09.07.2015 Views

P ublicaties - Van Gogh Museum

P ublicaties - Van Gogh Museum

P ublicaties - Van Gogh Museum

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

NieuweuitgavenVincentvan <strong>Gogh</strong>PaintingsVolume II———Antwerp & Paris1885-1888<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>———Louis van Tilborgh, Ella Hendriks616 pagina’s, 550 illustratiesEngels, hardcover, € 145Uitgever: Waanders Uitgevers, 2011Internationale co-editie: Lund HumphriesISBN 978 90 400 8563 5TentoonstellingNieuwe inzichten, <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>in Antwerpen en Parijs<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, Amsterdam21.6.2011 – 18.9.2011Vincent van <strong>Gogh</strong>, Paintings 2Antwerp and Paris, 1885-1888Paintings 2 is het tweede deel van debestandcatalogus over <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s schilderijenin het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>. Hierin staan de93 schilderijen uit zijn Antwerpse en Parijseperiode in de collectie centraal. Ze laten zienhoe <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> in korte tijd veranderde vaneen realist met een idealistische boodschapin een waarachtige modernist die wildevoortbouwen op de prestaties van deimpressionisten. Hij raakte onder invloed vande Provençaalse schilder Adolphe Monticelli,maar ook van het (neo-)impressionisme ende Japanse prentkunst. Aandacht is er ookvoor de veranderingen in zijn gebruik vanschildersmaterialen, zo exemplarisch voorzijn lust tot experiment en het zoeken naardiversiteit in de techniek. Het boek is rijkelijkgeïllustreerd met werken die <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> inParijs maakte en die hij van anderen zag.Louis van Tilborgh is senior onderzoekeren Ella Hendriks senior restaurator in het<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>.Reeds verschenen:Vincent van <strong>Gogh</strong>, Schilderijen 1.Nederlandse periode, 1881-1885Louis van Tilborgh, Marije Vellekoop252 pagina’s, 159 illustratiesNederlands, Engels, hardcover, € 39,95Uitgever: Waanders Uitgevers, 1999Internationale co-editie: Lund HumphriesISBN 90 6611 551 345


De MesdagCollectieNienke Bakker90 pagina’s, 55 illustratiesNederlands, Engels, Frans, hardcover, € 15<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> P<strong>ublicaties</strong>, 2011ISBN 978 90 79310 23 4Deel 6 in de serie <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> in focusMaite van Dijk, Renske Suijver e.a.120 pagina’s, 100 illustratiesNederlands, Engels, softcover, € 19,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> P<strong>ublicaties</strong>, 2011ISBN 978 90 79310 26 5TentoonstellingNieuwe inzichten, <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>in Antwerpen en Parijs<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, Amsterdam21.6.2011 – 18.9.2011De Mesdag Collectie<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> en MontmartreHet verhaal van een markant Haags verzamelaar en zijn collectie.De Mesdag Collectie bewaart de uniekekunstcollectie van Hendrik Willem Mesdag enzijn vrouw Sientje. In de tweede helft van denegentiende eeuw bracht dit Haagse kunstenaarsechtpaar een belangwekkende collectieschilderijen, tekeningen en kunstnijverheidbijeen. Mesdag, zelf een gevierd schilder vande Haagse School, had een grote voorliefdevoor studies en schetsmatige schilderijen,waarin de hand van de maker duidelijk te zienwas. Ook had hij een goed oog voor kwaliteiten vakmanschap, waarvan zijn verzamelingJapanse sierkunst en keramiek van TheodoorColenbrander sprekende voorbeelden zijn.De Mesdag Collectie is met name beroemdom de verzameling Franse meesterwerkenvan de School van Barbizon, een van degrootste en belangrijkste ter wereld, enzijn indrukwekkende collectie schilderijen,aquarellen en tekeningen van de HaagseSchool. In dit rijk geïllustreerde boek zijnde hoogtepunten uit De Mesdag Collectiesamengebracht. Deze meesterwerken ende verschillende deelcollecties worden inde essays toegelicht.Maite van Dijk is conservator schilderijen inhet <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> en verantwoordelijkvoor De Mesdag Collectie. Renske Suijver isonderzoeker in het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>.Vincent van <strong>Gogh</strong> kwam in 1886 bij zijn broerTheo in Montmartre wonen. Deze bruisendekunstenaarswijk was met zijn talloze cafés,winkels met kunst en schildersbenodigdheden,goedkope eethuizen en bordelenhet middelpunt van het artistieke Parijs. In detwee jaar die hij hier doorbracht ontwikkeldehij zich van een realistische boerenschildertot een modern kunstenaar in het voetspoorvan de impressionisten.Dit boek beschrijft <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s verbondenheidmet Montmartre. Zijn nieuwe woonomgevingbood hem een schat aan motieven om tetekenen en te schilderen. De karakteristiekemolens, de moestuinen, het uitzicht over destad, de straatjes met wandelaars, alleslegde hij vast met enthousiasme en oogvoor detail. Ook sloot hij vriendschappen metkunstenaars en deed hij voor het eerst serieuzepogingen om zijn werk te verkopen en teexposeren. Toen hij in 1888 naar het Zuid-Franse Arles vertrok, had hij een bescheidenplaats verworven in de Parijse avant-garde.Nienke Bakker is conservator tentoon stellingenin het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>.67


Elizabeth Easton, Eliza Rathbone,Ellen Lee e.a.248 pagina’s, 285 illustratiesEngels, hardcover, ca. € 39,95Yale University Press, oktober 2011ISBN 978 90 79310 28 9TentoonstellingSnapshot. Schilders en fotografie,1888-1915<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, Amsterdam14.10.2011 – 08.01.2012The Phillips Collection, Washington D.C.04.02.2012 – 06.05.2012Indianapolis <strong>Museum</strong> of Art08.06.2012 – 02.09.2012Snapshotpainters andphotography1888–1915SnapshotPainters and photography, 1888-1915Kunstenaars als Bonnard, Denis, Vuillard,Valloton, Evenepoel, Rivière en Breitnerwerden geïnspireerd door de nieuwe, ongekendemogelijkheden van de Kodak-camera,die in 1888 op de markt werd gebracht, ende introductie van de rolfilm een jaar later.Voor hun schilderkunst kozen zij hun eigenhuiselijk leven en het leven van alledag opstraat als thema, en ze gingen de cameragebruiken om soortgelijke scènes snel en opeen andere manier, als een ‘snapshot’, vast teleggen. De fotografie moedigde hen aan totnieuwe compositietechnieken, zoals figurendie groot opdoemen in de voorgrond tegenoverklein weergegeven personages op deachtergrond, en tot experimenten met lichten donker. Dit boek toont hoe de kunstenaarselk op hun eigen manier van het nieuwemedium profiteerden en hoe ze er tussen1895 tot het begin van de twintigste eeuw inhun werk direct en verrassend mee speelden.Speciale aandacht wordt gegeven aantechnische aspecten van de camera ende fotografie.Elizabeth Easton is directeur van hetCenter for Curatorial Leadership, New York,Eliza Rathbone is hoofdconservator bijThe Phillips Collection, Washington, D.C. enEllen Lee is Wood-Pulliam senior conservatorin het Indianapolis <strong>Museum</strong> of Art.89


Richard Thomson,Rodolphe Rapetti, Frances Fowle208 pagina’s, 130 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Zweeds, Fins,softcover, ca. € 29,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> / The National Galleriesof Scotland / Ateneum Art <strong>Museum</strong>Uitgever: Mercatorfonds, februari 2012Fleur Roos Rosa de Carvalho,m.m.v. Marije VellekoopCa. 144 pagina’s, ca. 120 illustratiesNederlands, Engels, softcover, ca. € 24,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> P<strong>ublicaties</strong>, januari 2012TentoonstellingGedroomde landschappen.Symbolisme van <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> tot Kandinsky<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, Amsterdam24.02.2012 – 17.06.2012The National Galleries of Scotland, Edinburgh14.07.2012 – 14.10.2012Ateneum Art <strong>Museum</strong>, Helsinki16.11.2012 – 17.02.2013Schoonheid in veelvoudHoogtepunten uit de prentencollectie van het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>Gedroomde landschappenSymbolisme van <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> tot KandinskyHet <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> bezit een schitterendeprentenverzameling met vele hoogtepuntenuit de bloeiperiode van de Franse grafischekunst. Dit rijk geïllustreerde boek vertelt hetverhaal van de ‘prentrevolutie’ die Parijs van1890 tot 1905 in haar greep hield. Bijna allemoderne Franse kunstenaars experimenteerdenmet de lithografie, ets of houtsnede alsartistiek expressiemiddel, met prachtigekunstwerken en gebruiksgrafiek – affiches,geïllustreerde bladmuziek, kunstenaarsboekenen theaterprogramma’s – als resultaat.Denk bijvoorbeeld aan de affiches vanSteinlen en Toulouse-Lautrec of de meerintieme prenten van de Nabis-kunstenaars.De in ruime oplagen gedrukte prenten warentoen al bestemd voor een groot publiek enspreken nog altijd mensen overal ter wereldaan. In vier toegankelijk geschreven essayswordt een compleet beeld geschetst vande prentwereld van het fin de siècle, metaandacht voor de hoofdrolspelers vandeze ‘revolutie’, de complexe werkwijzevan de prentkunstenaars en de belangrijkeprent-series van grote namen als Bonnarden Gauguin.Fleur Roos Rosa de Carvalho is onderzoekerbij het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> en Marije Vellekoopis conservator tekeningen en prenten.Het landschap was een belangrijke inspiratiebronvoor toonaangevende kunstenaars uitde tijd van het symbolisme, zoals Gauguin,<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>, Klimt en Munch. Met hun ‘landschappenvan de ziel’ verbeeldden zijgevoelens van nostalgie of sereniteit, maarlandschapsmotieven werden ook ingezet bijhet ontwikkelen van een verrassend stilistischrepertoire, waarbij kleur en penseelstreekemoties opriepen of een nieuw gevoel vanharmonie. Ook was het landschap verbondenmet kwesties die de gemoederen in het fin desiècle bezighielden zoals de liefde voor heteigen land, de verrassende ontdekkingen inde wetenschap en een algemeen gevoeldescapistisch verlangen.In Gedroomde landschappen presenterende auteurs een geheel nieuwe visie op dezebijzondere werken, van voorlopers van hetsymbolisme zoals Böcklin en Whistler,tot Kandinsky en Mondriaan, die met hunvariaties op landschappelijke thema’s deaanzet gaven tot hun latere abstracte werk.Richard Thomson is Watson GordonProfessor of Fine Art aan de Universiteit vanEdinburgh. Rodolphe Rapetti is AssociateResearch Scholar aan het Institut Nationald’Histoire de l’Art in Parijs. Frances Fowle isSenior Curator of French Art bij The NationalGalleries of Scotland, Edinburgh.1011


RecenteuitgavenGabriel P. Weisberg, David Jackson,Willa Silverman e.a.224 pagina’s, 210 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Duits,Fins, Zweeds, softcover, € 34,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> / Ateneum Art <strong>Museum</strong>Uitgever: Mercatorfonds, 2010Internationale co-edities: Belser Verlag,Distribited Art Publishers, Actes SudISBN 978 90 6153 939 1TentoonstellingIllusie en werkelijkheid<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, Amsterdam08.10.2010 – 16.01.2011Ateneum Art <strong>Museum</strong>, Helsinki17.02.2011 – 15.05.2011Illusie en werkelijkheidNaturalistische schilderijen, foto’s, theater en film, 1875-1918De naturalistische schilderkunst wordt gekenmerktdoor hyperrealistische afbeeldingen opgroot formaat van het alledaagse leven vanarbeiders en boeren. De kunstenaars toondende gevolgen van de industrialisatie en verstedelijking: de armoede, de werkloosheid, hetsociale onrecht en de slechte arbeidsomstandigheden in de fabrieken. Maar ook hadden zijaandacht voor het ontluiken van de arbeidersbeweging,de opkomst van het onderwijs vooriedereen en de opleving van het geloof. Dit ishet eerste boek over het naturalisme in al zijnfacetten. De auteurs leggen de verbandenbloot tussen de verschillende kunstvormen diedoordrongen raakten van de naturalistischethematiek: de schilderkunst, de fotografie,de film, het theater en de literatuur. Illusieen werkelijkheid biedt een unieke en vaakonverwachte kijk op de wijze waarop naturalistischekunstenaars de snelle en ingrijpendeveranderingen van hun tijd probeerden tebegrijpen. Hun visies zouden naderhand demodernistische kunst diepgaand beïnvloeden.Gabriel P. Weisberg is professor kunstgeschiedenisaan de Universiteit van Minnesota eneen deskundige op het gebied van de negentiende-en vroegtwintigste-eeuwse kunst.Illusie en werkelijkheid ontving de prijs voorDe Best Vormgegeven Boeken in Vlaanderen2011.1213


Heather Lemonedes, Belinda Thomson,Agnieszka Juszczak e.a.248 pagina’s, 113 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Duits,softcover, € 32,50<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> /The Cleveland <strong>Museum</strong> of ArtUitgever: Hatje Cantz Verlag, 2009Internationale co-edities:Mercatorfonds, Actes Sudul Gauguin en zijn vrienden werden, net als de meeste avant-gardenstenaars,geweerd van de officiële Salon van de WereldtentoonstellingISBN 978 90 79310 12 81889. Zij besloten hun werk tentoon te stellen in het Café des Artsn monsieur Volpini, op het expositieterrein. Op aanraden van Theo vanogh, Gauguins kunsthandelaar, maakte Gauguin voor deze gelegenideen bijzondere portfolio van elf zinkografieën op kanariegeel papier.eze reeks, tegenwoordig bekend als de Volpini-serie, ontstond op eenuciaal moment in Gauguins loopbaan en toonde zijn leidende rol bij deergang naar een radicaal nieuwe stijl, waarin de weergave van deerkelijkheid plaatsmaakte voor die van de subjectieve ervaring.Tentoonstellingit boek plaatst de overrompelende actie van Gauguin in zijn tijd. Dentoonstelling wordt gereconstrueerd, de serie zinkografieën wordt aanPaul Gauguin, de doorbraakn grondige iconografische en technische analyse onderworpen, enn selectie van brieven en kritieken geven de sfeer en discussies van ded weer.naar moderniteitThe Cleveland <strong>Museum</strong> of Art,04.10.2009 – 18.01.2010<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, Amsterdam,19.02.2010 - 06.06.2010Paul Gauguin De doorbraak naar moderniteitOmslag voorzijde:Zelfportret met palet, 1906. Philadelphia<strong>Museum</strong> of Art. A. E. Gallatin Collection(cat. 94, detail)Omslag achterzijde:Melancholische vrouw, 1901. Detroit Instituteof Arts, legaat van Robert H. Tannahill(cat. 59, detail)Omslag Flappen:De verwachting (Margot), 1901. MuseuPicasso, Barcelona (cat. 12, detail)Harlekijnsfamilie met aap, 1905.Konstmuseum, Göteborg (cat. 84, detail)Paul GauguinDe doorbraak naar moderniteitIn 1900, rond zijn negentiende verjaardag, trok Pablo Picasso naar Parijs om er deWereldtentoonstelling te bezoeken en kennis te maken met deze artistieke hoofdstad vanEuropa. Picasso had een provinciale Spaanse kunstopleiding genoten maar bij terugkeerin Parijs in het daaropvolgende jaar mocht hij exposeren in de prestigieuze Galerie Vollard.Hij vestigde zich in Montmartre en dompelde zich vol verve onder in het bruisendeleven van deze bohemienwijk. Binnen enkele jaren zou hij met Matisse wedijveren om deleiderspositie van de Franse avant-garde, daarbij een revolutionaire koers kiezend die hemtot een wereldberoemd schilder zou maken.Dit boek schetst Picasso’s ontdekking van het artistieke leven en de kunst in de Fransehoofdstad en onderzoekt de manier waarop hij een intensieve dialoog aanging met hetwerk van kunstenaars als <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>, Toulouse-Lautrec, Steinlen, Puvis de Chavannes, Rodinen Cézanne. Hij ontwikkelde in deze vroege Parijse jaren een uiterst persoonlijke stijl diezijn kracht ontleende aan het schilderproces zelf, waarbij de traditionele verschillen tussenimitatie en realiteit vervaagden. Het bracht Georges Braque in 1907, tijdens een bezoekaan Picasso’s atelier om zijn nieuwste werk te zien, tot de uitroep dat het leek of Picassoiedereen dwong om ‘kerosine te drinken’ en daarbij zelf als een vuurspuwer te werk ging.Marilyn McCully e.a.260 pagina’s, 170 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Spaans,Catalaans, softcover, € 29,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> / Museu PicassoUitgever: Mercatorfonds, 2011‘Dit wordt hier nu als kunst der toekomst beschouwd; men ziet menschenmet blauwe gezichten, groene zonnen, paarse bomen, kortom schier iedervoorwerp dat afgebeeld is, heeft een andere kleur, dan waarin het totdusverre door het menschendom gezien is. Daarbij is alles gesmeerd dathet een lust is. Het zal mij benieuwen, of dit ooit de kunst der Millets enCorots zal kunnen verdringen.’Internationale co-edities: Thames andHudson, Vendôme Press, Actes SudISBN 978 90 79310 20 3Bespreking van de Volpini-tentoonstelling in het Café des Arts door Osado(pseudoniem) in De Opmerker, 7 september 1889TentoonstellingPicasso in Parijs, 1900-1907<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, Amsterdam18.02.2011 - 29.05.2011ISBN 978 90 6153 997 1www.vangoghmuseum.comwww.museupicasso.bcn.catwww.mercatorfonds.beMuseu Picasso, Barcelona01.07.2011 – 16.10.201121.07.2009 19:22:55 UhrPICASSO IN PARIJS 1900-1907MERCATORFONDSPICASSO 1900IN 1907PARIJSMarI lyN M c CullyPaul GauguinDe doorbraak naar moderniteitPicasso in Parijs, 1900-1907Paul Gauguin en zijn vrienden werden, netals de meeste avant-garde kunstenaars,geweerd van de officiële Salon van deWereldtentoonstelling in 1889. Zij beslotenhun werk tentoon te stellen in het Café desArts van monsieur Volpini, op het expositieterrein.Gauguin maakte op aanraden vanzijn kunsthandelaar, Theo van <strong>Gogh</strong>, voordeze gelegenheid een bijzondere portfoliovan elf zinkografieën op kanariegeel papier.Deze reeks, tegenwoordig bekend als deVolpini-serie, ontstond op een cruciaalmoment in Gauguins loopbaan en toondezijn leidende rol bij de overgang naar eenradicaal nieuwe stijl, waarin de weergavevan de werkelijkheid plaatsmaakte voor dievan de subjectieve ervaring.Dit boek plaatst de overrompelende actievan Gauguin in zijn tijd. De tentoonstellingwordt gereconstrueerd, de serie zinkografieënwordt aan een grondige iconografische entechnische analyse onderworpen, en eenselectie van brieven en kritieken geeft desfeer en discussies van de tijd weer.Heather Lemonedes is conservatortekeningen in het Cleveland <strong>Museum</strong> of Art.In 1900, rond zijn negentiende verjaardag,trok Pablo Picasso naar Parijs om er deWereldtentoonstelling te bezoeken en kenniste maken met deze artistieke hoofdstad vanEuropa. Een jaar later keerde hij terug envestigde zich in Montmartre. Hij dompeldezich vol verve onder in het bruisende levenvan de bohemienwijk en zijn atelier werd eenontmoetingsplek voor schilders, beeldhouwers,schrijvers, verzamelaars en handelaren, dieallen werden aangetrokken door zijn kunsten zijn dynamische persoonlijkheid.Dit boek schetst Picasso’s ontdekking vanhet artistieke leven en de kunst in de Fransehoofdstad en onderzoekt de manier waarophij in een intensieve dialoog met het werk vankunstenaars als <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>, Toulouse-Lautrec,Steinlen, Puvis de Chavannes, Rodin enCézanne zijn uiterst persoonlijke stijl ontwikkelde.Binnen enkele jaren wedijverde hij metMatisse om de leiderspositie van de Franseavant-garde, daarbij een revolutionaire koerskiezend die hem tot een wereldberoemdschilder zou maken.Auteur Marilyn McCully is Picasso-expert enheeft talrijke p<strong>ublicaties</strong> over Picasso en zijnwerk op haar naam staan.1415


Bezorgd door Leo Jansen,Hans Luijten en Nienke Bakker2180 pagina’s, meer dan 4000 illustratiesNederlands, Engels, Frans,6 delen in een foedraal, € 395<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> / Huygens InstituutUitgever: Mercatorfonds /Amsterdam University Press, 2009Internationale co-edities:Thames and Hudson, Actes SudISBN 978 90 6153 851 6Download gratisin de iTunes App-store:Je VincentBeleef <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s brieven metde iPhone-applicatie Je Vincent.Met vele brieffragmenten en videointerviewsmet de bezorgers van debrieveneditie. Nederlands en Engels.Voor iPhone en iPod touch.Publishing at its most creativeand spectacular … Simply as apiece of book design, this takesthe breath away; but to readthe letters, and watch thispassionate, clumsy, brilliant,earnest, suffering genius findhis way towards the work hewas going to be world-famousfor, is to be – if you have a soulat all – wonderstruck.— The GuardianNog nooit zijn de brieven vanVincent van <strong>Gogh</strong> zo volledig,zo grondig geannoteerd enzo onbekrompen geïllustreerduitgegeven.— Vrij NederlandVincent van <strong>Gogh</strong> – De brievenDe volledige, geïllustreerde en geannoteerde uitgaveDeze nieuwe, internationaal gelauwerde,editie van de brieven van Vincent van <strong>Gogh</strong>is de bekroning van vijftien jaar onderzoekdoor het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> en het HuygensInstituut. De volledige briefwisseling bevat819 brieven die door <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> zijn geschrevenen 83 brieven die aan hem zijn gericht.<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> was niet alleen een begenadigdkunstenaar maar ook een begaafd schrijver.Hij illustreerde zijn brieven vaak met schetsenen tekeningen en hij besprak met grootenthousiasme het werk van de meest uiteenlopendekunstenaars. In deze uitgave wordtelk kunstwerk afgebeeld dat in de brievenaan bod komt, dus niet alleen de tekeningenen schilderijen van <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> zelf, maar ookalle werken die hem hebben geïnspireerd.De wereldwijde reputatie van de correspondentievan <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> berust op haar grotewaarde als document humain en opde enorme rijkdom aan biografische enkunsthistorische gegevens. De brievenvormen het verhaal van <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s zoektochtnaar zijn bestemming en geven inzichtin de hechte band met zijn broer Theo, diehem onvoorwaardelijk bleef steunen, zijnsoms moeizame vriendschappen, zijnbehoefte aan erkenning en bovenal zijnpassie voor kunst en literatuur. De brievenzijn opgenomen zoals <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> zedaadwerkelijk schreef, zonder verfraaiingenen aanpassingen. Naast de brieven bevatdeze editie informatie over de familie en decorrespondenten van <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>, een chronologievan zijn leven en een bijdrage over debiografische en historische context van debrieven. Het naslagwerk bevat onder meerplattegronden, een woordenlijst van materialenen technieken en uitgebreide registers.De bezorgers zijn werkzaam in het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong><strong>Museum</strong>. Leo Jansen is conservator schilderijen,Hans Luijten is conservator onderzoeken Nienke Bakker is conservator tentoonstellingen.De resultaten van het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> Brievenprojecten de <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> brieven zijn ookdigitaal verschenen en integraal raadpleegbaarop www.vangoghletters.org.Het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> Brievenproject werdonderscheiden met een Grand Prix in decategorie Onderzoek van de EuropeanUnion Prize for Cultural Heritage 2010(Europa Nostra Award).Vincent van <strong>Gogh</strong> – De brieven ontvingde Apollo Book Award, het Lintje van deBoekverkoper, de Spear’s Book Award ende Banister Fletcher Book Award.1617


Kinderboekenen stripsRené van Blerk, Wouter Tulp (illustraties)Nederlands, Engels, Frans en Duits,gebonden, € 6,50Uitgever: Rubinstein, 2010ISBN 9789047606789In de serie Gouden BoekjesLeeftijd: 3-8 jaarE E N G O U D E N B O E K J EVincent en CamilleCamille gaat op bezoek bij meneer Vincent.Meneer Vincent woont in een klein geel huismet groene luiken aan het eind van de straat.Hij is kunstenaar en maakt schilderijen in allekleuren van de regenboog. Meneer Vincentheeft gevraagd of Camille hem vanmiddagwil komen helpen. Camille moet heel stil opeen stoel blijven zitten…het verhaal wordt verteld van Camille, hetzoontje van de postbode Roulin, die eenspannende middag beleeft in het schildersateliervan de kunstenaar.René van Blerk is educator bij het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong><strong>Museum</strong>. Wouter Tulp is illustrator van velekinderboeken.Miljoenen lezers groeiden op met de GoudenBoekjes: de klassieke kinderboekjes met hunkenmerkende gouden rug, de onvergetelijkeverhalen en de opvallende illustraties, dievanaf de jaren ’50 in Nederland vele kinderhartenveroverden. Onlangs verscheen ereen deeltje over Vincent van <strong>Gogh</strong> waarin1819


VINCENTVAN GOGHVINCENT VAN GOGH - DE WORSTELING VAN EEN KUNSTENAARMARC VERHAEGENJAN KRAGTVINCENTVAN GOGHDE WORSTELING VAN EEN KUNSTENAARHet Kleine<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>VerwachtVincent doorBarbara StokVincent van <strong>Gogh</strong>s onstuimige, korte kunstenaarsleven, waarover zoveel mythesen verhalen de ronde doen, wordt in dit prachtig getekende stripverhaal verrassendtot leven gewekt! Je volgt <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> bij de zoektocht naar zijn roeping. Wat dreefhem, wat kwam op zijn pad, en vooral: hoe ontwikkelde hij zich tot één van deberoemdste kunstenaars van zijn generatie?Samen met hem reis je door Brabant, Londen, de Borinage, Parijs en Zuid-Frankrijken leef je mee met zijn passie en verlangen, maar ook met zijn eenzaamheid en angst.<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s broer Theo, en zijn vrienden en familie voeren je langs het levendige enspannende bestaan van een kunstenaar in de negentiende eeuw.Speciaal voor de oplettende lezer zijn allerlei bekende tekeningen en schilderijen opingenieuze wijze in het verhaal verweven. Tekenaar Marc Verhaegen en scenaristJan Kragt zijn gerenommeerde stripvertolkers in het historische genre. Zij brachteneerder op succesvolle wijze onder meer het leven van Michiel de Ruyter en delegende van de Vliegende Hollander in beeld.REEDS VERSCHENENMarc Verhaegen (tekenaar)en Jan Kragt48 pagina’sNederlands, Engels,softcover, € 6,95 hardcover, € 14,95Uitgever: Stichting Eureducation, 2011ISBN 978 90 8113 148 3 (softcover)WWW.EUREDUCATION.NLISBN 978 90 8113 149 0 (hardcover)E 6,95ISBN 978-90-811314-8-3MARC VERHAEGEN EN JAN KRAGTEUREDUCATIONVincent van <strong>Gogh</strong>De worsteling van een kunstenaar280 pagina’s, 135 illustratiesNederlands, Engels, Frans,paperback, € 19,90Uitgever: Uitgeverij Ludion, 2010ISBN 978 90 5544 954 5Barbara Stok124 pagina’sNederlands, Engels, paperback, ca. € 19,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> i.s.m. het Fonds BKVBUitgever: Nijgh & <strong>Van</strong> Ditmar, najaar 2012Vincent van <strong>Gogh</strong>s korte maar onstuimigekunstenaarsleven, waarover zo veel mythesen verhalen de ronde doen, wordt in ditstripverhaal verrassend tot leven gewekt!Je volgt <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> bij de zoektocht naar zijnroeping. Wat dreef hem, wat kwam op zijnpad, en vooral: hoe ontwikkelde hij zich toteen van de beroemdste kunstenaars van zijngeneratie? Samen met hem reis je doorBrabant, Londen, de Borinage, Parijs enZuid-Frankrijk en leef je mee met zijn passieen verlangen, maar ook met zijn eenzaamheiden angst. Daarnaast spelen zijn broerTheo, andere familieleden en zijn vriendeneen grote rol in het verhaal. Speciaal voorde oplettende lezer zijn allerlei bekendetekeningen en schilderijen op ingenieuzewijze in het verhaal verweven.Tekenaar Marc Verhaegen en scenaristJan Kragt zijn gerenommeerde stripvertolkersin het historische genre. Zij brachten eerderop succesvolle wijze het leven van Michielde Ruyter en de legende van de VliegendeHollander in beeld.Voor een impressie van het stripverhaalzie de trailer op www.vangoghmuseum.nl/museump<strong>ublicaties</strong>Een gratis lespakket voor middelbarescholen is te downloaden viawww.vangoghmuseum.nl/onderwijsIedereen kent Vincent van <strong>Gogh</strong>, deNederlandse schilder die pas op 27-jarigeleeftijd besloot om kunstenaar te worden.Tijdens zijn leven werd zijn werk door weinigmensen gewaardeerd, maar tegenwoordig isdat heel anders. Door zijn bijzondere stijl enkleurgebruik worden Vincents tekeningen enschilderijen wereldwijd bewonderd.Met dit originele abc-boek maken kinderenspelenderwijs kennis met de wereld vanVincent, en ook volwassenen zullen genietenvan het speelse overzicht van wereldberoemdeén minder bekende werken uit de collectievan het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> – en uit anderecollecties.Stripmaker Barbara Stok (1970) werkt aaneen stripboek over Vincent van <strong>Gogh</strong>. Hierinbelicht ze zijn dagelijkse leven gedurendeeen korte maar bewogen periode in zijnschildersbestaan in Frankrijk. De Groningsetekenares zet de beroemde schilder neermet al zijn twijfels, zorgen, pieken en dalen,zodat de lezer in zijn huid kan kruipen.Barbara Stok is bekend geworden met stripswaarin zij zelf de hoofdrol speelt. Een redenvoor de jury van het Stripschap om haar in2009 de Stripschapprijs te geven: ‘Ze heefthet lef zich kwetsbaar op te stellen en diepin haar eigen emoties te kruipen.’2021


SeriesDe wetenschappelijke reeks <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>Studies biedt een platform voor hetonderzoek naar de laatnegentiendeeeuwseen vroegtwintigste-eeuwseWest-Europese kunst. De redactie bestaatuit gerenommeerde wetenschappers uithet <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> en de internationaleonderzoeks- en museumwereld. In de serieverschijnen afwisselend monografischestudies en essaybundels.Hoofdredacteur: Chris StolwijkRedactieraad: Axel Rüger, Leo Jansen, Louis van Tilborgh(<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>), Rachel Esner (Universiteit vanAmsterdam), Dario Gamboni (Universiteit van Genève),Susan Alyson Stein (Metropolitan <strong>Museum</strong> of Art),Richard Thomson (Universiteit van Edinburgh)Belinda Thomson (red.)208 pagina’s, 90 illustratiesEngels, hardcover, € 45Uitgever: Waanders Uitgevers, 2010ISBN 978 90 400 7659 6Deel 3 in de serie <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> Studies<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> Studies22Current Issues in19th Century ArtRobert L. Herbert, Elise Eckermann,June Hargrove, Joan E. Greer e.a.208 pagina’s, 75 illustratiesEngels, hardcover, € 45Uitgever: Waanders Uitgevers, 2007ISBN 978 90 400 8350 1Deel 1 in de serie <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> StudiesWouter van der Veen<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>:A LiteraryMind<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> Studies 2<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>:A Literary MindWouter van der Veen262 pagina’s, 30 illustratiesEngels, hardcover, € 45Uitgever: Waanders Uitgevers, 2009ISBN 978 90 400 8562 8Deel 2 in de serie <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> StudiesVisions: Gauguin and his timeIn deel 3 staat Paul Gauguins Visioen vande preek (1888) centraal, een van de iconenvan de laat negentiende-eeuwse kunst,die wetenschappers nog steeds tot nieuweinterpretaties uitdaagt. Dario Gambonibespreekt hoe in dit schilderij zaken alsperceptie, cognitie en representatie visueelaan de orde komen. Juliet Simpson beschrijftde bijdrage van kunstcriticus Aurier aan depromotie van Gauguin als hét voorbeeldvan de symbolistische kunstenaar, terwijlRodolphe Rapetti het artistieke antwoordvan Emile Bernard op Visioen van de preekonderzoekt. Elise Eckerman analyseert dekritische reactie van de Belgische kunstwereldop dit en ander werk van de kunstenaar enJune Hargrove presenteert een uitdagendevisie op Gauguins portretten van zijn ‘alterego’ Meijer de Haan.Belinda Thomson is kunsthistorica enschrijver. Ze heeft vele p<strong>ublicaties</strong> over hetimpressionisme en postimpressionisme ophaar naam staan.23


Series<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> in focus is een door het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong><strong>Museum</strong> geïnitieerde boekenreeks overhet leven en werk van Vincent van <strong>Gogh</strong>.Deze beknopte, met zorg vormgegevenboeken zijn rijk geïllustreerd met schilderijen,tekeningen en brieven.Tweede, herziene druk<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> enzijn brievenLeo Jansen96 pagina’s, 55 illustratiesNederlands, Engels, Frans,hardcover, € 15<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, 2009VAN GOGHen zijn brievenISBN 978 90 79310 14 2Leo JansenTer gelegenheid van de publicatie vanVincent van <strong>Gogh</strong> – De brieven in 2009verscheen een tweede, gewijzigde drukvan <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> en zijn brieven met daarinde herziene briefteksten en de nieuwevertalingen.Leo Jansen is conservator schilderijenin het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> en een van debezorgers van de correspondentie vanVincent van <strong>Gogh</strong>.VAN GOGH MUSEUM<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> in focus24Nieuw <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>en MontmartreNienke Bakker90 pagina’s, 55 illustratiesNederlands, Engels, Frans,hardcover, € 15<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, 2011ISBN 978 90 79310 23 4<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> ende zonnebloemenLouis van Tilborgh86 pagina’s, 66 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Duits,Spaans, Japans, hardcover, € 15<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, 2008ISBN 978 90 79310 03 6<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> ende liefdeHans Luijten80 pagina’s, 58 illustratiesNederlands, Engels, Frans,hardcover, € 15<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, 2007ISBN 978 90 6153 727 4<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>en JapanLouis van Tilborgh72 pagina’s, 55 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Japans,hardcover, € 15<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, 2006ISBN 90 6153 696 3<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>en RembrandtPeter Hecht72 pagina’s, 55 illustratiesNederlands, Engels, Frans,hardcover, € 15<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, 2006ISBN 90 6153 680 425


www.vangoghmuseum.com<strong>Museum</strong>uitgavenVerwachtVincent van <strong>Gogh</strong>.Mythen en werkelijkheid<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> schilderDe meesterwerken<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> tekenaarDe meesterwerken<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> schilder<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>schilderHans Luijten, Louis van TilborghCa. 80 pagina’s, 45 illustratiesNederlands, Engels, Frans,paperback, ca. € 9,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> P<strong>ublicaties</strong>, lente 2012Word een ware <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>-kenner!Dit boek gaat in op de vaak wilde ideeën diede mythen rond <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> al sinds tijden instand houden. Was hij echt arm, en hoe zaghij er eigenlijk precies uit? Waarom sneed hijeen deel van zijn oor af? Was hij wel miskendtijdens zijn leven, en hoe komt het dat hij zowereldberoemd is geworden?Wat onthullen de honderden brieven die hijschreef over zijn leven en zijn kunst? Expertsvan het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> beantwoordendeze en andere vragen op een levendigemanier in dit boek vol onderhoudendeverhalen en onbekende weetjes.Belinda Thomson196 pagina’s, 170 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Duits, Spaans, Italiaans,hardcover, € 25, tweede herziene druk<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, 2010, ISBN 978 90 6153 9759De schilderijen van Vincent van <strong>Gogh</strong>oefenen wereldwijd een onweerstaanbareaantrekkingkracht uit op kunstliefhebbers.Hoewel <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s artistieke loopbaan maartien jaar duurde, was zijn productie groot enzijn ontwikkeling opzienbarend. De auteurbeschrijft <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> als een kosmopoliet,die in zijn schilderijen verschillende traditiesliet samensmelten en tegelijkertijd een zeervernieuwende en persoonlijke wending aande schilderkunst van zijn tijd wist te geven.<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> schilder toont een ruime selectievan zijn schilderijen in het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>in Amsterdam en uit andere collecties.Sjraar van Heugten196 pagina’s, 170 illustratiesNederlands, Engels, Frans, hardcover, € 25<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> / Mercatorfonds, 2005ISBN 90 6153 587 5Dit boek beschrijft <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s ontwikkelingtot meestertekenaar, geïllustreerd aan dehand van zijn eerste Nederlandse landschappen,ontroerende boerenportretten en Parijsestadsgezichten. Het onbetwiste hoogtepuntvormen de werken, getekend met rietpen enin aquarel, die <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> maakte in de Zuid-Franse Provence. De tekeningen zijn vanwegehun kwetsbaarheid zelden te zien. In dit boekworden ze in al hun schoonheid getoond.2627


Het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> beheert de grootste collectie werken van Emile Bernarden Odilon Redon in Nederland. Dit dankt het museum aan de Amsterdamseverzekeringsmakelaar Andries Bonger (1861-1936), vriend en zwager van Theovan <strong>Gogh</strong>. Tijdens Bongers langdurige verblijf in Parijs, waar hij ook Vincentvan <strong>Gogh</strong> ontmoette, ontwikkelde hij een grote liefde voor de Franse modernekunst. Na zijn terugkeer naar Nederland in 1892, begon hij met verzamelen enconcentreerde zich daarbij op werk van zijn goede vrienden Emile Bernard enOdilon Redon.Bonger bracht een overzicht van Bernards werk uit verschillende periodesen in uiteenlopende technieken samen: schilderijen, prenten en tekeningen,maar ook tapisserieën en een spiegellijst. Zijn Redon-collectie bevatte dienscomplete grafische werk, vroege houtskooltekeningen, kleurrijke schilderijenen intrigerende pastels. Ook kocht hij schilderijen van tijdgenoten als Vincentvan <strong>Gogh</strong>, Paul Gauguin en Paul Cézanne.In 1907 beschouwde Bonger zijn verzameling als afgerond. Slechts eenenkeling was het daarna vergund zijn afgeschermde wereld te betreden en eenblik op de bijzondere collectie te werpen. Deze was, en bleef ook na Bongersoverlijden, een verborgen schat die in kleine kring grote faam genoot. DeNederlandse Staat verwierf in 1996 een belangrijk deel van de collectie vanBongers erfgenamen en bracht de werken in permanente bruikleen onder inhet <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>. In dit boek is beschreven hoe Bonger zijn verzamelingbijeenbracht en worden voor het eerst alle werken uit de oorspronkelijkecollectie samen getoond.VA N G O G HM U S E U MA M S T E R D A MWaanders Uitgevers, ZwolleHet bruisende en trendy karakter van het hedendaagse Barcelona vindt zijn oorsprong in de periode rond 1900, toenmuziek, architectuur, schilderkunst, beeldhouwkunst en literatuur er op een uitzonderlijk hoog niveau stonden. Destad ondergaat in de jaren tussen 1880 en 1910 een indrukwekkende gedaantewisseling, met de vooruitstrevendestedenbouwkundige uitbreiding Eixample door Ildefons Cerdà, de fantasierijke stadsarchitectuur van Antoni Gaudí,Lluís Domènech i Montaner en Josep Puig i Cadafalch, en de elegante interieurs in de Modernista-stijl, de eigenvariant op de art nouveau. Er is een levendig artistiek klimaat, geconcentreerd rond de kunsthandel Sala Parés waarde avant-garde kunstenaars exposeren die hun inspiratie in Parijs hebben opgedaan, in het toevluchtsoord Sitges,en in het café Els Quatre Gats waar Picasso, Rusiñol en hun bohemienvrienden samenkomen. Maar de artistieke enculturele bloei gaan samen met een intensieve industrialisatie en hevige sociale en politieke spanningen die culminerenin de ‘Tragische Week’ in 1909. De essays in dit boek schetsen vanuit verschillende invalshoeken een beeldvan Barcelona in zijn ‘gouden periode’, aangevuld met een fraaie selectie van de poëzie en literatuur van die tijd.teresa-m. sala is verbonden aan de vakgroep Kunstgeschiedenis van de Universiteit van Barcelona.Zij is gastconservator van de tentoonstelling Barcelona 1900.VAN G OGHMUSEUM9 789061 537564m a t l a m i n e r e nThe <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> houses the world’s largest collectionof van <strong>Gogh</strong>’s paintings and drawings and over 95 percent ofhis correspondence. The <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> Letters Project was begunat the <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> in 1994. Leo Jansen, an editor onthe project since its inception, is currently curator of paintingsat the <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>. Hans Luijten, also an editoron the project since 1994, has written several articles on van<strong>Gogh</strong>. Nienke Bakker has been involved with the projectsince 2002. Both Luijten and Bakker are in the ResearchDepartment at the <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>.The Morgan Library & <strong>Museum</strong> began as the private libraryof financier Pierpont Morgan (1837–1913). Today it is amuseum, independent research library, musical and performingarts venue, architectural landmark, and historic site.An important repository for the history, art, and literatureof Western civilization, the Morgan maintains a unique positionin the cultural life of New York and is considered oneof its greatest treasures.Rizzoli International Publications, Inc.300 Park Avenue SouthNew York, NY 10010www.rizzoliusa.comin association with The Morgan Library & <strong>Museum</strong>225 Madison AvenueNew York, NY 10016-3405www.themorgan.organd <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>Paulus Potterstraat 71071 CX AmsterdamThe Netherlandswww.vangoghmuseum.comVAN G OGH Jacket front: Vincent van <strong>Gogh</strong>, letter to Émile Bernard (Letter 2; detail)MUSEUM Jacket back: Vincent van <strong>Gogh</strong>, Self-Portrait with Straw Hat and Artist’sSmock, 1887. Amsterdam, <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> (Vincent van <strong>Gogh</strong>Foundation).ISBN 978-90-6153-756-4Design: Pirtle DesignPrinted in ChinaNa zijn studie aan de Brusselse Academievoor Schone Kunsten trok Alfred Stevens(1823 – 1906) naar Parijs. Met souplessebewoog hij zich daar in de wervelendewereld van het keizerrijk van Napoleon iiien fashion victim keizerin Eugénie alvorenszich neer te vlijen in de fluwelen salonsvan de Derde Republiek. Hij ontwikkeldeal snel een bijzonder talent in het schilderenvan zijde, kasjmier, fluweel en mousseline,dat schitterend tot uiting kwam inzijn portretten van vrouwen uit de bourgeoisie,gekleed in zijden jurken en omringd door exotisch ingerichte interieurs. Mondaine dames in korset encrinoline, die heel druk bezig zijn met ‘een zalig nietsdoen’. Elegante vrouwen met kasjmieren sjaals, die achtelooseen liefdes briefje verfrommelen of een kanten zakdoekje laten vallen. Alfred Stevens portretteerde deze vrouwenmet hun typerende gebaren, neuroses en grillen, maar hij legde ook een betekenis in hun weelderige jurken, eenbedekte toespeling in hun fleurige linten en hun oosterse waaiers.Onder zijn intieme vrienden rekende Alfred Stevens de fine fleur van de toenmalige Franse artistiekeen literaire wereld, van Charles Baudelaire en Alexandre Dumas jr. tot Edouard Manet, Edgar Degas en SarahBernhardt. Zijn grote bewondering ging niet alleen uit naar Delacroix en Velázquez, maar ook naar de oude Hollandsemeesters als Vermeer en Ter Borch. Bij hen vond hij inspiratie voor zijn heldere interieurs met kunstigelichteffecten.Na meer dan tachtig jaar van afwezigheid schittert Alfred Stevens opnieuw in een retrospectief overzichtvan zijn belangrijkste werken, die ons terugbrengen naar de mondaine wereld van het Parijs van Haussmannen het geraffineerde societyleven van de negentiende eeuw.c y a a n m a g e n t a g e e l z w a r tISBN 978 90 6153 872 19 789061 538721U.S. $50.00 / CAN $62.00ISBN 978-0-8478-2993-45 5 0 0 0 >9 780847 829934morganBrussel - ParijsSjraar van Heugten is hoofd Collecties van het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, gespecialiseerd in de prentenen tekeningen van <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> en de technische aspecten ervan. Hij is auteur van drie delen vande vierdelige bestandscatalogus Vincent van <strong>Gogh</strong>. Tekeningen (het derde deel schreef hij samenmet Marije Vellekoop). Enkele recente p<strong>ublicaties</strong> zijn: <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> tekenaar (2005), bijdragen inDe keuze van Vincent: <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s ‘Musée imaginaire’ (2003) en Vincent van <strong>Gogh</strong>. The Drawings (2005) insamenwerking met The Metropolitan <strong>Museum</strong> of Art, New York.Joachim Pissarro is adjunct conservator van The <strong>Museum</strong> of Modern Art, Bershad professor in dekunstgeschiedenis en directeur van The Hunter College Galleries, City University in New York.Hij publiceerde onder meer Pissarro: Critical Catalogue of Paintings (2005), de catalogue raisonnévan de schilderijen van Camille Pissarro, met steun van het Wildenstein Institute (samen met coauteurClaire Durand-Ruel Snollaerts), en Cézanne/Pissarro, Johns/Rauschenberg: Comparative Studies onIntersubjectivity in Modern Art (2006).Chris Stolwijk is hoofd Onderzoek van het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, en hoofdredacteur van <strong>Van</strong><strong>Gogh</strong> Studies. Hij was medesamensteller van de tentoonstellingen Theo van <strong>Gogh</strong> (1999–2000) enDe keuze van Vincent: <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s ‘Musée imaginaire’ (2003) en publiceerde Theo van <strong>Gogh</strong>: kunsthandelaar,verzamelaar en broer van Vincent (1999), The Account Book of Theo van <strong>Gogh</strong> and Jo van <strong>Gogh</strong>-Bonger (2002)en schreef bijdragen in De keuze van Vincent: <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s ‘Musée imaginaire’ (2003) en <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>: Voyageinto the Myth (2007).Geeta Bruin is assistent conservator Tentoonstellingen in het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>. Zij organiseerdede tentoonstellingen Vincent van <strong>Gogh</strong> en het Expressionisme (2006), John Everett Millais en Me, Ophelia(allebei in 2008).Maite van Dijk was onderzoeksassistent bij de afdeling Painting and Sculpture in The <strong>Museum</strong> ofModern Art. Zij werkte mee aan projecten als Le néo-impressionisme: de Seurat à Paul Klee in Muséed’Orsay (2005), Verborgen kleuren: Rood, geel en blauw in de vroege schilderijen van Vincent van <strong>Gogh</strong> in het<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> (2006) en Painted with Words: <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>’s Letters to Emile Bernard in The MorganLibrary and <strong>Museum</strong> (2007).Jennifer Field is assistent conservator bij de afdeling Painting and Sculpture in The <strong>Museum</strong> ofModern Art waar zij meewerkte aan de tentoonstellingen Pioneering Modern Painting: Cézanne andBrussel - ParijsPissarro 1865–1885 (2005), Manet and the Execution of Maximilian (2006) en Martin Puryear (2007). Zijwerd in 2005 onderscheiden met de Lee Tenenbaum Award van het MoMA.IncludesIn the Footsteps of Max BeckmannA walk through Amsterdam, stopping at 25 addresses that held a specialsignificance for Max Beckmann.MoMAVincent van <strong>Gogh</strong>voorzijdeDame in geel of Remember (1863)Olieverf op paneelBrussel, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van BelgiëachterzijdeDe nieuwe snuisterij of India in Parijs, de exotische snuisterij, ca. 1865–1866Olieverf op doekAmsterdam, <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>Vincent van <strong>Gogh</strong> Painted with WordsThe Letters to Émile BernardLeo Jansen, Hans Luijten, and Nienke BakkerThe twenty-two known letters from van <strong>Gogh</strong> to ÉmileBernard, which provide an intimate glimpse of the artists’relationship, published in facsimile in their entirety for thefirst time, complete with new transcriptions, English translations,and fully annotated with more than one hundredcolor illustrations.This groundbreaking publication comprises all of the extantletters from one of the greatest modern artists—Vincent van<strong>Gogh</strong>—to his younger colleague Émile Bernard. Nineteen ofthe twenty-two letters were previously in private hands andhave not been seen for approximately seventy years. In 2001,these nineteen letters were acquired by collector EugeneThaw and made a promised gift to The Morgan Library &<strong>Museum</strong>, New York. They are being published in associationwith the <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, Amsterdam, and the Morgan,where they are to be exhibited for the first time. In additionto the correspondence, this highly focused study alsoincludes paintings and drawings by both artists as well asworks by such artists as Rembrandt, Eugène Delacroix,Paul Gauguin, and Jean-François Millet.The letters, written between 1887 and 1889, are amongthe most revealing from van <strong>Gogh</strong>’s pen and provide exceptionalinsight into his artistic struggles during the last fewyears of his life. The correspondence begins with a singleletter written while van <strong>Gogh</strong> was living and working inParis alongside Bernard, and proliferates following his movesouth to the small town of Arles, in Provence. Exhausted “When by one considers all of this—the entire war, or alsothe pressures of the urban environment and attracted to athe whole life, just as a scene in the theater of eternity,simpler rural life and warmer climate, van <strong>Gogh</strong> discoverednew modes of expression in his paintings and drawings everything becomes easier to bear.”while in the south and produced what are considered his bestworks. As his compositions grew more daring and confident,he also developed a rich, saturated palette and formulatednew ideas about the expressive value of color—all of whichhe described in detail in his letters to Bernard. Only monthsafter the last letter was written, van <strong>Gogh</strong> committed suicideat the age of thirty-seven.The authors have carefully contextualized each letter andhave provided authoritative commentaries on their content.Vincent van <strong>Gogh</strong>, schilder van kleur én licht, was zijn gehele leven gefascineerd doorvoorstellingen van de avond en de nacht. Zijn oeuvre telt veel hoogtepunten waarin dezesfeerrijke uren centraal staan, met als beroemdste voorbeeld De sterrennacht, geschilderd injuni 1889 in Saint-Rémy, waarin hij op ongeëvenaarde wijze de stemming van een zinderendsterrenfirmament weet op te roepen.<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> associeerde de stemmige uren na zonsondergang bovenal met geborgenheid,vertroosting en poëzie. In zijn werk trachtte hij deze opvatting te verbinden met delevensvragen die hem bezighielden: de harde strijd om het bestaan in een veranderendetijd, de eeuwige cyclus van de grootse natuur met zijn wisselende seizoenen tegenover denietigheid van het vergankelijke leven. Hiervan getuigen onder meer De aardappeleters en dereeks zaaiers bij ondergaande zon.<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> had grote bewondering voor de schilderkunstige traditie van avond- en nachtlandschappenen was aanvankelijk een navolger van de School van Barbizon. Na verloopvan tijd ontwikkelde hij echter een geheel eigen stijl van het schilderen van ‘licht indonker’, met zijn opvallende kleurgebruik en ritmische penseelstreek. Dit boek biedt eenuniek en veelomvattend overzicht van <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>s invloedrijke avond- en nachtscènes,waarin hij zich een eigenzinnige wegbereider van de moderne kunst toont.Omslag voorzijde:Vincent van <strong>Gogh</strong>Detail van De sterrennacht, 1889The <strong>Museum</strong> of Modern Art, New YorkOmslag achterzijde:Vincent van <strong>Gogh</strong>De zaaier, 1888<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, AmsterdamMax Beckmann is one of the most important and influential German artists of the 20th century.Under the Nazis his paintings were officially labelled Entartete Kunst (Degenerate Art) and,unable to continue in such an atmosphere, he left Germany in 1937 for Amsterdam, wherehe lived and worked until 1947. The years of exile proved hard for Beckmann, but at thesame time were highly productive; he made at least one third of his oeuvre during this period.Besides this, he made drawings and sketches containing references to the war and observationsfrom his daily life. Theater, variety shows and circus performers continued to be themes thatenthralled him. His 'masquerades' reveal Beckmann’s conviction that life is a kind of theater,a playhouse masking another form of reality.Beatrice von Bormann is an art historian, currently working as guest researcher at the Universityof Amsterdam. She is guest curator of the exhibition Max Beckmann in Amsterdam.isbn 978 90 400 8351 8Vincent van <strong>Gogh</strong>TekeningenArles, Saint-Rémy& Auvers-sur-Oise1888-1890<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>Deel 4 band 1VAN G OGHMUSEUMWaanders UitgeversHet <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> in Amsterdam beheert meer dan tweehonderdschilderijen en ongeveer vijfhonderd tekeningen van Vincent van <strong>Gogh</strong>,de grootste en meest representatieve verzameling van zijn werk ter wereld.Deze collectie, afkomstig van de familie <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>, wordt in omvangrijkebestandscatalogi ontsloten. De tekeningen worden in vier, de schilderijen indrie p<strong>ublicaties</strong> besproken.Vincent van <strong>Gogh</strong>, Tekeningen 4, Arles, Saint-Rémy & Auvers-sur-Oise 1888-1890,is het vierde en laatste deel van de bestandscatalogus over de tekeningen enbehandelt de 176 bladen uit de collectie in het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> die dekunstenaar in de Provence en in Auvers-sur-Oise maakte. In deze laatste jarenvan zijn leven kwam de kunstenaar tot een heel eigen stijl en ontstonden zijnmeest indrukwekkende tekeningen. Een belangrijke inspiratiebron daarbijwas de Japanse prentkunst. <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> maakte niet alleen vlotte pentekeningen,maar ook werken in kleur. Behalve zelfstandige bladen tekende hij zowelvoorstudies voor schilderijen als ook kopieën naar geschilderd werk. Meerdan 250 steunillustraties, waaronder veel historische foto’s en schilderijenvan <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>, plaatsen de tekeningen in een, niet eerder getoonde, rijke énkleurrijke context.Marije Vellekoop is conservator Tekeningen en Prenten in het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong><strong>Museum</strong>.Roelie Zwikker is als wetenschappelijk medewerker verbonden aan het<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>.VAN G OGHMUSEUM———Arles, Saint-Rémy &Auvers-sur-Oise<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>———BacklistOdilon Redon en Emile Bernard Meesterwerken uit de collectie van Andries BongerOdilon Redonen Emile BernardMeesterwerkenuit de collectie vanAndries BongerAlfredStevensAlfredStevens18231906AlfredStevens18231906‘Dikwijls lijkt me de nacht veel levendiger en kleurrijker dan de dag.’<strong>Van</strong> GoGh en de kleuren van de nacht<strong>Van</strong> GoGh en de kleurenvan de nachtVincent van <strong>Gogh</strong> Tekeningen 4– band 1 Arles, Saint-Rémy & Auvers-sur-Oise 1888-1890Vincentvan <strong>Gogh</strong>Tekeningen1888-18904 band 1Odilon Redon enEmile BernardFred Leeman, m.m.v. Fleur RoosRosa de Carvalho176 pagina’s, 215 illustratiesNederlands, Engels,hardcover, € 29,95Waanders Uitgevers, 2009ISBN 978 90 400 8576 5Alfred StevensBrussel-Parijs, 1823-1906Saskia de Bodt,Dominique Marechal e.a208 pagina’s, 150 illustratiesNederlands, Frans, Engels,softcover, € 25<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> /Koninklijke Musea voorSchone Kunsten van BelgiëMercatorfonds, 2009ISBN 978 90 6153 875 2<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> en dekleuren van de nachtSjraar van Heugten,Joachim Pissarro, Chris Stolwijk160 pagina’s, 105 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Duits,Spaans, Italiaans, paperback, € 24,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> / MoMAMercatorfonds, 2008Co-edities: Actes Sud, Hatje Cantz,Amsterdam University PressISBN 978 90 6153 823 3John Everett MillaisJason Rosenfeld, Alison Smith112 pagina’s, 100 illustratiesNederlands, Engels,paperback € 19,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, 2008ISBN 978 90 79310 01 2Distributie: Exhibitions InternationalTekeningen 4. Arles,Saint-Rémy en Auverssur-Oise,1888-1890Marije Vellekoop, Roelie Zwikker624 pagina’s, 440 illustratiesNederlands, Engels, gebonden metstofomslag (in twee banden), € 105Waanders Uitgevers, 2007Internationale co-editie:Lund HumphriesISBN 978 90 400 8351 8Vincent van <strong>Gogh</strong> Painted with WordsThe Letters to Émile BernardVincent van <strong>Gogh</strong>Painted with WordsThe Letters to Émile BernardMax Beckmann in Amsterdam 1937–1947 Beatrice von BormannMax Beckmannin Amsterdam 1937–1947Max Beckmann in Amsterdam1937–1947Barcelona 1900Teresa-M. Sala (red.)196 pagina’s, 160 illustratiesNederlands, Engels,softcover, € 29,95Mercatorfonds, 2007Internationale co-edities:Cornell University Press,Lunwerg EditoresISBN 978 90 6153 741 0Painted with words.The letters toEmile BernardLeo Jansen, Hans Luijtenen Nienke Bakker384 pagina’s, 200 illustratiesEngels, hardcover, € 40<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> /The Morgan LibraryRizzoli, 2007ISBN 978 0 8478 2993 4Max Beckmann inAmsterdamBeatrice von Bormann96 pagina’s, 75 illustratiesNederlands, Engelspaperback, € 19,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> i.s.m.Hatje Cantz Verlag, 2007ISBN 978 90 400 8383 9Distributie: Waanders UitgeversJapanese prints.Catalogue of the <strong>Van</strong><strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>’s collectionTsukasa Kodera enWillem van Gulik (inleidingen)324 pagina’s, 500 illustratiesEngels, hardcover, € 45Waanders Uitgevers, 2006ISBN 978 400 8328 0Gewijzigde herdrukThe account book ofTheo van <strong>Gogh</strong> andJo van <strong>Gogh</strong>-BongerChris Stolwijk, Han Veenenbos224 pagina’s, 220 illustratiesEngels, hardcover, € 40<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> /Primavera Pers, 2002ISBN 90 74310 82 62829


NederlandsLanGUaGeS: nL, GB, D, F, e, iVincentvan <strong>Gogh</strong>Algemene informatieen bestellingenVincent <strong>Van</strong> GoGha Life Devoted to art“The most complete DVDon <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>’s life andwork by experts from thePaL<strong>Museum</strong>gidsVincent van <strong>Gogh</strong>. Leven,werk en tijdgenoten<strong>Museum</strong>gidsMeesterwerken in het<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong><strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>”+ BONUS DVDDVDVincent van <strong>Gogh</strong>.Een leven voor de kunstVoor een volledige lijst met alle titels zie:www.vangoghmuseum.nl/museump<strong>ublicaties</strong>De <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> P<strong>ublicaties</strong> zijn verkrijgbaar in de boekhandel,de museumwinkel, en via de (internationale) uitgevers.96 pagina’s, 75 illustratiesNederlands, Engels, Frans,Duits, Spaans, Italiaans,Japans, Chinees, Russisch,144 pagina’s, 100 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Duits,Spaans, Portugees, Italiaans,Japans, Chinees, Russisch,Nederlands, Engels, Frans, Duits,Spaans, Italiaans en JapansHigh Definition (HD), PAL en NTSCSpeelduur 2,5 uurVoor bestelling en wereldwijde verzending:www.vangoghmuseumshop.compaperback, € 7<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> Enterprises,herziene druk, 2011paperback, € 15<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> Enterprises,herziene druk, 2011€ 19,95 (incl. bonus dvd)<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> / Capital Data /Bobcat Media, 2009Reserveer nieuwe titels via:klantenservice@vangoghmuseumshop.comof bel + 31 (0)20 570 59 43Met uw aankoop ondersteunt u de uitbreiding van de museumcollectie.ColofonTekst: Afdeling <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> P<strong>ublicaties</strong>Ontwerp: Koeweiden PostmaDruk: Drukkerij Tesink bv, Zutphen© 2011 <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> P<strong>ublicaties</strong>Alle gegevens in deze brochure zijn voorlopig enkunnen onderhevig zijn aan wijziging.KinderboekTim en desterrennachtCeciel de Bie36 pagina’s, 21 illustratiesNederlands, Engels, Frans, Spaans,Italiaans, hardcover, € 9,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>Enterprises, 2008KinderboekVincent en de kleurenvan de nachtCeciel de Bie40 pagina’s, 55 illustratiesNederlands, Engels, Franshardcover, € 14,95<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>Enterprises, 2008Beestachtig mooi.Kijken naar dieren,1750-1900Louise Lippincott, Andreas Blühmen Desmond Morris (introductie)160 pagina’s, 150 illustratiesNederlands, Engels,paperback, € 24,50<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> / CarnegieBeeldverantwoordingOmslag voorkant: Vincent van <strong>Gogh</strong>, Bloeiend amandeltakje in een glas, 1888, <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> (Vincent van <strong>Gogh</strong> Stichting);p.2: Vincent van <strong>Gogh</strong>, De roze boomgaard, 1888, <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> (Vincent van <strong>Gogh</strong> Stichting); p.4: Vincent van <strong>Gogh</strong>,Montmartre: molens en moestuinen, 1887, <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> (Vincent van <strong>Gogh</strong> Stichting); p.8: Foto van Ker-Xavier Rousselen Édouard Vuillard in Venetië in 1899; p.10: Théophile Alexandre Steinlen, Tournée du Chat Noir, 1896, <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>(Vincent van <strong>Gogh</strong> Stichting); p.11: Paul Gauguin, Landschap in Martinique, 1887, Edinburgh, National Gallery of Scotland;p.12: Julien Bastien-Lepage, De Houtsprokkelaar (Le Père Jacques) (detail), 1881, Milwaukee Art <strong>Museum</strong>, Layton Art Collection;p.16: Brief van Vincent van <strong>Gogh</strong> aan zijn broer Theo, Arles, 1888, <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> (Vincent van <strong>Gogh</strong> Stichting);p.18: ©Barbara Stok; p.26: Vincent van <strong>Gogh</strong>, Zelfportret met verbonden oor, 1889, PrivécollectieISBN 978 90 6314 112 7ISBN 978 90 6314 117 2<strong>Museum</strong> of Art / AmsterdamLeeftijd 2-6 jaarLeeftijd 6-12 jaarUniversity Press, 2005ISBN 978 90 5356 810 730


Over het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>Het <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> huisvest de grootstecollectie werken van Vincent van <strong>Gogh</strong> (1853-1890)ter wereld. De verzameling bevat ruim 200 schilderijen,500 tekeningen en ongeveer 750 brieven vande kunstenaar, in permanente bruikleen gegevendoor de Vincent van <strong>Gogh</strong> Stichting. Behalve dewerken van <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> toont het museum ookbelangrijke werken van 19de-eeuwse kunstenaars:tijdgenoten en vrienden van <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong>, waaronderPaul Gauguin en Henri de Toulouse-Lautrec, maarook oudere meesters die hij bewonderde, zoals LéonLhermitte en Jean-François Millet. Daarnaast biedthet <strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> een uitgebreid programmavan tijdelijke tentoonstellingen, met een focus op19de-eeuwse kunst.Meer informatieBezoekers<strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong> P<strong>ublicaties</strong>Postbus 753661070 AJ AmsterdamT +31 (0)20 570 52 15p<strong>ublicaties</strong>@vangoghmuseum.nlwww.vangoghmuseum.nl/museump<strong>ublicaties</strong><strong>Van</strong> <strong>Gogh</strong> <strong>Museum</strong>, AmsterdamPaulus Potterstraat 71071 CX AmsterdamT +31 (0)20 570 52 00F +31 (0)20 570 52 22info@vangoghmuseum.nlwww.vangoghmuseum.nl32

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!