type truck<br />
B. Draagvermogen in KG afhankelijk van <strong>de</strong> afstand van het zwaartepunt en <strong>de</strong><br />
hefhoogte.<br />
C. Hefhoogte van <strong>de</strong> grond in mm(*).<br />
(*) Met hefhoogte van <strong>de</strong> vorken (HS) wordt <strong>de</strong> som H3 (hefhoogte vorken) + S<br />
(hoogte vorken) bedoeld.<br />
7
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Controle<br />
Alvorens <strong>met</strong> het werk te beginnen moet een goe<strong>de</strong>, eenvoudige controle<br />
uitgevoerd wor<strong>de</strong>n. We kennen een dagelijkse controle (bestuur<strong>de</strong>r) en een<br />
periodieke (maan<strong>de</strong>lijkse TO) controle.<br />
Dagelijkse controle<br />
Rondje heftruck<br />
• Ban<strong>de</strong>n - scheuren, vervorming, evt. spanning.<br />
• Assen - verpakkingsmateriaal.<br />
• Controle instrumenten.<br />
• Oliepeil tillen / zakken.<br />
• Claxon.<br />
• Personen platform moet automatisch omhoog.<br />
• Lepels - is <strong>de</strong> borging aanwezig?<br />
• Noodstop controleren.<br />
• Bedieningshan<strong>de</strong>l controleren.<br />
We nemen plaats achter <strong>de</strong> truck en doen <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> han<strong>de</strong>lingen;<br />
• Starten / contact.<br />
• Controle hefmast - lepels omhoog bewegen (moet in een vloeien<strong>de</strong><br />
beweging gaan bij te weinig hydrauliekolie gaan <strong>de</strong> lepels schokkerig<br />
omhoog).<br />
• De claxon controleren.<br />
• De remmen controleren d.m.v. han<strong>de</strong>l bewegen.<br />
• Klein stukje naar achteren rij<strong>de</strong>n en kijken of er een olievlek op <strong>de</strong> vloer ligt.<br />
Stuurinrichting op speling controleren.<br />
• Noodstop controleren.<br />
• Bedieningshan<strong>de</strong>l testen.<br />
• Milieu: olielekkage controleren.<br />
• Nb. noodstop enkel in nood gebruiken, niet als stopknop (scha<strong>de</strong> aan<br />
elektronica)<br />
NOODSTOP!!! Is geen dagelijkse stopknop.<br />
8
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Sommige trucks zijn uitgerust <strong>met</strong> een<br />
platvorm en heupsteunen.<br />
<br />
Indien in stand A (lopen) moet <strong>de</strong> z.g. buikknop in werking zijn.<br />
De meeste trucks hebben vervolgens een langzame rijsnelheid.<br />
• Indien in stand B zijn <strong>de</strong> meeste knoppen uitgeschakeld.<br />
(Rij<strong>de</strong>n sneller).<br />
Accu controle: Let op bedrading, indien<br />
nodig water toevoegen.<br />
Let op: Altijd la<strong>de</strong>r afzetten vervolgens<br />
verbinding verbreken en juiste PBM’s<br />
gebruiken (Bril, Handschoen, e.d.)<br />
9
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Alle knoppen vooraf testen!<br />
Maan<strong>de</strong>lijkse controle: uitvoering: Technische Dienst niet <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rs.!!<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Accu controleren.<br />
Remolie.<br />
Hydrauliekolie.<br />
Kettingspanning.<br />
Lepeldikte.<br />
Koeling.<br />
Doorsmeren.<br />
Controle op beschadiging hydrauliek slangen.<br />
Ban<strong>de</strong>n.<br />
Veiligheidsvoorzieningen.<br />
Ie<strong>de</strong>re truck en laadstation, die beschikbaar gesteld wordt aan werknemers, moet<br />
conform Arboregelgeving gekeurd zijn. Deze keuring moet, afhankelijk van <strong>de</strong><br />
werkzaamhe<strong>de</strong>n, periodiek uitgevoerd wor<strong>de</strong>n. Het beste is één keer per jaar. Men<br />
spreekt afhankelijk van <strong>de</strong> risico inventarisatie van een periodieke keuring. Het is een<br />
veiligheidskeuring. Bijvoorbeeld: Vebit keuring en/of BMWT. Nieuwe trucks moeten<br />
voorzien zijn van een CE keurmerk zijn het eerste jaar vrijgesteld van keuring.<br />
Tevens zijn er eisen aan laadstations: vochtdichte vloer, brandblussers, en goe<strong>de</strong><br />
ventilatie. (De NPR 3299/ ATEX).<br />
10
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
On<strong>de</strong>rhoud<br />
Het on<strong>de</strong>rhoud van een truck kunnen we op<strong>de</strong>len in:<br />
Dagelijks on<strong>de</strong>rhoud:<br />
Rondje heftruck: uit te voeren door <strong>de</strong> bediener van <strong>de</strong> truck.<br />
Batterij indicator<br />
Claxon<br />
Olie lekkage<br />
Looprem<br />
Noodstop<br />
Beschadigingen<br />
Mast e.d. bekabeling.<br />
Periodiek on<strong>de</strong>rhoud<br />
Wordt uitgevoerd op intervallen bijv. Na ie<strong>de</strong>re 500 of 750 draaiuren.<br />
TD werkzaamhe<strong>de</strong>n conform on<strong>de</strong>rhoudsboek.<br />
O.a. chassis, steunarmen, aandrijfmotor, hydraulisch systeem remmen, wielen,<br />
ban<strong>de</strong>n, olie.<br />
11
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
<strong>Werken</strong> <strong>met</strong> <strong>de</strong> <strong>stapelaar</strong><br />
Een bestuur<strong>de</strong>r moet <strong>de</strong> lasten kennen en moet ook het lastdiagram en / of <strong>de</strong><br />
vorkendiagram) van <strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> truck kunnen beoor<strong>de</strong>len en waar het<br />
zwaartepunt zich bevindt. Alle werkzaamhe<strong>de</strong>n moeten veilig uitgevoerd wor<strong>de</strong>n.<br />
Breedte pallet: we gaan altijd uit van het hart van <strong>de</strong> pallet.<br />
Indien er meer getild wordt dan wat is toegestaan kan dit lij<strong>de</strong>n tot ongevallen.<br />
Hoe hoger je tilt hoe min<strong>de</strong>r je mag tillen!!!!!!<br />
Pakken zakken en rij<strong>de</strong>n<br />
Lastendiagram:<br />
Uitleg Lastendiagram:<br />
We hebben een europallet op <strong>de</strong> lepels (lengte 120 cm).<br />
We kijken altijd naar het mid<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> pallet = 60 cm.<br />
We tillen <strong>de</strong> pallet 4.50 <strong>met</strong>er.<br />
Dan mag <strong>de</strong> pallet max. 3000 kg wegen!<br />
12
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
4.70 m. Hoogte 780 KG<br />
13
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Draagvermogenplaat<br />
14
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Gebruik trucks:<br />
Je kan op 2 manieren meerij<strong>de</strong>nd I meelopend<br />
T Platform omhoog (veiligheid) Langzaam.<br />
S Platform omlaag hoge snelheid.<br />
15
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Het rij<strong>de</strong>n <strong>met</strong> <strong>de</strong> trucks:<br />
Nooit collega’s mee laten<br />
rij<strong>de</strong>n<br />
Let op je voeten<br />
Altijd claxon gebruiken bij<br />
onoverzichtelijke plaatsen<br />
Bestuur<strong>de</strong>r als eerste door<br />
een ventilatiegordijn<br />
Nooit trucks slepen bij<br />
storing.<br />
Bij het afstappen eerst<br />
platform omhoog.<br />
Sommige trucks mag je<br />
on<strong>de</strong>rlading vervoeren (niet altijd)<br />
toegestaan.<br />
16
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
La<strong>de</strong>n<br />
Controleer het volgen<strong>de</strong>:<br />
1. Is <strong>de</strong> lading correct gestapeld.<br />
2. Zijn <strong>de</strong> vorken op <strong>de</strong> juiste te.<br />
3. Past <strong>de</strong> pallet op <strong>de</strong> stelling.<br />
1. Stop <strong>de</strong> truck vlak voor <strong>de</strong> lading en breng <strong>de</strong> hefmast verticaal<br />
2. Breng <strong>de</strong> vorken in lijn <strong>met</strong> <strong>de</strong> plaats van insteken<br />
3. Rij vooruit en steek <strong>de</strong> vorken in <strong>de</strong> pallet en til 10 cm omhoog.<br />
4. Kijk achterom en rij langzaam achteruit.<br />
5. Laat <strong>de</strong> last zakken<br />
6. Kijk opnieuw achterom en rij achteruit.<br />
7. Laat <strong>de</strong> last tot ongeveer 10 cm boven <strong>de</strong> grond zakken<br />
8.<br />
Breng <strong>de</strong> hefmast achterover (neigen).<br />
9. Rij <strong>de</strong> last naar <strong>de</strong> gewenste plaats.<br />
Lossen:<br />
Controleer het volgen<strong>de</strong>: Is <strong>de</strong> lading in balans en goed gestapeld?<br />
1. Stop langzaam als <strong>de</strong> stapelplaats is bereikt.<br />
2. Breng <strong>de</strong> hefmast in verticale positie.<br />
3. Controleer <strong>de</strong> lepels vlak on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> pallet.<br />
4. Rij langzaam vooruit.<br />
5. Breng nu <strong>de</strong> last precies boven het punt van lossen.<br />
6. Kijk achterom en trek <strong>de</strong> vorken on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> lading vandaan.<br />
Neigstand is <strong>de</strong> rij positie van een gecertificeer<strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r!<br />
De truck parkeren<br />
1. Zet <strong>de</strong> truck stil en stand neutraal<br />
2. Stuur arm los staat nu op <strong>de</strong> rem.<br />
3. Plaats <strong>de</strong> vorken in <strong>de</strong> laagste stand.<br />
4. Schakel <strong>de</strong> truck uit (nooit via <strong>de</strong> noodstop) dit veroorzaakt scha<strong>de</strong>.<br />
5. Sleutel uit halen.<br />
17
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Exameneisen<br />
Controle en on<strong>de</strong>rhoud<br />
1. De <strong>de</strong>elnemer kan een truck op <strong>de</strong> belangrijkste technische punten controleren.<br />
2. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> veiligheidsvoorzieningen van een truck controleren.<br />
3. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> tractiebatterij en bijbehoren<strong>de</strong> voorzieningen controleren.<br />
4. De <strong>de</strong>elnemer kan on<strong>de</strong>rhoudshan<strong>de</strong>lingen <strong>met</strong> betrekking tot <strong>de</strong> belangrijkste<br />
technische punten uitvoeren.<br />
5. De <strong>de</strong>elnemer kan on<strong>de</strong>rhoudshan<strong>de</strong>lingen <strong>met</strong> betrekking tot <strong>de</strong><br />
veiligheidsvoorzieningen uitvoeren.<br />
6. De <strong>de</strong>elnemer kan on<strong>de</strong>rhoudshan<strong>de</strong>lingen <strong>met</strong> betrekking tot <strong>de</strong> tractiebatterij en<br />
bijbehoren<strong>de</strong> voorzieningen <strong>met</strong> inachtneming van <strong>de</strong> milieuvoorschriften uitvoeren.<br />
7. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> werking van <strong>de</strong> belangrijkste on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>len van een truck<br />
omschrijven.<br />
8. De <strong>de</strong>elnemer kan controle- en on<strong>de</strong>rhoudswerkzaamhe<strong>de</strong>n <strong>met</strong> betrekking tot<br />
scha<strong>de</strong> en lekkages uitvoeren.<br />
Gebruik<br />
9. De <strong>de</strong>elnemer kan op <strong>de</strong> juiste manier <strong>met</strong> een truck <strong>met</strong> verschillen<strong>de</strong> typen<br />
hefmasten en verschillen<strong>de</strong> soorten pallets / lading omgaan <strong>met</strong> inachtneming van<br />
het lastdiagram.<br />
10. De <strong>de</strong>elnemer kan op juiste wijze bijzon<strong>de</strong>re verrichtingen uitvoeren rekening<br />
hou<strong>de</strong>nd <strong>met</strong> het terrein, <strong>de</strong> last, <strong>de</strong> stabiliteit, <strong>de</strong> rijroute en <strong>de</strong> eigenschappen van<br />
<strong>de</strong> truck.<br />
11. De <strong>de</strong>elnemer kan op juiste wijze <strong>met</strong> een truck voor- en achteruitrij<strong>de</strong>n rekening<br />
hou<strong>de</strong>nd <strong>met</strong> <strong>de</strong> weersomstandighe<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> aanwezigheid van personen, het<br />
terrein, <strong>de</strong> last, <strong>de</strong> stabiliteit, <strong>de</strong> rij route en <strong>de</strong> eigenschappen van het voertuig.<br />
12. De <strong>de</strong>elnemer kan goe<strong>de</strong>ren op <strong>de</strong> juiste manier op een pallet vastzetten.<br />
13. De <strong>de</strong>elnemer kan zorgvuldig en efficiënt <strong>met</strong> een truck werken.<br />
14. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> <strong>de</strong>finitie van bouwhoogte, hefhoogte, doorrijhoogte en vrije<br />
hefhoogte geven.<br />
15. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> kenmerken van <strong>de</strong> meest voorkomen<strong>de</strong> transportmid<strong>de</strong>len<br />
noemen.<br />
16. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> technische bediening van het hefmechanisme, neig<br />
mechanisme, ragmechanisme en <strong>de</strong> hydraulische voorzetapparatuur omschrijven.<br />
17. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> werking van het hefmechanisme, neigmechanisme en <strong>de</strong><br />
hydraulische voorzetapparatuur omschrijven.<br />
18. De <strong>de</strong>elnemer kan een lastdiagram van een truck interpreteren en toepassen.<br />
Veiligheid en verkeer<br />
19. De <strong>de</strong>elnemer kan veiligheidspunten ten aanzien van passeren van onoverzichtelijke<br />
doorgangen/bochten, vervoer/heffen van personen, rijsnelheid en vervoer van<br />
lasten <strong>met</strong> een afwijkend zwaartepunt noemen.<br />
20. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> uitvoeringseisen van een truck noemen.<br />
21. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> veiligheidspunten ten aanzien van het la<strong>de</strong>n van<br />
tractiebatterijen noemen.<br />
22. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> persoonlijke veiligheidsregels naleven.<br />
23. De <strong>de</strong>elnemer kan op een juiste en veilige wijze goe<strong>de</strong>ren op bijbehoren<strong>de</strong> pallets,<br />
afhankelijk van aard, gewicht, volume en verpakking stapelen.<br />
24. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> veiligheidsregels tij<strong>de</strong>ns het rij<strong>de</strong>n <strong>met</strong> een heftruck naleven.<br />
25. De <strong>de</strong>elnemer kan <strong>de</strong> heftruck op een veilige plaats en op <strong>de</strong> juiste wijze parkeren<br />
rekening hou<strong>de</strong>nd <strong>met</strong> <strong>de</strong> veiligheidsregels.<br />
18
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Controle door <strong>de</strong> Arbeidsinspectie<br />
De Arbeidsinspectie heeft bij het constateren van overtredingen diverse<br />
bevoegdhe<strong>de</strong>n. Naast het waarschuwen en het maken van dwingen<strong>de</strong> afspraken<br />
heeft <strong>de</strong> inspecteur <strong>de</strong> bevoegdheid tot stillegging van werk of het aan <strong>de</strong> ketting<br />
leggen van mobiele arbeidsmid<strong>de</strong>len. Het opleggen van boetes eventueel het<br />
opmaken van proces-verbaal in geval van een misdrijf (dat laatste in het geval dat<br />
bij herhaling of willens en wetens een<br />
ernstige overtreding wordt begaan). De mate van ingrijpen is vooral afhankelijk van<br />
<strong>de</strong> ernst van <strong>de</strong> overtreding, an<strong>de</strong>rs gezegd <strong>de</strong> ernst van het gevaar op <strong>de</strong> werkplek<br />
z.g. lik op stuk beleid.<br />
Veilig en gezond werken <strong>met</strong> heftrucks<br />
De volgen<strong>de</strong> tien aandachtsgebie<strong>de</strong>n bepalen samen het veiligheidsniveau van het<br />
werken <strong>met</strong> vorkheftrucks. Hieron<strong>de</strong>r komen bovendien enkele gezondheidsrisico's<br />
kort aan bod.<br />
1. De veiligheidseisen aan <strong>de</strong> vorkheftruck<br />
Elke werkgever is verplicht zijn werknemers <strong>met</strong> veilige arbeidsmid<strong>de</strong>len te laten<br />
werken. Een heftruckleverancier mag geen trucks afleveren die niet voldoet aan <strong>de</strong><br />
in Europa gestel<strong>de</strong> veiligheidseisen. De leverancier is aansprakelijk voor <strong>de</strong> sterkte en<br />
<strong>de</strong> kantelveiligheid van <strong>de</strong> truck, voor <strong>de</strong> veiligheidsvoorzieningen en voor <strong>de</strong><br />
veiligheidsinformatie. Bij <strong>de</strong> truck moeten altijd een instructieboekje en technische<br />
specificaties meegeleverd wor<strong>de</strong>n. Enkele veiligheidsvoorzieningen zijn- handrem,<br />
claxon, veiligheidskooi tegen vallen<strong>de</strong> voorwerpen, stroomverbreker-do<strong>de</strong>mansknop<br />
bij elektrische vorkheftrucks. Veiligheidsinformatie is- lastaanduiding van <strong>de</strong><br />
toelaatbare werklast en pictogrammen die het verbod om op <strong>de</strong> lepels of on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
geheven last te gaan staan uitbeel<strong>de</strong>n. De werkgever is en blijft verantwoor<strong>de</strong>lijk<br />
voor het beschikbaar stellen van heftrucks die aan <strong>de</strong> veiligheidseisen voldoen.<br />
2. De goe<strong>de</strong> staat van <strong>de</strong> heftruck<br />
De heftruck en <strong>de</strong> bijbehoren<strong>de</strong> hulpmid<strong>de</strong>len zoals vatenklem, pallets e.d. moeten<br />
altijd in goe<strong>de</strong> staat zijn. Alleen dan kan er veilig mee gewerkt wor<strong>de</strong>n. Dit vereist<br />
regelmatige controle, tijdig on<strong>de</strong>rhoud en direct herstel van zaken die kapot zijn. In<br />
<strong>de</strong> Arbowet staat dat "regelmatig on<strong>de</strong>rhoud" en "goe<strong>de</strong> staat" van<br />
arbeidsmid<strong>de</strong>len verplicht zijn. In <strong>de</strong> praktijk gaat hier nog veel fout. Keuring van<br />
vorkheftrucks gebeurt slecht of helemaal niet. Het keuringsrapport verdwijnt vaak in<br />
<strong>de</strong> la van <strong>de</strong> baas, <strong>met</strong> het excuus: "dat komt later wel. FNV bondgenoten is<br />
voorstan<strong>de</strong>r van een verplichte jaarlijkse keuring, net zoals <strong>de</strong> APK voor auto's.<br />
3. De vakbekwaamheid van <strong>de</strong> pallet! heftruckchauffeur<br />
Een heftruck is een moordwapen in het bedrijf, net als een auto op <strong>de</strong> weg of een<br />
scooter op het fietspad. Beslissend is vooral hoe werknemers er mee omgaan.<br />
Volgens <strong>de</strong> Arbowet moet <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r "specifiek <strong>de</strong>skundig" zijn om <strong>met</strong> een<br />
vorkheftruck te mogen werken. Elke heftruckchauffeur moet inzicht hebben in <strong>de</strong><br />
gevaren, hij moet zich bewust zijn van <strong>de</strong> risico's en hij moet kunnen han<strong>de</strong>len<br />
volgens <strong>de</strong> veiligheidsregels. Roekeloos rij<strong>de</strong>n en machogedrag <strong>met</strong> een<br />
vorkheftruck zijn uit <strong>de</strong>n boze.<br />
Een veilige werkomgeving<br />
Denk hierbij aan zaken als: zoveel mogelijk vorkheftruckverkeer en werknemers te<br />
voet schei<strong>de</strong>n; vloer vrijhou<strong>de</strong>n van obstakels en oneffenhe<strong>de</strong>n, voldoen<strong>de</strong> ruimte in<br />
magazijnen om te manoeuvreren, informatie over maximaallaadgewicht op<br />
stellingen, aanrijdbeveiligingen, belijning voor loop- en rijgebied aanbrengen op <strong>de</strong><br />
19
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
werkvloer, plaatsen <strong>met</strong> weinig zicht afschermen (bijv. <strong>de</strong>uren waardoor werknemers<br />
direct <strong>de</strong> werk zone van vorkheftrucks binnenstappen) etc. voor laadstations van<br />
tractiebatterijen (explosiegevaar!) gel<strong>de</strong>n specifieke eisen (rookverbod, goe<strong>de</strong><br />
ventilatie, explosievrij elektra, persoonlijke beschermingsmid<strong>de</strong>len als bril,<br />
handschoenen en schort in verband <strong>met</strong> bijvullen van accuzuur).<br />
4. Een goe<strong>de</strong> werkorganisatie en toezicht<br />
Het is belangrijk dat er goe<strong>de</strong> afspraken zijn over het werken <strong>met</strong> <strong>de</strong> vorkheftruck.<br />
Wanneer er zich voetgangers in <strong>de</strong> werk zone bevin<strong>de</strong>n is een bedrijfsverkeersreglement<br />
verplicht. Leidinggeven<strong>de</strong>n moeten toezicht hou<strong>de</strong>n op <strong>de</strong>ze<br />
afspraken en ook op zaken als werken zon<strong>de</strong>r hoge werkdruk, inachtneming van<br />
veiligheidsvoorschriften, werktij<strong>de</strong>n, voldoen<strong>de</strong> pauzes, communicatie bij<br />
la<strong>de</strong>n/lossen, voorkomen van oneigenlijk gebruik, enzovoort.<br />
5. Persoonlijke beschermingsmid<strong>de</strong>len<br />
De volgen<strong>de</strong> persoonlijke beschermingsmid<strong>de</strong>len zijn verplicht:<br />
Veiligheidsschoenen, niet alleen voor <strong>de</strong> vorkheftruckchauffeur maar ook voor<br />
<strong>de</strong> werknemers die in gebie<strong>de</strong>n komen waar vorkheftrucks rij<strong>de</strong>n.<br />
Passen<strong>de</strong> kleding: isolerend bij kou, tocht en vocht; warmte werend in een<br />
extreem warme omgeving.<br />
Veiligheidsgor<strong>de</strong>l (verplicht bij nieuwe vorkheftrucks; voorkomt bij kanteling<br />
dat bestuur<strong>de</strong>rs impulsief van <strong>de</strong> vorkheftruck of kooiconstructie terecht<br />
komen).<br />
Eventueel aanvullen<strong>de</strong> persoonlijke beschermingsmid<strong>de</strong>len, zoals<br />
handschoenen, gehoorbescherming e.d.<br />
6. Een16 en 17 -jarige heftruck/ <strong>stapelaar</strong> chauffeurs<br />
Een 16 of 17 -jarige mag slecht on<strong>de</strong>r <strong>de</strong>skundig toezicht een vorkheftruck besturen.<br />
Wanneer een 16 of 17 -jarige geen <strong>de</strong>ug<strong>de</strong>lijke opleiding tot heftruckchauffeur heeft<br />
gehad, is het sterk af te ra<strong>de</strong>n om hem op <strong>de</strong> vorkheftruck te laten rij<strong>de</strong>n. Continu<br />
toezicht is dan vereist en dat is meestal niet haalbaar. In principe mogen alleen<br />
werknemers van 18 jaar of ou<strong>de</strong>r een vorkheftruck besturen.<br />
7. Gezondheidsaspecten<br />
Uit on<strong>de</strong>rzoek is gebleken dat een continue en langdurige blootstelling aan schokken<br />
en trillingen op het lichaam tot gezondheidsscha<strong>de</strong> kan lei<strong>de</strong>n. Van belang is<br />
daarom dat <strong>de</strong> vloer en <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>rsstoel in goe<strong>de</strong> staat zijn en dat werknemers<br />
niet te lang achter elkaar op <strong>de</strong> vorkheftruck werken. Daarom mogen ze niet meer in<br />
bedrijfspan<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n gebruikt.<br />
Waar dit nog wel het geval is moet <strong>de</strong> werkgever in een plan kunnen aangeven<br />
wanneer hij <strong>de</strong>ze gaat vervangen (op zo kort mogelijke termijn) en eventueel welke<br />
tij<strong>de</strong>lijke maatregelen hij neemt (roetvangers <strong>met</strong> wasinstallatie). De elektrisch<br />
aangedreven vorkheftruck is het beste alternatief. De vorkheftruck op gasinstallatie<br />
levert ook een uitstoot aan gevaarlijke stoffen op.<br />
Pas op voor het "even" alleen en <strong>met</strong> <strong>de</strong> hand tillen of dragen van zware of<br />
onhan<strong>de</strong>lbare ladingen. Te zware lichamelijke belasting en onergonomische<br />
werkhoudingen kunnen lei<strong>de</strong>n tot acute klachten of slijtage aan rug, nek, schou<strong>de</strong>rs<br />
en le<strong>de</strong>maten.<br />
20
21<br />
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Samenvatting t.b.v. examen/toets<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
De chauffeur moet zo <strong>met</strong> <strong>de</strong> truck omgaan dat er geen gevaar voor hem en<br />
an<strong>de</strong>ren kan ontstaan.<br />
Meerij<strong>de</strong>n op een heftruck is te alle tij<strong>de</strong>n verbo<strong>de</strong>n.<br />
Personen tillen zon<strong>de</strong>r personenkooi is niet toegestaan.<br />
Als er aan het openbaar verkeer wordt <strong>de</strong>elgenomen moet men aan <strong>de</strong>, daarvoor<br />
gel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> wettelijke voorschriften voldoen (langzaam rij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> motorvoertuigen).<br />
Hellingbanen moeten altijd omhoog vooruit gere<strong>de</strong>n en achteruit afgere<strong>de</strong>n. De<br />
bestuur<strong>de</strong>r is en blijft verantwoor<strong>de</strong>lijk voor alles wat tij<strong>de</strong>ns het la<strong>de</strong>n en lossen<br />
voorvalt.<br />
De bestuur<strong>de</strong>r is verplicht mankementen van <strong>de</strong> heftruck te mel<strong>de</strong>n bij het bevoegd<br />
gezag.<br />
Nooit roken of open vuur bij accu's en laadstations.<br />
Bij verlaten van <strong>de</strong> truck: motor stopzetten, handrem aanzetten, lepels op <strong>de</strong> grond<br />
en <strong>de</strong> sleutels uitnemen.<br />
Bij onoverzichtelijke plaatsen <strong>de</strong> claxon gebruiken.<br />
Altijd <strong>de</strong> last neigen en ongeveer 10 cm van <strong>de</strong> grond vervoeren. Let op drempels<br />
e.d.<br />
Nooit een last heffen tij<strong>de</strong>ns het rij<strong>de</strong>n. Dus la<strong>de</strong>n en lossen vanuit stilstand.<br />
Alle hefbewegingen maken vanuit stilstand.<br />
Zoveel mogelijk achteruit rij<strong>de</strong>n en in rijrichting blijven kijken (stapvoets rij<strong>de</strong>n).<br />
De last altijd geheel in <strong>de</strong> hiel van <strong>de</strong> vork vervoeren.<br />
Let op je voeten naast <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l lopen.<br />
Afhankelijk van <strong>de</strong> last <strong>de</strong> juiste PBM's gebruiken. Bijvoorbeeld een veiligheidshelm,<br />
bril of handschoenen.<br />
Alvorens <strong>met</strong> <strong>de</strong> werkzaamhe<strong>de</strong>n te beginnen, <strong>de</strong> nodige verplichte controles<br />
uitvoeren (rem, handrem, olielekkage, hydrauliekslangen).<br />
Probeer, binnen een bedrijf waar meer<strong>de</strong>re trucks rij<strong>de</strong>n, protocollen af te spreken.<br />
Bij grote bedrijven is dit geregeld zelfs <strong>met</strong> verkeerslichten.<br />
Ons examen bestaat uit een 20 toets vragen (meerkeuze) en een<br />
rijvaardigheidstoets waar ten minste 3 laadsituaties in het praktijkexamen moeten<br />
wor<strong>de</strong>n opgenomen.<br />
Succes!
22<br />
Cursus veilig werken <strong>met</strong> <strong>stapelaar</strong> 2012 -070<br />
Checklist veilig werken <strong>met</strong> trucks<br />
Deze checklist biedt <strong>de</strong> mogelijkheid om <strong>de</strong> hoofdlijnen van het veilig werken <strong>met</strong><br />
vorkheftrucks/<strong>stapelaar</strong>s e.d. te toetsen, mogelijke problemen te signaleren en <strong>de</strong>ze<br />
bespreekbaar te maken. Er wordt niet uitputtend ingegaan op alle technische<br />
vereisten rond het werken <strong>met</strong> vorkheftrucks. Daarvoor is <strong>de</strong> regelgeving te complex,<br />
dat vereist maatwerk voor <strong>de</strong> situatie in <strong>de</strong> bedrijven. Als je een vraag niet kunt<br />
beantwoor<strong>de</strong>n, is het zaak om binnen het bedrijf of daarbuiten naar aanvullen<strong>de</strong><br />
informatie op zoek te gaan.<br />
CHECKLIST JA NEE<br />
1. Wordt <strong>de</strong> truck jaarlijks gekeurd en on<strong>de</strong>rhou<strong>de</strong>n?<br />
2. Wor<strong>de</strong>n on<strong>de</strong>rhoud en keuring door een <strong>de</strong>skundige (erkend<br />
bedrijf) uitgevoerd?<br />
3. Is <strong>de</strong> truck vrij van scha<strong>de</strong>, slijtage en mankementen?<br />
4. Is <strong>de</strong> truck voorzien van alle verplichte veiligheidsvoorzieningen?<br />
5. Is er een CE-markering/verklaring van overeenstemming?<br />
(vanaf 01-01-1996)<br />
6. Is er een gebruikershandleiding beschikbaar?<br />
7. Wordt een on<strong>de</strong>rhouds- en storingsregister bijgehou<strong>de</strong>n?<br />
8. Wor<strong>de</strong>n mankementen snel verholpen?<br />
9. Zijn hulpmid<strong>de</strong>l (voorzetmid<strong>de</strong>len) in goe<strong>de</strong> staat?<br />
10. Is <strong>de</strong> truckbediener vakbekwaam (Zie ook informatie in het<br />
vorkheftruckrijbewijs)<br />
11. Beschikt <strong>de</strong> chauffeur over een <strong>de</strong>skundigheidscertificaat<br />
(bewijs)?<br />
12. Is <strong>de</strong> kwaliteit van <strong>de</strong> opleiding en het examen goed (theorie +<br />
praktijk- onafhankelijke toetsing)?<br />
13. Is <strong>de</strong> chauffeur in <strong>de</strong> praktijk capabel gebleken? (is op <strong>de</strong> hoogte<br />
van <strong>de</strong> gevaren, past veilige werk<strong>met</strong>ho<strong>de</strong>n toe, is vaardig in <strong>de</strong><br />
bediening / besturing, werkt rustig, geconcentreerd).<br />
14. Is <strong>de</strong> bestuur<strong>de</strong>r bestand tegen verbo<strong>de</strong>n han<strong>de</strong>lingen?<br />
(werknemer op lepels of truck meenemen)<br />
15. Is er schriftelijk instructie materiaal op <strong>de</strong> werkplek?