HET GERA-DAGBOEK ARNHEM SINFONIËTTA

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
HET GERA-DAGBOEK
VAN
ARNHEM SINFONIËTTA
VERSLAG VAN DE REIS NAAR GERA 23-26 APRIL 2015
1

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
Vooraf
In april 2015 ging Arnhem Sinfoniëtta voor vier dagen naar Gera in voormalig Oost-Duitsland.
Natuurlijk vooral voor ons eigen plezier, maar ook om er twee concerten te geven met het koor
Cantabile uit Gera. Het werd een fantastische trip.
Om te voorkomen dat dit stukje bijzondere geschiedenis van Arnhem Sinfoniëtta al spoedig in de
vergetelheid verdwijnt, is door alle orkestleden gezamenlijk een dagboek bijgehouden.
Eenieder heeft zich ontfermd over enkele uren van de reis, en daarvan op eigen wijze verslag gedaan.
Het was al bijna 17 jaar geleden dat we zo'n avontuur hadden ondernomen.
Het Denemarken-dagboek van destijds begon met de volgende tekst:
In augustus 1998 ging Arnhem Sinfoniëtta voor vijf dagen naar Denemarken. Natuurlijk
vooral voor ons eigen plezier, maar ook om er twee concerten te geven met het koor Corona
uit Århus. Het werd een fantastische trip.
Om te voorkomen dat dit stukje bijzondere geschiedenis van Arnhem Sinfoniëtta al spoedig in
de vergetelheid verdwijnt, is door alle orkestleden gezamenlijk een dagboek bijgehouden.
Eenieder heeft zich ontfermd over enkele uren van de Denemarken-reis, en daarvan geheel op
eigen wijze verslag gedaan.
Uit de dagboeken van de reizen naar Denemarken en Gera blijkt hoe stimulerend zo'n reis is voor de
saamhorigheid en het speelplezier in het orkest. Het is daarom te hopen dat deel drie van deze
reisboeken-serie niet nog eens zeventien jaar op zich laat wachten.
de jubileumcommissie van 2015:
Thijs Emons, Angela Kreeftmeijer, Henny Kromhout en Tyco Ferwerda
2

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
Donderdag 23 april 2015
8.45 uur. Wij zijn vertrokken!! Zoals verwacht heeft niemand zich verslapen. Wat
zijn we toch gedisciplineerd. Vol verwachting klopt ons hart voor wat er allemaal
komen gaat.
Lustrumcommissie: wat hebben jullie het perfect in orde. De bus staat gereed,
compleet met speciaal voor deze reis geregelde buschauffeur. Kofferlabels,
reisschema’s, extra mails … te veel om op te noemen. Als klap op de vuurpijl tovert
Tyco een speciaal voor deze reis ontworpen tas met verrassingen uit de hoge
hoed… zojuist is Geertje toegezongen, die vandaag haar verjaardag viert: lang zal ze leven ….
Verder is er niet veel eer te behalen aan het reisverslag. We zitten in de bus, inmiddels rijden we in
Duitsland! Het is grijs weer, maar het is droog. Het is stil in de bus, maar daar komt snel verandering
in: we gaan kijken naar de documentaire van het Concertgebouworkest. De bus wiebelt, mijn
handschrift dus ook. Mijn busreisgenote Karin vroeg of we er al waren, ze had net een dutje gedaan.
Het duurt nog wel even.
Annemie
10.05. Na dagen zonneschijn rijden we nu door een grijs en mistig Duitsland. De
reiscommissie, waar ik deel van uitmaak, heeft geprobeerd om overal aan te
denken, maar het weer hebben we natuurlijk geen invloed op. Laten we hopen dat
het zonnetje nog doorbreekt… Tot aan gisteravond zijn we nog bezig geweest met
de laatste losse eindjes. Zo heeft Tyco gisteren nog gezorgd voor programma-flyers
voor de concerten, omdat bleek dat het koor daar niet voor gezorgd had. Het
tijdschema van met name de vrijdag, de repetitiedag, is de laatste week ook diverse
malen aangepast, zelfs maandag na het drukken van de boekjes nog. De kleine wijzigingen zullen we
in de bus nog doorgeven.
Helaas, geen koffie in de bus! Er is wel koffie/thee/bekertjes enz. geregeld door Karin, maar we zijn
het water vergeten. Carol, onze chauffeur, vertrouwt het water in de ketel niet, dus we wachten tot
de eerste stop.
11.15. Zo, een kop koffie, broodje en we rijden weer verder. Het Concertgebouworkest zal ons de
komende kilometers vergezellen.
Angela
3

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
12.40. Nog steeds in de bus. Nu nabij Kassel. Om me heen slapen of dommelen wat
mensen in, terwijl het KCO Mahler 1 speelt. Buiten probeert de zon door de wolken
heen te breken, en hoewel Angela denkt dat ze het weer niet in de hand heeft, lijkt
het beloofde zonnetje dan toch te komen.
Ondertussen proberen anderen een optreden voor de Kennenlern-abend te
verzinnen. Wordt het iets met vleugels en strikjes of iets met een trechter en een
tuinslang? Marx-Jan benut de tijd ook zeer nuttig: die werkt voor zijn opleiding aan een presentatie,
gedragsmotivatie – gedragsverandering bij mondhygiëne-patiënten. Kijk, zo komen we tijd wel door.
Zo, even een pauze gehad, cola en chocolade gekocht. De pauze was iets langer dan gepland,
doordat de bus olie lekt. Gelukkig vertelde Carol net, dat hij van de helpdesk in Nederland mag
doorrijden en dat hij verwacht Gera te bereiken. Hulde aan de chauffeur.
In de bus gebeuren nu interessante dingen. Het slagwerkpersoneel wordt geïnstrueerd, Titia leest
zich in (alle bezienswaardigheden van Gera én de geschiedenis), Frits heeft de landkaart en volgt de
route die gereden wordt. Henk vd W. speelt sudoku. We komen de tijd wel door.
Liselotte
We hebben een spetterende bus !
14.00 uur. Zojuist krijgen wij van Thijs te horen dat we morgen niet kunnen
uitslapen. Wat jammer nou… Nee hoor, ik heb er zin in om muziek te maken
morgen! Het schrijft belabberd in zo’n rijdende bus, maar de nodige grappen
komen al voorbij. Over het oliespoor achter ons en auto’s die achter ons
aanglibberen. Ook vragen wij ons af hoe zwaar een hoorn is, voor het geval we
moeten lopen.
Ha, nu gaat Jim een interessant verhaal vertellen. Van Johan Sebastian Bach naar
Hanns Eisler: op bezoek in een verdwenen staat.
Ineens krijg ik het druk: luisteren naar Jim, naar buiten kijken – het is nu prachtig weer – schrijven en
lezen in het boekje over de DDR. Jim’s verhaal ga ik hier niet herhalen, dat hebben jullie zelf kunnen
horen. Het was een mooie opfriscursus! Bedankt Jim!
De omgeving is hier mooi, als je van bulten en bomen houdt. Ik wel! Inmiddels zijn we dicht bij de
voormalige grensovergang. Toch een gek idee dat we naar een land gaan dat niet meer bestaat.
Het is geen erg samenhangend verhaal geworden. Maar de strekking is wel duidelijk: een groep
enthousiaste mensen in een bus op weg naar een geweldige ervaring.
Margreet V.
15.00 uur. En we zitten nog steeds in de bus. Na het verhaal van Jim moeten we
nog ruim een uur rijden, dus ik geniet van het landschap. Ineke vertelde me net
een indrukwekkend verhaal over vakantie die zij jaren geleden bij een kennis in
Ethiopië heeft doorgebracht.
Bij onze eerste stop vanochtend heeft Bettie nog een heldendaad verricht. Een
Duitse man zat een krantje te lezen en sloeg een bladzijde om boven een brandend
4

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
kaarsje. Door heldhaftig ingrijpen van Bettie, ‘Hé kijk uit!’ en geblaas van Bettie (ja, voor een strijker
best uitzonderlijk) en de Duitser kon de inmiddels vlam gevatte krant snel gedoofd worden.
Vanochtend heb ik huis, man en kinderen verlaten voor een paar dagen op stap met A.S. Manlief
gaat vaker weg, dus niet zo bijzonder, maar mama een paar dagen weg dat vonden mijn kinderen (9
en 11 jaar) wel grappig.
Op dit moment rijden we tussen twee kasteelruïnes door. Bijzonder hoe deze ooit gebouwd zijn,
beiden liggen ze op een hoge heuvel. Heerlijk is ook om te zien hoe alle bomen en struiken al weer
uitlopen. Al dat groen en de zon die inmiddels volop schijnt stemt me vrolijk en blij. Achter in de bus
wordt een potje kaart gespeeld door Thijs, Joris en Emiel. Het gaat er vooralsnog rustig aan toe.
Liselotte merkt op dat de volgorde van het reisdagboek enigszins bijzonder is. Arie sluit de 1 e dag af
van 21 uur tot de volgende ochtend. Vervolgens is Nelleke aan de beurt. Van vrijdag op zaterdag
Henny en Els en van zaterdag op zondag Thijs en Jiska. We zijn erg benieuwd naar ‘nachtelijke
avonturen’, of toch niet?
O, oh, we worden tot stoppen gemaand door Die Polizei. Bij nader inzien toch de Douane. Niet het
lekkende oliespoor was de reden maar controle van de belastingen. Gelukkig heeft Carol alle
papieren bij zich en goed voor elkaar, maar het duurt wel even voor ze alles doorgenomen hebben:
Deutsche Gründlichkeit. Alles is ok en we gaan weer rijden.
Miranda
Kijk, een hand van een man in die kooi achterin!
16.00 uur
Oef, dat spannende avontuur is weer goed afgelopen. We hebben in ieder geval
allemaal iets om over te vertellen thuis en ik om over te schrijven. Nu weer verder
met deze rustige reis, waarbij het landschap steeds meer op een
vakantielandschap gaat lijken. Zonnetje erbij, helemaal goed. Geertje leest op haar
e-reader en om me heen wordt gekletst over van alles en nog wat. Oh, het
landschap verdwijnt. Nu zijn er alleen nog maar hoge aarden wallen aan weerszijden. Hoe saai!
Door het douane-incident van zonet is de verwachte aankomsttijd opgeschoven naar 16.45. Zouden
we dat redden?
We zijn de snelweg af en slalommen door een pittoresk landschap zoals aan mijn handschrift wel te
zien is. Mijn maag protesteert … Oh jee, de Tomtom is de weg kwijt, hij stuurt ons weer terug. Carol
probeert hem op andere gedachten te brengen. En als dat niet help schakelt hij een 2 e Tomtom in.
Dat werkt. We slingeren weer verder, toch weer richting snelweg. De ‘estimated time of arrival’ (in
zeer goed Duits) is 16.45 met nog 17 km te gaan. De vaart zit er goed in. Dat is maar goed ook, want
ik begin kramp te krijgen in opgevouwen benen. Nog even volhouden. Gera: here we come!
Margreet v.d. K.
5

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
17.00
Het laatste kwartier van de eerste busreis. Rond kwart over vijf kwamen wij dan aan
bij ons hotel waar bestuur, koordirigent en een select gezelschap van het
kinderkoor ons al anderhalf uur aan het opwachten was! Sorry, er was wat
vertraging onderweg. De kinderen hebben voor ons een hartelijk welkomstlied
gezongen, alles is vastgelegd op video. Na een warm applaus volgde een woord van
welkom inclusief aanmoediging om op tijd klaar te staan. Om kwart voor vijf staat de Duitse bus op
ons te wachten. En ja, die was pünktlich, maar stond wel om de hoek verscholen opgesteld. We
hebben heerlijk weer, zon en ik schat rond de 20 graden. Nog even en we vertrekken naar de
volgende belevenis.
Esther
Een stemmig welkomstlied door het kinderkoor
18.00 uur. In de bus wordt hard gerepeteerd voor de Kennenlern-abend door 4
tuinslangen/hoornistes. Wij rijden naar de Waldorfschule voor het eten en de
gezellige avond. We rijden langs het park waar we eigenlijk zouden spelen op
het openluchtfestival van Gera. Helaas is dat festival een week verplaatst, maar
dat zal onze pret niet drukken. Aangekomen bij de school worden we weer heel
hartelijk ontvangen. En het eten dat uitgestald staat ziet er heerlijk uit!! Alles
door het koor klaar gemaakt. Ik vreesde voor schnitzel en zuurkool. Hoe kunnen
we het koor in september ooit gelijkwaardig onthalen? Natuurlijk kan een praatje van Christiane en
Arie niet ontbreken. En dan mogen we eindelijk het heerlijke eten gaan opscheppen en opeten
natuurlijk. Wat een feest. En voor mij echt een Feestmaal voor mijn verjaardag!!
Geertje
En alles door de koorleden zelf bereid !
6

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
19.00 uur
Voor de 2 e maal opgeschept. Zit aan tafel met Frits, Miranda en Manja, die nog
nooit in Nederland is geweest.
Tijd voor muziek door Johan, Tyco en Mark; bedankt Frits voor het water. We
praten wat met Manja over het leven voor en na ‘De Wende’. Lang zal ze leven,
het koor zingt voor Geertje. Muziek: Titanic muziek, zo vertelt Frits.
Het integreren begint. Het muzikale trio krijgt de smaak te pakken. Het koor
zingt Gospels, de dirigent slaat enthousiast de maat en geeft de dynamiek aan. We worden weer
toegesproken: er moet worden afgewassen; Frits gaat nog een bordje halen. Laat het feest beginnen.
Uitleg van een ‘spel’ waar ik ook in het Nederlands niet veel van snap, ook niet na de uitleg van
Miranda: waar kies je nu voor? Ik heb gekozen, maar waarvoor? Geen idee.
Clemens
20.00. Tja, deze dating, wie met wie gaat avondeten morgenavond, was wel een
onduidelijk iets. Maar eigenlijk wel leuk om te zien welke creativiteit er bij de
mensen van Gera is: verschillende locaties, gerechten. Enkelen gaan zelfs bij
mensen thuis eten. Degenen die Duits slecht beheersen, hadden zich al in de bus
opgegeven alle jongelui uit Arnhem gaan worsten ‘braten/rosten’.
Morgenavond zullen we het weten hoe dit uitpakt.
Om 20.15 begint de rondleiding door de ‘vrije school’, de Waldorfschule. Veel
handwerken en koor, muzieklessen. En natuurlijk begin je dan als kleuter op de laagste verdieping
van het gebouw. Hoe ouder je wordt, hoe hoger jouw lokaal gelegen is in het gebouw. Het hele
orkest loopt met de rondleiding van Sacha mee en bibbert nu van de kou in de kelder. Gelukkig is de
klas voor 6-7 jaar gezellig, warm en rood. 1 Leraar op 8 leerlingen. De rondleider Sacha weet zijn
verhaal enthousiast te brengen, vanuit het kind. Maar bijna ook onbegrijpelijk als je bedenkt dat bij
ons ook kinderen zo graag willen leren lezen. Hier hoeft dat nog lang niet. Nu naar de 4 e klas. Helle
Farben. Geel, 12 kinderen in een klas. Vikingen op het bord. Schilderijen van Otto Dix aan de muur,
belangrijke kunst/cultuur van lokale schilders om cultuur dichtbij te hebben. Sacha gaat nog even
door met zijn betoog dat het zo belangrijk is om te ervaren en om zichzelf te leren kennen. Niet het
cognitief weten centraal stellen. Daarnaast krijgen kinderen gelegenheid om muziekinstrumenten te
leren kennen. We eindigen de toer door de school in de 8 e klas. Hier is het blauw, Russische
werkstukken aan de muur. Benieuwd hoe wij ons morgen door de dag van repetities met het koor
erleben, arbeiten und erfahren.
Ingeborg
Mit Sacha in die Waldorfschule
7

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
21.00 – 8.00 uur . En dan nu in ‘Die Physik Raum’. Het ruikt naar hout. Het is nog
steeds niet om te leren maar om te ervaren. De meningen zijn verdeeld over de
aanpak van deze Waldorfschule.
Weer in de zaal genoten van natuurhoornmuziek op tuinslang en trechter door onze
4 hoorndames. Daarna zet Christoph weer een lied met het koor in. Aansluitend
speelde ons mooie salontrio weer: Johan, Tyco en Mark. En ook de zingende zaag
van Anneloes ontbrak niet. Samen met Mark, die prachtig speelt. Wat een toucher
en rubato. Toch nog snel is de Kennenlernabend voorbij. Terug met de extra bus en in het hotel
wordt door velen geworsteld met de Wifi-toegang. Wij drinken nog wat. Raar dat de koperblazers al
naar hun kamers zijn gegaan. Van deze drankorgels zijn wij dat niet gewend.
En dan, na een leuke en ook inspannende dag, de oogjes toe.
Arie
Vrijdag 24 april 2015
het Arnhems Tuinslangen Kwartet
8.00 uur. Lekker geslapen! Prachtige blauwe lucht, dat belooft weer wat voor
vandaag. Zeer uitgebreid ontbijtje. Een enquête onder de leden meldt dat men
van ‘nauwelijks’ tot ‘zeer goed’ geslapen heeft. Harde bedden, zachte kussens,
gesnurk, droge monden en hoge temperatuur zijn bijzaken.
Nu in de bus op naar het KuK (Kultur- und Kongresszentrum). Alle hoofden zijn
geteld, iedereen is blijkbaar op tijd wakker geworden. We gaan met z’n allen
wandelen in de stad en krijgen een rondleiding in de oude stad van Gera. Via Stadtmuseum,
Rutheneum, Markt, Simson de Leeuwenbedwinger …. Naar Karin.
Nelleke
10.00. Midden in de rondleiding neem ik het schrift over.
We komen langs het Stadhuis met de parallellogramme
ramen. De gids vertelt over de toren met 861 traptreden.
Boven een prachtig uitzicht over Gera! De meeste
orkestleden lopen mee, maar enkelen treffen we
halverwege op een terras met cappuccino. We lopen over
de markt en zien rechts omhoog het oudste huis, dat ondanks de brand van
Gera als enige huis nog bestond. En aan het einde van de rondleiding kreeg ik
te horen dat het gedicht van Simson morgen in het postvakje bij het koor
Cantabile wordt gedaan en Fred het kan gebruiken voor zijn stukje. Nu via
een doorloopje terug naar de bus, waar we tien minuten moeten wachten
om de instrumenten te pakken. We gaan het KuK in om te repeteren!
Zouden dat de enige minuten pauze zijn? Alles loopt op rolletjes!!
Karin
8

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
11.00. Tja, het wachten duurde iets langer, waardoor we toch iets achter raken
op het schema. Na wat zoeken en heen en weer zeulen met de celli ontdekken we
de kleine repetitieruimte. Dan een goede, inspirerende repetitie onder leiding van
de koordirigent met alleen het orkest. ‘Orkestbegeleiding is toch echt iets anders
dan met piano … zal het koor ook aan moeten wennen”.
Dan nog snel een stukje Borodin met Johan en – weer zeulend met de celli – op
een holletje naar de maaltijd.
Jetty
12.00 We eten met ons allen in de foyer van het KUK: pasta met een smakelijke
saus (met bloemkool en broccoli). Het koor was ondertussen hoorbaar aan het
inzingen. Het zonnige weer buiten droeg alleen maar bij aan het gezellige tafelen
en aan de zin om de repetitie met het koor om 13.00 uur te beginnen. Ik haast mij
er naar toe.
Piet
13.00. Het koor zit met spanning te wachten op wat komen gaat. Ze zijn lekker
ingezongen in de benedenhal, zwaaiend met armen, hand in hand met elkaar. De
band is goed en na gisteravond ook met het orkest. Het orkest zit al klaar op het
enorme podium. Ik zie de slagwerkers nauwelijks – zo ver. Het podium voor het
koor wordt nog opgebouwd. Niemand klaagt over een lege maag.
We beginnen.
Een bouwlamp verblindt nog enkele orkestleden. Het blijkt een filmer te zijn. Het
koor zoekt een plaats op het podium. Hoge en lage stemmen positioneren zich. De belichting van de
bouwlamp ondersteunt de aanduidingen van Christoph om licht te spelen bij Mozart. Het koor doet
zijn best veel volume te laten horen. Er staan nu 34 zangers. Hopelijk zijn er morgen meer. De acht
mannen moeten zich wel laten horen.
Titia
14.00 uur. De 2 e violen oefenen nog een tadadàdadum en de slaven zetten in op
Sechsundzwantig. Er wordt nog angelernt en wat gehändeld met Halleluja’s.
We spelen in een prachtige zaal, waar we morgen ook het concert hebben. De hele
zaal is uit hout opgetrokken, de vloeren en de muren. Boven het balkon zitten
loges waar bij congressen vertalers hun werk kunnen doen. Het past goed in de
stijl van het gebouw.
9

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
We repeteren met Christoph en Johan. Eerstgenoemde kukelt bijna met bak en al van het podium af,
maar gelukkig grijpt Geertje op tijd in. Er is gelukkig een korte pauze, zodat iedereen nog wat kan
drinken (en de 2 e violen nog wat tadadàdadum kunnen doen)
Joris
15.00 uur. Dit uur begint achter in een lange rij voor het high tea buffet. Een
vracht aan lekkere zoetigheden en hartigs vult een lange tafel. Smullen dus!
Daarna begint de repetitie weer olv Johan. Nog even flink er tegenaan. Halleluja
klinkt piano-forte, als het koor inzet moet het orkest weer wat ruimte geven aan
het koor. Opletten en goed blijven volgen, ondanks dat de vermoeidheid voelbaar
wordt. Ernic en ik kunnen ieder een deel voor onze rekening nemen. Dat spaart de
embouchure. Christoph dirigeert Still my Soul. Mooi stuk met een griezelige inzet voor mij. Hoe zal
dat gaan op het moment suprême? Iedereen met grote attentie en dan zal het wel lukken.
Cocky
het high tea buffet
16.00. 'Mögen sich die Wegen', olv van Johan. De eerste paar maten een
klarinetsolo. Angela: hoe moet ik dat spelen? Gebonden, aan elkaar of als een soort
trompetsignaal? Johan: 'Als een trompet, hard en een beetje vals!’. Dit mooie lied
heeft twee coupletten; het 1 e wordt in het Duits gezongen en het 2 e in het
Nederlands! Ze doen echt heel erg hun best, maar ook toen ze het even alleen
mochten laten horen, was niet alles goed te verstaan. Maar wel hartstikke leuk!
Hierna mocht het hele orkest even uitrusten en repeteerde het koor de a capella stukken. Eindelijk
even niet gestoord door het orkest. Christoph bedankt het orkest en gaat gerustgesteld en tevreden
naar huis. We mogen ons nog even stukblazen op Borodin en Humperdinck. ’t Is even zoeken naar de
goede harp (op het keyboard). Johan stelt voor dat Mark maar een blonde pruik moet opzetten. Dan
komt alles goed. Gelukkig heeft Ernic nog wat andere harpen in het kastje zitten.
PS: vergeet ons bruidspaar niet: Wil en Marieke.
Het koor hield op met zingen; het was een prachtig paar.
Anneloes
Ineke
17.00. Wat moet je nou schrijven tussen busrit en maaltijd. Gelijk maar even excuses
maken voor de natte hoeken van het schrift. In de bus was mijn flesje water gaan
lekken wat resulteerde in een natte broek en waterschade aan dit boek.
Over tien minuten weer eten en dat na alle lekkere koek van vanmiddag.
Ik hoor dat zelfs Wil haar broek nat was: sorry!!
10

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
18.00. Nadat iedereen even op zijn/haar kamer was geweest, mochten we ons weer
melden. Deze keer voor een dinerbuffet in de ontbijtzaal van het hotel. Na de
heerlijk Kaffee und Kuchen zag ook dit eten er weer heerlijk uit! Allerlei koude
voorgerechten en salades, soep, brood en verder verschillende warme gerechten
lagen er moor uitgestald voor ons. Rijst, aardappeltjes, vis, warme groente en
'Geschnetzeltes'. Genoeg keus dus!
Fijn om even rustig te kunnen eten na een leuke maar energiek repetitiedag! Niet iedereen had de
gelegenheid om rustig te zitten eten, omdat een aantal van ons de opera De Rosenkavelier ging
beluisteren/bekijken. Degenen die niet gingen, konden naast rustig eten, plannen maken voor de
invulling van de verdere avond. Wat zou het worden? Vast een geslaagde avond!
Marieke
19.00. Een flink aantal deelnemers aan de reis had zich
opgegeven voor het bijwonen van de Opera Der
Rosenkavalier van Richard Strauss in het Großes Haus in Gera
en verzamelde zich rond half zeven voor het hotel. Het was
een zonnige en zelfs warm aanvoelende avond. Een korte
maar fraaie wandeling voerde ons via een poort in de naast
het hotel gelegen Orangerie door de prachtige Küchengarten
en zo kwamen we rechtstreeks bij het opera gebouw uit dat,
(toevallig?) ook de naam Musis Sacrum draagt. Aldaar
aangekomen was de rode loper uitgelegd. Nee, waarschijnlijk
niet voor ons maar omdat die avond de première van de
opera zou zijn. Binnengekomen werden wij enigszins verblind
en sommigen van ons zelfs verrast door de feestelijke kledij
van reeds aanwezige bezoekers. De vele suppoosten in de
zaal waren ons behulpzaam bij het vinden van onze,
uitstekende, plaatsen. Het kennelijk bij ons inmiddels tot
grote hoogte gestegen groepsgevoel leidde er waarschijnlijk toe dat wij als groep zo dicht als maar
mogelijk was bij elkaar wilden zitten. Misschien was daardoor wel het besef verdwenen dat er, in elk
geval in Duitsland, een dwingende relatie bestaat tussen het rij- en stoelnummer dat op het kaartje
staat en de feitelijke rij en stoel in de zaal waar de kaarthouder dient plaats te nemen. Of
manifesteerde zich hier een cultuurverschil.....? De suppoosten werden er in elk geval behoorlijk
onrustig van en sommeerden ons uiteindelijk onze kaartjes te tonen en uitsluitend die plaats in te
nemen die daarop stond aangegeven. Toen twee lokale operabezoekers hun vrijgekomen plaatsen
midden in onze groep hadden ingenomen was de rust weergekeerd en de voorstelling kon beginnen.
Voor goed begrip moet ik bekennen dat ik geen kenner ben van opera's uit het romantisch
repertoire. Tot nog toe ben ik uitsluitend gefascineerd geweest en nog steeds verslingerd aan opera's
van Monteverdi, Purcell en Händel. Dit leek mij dan ook een uitstekende gelegenheid voor een
kennismaking met een romantische opera. In de orkestbak zat een heel groot symfonieorkest dat
uitstekend speelde. Sommige orkestleden waren volledig onzichtbaar en voor de harp was in de bak
zelfs geen ruimte meer en was een fraai hoekje van het podium beschikbaar. Mijn bijzondere
belangstelling ging natuurlijk uit naar de contrabassen. Drie waren er maar liefst en ik kon ze vanaf
mijn plaats heel goed zien spelen met Duitse stokvoering zoals ik zelf ook doe. Het waren zgn.
concertbassen ook wel hele (1/1) genoemd met vijf snaren waarvan de laagste een C-snaar is. Bij
Arnhem Sinfoniëtta spelen we op 3/4 bassen met vier snaren waarvan de laagste een E-snaar is.
Omdat ik zelf graag ook de beschikking wil hebben over een lage C heb ik er een zgn. extensie op de
E-snaar laten bouwen wat praktischer is. 5-snarige bassen zijn veel groter, zwaarder en duurder. Een
3/4 is al zwaar genoeg om te sjouwen.
Terug naar de opera. Ik heb er van genoten al kan ik op dit moment mijn ervaring niet kernachtiger
samenvatten als die van een mede toehoorder die na de eerste akte zei: het is prachtig om te horen
11

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
en te zien maar als ik deze opera op de radio had gehoord had ik hem uitgezet. Maar opera's zijn er
natuurlijk voor om te zien en te horen tegelijkertijd. Om te "beleven" heet dat tegenwoordig en dat is
helemaal waar. Ook heb ik een bijzonder grote bewondering voor de zangers die in staat zijn alleen
en samen uren achtereen te zingen en te acteren zonder een noot te kunnen inzien: ongelofelijk.
Deze belevenis had ik dan ook beslist niet willen missen.
Gerard Koopman
21.00. Met 21 orkestleden en aanhang liepen we om 18:30 naar Musis Sacrum
voor de première van Der Rosenkavalier van Richard Strauss. Heerlijk
wandelingetje in de namiddag door de Küchengarten. Eenmaal binnen bleek
mijn spijkerbroek, waar ik in Nederland zonder gêne mee naar Stopera ga, wat
underdressed: in Gera gaat men in pak naar de opera.
Op iedere verdieping was een garderobe. Bij iedere verdieping omhoog hingen
er minder jassen. Op de bovenste etage, waar onze zitplaats was, hingen welgeteld vier jassen.
Deze werden permanent bewaakt door een juffrouw. Per jas €1, dus die juffrouw had €4 omzet
die avond. Toch mooi meegenomen... (NB. Henk is onze penningmeester!)
Musis Sacrum in Gera
De zaal was niet al te groot en rijk versierd met goud en krullen en een imposante kroonluchter.
We hadden van bovenaf een goed zicht op decor en orkestbak. Het was voor Straussiaanse
begrippen een bescheiden orkest maar ze speelden goed. Ik had daardoor niet het gevoel in een
zee van geluid te zitten, je kon individuele instrumenten goed horen. Ik zat helemaal in het
verhaal en in de muziek en heb een heel fijne avond beleefd. Christiane was ook aanwezig.
Tijdens een pauze stelde zij ons voor aan Oberbürgemeisterin Frau Dr. Viola Hahn. En ook aan een
man wiens naam en functie mij zijn ontschoten. Alle orkestleden hebben hen de hand mogen
schudden. Het geheel deed mij erg Duits aan maar het voelde wel bijzonder.
Ik heb na afloop een rondje gemaakt om de reacties te peilen, bij deze een kleine bloemlezing
hieruit: "Zo geweldig! Heb jij de DVD?" "Ik kon er moeilijk melodieën in ontdekken." "Ik kon het
verhaal niet zo goed volgen maar de muziek was prachtig." "Schitterend!" "Het trio aan het eind
vond ik zo mooi. Ik hou ervan als dingen tegen elkaar in gaan." "Ik had verwacht een avond te
ontspannen maar ik was continu bezig met het volgen van het verhaal en de muziek en kwam
vermoeider terug dan ik er heen was gegaan. Ik heb verder wel genoten." "Ik vond het vreselijk".
Tijdens de wandeling terug naar het hotel hebben Els, Cecile en ik nog wat gefilosofeerd over de
duiding van het decor van de opera. Waren Octavian en Faninal nu omgekomen op het
dodenschip? En de roos die uit de grond kwam, wat betekende dat? We zijn er niet helemaal
uitgekomen maar dat is ook wel mooi zo.
Henk Zweistra
12

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
22.00. Een culturele avond in de opera of tijd voor vrije besteding. Ieder van
ons heeft een keuze gemaakt. De opera is De Rosenkavelier in Musis Sacrum,
Grosses Haus in Gera. Richard Strauss schreef dit indrukwekkende werk in drie
bedrijven. Circa 35 zangers en een volledig orkest in de bak. Daar zal veel studie
aan vooraf gegaan zijn.
Drie uur muziek en de zangers hadden omvangrijke partijen te vertolken. Een
prachtige avond in een mooie ambiance. Terug in het hotel zaten nog verscheidene orkestleden
aan een drankje. Grote tevredenheid over het verloop van de reis, de grote gastvrijheid en de
fijne avond.
Henny
Zaterdag 25 april
8.00 uur. Ook vandaag weer stralend weer en een goede start met een uitgebreid
ontbijt. Gezellig keuvelend nemen we aan de verschillende tafeltjes de dag en met
name de avond van gisteren door. Waar de één zich had ondergedompeld in het
operagebeuren, had de ander zich vermaakt met een wandeling, een terrasbezoek,
of een rustig avondje in het hotel. Voor elk wat wils dus!
Clemens had, na de tweede akte, de opera al verlaten. Vermoeidheid speelde hem parten.
Vanochtend vroeg was hij weer fit en begon hij al voor 7 uur aan zijn looptraining. Door een mooie
omgeving, o.a. langs de rivier, liep hij 9 km hard. Onderweg kwam hij nog langs het atletiekstadion,
waar hij van achter een hek, de accommodatie bekeek waar o.a. de atlete Hieke Drechsler haar
sportieve opleiding genoot.
Voor deze dag liggen de plannen al weer klaar en het belooft weer een gezellige, maar ook
inspannende dag te worden, met wandelingen, lunch, repetitie, concert, diner en feestavond!
Tyco zal vandaag onze ‘reisleider’ zijn.
Els
10.00 uur. Bij het begin van de stadswandeling, zaterdag toen mijn dagboekbeurt begonnen,
realiseerde ik me nog eens wat een fantastisch lang weekend wij met elkaar hebben en dankzij de
door Henny gezochte en gevonden sponsors ook nog eens voor een meer dan redelijke prijs.
Doordenkend dacht ik aan de financiering van ons orkest. Mocht de gemeentesubsidie minder
worden of verdwijnen dan zullen we ons terdege moeten beraden: hoe nu verder. Ieder zal zich
moeten afvragen wat het haar of hem waard is lid te zijn en blijven van deze actieve vriendengroep,
want dat blijkt het in Gera toch zeker te zijn.
13

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
Nu betalen we in feite 5 euro per repetitie. Het kan misschien voor sommigen moeilijk lijken maar ik
denk dat dit bedrag eventueel hoger kan als het moet of hoger moet als het niet anders kan.
Gelukkig verdwenen deze gedachten weer snel als sneeuw onder de weer schijnende zon tijdens de
wandeling onder leiding van een aantal koorleden en Herr Dokter Heiing. We begonnen in de
oranjerie, ooit opgezet door de Reussische familie en vandaar naar Kavalierstrasse naar de
Musikschule der Stadt Gera; Gerard keek verlekkerd naar de contrabas. Vervolgens bewonderen we
de overgebleven toren van het uiteindelijk door het DDR regime verwoeste slot Osterstein van de
familie Reuss, uitziend over een soort Floriadepark omgebouwd sportcomplex, dat iets verderop
nieuw is gebouwd. Ooit werd hier uranium gevonden. Op een oude weide waar vroeger de paarden
van Reuss graasden staat nu een kunstwerk met beelden onderin. Een tweede verdieping voor
Zenmeditatie en een open dakconstructie voor het doorlaten van geesten. In een tuinencomplex
werden we vastgehouden in de ‘Arnhemse Garden’, met klompen en tulpen aan de voet van een
Waldbühne’. De inleider was zo ‘tüchtig’ dat hij mijn uur ruim overtrof.
Fred
In de tuin van partnerstad Arnhem
11.00. We vervolgen onze wandeling langs het lieflijke stroompje de Elster (Weisse Elster = Witte
ekster). Dit watertje trad in 2013 ernstig buiten haar oevers. De muziekschool liep vol en nog
verschillende beelden herinneren aan de kleine ramp. We krijgen een uitleg over het Unterhaus dat
gerenoveerd wordt. Even staan we weer stil en we realiseren ons dat we met volledige
wandeluitrusting (rugzak met extra water en een regenjas erin, wandelschoenen voor toch
geaccidenteerd terrein) over keurige asfaltpaden lopen in een volledig aangeharkt stadspark.
Gelukkig is het weer fantastisch en genieten we van de Arnhemse tuin, die we eigenlijk onder handen
zouden moeten nemen.
Het geboortehuis van Otto Dix, de belangrijkste kunstenaar van Gera, is niet open wegens niet
onderhouden. We zagen wel allerlei andere kunstwerken (schilderijen, keramiek, glaskunst) in de
Produzenten Galerie ‘Kunstzone’.Weldra kan Gera
hernoemd worden. Geen Otto Dix Stadt meer maar
een andere kunstenaar (met een fatsoenlijk
geboortehuis) zal het overnemen.
Op naar de aardappelsoep op de binnenplaats van
Hofgut. We worden welkom geheten door de
eigenaresse die ons ook alle succes voor vanmiddag
wenst. Ik kan een glimlach niet onderdrukken: ze
lijkt op Humpie Dumpie. We eten brood met soep
en worsten, bijgeschenen door waxinelichtjes.
Eet lekker!
Josanna
14

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
12.00. De lunch is in een oude gerenoveerde schuur met een schitterende houten kap
erop. We zitten buiten aan een tafel met enkele Duitse koorleden elkaar Duits en
Nederlands te leren, maar de voertaal is toch Engels. Vanaf onze tafel aan het hof
kijken we op een zittend beeld van een communist. We denken dat hij communistisch
is omdat hij een rode sok aan zijn voet draagt, maar misschien is het gewoon een
wildbrei-actie. Daarna valt ons oog op het uitgebreide 'insectenhotel'. Johan is verbaasd over de
gastvrijheid voor de insecten, aangezien deze toch vaak weg worden gejaagd.
Er is een klein probleem voor de vegapersonen onder ons, omdat ze daar niet op gerekend hebben.
Gelukkig hebben we een overvloed gehad, dus een beetje gematigdheid kan nu geen kwaad.
Johan heeft grote moeite om zijn worst met een lepel op te eten en één van de koormeisjes is bang
voor Johan’s worst. We moeten na deze heerlijke lunch weer terug naar het hotel om ons voor te
bereiden op ons concert. En passant vraagt Joris nog aan Jacoline wat haar kamernummer is om
‘bladmuziek op te halen’. Misschien ontstaan hier de eerste roddels voor dit tournee.
Jacoline
13.00 uur. Weer een omkleedpartij, nu voor het eerst op deze trip in het zwart.
Even nadenken wat je allemaal nog mee moet nemen. Ons deel van het gezelschap
splitst zich zo in 4 personen waarvan er nu één muziek maakt. Tyco was streng bij de
aanwezigheidscontrole voor het vertrek van de bus naar het KUK. Nu weer mikken
met de bus om goed de parkeergarage in te komen. Compliment!
De collega-trombonisten uit Gera en omgeving zijn aan het inspelen. Nu nog de
partijen uitzoeken en verdelen. Ook de tubaïst, uit Weimar, is net aangekomen.
Herman
14.00 uur. We zitten midden in de repetitie. De Generale is in het nette pak. Nu het
orkest volledig is met trombones begrijp je pas hoe schitterend het klinkt. Hoe
volledig: prachtig. De akoestiek is overigens uitstekend. Door de harde achterkant
komt het geluid goed over. Door de geluidsversterking voor het koor wordt de balans
tussen orkest en koor verbeterd. Of iedereen zenuwachtig is weet ik niet.
Voor mij: ik heb er gewoon zin in. Ik vind de dirigenten beiden erg enthousiast en
15

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
16

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
17

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
dat voel ik zo. Even spelen …. We zitten in de generale repetitie en we spelen alles door. Kleine
foutjes, maar ik vind het geheel erg muzikaal. Ik hoop maar dat er straks genoeg mensen komen!
Miranda laat even al haar bladmuziek vallen. De toespraak van de voorzitter van het koor is erg
vriendelijk, ze spreekt al van een huwelijk tussen het orkest en het koor. Het Halleluja klinkt
geweldig. Het tempo mocht misschien iets hoger liggen. Helaas ik moet stoppen. Het uur is voorbij. Ik
wil iedereen nog veel plezier toewensen en de volgende schrijver veel inspiratie.
Frits
15.00 uur.
We hebben net de Generale gehad en we hebben nu een moment voor ons zelf.
Henk
16.00 uur. Wat de vorige schrijver niet vermeld heeft is, dat wij tijdens de repetitie
voor het eerst compleet waren: Herman heeft versterking gekregen van twee lokale
trombonisten (Ikudo, Christian en Robert) en een tubaïst. Wij van het koper zijn erg
blij met onze nieuwe collega’s. Op het moment hebben wij een uurtje vrij totdat het
concert begint. De eerste bezoekers lopen al binnen en wij genieten van koffie en
thee met koek en Mars! En ook lekkere worstenbroodjes.
Waar het orkest in het zwart gekleed is met een rood accent, heeft het koor prachtige oranje
accenten. De heren dragen een oranje pochet en de dames oranje sjaaltjes. Dit geeft het geheel een
vrolijke aanblik. Marijke en ik zien op dit moment de jongste toeschouwer binnenkomen, een kindje
van een jaar of anderhalf, die op de nek van zijn opa zit. Hopelijk beleeft het, net als alle anderen,
veel plezier aan het concert.
Ik vertrek nu richting de coulissen om warm te blazen en dan te stemmen. Daarna begint het concert
waar de afgelopen maanden (misschien zelfs het afgelopen jaar) naartoe is gewerkt. Veel plezier!
Peter-Jan
17.00. Wat gebeurt er zaterdag van 17.00 tot 18.00 uur? Precies, ons concert, dus
is het even lastig schrijven en spelen tegelijk, vandaar dat ik nu (20.00 uur) gestart
ben. Na een uitvoerige inleiding van de Burgemeester (Bürgermeister, de Ober-
Bürgermeister was helaas verhinderd) kreeg de voorzitter het woord, kortom, we
begonnen wat later!
18

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
Enthousiast concert, een volle zaal, wat wil je nog meer, de pauze was lang genoeg om bij te tanken:
bier, koffie of water. Na de pauze met volle kracht weer verder, met enthousiast zwaaiende
dirigenten, waarbij je toch piano moest blijven spelen, dat lukte af en toe.
Na afloop van het concert nog vele toegiften, bedank-toespraken, de band tussen Arnhem en Gera
werd vele malen benadrukt, tot we uiteindelijk de zaal konden verlaten om de instrumenten in te
pakken. Dat lukte na enig passen en meten totdat we nu volledig uitgeput in het hotel zitten. Esther
(?) en ik gaan samen even eten. We zijn toe aan een beetje rust na twee enerverende en hectische
dagen met heel veel aardige gastvrije koorleden! Nu op naar de pizza.
Cecile
21.00 uur e.v.
Nu we allemaal weer, na het concert, in het hotel zijn aangekomen en ons hebben
verfrist, verdelen de orkestleden zich over verschillende groepjes koorleden: we
worden als het ware ontvoerd naar een verrassingslocatie. Ik zelf ging mee met de
“Jugend Gruppe”. Vantevoren was gevraagd om ons warm aan te kleden. Om 20.15
worden we opgehaald bij het Penta hotel en worden we naar het Hofwiesenpark
gebracht. Daar hadden de jongere koorleden een BBQ-party voor ons georganiseerd. Het zag er echt
fantastisch uit! Ze hadden twee feesttenten meegebracht en het sfeervol verlicht met kaarsjes. We
hadden een zeer gezellige avond waarbij natuurlijk heerlijk gegeten, gedronken en gezongen werd.
Aan het einde van de avond kregen we ook nog allemaal een geschenk. We waren overdonderd door
de gastvrijheid!!
Thijs.
Zondag 26 april 2015
9.00 uur. Redelijk op tijd vertrekt de bus naar het ´Kulturkrankenhaus´. Met enige
beroepsdeformatie kijk ik uit naar dit concert. Ik kan me weinig voorstellen van een ziekenhuis dat
zich voor laat staan op zijn cultuuraanbod. Zo zie je maar weer dat de rijkdom verkregen in de
kapitalistische jaren ook niet alles is, waar onze ziekenhuizen zich specialiseren in ALS, kanker of
ziekten van het bewegingsapparaat of verantwoorde voeding, wordt hier klaarblijkelijk voor de
genezende werking van cultuur uitgegaan. Als muzikant kan ik dat alleen maar toejuichen, maar toch
kan ik het gevoel niet onderdrukken dat ik als arts of patiënt toch de wat meer conservatieve
benadering van de ´Evident Based Medicine` aanhang. Ach ja, wat een geweld de kapitalistische
samenleving in een jong brein zo´n links gedachtengoed aandoet. Aangekomen in het ziekenhuis valt
Jiska
19

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
het me op dat dit moderne en ´modern-design-verantwoord' ingerichte gebouw is dat ik tijdens deze
reis zie. Niets dat ook maar doet denken aan de Russische bouwblokken die we op de reis hierheen
zoveel zagen. De ingang hangt vol met zeer smaakvolle beeltenissen. Esther en ik overwegen of we
voor onze carrière moeten emigreren en we wandelen de afdeling aangezichtschirurgie op. Het is
echt zondagochtend, patiënten in hun bed, rustige gang, verpleging aan de koffie. Aan het eind van
de gang stuiten we op een serre met zitjes, een boekenkast vol met boeken, en een groot balkon
rondom dat uitzicht biedt op het bos, een prachtig oud gebouw (het originele ziekenhuis) en een deel
van andere afdelingen, de OK en de SEH. Esther en ik vragen ons af of de patiënten hier wel weer
weg willen. Het concept van zo’n Kulturkrankenhaus blijft ons wat onduidelijk, maar erg aantrekkelijk
klinkt het wel. Verder onderzoek zal moeten wachten tot na het concert, want, nog nauwelijks
uitgeslapen, en altijd met een kop koffie te weinig, beginnen we op zondagochtend aan het concert.
Jiska
10.00 uur. Het concert was in het Waldklinikum. Dat is een zeer nieuw ziekenhuis,
waar men veel aan cultuur doet. Zo speelt er bijvoorbeeld elke dag een student van
het muziekgymnasium een half uur of een uur op de vleugel. Daarom waren ze blij
met ons concert. We moesten vroeg op om op tijd te kunnen beginnen. Maar om
10.00 uur was het dan zover. In de hal van het ziekenhuis stonden schermen
opgesteld, waar wij achter speelden. Het publiek zag ons aan de zijkant.
Het concert verliep prima in een ontspannen sfeer.
Bettie
11.00 uur. Het koor was bij het concert beter versterkt dan bij het concert in het
KUK. Hierdoor konden wij wat meer geluid geven en dat speelde gemakkelijker. Erg
droge lucht, er sprongen wat snaren los net voor het concert. Ik vond het erg leuk
dat ik nu door de opstelling het koor kon zien. Ze glimlachten uitbundig tijdens het
zingen. Als toegift het Halleluja in dubbel tempo, wat alles extra uitbundig maakte.
Er was veel publiek, zeker voor een zondagochtend om 10.00 uur (wanneer was de laatste keer dat
iemand zo vroeg een concert gaf?). Christoph kreeg ons allemaal makkelijk mee voor de gezongen
canon ‘Dona nobis pacem’ die wij als orkest inmiddels ook goed konden meezingen.
Sijmen
20

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
12.00 uur. Aan alles komt een eind, zo ook aan het concert.
Vanaf dat moment staat alles in het teken van het afscheid. Uiteraard gaat dit
gepaard met toespraken en dankwoorden én zoals we de hele tournee al hebben
ervaren, met eten en taart in overvloed. Er wordt volop gespeculeerd of wij de
gastvrijheid van onze oosterburen kunnen evenaren wanneer zij naar ons toe komen.
Zij hebben de laatste dagen kennelijk ook gewaardeerd, want als we na een half
uurtje wachten de bus in willen stappen duikt een gedeelte van het koor weer op om ons uitgeleide
te doen. Met een afscheidsserenade, wuivende zakdoeken en als toppunt tranen wegpinkelende
lieve meisjes.
In de tussentijd, terwijl het vrachtbusje wordt ingeladen met ‘het zwaar geschut’, zien we nog een
kennelijk verwarde man over de balustrade van een buurgebouw hangen, die uiteindelijk weer in het
zonnetje terug wordt getakeld en met zorg wordt weggebracht. Hij had vast ons concert gemist.
Janske
13.00 uur. We zitten, na weer een heerlijk lunch, op een bankje in de zon te wachten
op de bus. Carol wordt naar de bus gebracht bij het hotel. Ondertussen worden de
instrumenten weer ingepakt door de sjouwploeg. Iedereen staat of zit buiten, het
koor ook. De zon gaat weg, als de bus er is gaat het regenen. Wij gaan de bus in en het
koor stelt zich, in de regen, op en zingt een afscheidslied. We zwaaien en we rijden
weg, maar niet zonder Karin die nog even warm water voor koffie en thee heeft gehaald.
In de bus bedankt Johan ons. Wij zijn het leukste orkest dat hij ooit had meegemaakt. Hij bedankt
ons voor de leuke dagen en de fijne repetities. Anneloes houdt een toespraakje over een avond in de
stad, waar ze iets hebben gekocht voor Johan. Hij kreeg het met een briefje, dat hij moet voorlezen
met tekst in het Duits! Het was een boekje “Hänsl und Gretl” von “die Bläserfrauen”. Daarna een
toespraakje van Arie: hartelijk dank voor Johan, de sjouwploeg, de organisatieploeg, de
jubileumcommissie en vooral Tyco, Thijs, Angela en Henny. Thijs bedankt de invallers en vooral Carol
de chauffeur/slagwerker. Hij roemde de sfeer in het koor en het saamhorigheidsgevoel.
Marijke
14.00. Terwijl in de bus de film Amadeus wordt gedraaid, en we op de thuisreis zijn,
kunnen we terugkijken op een uiterst geslaagd avontuur.
We zijn al een jaar geleden gestart met de voorbereidingen van deze reis, en we
kunnen nu concluderen dat dit niet voor niets is geweest. De beide concerten zijn
boven verwachting goed geslaagd, de sfeer was uitstekend en alles is min of meer
verlopen zoals we tevoren hadden bedacht.
21

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
Nog geen week geleden, bij de laatste orkestrepetitie in Huissen, leek het enthousiasme voor deze
reis nog niet zo groot, en de inzet om er het beste van te maken was nog niet optimaal. De
verwachtingen over de kwaliteit van het koor en de dirigent waren niet heel hoog gespannen. Er
werd zelfs opgemerkt dat er geen geluidsopname gemaakt zou worden (met het idee dat het toch
niet veel zou worden). Hoe anders pakte dit uit!
De fantastische Kennenlern-abend zorgde voor een prima sfeer en grote waardering voor de inzet
van het koor om van dit project een succes te maken. Tijdens de repetities op vrijdag nam de
kwaliteit enorm toe. Het concert op zaterdag klonk als een klok. Het publiek was oprecht enthousiast
zodat toegiften onvermijdelijk waren. De herhaling van het concert vanmorgen in het
‘Kulturkrankenhaus’ was zo mogelijk nog beter dan het concert van gisteren. En steeds weer verraste
het koor ons met goed georganiseerde en voortreffelijke buffetten.
We verheugen ons nu op de komst van het koor naar Arnhem in september. Maar wij vragen ons
ook wel wat bezorgd af hoe wij het koor net zo fantastisch in de watten kunnen leggen als zij met ons
gedaan hebben. Wat kunnen wij hier tegenover stellen? We hebben al best een mooi programma
voor dat septemberweekend bedacht. Maar we moeten nog wel de nodige leuke dingen bedenken
om dat weekend net zo onvergetelijk te maken als deze geslaagde reis naar Gera.
Ondertussen draait de film Amadeus nog steeds. Wie niet kijkt zit te lezen of te dommelen. Want we
zijn moe. Moe maar hééél voldaan.
Tyco
16.00 uur. Met de ontblote borsten van de vrouw van Mozart zijn wij na ruim
twee uur rijden de pauze ingegaan. Sommigen zijn meteen naar binnen gerend
om eten te halen, want ja wij zitten nog in het Duitse eetschema en hebben dus
nu ook om de twee uur een maaltijd nodig.
Voor de mensen die het in de bus koud hadden, scheen de zon even tijdens de
pauze. Na 40 minuten ging de terugreis verder.
De film werd weer gestart, maar de borsten waren meteen bedekt. Gelukkig vond niemand dit
vervelend en we hoeven de film niet terug te spoelen. En nu is er een dans scene. DAAAG.
Marx Jan
17.00 uur. Net weer onderweg, biertjes koud gezet in de koelkast van de bus en
jawohl, de 1 e is verkocht. Er hangt voor ons een donkere lucht. Nu regen na al die
prachtige dagen. De natuur is prachtig, bloesembomen, met zacht groene
kastanjebomen met langs de kant herten. Inmiddels weer droog en Johan heeft
halverwege de film het beeld schoongemaakt met een papieren zakdoek. Zeer
22

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
verhelderend, geeft een heel ander beeld op Mozart. Cocky ziet een bordje van de rivier de Diemel
en gaat rijmen. Leg je …. in de Diemel, dat zijn haar woorden! Henk moet overigens nog een biertje
van 1,50 betalen. Passeren nu net de afslag Büren, mijn woongemeente, maar het is in 4 dagen wel
veranderd zeg!. Heb het erg naar mijn zin gehad, veel gelachen, mooie muziek gemaakt. Bedankt
allemaal voor deze muzikale reis naar Gera!
Wil
18.00 uur. Na een laatste sanitaire stop en na het onvermijdelijk tragische einde
van Mozart, zijn we aan de laatste etappe van de reis begonnen en naderen we
daarmee ook snel het onvermijdelijk tragische einde van deze prachtige reis. Er rest
ons nog weinig anders dan terugblikken, want na dagen te zijn geleefd door een
ontzettend intensief en zeer goed verzorgd programma, is vooruit kijken nog even te
moeilijk. Behalve dan misschien naar die paar dagen in september, wanneer we,
hoewel de rollen dan omgekeerd zullen zijn, toch hopen op een waardige reprise.
Maar goed, nog even kunnen we genieten van deze snelweg, voor zij zich vertakt en onze wegen zich
weer zullen scheiden. Als gastspeler met amper een week voorbereiding, had ik me nooit kunnen
voorstellen dat ik me na een paar dagen zo thuis zou voelen bij de mensen van Sinfoniëtta en
Cantabile. Hartelijk dank voor alles!
Emiel
19.00 uur
Nog ruim 1.5 uur te gaan en dan zit het er op. Wat waren het fijne dagen. De gastvrijheid van het
koor gaf me bijna een ongemakkelijk gevoel. Ik heb nooit geweten dat zo’n groep Duitsers zo lief
naar me kon lachen.
Wat een heerlijk orkest is Arnhem Sinfoniëtta. De sfeer was ontspannen, gezellig, vrolijk. Tijdens de
concerten waren er verscheidene momenten dat ik met timing en kleur kon schilderen. Dat zijn
moment waarbij je samen iets creëert. Dat iets nieuws ontstaat. Dat is uniek. Zo hoor je te
musiceren. Ik vond het kortom heerlijk om dit project bij jullie te dirigeren.
Johan
23

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
20.40 uur.
Aankomst in Arnhem aan de Beethovenlaan. Lekker op tijd om treinen te halen en thuis de eerste
ervaringen uit Gera te vertellen. Uitpakken, de laatste handjes, kaartjes en bedankjes vliegen over en
weer: een ‘warm bad’ van vier dagen loopt ten einde. Een nieuwe tocht van ‘allen verder, zonder AS’.
Voor het laatste ritje naar Herveld wachten we tot 21.10 (tja, die rusttijden) en dan snel op pad. Nog
twee orkestleden rijden mee omdat dat handig is als je in het Rivierengebied woont.
Laatste werkzaamheden van de buschauffeur: bus wassen, vuilniszakken legen, blikjes tellen en
administraties bijwerken. Om 22.50 kan ik weer naar huis. Niet moe, wel voldaan over alles wat er in
vier dagen is gebeurd.
Dank jullie allemaal dat ik als buitenstaander een aantal dagen deel mocht uitmaken van jullie orkest,
van jullie wereld: bijzonder hartverwarmend en vol energie …… En wie weet zien we elkaar weer in
de bus, achter het slagwerk of gewoon met een kop koffie of een glas wijn. Ik ben er klaar voor.
Carol
24

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
Nagekomen bericht uit de vrachtbus
Gerard van Kleef en ik rijden de bus met instrumenten en
attributen die bij de concerten nodig zijn. Geleende kisten van het
HGO om de bassen te vervoeren, veel dekens en sjorbanden
zorgen voor de veiligheid van de instrumenten. Al werkende
worden we steeds bedrevener bij het inpakken en vastzetten van
de spullen.
Woensdagavond met Thijs de bus opgehaald en donderdagochtend
om 7.00 staan wij in Huissen om allen in te laden. Cecile, Gerard,
Henk, Thijs en ik klaren de klus en dan op weg naar Arnhem. Daar
laden we de bassen en de celli in en dan op weg naar Gera.
Het is een comfortabele bus, die weliswaar niet harder kan dan 104
km/uur. Dat rijdt wel lekker ontspannen en het geeft ons alle
ruimte voor gesprekken en stilten.
We missen de gezelligheid van de andere bus, maar we kunnen het zeer goed samen vinden en het
is bijzonder om zo veel uren met elkaar te delen.
De tocht gaat zeer voorspoedig. Wij wisselen elkaar om de twee uur af en we zijn met een goede
Tomtom rechtstreeks om 16.45 bij het Pentahotel, waar Christiane en anderen opwachten.
Gedurende de volgende dagen is er steeds veel hulp bij het uit- en inladen. Zowel van orkest- als van
koorleden. Dat gaat allemaal gesmeerd.
Bij het KUK hebben Tyco en Angela het gebouw verkend, terwijl anderen wandelen. Gerard en
Gerard en ik zijn bij de bus. Uitladen en de instrumenten klaar zetten voor de eerste repetitie. Als de
wandelaars terugkomen puffen wij even uit op het terras met een kopje koffie want: ‘zonder drank
geen klank’.
Op zondagochtend staan de nodige koorleden klaar om de bus uit te laden en alles op zijn plaats te
brengen. ‘Henny, de kleine trom is kwijt’. Paniek, nee hoor; de trom is al uitgeladen en staat tussen
de andere instrumenten. Alles komt goed.
Op de terugweg worden wij door de bus gepasseerd. Onze rusttijden zijn minder streng dan van de
buschauffeur. Dat betekent dat wij om 19.45 uur in Arnhem zijn na een goed verlopen reis en na vier
fantastische dagen met elkaar.
Henny
25

HET GERA-DAGBOEK VAN ARNHEM SINFONIËTTA
26