Beknopte geschiedenis van Schaesberg - Heemkunde Landgraaf
Beknopte geschiedenis van Schaesberg - Heemkunde Landgraaf
Beknopte geschiedenis van Schaesberg - Heemkunde Landgraaf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Schaesberg</strong>Tot april 1618 is de bestuurlijke geschiede-nis <strong>van</strong> <strong>Schaesberg</strong> dezelfde als die <strong>van</strong>Nieuwenhagen. Tot die tijd viel het bestuur-lijk onder Heerlen. Als beloning voor zijntrouwe diensten aan de Hertog <strong>van</strong> Brabant en de Spaanse koning lukte het de jonkheerVan <strong>Schaesberg</strong> om zijn kasteel en enkele gehuchten te laten verheven tot eenzelfstandige heerlijkheid. Er volgde in 1619 nog een aanpassing zodat vaak dat jaarwordt aangehouden.<strong>Schaesberg</strong> was destijds in Spaansehanden en bleef dat ook na hetzogenaamde Partagetractaat <strong>van</strong>1661. Bij de Vrede <strong>van</strong> Münsterwerd het tractaat onder anderedaar heel wat keren voor aangepast.De <strong>Schaesberg</strong>se adel wasinvloedrijk want anders was hetnooit gelukt om <strong>Schaesberg</strong> alseen enclave tussen Staats gebiedSpaans te laten blijven.Bij de Vrede <strong>van</strong> Utrecht <strong>van</strong> 1713ging de heerlijkheid <strong>Schaesberg</strong>over <strong>van</strong> Spanje naar Oostenrijk.Pas in 1786 bij het Verdrag <strong>van</strong>Fontainbleau kwam ook <strong>Schaesberg</strong>bij de Republiek der VerenigdeNederlanden.De naam <strong>Schaesberg</strong> is afkomstig<strong>van</strong> het adellijk geslacht. De gehuchtendie in de heerlijkheid lagenwaren immers Scheidt, Palemig enLichtenberg.Johan Frederik <strong>van</strong> <strong>Schaesberg</strong> werd in 1619 beleend met <strong>Schaesberg</strong>. Hij werd in1637 door Keizer Ferdinand III tot erfelijk vrijheer verheven met alle rechten alsof alvier voorouders deze waardigheden bezeten hadden. Hij werd in de baronnenstandverheven.BestuurDoordat <strong>Schaesberg</strong> een zelfstandige heerlijkheid werd, kreeg het een eigen schepenbankmet schout en schepenen. Een schepenbank was in oorsprong een soortrechtbank. <strong>Schaesberg</strong> kreeg in 1618 de lagere en middelbare jurisdictie. Jurisdictieis rechtspraak. In 1619 werd Johan Frederik <strong>van</strong> <strong>Schaesberg</strong> met de heerlijkheid beleenden werd ook de hoge jurisdictie toegewezen. De hoge jurisdictie wil zeggen,dat de schepenbank de doodstraf mocht toepassen. Johan Frederik werd de gebiedendeheer, hij bleef wel onderdaan <strong>van</strong> de hertog <strong>van</strong> Brabant en moest luisterennaar diens Gouverneur in Limburg. Maar verder was <strong>Schaesberg</strong> een staatje gewordenwaar alle bestuurshandelingen plaatsvonden en waarbij de gebiedende heer hetcollege <strong>van</strong> schout en schepenen benoemde. Dit college was het dorpsbestuur entevens rechtbank. De schepenen waren meestal de beter gesitueerde inwoners <strong>van</strong>
het dorp, maar zij hadden beslist geen juridische opleiding gehad. De schout had inhet algemeen wel meer geleerd en was vaak schout <strong>van</strong> meerdere plaatsen.In de tijd <strong>van</strong> de bokkerijders werden in <strong>Schaesberg</strong> 19 mensen ter dood gebracht.De schouten <strong>van</strong> de heerlijkheid waren:Servaas <strong>van</strong> den Hoef 1619 - 1635L. Merkelbach 1683W. Dortants 1684 - 1714F.Th. Dortants 1714 - 1757H. Dullens 1762 - 1776P.C. Poyck 1776 - 1795Vanaf 1795 krijgt ook <strong>Schaesberg</strong> dezelfde bestuursorganisatie als iedere Nederlandsegemeente. Om op deze pagina niet in herhaling te vallen wordt daarom naarde pagina <strong>van</strong> Nieuwenhagen verwezen.Burgemeesters in <strong>Schaesberg</strong>Jongen, Joannes 1795 - 1799Quaedvlieg, Joannes Petrus 1799 - 1799Berents, Johan Franciscus 1799 - 1800Baur, Anton Joseph 1800 -1800Jongen, Joannes 1800 - 1804Stassen, Henricus Joseph 1804 - 1829Smeets, Jan Willem Daniel 1830 - 1830Van Lommessem, Pieter Marie Joseph Willem Antoon 1830 - 1846De Rosen de Borgharen, Leopold Joseph Victor 1847 - 1849Melchers, Joannes Werner Jacobus Hubert 1849 - 1876De Rosen de Borgharen, Georges Antoine Maria Hubert 1876 - 1895Quaedvlieg, Maria Hubert Joseph Mathijs 1895 - 1934Lempers, Albertus Petrus Johannes Maria 1934 - 1941 en 1944 - 1946Brouwers, Karel Maria 1942 - 1942Ley, Antonius Cornelis 1942 - 1944Simons, Wynandus Hubertus Marie Eugène 1943 - 1944Van Banning, Johan Petrus Dorothée 1947 - 1952Dassen, Hubert Michel Jozef 1952 - 1959Prick, Emile Marie Joseph 1959 - 1973Vrouenraets, Hubertus Thomas 1973 - 1982Ook over deze burgemeesters is nadere informatie te vinden in het Jaarboek 2003.In tegenstelling tot Nieuwenhagen en Ubach over Worms, had <strong>Schaesberg</strong> tweemijnzetels. De oudste was de Oranje Nassau Mijn II. Daarnaast lag in Terwinselen destaatsmijn Wilhelmina. Er herinnert nog maar weinig aan deze belangrijke periode.Op de steenberg (afvalberg) <strong>van</strong> de staatsmijn ligt nu Snow World. De berg is te beklimmenvia de langste trap in Europa.
De verdwenen voorburcht <strong>van</strong> kasteel <strong>Schaesberg</strong> dat ooit tot de grootste enmooiste kastelen tussen Rijn en Maas behoorde.
Change language