1. Bericht van het Bestuur - Prince Claus Fund
1. Bericht van het Bestuur - Prince Claus Fund
1. Bericht van het Bestuur - Prince Claus Fund
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Prins <strong>Claus</strong> FondsJaarverslag 2010
Cultuur is een BasisbehoefteHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds ondersteunt actief internationale culturele samenwerkingmet hoogwaardige partners op plaatsen waar dit echt nodig is. Het Fonds vechtvoor behoud <strong>van</strong> cultuur en steunt duurzame culturele processen. Daarnaast neemt<strong>het</strong> initiatieven om <strong>het</strong> bewustzijn voor <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> cultuur in <strong>het</strong> dagelijksleven en voor ontwikkeling te vergroten. Het Fonds werkt in navolging <strong>van</strong> de overtuiging<strong>van</strong> Prins <strong>Claus</strong> dat mensen niet ontwikkeld worden maar dat zij zichzelfontwikkelen. Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds wordt ondersteund door <strong>het</strong> Ministerie <strong>van</strong>Buitenlandse Zaken, Nationale Postcode Loterij en private donoren.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds is een netwerkorganisatie en een platform voor intercultureleuitwisseling. In samenwerking met personen en organisaties in vooralAfrika, Azië, Latijns-Amerika en de Caraïben ondersteunt en initieert <strong>het</strong> Fondsactiviteiten en publicaties op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> cultuur en ontwikkeling.Het Fonds stelt zich ten doel inzicht in culturen vergroten en de wisselwerkingtussen cultuur en ontwikkeling te bevorderen. Het Fonds werkt <strong>van</strong>uit de overtuigingdat cultuur een basisbehoefte is, naast voedsel, een dak boven je hoofden veiligheid. Cultuur bepaalt wie en waar je bent, geeft respect en identiteitaan individu en maatschappij, cultuur schenkt schoonheid, maakt onderwerpenbespreekbaar die anders verborgen blijven en kan een vrijplaats bieden in situatiesdie begrensd zijn door oorlog, politieke of religieuze regels. Het Fonds zietcultuur als doel op zich en niet als middel.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds selecteert projecten en programma’s op basis <strong>van</strong> kwaliteit,originaliteit, engagement en ontwikkelingsrele<strong>van</strong>tie.‘Mensen worden niet ontwikkeld, ze ontwikkelen zichzelf’Z.K.H. Prins <strong>Claus</strong> naar de woorden <strong>van</strong> zijn Afrikaanse vriend Ki Zerbo5 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
<strong>1.</strong> <strong>Bericht</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds kan terugkijken op een goed jaar met inhoudelijk interessanteen maatschappelijk rele<strong>van</strong>te projecten. Zo steunde <strong>het</strong> Fonds in 2010 eenboek dat verbeeldt hoe voetbal mensen samenbrengt in Afrika dat verscheenten tijde <strong>van</strong> <strong>het</strong> WK, maakte <strong>het</strong> Fonds <strong>het</strong> mogelijk mee te kijken door de ogen <strong>van</strong>een nieuwe generatie in Afghanistan door <strong>het</strong> ondersteunen <strong>van</strong> een fotocursusaan inwoners <strong>van</strong> Bamiyan, zorgde <strong>het</strong> Fonds ervoor dat een unieke kostuumcollectiein Mongolië behouden bleef, vergoedde <strong>het</strong> Fonds de reis <strong>van</strong> een jongechoreograaf uit Colombia naar Afrika voor dansworkshops en steunde <strong>het</strong> Fonds<strong>het</strong> eerste fotofestival in Addis Abeba. Daarnaast selecteerde <strong>het</strong> Fonds nieuwenetwerkpartners in Colombia en Nepal en gaf <strong>het</strong> Fonds een Prijs aan een onafhankelijkeuitgeverij in Algerije. Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds was in staat om kwalitatiefhoogstaande en urgente projecten op <strong>het</strong> snijvlak <strong>van</strong> cultuur en ontwikkelingte steunen en onder de aandacht te brengen.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds heeft veel geïnvesteerd in fondsenwerving voor de komendejaren. Het Fonds organiseerde voor <strong>het</strong> eerst de Prins <strong>Claus</strong> Fonds lunch, eenexclusieve netwerkbijeenkomst om fondsen te werven. Bedrijven, individuen, enpartnerorganisaties waren aanwezig. Een <strong>van</strong> de Erevoorzitters <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fondsvertelde over zijn betrokkenheid bij <strong>het</strong> Fonds, de directeur wijdde uit over projecten<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds en de penningmeester sprak over de mogelijkheid tot donerenen matching funds. Het leverde <strong>het</strong> Fonds een aantal nieuwe partners op die steuntoezegden aan onder meer projecten waardoor cultureel erfgoed gered kanworden. Ook tekende <strong>het</strong> Fonds in 2009 <strong>het</strong> langjarige contract met <strong>het</strong> WorldMonuments <strong>Fund</strong>, dat in 2010 tot uitvoering kwam met projecten in Bhutan enPakistan. Tevens hebben de medewerkers <strong>van</strong> <strong>het</strong> Cultural Emergency Responseprogramma (CER) veel energie gestoken in <strong>het</strong> tot stand brengen <strong>van</strong> een overeenkomstmet de Samenwerkende Hulp Organisaties, in dit geval met ICCO & Kerk in Actie,om een reddingsactie in Haïti te realiseren voor de bibliotheken en archieven.Een mooi begin <strong>van</strong> <strong>het</strong> fondsenwervingsbeleid dat de organisatie intensiever wilgaan inzetten gedurende de komende jaren.In opdracht <strong>van</strong> <strong>het</strong> ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse Zaken, vond in 2010 een onafhankelijkeevaluatie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds over 2005-2009 plaats. De evaluatorenreisden af naar Marokko, DR Congo en Kenia om projecten en partners te bezoeken.Ook interviewden ze medewerkers, partners en laureaten in de week dat dezepersonen aanwezig waren voor de prijsuitreiking in december 2010. Het evaluatieverslagwordt begin 2011 verwacht.Het Fonds kreeg in 2010 een goede beoordeling <strong>van</strong> de Nationale Postcode Loterij.Na de evaluatie die de Loterij uitvoerde werd <strong>het</strong> contract met nog eens vijf jaarverlengd. Eveneens kreeg <strong>het</strong> Fonds na een uitvoerig onderzoek <strong>het</strong> CBF keur merkwederom toegekend.6 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
2. <strong>Bericht</strong> <strong>van</strong> de DirectieEr volgen hier enkele zaken die in 2010 belangrijk waren voor <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds.Zo zette <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds met <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor de Kunst een programma<strong>van</strong> internationale kunst in Amsterdam op. De aftrap was met een tentoonstelling<strong>van</strong> foto’s <strong>van</strong> dandy’s uit Congo, die bekend staan als Sapeurs, doorfotograaf Daniele Tamagni. De expositie werd erg goed bezocht, alsmede <strong>het</strong> randprogrammawaarin een debat over de Congolese Sapeurs werd gevoerd, eenFashion Battle werd gehouden waar Yannick Landu, een Rotterdamse Congolees werduitgeroepen tot winnaar en tot slot een film werd vertoond in de AmsterdamseVerdieping over Papa Wemba, die zichzelf King of the Sapeurs noemt. Het programmabracht daarnaast Cambodjaanse dans, Rwandese drumsters en de Keniaansecartoonist en laureaat Gado naar Nederland en was een groot succes qua bezoekersaantallenen qua aandacht in de pers. Doel was om te laten zien wie <strong>het</strong> Fondssteunt in verschillende landen, en deze fantastische en getalenteerde mensenin contact te brengen met een gemêleerd publiek uiteenlopend <strong>van</strong> professionalsuit de culturele wereld en jonge geïnteresseerde studenten tot jongeren meteen multiculturele achtergrond. Dit is geslaagd, <strong>het</strong> publiek was gemêleerd en groterdan voorheen bij activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds <strong>het</strong> geval was. Het programma laatniet alleen zien wat <strong>het</strong> Fonds doet, <strong>het</strong> toont bovendien een ander en completerbeeld <strong>van</strong> <strong>het</strong> leven in Cambodja, Rwanda en andere complexe landen en gebieden.In 2010 ging ook de samenwerking met <strong>het</strong> World Monuments <strong>Fund</strong> <strong>van</strong> start.De samenwerking versterkte de expertise, organisatie en outreach <strong>van</strong> <strong>het</strong> CERprogramma. Binnen <strong>het</strong> gezamenlijk programma werd cultureel erfgoed gered inBhutan, Haïti en Pakistan. Een bijzonder project was <strong>het</strong> documenteren <strong>van</strong> honderdeneeuwenoude rotstekeningen in Noord Pakistan in <strong>het</strong> gebied waar deDiamer Basha Dam gebouwd wordt, waardoor deze bekende petrogliefen onderwater zullen komen te staan. Waar mogelijk werden rotsen met tekeningen behoudenen werd er gezorgd voor zo min mogelijk schade. Een cultureel verlies <strong>van</strong> enormeom<strong>van</strong>g werd door deze actie beperkt. In 2011 zal worden teruggekeken engeëvalueerd en zullen de leerpunten <strong>van</strong> de samenwerking met <strong>het</strong> WMF wordengeanalyseerd en geïmplementeerd.Na de tragische aardbeving in Haïti werd door de Samenwerkende Hulp Organisaties(SHO) geld geworven om hulp te kunnen bieden. Voor <strong>het</strong> eerst zal geld <strong>van</strong> dezeSHO aan culturele noodhulp worden besteed. Door een unieke samenwerking tussen<strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds, ICCO&Kerk in Actie, Blue Shield en lokale organisatiesworden kostbare archieven veilig gesteld en bibliotheken behouden die <strong>van</strong> essentieelbelang zijn voor wederopbouw <strong>van</strong> Haïti na de aardbeving. De samenwerkingmet de Samenwerkende Hulporganisaties is een mijlpaal in de geschiedenis <strong>van</strong><strong>het</strong> Fonds én die <strong>van</strong> de SHO. Ongeveer 300 internationale experts hebben zichaangemeld als vrijwilliger om lokale medewerkers in Haïti te trainen en te assisterenbij <strong>het</strong> veiligstellen <strong>van</strong> de informatie die de papieren documenten bevatten.Door <strong>het</strong> project komen archieven en bibliotheekcollecties weer beschikbaar voor<strong>het</strong> publiek, waardoor kinderen en studenten weer kunnen leren en iedereen zijnfavoriete boeken weer kan lezen.8 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Werk <strong>van</strong> de New Zero Art Space in Myanmar
11 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
3. Doelstellingen, visie en strategie3.1 Doelstelling en uitgangspuntenDe stichting Prins <strong>Claus</strong> Fonds is opgericht op 6 september 1996 ter gelegenheid<strong>van</strong> de zeventigste verjaardag <strong>van</strong> Z.K.H. Prins <strong>Claus</strong>, als waardering voor zijninzet op <strong>het</strong> terrein <strong>van</strong> internationale samenwerking. Het was zijn overtuigingdat cultuur en ontwikkeling met elkaar verbonden zijn. Tevens was een <strong>van</strong> zijngevleugelde uitspraken, naar de woorden <strong>van</strong> zijn Afrikaanse vriend Ki Zerbo, dat‘mensen niet ontwikkeld worden maar zichzelf ontwikkelen.’ Het Fonds werkt innavolging <strong>van</strong> zijn overtuiging.Het Fonds stelt zich ten doel om inzicht in culturen te vergroten, de wisselwerkingtussen cultuur en ontwikkeling te bevorderen en internationale culturelesamenwerking te stimuleren. Het Fonds realiseert in samenwerking met personenen organisaties voornamelijk uit Afrika, Azië, Latijns Amerika en <strong>het</strong> Caraïbischgebied activiteiten die bijdragen aan de positieve wisselwerking tussen cultuuren ontwikkeling.Zoals in de statuten staat beschreven tracht <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds zijn doelte bereiken door onder meer:• <strong>het</strong> honoreren en waarderen <strong>van</strong> belangwekkende personen en activiteitenop <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> cultuur en ontwikkeling door middel <strong>van</strong> <strong>het</strong> uitreiken <strong>van</strong>de Prins <strong>Claus</strong> Prijzen;• <strong>het</strong> bevorderen <strong>van</strong> de interculturele uitwisseling, waardoor <strong>het</strong> debat overcultuur en ontwikkeling wordt gestimuleerd;• <strong>het</strong> documenteren <strong>van</strong> interessante activiteiten, creatieve uitingen en ideeënop <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> cultuur en ontwikkeling, waardoor <strong>het</strong> debat over cultuuren ontwikkeling kan worden gedocumenteerd en uitgedragen;• <strong>het</strong> ondersteunen <strong>van</strong> <strong>het</strong> creatieve proces om te komen tot cultureleproducties;• <strong>het</strong> ondersteunen <strong>van</strong> netwerkorganisaties, waardoor partnerships wordenaangegaan met organisaties die als een spin in <strong>het</strong> web in de wereld <strong>van</strong> cultuuren ontwikkeling functioneren;12 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
3.2 Visie, strategie en toekomstVisie en strategieHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds voor cultuur en ontwikkeling is een internationale netwerkorganisatiedie streeft naar een wereld waarin cultuur erkend wordt als basisbehoefte,als een wezenlijk onderdeel <strong>van</strong> de ontwikkeling <strong>van</strong> mens en samenlevingenen een essentieel onderdeel <strong>van</strong> <strong>het</strong> leven.In de afgelopen 14 jaar heeft <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds veel kennis en ervaringopgedaan, vooral dankzij <strong>het</strong> actieve internationale netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds op<strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> cultuur en ontwikkeling. Sinds de oprichting heeft <strong>het</strong> Prins<strong>Claus</strong> Fonds ruim 1500 activiteiten gesteund in meer dan 125 landen en 150 Prins<strong>Claus</strong> Prijzen toegekend in 70 landen. Het netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds bestaat uitruim 15.000 personen en organisaties. In samenwerking met deze personen enorganisaties heeft <strong>het</strong> Fonds mogelijkheden gecreëerd voor artistieke expressie,mensen op <strong>het</strong> culturele wereldtoneel een stem gegeven, co-existentie en begripgestimuleerd, bedreigd cultureel erfgoed gered en de schepping <strong>van</strong> schoonheidonder ongunstige omstandigheden gesteund.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds neemt initiatieven, stimuleert en treedt op als partnerin <strong>het</strong> internationale culturele veld. Via innovatie, interculturele uitwisselingen samenwerking fungeert <strong>het</strong> Fonds als katalysator en als platform voor cultuuren ontwikkeling. Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds is een internationale netwerkorganisatiedie contact heeft met kunstenaars, experts op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> cultuur en ontwikkeling,journalisten en schrijvers, personen die actief zijn in de maatschappelijkearena en vele anderen die zich inzetten voor de doelstellingen en activiteiten<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. Deze personen geven advies over <strong>het</strong> beleid, de programma’s ende activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. Het Fonds en zijn netwerk zijn een twee-eenheid.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds streeft naar werkelijke samenwerking gebaseerd op gelijkwaardigheid,<strong>het</strong> Fonds creëert evenwichtige relaties die niet alleen draaien omeen financiële overeenkomst maar ook om inhoud en wederzijds respect en belang.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds is ambitieus, <strong>het</strong> positioneert zich als een fonds dat innovatieveen aansprekende initiatieven neemt en ondersteunt, een Fonds kortomdat er toe doet en een meerwaarde heeft. Het Fonds ondersteunt en initieertniet alleen activiteiten, <strong>het</strong> Fonds wil meer zijn, een belangrijke en opiniërendespeler in <strong>het</strong> internationale debat over cultuur en ontwikkeling. Het Fondsstimuleert en beïnvloedt de discussie over cultuur en ontwikkeling. Het Fondsfunctioneert tevens als scout voor bijzondere en prikkelende culturele prestatiesen fenomenen. Voorts biedt <strong>het</strong> Fonds zijn partners de kans zich te profilerenop een internationaal podium.13 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Foto door Indiase fotografe en 2008 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Dayanita SinghEr was een overzichtstentoonstelling <strong>van</strong> haar werk in Huis Marseille in 2010
15 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Cultuur doet ideeën en idealen ontstaan die mensen verstandelijk en gevoelsmatigraken en vorm geven aan de maatschappij. Idealiter houdt de ontwikkeling <strong>van</strong>de mogelijkheden voor culturele expressie en participatie gelijke tred met socialeen economische vooruitgang. Maar helaas blijft culturele ontwikkeling in veel ontwikkelingsregio’svaak achter <strong>van</strong>wege <strong>het</strong> gebrek aan lokale middelen of <strong>van</strong>wegeonderdrukkende regimes of situaties, wat schrijnende gevolgen heeft voor dekwaliteit <strong>van</strong> leven en de sociale cohesie.ToekomstvisieIn 2010 is de definitieve versie <strong>van</strong> de visie voor de toekomst goedgekeurddoor <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>. De ontwikkeling <strong>van</strong> de visie voor de toekomst werd al in 2009ingezet en diende als leidraad voor <strong>het</strong> in 2010 gevolgde beleid <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds.De doelstelling <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds is gelijk gebleven maar de visie is aangescherpt.De Toekomstvisie 2011 – 2015 geeft richting aan <strong>het</strong> te volgen beleid <strong>van</strong> <strong>het</strong>Prins <strong>Claus</strong> Fonds voor de komende jaren. Voor een uitgebreide beschrijving verwijst<strong>het</strong> Fonds naar <strong>het</strong> document ‘Vision for the Future 2011- 2015’ dat is op tevragen bij <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds.Om de visie voor de toekomst te formuleren werden uitgebreide analyses uitgevoerden heeft <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds getracht een beter beeld te krijgen <strong>van</strong> wereldwijdeculturele behoeften. Om zijn werkwijze en procedures aan te passen en teverbeteren, beoordeelt <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds overigens doorlopend zijn activiteitenen beleidslijnen.Punten uit de samenvatting <strong>van</strong> de Toekomstvisie en implementatie in 2010Hieronder volgen enkele belangrijke punten uit de Toekomstvisie en wat daarmeein 2010 gedaan is. Ook binnen de bestaande programma’s die voortgezet wordenin de toekomst zal <strong>het</strong> Fonds nieuwe strategieën ontwikkelen passend bij de doelendie geformuleerd zijn in de visie voor de toekomst. Een aantal zaken wordt perprogramma genoemd bij <strong>het</strong> volgende subkopje 3.3 over de programma’s.• Het Fonds dient sterkere competenties te ontwikkelen op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong>communicatie en networking om de boodschap, ervaringen en opgedaneexpertise beter over te brengen en met meer mensen te delen. Hiertoe zal<strong>het</strong> Fonds meer tijd en middelen steken in communicatie en <strong>het</strong> gebruik<strong>van</strong> nieuwe technologieën uitbreiden.Aansluitend op <strong>het</strong> uitbreiden <strong>van</strong> <strong>het</strong> gebruik <strong>van</strong> nieuwe technologieën is in 2010de nieuwe website <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds online gegaan. De site biedt de partners<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds een digitaal podium en biedt <strong>het</strong> internationale netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong>Fonds een interactief podium waar men onderling ervaringen kan uitwisselen. Ookis <strong>het</strong> Fonds in 2010 <strong>van</strong> start gegaan met <strong>het</strong> gebruik <strong>van</strong> Facebook en Twitter,in eerste instantie vooral voor <strong>het</strong> Internationaal Kunstprogramma in Amsterdam.17 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Het doel de boodschap en doelstelling <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds met meer mensen te delenen de partners <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds een podium te bieden werd in 2010 met succesgerealiseerd door <strong>het</strong> nieuwe Internationale Kunstprogramma in Amsterdam (voormeer informatie zie hoofdstuk 4.5 ‘Activiteiten georganiseerd door <strong>het</strong> Fonds’)dat <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds samen met <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor de Kunstorganiseert. Partners <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, waaronder excellente kunstenaars endenkers, worden gevraagd naar Amsterdam te komen om lezingen, culturele producties,tentoonstellingen, workshops en optredens te verzorgen. Het publiekin Amsterdam krijgt zo de kans om kennis te maken met bijzondere personenen actuele onderwerpen <strong>van</strong> over de hele wereld die <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> cultuurillustreren. De partners <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds breiden op hun beurt hun netwerken ervaring uit.• Voor de toekomst <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds is <strong>het</strong> <strong>van</strong> groot belang een financiële basiste handhaven om op voort te bouwen, <strong>het</strong> Fonds zal zelfs meer middelen nodighebben om de doelen zoals deze gesteld worden in de toekomstvisie te verwezenlijken.Het Fonds zal dus steeds meer energie wijden aan fondsenwervingen aan lobby.Het Fonds zal sterke en innovatieve fondsenwervingstrategieën, partnerschappenen samenwerking ontwikkelen en implementeren. In 2009 werd al een fondsenwervingplan2009-2014 opgesteld, dat in 2010 is uitgewerkt tot een implementatie plan. Kijk voor meer informatie over de stappen die reeds genomen zijn op <strong>het</strong>gebied <strong>van</strong> Fondsenwerving in 2010 bij <strong>het</strong> hoofdstuk Financiers en fondsenwervingop pagina 97.• Het Fonds zal met prioriteitsthema’s gaat werken. Het Fonds stelt in deToekomstvisie twee thema’s vast; Beauty in Context en Zones of Silence.Daarnaast besloot <strong>het</strong> Fonds tot een focus op <strong>het</strong> thema Cultuur en Conflictvoor de komende 5 jaar.Hieronder volgt een toelichting op de hiervoor genoemde prioriteitsthema’s<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds.Zones of SilenceZones of Silence zijn gebieden waar culturele expressie ontbreekt. Dit gebrekaan culturele activiteit wordt onder andere veroorzaakt door: uitsluitingen marginalisatie, ontheemding en migratie, oorlog en conflicten, de acties <strong>van</strong>repressieve lokale groeperingen en nationale overheden, armoede en gebrekaan middelen. De zogenaamde stiltegebieden reiken verder dan geografische grenzen,de term is ook <strong>van</strong> toepassing op minderheden die weinig steun krijgen, of situatiesbegrensd door censuur of taboes, situaties waarin ‘amnestie voor cultuur’ nodigis en verhalen of onderwerpen die vergeten of onderbelicht zijn. Het Prins <strong>Claus</strong>Fonds stelt zich ten doel te helpen bij <strong>het</strong> creëren <strong>van</strong> vrij plaatsen door lokaalkansen en een internationaal netwerk en platform voor activiteiten op <strong>het</strong>gebied <strong>van</strong> cultuur en ontwikkeling te bieden.18 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Beauty in ContextHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds onderzoekt en analyseert samen met zijn netwerk de verschillendeopvattingen en uitingen <strong>van</strong> schoonheid in samenlevingen overal terwereld. Het Fonds stimuleert en steunt de schepping <strong>van</strong> schoonheid in gebiedenwaar lelijkheid lijkt te triomferen of waar middelen beperkt zijn. Schoonheidgeeft de samenleving een gevoel <strong>van</strong> saamhorigheid, identiteit, succes, trots,doelgerichtheid en hoop. De schepping <strong>van</strong> schoonheid is inspirerend en dereconstructie <strong>van</strong> bijvoorbeeld tastbaar cultureel erfgoed kan mensen samenbrengenna een oorlog of ramp. Deze inspiratie en cohesie hebben positievegevolgen voor alle andere aspecten <strong>van</strong> <strong>het</strong> leven en zijn essentieel voor <strong>het</strong>oplossen <strong>van</strong> conflicten en voor ontwikkeling.Cultuur en ConflictCultuur en Conflict is een lange termijnfocus voor <strong>het</strong> Fonds voor de periode<strong>van</strong> 2011 – 2015. De afgelopen tien jaar heeft <strong>het</strong> Fonds al een groot aantalactiviteiten gesteund met betrekking tot cultuur en conflict. Uit deze ervaringenis gebleken dat er nog meer aandacht moet worden besteed aan cultuur en conflictomdat cultuur <strong>van</strong> grote betekenis kan zijn in situaties begrensd door conflictof voor <strong>het</strong> verwerken <strong>van</strong> trauma ontstaan door conflict. In de programma’s <strong>van</strong><strong>het</strong> Fonds wordt deze speciale focus geconcretiseerd via onderzoeksactiviteiten,culturele reddingsoperaties, publicaties en trauma verwerking en wordt continude rele<strong>van</strong>tie <strong>van</strong> projecten beoordeeld met betrekking tot culturele expressiein zowel conflictsituaties als post conflictsituaties.Het Fonds is voornemens om bij de ontwikkeling en implementatie <strong>van</strong> de focusop cultuur en conflict samen te werken met andere internationale organisaties.Een leerstoel Cultuur en Conflict aan de universiteit <strong>van</strong> Addis Ababa, Ethiopië,is een mogelijkheid. Het Fonds is in 2010 al een samenwerking aangegaan met bijde Commonwealth Foundation waar een aantal <strong>van</strong> de met cultuur en conflictverbonden activiteiten ondergebracht zullen worden. Cultuur en conflict is ooknauw verbonden met activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Cultural Emergency Responseprogramma <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds.‘Ook zou ik <strong>het</strong> begrip schoonheid willen noemen dat terug moet keren,niet alleen voor onze est<strong>het</strong>ische wensen, maar ook voor ons gezond verstand…Door schoonheid te negeren, negeren we ook onszelf en de ontdekking <strong>van</strong>de zin <strong>van</strong> <strong>het</strong> leven.’Rustom Bharucha, cultuuractivist en theatercriticus, India, <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> Journal, nr. 219 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Foto: Najib NafidOok de serie Damaged Genes <strong>van</strong> kunstenaar Dinh Q. Lê was deel <strong>van</strong> de tentoonstelling in de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie20 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
3.3 De Praktijk: Programma’s <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> FondsCriteria voor ondersteuningHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds selecteert projecten en programma’s op basis <strong>van</strong> kwaliteit,originaliteit, innovatie, maatschappelijke rele<strong>van</strong>tie en ontwikkelingsrele<strong>van</strong>tie.Het Fonds stelt voorts prioriteiten voor <strong>het</strong> eigen beleid en voor <strong>het</strong> honoreren<strong>van</strong> verzoeken tot samenwerking. Zo is er een focus op de eerder genoemdethema’s en landen waar <strong>het</strong> Fonds niet eerder steun verleende, regio’s die gebuktgaan onder politieke instabiliteit, gebieden die lijden onder zware armoede, dáárwil <strong>het</strong> Fonds meer aandacht geven aan cultuur en ontwikkeling.‘Cultuur zien als een luxe is gevaarlijk. Uitgaande <strong>van</strong> de beginselen die tengrondslag liggen aan de oprichting <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds moeten alternatieven voorde mainstream altijd worden gesteund.’Peter Geschiere, bestuurslid en voorzitter <strong>van</strong> de Prijzencommissie, Den Haag,op de International Culture and Development Conference, Paleis Noordeinde,Den Haag, 28 februari 2009Programma’sHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds• geeft met <strong>het</strong> aanvragenprogramma steun aan innovatieve culturele initiatievendie bijdragen aan ontwikkeling. Zowel organisaties als individuen krijgen steunvoor vele vormen <strong>van</strong> uitwisseling, activiteiten en publicaties;• geeft prijzen voor erkenning <strong>van</strong> bijzondere prestaties op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong>cultuur en ontwikkeling;• redt met <strong>het</strong> cultureel noodhulpprogramma (CER) cultureel erfgoed datis beschadigd door mens of natuur;• gaat duurzame relaties aan in <strong>het</strong> netwerkprogramma gebaseerd op wederzijdsrespect, gelijkwaardigheid en vertrouwen. Ervaringen worden uitgewisselden wederzijdse netwerken vergroot;• draagt bij aan <strong>het</strong> debat over cultuur en ontwikkeling met publicaties en deactiviteiten die <strong>het</strong> Fonds steunt en de activiteiten die <strong>het</strong> Fonds organiseertwaarmee <strong>het</strong> Fonds meer bekendheid geeft aan zowel de doelstellingen <strong>van</strong><strong>het</strong> Fonds als personen en organisaties die <strong>het</strong> Fonds steunt.Per programma werden in 2010 de volgende nieuwe operationele doelstellingenen nieuwe werkwijzen geformuleerd in de visie voor de toekomst:De afdeling Aanvragen zal doelgerichte ‘calls for proposal’ doen uitgaan op basis<strong>van</strong> prioriteitsonderwerpen, -regio’s, -landen en -disciplines. De afdeling zalactief streven naar cofinancieringinitiatieven voor specifieke projecten. Zowelbij huidige als bij voltooide projecten zal in de toekomst grotere nadruk wordengelegd op verbetering <strong>van</strong> de externe communicatie.21 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Bij <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Prijzenprogramma wordt de nadruk op jaarlijkse thema’s beëindigd;de programma-activiteiten vinden voortaan plaats binnen de twee door <strong>het</strong>Fonds gekozen thema’s en de speciale focus. Mogelijkheden voor speciale Prijzencategorieën,zoals jeugd en innovatie, zullen worden onderzocht.Bij <strong>het</strong> Netwerkpartnerschap programma zal worden onderzocht hoe partnerschappenkunnen worden aangegaan met financieringsorganisaties in de landenen regio’s waar <strong>het</strong> Fonds actief is. De samenwerking met netwerkpartners zalworden voortgezet om kennis te verspreiden en uitwisseling te bevorderen.Bij <strong>het</strong> Cultural Emergency Response-programma zal meer worden gecommuniceerden gelobbyd om andere organisaties en instellingen te wijzen op de noodzaak <strong>van</strong><strong>het</strong> redden <strong>van</strong> cultureel erfgoed. Daarnaast zullen de mogelijkheden voor preventievenoodinterventies worden onderzocht die in geval <strong>van</strong> een voorziene enonmiddellijk dreigende conflictsituatie of natuurramp zouden kunnen wordengeïmplementeerd.Het Fonds wil met de eigen activiteiten en publicaties <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fondsmeer draagvlak creëren voor de doelstellingen <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds bij <strong>het</strong>publiek en <strong>het</strong> internationale netwerk een podium bieden. Het Fonds zal hiertoezijn netwerk, informatie en expertise toegankelijk maken, onderzoeksresultatenpubliceren, tentoonstellingen, debatten en andere evenementen organiseren.Hierbij zal nauw samengewerkt worden met <strong>het</strong> communicatieteam om <strong>het</strong> bereik<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds te optimaliseren. Digitale communicatiemiddelen worden ingezetom een optimale verspreiding <strong>van</strong> informatie te garanderen.22 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
3.4 EvaluatieEvaluatieOm te controleren of <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds zijn doelstelling bereikt en hiertoeeen juiste strategie en beleid hanteert vindt iedere vijf jaar een evaluatieplaats. Het Fonds last momenten <strong>van</strong> zelfanalyse en evaluatie in, zoals ook uitgebreidgebeurde om de visie voor de toekomst te kunnen formuleren.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds werd in 2010 in opdracht <strong>van</strong> <strong>het</strong> Ministerie <strong>van</strong> BuitenlandseZaken geëvalueerd door Ecorys, een onafhankelijke, externe partij. Het Fondswerd geëvalueerd over de periode <strong>van</strong> 2005-2009. Het Ministerie <strong>van</strong> BuitenlandseZaken heeft in samenwerking met de Inspectie Ontwikkelingssamenwerking enBeleidsevaluatie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Ministerie een Programma <strong>van</strong> Eisen en een inceptierapportopgesteld op basis waar<strong>van</strong> de evaluatie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds is uitgevoerd.De evaluatie wordt in de eerste helft <strong>van</strong> 2011 afgerond. De uitkomsten <strong>van</strong>de evaluatie zijn <strong>van</strong> invloed op de overeenkomst voor een nieuwe subsidieperiode<strong>van</strong>af 2012.De referentiegroep Evaluatie Prins <strong>Claus</strong> Fonds, die in <strong>het</strong> leven is geroepen door<strong>het</strong> Ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse Zaken bestond in 2010 uit:Kitty Zijlmans, hoogleraar kunstgeschiedenis, Universiteit LeidenMaaike de Langen, onafhankelijke consultant (voorzitter)Franck <strong>van</strong> der Hooft, manager bedrijfsvoering, Prins <strong>Claus</strong> Fonds(per 1 november 2010 opgevolgd door Alma Ploeger, manager bedrijfsvoering,Prins <strong>Claus</strong> Fonds)Henri Jorritsma, plv. directeur, Inspectie Ontwikkelingssamenwerkingen Beleidsevaluatie, Ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse ZakenAndré Vaughan, plv. hoofd, Internationaal Cultuurbeleid, Ministerie <strong>van</strong>Buitenlandse Zaken.(per 16 augustus 2010 opgevolgd door Ida de Kat – <strong>van</strong> Meurs, plv. hoofd,Internationaal Cultuurbeleid, Ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse Zaken)CBF keur en evaluatie Nationale Postcode LoterijHet Fonds werd in 2010 ook geëvalueerd door de Nationale Postcode Loterijen ontving een goede beoordeling. Het contract werd met vijf jaar verlengd.Ook <strong>het</strong> CBF legde <strong>het</strong> Fonds onder de loep en keek of <strong>het</strong> Fonds nog voldeed aande criteria. Na een uitvoerig onderzoek bleek dat <strong>het</strong> Fonds wederom voldeedaan de eisen en een CBF keurmerk verdiende.23 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Fotos: Najib NafidHet stuk Khmeropédies werd in Amsterdam opgevoerd door Cambodjaanse dansers in <strong>het</strong> kader <strong>van</strong><strong>het</strong> Internationaal Kunstprogramma in Amsterdam24 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
25 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
3.5 Uitdagingen en risico’sHier worden enkele zaken genoemd die een uitdaging voor <strong>het</strong> Fonds vormen,ook de daarbij horende risico’s worden beschreven.Het versterken <strong>van</strong> draagvlak voor de waarde <strong>van</strong> cultuur voor ontwikkeling is <strong>van</strong>belang voor <strong>het</strong> Fonds. Hiertoe zal <strong>het</strong> voor <strong>het</strong> Fonds meer aandacht moetengaan besteden aan in kaart brengen <strong>van</strong> de (maatschappelijke) impact <strong>van</strong> deactiviteiten die <strong>het</strong> Fonds ondersteunt. Hier ligt een grote uitdaging voor <strong>het</strong>Fonds, <strong>het</strong> is niet eenvoudig om dit te meten, <strong>het</strong> Fonds zal in kwalitatief onderzoekop dit vlak investeren.Het Fonds maakt zich hard voor cultuur in gebieden waar censuur en conflictculturele activiteit bemoeilijken. Doordat <strong>het</strong> Fonds vooral actief is in dezegebieden wordt in Nederland <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds niet altijd gezien. Een uitdagingvoor <strong>het</strong> Fonds is de rele<strong>van</strong>tie <strong>van</strong> wat <strong>het</strong> Fonds doet te communicerenzowel in Nederland als in <strong>het</strong> buitenland. Er wordt hard gewerkt om steeds meerverhalen <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds en zijn partners de wereld in te sturen. De nieuwe websitedie in 2010 online ging speelt hierin een belangrijke rol. Het Fonds verstuurtieder jaar meer persberichten en breidt zijn netwerk <strong>van</strong> perscontacten steedsmeer uit. Uitdaging is om de verhalen <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds <strong>van</strong>uit meer invalshoekente belichten en zo ook meer verschillende media aan te spreken.Samenwerking met andere organisaties is <strong>van</strong> belang om sterker te staan in moeilijketijden en ook geschikt om nieuwe doelgroepen aan te spreken en <strong>het</strong> netwerkte vergroten. Dit doet <strong>het</strong> Fonds dan ook steeds vaker. Een voorbeeld <strong>van</strong> eensamenwerking is <strong>het</strong> Internationale Kunstprogramma in Amsterdam dat <strong>het</strong> Fondssamen met <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor Kunst bracht en dat in 2010 veel positieveaandacht <strong>van</strong> zowel publiek als pers genereerde. Het programma is toegankelijkvoor een groter publiek en heeft daarnaast ook nog een educatieve component.De activiteiten trokken, mede door samenwerking met <strong>het</strong> Amsterdams Fondsvoor de Kunst en andere organisaties zoals MAFB, een groter gemêleerd en jongerpubliek dan <strong>het</strong> Fonds in <strong>het</strong> verleden gewend was te zien bij zijn activiteiten.Ook <strong>het</strong> feit dat <strong>het</strong> Fonds zo de kans heeft de inspirerende verhalen <strong>van</strong> zijnpartners ook in Nederland te delen en <strong>het</strong> draagvlak voor <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> cultuurte versterken, maakt <strong>het</strong> programma zeer waardevol. Het Fonds heeft daarnaastde hoop dat de interculturele uit wisseling ervoor zorgt dat een ander en completerbeeld ontstaat <strong>van</strong> landen waar we maar eenzijdig door de media over geïnformeerdworden, en dat dit kan bijdragen aan <strong>het</strong> creëren <strong>van</strong> meer inzicht enbegrip voor andere culturen. Binnen <strong>het</strong> programma wordt de verdieping actiefopgezocht door <strong>het</strong> organiseren <strong>van</strong> bijvoorbeeld workshops voor studenten diegegeven worden door de partners <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds die in Nederland zijn. De scoutingfunctie<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds speelt een grote rol bij <strong>het</strong> samenstellen <strong>van</strong> <strong>het</strong> internationaalkunstprogramma omdat innovatie een belangrijke factor is <strong>van</strong> <strong>het</strong>succes <strong>van</strong> <strong>het</strong> programma. Het blijven vinden <strong>van</strong> nieuwe en verassende onderwerpen,ook <strong>van</strong>uit Zones of Silence, is dan ook belangrijk. Het scouten en<strong>het</strong> blijven uitbreiden <strong>van</strong> <strong>het</strong> netwerk is hoe dan ook <strong>van</strong> belang om in contactte komen met de zogenaamde stiltegebieden, een andere uitdaging die <strong>het</strong>Fonds zichzelf stelt.26 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
3.6 ProceduresHet Aanvragenprogramma, <strong>het</strong> Cultureel Noodhulpprogramma (CER), <strong>het</strong> Netwerkpartnerprogramma en <strong>het</strong> Prijzenprogramma waarborgen de kwaliteit metgehanteerde procedures, met veel aandacht voor research en externe adviezen.Deze procedures dienen er mede toe verkeerde bestedingen <strong>van</strong> gelden ofmisplaatste toekenning <strong>van</strong> steun te voorkomen. Alle procedures zijn in 2009 en2010 aangescherpt en herschreven. De voor <strong>het</strong> publiek rele<strong>van</strong>te procedureszijn in 2010 beschikbaar gemaakt op de nieuwe website <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds.Meer informatie over de specifieke wijzigingen in de procedures is te vinden inde hoofdstukken <strong>van</strong> de desbetreffende programma’s. De programma’s werken metcontracten waarin tussentijdse inhoudelijke en financiële rapportages zijn vastgelegd.Om advies in te winnen werkt <strong>het</strong> Fonds met een groot netwerk <strong>van</strong>gewaardeerde internationale adviseurs. Zij geven onder andere second opinions,die een belangrijke rol spelen bij de beoordeling <strong>van</strong> de aanvragen. Het Netwerkpartnerprogrammawerkt slechts met partners met wie <strong>het</strong> Fonds via de andereprogramma’s een vertrouwensband heeft opgebouwd. Dit blijkt een uitstekendebasis voor een waardevolle samenwerking. De procedure voor de selectie <strong>van</strong>de netwerkpartners is in 2008 aangepast en werkte in 2009 naar tevredenheid.Naast de procedures voor de programma’s Netwerken, Prijzen, Aanvragen enCultural Emergency Response, heeft <strong>het</strong> Fonds procedures voor de financiëleadministratie, organisatie en gedragscodes ontwikkeld die in de InterneReglementen zijn vastgelegd.In de procedures voor de administratieve organisatie wordt onder meer uitgebreidingegaan op de verantwoordelijkheden en bevoegdheden <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>,de Directie en bureaumedewerkers, de adviesstructuur, de klachten procedureen de administratie. Meer details zijn terug te vinden in de verantwoordingsverklaringen in <strong>het</strong> hoofdstuk over de organisatie.De procedures <strong>van</strong> de programma’s zijn te lezen op www.princeclausfund.org28 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Een activiteit binnen <strong>het</strong> Street of Culture project in Bolivia dat ondersteund werd door <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds29 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
4. Programma’s4.1 Prins <strong>Claus</strong> PrijzenDe Prins <strong>Claus</strong> Prijzen worden jaarlijks toegekend aan kunstenaars, intellectuelenen culturele organisaties voor hun uitmuntende prestaties op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong>cultuur en ontwikkeling en de positieve impact daar<strong>van</strong> op de directe omgevingen de maatschappij als geheel. Kwaliteit is een sine qua non voor een Prins <strong>Claus</strong>Prijs. Het Fonds vraagt personen uit <strong>het</strong> internationale netwerk om personen oforganisaties voor te dragen voor een Prijs. Op deze nominaties volgt diepgaandonderzoek en second opions worden aangevraagd bij de Nederlandse Ambassadesen anderen uit <strong>het</strong> netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, werkzaam binnen dezelfde disciplineof in <strong>het</strong>zelfde land. Op basis <strong>van</strong> uitgebreide dossiers worden de Prijzen uiteindelijkgeselecteerd door de Prins <strong>Claus</strong> Prijzencommissie en goedgekeurd door <strong>het</strong><strong>Bestuur</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds.De Grote Prins <strong>Claus</strong> Prijs <strong>van</strong> 100.000 Euro wordt jaarlijks uitgereikt in <strong>het</strong> bijzijn<strong>van</strong> leden <strong>van</strong> de Koninklijke Familie en een groot publiek bestaande uit Nederlandseen internationale gasten. In 2010 ging de Grote Prijs naar de Algerijnse uitgeverBarzakh Editions. Tien prijzen <strong>van</strong> 25.000 Euro worden uit gereikt door deNederlandse Ambassadeurs in de landen waar de laureaten woonachtig zijn. In 2010gingen deze prijzen naar Decolonizing Architecture Institute in Palestina, MayaGoded in Mexico, Jia Zhang-Ke in China, Gulnara Kasmalieva en Muratbek Djumalievin Kyrgystan, Kwani Trust in Kenia, Din Q. Lê in Vietnam, Ana Maria Machado in Brazilië,Mehrdad Oskouei in Iran, Yoani Sánchez in Cuba en Aung Zaw in Mynmar/ Thailand.Meer informatie over al deze personen en organisaties is te vinden in dit hoofdstuk.Prins <strong>Claus</strong> Prijzenprogramma in 2010In 2010 profileerde <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds de Prijzen voor <strong>het</strong> laatst aan de hand<strong>van</strong> een jaarthema. Het thema <strong>van</strong> 2010 was Grenzen <strong>van</strong> de Realiteit. Het Fondsbesteedde speciale aandacht aan bewerking, vervorming en <strong>het</strong> weergeven <strong>van</strong>de werkelijkheid. Disciplines als de visuele kunsten en de media speelden hierbijeen rol. Met dit thema wilde <strong>het</strong> Fonds de aandacht vestigen op <strong>het</strong> werk <strong>van</strong>kunstenaars, culturele groepen en organisaties die werken aan de randen <strong>van</strong> dewerkelijkheid, vaak in moeilijke of gevaarlijke situaties, die onze aandacht vestigenop andere ervaringen en culturen. Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds wilde die mensen erendie ons andere beelden aanreiken en bijdragen aan nieuwe kennis, meer begrip,empowerment en rechtvaardigheid – allemaal <strong>van</strong> wezenlijk belang voor lokaleen wereldwijde ontwikkeling en stabiliteit.30 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Prins <strong>Claus</strong> Laureaten uit voorgaande jaren een podium in NederlandIn de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie was gedurende de eerste maanden <strong>van</strong> 2010 eenexpositie <strong>van</strong> <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> de Chinese beeldend kunstenaar en 2009 Prins <strong>Claus</strong>Laureaat Liang Shaoji te zien. De expositie kreeg veel aandacht in de persen werd goed bezocht.De jonge Congolese kunstenaar en Prins <strong>Claus</strong> Laureaat 2009 Sammy Baloji exposeerde<strong>van</strong> 27 augustus tot 12 september zijn serie Mémoire in Vlaams Cultuurhuisde Brakke Grond in <strong>het</strong> kader <strong>van</strong> de viering <strong>van</strong> de vijftigjarige onafhankelijkheid<strong>van</strong> de Democratische Republiek Congo. Van Prins <strong>Claus</strong> Laureaat 2008 DayanitaSingh uit India was voor <strong>het</strong> eerst in Nederland een overzichts tentoonstellingin Huis Marseille <strong>van</strong> 4 september tot 21 november. De Zuid-Afrikaanse fotograafSantu Mofokeng, 2009 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat, had zijn eerste expositie in Nederlandin de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie. Cartoonist en Prins <strong>Claus</strong> Laureaat 2007 GodfreyMwampembwa alias Gado uit Kenia was op uitnodiging <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds in Nederlanden gaf op de middag <strong>van</strong> 12 oktober een masterclass met Nederlandse cartoonistenen sprak tijdens de avond die in <strong>het</strong> teken <strong>van</strong> Humor en Satire stond, in deVerdieping met Raoul Heertje. Hij was daarnaast nog spreker op <strong>het</strong> symposium<strong>van</strong> de Veerstichting en bracht een bezoek aan <strong>het</strong> kantoor <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. DeVietnamese Prins <strong>Claus</strong> Laureaat 2010 en beeldende kunstenaar Dinh Q. Lê opendeaan de vooravond <strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Prijzen ceremonie zijn expositie in de Prins<strong>Claus</strong> Fonds Galerie.Meer follow upPrins <strong>Claus</strong> Hoofdlaureaat 2009 Simón Vélez bezocht de Shanghai Expo om <strong>het</strong>gebruik <strong>van</strong> bamboe in architectuur te stimuleren en bevorderen. Het Fondsfinancierde <strong>het</strong> vliegticket <strong>van</strong> Vélez. Het Fonds draagt graag bij aan <strong>het</strong> stimuleren<strong>van</strong> <strong>het</strong> gebruik <strong>van</strong> <strong>het</strong> ecologisch verantwoorde, goedkope en snelgroeiendebouwmateriaal bamboe.2009 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Kanak Mani Dixit heeft <strong>het</strong> Fonds laten weten dat hijde 25.000 Euro die verbonden is aan de Prins <strong>Claus</strong> Prijs gaat besteden binnen <strong>het</strong>Film South Asia Festival voor documentaires, waar<strong>van</strong> hij voorzitter is.Uitreikingen die plaatsvonden in <strong>het</strong> buitenland in 2010Op 16 december 2010 werd de eerste Prins <strong>Claus</strong> Prijs 2010 uitgereikt aan KwaniTrust, een Keniaans literair fonds, in Nairobi door de Nederlandse AmbassadeurH.E. mevrouw <strong>van</strong> den Assum. Verder vonden in 2010 de uitreikingen in <strong>het</strong> buitenlandplaats aan Prins <strong>Claus</strong> Laureaten 2009 Liang Shaoji (China), Desiderio Navarro(Cuba), Sammy Baloji (DR Congo), Jivya Soma Mashe (India), Doual’art (Kameroen),Kanak Mani Dixit (Nepal), IHNCA (Nicaragua) en Santu Mofokeng (Zuid-Afrika).Speciale uitgaven Prins <strong>Claus</strong> Prijzen 2010In 2011 werd zoals voorgaande jaren een weer prijzenboekje uitgegeven. In <strong>het</strong>2010 boekje was opgenomen: een voorwoord <strong>van</strong> de Erevoorzitters <strong>van</strong> <strong>het</strong>Fonds, een introductie <strong>van</strong> Lilian Gonçalves- Ho Kang You en Els <strong>van</strong> der Plas, eenartikel over <strong>het</strong> thema Grenzen <strong>van</strong> de Realiteit, een stuk getiteld ‘The NeverFixed, the Shades of Meaning’ door Sofiane Hadjadj en Selma Hellal <strong>van</strong> BarzakhEditions en een, voor iedere 2010 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat op verzoek <strong>van</strong> <strong>het</strong>Prins <strong>Claus</strong> Fonds geschreven, lofschrift.31 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Optreden <strong>van</strong> Vietnamese +84 Contemporary Dance Group in <strong>het</strong> Koninklijk Paleistijdens de prijsuitreiking op 17 december 2010
33 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Het Fonds publiceerde daarnaast ook nog in samenwerking met Barzakh Editionsde voorpublicatie ‘Nights in my driving mirror’, <strong>van</strong> de Algerijnse auteur Sid AhmedSemiane. Dit werd in <strong>het</strong> Engels, Frans en Arabisch in één publicatie uitgegeven.Dinh Q. Lê liet op verzoek <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, in een oplage <strong>van</strong> 500 stuks, eenminiatuuruitgave <strong>van</strong> zijn Siamese tweelingen uit de ‘Damaged Genes’-serievervaardigen.Uitdagingen PrijzenprogrammaIn 2010 waren er meer vrouwelijke Laureaten dan in 2009, 5 vrouwen kregen eenPrins <strong>Claus</strong> Prijs en er werden drie organisaties gelauwerd. Er is echter slechtséén nieuw land aan de lijst met landen <strong>van</strong> herkomst <strong>van</strong> de Laureaten toegevoegd.De Prins <strong>Claus</strong> Prijzen 2011 worden niet meer, zoals in voorgaande jaren, toegekendaan de hand <strong>van</strong> een jaarthema waarnaar onderzoek verricht werd. Vanaf2011 zijn alle Prijzen gerelateerd aan <strong>het</strong> algemene aandachtsgebied Cultuuren Ontwikkeling, en de subthema’s, Beauty in Context, Zones of Silence en Cultuuren Conflict. Om ervoor te zorgen dat de Prijzencommissie in 2011 weer elfLaureaten kan selecteren die voldoen aan de kwaliteitsnorm zal <strong>het</strong> Fonds in 2011wederom investeren in kwalitatief hoogstaand onderzoek.Door <strong>het</strong> vertrouwelijke karakter <strong>van</strong> de procedure om tot de selectie <strong>van</strong>Laureaten te komen wordt de transparantie enigszins beperkt. Het Prins <strong>Claus</strong>Fonds maakt de namen <strong>van</strong> degenen die nomineren niet bekend. De procedure zelfis echter wel transparant, de prijzencommissie is bekend en zeer deskundig (voorde samenstelling <strong>van</strong> de commissie zie pagina 114) en <strong>het</strong> juryrapport is openbaar.Na <strong>het</strong> vertrek <strong>van</strong> twee <strong>van</strong> de zeven commissieleden in 2009/2010 is met RemaHammami een nieuw commissielid toegevoegd, waardoor de prijzencommissie uit6 personen bestaat. In overleg met <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, de voorzitter<strong>van</strong> de prijzencommissie en de leden <strong>van</strong> de prijzencommissie is besloten dat ombudgettaire redenen op dit moment geen ruimte is voor een extra commissielid.Het <strong>Bestuur</strong> en de Prijzencommissie stellen dat een zeshoofdige commissievolstaat. Peter Geschiere blijft aan als voorzitter.In 2010 bleek <strong>het</strong> beperkte aantal toegangsplaatsen de organisatie <strong>van</strong> deceremonie te compliceren. Het grote aantal belangstellenden voor de Prins <strong>Claus</strong>Prijzenceremonie kon niet volledig worden bediend. Daarom is er een uitgebreidrandprogramma georganiseerd, waarbij alle belangstellenden ook in contactkonden komen met de aanwezige internationale genodigden.‘Most saw in this award a sign for rejoicing. As if, after so many years of beingstigmatised and isolated, the award provided evidence that our country couldalso be a country of energy and creativity, where violence and despair do notreign supreme, where ambition and diversity thrive.’Barzakh Editions tijdens <strong>het</strong> dankwoord in <strong>het</strong> Koninklijk Paleis in Amsterdam op 17 december 201034 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Foto: Bevis FushaZ.K.H. Prins Friso, Sofiane Hadjadj, H.M. Koningin Beatrix, directeur Els <strong>van</strong> der Plas, Selma Hellal,bestuursvoorzitter Lilian Gonçalves-Ho-Kang-You, Z.K.H. Prins Constantijn en H.K.H. Prinses Laurentienin <strong>het</strong> Koninklijk Paleis Amsterdam tijdens de Presentatie <strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Prijzen.36 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
De Grote Prins <strong>Claus</strong> Prijs 2010 ging naarBarzakh Editions, AlgerijeBarzakh Editions is een bijzondere, onafhankelijke uitgeverij die een nieuwegeneratie Algerijnse schrijvers een podium biedt en de wereld kennis laat makenmet hun ideeën. De uitgeverij werd opgericht in 2000, <strong>het</strong> jaar dat Algerijekampte met de nasleep <strong>van</strong> conflicten, een cultureel isolement, een economischecrisis en politiek geweld. De naam verwijst naar een overgangsgebied waar mensenonderweg zijn en hun eigen werkelijkheid vergelijken met die <strong>van</strong> anderen. VeelAlgerijnse schrijvers leefden in ballingschap en de achtergebleven auteurs haddenweinig publicatiemogelijkheden (ook omdat er weinig contacten waren met debuurlanden). De meeste Algerijnse literatuur werd gepubliceerd in Frankrijk, Libanonof Egypte. Import <strong>van</strong> deze literatuur was een kostbare aangelegenheid waardoorweinig Algerijnen ermee in aanraking kwamen. Juist in deze moeilijke periode,toen Algerije steeds verder weg leek te zinken in een isolement, slaagde BarzakhEditions erin om ruimte te creëren tussen autoritaire krachten en de sterkeIslamitische beweging, die <strong>het</strong> land in een impasse hield. De twee oprichtersen redacteuren Sofiane Hadjadj en Selma Hellal werden gedreven door hun passievoor boeken en hun geloof in <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> de vrijheid <strong>van</strong> mening en meningsuitingvoor de ontwikkeling <strong>van</strong> hun land. Ze maakten <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> locale auteursen schrijvers in ballingschap toegankelijk en betaalbaar. Ze stimuleerden creativiteiten experimenten en publiceerden reeds bekende en nieuwe Algerijnse auteurs.Barzakh Editions heeft Algerijnse stemmen concreet gemaakt, ruimte gecreëerdvoor een kritische reflectie op de werkelijkheid in Algerije, talen en culturen metelkaar verbonden en <strong>het</strong> dreigende isolement <strong>van</strong> Algerije doorbroken. Om al dezeredenen ont<strong>van</strong>gt Barzakh Editions de Grote Prins <strong>Claus</strong> Prijs 2010.De overige tien Prins <strong>Claus</strong> Prijzen 2010 werden toegekend aanDecolonizing Architecture institute (DAi), PalestinaHet Decolonizing Architecture Institute is uniek, omdat <strong>het</strong> zich richt op architectuurals een belangrijk instrument in ruimtelijke machtsverhoudingen en conflicten.Het Instituut heeft als doel <strong>het</strong> potentieel <strong>van</strong> architectuur op nieuwemanieren te gebruiken, met belangrijke regionale en internationale gevolgen voorburgers, strategen en beleidsmedewerkers. Zo draagt <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Instituutbij aan een nieuwe kijk op stedelijke ordening en innovatieve bouwmethoden.De leden <strong>van</strong> Decolonizing Architecture worden geëerd <strong>van</strong>wege hun vooruitstrevendeaanpak <strong>van</strong> bouwprojecten in voormalige conflictgebieden, hun waardevollebeschouwingen over de toekomst <strong>van</strong> betwist gebied, hun vraagtekens bij ouderwetseopvattingen over stedelijke ordening in een vrediger wereld, en hun nadrukop de rol <strong>van</strong> architectuur en beelden in de vormgeving en verandering <strong>van</strong>de Grenzen <strong>van</strong> de Realiteit.Maya Goded, MexicoDe fotografe Maya Goded (geb. 1967, Mexico City) maakt subtiele beelden <strong>van</strong>verborgen of buitengesloten gemeenschappen. Haar negen fotoboeken zijn gevoeligestudies <strong>van</strong> <strong>het</strong> verdriet <strong>van</strong> de familieleden <strong>van</strong> vermoorde en misbruikte vrouwen,de omstandigheden <strong>van</strong> traditionele genezers, en <strong>het</strong> uithoudings vermogen datnodig is om maatschappelijk geaccepteerde schoonheid te bereiken.Godeds afbeeldingen zijn bezield met een ongebruikelijke intimiteit en een oprechteaanwezigheid die voortvloeien uit <strong>het</strong> langdurige wederzijds vertrouwen tussen38 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Cover <strong>van</strong> een boek uitgegeven door 2010 Laureaat Barzakh Editions uit Algerijemet <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> de dichter en 2004 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Mahmoud Darwish39 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Foto: Capital PhotosZ.K.H. Prins Constantijn en Z.K.H. Prins Friso zijn Erevoorzitters <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> FondsFoto: Capital PhotosSelma Hellal en Sofiane Hadjadj hebben de Grote Prins <strong>Claus</strong> Prijs ont<strong>van</strong>gen uit handen <strong>van</strong> Z.K.H. Prins Friso
Afrikaanse stemmen en perspectieven, voor zijn progressieve invloed en energieketoewijding aan de ondersteuning <strong>van</strong> literatuur, en voor <strong>het</strong> overschrijden <strong>van</strong>maatschappelijke en culturele grenzen om nieuwe kanten <strong>van</strong> de werkelijkheidbloot te leggen.Dinh Q. Lê, VietnamBeeldend kunstenaar Dinh Q. Lê (geb. 1968, Ha-Tien) is medeoprichter <strong>van</strong> tweetransformatieve instellingen voor Vietnamese kunstenaars. De VietnameseFoundation for the Arts in Los Angeles bestrijdt <strong>het</strong> isolement <strong>van</strong> kunstenaarsdoor middel <strong>van</strong> uitwisselingen en samenwerking. En Sàn Art, de eerste onafhankelijkenon-profit galerie in Ho Chi Minhstad, organiseert lokale en internationale tentoonstellingen,lezingen, discussies, projecten en biedt kunstenaars onderdak, eenleeszaal en mogelijkheden om te netwerken. Dinh Q. Lê groeide op in Vietnam tijdensde Vietnamoorlog; op tienjarige leeftijd emigreerde hij naar de VS. Hij studeerdedaar en werd kunstenaar, omgeven door de westerse interpretaties <strong>van</strong> zijnmoederland in de media en Hollywood films. Hij ontwikkelde een nieuwe complexekunsttechniek: een combinatie <strong>van</strong> traditionele Vietnamese ambachtskunst enverschillende tradities, geschiedenissen en moderniteiten. Deze ‘surrealistischegeheugenlandschappen’ zijn een dramatisch portret <strong>van</strong> de schizofrene werkelijkheden<strong>van</strong> ballingen en migranten. De Prins <strong>Claus</strong> Prijs eert Dinh Q. Lê voor zijnkrachtige creatieve werk dat verschillende constructies <strong>van</strong> de werkelijkheidonderzoekt, voor de inspiratie en praktische kansen die hij jonge kunstenaarsbiedt, en voor zijn ondersteuning <strong>van</strong> de vrije meningsvorming en hedendaagsevisuele uitingsvormen te midden <strong>van</strong> onverschilligheid en vijandigheid.Ana Maria Machado, BraziliëAna Maria Machado (geb. 1941, Rio de Janeiro) schrijft boeiende kinderverhalenover vooroordelen en mensenrechten. Ze ontwikkelde haar passie voor <strong>het</strong> vertellen<strong>van</strong> verhalen tijdens haar jeugd op <strong>het</strong> traditionele platteland, studeerdeletteren en werd daarna beeldend kunstenaar en curator. Tijdens de dictatuurwerd ze gearresteerd en daarna verbannen. Ze promoveerde in de taalkunde ensemiotiek, doceerde en werkte als journalist. Ze is de auteur <strong>van</strong> meer dan 100boeken, die in 11 talen zijn vertaald, en eigenaar <strong>van</strong> de eerste kinderboekhandelin Brazilië. Machado onderzoekt <strong>het</strong> historische geheugen <strong>van</strong> Brazilië en spreektkinderen aan door historische gebeurtenissen te vermengen met <strong>het</strong> dagelijksleven. Machado is wijs op een niet pretentieuze manier; haar verhalen tonenbegrip voor de verschillen tussen mensen, moed ondanks tirannie en respect vooranderen, en benadrukken genoegen en levensvreugde. Ana Maria Machado wordtgeëerd voor haar bijzondere kinderboeken, die de werkelijkheid onthullen aanjongeren en belangrijke menselijke waarden overbrengen aan ont<strong>van</strong>kelijke hoofdenen harten. Ze heeft ook bijgedragen aan de erkenning <strong>van</strong> <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> jeugdliteratuurvoor <strong>het</strong> ontwikkelen <strong>van</strong> wereldbeelden.Mehrdad Oskouei, IranDe films <strong>van</strong> de onafhankelijke filmmaker Mehrdad Oskouei (geb. 1969, Teheran)dringen door in ondergeschikte delen <strong>van</strong> de Iraanse samenleving, brengen onbekendeperspectieven voor <strong>het</strong> voetlicht, weerleggen vooroordelen en interpreterende levens en ervaringen <strong>van</strong> mensen op een unieke manier. Na een studie aan dekunstacademie in Teheran, theaterwerk en korte films maakt Oskouei nu realistischerapportages. Zijn hybride filmische taal is documentair, poëtisch en dramatischen stelt hem in staat om de gelaagde Iraanse werkelijkheid weer te geven.42 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Foto: Najib NafidFoto door 2010 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Decolonizing Architecte uit de Palestijnse gebieden43 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Courtesy: BizArtUitreiking <strong>van</strong> de 2010 Prins <strong>Claus</strong> Prijs aan fotografe Maya Goded in MexicoFoto: Capital PhotosUitreiking <strong>van</strong> de 2010 Prins <strong>Claus</strong> Prijs aan Gulnara Kasmalieva en Muratbek Djumaliev in Kirgizië
Oskouei heeft een grote passie voor <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> films voor maatschappelijkeontwikkelingen en heeft de Short Film Society opgericht die workshopsorganiseert om jonge filmmakers te stimuleren. Mehrdad Oskouei wordt geëerdvoor zijn ontroerende, informatieve en indringende films die tot stand komenonder moeilijke omstandigheden en die een uiting zijn <strong>van</strong> zijn oprechte betrokkenheidbij mensen en zijn toewijding aan een zuivere weergave <strong>van</strong> hun levens.Oskouei wil er vooroordelen mee slechten en er sociale rechtvaardigheid doorbevorderen.Yoani Sánchez, CubaYoani Sánchez (geb. 1975, Ha<strong>van</strong>a) is een voorloper in <strong>het</strong> gebruik <strong>van</strong> sociale mediavoor <strong>het</strong> doorbreken <strong>van</strong> opgelegde grenzen. Ze promoveerde in de filologie enwijdt zich nu aan de mogelijkheden die ICT biedt voor maatschappelijke veranderingenen <strong>het</strong> beïnvloeden <strong>van</strong> de publieke opinie. Yoani Sánchez is webmaster, columnisten redacteur <strong>van</strong> Desde Cuba, een online nieuwsportaal. In 2007 begon ze eenblog, Generation Y, een gevolg <strong>van</strong> haar vastbeslotenheid om de beschikbaarheid<strong>van</strong> informatie te vergroten en zich uit te spreken ongeacht <strong>het</strong> gevaar datdaaraan is verbonden. Regelmatig bevatten haar blogs pittig commentaar op haardagelijkse omgeving. Ze richt zich niet op de wereldpolitiek, maar geeft haarsubjectieve mening over de praktische problemen in <strong>het</strong> dagelijks leven <strong>van</strong> mensen.Sánchez kan elk moment gearresteerd worden <strong>van</strong>wege haar clandestiene werkin een omgeving die bol staat <strong>van</strong> strikte controle en censuur.Yoani Sánchez wordt geëerd, omdat haar blog de wereld in staat stelt kenniste nemen <strong>van</strong> de dagelijkse realiteit in Cuba, omdat haar inspirerende en moedigevoorbeeld tot zwijgen gebrachte mensen een stem geeft en omdat ze <strong>het</strong> grotebelang <strong>van</strong> ICT voor maatschappelijke verandering en ontwikkeling aantoont.Aung Zaw, Birma /ThailandAung Zaw (geb. 1968) is de oprichter en directeur <strong>van</strong> The Irrawaddy, de betrouwbaarstebron <strong>van</strong> informatie over de werkelijke situatie in Birma. Hij was actiefin de studentenpolitiek: in 1987 zette hij een illegaal netwerk op om <strong>het</strong> verzettegen <strong>het</strong> autoritaire bewind te organiseren. Hij werd een aantal keren gearresteerden gemarteld tijdens verhoren. Na de machtsovername <strong>van</strong> de militairenin 1988 ging hij in ballingschap in Thailand. Volgens Aug Zaw is <strong>het</strong> <strong>van</strong> groot belangdat de communicatie tussen Birma en de wereld open blijft. Hij richtte daartoede Burma Information Group die mensenrechtenschendingen in kaart brengt,vecht voor democratie, en internationale kranten en mensenrechtenorganisaties<strong>van</strong> informatie voorziet. Aung Zaw wordt geëerd voor zijn actieve toewijding aan<strong>het</strong> ideaal <strong>van</strong> een democratische regering in Birma, voor <strong>het</strong> blootleggen <strong>van</strong>een werkelijkheid die de machthebbers willen verbergen, voor <strong>het</strong> verspreiden <strong>van</strong>ideeën en <strong>het</strong> bevorderen <strong>van</strong> de beschikbaarheid <strong>van</strong> informatie, en voor zijninspirerende rol in <strong>het</strong> overschrijden <strong>van</strong> politieke grenzen die met geweld instand worden gehouden.45 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
In MemoriamHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds heeft in 2010 tot groot verdriet <strong>van</strong> de medewerkers <strong>van</strong><strong>het</strong> Fonds afscheid moeten nemen <strong>van</strong> drie bijzondere vooraanstaande personendie baanbrekend werk hebben verricht in <strong>het</strong> internationale culturele veld. HetPrins <strong>Claus</strong> Fonds heeft intensief samengewerkt met deze vrienden en zal henblijven missen.Virginia Pérez-Ratton (1950-2010)De Costa Ricaanse curator en beeldende kunst activist Virginia Pérez-Ratton ontving in 2002 een Prins <strong>Claus</strong>Prijs voor haar noemenswaardige bijdrage aan de visuele cultuur, niet alleen in haar eigen land, maar in heelCentraal- en Zuid-Amerika en ver daar buiten. Ze was de eerste directeur <strong>van</strong> <strong>het</strong> Contemporary Art and DesignMuseum in San José (1994-98) en werd gehuldigd als Cultureel Persoon <strong>van</strong> <strong>het</strong> Jaar (1995) in Costa Rica voorhaar energieke leiderschap en visie. In 1998 stichtte ze TEOR/éTica, dat een onafhankelijke galerie, een onderzoekscentrumen een kritisch tijdschrift behelst. Onder haar belangrijkste curatoriale projecten warenMesotica 11 en de biënnales <strong>van</strong> Saõ Paulo, Lima, Venetië en Cunca. Ze schreef en publiceerde veelvuldig, droegbij aan internationaal debat, was onderdeel <strong>van</strong> jury’s, waaronder de Biënnale <strong>van</strong> Venetië in 2001, en was eenhooggewaardeerd lid <strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Prijzencommissie(2006-2008). Virginia Pérez-Ratton was een initiatoren een dynamische invloed op kunst en cultuur wereldwijd.Selma Al-Radi (1939-2010)Archeoloog en cultureel rolmodel Selma Al-Radi bestreed vurig <strong>het</strong> tegengaan <strong>van</strong> de vernietiging en plundering<strong>van</strong> cultureel erfgoed en vervulde een gidsrol in <strong>het</strong> Cultural Emergency Response programma <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds.De geboren Irakese ontdekte archeologisch belangrijke locaties in vele landen in <strong>het</strong> Midden Oosten, waaronderSyrië, Turkije, Libanon, Koeweit, Egypte en Jemen. Ze was als archeologe verbonden aan <strong>het</strong> Irak Museum in Bagdad,assistent professor Culturele Studies aan de American University in Beiroet, consulent bij <strong>het</strong> AntiquiteitenDepartement in Jemen en instrumenteel bij <strong>het</strong> stichten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Nationaal Museum in Sana’a. Haar subliemerestauratie <strong>van</strong> de Amiriya Madrasa in Rada’a leverde haar internationale roem op. In 2004 ontving ze Jemen’sPresidentiële Cultuur Medaille en in 2007 de Aga Khan Award voor Architectuur. Selma Al-Radi was een zeergewaardeerd lid <strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Prijzencommissie (2006-2007) en laat een belangrijke erfenis achter voorde wereld <strong>van</strong> cultuur en ontwikkeling.Carlos Monsivaís (1938-2010)Schrijver en leidend publiek intellectueel Carlos Monsivaís ontving in 1998 een Prins <strong>Claus</strong> Prijs als erkenningvoor zijn grote bijdrage aan <strong>het</strong> discours over cultuur en politiek in en buiten Mexico.De productieve schrijver gebruikte intellectuele en ethische analyse gecombineerd met scherpe kritiek en subtieletoepassing <strong>van</strong> ironie, en legt daarmee de recente en huidige Mexicaanse maatschappij bloot. Zijn uitdagendevisie op onderwerpen zo divers als cultureel gedrag, klassenstrijd, studenten opstand, de aardbeving <strong>van</strong> 1985,muziek, brieven schrijven, de Zapatistas, cinematografie, politieke cartoons, religie, AIDS, literatuur en voetbal,werden wijdverspreid gepubliceerd in krantencolumns, populaire artikelen en academische essays, en zelfsop radio en TV.Zijn werk bevat de epische kronieken Días de guardar (Dagen <strong>van</strong> observatie) en Escenas de pudor y liviandad(Scenes <strong>van</strong> beschaamdheid en verlichting), boeken als Entrada libre (Toegang Gratis: Kronieken <strong>van</strong> een zelfregulerendemaatschappij), satirische parabelen, bloemlezingen en biografieën. Als gepassioneerd voorstander<strong>van</strong> democratie en culturele openheid, is zijn werk een rudimentaire bron <strong>van</strong> inspiratie voor cultuur en ontwikkeling.46 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
4.2 AanvragenprogrammaMet <strong>het</strong> Aanvragenprogramma steunt <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds een scala aanactiviteiten zoals artistieke producties, conferenties, festivals, concertenen installaties binnen uiteenlopende disciplines op basis <strong>van</strong> aanvragen <strong>van</strong>derden. Het programma heeft ook een apart reisbudget voor internationalereizen <strong>van</strong> kunstenaars en intellectuelen. Het Fonds gelooft dat de intercultureleuitwisseling <strong>van</strong> intellectuelen en kunstenaars bijdraagt aan wederzijdsbegrip en positieve veranderingen in een maatschappij.Toename <strong>van</strong> aanvragenHet aantal projectaanvragen dat <strong>het</strong> Fonds in 2010 heeft ont<strong>van</strong>gen, is wederomgegroeid in vergelijking met voorgaande jaren. De reputatie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds leidtertoe dat een toenemend aantal mensen <strong>het</strong> Fonds op eigen kracht ontdekt, bijvoorbeeldvia de website of <strong>het</strong> netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. Daarnaast hangt de toenamesamen met de gevolgen <strong>van</strong> de wereldwijde economische crisis en <strong>het</strong> feitdat andere internationale fondsen minder financiële middelen tot hun beschikkinghebben voor cultuur. De kwaliteit <strong>van</strong> de voorstellen is de laatste jaren sterkverbeterd, waardoor er soms lastige keuzes gemaakt moeten worden. Het Fondsprobeert zoveel mogelijk mensen kansen te geven. Hiertoe is <strong>het</strong> gemiddeldebudget per activiteit naar beneden gebracht. In 2010 steunde <strong>het</strong> Fonds rondde 120 activiteiten binnen <strong>het</strong> aanvragenprogramma.In 2010 heeft <strong>het</strong> Fonds met slechts één aanvraagronde ongeveer <strong>1.</strong>000 officiëleaanvragen, concepten en informatieverzoeken ont<strong>van</strong>gen. Dat betekent dat <strong>het</strong>aantal aanvragen en informatieverzoeken per aanvraagronde is toegenomen in vergelijkingmet voorgaande rondes. Omdat <strong>het</strong> Fonds tijdens de aanvraagronde injanuari zoveel voorstellen heeft ont<strong>van</strong>gen en tevens over beperkte financiëlemiddelen beschikt om deze te honoreren, is er besloten om de tweede ronde injuli te laten vervallen. Het Fonds hoopte hiermee de aanvragenstroom te beperkenen de kwaliteit <strong>van</strong> de interne verwerking <strong>van</strong> de aanvragen te waarborgen.Speciale aandacht voor Cultuur en ConflictIn plaats <strong>van</strong> een algemene aanvraagronde in juli heeft <strong>het</strong> Fonds in lijn met de Toekomstvisieen in samenwerking met de Commonwealth Foundation, wel een specialeaanvraagronde georganiseerd rondom <strong>het</strong> thema Cultuur en Conflict. Een beperktaantal organisaties dat zich bezighoudt met dit thema en die gevestigd zijn inSri Lanka, Zimbabwe, Rwanda en Pakistan, zijn door <strong>het</strong> Fonds uitgenodigd om eenaanvraag in te dienen. Het Fonds is verrast door de hoge kwaliteit <strong>van</strong> de aanvragendie zijn ingezonden. Zowel <strong>het</strong> Fonds als de Commonwealth Foundationheeft de aanvragen beoordeeld en als resultaat zal begin 2011 in elk land éénproject ondersteund worden.Meer thema’sIn 2010 heeft <strong>het</strong> Fonds een toekomstvisie opgesteld waarin <strong>het</strong> beleid <strong>van</strong>de komende vijf jaar uiteen is gezet. De twee leidende thema’s waar <strong>het</strong> Fondszich op gaat toeleggen zijn Zones of Silence en Beauty in Context. Daarnaast wordtspeciale aandacht besteed aan <strong>het</strong> thema Cultuur en Conflict. In lijn met dezevisie heeft de afdeling Aanvragen zich <strong>het</strong> afgelopen jaar op deze thema’s gericht.47 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds ondersteunde in 2010 <strong>het</strong> behoud <strong>van</strong> een collectie traditionele Mongoolse kostuums48 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
49 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010Courtesy : Washko Ink
Uitdagingen AanvragenprogrammaHet ondersteunen <strong>van</strong> projecten en personen in Zones of Silence en conflictgebiedenbrengt risico’s met zich mee; gesteunde mensen kunnen worden bedreigdof de overmaking <strong>van</strong> geld kan problemen veroorzaken. Toch wil <strong>het</strong> Fonds daarblijven werken omdat <strong>het</strong> Fonds er zoveel kan betekenen en steun in deze gebieden<strong>het</strong> hardst nodig is. Om verdere risico’s te beperken hanteert <strong>het</strong> Fonds eennauwgezette procedure waarin strikte controle wordt gehouden op de contracten,de tussen- en eindrapportage en de financiële verslaglegging. Daarbijonderhoudt <strong>het</strong> Fonds regelmatig contact met de contractpartner. Ook is desystematiek rondom betalingen erop geënt zo veilig mogelijk te werk te gaanen transacties nauwlettend te volgen.De afdeling Aanvragen heeft ook in 2010 ingezet op <strong>het</strong> verbeteren <strong>van</strong> zowelde interne als de externe communicatie <strong>van</strong> projecten. De uiteindelijke resultaten<strong>van</strong> ondersteunde activiteiten worden binnen de organisatie gedeeld doorpresentaties te organiseren. Voor de externe communicatie werd maandelijks eenproject gekozen als <strong>het</strong> ‘project <strong>van</strong> de maand’. Ook werd er meer contact metde projectpartners gezocht om aantrekkelijk beeldmateriaal te verkrijgen voorcommunicatiedoeleinden. Doel blijft meer aandacht voor ondersteunde activiteitente genereren. In 2010 hebben enkele ondersteunde projecten specialeaandacht gekregen in de Nederlandse media door <strong>het</strong> nieuwe programma‘Internationale Kunst in Amsterdam’. Het Fonds stelt zich ten doel om in 2011nog meer aandacht te genereren voor ondersteunde activiteiten.Door de diversiteit aan activiteiten die <strong>het</strong> Fonds ondersteunt, loopt de inhoudelijkeen financiële verslaglegging <strong>van</strong> ondersteunde projecten uiteen. Daardoor kaner teveel tijd verloren gaan aan <strong>het</strong> achterhalen <strong>van</strong> informatie om de rapportagete verbeteren. Daartoe heeft de afdeling <strong>het</strong> rapportage formulier aangepast,door nog duidelijker uiteen te zetten welke informatie <strong>het</strong> Fonds nodig heeftvoor <strong>het</strong> afronden <strong>van</strong> <strong>het</strong> rapport. Bovendien heeft <strong>het</strong> Fonds een aantalvragen geformuleerd, waar<strong>van</strong> de antwoorden als duidelijke indicatoren gebruiktkunnen worden bij <strong>het</strong> evalueren <strong>van</strong> projecten. Het meten <strong>van</strong> impact <strong>van</strong> deactiviteiten blijft een aandachtspunt voor de komende jaren.De verbetering <strong>van</strong> de interne verwerking <strong>van</strong> de grote stroom projectaanvragenis <strong>het</strong> afgelopen jaar verder doorgezet. Om de verwerking voorspoediger te latenverlopen, heeft de afdeling op basis <strong>van</strong> eerdere ervaringen <strong>het</strong> aanvraag formulierverbeterd. Door de nieuwe website bestaat er nu ook de mogelijkheid om een aanvraagonline in te vullen. Hiermee hoopt de afdeling in de toekomst tijd te besparenbij <strong>het</strong> behandelen <strong>van</strong> de enorme hoeveelheid aanvragen. Gezien <strong>het</strong> toenemendeaantal aanvragen en informatieverzoeken, is <strong>het</strong> soms moeilijk om de aanvragertijdig te informeren of <strong>het</strong> voorstel in aanmerking komt voor steun. De afdelingdoet er alles aan om dit te verbeteren. Zo is er na de aanvraagronde in januaritijdelijk iemand aangesteld om afgewezen voorstellen zo snel mogelijk af te handelen.Het Fonds verricht uitgebreid onderzoek naar projectvoorstellen door adviesin te winnen <strong>van</strong> externe experts. Door <strong>het</strong> netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds constantte vernieuwen op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> discipline, onderwerp en geografische keuze,hoopt <strong>het</strong> Fonds vertraging in dit onderzoek en <strong>het</strong> overvragen <strong>van</strong> mensenzoveel mogelijk te beperken.50 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Voorbeelden <strong>van</strong> activiteiten ondersteund in 2010The Post Office, een theaterproductie brengt de Filippijnen en India samenDe Post Office is een aangrijpende interculturele voorstelling, zowel inhoudelijkals in de totstandkoming er<strong>van</strong>. Het stuk brengt stijlen uit twee verschillendelanden bij elkaar, uit de Filippijnen en India. Het toneelstuk, oorspronkelijkgeschreven door Rabindranath Tagore, is bewerkt door Rody Vera en RustomBharucha en draait om de zoektocht naar geluk <strong>van</strong> een kind dat in slechte gezondheidverkeert. Opgericht in 1967, de Philippine Educational Theater Association(PETA) is een organisatie <strong>van</strong> creatieve kunstenaars en docenten die ernaarstreven uitmuntend werk te verrichten en zich inzetten voor de empowerment<strong>van</strong> mensen en de Filippijnse samenleving. Een samenwerking met India zoals plaatsvondvoor dit toneelstuk is vrij ongebruikelijk. De totstand brenging <strong>van</strong> eennieuwe versie <strong>van</strong> The Post Office is een cruciale stap richting <strong>het</strong> in stand houden<strong>van</strong> <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> kunst. Via de schoonheid <strong>van</strong> de uitvoering en de muziek, maarook door de pure weerklank en emotionele kracht die kunst kan genereren,verkent <strong>het</strong> toneelstuk de rol die cultuur speelt in conflict onderhandeling. HetPrins <strong>Claus</strong> Fonds steunde de productie <strong>van</strong> <strong>het</strong> toneelstuk met 18.050 Euro.‘In deze samenwerking zagen Rustom Bharucha en ik de kans om synergie tebewerkstelligen tussen de artistieke visie <strong>van</strong> de grote Indiase toneelschrijveren visionair Rabindranath Tagore en <strong>het</strong> Filippijnse culturele milieu, door eenAziatisch, zowel Indiaas als Filippijns scenario te maken’.Lutgardo Labad <strong>van</strong> de Philippine Educational Theater Association over theaterstuk The Post Office.Internationaal Fotofestival in Addis AbabaHet Addis Fotofestival 2010, dat <strong>van</strong> 7 mei tot en met 11 december 2010 plaatsvond,is <strong>het</strong> eerste internationale fotografie festival in Addis Ababa dat eendialoog creëert tussen fotografen uit Afrika en uit de Afrikaanse diaspora doormiddel <strong>van</strong> verschillende evenementen en workshops. Deel <strong>van</strong> <strong>het</strong> Addis Foto Fest2010 zijn tentoonstellingen, filmvoorstellingen, workshops en discussies die deaandacht vestigen op bekende en opkomende internationale fotografen, terwijltegelijkertijd hedendaagse talenten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Afrikaanse continent naar vorenworden gebracht. Deze activiteiten bieden onder meer een kans om de deelnemersen <strong>het</strong> algemene publiek inzicht te geven in de verschillende manieren waarop eenbeeld <strong>van</strong> Afrika wordt geprojecteerd, geïnterpreteerd en onderhandeld. HetPrins <strong>Claus</strong> Fonds steunde <strong>het</strong> festival met 24.500 Euro.51 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Tentoonstelling tijdens <strong>het</strong> eerste Addis Fotofestival in 2010 in Addis Ababa dat steun kreeg <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds‘Ik realiseerde me dat de kracht <strong>van</strong> beelden <strong>van</strong> enorme invloed is geweestop onze opvattingen en ook misvattingen, over Afrika en haar Diaspora….Het belangrijkste doel was om een nieuwe dialoog aan te wakkeren over debeeldvorming <strong>van</strong> <strong>het</strong> continent’Aïda Muluneh Mangstu, directeur <strong>van</strong> <strong>het</strong> eerste internationale fotofestival in Addis Abeba.52 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Videokunst, Mecha over <strong>het</strong> populaire Tejo spelBegin 2010 begon videokunstenaar Miguel Angel Rios te filmen voor zijn videoinstallatieMecha over <strong>het</strong> Colombiaanse Tejo spel. Het spel is buiten Colombiavrijwel onbekend, maar werd binnen Colombia in 2000 verheven tot nationale sport.In <strong>het</strong> verlengde <strong>van</strong> zijn interesse in populaire videospellen werd Rios in Colombiagefascineerd door <strong>het</strong> spel. Tejo is een spel waarin spelers metalen schijven gooienop een vierkant veld dat is bedekt met een laag natte modder. Bovenop de modderliggen roze detonators met een laagje kruit erop die exploderen als ze geraaktworden door een schijf. Het idee achter <strong>het</strong> spel is in feite gebaseerd op de werking<strong>van</strong> een vuurwapen, maar dan net andersom. In dit spel ziet Rios een belichaming<strong>van</strong> schoonheid (de sportieve vaardigheden) en geweld (de explosies). De kunstenaargebruikt de regels <strong>van</strong> <strong>het</strong> spel als uitgangspunt om de verschil lende doelen<strong>van</strong>uit verschillende hoeken te filmen en <strong>het</strong> spel te volgen terwijl de explosiessteeds sneller op elkaar volgen. De meerwaarde <strong>van</strong> Rios’ benadering ligt in <strong>het</strong>feit dat hij <strong>het</strong> traditionele spel uit verschillende invalshoeken belicht, dat meteenook metaforen voor de sociaal-culturele situatie in Colombia oplevert. Zo is <strong>het</strong>Tejo spel een prachtige metafoor voor <strong>het</strong> verschil tussen wat menselijk gedraglijkt te zijn en wat <strong>het</strong> eigenlijk is. Hoewel de Tejo spelers maar een spelletje lijkente spelen, levert <strong>het</strong> gebruik <strong>van</strong> geweren en explosies impliciet commentaar opde mate <strong>van</strong> geweld waaraan mensen in hun dagelijks leven gewend zijn geraakt.In Tejo heeft Rios een innovatieve manier gevonden om zijn kritiek te verbeeldenop al <strong>het</strong> geweld dat zich dagelijks in de Colombiaanse samenleving afspeelt.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds steunde de productie <strong>van</strong> de installatie met 16.000 Euro.Unieke kostuumcollectie <strong>van</strong> Mongoolse nomaden behoudenDe unieke kostuumcollectie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Nationaal Museum in Mongolië dreigt te verdwijnen.Het Nationaal Museum richt zich op <strong>het</strong> behouden en documenteren <strong>van</strong>de collectie, onder meer door presentatie in de tentoonstelling en de publicatie<strong>van</strong> een catalogus. Deze traditionele kostuums vormen een representatie <strong>van</strong>de uniciteit <strong>van</strong> de leefstijl en tradities <strong>van</strong> Mongoolse nomaden. Ondanks <strong>het</strong> feitdat eerdere pogingen <strong>van</strong>uit de overheid om de populatie te homogeniserenen een eenduidige identiteit te creëren een moeilijke opgave bleek gezien deongeveer 20 etnische groepen in Mongolië, en dat op <strong>het</strong>zelfde moment de nomadischemanier <strong>van</strong> leven <strong>van</strong> de bevolking <strong>het</strong> behoud <strong>van</strong> materieel cultureelerfgoed niet vergemakkelijkte, maakt dit project <strong>het</strong> mogelijk om <strong>het</strong> onver<strong>van</strong>gbareMongoolse culturele erfgoed te bewaken. De bewaring en documentatie<strong>van</strong> de kostuumcollectie staat centraal in de bijdrage aan een culturele dialoogover <strong>het</strong> cultureel erfgoed en de identiteit <strong>van</strong> Mongolië, zowel op nationaal alsop internationaal niveau. Het laat zien dat er in feite veel verschillen bestaanbinnen Mongolië en de bewustwording <strong>van</strong> deze verschillen is <strong>van</strong> belang voorde historische herinnering aan de Mongoolse culturele ontwikkeling. Het Prins<strong>Claus</strong> Fonds steunde de verbetering <strong>van</strong> de tentoonstelling en de publicatie<strong>van</strong> de catalogus met 20.500 Euro.53 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
The Peace Project: voetballen, kanoën, racen, dansen en zingen brengt mensen bijeenHet schiereiland Bakassi is in <strong>het</strong> recente verleden een betwist gebied tussenNigeria en Kameroen geweest. Ondanks <strong>het</strong> feit dat via een officiële diplomatie <strong>het</strong>geschil is beslecht en er veiligheidsmaatregelen zijn genomen, leven de bewonersmet verschillende achtergronden in een sfeer <strong>van</strong> achterdocht, spanning en somszelfs geweld. Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds steunde de organisatie Africaphonie voorThe Peace Project, een reeks activiteiten <strong>van</strong> onder andere voetbalwedstrijden,kano racen, dans en koor. Door middel <strong>van</strong> deze culturele activiteiten heeft <strong>het</strong>project bewoners met verschillende achtergronden bij elkaar gebracht en vertrouwenteruggebracht tussen gemeenschappen die voorheen met elkaar in strijdwaren. Als resultaat zijn nieuwe activiteiten gepland om banden te versterkenen vertrouwen op te bouwen, in <strong>het</strong> bijzonder tussen de jongere generaties, meteen vreedzame en gedeelde toekomst als vooruitzicht. Het Prins <strong>Claus</strong> Fondssteunde <strong>het</strong> project met 24.000 Euro.Internationaal ReisprogrammaOnderdeel <strong>van</strong> <strong>het</strong> aanvragenprogramma is een ticketbudget. Dit budget brengtpersonen uit <strong>het</strong> culturele veld de mogelijkheid om te reizen en zo ervaringenop te doen, te delen en hun netwerk en expertise uit te breiden. Zij die leven inlanden waar financiële middelen beperkt zijn komen in aanmerking voor <strong>het</strong> budget,zij krijgen reiskosten vergoed om zo aanwezig te kunnen zijn bij belangrijke gebeurtenissendie elders plaatsvinden. Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds verschafte 41 ticketsvoor een totaalbedrag <strong>van</strong> 80.879 Euro. Het ticket budget bevordert intercultureleuitwisseling, bij voorkeur tussen ontwikkelingslanden onderling. Hetstimuleert de wederzijdse uitwisseling <strong>van</strong> ervaringen en ideeën. Speciale aandachtwerd besteed aan jonge opkomende artiesten, curators en vertegenwoordigersuit <strong>het</strong> culturele veld die <strong>het</strong> meest kunnen profiteren <strong>van</strong> de ervaring.Het Fonds maakte gebruik <strong>van</strong> de aanwezigheid <strong>van</strong> personen in bepaalde landen,op bepaalde locaties of evenementen door hen te laten scouten en <strong>het</strong> netwerk<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds uit te breiden of door hen te laten rapporteren over een doorhen bijgewoond, door <strong>het</strong> Fonds gesteund, evenement.In 2010 zijn belangrijke verbeteringen aangebracht in de eisen die gesteld wordenaan de wijze <strong>van</strong> verslaglegging om meer gedetailleerde informatie te verkrijgenover de impact die de uitwisseling heeft gehad op <strong>het</strong> professionele leven <strong>van</strong>diegenen die profiteerden en hoe dat op zijn beurt heeft bijgedragen aan de(culturele) ontwikkeling in hun landen.Een voorbeeld <strong>van</strong> een activiteit gesteund binnen <strong>het</strong> ticketbudget volgt.Nemesio Berrio Guerrero reist naar Senegal voor een workshop Afrikaanse diasporaIn 2010 heeft de Colombiaanse organisatie Más Arte Acción Más de jonge danseren choreograaf Nemecio Berrio gevraagd deel te nemen aan een drie maandendurende workshop Afrikaanse diaspora in Senegal aan de dansschool Ecole desSables <strong>van</strong> Jant-Bi, voormalig netwerkpartner <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds. Nemesiokeerde terug met ervaringen die hij weer deelde in twee afgelegen gemeen schappen,Jovi en Coqui, in de kuststreek <strong>van</strong> Colombia. Hij gaf leiding aan work shops metuniversitaire studenten die kennis maakten met nieuwe technieken en ideeën endie uiteindelijk zijn werk presenteerden in een afgeladen zaal in <strong>het</strong> vermaardeculturele centrum Casa Tres Patios. In samenwerking met de Red de EmprendedoresBavaria werd zijn presentatie live op internet uitgezonden zodat meer dan driehonderdmensen mee konden kijken en konden participeren door vragen te stellenaan <strong>het</strong> panel.54 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Danser Nemecio Berrio Guerrero tijdens zijn workshop in Senegal bij dansschool Jant-Bi‘Het contact tussen de dansers werd een belangrijke activiteit waardoor we onzevolksdansen, hun oorsprong en hun ontwikkeling tot de dag <strong>van</strong> <strong>van</strong>daag kondenontdekken, herkennen en uitwisselen.’Danser Nemesio Berrio Guerrero over zijn ervaringen bij dansschool Ecole des Sables <strong>van</strong> Jant-Bi in Senegal.55 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Foto: Mette Gratama <strong>van</strong> AndelEen vergadering <strong>van</strong> de netwerkpartners vond plaats in Bangladesh in 2010,hier een foto <strong>van</strong> een verzameling posters aldaar56 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
4.3 Het netwerkpartnerschap programmaEen open uitwisseling, gebaseerd op respect en vertrouwen en met gunstigeresultaten voor beide partijen, dat is <strong>het</strong> uitgangspunt <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> FondsNetwerkpartner programma. Elk jaar nodigt <strong>het</strong> Fonds twee culturele organisatiesmet hun eigen bestaande netwerken in Azië, Afrika, Latijns-Amerika en <strong>het</strong> Caribischegebied uit om voor drie jaar netwerkpartner te worden. De partners en <strong>het</strong>Fonds bouwen een relatie op door samen aan vernieuwende activiteiten te werken,door advies, inspiratie en steun te bieden en de ervaringen <strong>van</strong> hun netwerkente delen.Thema’s Zones of Silence en Cultuur en Conflict gereflecteerdin nieuwe netwerkpartnerschappenDe twee nieuwe netwerkpartnerschappen die in 2010 aangegaan zijn sluiten aanbij de belangrijkste aandachtsgebieden <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds: Zones of Silenceen Cultuur en Conflict.Het eerste netwerkpartnerschap werd aangegaan met de Southasia Trust (SaT)uit Kathmandu in Nepal. Zoals de naam al zegt, is SaT gevestigd en actief inzuidelijk Azië, een gebied dat momenteel als zeer gewelddadig wordt beschouwd.Een vreedzamer toekomst voor zuidelijk Azië is haalbaar als er vrede en stabiliteitkomt in de verschillende landen in <strong>het</strong> gebied. Om dat te bereiken moeten deZuid-Aziaten de gezamenlijke geschiedenis <strong>van</strong> hun streek en diens bewoners <strong>van</strong>voor de partitie in 1947 leren kennen en begrijpen. Vanuit deze gedachte hebbende SaT en <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds een partnerschap opgezet dat zich richt oponderzoek en wetenschappelijke activiteiten in de verschillende landen die Zuid-Azië vormen en verbinden (Nepal, Pakistan, India, en Bangladesh). Dit is <strong>het</strong>eerste partnerschap dat zich richt op academische onderzoeksterreinen enheeft als doel <strong>het</strong> netwerk op dat vlak verder te ontwikkelen.Het tweede netwerkpartnerschap is aangegaan met <strong>het</strong> Museo de Antioquia uitMedellín, Colombia. In de jaren ’90 werd Medellín als de meest gewelddadige stadter wereld beschouwd. Tegenwoordig is Medellín een paradox: enerzijds is <strong>het</strong> eenweelderige groene stad die zindert <strong>van</strong> leven, met een moderne architectuur,een levendige kunstscene en prachtige bibliotheken die boven verarmde buurtenuitrijzen, anderzijds is <strong>het</strong> een plek waar angst heerst. Het partnerschap tussen<strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds en <strong>het</strong> Museo de Antioquia richt zich op <strong>het</strong> ontwikkelen <strong>van</strong><strong>het</strong> eerste gemeenschappelijke museum in Colombia dat wordt opgericht inCommuna 1, één <strong>van</strong> de meest gewelddadige buurten in de stad. Dit is <strong>het</strong> eerstepartnerschap dat met een museum wordt ontwikkeld.CommissiebijeenkomstenIn 2010 zijn twee commissiebijeenkomsten gehouden: in Dhaka, Bangladesh(21–27 maart 2010) en in Amsterdam (14–15 december 2010). De bijeenkomst <strong>van</strong>de netwerkcommissie in Bangladesh richtte zich op <strong>het</strong> thema archieven en onderzoekscentra. Voor de eerste keer werd een buitenstaander uitgenodigd om deleden <strong>van</strong> de netwerkcommissie een expertpresentatie te geven over <strong>het</strong> onderwerparchiveren. De uitgenodigde expert was Pitra Ayu Hutomo <strong>van</strong> <strong>het</strong> IndonesischeVisual Art Archive. Vervolgens schreef de vergadering een voorstel uit voor <strong>het</strong>implementatieplan voor <strong>het</strong> uitbouwen <strong>van</strong> de kennisfunctie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong>Fonds. De netwerkpartners adviseerden tijdens de vergadering in Bangladesh ookbij <strong>het</strong> samenstellen <strong>van</strong> de lijst <strong>van</strong> potentiële netwerkpartners voor 2010.57 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
NetwerkpartnersTirangle Arts Trust World november 2002 november 2005 14<strong>1.</strong>000 EuroVideoBrazil Brazilië november 2002 november 2005 180.000 EuroJant-Bi Senegal januari 2004 januari 2007 215.116 EuroKomunitas Utan Kayu Indonesië maart 2004 maart 2007 163.746 EuroZIFF Zanzibar maart 2004 maart 2007 216.000 EuroCAC Cariben januari 2004 januari 2007 178.700 EuroAPAC Bolivia december 2004 december 2007 185.000 EuroDrik Bangladesh december 2004 december 2007 200.000 EuroMYSA Kenia april 2005 april 2008 174.800 EuroSupersudaca Latijns Amerika februari 2006 februari 2009 180.000 EuroReyum Cambodja januari 2007 januari 2010 177.000 EuroUCAD Rwanda januari 2007 januari 2010 172.000 EuroBizArt / Arthub China november 2007 november 2010 18<strong>1.</strong>000 EuroArab Image Foundation Libanon januari 2008 januari 2011 180.700 EuroCompagnie Falinga Burkina Faso oktober 2008 september 2011 180.000 EuroATA Peru januari 2009 december 2011 170.199 EuroCdT Marokko oktober 2009 september 2012 180.000 EuroIAIP Frankrijk januari 2010 december 2012 180.000 EuroMuseo de Antioquia Colombia september 2009 september 2013 180.032 EuroSouthasian Trust Nepal juli 2010 juli 2013 180.000 Euro58 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Netwerkpartners werken zij aan zij na een vergadering59 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
4.4 Cultural Emergency Response (CER)Noodhulp voor cultureel erfgoedHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds biedt met <strong>het</strong> CER programma ‘eerste hulp’ aan cultureelerfgoed dat is beschadigd of verwoest bij rampen veroorzaakt door de mens ofde natuur. Het CER programma is in 2003 gestart naar aanleiding <strong>van</strong> de schokkendeplundering en vernieling <strong>van</strong> <strong>het</strong> Nationaal Museum <strong>van</strong> Bagdad in april <strong>van</strong> dat jaar.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds vindt dat mensen een wezenlijk verlies lijden wanneer hunerfgoed wordt vernietigd. In <strong>het</strong> verlengde <strong>van</strong> de visie dat cultuur een basisbehoefteis, is <strong>het</strong> Fonds overtuigd dat <strong>het</strong> redden <strong>van</strong> bedreigd cultureelerfgoed kan bijdragen aan <strong>het</strong> herstel <strong>van</strong> menselijke waardigheid en <strong>van</strong> identiteit.Het zorgt voor continuïteit tussen heden en verleden door mensen in moeilijketijden houvast en stabiliteit te bieden. Culturele noodhulp zou daarom eenintegraal onderdeel <strong>van</strong> humanitaire hulpverlening moeten zijn.Met de noodhulp <strong>van</strong> CER probeert <strong>het</strong> Fonds verdere schade te voorkomenen noodzakelijke reparaties mogelijk te maken door binnen zes maanden na eenramp financiële steun te bieden. Het CER team beschikt over een uitgebreidinternationaal netwerk om na een ramp vast te stellen wat de culturele behoeftenen mogelijke oplossingen zijn. Voor de uitvoering <strong>van</strong> noodhulpacties werkt <strong>het</strong>Fonds direct samen met lokale partners, waarbij gebruik wordt gemaakt <strong>van</strong> hundeskundigheid. Gewoonlijk draagt CER maximaal 35.000 Euro per actie bij. CERschakelt – om in meer culturele noodsituaties steun te kunnen bieden, of alslangdurig aanvullend herstelwerk nodig is – partners in voor extra ondersteuning.Het beleid <strong>van</strong> CER is net als <strong>het</strong> algemene beleid <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds gebaseerd op eensterk geloof in wederzijds vertrouwen en respect. In de praktijk betekent ditdat CER een benadering hanteert die is gebaseerd op de behoeften en de actievedeelname <strong>van</strong> de getroffen gemeenschap. De rol <strong>van</strong> CER is meer die <strong>van</strong> bemiddelaardan <strong>van</strong> uitvoerder. Deze benadering is essentieel voor <strong>het</strong> vergroten <strong>van</strong> <strong>het</strong>zelfrespect, verantwoordelijkheidsgevoel en initiatief <strong>van</strong> de bevolking, zodatdeze zelf een vervolg kan geven aan <strong>het</strong> noodherstel.Veel ernstige natuurrampen in 2010Volgens een onderzoek dat in opdracht <strong>van</strong> de Verenigde Naties is uitgevoerddoor <strong>het</strong> Center for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED) was 2010wat betreft natuurrampen <strong>het</strong> slechtste jaar <strong>van</strong> de laatste twee decennia, metnaar schatting 297.000 dodelijke slachtoffers. De tragische aardbeving op 12januari in Haïti was met ongeveer 222.500 doden verantwoordelijk voor tweederde<strong>van</strong> <strong>het</strong> aantal slachtoffers. Alleen bij de aardbeving in Tangshan (China) in 1976waren meer doden te betreuren (242.000). In 2010 werden in totaal 950 natuurrampengeregistreerd. Hier<strong>van</strong> bestond 90 procent uit rampen als gevolg <strong>van</strong>weersomstandigheden, zoals stormen en overstromingen. Dit was opnieuw eenbevestiging <strong>van</strong> de trend die de laatste jaren wordt waargenomen dat klimaatveranderingeneen steeds grotere rol spelen bij <strong>het</strong> verwoesten <strong>van</strong> mensenlevens.2010 is daarmee <strong>het</strong> jaar met <strong>het</strong> op één na hoogste aantal natuurrampen sinds1980, een aantal dat duidelijk uitstijgt boven <strong>het</strong> gemiddelde <strong>van</strong> de afgelopentien jaar (785 gevallen per jaar). Door de aardbeving <strong>van</strong> 27 februari in Chili en deoverstromingen en aardverschuivingen in China en Pakistan werd de meeste schadeaan de infrastructuur veroorzaakt en werden tientallen miljoenen mensen getroffenraakten al hun aardse bezittingen kwijt. In totaal werden 207 miljoen mensengetroffen door de rampen, <strong>het</strong> overgrote deel (89 procent) in Azië.60 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Het CER programma in 2010Het Ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse Zaken besloot de subsidie <strong>van</strong> 1 miljoen Euro aanCER voor de jaren 2010-2011 te verlengen. Daardoor was CER in staat om <strong>het</strong>aantal acties wereldwijd verder te vergroten en culturele noodhulp te biedenwaar en wanneer dat <strong>het</strong> hardst nodig was, met in totaal 23 acties in 19 landen.CER had zich in <strong>het</strong> bijzonder ten doel gesteld om zijn netwerk <strong>van</strong> lokale partnerorganisatiesuit te breiden in Latijns-Amerika, waar <strong>het</strong> aantal acties tot nogtoe zeer beperkt was gebleven. Daarvoor zijn de belangrijkste partijen in ditgebied in kaart gebracht en zijn er een aantal instrumenten ontwikkeld die decommunicatie in <strong>het</strong> Spaans moeten vergemakkelijken. De inspanningen haddenresultaat en aan <strong>het</strong> eind <strong>van</strong> <strong>het</strong> jaar was CER in staat om culturele noodhulpte bieden in Argentinië, Chili, Colombia en Honduras. Er werden ook waardevollecontacten gelegd in Oost-Afrika en Centraal-Azië, die hebben geleid tot CERactiesin Kenia, Malawi en Somaliland, alsmede in Kirgizië en Mongolië. CER had zichook ten doel gesteld om cultureel erfgoed te helpen beschermen dat te lijdenheeft gehad onder conflicten en geweld. Alles bij elkaar genomen is daarvoor relatiefweinig ondernomen, hoewel er projecten zijn opgestart naar aanleiding <strong>van</strong> deculturele noodsituatie als gevolg <strong>van</strong> de politieke onrust en rellen in Kirgizië ennaar aanleiding <strong>van</strong> de bedreigingen <strong>van</strong> soefi-architectuur door moslim fundamentalisten.CER wil zich daarom in 2011 meer richten op <strong>het</strong> verlenen <strong>van</strong> culturelenoodhulp in conflictsituaties, met name door de mogelijkheden <strong>van</strong> preventieveactie te onderzoeken. Doordat projectontwikkeling in de beginfase arbeidsintensiefis en <strong>het</strong> CER team over beperkte personele middelen beschikt, is desnelheid waarmee projecten konden worden onderzocht en ontwikkeld niet altijdoptimaal geweest. Het CER team zal zich daarom in 2011 concentreren op <strong>het</strong>ver groten <strong>van</strong> de efficiëntie <strong>van</strong> zijn procedures in de beginfase <strong>van</strong> de projecten.FinancieringIn 2010 kreeg CER substantiële aanvullende financiering. Het Prins <strong>Claus</strong> Fondsen <strong>het</strong> World Monuments <strong>Fund</strong> hebben de handen ineengeslagen voor een samenwerkingsprogramma‘Cultural Heritage Emergency Response’ met een budget <strong>van</strong>één miljoen dollar voor noodhulp ten behoeve <strong>van</strong> cultureel erfgoed. Beide organisatieszullen de komende drie jaar gelijke middelen verstrekken voor erfgoeddat door rampen is beschadigd. In dat kader is een aantal projecten gestart omerfgoed te beschermen. Er is begonnen met de eerste fase <strong>van</strong> een ambitieusproject om de rotstekeningen in <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> de Diamer-Bhasha Dam in Noord-Pakistan te documenteren en veilig te stellen. Dit gebied is getroffen door deergste overstroming in de geschiedenis, waarbij miljoenen mensen dakloos raakten.Er zijn ook projecten gestart om monumenten te herstellen in Bhutan en West-Sumatra, waar respectievelijk op 21 en 30 september 2009 schade is aangerichtdoor aardbevingen. Het in New York gevestigde World Monuments <strong>Fund</strong> is een <strong>van</strong>de belangrijkste onafhankelijke organisatie die zich wijdt aan <strong>het</strong> redden <strong>van</strong>wereldcultuurerfgoed. Met zijn wijdverspreide lijst <strong>van</strong> meest bedreigde plaatsen(“Watch List of Most Endangered Places”) vestigt <strong>het</strong> Fonds de aandacht <strong>van</strong>de wereld op bedreigd cultureel erfgoed. Deze gezamenlijke inspanningen hebbengeleid tot meer steun ten behoeve <strong>van</strong> erfgoed waar en wanneer dat <strong>het</strong> hardstnodig is, en tevens tot meer bewustzijn <strong>van</strong> de gevolgen <strong>van</strong> rampen voor cultureelerfgoed en <strong>van</strong> <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> herstelwerkzaamheden als integraal onderdeel<strong>van</strong> de wederopbouw <strong>van</strong> de getroffen gemeenschappen.61 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
63 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Door de belangrijke steun <strong>van</strong> 225.000 Euro <strong>van</strong> ICCO en Kerk in Actie, ont<strong>van</strong>genvia Giro 555 <strong>van</strong> de Samenwerkende Hulporganisaties, was CER daarnaast in staatom in samenwerking met de Association of the National Committees of the BlueShield en Haitian Comittee of the Blue Shield die weer contact heeft met alle lokalebibliotheken en archieven, een ambitieus project op te zetten om bibliothekenen archieven te redden na de verwoestende aardbeving in Haïti <strong>van</strong> 12 januari.Volgens de informatie over beschadigd erfgoed die <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds wekelijksont<strong>van</strong>gt, is de behoefte aan culturele noodhulp veel groter dan wat CER alleenkan bieden. Om in deze behoefte te voorzien, zal CER ook in 2011 op zoek gaannaar mogelijkheden om fondsen aan te vullen en naar samenwerkings verbanden metandere personen en organisaties waarmee <strong>het</strong> partnernetwerk op <strong>het</strong> gebied<strong>van</strong> culturele noodhulp kan worden uitgebreid.Voorziening voor schadebeoordelingIn 2010 besloot de Stuurgroep <strong>van</strong> CER tot de oprichting <strong>van</strong> een speciale voorzieningvoor <strong>het</strong> uitvoeren <strong>van</strong> snelle schadebeoordelingen, met als doel om CERin staat te stellen sneller en effectiever te reageren op noodsituaties. Daarvoormoet na een ramp snel worden bepaald wat de culturele schade is en waaraanbehoefte bestaat, hoe <strong>het</strong> culturele erfgoed kan worden beschermd en wat daarbijde prioriteiten moeten zijn. Het CER team zal zich met name inspannen om <strong>het</strong>verlenen <strong>van</strong> noodhulp te coördineren met andere organisaties die na een rampin een bepaald gebied actief zijn, waarbij er alles aan moet worden gedaan om tevoorkomen dat de activiteiten <strong>van</strong> CER en andere initiatieven elkaar over lappen.Na goedkeuring door de directeur <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds kan op korte termijneen bedrag <strong>van</strong> maximaal 5000 Euro per snelle beoordelingsmissie om de schadein kaart te brengen beschikbaar worden gesteld. In 2011 wordt maximaal 25.000 Euro<strong>van</strong> <strong>het</strong> CER-budget gereserveerd voor snelle schadebeoordelingen. Het Prins <strong>Claus</strong>Fonds streeft ernaar om deze financiële ondersteuning binnen 48 uur na indiening<strong>van</strong> een verzoek beschikbaar te stellen.Deze voorziening heeft de volgende voordelen:• Efficiëntie: de culturele behoeften en de mogelijkheid <strong>van</strong> CER-projecten wordenzo snel en grondig mogelijk onderzocht, terwijl tegelijk de werkdruk <strong>van</strong> <strong>het</strong>CER-bureau wordt verminderd doordat <strong>het</strong> werk op lokaal niveau wordt verricht.• Spin-off: schade beoordelingsmissies vormen niet alleen een solide basis voormogelijke CER-acties, maar ook voor <strong>het</strong> volledig herstel <strong>van</strong> erfgoed in een rampgebieden voor <strong>het</strong> verkrijgen <strong>van</strong> steun <strong>van</strong> andere organisaties.• Communicatie: er wordt een informatiebasis gecreëerd die <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fondsen de contractpartner in staat stelt om de aandacht te vestigen op degevolgen <strong>van</strong> een ramp voor <strong>het</strong> cultureel erfgoed en te wijzen op <strong>het</strong> belang<strong>van</strong> <strong>het</strong> beschermen daar<strong>van</strong>.• Uitbreiding <strong>van</strong> <strong>het</strong> netwerk: <strong>het</strong> partnernetwerk <strong>van</strong> CER wordt uitgebreid,terwijl de financiële risico’s beperkt blijven.In 2010 vonden er drie schade beoordelingsmissies plaats: in Port-au-<strong>Prince</strong>(Haïti), in Ladakh (India) en in de staat Rakhine (Myanmar). Zij zullen naar verwachtingin alle drie gevallen tot een follow-up leiden.64 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Mensen verbinden en <strong>het</strong> netwerk in stand houdenDe missie <strong>van</strong> CER reikt verder dan alleen ondersteuning <strong>van</strong> specifieke culturelenoodhulpacties. CER wil een breed publiek bewust maken <strong>van</strong> <strong>het</strong> belang <strong>van</strong> <strong>het</strong>redden <strong>van</strong> cultureel erfgoed in noodsituaties. CER heeft in 2010 de eerste tweenummers <strong>van</strong> een digitale nieuwsbrief verstuurd om informatie te delen, <strong>het</strong> contactmet <strong>het</strong> netwerk in stand te houden en uit te breiden. Het netwerk vormt immers<strong>het</strong> fundament voor culturele noodhulpacties.Een selectie <strong>van</strong> Culturele Noodhulp acties in 2010<strong>1.</strong> Schijnwerpers op HaïtiDe belangrijkste actie <strong>van</strong> 2010 vond plaats in Haïti na de tragische aardbeving<strong>van</strong> 12 januari. De ongekende om<strong>van</strong>g <strong>van</strong> de verwoesting zorgde ervoor dat CERmeer dan de nagestreefde zes maanden nodig had om op de culturele noodsituatiete reageren. Het onderzoeken <strong>van</strong> de gevolgen <strong>van</strong> de aardbeving en de bijbehorendeculturele behoeften bleek veel tijd te kosten, waardoor er minder tijd overbleefvoor <strong>het</strong> onderzoeken <strong>van</strong> andere culturele behoeften elders in de wereld.2. Behandelcentrum voor herstel <strong>van</strong> bibliotheek- en archiefcollectiesin Port-au-<strong>Prince</strong>Dankzij de gulle steun <strong>van</strong> ICCO en Kerk in Actie wordt er een behandelcentrumingericht om de kwetsbare collecties <strong>van</strong> ten minste dertig bibliotheken enarchieven in en rond Port-au-<strong>Prince</strong> te redden. Deze archieven liggen op ditmoment onder <strong>het</strong> puin of ze worden onder precaire omstandigheden bewaard,waarbij ze te lijden hebben <strong>van</strong> vocht en stof. In 2011 wordt dit project gedurende<strong>het</strong> hele jaar uitgevoerd samen met <strong>het</strong> Association of the National Committeesof the Blue Shield en de Haitian Committee of the Blue Shield.Het verlies of de beschadiging <strong>van</strong> waardevolle documenten betekent niet alleeneen enorme verarming <strong>van</strong> Haïti’s cultuurgeschiedenis, maar heeft ook vergaandegevolgen voor de wederopbouw <strong>van</strong> <strong>het</strong> land. Veel mensen die door de aardbevingzijn getroffen, hebben dringend behoefte aan officiële documenten zoals trouwaktesen andere papieren. Het terugkrijgen <strong>van</strong> deze documenten is voor veelslachtoffers een eerste stap in <strong>het</strong> herstelproces, omdat <strong>het</strong> te maken heeftmet een gevoel <strong>van</strong> identiteit en geworteld zijn. Als <strong>het</strong> behandelcentrum klaar is,wordt <strong>van</strong> daaruit <strong>het</strong> bergen <strong>van</strong> de collecties <strong>van</strong> onder <strong>het</strong> puin gecoördineerd,waarna ze in <strong>het</strong> centrum worden behandeld en veilig worden opgeborgen tot ereen meer permanente opslagruimte beschikbaar komt. Ongeveer 300 internationaleexperts hebben zich aangemeld als vrijwilliger om lokale medewerkers te trainenen te assisteren bij <strong>het</strong> veiligstellen <strong>van</strong> de informatie die de papieren documentenbevatten. Door <strong>het</strong> project komen archieven en bibliotheekcollecties weer beschikbaarvoor <strong>het</strong> publiek, waardoor kinderen en studenten weer kunnen leren eniedereen zijn favoriete boeken weer kan lezen.65 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
3. Schadebeoordeling <strong>van</strong> de Gingerbread Houses in Port-au-<strong>Prince</strong>In samenwerking met <strong>het</strong> World Monuments <strong>Fund</strong> en lokale organisaties is CERbegonnen met een missie om de schade in kaart te brengen aan de emblematischezogenaamde ‘Gingerbread Houses’. Deze bijzondere huizen, met hun decoratieveversiering en karakteristieke steile puntdaken, zijn representatief voor de periode<strong>van</strong> voorspoed en creativiteit rond <strong>het</strong> begin <strong>van</strong> de twintigste eeuw. Voor deHaïtiaanse regering hebben ze een hoge prioriteit bij de duurzame wederopbouw<strong>van</strong> <strong>het</strong> land, waarbij gebouwen moeten worden neergezet die bestand zijn tegende aardbevingen die in <strong>het</strong> gebied voorkomen. In april heeft <strong>het</strong> missieteam deschade en de omstandigheden <strong>van</strong> de gemeenschap beoordeeld om lokale autoriteitenen huizeneigenaren te kunnen adviseren over andere alternatieven dan<strong>het</strong> slopen <strong>van</strong> deze historische gebouwen. In 2011 is een tweede fase gepland,waarin technische ondersteuning wordt geboden voor <strong>het</strong> behoud en herstel<strong>van</strong> de huizen. Dan zullen ook trainingen en workshops worden gegeven voor lokaleeigenaren en aannemers.4. Restauratie <strong>van</strong> de voodooheiligdommen in Noailles/Croix-des-Bouquêts en hun muurschilderingenCER helpt ook een voormalige partner, de Fondation AfricAmerica, om de voodooheiligdommenin Croix-des-Bouquets/Noailles en de muurschilderingen in die heiligdommente restaureren. Ze zijn een mooi voorbeeld <strong>van</strong> de vodoo-iconografieen -traditie <strong>van</strong>af de jaren vijftig <strong>van</strong> de twintigste eeuw. Ze zijn ernstig beschadigddoor vier orkanen die <strong>het</strong> land in de herfst <strong>van</strong> 2008 teisterden. Hun restauratiewas slechts een paar dagen voor de aardbeving voltooid. CER heeft daarom beslotenom <strong>het</strong> herstel <strong>van</strong> de extra schade als gevolg <strong>van</strong> de aardbeving financieelte ondersteunen.5. Steun aan choreograaf Jeanguy Saintus voor herstel<strong>van</strong> zijn dansschoolDe Artcho dansschool, die wordt geleid door Jeanguy Saintus, stichter <strong>van</strong> deAyikodans Compagnie en ont<strong>van</strong>ger <strong>van</strong> een Prins <strong>Claus</strong> Prijs in 2008, heeft aanzienlijkestructurele schade opgelopen. In de afgelopen twintig jaar was de AyikodansCompagnie een toonbeeld <strong>van</strong> moderne choreografie geworden, niet alleen in Haïtimaar ook op internationaal niveau. Jeanguy Saintus vestigt met zijn werk de aandacht<strong>van</strong> mensen op gevoelige onderwerpen als AIDS, de lange weg naar de vrijheid<strong>van</strong> <strong>het</strong> Haïtiaanse volk en de spanning tussen de moderne samenleving en devoodootraditie. CER steunt <strong>het</strong> herstel <strong>van</strong> de dansschool. Door de herstel werkzaamhedenkan <strong>het</strong> gebouw weer worden gebruikt, waardoor de school kansenkan blijven bieden aan getalenteerde jonge mensen die onder zeer moeilijke omstandighedenleven. Het herstel <strong>van</strong> <strong>het</strong> gebouw waarin de school is gevestigd, houdtook Haïti’s waardevolle immateriële erfgoed en moderne vormen <strong>van</strong> creatieveexpressie levend.6. Steun voor <strong>het</strong> Presidentieel Kamerorkest “Manas” in KirgiziëRellen en bloedige confrontaties tussen ordehandhavers en aanhangers <strong>van</strong>de oppositie hebben geleid tot <strong>het</strong> aftreden <strong>van</strong> president Kurmanbek Bakiyev,de ontbinding <strong>van</strong> <strong>het</strong> parlement en de aanstelling <strong>van</strong> een nieuwe interim-regering.66 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Ook archieven in Haïti worden gered met steun <strong>van</strong> <strong>het</strong> CER programma67 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Foto: Najib NafidHet CFAO gebouw in Gambia dat met steun <strong>van</strong> <strong>het</strong> CER programma werd hersteld68 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
In de nacht <strong>van</strong> 7 op 8 april waren er hevige rellen in de wijk met overheidsgebouwenin Bishek, waarbij de ruimte <strong>van</strong> <strong>het</strong> orkest werd geplunderd. Een groot aantalinstrumenten werd beschadigd of gestolen en <strong>het</strong> gebouw werd dusdanig vernielddat <strong>het</strong> orkest de ruimte niet meer kon gebruiken. Om te kunnen oefenen enoptreden lenen de muzikanten nu instrumenten <strong>van</strong> vrienden en collega’s. Het ManasOrkest is opgericht in 2000 en is inmiddels een <strong>van</strong> de meest gewaardeerde cultureleinstellingen <strong>van</strong> Centraal-Azië. Het heeft internationale erkenning gekregenmet een divers repertoire <strong>van</strong> klassieke muziek en traditionele Kirgizische muziek.Dankzij de vrijgevigheid <strong>van</strong> een particulier was CER in staat om 18.000 Euro steunte geven, zodat <strong>het</strong> orkest twee cello’s kon ver<strong>van</strong>gen en kon doorgaan met<strong>het</strong> spelen <strong>van</strong> muziek <strong>van</strong> hoge kwaliteit. Een positief tegengeluid na de golf <strong>van</strong>geweld die <strong>het</strong> land heeft overspoeld.7. Stabilisatie en restauratie <strong>van</strong> de Khissti Kopruk hamamin Kholm, AfghanistanIn mei 2010 werd de historische hamam na zware regenval en overstromingen in <strong>het</strong>gebied getroffen door een enorme modderstroom. Daardoor stortte <strong>het</strong> dakin en werd <strong>het</strong> gebouw gevuld met een laag natte modder <strong>van</strong> 1,80 meter hoog.Snel ingrijpen – voordat de winter begon – was cruciaal, want door de lagetemperaturen (min 20°C) zou de modder bevriezen en uitzetten, waardoor de bakstenenconstructie volledig zou zijn opengebarsten. CER stelde daarom 29.000 Euroaan noodhulp ter beschikking. De hamam, gebouwd in <strong>het</strong> midden <strong>van</strong> de negentiendeeeuw, is een emblematisch monument en vormt een integraal onderdeel <strong>van</strong> <strong>het</strong>stadsleven. Hij is tevens een uniek voorbeeld <strong>van</strong> een specifiek soort hamam datin <strong>het</strong> gebied is te vinden; hij beschikt namelijk over een tweede mihrab (gebedsnisdie de richting naar Mekka aangeeft). Hij doet nog steeds dienst als badhuis. Totde ramp werd de hamam door de lokale gemeenschap dagelijks intensief gebruikt.Hij vormt een onlosmakelijk deel <strong>van</strong> de sociale gewoontes en tradities. De mensenzijn zich niet eens bewust <strong>van</strong> hun eigen badhuiscultuur, want die cultuur is een<strong>van</strong>zelfsprekend onderdeel <strong>van</strong> hun identiteit en manier <strong>van</strong> leven. Juist inAfghanistan, een land waar de toestand al sinds de jaren zeventig instabiel is doorverschillende gewapende conflicten, is <strong>het</strong> zo belangrijk om een plaats te hebbenwaar je te midden <strong>van</strong> de chaos tot rust kunt komen.‘In 1944 had Wahidullah als jongeman <strong>van</strong> 26 de leiding <strong>van</strong> de hamam overgenomen<strong>van</strong> zijn vader. Hij bleef er werken tot de Russische invasie, nu 31 jaar geleden.We nodigden de inmiddels 92-jarige Wahidullah uit om de hamam te bezoeken<strong>van</strong>uit zijn dorp Sayat (15 km <strong>van</strong> Kholm). Zijn levendige herinneringen aan <strong>het</strong>reilen en zeilen <strong>van</strong> de hamam waren heel nuttig en soms heel vermakelijk. Hij verteldeons over de rituelen, <strong>het</strong> gebruik <strong>van</strong> de verschillende kamers, overjongetjes die zonder betalen naar binnen glipten. Hij bevestigde ook terloops<strong>het</strong> bestaan <strong>van</strong> de tweede mihrab (gebedsruimte). Die hadden we net blootgelegd,dus daar waren we erg enthousiast over’.Anne Feenstra <strong>van</strong> AFIR Architects, contractpartner <strong>van</strong> CER.69 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
4.5 Activiteiten door <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds geïnitieerd en publicatiesHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds ontplooit ook zelf culturele initiatieven. Het Fonds wil nietalleen activiteiten ondersteunen, <strong>het</strong> Fonds wil ook activiteiten initiëren en eenopiniërende speler zijn in <strong>het</strong> internationale debat over cultuur en ontwikkeling.Het Fonds wil meer zijn dan een financieel loket. Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds wil zichpositioneren als een Fonds dat innovatieve en aansprekende initiatieven <strong>van</strong> hogekwaliteit ontwikkelt. Het Fonds wil zijn partners uit de Zones of Silence de kansgeven zichzelf te profileren op een internationaal podium. Het Fonds heeftexpertise op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> internationale kunst en cultuur en intercultureleuitwisseling. Deze kennis wil <strong>het</strong> Fonds delen door middel <strong>van</strong> activiteiten, <strong>het</strong>Internationaal Kunstprogramma in Amsterdam, de bibliotheek, de Prins <strong>Claus</strong> FondsGalerie, de website en online presentatie <strong>van</strong> documentatie.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds stelt zichzelf ten doel om de door <strong>het</strong> Fonds opgebouwdekennis, expertise en netwerk te delen met <strong>het</strong> publiek. Door historische verbandente leggen, culturele uitwisseling te verzorgen en informatieve en kwalitatiefhoogstaande presentaties te geven, wil <strong>het</strong> Fonds bijdragen aan een beter begrip<strong>van</strong> mensen onderling en aan een groeiend bewustzijn en inzicht in de relatietussen cultuur en ontwikkeling.Activiteiten en Publicaties 2010In 2010 organiseerde <strong>het</strong> Fonds 5 tentoonstellingen met werk <strong>van</strong> partners in dePrins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie. Ook is een Internationaal Kunstprogramma in Amsterdamgestart in samenwerking met <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor de Kunst waarbinnen<strong>het</strong> Fonds zeer goed bezochte activiteiten organiseerde die veel aandacht in demedia kregen. Daarnaast organiseerde <strong>het</strong> Fonds in 2010 nog een lezing doorOkwui Enwezor en werkte <strong>het</strong> Fonds samen met andere organisaties voor de Filmgrantdie <strong>het</strong> Fonds toekende tijdens de Cinemart <strong>van</strong> <strong>het</strong> Rotterdams Film Festival,de speeddate waarbij internationale gasten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds kennis konden makenmet <strong>het</strong> Nederlandse culturele veld en voor de oriëntatiereis voor professionalsuit <strong>het</strong> culturele veld.In 2010 organiseerde <strong>het</strong> Fonds in samenwerking met <strong>het</strong> Amsterdams Fondsvoor de Kunst publieke activiteiten binnen <strong>het</strong> Internationale Kunstprogrammain Amsterdam dat <strong>van</strong> start is gegaan in 2010. Daarnaast waren er 5 tentoonstellingen<strong>van</strong> hoge kwaliteit in de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie. Over alle activiteitendie werden georganiseerd door <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds is meer informatie te vinden<strong>van</strong>af pagina 76.Tenslotte verschenen in 2010 een 3 publicaties binnen de <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> Libraryserie. Daarnaast is in 2010 <strong>het</strong> eerste deel <strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Readerverschenen, in de reader worden eerder door <strong>het</strong> Fonds uitgebracht materiaalopnieuw geïnterpreteerd en zo onder de aandacht <strong>van</strong> <strong>het</strong> publiek gebracht.Het Fonds zal in 2011 in samenwerking met de Commonwealth Foundation beurzenuitgeven voor onderzoek op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> cultuur en ontwikkeling. Het Fondshoopt ook een opdracht te kunnen laten uitvoeren waarin onderzocht wordt watvoor maatschappelijke impact projecten gesteund of georganiseerd door <strong>het</strong>Fonds hebben.70 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
De Prins <strong>Claus</strong> Fonds GalerieDe Galerie is biedt de internationale partners <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds de mogelijkheidhun werk in Nederland te tonen en hun netwerk uit te breiden. Tentoonstellingenworden georganiseerd <strong>van</strong> kunstenaars uit <strong>het</strong> netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins<strong>Claus</strong> waaronder Fonds Prins <strong>Claus</strong> Laureaten of contractpartners die door<strong>het</strong> Fonds zijn ondersteund. De tentoonstellingen worden gehouden in een groteruimte op de begane grond en in <strong>het</strong> trappenhuis <strong>van</strong> <strong>het</strong> kantoor <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fondsdat zich bevindt op de Herengracht 603 in Amsterdam. De tentoonstellingen zijnopen voor publiek <strong>van</strong> maandag tot vrijdag tussen 10.00 en 17.00 uur. Per jaarworden er ongeveer vier tentoonstellingen georganiseerd. Ze zijn allemaal gratiste bezoeken. De tentoonstellingen die plaatsvonden in 2010 zijn goed bezochten een deel kreeg veel aandacht in de media.DocumentatiecentrumDe documentatieruimte <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds bevat alle papieren en digitaleresultaten <strong>van</strong> projecten die in <strong>het</strong> bezit zijn <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. De verzameling vormteen rijke bron <strong>van</strong> unieke informatie op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> internationale cultuuren ontwikkeling. Het documentatiecentrum is open voor publiek. Aan <strong>het</strong> archiefzijn zoveel stukken toegevoegd dat er plannen moeten worden gemaakt om meerruimte te creëren in 201<strong>1.</strong>Prins <strong>Claus</strong> Fonds ReaderDe Prins <strong>Claus</strong> Fonds Reader is een in 2010 nieuwe serie <strong>van</strong> online publicaties dieper kwartaal uitkomen. De eerste uitgave werd geproduceerd in oktober 2010.De Reader is een selectie <strong>van</strong> eerder door <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds gepubliceerdmateriaal dat opnieuw wordt geïnterpreteerd en dat de lezer een blik geeftop <strong>het</strong> archief <strong>van</strong> <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, terwijl hierbinnen ook nieuwe ideeënrondom Cultuur en Ontwikkeling worden onderzocht. De Readers worden gepubliceerdop de website <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds. De publicatie <strong>van</strong> de eerste Readerwas <strong>het</strong> startpunt voor <strong>het</strong> uitbreiden <strong>van</strong> de kennis en informatie die op denieuwe website te vinden is.Enkele <strong>van</strong> deze publicaties werden uitgegeven door <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds
<strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> Library serieDe <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> Library serie is <strong>van</strong> start gegaan in 1998 met de missieom rijk geïllustreerde boeken op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> kunst en cultuur uit te brengendie qua onderwerp en sociale betrokkenheid uniek en onderscheidend zijn. Zomaakte <strong>het</strong> Fonds de publicatie <strong>van</strong> boeken mogelijk over onderwerpen die nietof nauwelijks worden onderzocht, belicht of besproken. In samenwerking meteen breed scala <strong>van</strong> internationale uitgeverijen zijn binnen de Library serie totop heden 28 titels gepubliceerd die een groot deel <strong>van</strong> <strong>het</strong> referentiemateriaalover cultuur en ontwikkeling vertegenwoordigen. Eind 2009 werd besloten om deLibrary op te laten houden te bestaan in de vorm waarin <strong>het</strong> sinds de oprichtingin 1998 heeft bestaan. Bij <strong>het</strong> afwikkelen <strong>van</strong> de activiteiten in 2010 heeft de <strong>Prince</strong><strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> Library drie publicaties uitgegeven. Er volgen er nog dertien totde sluiting <strong>van</strong> de Library een feit is. Hieronder staat informatie over de publicatiesdie in 2010 verschenen.‘In <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> modeontwerpster Oumou Sy komt een Afrika naar voren datbrutaal, creatief, opwindend en opvallend trots op haar oorsprong is.’Uit de publicatie Oumou Sy, Sand and SilkOumou Sy: Sand and SilkGeredigeerd door Katharina von Flotow,uitgegeven met Association Suisse Afrique Design(208 pagina’s, 24 x 34 cm, hardcover, Engelse en Franse uitgave)Het werk <strong>van</strong> 1998 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Oumou Sy ontkent de grenzen tussenmode-, textiel- en kostuumontwerp. Haar ontwerpen verbinden geschiedenis entradities met moderne vormen. Oumou Sy groeide op in Saint Louis, een aantalhonderd kilometer ten noorden <strong>van</strong> Dakar, de kosmopolitische hoofdstad <strong>van</strong> Senegal.Maar <strong>het</strong> was in Dakar dat zij zichzelf <strong>het</strong> modevak leerde. Ze heeft spectaculairemodeshows gegeven, onder meer bij <strong>het</strong> tienjarig bestaan <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong>Fonds, workshops georganiseerd en <strong>het</strong> eerste cybercafé <strong>van</strong> Senegal opgezet.Ze heeft samengewerkt met filmmakers, musici en dansers. In haar werk komteen Afrika naar voren dat brutaal, creatief, opwindend en opvallend trots op haaroorsprong is. Het boek bevat artikelen <strong>van</strong> Afrikaanse en Europese schrijversen een uitgebreide iconografie <strong>van</strong> Oumou Sy’s leven en werk. Het is verdeeld in vierhoofdstukken die gaan over haar vroege werk, haar ontwerpen voor theateren film, de creatieve scene <strong>van</strong> Dakar en de internationale modeshows die ze heeftgeorganiseerd. Redacteur Katharina von Flotow is producer <strong>van</strong> documentaires enmediaconsultant.Deze uitgave ontving een subsidie <strong>van</strong> 27.500 Euro.Open Shutters IraqGeredigeerd door Eugenie Dolberg, uitgegeven met Trolley Books, London(248 pagina’s, 17 x 22 cm, zachte kaft, tweetalige editie in Engels en Arabisch)Deze publicatie bevat negen essays in tekst en fotografie <strong>van</strong> Irakese vrouwendie de ervaringen <strong>van</strong> oorlog en bezetting onderzoeken. De vrouwen hebbenverschillende sociale en politieke achtergronden en geen <strong>van</strong> hen had ervaringmet fotografie. Ze zijn daarom opgeleid in fotografie en schrijven door de72 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
edacteur <strong>van</strong> <strong>het</strong> boek, fotografe Eugenie Dolberg, die gefrustreerd was door<strong>het</strong> gebrek aan de toegankelijkheid voor journalisten en de oorlogsverslaggevingin Irak. Zij besloot een manier te vinden om Irakese vrouwen hun verhaal methun eigen stem te laten vertellen en zo een andere weergave te creëren <strong>van</strong> dedagelijkse realiteit <strong>van</strong> een oorlog, achter de grote krantenkoppen. Een beeld<strong>van</strong> de hedendaagse geschiedenis <strong>van</strong> Irak doemt op uit hun verhalen over oorlog,sancties, intifada, ontvoering, verdriet, liefde, geluk, tegenstand, prestatiesen kleine overwinningen. De workshops die aan de basis <strong>van</strong> dit boek lagen, zijn medemogelijk gemaakt met steun <strong>van</strong> 1997 Prins <strong>Claus</strong> laureaat Index on Censorshipen gefinancierd door de UNDP.Eugenie Dolberg is een fotografe die deels in Londen en deels in Teheran woont.De <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> Library kende dit boek een subsidie toe <strong>van</strong> 20.000 Euro.African Film: New Forms of Aest<strong>het</strong>ics and PoliticsGeredigeerd door Manthia Diawara, gepubliceerd met Prestel, Munchen, en Hausder Kulturen der Welt, Berlijn(320 pagina’s + dvd, 17 x 22 cm, zacht omslag met flappen, Engelstalige uitgave/Engels, Frans en Duits voor de dvd)Deze publicatie zoomt in op nieuwe trends in de Afrikaanse film <strong>van</strong> de jaren ’90tot nu. Het zogenaamd Afro-pessimisme heeft plaatsgemaakt voor een nieuwzelfbewustzijn, waarmee afstand werd genomen <strong>van</strong> ideologische beperkingen alssociaal realisme of nationalisme. Nieuwe filmtalen zijn ontstaan en nieuwe productiemethodenontwikkeld, deels gesteund dor Europese filmfondsen. De belangrijkstefocus ligt op de Afrikaanse filmindustrie ten zuiden <strong>van</strong> de Sahara, met als argumentdat veel belangrijke veranderingen plaats hebben gevonden na de socialistischrealistischefilms <strong>van</strong> Sembène Ousmane. Het pan-Afrikaanse filmfestival <strong>van</strong>Ouagadougou (feSPACO) wordt momenteel bepaald door nieuwe en internationaalvermaarde regisseurs als Balufu Bakupa-Kayinda (democratische republiek Congo),Zola Maseko (Zuid-Afrika), Abderrhamane Sissako (Mali/Mauritanië), Newton Aduaka(Nigeria), Mahamat-Saleh Haroun (Tsjaad) en de regisseurs/producers <strong>van</strong> Nollywoodvideos. In tegenstelling tot traditioneel drukwerk geven de gefilmde interviewsop de dvd een heel andere kijk op filmmakers en hun zorgen, waardoor hun levendigheiden authenticiteit direct aan de kijker worden overgebracht. Manthia Diawarais directeur <strong>van</strong> <strong>het</strong> Africana Studies Program op de universiteit <strong>van</strong> New York.Deze uitgave ontving een subsidie <strong>van</strong> 20.000 Euro, waarmee de productie <strong>van</strong> dedvd kon worden betaald.Samenwerking in NederlandHet Fonds streeft bij zijn activiteiten in Nederland naar samenwerking metNederlandse partners met als doel bij te dragen aan de zichtbaarheid <strong>van</strong>de doelen en partners <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, vergroten <strong>van</strong> <strong>het</strong> draagvlak voor cultuuren ontwikkeling, en <strong>het</strong> aanspreken <strong>van</strong> een divers Nederlands publiek. Samenwerkingmet andere organisaties bevordert tevens de naamsbekendheid <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds,bekendmaking <strong>van</strong> de doelen <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, <strong>het</strong> vergroten <strong>van</strong> expertise,uitstraling en financieringsmogelijkheden.Het Fonds werkte samen met de Mondriaan Stichting, OCA, office for contemporaryart (Noorwegen) en BAM, <strong>het</strong> instituut voor beeldende, audiovisuele en mediakunst(België) voor de zevende editie <strong>van</strong> de oriëntatiereis voor kunstprofessionals.73 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Yannick Landu won de Fashion Battle die door <strong>het</strong> internationaal kunstprogramma in Amsterdam werd georganiseerd
75 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
VerdiepingHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds zoekt op verschillende manieren de verdieping op binnen zijnactiviteiten. Binnen <strong>het</strong> internationaal kunstprogramma wordt gebruik gemaakt<strong>van</strong> de aanwezigheid in Nederland <strong>van</strong> partners <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, veelal specialistenop hun vakgebied. Het Fonds wil graag dat deze specialisten hun kennis en ervaringenhier delen met vakgenoten, studenten en andere geïnteresseerden. Het Fondstracht om onder meer in samenwerking met universiteiten en hogescholen inAmsterdam workshops, masterclasses of lezingen te organiseren. In 2010 werdenzo al vele activiteiten georganiseerd. Wel bleek <strong>het</strong> betrekken <strong>van</strong> studentenbij de verschillende activiteiten een uitdaging te zijn. In 2011 zal hier en aan desamenwerking met universiteiten en hogescholen hard gewerkt worden.Alle activiteiten binnen <strong>het</strong> internationaal kunstprogramma in Amsterdam in 2010SapeursBinnen <strong>het</strong> Internationaal Kunstprogramma is in 2010 in een serie activiteitenaandacht besteed aan <strong>het</strong> fenomeen Sapeurs. Sapeurs zijn dandy’s uit Congo-Brazzaville die mode tot de status <strong>van</strong> religie verheffen. Met haute couturekleding bepalen zij hun identiteit. Sapeurs worden lokaal door veel mensen bewonderden ook gezien als ware beroemdheden. Qua leeftijd, beroep, persoonlijkheid,smaak en looks zijn ze allen verschillend, maar behoren allemaal tot dezelfde uniekegroep en culturele identiteit, namelijk die <strong>van</strong> de SAPE (‘Société Aux PersonnesElégants’). Dit fenomeen is <strong>van</strong>uit verschillende hoeken belicht en op diversemanieren uitgediept in een viertal evenementen.Gentlemen of BacongoIn de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie waren foto’s <strong>van</strong> de Italiaanse fotograaf DanieleTamagni <strong>van</strong> 25 maart tot 20 augustus te bezichtigen. Tamagni fotografeerdeSapeurs voor zijn publicatie Gentlemen of Bacongo. Bij de opening <strong>van</strong> de tentoonstellingGentlemen of Bacongo op 25 maart was Sapeur Armel Le Bacheloraanwezig en vertelde Peter Geschiere over <strong>het</strong> fenomeen. Peter Geschiereis hoogleraar antropologie <strong>van</strong> Afrika aan de Universiteit <strong>van</strong> Amsterdam, voorzitter<strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Prijzencommissie en lid <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins<strong>Claus</strong> Fonds.The Importance of Being ElegantOp 13 mei werd in De Verdieping (Trouw Amsterdam) de film The Importance of BeingElegant getoond. De documentaire volgt de Congolese muzikant Papa Wemba,ook wel “ The King of Sape” genoemd. De Congolees-Nederlandse auteur AlphonseMuambi sprak voorafgaand aan de film over Sapeurs. Na de film trad de Belgisch-Congolese rapper Baloji op en DJ Threesixty sloot de avond af met AfrikaanseHip Hop. Voor deze activiteit werd een samenwerking aangegaan met de AfricanHip Hop Foundation.Debat over <strong>het</strong> fenomeen SapeursHet debat over <strong>het</strong> fenomeen Sapeurs op 21 juni in de Openbare BibliotheekAmsterdam werd geleid door Peter Geschiere. Aan <strong>het</strong> debat namen verder deel:Justin-Daniel Gandoulou, auteur die <strong>het</strong> fenomeen in Europa in de jaren ’80 introduceerdeen Francio Guadeloupe, docent bij de afdeling Culturele Antropologieen Ontwikkelingsstudies (CAOS) <strong>van</strong> de Radbouduniversiteit Nijmegen en onderzoeker77 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
ij de Amsterdam School for Social Scientific Research (ASSR) <strong>van</strong> de Universiteit<strong>van</strong> Amsterdam.‘Mijn gevoelens waren dubbel, natuurlijk was ik blij dat ik had gewonnnenmaar tegelijkertijd was ik overdonderd. .. Ik wil er gewoon spot on en picobello uitzien’Yannick Landu, winnaar <strong>van</strong> de Fashion Battle waarin Sapeurs streden om wie er <strong>het</strong> beste uitzag.MAF Fashion Battle – Sapeurs EditieTien mannelijke en vrouwelijke Sapeurs oorspronkelijk uit Congo, Suriname, Ghanaen de Antillen presenteerden tijdens drie catwalk rondes hun eigen authentiekeen unieke garderobe. Felix de Rooy regisseerde de catwalk shows en Guilly Kosterpresenteerde de avond. Willa Stoutenbeek, Daniele Tamagni, Anneke Beerkens enAziz Bekkaoui namen deel uit <strong>van</strong> de jury. Yannick Landu won de battle en ging naarhuis met een cheque <strong>van</strong> Oger. De fashion battle werd in samenwerking met MAFBgeorganiseerd op 15 juli in <strong>het</strong> MC Theater.Rwandese drummende vrouwen <strong>van</strong> Ingoma NshyaEen groep Rwandese vrouwen wilde op positieve wijze omgaan met <strong>het</strong> verwerken<strong>van</strong> <strong>het</strong> gewelddadig verleden <strong>van</strong> hun land en persoonlijke tragedies en richtteonder de leiding <strong>van</strong> Odile Gakire Katese <strong>van</strong> <strong>het</strong> University Centre for Arts andDrama (UCAD) in 2004 een drumgroep op. Elf leden <strong>van</strong> Ingoma Nshya kwamen naarNederland om op 13 juni een speciaal optreden te geven in De Tolhuistuin. Hetoptreden werd voorafgegaan door een drumworkshop voor kinderen in de leeftijd<strong>van</strong> 2 t/m 12 jaar en werd afgesloten met een interview met Odile Gakire Katese.Tijdens <strong>het</strong> optreden deelde de Nationale Postcode Loterij Ben & Jerry’s ijsjesuit aan <strong>het</strong> publiek. Dit was in <strong>het</strong> verlengde <strong>van</strong> <strong>het</strong> feit dat de vrouwen <strong>van</strong>Ingoma Nshya de allereerste ijswinkel in Rwanda hebben geopend.Khmeropedies I & IIKhmeropédies I & II is een productie <strong>van</strong> Amrita Performing Arts uit Cambodja.Vier dansers kwamen naar Nederland om op 28 augustus een optreden te gevenin Podium Mozaiek.Khmeropédies I is opgezet als een solo en verkent <strong>het</strong> idee <strong>van</strong> <strong>het</strong> gebed.Khmeropédies II is een dialoog tussen een ervaren en traditionele dansdocenten haar drie jonge studenten die nieuwsgierig zijn en willen experimenteren metandere technieken. De dialoog tussen oude en nieuwe manieren <strong>van</strong> expressie wordteen zoektocht naar hoe ze elkaar kunnen ontmoeten. Het basisidee voor de choreografieis <strong>het</strong> manipuleren en veranderen <strong>van</strong> de klassieke Khmer danstaal om zoeen nieuwe stijl te creëren, die toch nog steeds herkenbaar is als Khmer. Op 26augustus gaven zij een, tien minuten durende, preview tijdens de Amsterdamprijs<strong>van</strong> <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor de Kunst in MuzyQ. Daarnaast ontmoette devier Cambodjaanse dansers, drie dansers <strong>van</strong> de Amsterdamse dansgroep Don’tHit Mama. Zij toonden elkaar hun dansstijlen in <strong>het</strong> cultuurpand Nowhere.78 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Foto: Najib NafidWorkshop in De Tolhuistuin in Amsterdam door de drumsters <strong>van</strong> Ingoma Nshya uit Rwanda79 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Op 12 oktober vond in de Verdieping (Trouw Amsterdam) een speciale avond over humor en satire plaats80 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
‘Als ik mijn werk laat zien, geef ik niet alleen een geweldig optreden maardeel ik ook mijn kunst en cultuur met de wereld en geef ik informatie over<strong>het</strong> Cambodja <strong>van</strong> <strong>van</strong>daag. Het was belangrijk deze mensen door <strong>het</strong> stukCambodja te laten zien en tegelijkertijd door mijn bezoek aan Nederlandzelf geïnspireerd te raken door de mensen en de stad’.Danser Chey Chankethya over haar optreden in Khmeropédies in Nederland.Gado over Humor en SatireOp 12 oktober vond in de Verdieping (Trouw Amsterdam) een speciale avond overhumor en satire plaats. De Keniaanse cartoonist en Prins <strong>Claus</strong> Laureaat GodfreyMwampembwa, alias Gado, die in Nederland was voor <strong>het</strong> jaarlijkse VeerstichtingSymposium, sprak over zijn werk en <strong>het</strong> effect <strong>van</strong> politieke humor en satire.Na afloop <strong>van</strong> zijn presentatie werd hij samen met Raoul Heertje geïnterviewd.Performance poet Najiba Abdellaoui trad op en Joost Stokhof maakte een liveillustratie<strong>van</strong> de avond die afgesloten werd door DJ Threesixty. De avond werdvoorafgegaan door een workshop met Nederlandse cartoonisten.Grenzen <strong>van</strong> de Realiteit TalkshowOnder leiding <strong>van</strong> de gerespecteerde journalist <strong>van</strong> de BBC en Al Jazeera, RagehOmaar, richtte de talkshow zich op verschillende en veranderende realiteitenin Iran en Afghanistan, landen die <strong>het</strong> meest in <strong>het</strong> nieuws zijn <strong>van</strong>wege oorlogen onderdrukking. Ook kwamen de realiteiten in Nederland aan bod. Rageh Omaarsprak over Iran met: Maziar Bahari (journalist/filmmaker uit Iran, schrijft voorNewsweek en is coauteur <strong>van</strong> de <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> Library publicatie TransitTehran: Young Iran and Its Inspirations) en Thomas Erdbrink (journalist, Nederland,correspondent in Iran voor The Washington Post en <strong>het</strong> NRC Handelsblad).Hij sprak daarna over Afghanistan met: Jolyon Leslie (CEO Aga Khan Trust, Afghanistan,architect, co auteur <strong>van</strong> Afghanistan: the Mirage of Peace) en Nader Nadery(lid <strong>van</strong> de Afghaanse Onafhankelijke Mensenrechtencommissie, voorzitter <strong>van</strong> deFree and Fair Elections Agency), Kabul, Afghanistan.Tot slot sprak hij over Nederland met Samira Bouchibti (journalist en voormaliglid <strong>van</strong> <strong>het</strong> Parlement voor de PvdA) en Russell Shorto (auteur en directeur <strong>van</strong><strong>het</strong> John Adams Institute in Amsterdam, schrijft voor New York Times Magazine).De band Payam trad die middag op. De Talkshow vond plaats op 16 december,een dag voor de Presentatie <strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Prijzen, in <strong>het</strong> gloednieuweDeLaMar theater.81 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Activiteiten georganiseerd door <strong>het</strong> Fonds naast <strong>het</strong> internationale kunstprogrammaPrins <strong>Claus</strong> Fonds Film Grant voor Thaise filmmaaksterIn januari 2010 werd tijdens de CineMart <strong>van</strong> <strong>het</strong> Rotterdam International FilmFestival (IFFR) voor tiende en laatste keer de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Film Grant <strong>van</strong>15.000 Euro uitgereikt aan de Thaise filmmaakster Anocha Suwichakornpong voorhaar script voor de film By the time it gets dark. Voorzitter <strong>van</strong> de jury die <strong>het</strong>script selecteerde was Bregtje <strong>van</strong> der Haak, documentairemaker en lid <strong>van</strong> <strong>het</strong><strong>Bestuur</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds. De jury was onder de indruk <strong>van</strong> de onconventionelewijze <strong>van</strong> verhalen die werd voorgesteld in <strong>het</strong> script <strong>van</strong> Anocha datwerd omschreven als een zeer persoonlijke benadering <strong>van</strong> hedendaags Thailand.Expositie 2008 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Liang Shaoji in Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie12 december 2009 – 12 maart 2010In de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie was <strong>van</strong>af 14 december 2009 tot 12 maart 2010een tentoonstelling te zien <strong>van</strong> de Chinese kunstenaar en 2009 Prins <strong>Claus</strong> LaureaatLiang Shaoji. De opening op 14 december werd bezocht door ruim 150 geïnteresseerdenuit <strong>het</strong> netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds. De ruim 100 inter nationalegasten <strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Prijsuitreiking werden een dag later welkom ge<strong>het</strong>en in<strong>het</strong> kantoor <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds met een speciale opening. De kunstenaar wasbij deze gelegenheid aanwezig. Curator <strong>van</strong> de tentoonstelling Marianne Brouweren kunstcriticus Hou Hanru spraken over <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> de Chinese kunstenaar. Mededoor een positief artikel in de Volkskrant bezochten vele bezoekers de expositie.Lezing in Felix Meritus door Okwui Enwezor en presentatie <strong>van</strong> zijn nieuwstepublicatie Contemporary African Art Since 1980 (Damani, 2009)21 januari 2010Okwui Enwezor onderzocht in de publicatie Contemporary African Art Since 1980,de manier waarop kunstenaars hebben gereageerd op sociale en politieke veranderingen in Afrika en hoe zij nieuwe est<strong>het</strong>ische principes en artistieke concepten,beelden en beeldtaal hebben ontwikkeld om met die veranderingen om te gaan.De bijeenkomst werd bijzonder goed bezocht, waardoor moest worden uitgewekennaar Felix Meritus om iedereen die zich had opgegeven plaats te kunnen bieden.Naast de lezing kwamen er studenten <strong>van</strong> uiteenlopende studie richtingen vooreen workshop die <strong>het</strong> Fonds voor hen organiseerde en waarin Enwezor ideeënover hedendaagse Afrikaanse kunst besprak.Oriëntatiereis 201028 februari -11 maart 2010Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds en de Mondriaan Stichting organiseerden in samenwerking metOCA, office for contemporary art (Noorwegen) en BAM, <strong>het</strong> instituut voor beeldende,audiovisuele en mediakunst (België) voor de zevende keer een oriëntatiereisvoor kunstprofessionals. Dit jaar ging de reis naar Turkije (Istanbul), Nigeria(Lagos) en Mali (Bamako) <strong>van</strong> 28 februari t/m 11 maart 2010.Het doel <strong>van</strong> deze reis is professionals op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> mode, design en beeldendekunst kennis te laten maken met kunst en cultuur uit de te bezoekengebieden. De deelnemers aan de reis krijgen inzicht in lokale artistieke ontwikkelingen,doen nieuwe contacten op en krijgen de kans om zo nieuwe ideeën en initiatievente ontwikkelen.82 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds nodigde de volgende personen uit:• Rosina Cazali, onafhankelijk conservator en kunstcriticus, Guatemala• Nazareth Karoyan, kunstcriticus, directeur <strong>van</strong> AICA Armenia, Armenië• Krishna Luchoomun, directeur pARTage, Mauritius• Ana Pato, directeur Associação Cultural Videobrasil, BraziliëDe Mondriaan Stichting, OCA en BAM nodigden kunstprofessionals uit respec tievelijk,Nederland, Noorwegen en België uit om deel te nemen aan deze reis. Er werdentijdens de reis nieuwe contacten opgedaan, partners <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fondsbezocht en uitgenodigd op recepties en diners. Enkele voorbeelden <strong>van</strong> ontmoetingenen bezoeken waren:Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Hasan Saltik, directeur <strong>van</strong> platenlabel Kalan vertelde in Istanbulover zijn werk, in Lagos had de groep een ontmoeting met een aantal jongeNigeriaanse fotografen, waaronder Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Uchechukwu James Irohadie op laptops hun werk toonden en in Mali bracht de groep een bezoek aan <strong>het</strong>dorp Chô, waar vrouwen uit de regio een katoenweverij beheren die opgezetis door sieradenontwerpster Awa Meite.Gentlemen of Bacongo in Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie25 maart tot 20 augustus 2010De expositie Gentlemen of Bacongo met foto’s door Daniele Tamagni <strong>van</strong> Congolesedandy’s die ook bekend staan als Sapeurs vond plaats in de Prins <strong>Claus</strong> FondsGalerie <strong>van</strong> 25 maart tot 20 augustus 2010 als onderdeel <strong>van</strong> <strong>het</strong> InternationaalKunstprogramma in Amsterdam dat <strong>het</strong> Fonds in samenwerking met <strong>het</strong> AmsterdamsFonds voor de Kunst organiseert.Expositie Memoiré 2006 met werk <strong>van</strong> 2009 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Sammy Baloji27 augustus tot 12 september 2010Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds presenteerde in <strong>het</strong> Vlaamse kunstcentrum ‘de Brakke Grond’Mémoire, een opmerkelijke fototentoonstelling <strong>van</strong> de jonge Congolese fotograafSammy Baloji, die voor <strong>het</strong> eerst in Nederland exposeerde. Genadeloos legt dezesociaalkritische kunstenaar de destructieve invloed bloot die uitbuitende culturenop de natuur en de maatschappij <strong>van</strong> Congo hebben gehad. Hij legt zwart-wittearchiefbeelden <strong>van</strong> uitgebuite Congolese arbeiders over de verwoeste land schappen<strong>van</strong> nu, waar koloniale heersers vroeger schaamteloos hun zucht naar winst hebbennagejaagd. In 2009 ontving Sammy Baloji een <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> Award voor zijn krachtigewerk. De Brakke Grond was deelnemend partner in deze expositie, die paste bijhun tentoonstelling over <strong>het</strong> thema Allez Congo, georganiseerd <strong>van</strong>wege de vijftigsteverjaardag <strong>van</strong> de bevrijding <strong>van</strong> Congo.Let’s Talk <strong>van</strong> 2009 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat Santu Mofokeng in Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie23 september tot 26 november 2010Santu Mofokeng (1956) is een vooraanstaande Zuid-Afrikaanse fotograaf en 2009Prins <strong>Claus</strong> Laureaat. De tentoonstelling in de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie was deeerste expositie <strong>van</strong> zijn werk in Nederland. Santu Mofokeng wordt beschouwd alseen <strong>van</strong> de belangrijkste Zuid-Afrikaanse fotografen <strong>van</strong> zijn generatie. Verwoestingen schoonheid komen samen in Let’s Talk, een serie foto’s <strong>van</strong> buiten gewone schoonheid,waarin landschappen worden geportretteerd in relatie tot ecologie, beziten macht.83 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Foto: Najib NafidDe speeddate in <strong>het</strong> DeLaMar Theater bracht vele mensen samen85 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
5. CommunicatieVerhalen delenVoor <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds is communicatie genoemd als een <strong>van</strong> de belangrijksteaandachtspunten voor de komende jaren. Het op overtuigende wijze illustrerenen uitdragen dat cultuur een basisbehoefte is, was al langer doel <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fondsmaar is steeds <strong>van</strong> groter belang. Het Fonds wil overtuigen dat cultuur een rolspeelt in de ontwikkeling <strong>van</strong> mens en maatschappij, ook met <strong>het</strong> oog op fondsendie geworven moeten worden. Dat <strong>het</strong> moeilijk te meten is in hoeverre cultuur eenrol heeft in ontwikkeling, maakt <strong>het</strong> voor <strong>het</strong> Fonds niet eenvoudig om duidelijkte maken wat de exacte impact is <strong>van</strong> projecten die door <strong>het</strong> Fonds gesteund ofgeorganiseerd worden. Je kunt bijvoorbeeld niet bewijzen dat <strong>het</strong> leven <strong>van</strong> mensenis verbeterd in een achterstandswijk <strong>van</strong> een grote stad in Latijns Amerika nadater een groep lokale mensen samenwerkte om er muurschilderingen te maken, je kanwel aanvoelen dat de samenwerking een positief effect heeft en dat de wijk metde schoonheid en de kleuren <strong>van</strong> de muurschilderingen een beetje leefbaarderis geworden. Moeilijk is <strong>het</strong> ook om te meten in hoeverre een uitgeverij in Algerijebijvoorbeeld heeft bijgedragen aan <strong>het</strong> zelfbewustzijn <strong>van</strong> de auteurs die er boekenhebben kunnen uitbrengen of <strong>van</strong> hen die ze daardoor hebben kunnen lezen. HetFonds tracht de rol <strong>van</strong> ontwikkeling in de indrukwek kende en inspirerende verhalen<strong>van</strong> zijn partners te benoemen en zoveel mogelijk verhalen te delen.5.1 Communicatie in 2010Het Fonds trachtte al in 2010 te overtuigen dat cultuur <strong>van</strong> groot belang isdoor <strong>het</strong> vertellen <strong>van</strong> succesverhalen. Het Fonds deed dit onder meer op de websitemet bijvoorbeeld <strong>het</strong> Project <strong>van</strong> de Maand en in 2010 verzond <strong>het</strong> Fonds 38pers berichten die waar mogelijk aansloten bij actualiteiten, dat is bijna eenver dubbeling <strong>van</strong> de 21 verzonden persberichten in <strong>het</strong> voorgaande jaar. Ook deeigen activi teiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds werden uitgebreid en kregen een nieuwe impulsdoor de samen werking met <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor de Kunst. Het InternationaleKunst pro gramma in Amsterdam was ook in relatie tot communicatie een grootsucces. Voor <strong>het</strong> programma maakte <strong>het</strong> Fonds een eigen nieuwe website,www.internationalekunstinamsterdam.nl, en koos voor een visuele benadering <strong>van</strong>de communicatie Zo liet <strong>het</strong> Fonds onder andere posters ontwerpen en ophangenin Amsterdam om publiek te trekken. De activiteiten trokken een gevarieerderjonger en vooral grotere groep publiek. De mediagenieke aard en toegankelijkheid<strong>van</strong> de activiteiten, de gekozen manieren <strong>van</strong> communiceren en de samenwerkingmet verschillende organisaties evenals de educatieve component zorgden ervoordat nieuwe doelgroepen aangesproken werden en een groter publiek bereikt. Ookde media besteedden veel aandacht aan de onderwerpen en activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong>Internationaal Kunstprogramma in Amsterdam. Het was over <strong>het</strong> geheel genomeneen goed jaar qua media-aandacht voor <strong>het</strong> Fonds. Op bladzijde 90 is uitgebreidaandacht besteed aan <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds in de media in 2010.In 2011 zal er qua communicatie meer aandacht besteed moeten worden aan door<strong>het</strong> Fonds ondersteunde projecten en aan de maatschappelijke en sociale impact<strong>van</strong> culturele projecten. Daarnaast zal bij <strong>het</strong> ontwikkelen <strong>van</strong> communicatiemiddelenrekening gehouden worden met de inzet hier<strong>van</strong> bij fondsenwerving. Indecember 2010 is er een boekje ontwikkeld speciaal voor de fondsenwervinglunch86 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
met daarin verschillende projecten die gesteund konden worden. In 2011 zalgestart worden met <strong>het</strong> verspreiden <strong>van</strong> een digitale nieuwsbrief.Nieuwe websiteIn 2010 is veel tijd, energie en middelen geïnvesteerd in de ontwikkeling <strong>van</strong> eennieuwe website voor <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds. De website is op 15 december 2010online gegaan, er wordt echter daarna nog hard aan doorgewerkt om technischeproblemen op te lossen en om data te uploaden in <strong>het</strong> CMS. De website blijfteen belangrijk punt <strong>van</strong> aandacht in 201<strong>1.</strong>Op de nieuwe site staan <strong>het</strong> netwerk en de activiteiten centraal; de verhalen<strong>van</strong> alle bijzondere mensen en organisaties met wie <strong>het</strong> Fonds contact heeftomdat ze ondersteund worden of omdat ze een Prijs kregen of op een anderemanier met <strong>het</strong> Fonds samenwerkten. Een belangrijk onderdeel <strong>van</strong> de nieuwewebsite is <strong>het</strong> interactieve gedeelte waar personen en organisaties uit <strong>het</strong>netwerk bij elkaar kunnen komen en waar op een digitaal platform intercultureleuitwisseling mogelijk is. Op een interactieve wereldkaart kunnen personen uit<strong>het</strong> netwerk zich aanmelden waarna ze een profiel kunnen aanmaken, events kunnenposten, op hun wall kunnen schrijven en met elkaar kunnen communiceren. HetFonds biedt zijn partners hiermee zowel een nieuw podium als de gelegenheid <strong>van</strong>de expertise, ervaringen en contacten <strong>van</strong> andere personen en organisatiesin ons netwerk gebruik te kunnen maken. Het digitale platform is al in 2010 onlinegegaan maar wordt technisch gezien geoptimaliseerd in 2011 waarna een mailingnaar <strong>het</strong> netwerk zal worden gedaan om hen te informeren over de mogelijkhedenen hen op te roepen vooral actief bij te dragen aan deze culturele community.Het gedeelte op de site waar onder meer de publicaties, speeches, resultaten<strong>van</strong> research te vinden zullen zijn, zal in 2011 gerealiseerd worden.De website is gerealiseerd door Vesper die in 2009 <strong>van</strong> de verschillende pitches<strong>het</strong> beste voorstel deed voor een nieuwe site. Voor de site werd een ContentManagement Systeem op maat gebouwd.Eigen communicatiemiddelenHuisstijl en vormgevingIrma Boom was in 2010 weer de vormgever die verantwoordelijk was voor de visuelecommunicatie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. In 2010 verscheen <strong>het</strong> briefpapier <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fondsmet de tekst Cultuur is een basisbehoefte in <strong>het</strong> Engels en Nederlands. In 2011zal de vernieuwing <strong>van</strong> de huisstijl voortgezet worden.Online aanwezigheidDe al genoemde websites www.princeclausfund.org. enwww.internationalekunstinamsterdam.nl nemen een belangrijke plaats in bij decommunicatie over activiteiten en <strong>het</strong> verspreiden <strong>van</strong> nieuws. De sites dragenbij aan een grotere transparantie en <strong>het</strong> delen <strong>van</strong> verhalen. Het Prins <strong>Claus</strong>Fonds verwelkomde dit jaar bijna 10.000 unieke bezoekers op de website.Sociale mediaIn 2010 is <strong>het</strong> Fonds gestart met <strong>het</strong> gebruiken <strong>van</strong> Twitter om nieuws over<strong>het</strong> internationaal kunstprogramma in Amsterdam te verspreiden. Ook heeft dit87 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
programma een eigen Facebook pagina gekregen. In 2011 worden ook een algemeneFacebook pagina en Twitter account <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds actief ingezet voor communicatie.NieuwsverspreidingHet netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds wordt op de hoogte gehouden via <strong>het</strong> jaarverslag,de website, sociale media en de vele digitale uitnodigingen voor evenementen die<strong>het</strong> Fonds organiseert.JaarverslagIn 2010 bracht <strong>het</strong> Fonds de kosten <strong>van</strong> <strong>het</strong> jaarverslag met één derde <strong>van</strong> <strong>het</strong>totaalbedrag in 2009 omlaag, onder meer door geen gedrukte versie in groteoplage te laten maken. Het jaarverslag verscheen in 2010 in <strong>het</strong> Nederlands en in<strong>het</strong> Engels op een digitaal visitekaartje. Ter introductie stond op <strong>het</strong> kaartjeeen PowerPoint presentatie met de highlights <strong>van</strong> 2010. Ook werd <strong>het</strong> jaarverslagop de website gepubliceerd. Het jaarverslag werd naar partners gestuurd. In 2010werd weer extra aandacht besteed aan transparantie en werd <strong>het</strong> jaar verslag2009 ingestuurd voor de Transparantprijs. Bij dit jaarverslag wordt onder meerdoor middel <strong>van</strong> <strong>het</strong> publiceren <strong>van</strong> een boekje met interviews extra aandachtbesteed aan impact <strong>van</strong> activiteiten waar <strong>het</strong> Fonds bij betrokken was.DocumentatiecentrumHet documentatiecentrum verkreeg in 2010 weer vele nieuwe titels. Er zijn begin2011 ongeveer 8070 titels in <strong>het</strong> documentatiecentrum te vinden. De enige vastevrijwilliger die al jaren toegewijd is aan <strong>het</strong> Fonds houdt <strong>het</strong> documentatie bestandbij, doet onderzoek en documenteert rele<strong>van</strong>te informatie. Bezoekers kunnen in<strong>het</strong> documentatiecentrum alle aanwezige boeken, dvd’s, verslagen <strong>van</strong> ondersteundeprojecten en dergelijke inzien.Prins <strong>Claus</strong> Fonds GalerieIn 2010 werden in de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie in <strong>het</strong> kantoorpand <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fondsweer enkele kwalitatief hoogstaande tentoonstellingen georganiseerd. Met dePrins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie heeft <strong>het</strong> Fonds nog een podium voor de partners <strong>van</strong><strong>het</strong> Fonds. Voor iedere expositie worden extra communicatiemiddelen ontwikkeld:uitnodigingen voor de opening <strong>van</strong> de expositie, stickers op <strong>het</strong> raam <strong>van</strong> <strong>het</strong>Fonds om aan te geven welke expositie te zien is.Eigen activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> FondsVoor de eigen activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds worden ook communicatiemiddelen ontwikkeld.Zo werden voor <strong>het</strong> internationaal kunstprogramma een eigen websitegemaakt, een flyer verspreid met informatie over <strong>het</strong> programma, banners gemaakt,posters ontwikkeld en in de stad opgehangen om aandacht te vragen voor de‘MAF Fashion Battle, de Sapeurs editie’, uitnodigingen en reminders ontworpenen verstuurd, informatieboekjes gemaakt en verspreid bij events. Alle activiteitenbinnen <strong>het</strong> internationaal kunstprogramma in Amsterdam werden vastgelegddoor een fotograaf en werden gefilmd. De foto’s en <strong>het</strong> filmmateriaal zijn opde website geplaatst.NetwerkDe grote kracht <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds is <strong>het</strong> internationale netwerk dat<strong>het</strong> Fonds sinds de oprichting steeds verder heeft uitgebreid. Voor <strong>het</strong> Fondsis <strong>het</strong> belangrijk contact te onderhouden met de politiek, de diplomatieke88 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
wereld, <strong>het</strong> bedrijfsleven, <strong>het</strong> (internationale) culturele veld en professionals uitde ontwikkelingswereld. Vertegenwoordigers <strong>van</strong> deze groepen werden in 2010uitgenodigd voor evenementen <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. Het Fonds onderhoudt daarnaastcontacten met contractpartners, adviseurs en laureaten. Deze belangrijkegroep internationale contacten voorziet <strong>het</strong> Fonds <strong>van</strong> second opinions, doetnominaties, geeft advies en neemt deel aan symposia en debatten met of namens<strong>het</strong> Fonds. Het netwerk werd in 2010 uitgebreid door de organisatie <strong>van</strong> nieuweactiviteiten in samenwerking met andere organisaties, door reizen <strong>van</strong> medewerkers,door <strong>het</strong> aangaan <strong>van</strong> nieuwe netwerk partnerschappen, <strong>het</strong> afsluiten<strong>van</strong> nieuwe contracten en <strong>het</strong> selecteren <strong>van</strong> nieuwe laureaten.Communicatie internGoede communicatie begint bij <strong>het</strong> informeren en betrekken <strong>van</strong> de eigen medewerkers,bestuursleden en <strong>het</strong> netwerk <strong>van</strong> adviseurs die als ambassadeurs <strong>van</strong><strong>het</strong> Fonds functioneren. Vertegenwoordigers <strong>van</strong> deze groepen zijn aanwezig bijevenementen <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. Iedereen wordt geïnformeerd via de website en deknipselkrant over nieuwe ontwikkelingen en de wijze waarop <strong>het</strong> Fonds in de mediakomt. Het wekelijks intern overleg draagt bij aan <strong>het</strong> informeren <strong>van</strong> elkaaren stimuleert de wederzijdse betrokkenheid bij activiteiten.89 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
5.2 Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds in de media in 2010In 2010 was <strong>het</strong> Fonds en zijn activiteiten vaker en uitgebreider in <strong>het</strong> nieuwsdan in 2009. Door de grote hoeveelheid vrije publiciteit is <strong>het</strong> Fonds in staatgeweest de boodschap ´Cultuur is een basisbehoefte´ verder uit te dragen bij<strong>het</strong> Nederlands en internationale publiek. Het Fonds was daarnaast in 2010 meerzichtbaar door de samenwerking met <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor de Kunst.FigaroIn oktober 2010 schreef de toonaangevende Franse krant Le Figaro over <strong>het</strong> Fonds.Aanleiding was de Grote Prins <strong>Claus</strong> Prijs die toegekend was aan Barzakh Editionsuit Algerije. De publicatie <strong>van</strong> <strong>het</strong> interview met Sofiane Hadjadj en Selma Hellalwas <strong>het</strong> gevolg <strong>van</strong> <strong>het</strong> uitsturen <strong>van</strong> <strong>het</strong> persbericht in <strong>het</strong> Frans via <strong>het</strong> ANPnaar Noord Afrika en de Arabische Wereld en <strong>het</strong> toesturen <strong>van</strong> <strong>het</strong> bericht aanFranse perscontacten.Activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds in Nederland kregen veel aandacht in 2010Het internationaal kunstprogramma dat <strong>het</strong> Fonds in 2010 startte met <strong>het</strong>Amsterdams Fonds voor Kunst helpt om contacten en partners <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fondsbekend te maken bij een Nederlands publiek. Hierbij werkt de communicatieafdeling<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds intensief samen met de communicatieafdeling <strong>van</strong> <strong>het</strong> AmsterdamsFonds voor de Kunst.2010 begon met de opening <strong>van</strong> de fototentoonstelling Gentlemen of Bacongoin de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Gallerie. Speciaal voor de opening nodigde <strong>het</strong> Fonds tweeechte Sapeurs uit om de opening te verrichten. De NOS interviewde deze Sapeursvoor <strong>het</strong> Journaal, AT5 nam de Sapeurs mee naar de PC Hooftstraat voor eenreportage en de Wereldomroep interviewde de heren voor de website.OnzeWereld plaatste een foto <strong>van</strong> een Sapeur op de cover en plaatste een spread<strong>van</strong> acht foto’s in <strong>het</strong> magazine. Ook de Nederlandse dagbladen lieten <strong>het</strong> bezoek<strong>van</strong> de heren niet aan zich voorbijgaan en <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds werd zo vele malengenoemd. Het NRC Handelsblad plaatste een foto en artikel met de kop ‘CongoleseDandy’s bezoeken Amsterdam’. Het Parool publiceerde een foto en artikel metde kop ‘De dandy’s <strong>van</strong> Congo staan voor hoop’. De Telegraaf plaatste een fotoen schreef ook over de ‘Dandy’s in Congo’ en Trouw plaatste een foto en artikelmet de kop ‘De flamboyante sapeur is ook een sappelaar’. Misschien wel <strong>het</strong> mooisteresultaat in de printmedia was de fotospread <strong>van</strong> twee pagina’s in NRC Next <strong>van</strong>25 maart, met de titel ‘Dit zijn pas echte dandy’s’.Glossy’sMet <strong>het</strong> kleurrijke en flamboyante onderwerp <strong>van</strong> de Sapeurs was <strong>het</strong> Fonds zichtbaarin glossy mode- en lifestyle tijdschriften. De Sapeurs kregen aandacht in deQuote, L’Officiel, JFK, LIV’ Magazine en Hollands Diep. Modeglossy Beau Mondenoemde de tentoonstelling in de Gallerie als museumtip. Online was er aandachtop fashionunited.nl en ilovefashionnews. Naast de glossy’s was er aandacht <strong>van</strong>fotografiebladen en websites als Photo Digitaal, Creatie en PhotoQ.nl. Belangrijkemagazines voor <strong>het</strong> museale veld Tableau Fine Arts en Museumtijdschrift besteeddentevens aandacht aan de Gentlemen of Bacongo tentoonstelling.90 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds kreeg een nieuwe website in 201091 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Tijdens de Amsterdam International Fashion Week organiseerde <strong>het</strong> InternationaalKunstprogramma <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds een tweede evenement met de Sapeurs, de SapeursFashion Battle. Sapeurs uit Nederland gingen met elkaar de strijd aan in diversecatwalk shows. Voorafgaand aan <strong>het</strong> event werd bestuurslid Peter Geschieregeïnterviewd door jongerenzender FunX en AT5 deed verslag <strong>van</strong> de battle eninterviewde enkele deelnemende Sapeurs. Ook was er aandacht voor <strong>het</strong> fenomeenin o.a. De Telegraaf, Trouw en op de websites blend.nl, couturekrant.nl, 8weekly.nlen quotenet.nl. Het NPS radioprogramma Dichtbij Nederland deed verslag <strong>van</strong>de battle.De andere activiteiten die <strong>het</strong> Fonds in <strong>het</strong> kader <strong>van</strong> <strong>het</strong> InternationaalKunstprogramma organiseerde vonden tevens hun weg naar de media. Zo werd<strong>het</strong> optreden in juni <strong>van</strong> de drummende vrouwen <strong>van</strong> Ingoma Nshya in de Tolhuistuingerecenseerd in De Volkskrant (‘Koude rillingen bij synchroon bespeelde trommels’)en Het Parool (‘De wereld ontmoet Noord in de Tolhuistuin’). De Wereldomroepdeed een radio-interview met Odile Gakire Katese en plaatste dit interview ookop haar websites.Het optreden <strong>van</strong> dansgroep Amrita Performing Arts uit Cambodja in Amsterdammaakte een grote indruk op de uitgenodigde pers. Om de bijzondere Khmer danstoe te lichten organiseerde <strong>het</strong> Fonds samen met <strong>het</strong> AFK een ‘diner culturel’voorafgaand aan de voorstelling. Voor dit diner werden dansrecensenten <strong>van</strong>dagbladen en magazines uitgenodigd. Hoewel de voorstelling slechts eenmaligte zien was in Nederland publiceerden De Volkskrant, Het Parool, NRC Handelsblad,Trouw en Dansmagazine een recensie. Deze recensies waren zeer positief,De Volkskrant en <strong>het</strong> NRC gaven de voorstelling een score <strong>van</strong> vier uit vijf sterren.De komst <strong>van</strong> de Keniaanse cartoonist Gado naar Nederland in oktober om inDe Verdieping in gesprek te gaan met Raoul Heertje over humor en satire was voorDe Volkskrant en de Wereldomroep een reden om hem te ontmoeten. De Volkskrantpubliceerde een interview inclusief cartoons met de titel ‘Kenia lacht graag omzichzelf’. De Wereldomroep deed een radio-interview en vroeg Gado om live eencartoon te tekenen. Het tijdschrift OnzeWereld plaatste in september een cartoon<strong>van</strong> Gado naar aanleiding <strong>van</strong> de Millenniumdoelen en in oktober nogmaals met eenkort artikel over hem. De cartoons <strong>van</strong> Gado waren daarnaast ook te bewonderenin dagblad DePers. Gado was in Nederland in <strong>het</strong> kader <strong>van</strong> <strong>het</strong> InternationaalKunstprogramma.InternationaalInternationaal heeft <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds belangstelling <strong>van</strong> de lokale mediain gebieden waar <strong>het</strong> Fonds activiteiten steunt en <strong>van</strong> internationale media vooralin <strong>het</strong> kader <strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Prijzen en <strong>het</strong> CER programma. De Prins <strong>Claus</strong> Prijzenworden in de regio waar de laureaat woont en werkt uitgereikt op de Nederlandseambassade. De lokale media worden door <strong>het</strong> Fonds benaderd in samenwerking metde ambassade. Hierdoor verwerven de laureaten en <strong>het</strong> Fonds lokale bekendheid.Internationale aandacht was er naast <strong>het</strong> interview met 2010 hoofdlaureaatSofiane Hadjadj in Le Figaro ook aandacht voor 2009 hoofdlaureaat Simón Vélezin <strong>het</strong> Duitse ART Magazin, en <strong>het</strong> belangrijke Duitse architectenblad Bauwelt.Een journalist <strong>van</strong> Bauwelt was aanwezig bij de uitreiking <strong>van</strong> de Grote Prins <strong>Claus</strong>Prijs aan Simón Vélez en interviewde hem de dag na de uitreiking. Een verslaggever92 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
<strong>van</strong> MO Magazine uit België interviewde Simón Vélez na de uitreiking en publiceerdein februari een artikel met de kop ‘Pleidooi voor gebouwen op menselijke schaal’.De redactie <strong>van</strong> de Indiase ELLE Magazine plaatste een artikel over Simón Vélezen zijn methode om gras te laten groeien op daken <strong>van</strong> woonhuizen.Laureaten in de mediaTraditiegetrouw was er veel aandacht voor <strong>het</strong> Fonds in de Nederlandse dagbladen.In totaal werd er meer dan twaalf keer over <strong>het</strong> Fonds in de Volkskrant geschrevenen tevens twaalf keer in Het NRC Handelsblad. Dagblad Trouw publiceerde zevenartikelen over <strong>het</strong> Fonds, De Telegraaf vier maal en <strong>het</strong> Algemeen Dagblad publiceerdeenkele korte artikelen in verschillende regionale edities.In 2010 werd ook veel media-aandacht gegenereerd door de tentoonstellingenin de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie en de tentoonstelling <strong>van</strong> laureaten Sammy Baloji(DR Congo) in De Brakke Grond en Dayanita Singh (India) in Huis Marseille.In <strong>het</strong> kader <strong>van</strong> de vijftigjarige onafhankelijkheid <strong>van</strong> DR Congo organiseerde <strong>het</strong>Fonds samen met Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond de tentoonstelling Memoiremet foto’s <strong>van</strong> 2009 laureaat Sammy Baloji. Hoewel de tentoonstelling maar kortte bezichtigen was en fotograaf Sammy Baloji helaas niet naar Nederland kon komenmaakten zijn bijzondere foto’s indruk wat resulteerde in enkele prachtige artikelen.De Volkskrant plaatste op 2 september een recensie over de tentoon stelling metde kop ‘Beklemmende mijnlandschappen’. De Telegraaf publiceerde op 27 augustus,de dag <strong>van</strong> de opening een grote kleurenfoto en artikel met de kop ‘Herinneringenuit Congo’. Tevens was er aandacht voor Memorie in o.a. <strong>het</strong> Dagblad <strong>van</strong> <strong>het</strong> Noordenen <strong>het</strong> Friesch Dagblad en op de websites fotografie.nl en galeries.nu.De tentoonstelling <strong>van</strong> Dayanita Singh in Huis Marseille werd in de grote dagbladenuitvoerig gerecenseerd. De Prins <strong>Claus</strong> Prijs die Dayanita Singh in 2009 ontvingwerd in vrijwel alle artikelen genoemd. Artikelen stonden o.a. in NRC Handelsblad,NRC Next, Trouw, Het Parool en de magazines Kunstbeeld, Museumtijdschriften Fotografie Magazine.Na de succesvolle Gentlemen of Bacongo tentoonstelling toonde <strong>het</strong> Fonds foto’s<strong>van</strong> de Zuid-Afrikaanse fotograaf Santu Mofokeng, die in 2009 een Prins <strong>Claus</strong>Prijs ontving. De foto’s <strong>van</strong> Santu Mofokeng werden vooral gewaardeerd door specifiekekunst- en fotografie websites en magazines (De Fotograaf, fotografie.nlen kunstbeeld.nl) en Afrika gerelateerde magazines en websites (o.a. ZAM Magazineen blog). De tentoonstelling werd opgenomen in de agenda rubriek <strong>van</strong> Het Parool/ PS De Week waardoor er wel bezoekers op de tentoon stelling afkwamen, alhoewelin minder grote getale dan bij de Sapeurs tentoonstelling.In de Nederlandse kranten was er ook in 2010 traditiegetrouw veel aandachtvoor de Prins <strong>Claus</strong> Prijzen. Op 6 september, de verjaardag <strong>van</strong> Z.K.H. Prins <strong>Claus</strong>maakte <strong>het</strong> Fonds de 2010 laureaten wereldkundig door middel <strong>van</strong> een persbericht.De aankondiging <strong>van</strong> de 2010 laureaten werd overgenomen door meer dan tiendagbladen, enkele magazines, tientallen websites en NOS Teletekst. De Volkskranten NRC Handelsblad plaatsten naast de aankondiging ook een inhoudelijk stuk overBarzakh Editions.93 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Het werk <strong>van</strong> 2009 Prins <strong>Claus</strong> Laureaat en fotograaf Sammy Baloji werd in 2010 in Nederland tentoongesteldin De Brakke Grond en maakte ook deel uit <strong>van</strong> Addis fotofest in Addis Abeba94 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
95 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
In navolging <strong>van</strong> een succesvolle internationale verzending in 2009 heeft <strong>het</strong>Fonds <strong>het</strong> persbericht in 2010 wederom internationaal uitgestuurd met de focusop Franstalig Afrika en landen in de Arabische wereld via de NewsWire service <strong>van</strong><strong>het</strong> ANP. Het Fonds wil ieder jaar de regio waar de hoofdlaureaat actief is specifiekbenaderen. De internationale verzending leverde lokaal aandacht op in met nameAlgerije en Marokko.Naar aanleiding <strong>van</strong> de aankondiging stuurde <strong>het</strong> NRC Handelsblad een correspondentnaar Algerije om aldaar Sofiane Hadjadj en Selma Hellal te interviewen. Dit interview(‘Een uitgeverij in een culturele woestijn’) werd samen met een achtergrondartikelover literatuur in Algerije (‘Het kookt in de Algerijnse literatuur’) geplaatstin <strong>het</strong> NRC <strong>van</strong> 15 december, de avond voor de uitreiking. Dagblad Trouw plaatsteop de dag <strong>van</strong> de uitreiking een uitgebreid interview met Selma Hellal onder de kop‘Arabisch kan ook modern zijn’. Er werd verslag gedaan <strong>van</strong> de uitreiking in <strong>het</strong> televisieprogrammaEO Blauwbloed, SBS Shownieuws. De zware sneeuwval op 17 decemberleidde er toe dat er slechts een klein deel <strong>van</strong> de aangemelde journalisten aanwezigkon zijn in <strong>het</strong> Koninklijk Paleis. Desondanks verschenen een groot aantalnieuwsartikelen over de uitreiking in printmedia en online. In Nederland publiceerdeDe Telegraaf een interview met Dinh Q. Lê met de kop ‘Weven met de Werkelijkheid’.De Volkskrant publiceerde op 17 december een interview met Dinh Q. Lê en noemdehem in de titel de Vietnamese Marcel Duchamp.In de Nederlandse pers was er naast aandacht voor hoofdlaureaat Barzakh Editionsook aandacht voor Cubaanse blogster Yoani Sanchez. Deze aandacht werd versterktdoor een uitgebreid artikel met fotoreportage in <strong>het</strong> NRC Weekblad op 12november. De journalist die dit artikel schreef bezocht Yoani Sanchez in Cubaen schreef dat Yoani Sanchez naar Nederland zou willen komen voor de uitreiking<strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Prijs. Door de ingewikkelde situatie in Cuba in combinatie met<strong>het</strong> feit dat in 2010 een Nobelprijs niet persoonlijk overhandigd kon worden aaneen Chinese activist zorgde voor veel aandacht <strong>van</strong> de pers. Artikelen over YoaniSanchez stonden o.a. in de regionale dagbladen in BN de Stem, Friesch Dagblad,De Gelderlander. Verder werd er aandacht aan haar besteed door VPRO Radio 1 ende Wereldomroep. Ook <strong>het</strong> Nederlands Dagblad en Het Parool schreven overde situatie.Cultural Emergency Response (CER)Sinds de oprichting <strong>van</strong> CER is er veel aandacht voor <strong>het</strong> programma. CER actiesvolgen op een ramp en hebben zodoende een grote nieuwswaarde. In 2010 was erveel aandacht voor de CER activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds in Haïti na de verwoestendeaardbeving op 12 januari. Het persbericht <strong>van</strong> 23 januari waarin <strong>het</strong> Fonds eenonderzoeksmissie aankondigt om de schade aan cultureel erfgoed in Haïti in kaartte brengen werd door vrijwel alle media in Nederland opgepikt. NOS Radio interviewdedirecteur Els <strong>van</strong> der Plas meerdere malen en artikelen werden gepubliceerd ino.a. De Volkskrant, NRC Handelsblad, Sp!ts, <strong>het</strong> Financieele Dagblad, BN de Stem,en <strong>het</strong> Parool en op een groot aantal nieuwssites (o.a. BNR, AD.nl, DePers.nl, FD.nl,Gooieneemlander.nl, Architectenweb en Erfgoednederland.nl). Dagblad Trouwplaatste een maand later een uitgebreid verslag <strong>van</strong> een correspondent oververwoest erfgoed in Haïti waarin <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds en de CER activiteitenuitgebreid genoemd worden. Naast aandacht voor CER projecten in Haïti was erin de media ook aandacht voor andere CER projecten.96 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
6. Financiers en Fondsenwerving 20096.1 FinanciersMinisterie <strong>van</strong> Buitenlandse ZakenHet Ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse Zaken is de belangrijkste financier <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds.Het Fonds is <strong>het</strong> Ministerie zeer erkentelijk voor de steun die <strong>het</strong> al sinds deoprichting in 1996 mag ont<strong>van</strong>gen. Het <strong>Bestuur</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds ontmoetde Minister voor Ontwikkelingssamenwerking eens per jaar. De minister wordt danpersoonlijk geïnformeerd over de ontwikkeling en voortgang <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong>Fonds. Vervolgens is er regelmatig overleg tussen Directeur en verantwoordelijkenbij <strong>het</strong> Ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse Zaken. Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds kreeg ten behoeve<strong>van</strong> haar Cultural Emergency Response programma een extra toelage <strong>van</strong> <strong>het</strong>Ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse Zaken <strong>van</strong> 1 miljoen Euro voor de jaren 2008 en 2009en kreeg nog een keer een miljoen Euro toegezegd voor 2010 –201<strong>1.</strong> Het Prins<strong>Claus</strong> Fonds werd in 2010 in opdracht <strong>van</strong> <strong>het</strong> Ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse zakengeëvalueerd. Een rapport met de bevindingen en aanbevelingen zal in 2011verschijnen en <strong>het</strong> Fonds zal daarna tevens geïnformeerd worden over de nieuwesubsidieperiode <strong>van</strong>af 2012.Nationale Postcode LoterijIn 2010 ontving <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds wederom een bedrag <strong>van</strong> 500.000 Euro <strong>van</strong>de Nationale Postcode Loterij. De Nationale Postcode Loterij steunt daarnaast<strong>het</strong> CER programma <strong>van</strong> 2007 tot 2011 met een totale bijdrage <strong>van</strong> 200.000 Eurouit haar jaarlijkse dertiende trekking. De steun <strong>van</strong> de Postcode Loterij betekentvoor <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds een morele steun en een vorm <strong>van</strong> erkenning dieook een positieve rol speelt bij <strong>het</strong> werven <strong>van</strong> andere fondsen. De NationalePostcode Loterij steunt in 2010 in totaal 83 goede doelen op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong>natuur & milieu, mensenrechten, ontwikkelingssamenwerking en sociale cohesiein Nederland met een totaalbedrag <strong>van</strong> 270 miljoen Euro. De Nationale PostcodeLoterij is de grootste goede doelen loterij <strong>van</strong> Nederland.97 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
6.2 FondsenwervingIn 2010 is er veel aandacht besteed aan <strong>het</strong> formuleren <strong>van</strong> <strong>het</strong> beleid en <strong>het</strong> maken<strong>van</strong> concrete plannen voor de fondsenwerving. Het Fonds heeft geïnvesteerdin mensen, in kennis en faciliteiten om een beter resultaat te boeken dan voorgaandejaren. Een implementatieplan is ontwikkeld om als blauwdruk te dienen voorde activiteiten en <strong>het</strong> beleid <strong>van</strong> fondsenwerving voor de komende jaren. Er is in2010 geïnvesteerd in <strong>het</strong> ontwikkelen <strong>van</strong> samenwerkingen met andere organisatiesen <strong>het</strong> opzetten <strong>van</strong> specifieke evenementen, zoals de internationale speeddateen de Prins <strong>Claus</strong> Fonds lunch in Amsterdam die beiden in december plaatsvonden.Een aantal onderdelen <strong>van</strong> <strong>het</strong> implementatieplan werd met succes ten uitvoergebracht terwijl andere onderdelen weinig hebben opgeleverd en verbeterd moetenworden. De gevolgen <strong>van</strong> de wereldwijde economische crisis en verminderdeinkomsten maken <strong>het</strong> ontwikkelen <strong>van</strong> diversificatie <strong>van</strong> inkomensstromen steedsbelangrijker. Professionalisering, uitbreiding en coördinatie <strong>van</strong> <strong>het</strong> programmafondsenwerving zijn belangrijke uitgangspunten. Het verder uitbreiden <strong>van</strong> <strong>het</strong>fondsenwervingprogramma met een sterk relatienetwerk zal in 2011 een belangrijkefocus zijn.Plan 2010-2012In <strong>het</strong> voorjaar <strong>van</strong> 2010 is de coördinator internationale fondsenwerving naarLonden gegaan voor een workshop bij 'The Management Centre' (=MC) <strong>van</strong> BernardRoss. Het doel <strong>van</strong> de workshop was om in kaart te brengen wat de ambities en demogelijkheden <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds zijn op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> fondsenwerving en vervolgenste kijken welke strategieën kunnen worden ingezet om de doelen te realiseren. Eén<strong>van</strong> de uitkomsten <strong>van</strong> deze workshop is de ontwikkeling <strong>van</strong> een implementatieplan.Het implementatieplan stelt vast dat <strong>het</strong> Fonds zich enerzijds moet richten op<strong>het</strong> behoud <strong>van</strong> bestaande inkomensstromen zoals de subsidie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Ministerie<strong>van</strong> Buitenlandse Zaken en de Postcode Loterij en daarnaast moet investerenin <strong>het</strong> zoeken <strong>van</strong> nieuwe potentiële donateurs. De mogelijkheden variëren <strong>van</strong> <strong>het</strong>opzetten <strong>van</strong> institutionele samenwerkingen (zoeken naar matching funds) tot<strong>het</strong> organiseren <strong>van</strong> een activiteitenprogramma naast de jaarlijkse uitreiking <strong>van</strong>de Prins <strong>Claus</strong> Prijs, zoals sponsoring bij de speeddate en een Prins <strong>Claus</strong> Fondslunch. De Torchbearers <strong>van</strong> <strong>het</strong> Cultural Emergency Response programma zijn veelbelovendaangezien dit een aansprekend programma is waarbij individuen of bedrijvenkunnen optreden als hulpverleners <strong>van</strong> cultureel erfgoed in nood. Torchbearerszijn individuen of bedrijven die via <strong>het</strong> Cultural Emergency Response programmaerfgoed dat dreigt te verloren te gaan ten gevolge <strong>van</strong> een ramp financieel ondersteunen.Donateurs kunnen zelf aangeven of zij voorkeur hebben voor een specifiekland of soort erfgoed. Nadat dit is afgestemd wordt de donatie direct aangewendom noodhulp te bieden aan <strong>het</strong> gekozen project.BudgetHet budget voor fondsenwerving is in 2010 omhoog gegaan. Binnen <strong>het</strong> Fonds iseen medewerker aangesteld als coördinator internationale fondsenwerving. Medio2010 is er een nieuwe medewerker fondsenwerving geworven die in septemberbegonnen is.98 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Matching <strong>Fund</strong>sDe volgende organisaties hebben in 2010 aangegeven een samenwerking met <strong>het</strong>Fonds te willen door middel <strong>van</strong> matching funds:Commonwealth FoundationHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds zette een specifiek programma op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> cultuuren conflict op, dit heeft geleid tot een toezegging <strong>van</strong> de British Council inZimbabwe om € 10.000 bij te dragen. En er is door de Commonwealth Foundation35.000 Britse pond per jaar voor een periode <strong>van</strong> 3 jaar toegezegd voor projectenin Rwanda, Zimbabwe, Sri Lanka and Pakistan. Deze inkomsten worden in 2011toegevoegd bij de baten uit eigen fondsenwerving.World Monuments <strong>Fund</strong>Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds en <strong>het</strong> World Monuments <strong>Fund</strong> starten in 2010 een gezamenlijkprogramma <strong>van</strong> 1 miljoen dollar om cultureel erfgoed te beschermen. Het CulturalHeritage Emergency Response programma ging <strong>van</strong> start met vier projecten;in Bhutan, Haïti, Indonesië en Pakistan.Amsterdams Fonds voor de KunstHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds en <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor de Kunst en <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong>Fonds besteedden ieder 100.000 Euro aan <strong>het</strong> Internationaal Kunstprogrammain Amsterdam. Het programma wordt voortgezet in 201<strong>1.</strong>Meer cijfersHet totale bedrag <strong>van</strong> de fondsenwerving door <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fond in 2010kwam op 605.842 Euro.Prins <strong>Claus</strong> Fonds lunch 2010Op 17 december 2010, voorafgaand aan de presentatie <strong>van</strong> de 2010 Prins <strong>Claus</strong>Prijzen heeft de eerste Prins <strong>Claus</strong> Fonds lunch plaatsgevonden in Hotel de L’Europe.Het doel <strong>van</strong> deze lunch was om een aantal eminente particulieren en personenuit <strong>het</strong> bedrijfsleven te laten kennismaken met de doelstellingen en projecten <strong>van</strong><strong>het</strong> Fonds. De gasten werden gevraagd om <strong>het</strong> Fonds, op welke wijze dan ook,te ondersteunen. De lunch heeft positieve reacties opgeleverd door de intiemesfeer en de aanwezigheid <strong>van</strong> interessante personen. Projecten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fondswerden gepresenteerd tijdens toespraken en in een speciaal voor de lunch ontwikkeldboekje. Een aantal <strong>van</strong> de aanwezige gasten heeft direct toegezegdeen project te steunen of Torchbearer te worden en daarbij hebben een aantalpersonen aangegeven op een andere manier iets te kunnen betekenen. Na de lunchis een uitgebreide evaluatie gedaan in samenwerking met de commissie fondsenwervingwaaruit een aantal punten zijn gekomen ter verbetering voor 201<strong>1.</strong> De lunchis de eerste geweest <strong>van</strong> een nieuwe jaarlijkse traditie.Fondsenwerving in 2011Fondsenwerving zal zich in 2011 verder ontwikkelen. De bestaande activiteitenzullen verder worden ontwikkeld en daar waar mogelijk worden uitgebreid met nieuweinitiatieven.De uitdaging zal zijn om bestaande donateurs vast te houden en om nieuwe donateurste werven. Doordat er minder geld beschikbaar is voor cultuur zal de competitievoor <strong>het</strong> vinden <strong>van</strong> sponsoren toenemen. Het Fonds trekt pioniers aan die graageen rol willen spelen voor de realisatie <strong>van</strong> betekenisvolle culturele projecten,in bepaalde landen waarmee zij zich verbonden voelen. Dit moet worden gebruiktom nieuwe donateurs aan te trekken en te behouden.99 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Dankzij <strong>het</strong> internationale werkveld is <strong>het</strong> Fonds niet beperkt tot Nederlanden zal zich richten op internationale mogelijkheden. Analyse heeft uitgewezen dathierin groot potentieel zit.De Prins <strong>Claus</strong> Fonds lunch die in 2010 voor de eerste keer met succes is georganiseerdzal in 2011 op 14 december voorafgaand aan de presentatie <strong>van</strong> de Prins<strong>Claus</strong> Prijzen plaatsvinden. Het programma <strong>van</strong> de Torchbearers zal worden uitgebreiden hier zal een specifiek evenement voor opgezet worden. Het Prins <strong>Claus</strong> Fondszal meedingen naar de 13e trekking <strong>van</strong> de Postcode Loterij. Hiervoor zal eenprojectvoorstel geschreven worden.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds wil graag haar sponsoren hartelijk danken. Het Fondsont<strong>van</strong>gt sponsoring <strong>van</strong> de volgende bedrijven:• Epson – Epson Digigraphie ondersteunt de Prins <strong>Claus</strong> Fonds galerie door<strong>het</strong> leveren <strong>van</strong> digigraphie prints voor tentoonstellingen zoals die <strong>van</strong>Santu Mofokeng.• Hotel de L’Europe – ondersteunt <strong>het</strong> Fonds door de Prins <strong>Claus</strong> Fonds lunchte sponsoren door <strong>het</strong> geheel kosteloos aanbieden <strong>van</strong> deze lunch.• De 5 sterren hotels in Amsterdam sponsoren <strong>het</strong> Fonds door <strong>het</strong> kosteloosaanbieden <strong>van</strong> twee hotelovernachtingen voor de internationale gasten<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds die naar Nederland komen voor de presentatie <strong>van</strong> de Prins<strong>Claus</strong> Prijzen.• Versteeg Wigman Sprey advocaten ondersteunde <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fondsmet juridische advies.100 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
7. FinanciënStatutaire voorschriftenVolgens de statuten stelt <strong>het</strong> bestuur binnen drie maanden na afloop <strong>van</strong> <strong>het</strong>boekjaar een balans en een staat <strong>van</strong> baten en lasten op. Het bestuur dient eenregisteraccountant te benoemen teneinde de balans en de staat <strong>van</strong> baten enlasten te onderzoeken. De accountant brengt verslag uit <strong>van</strong> zijn onderzoek aan<strong>het</strong> bestuur en geeft de uitslag <strong>van</strong> zijn onderzoek weer in een controle verklaring.In overeenstemming met de statuten valt <strong>het</strong> boekjaar samen met <strong>het</strong> kalenderjaar.De volledige jaarrekening met toelichting en bijbehorende goedkeurendecontroleverklaring is op afspraak ter inzage op <strong>het</strong> bureau. De jaarrekening istevens te downloaden <strong>van</strong> de website www.princeclausfund.org.<strong>Bestuur</strong>Het <strong>Bestuur</strong> ont<strong>van</strong>gt geen bezoldiging.DirectieDe salariskosten <strong>van</strong> de directeur bedragen in 2010 € 100.000 (<strong>het</strong> bedragis inclusief € 4.942 inzake kosten 2009).Administratieve zakenIn opdracht <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds is over de periode 1 januari 2010 tot en met 31 december2010 de administratie gevoerd en de jaarrekening opgesteld door Jac’s denBoer & Vink bv, bedrijfseconomisch adviesbureau voor non-profitorganisaties. AanPricewaterhouseCoopers Accountants N.V. is opdracht gegeven tot controle<strong>van</strong> de jaarrekening.Beschikbare middelenDoor de Minister voor Ontwikkelingssamenwerking is in 2001 aan <strong>het</strong> Fonds voorde periode <strong>van</strong> 2002 tot en met 2011 een subsidiebedrag toegezegd <strong>van</strong> totaal€ 34.033.516. Gemiddeld is dit € 3.403.352 per jaar. Daarnaast is in november2009 in <strong>het</strong> kader <strong>van</strong> <strong>het</strong> programma Cultural Emergency Response, net als in deperiode 2008/2009, € <strong>1.</strong>000.000 extra subsidie door de Minister voor Ontwikkelingssamenwerkingtoegezegd voor de periode 2010/201<strong>1.</strong> Het totaal <strong>van</strong> <strong>het</strong> toegezegdesubsidiebedrag komt hiermee op € 36.033.516.Ook is aan <strong>het</strong> Fonds <strong>het</strong> beneficiëntschap <strong>van</strong> de Nationale Postcode Loterijtoegekend. In 2010 is een bedrag <strong>van</strong> € 500.000 als reguliere bijdrage ont<strong>van</strong>gen.Tevens wordt incidentele (project) financiering ont<strong>van</strong>gen, in 2010 in totaal€ 605.842 en is aan baten uit beleggingen (rente) en overige baten € 24.513ont<strong>van</strong>gen. In totaal is € 4.866.407 beschikbaar.Besteding middelen en norm voor overheadkostenDe kosten voor werving baten en voor beheer en administratie bedroegen€ 48<strong>1.</strong>031, terwijl een bedrag <strong>van</strong> € 4.55<strong>1.</strong>749 besteed is aan de uitvoering <strong>van</strong>de programma’s. Het overheadpercentage komt uit op 9,6%, begroot was 9,5%.De verdeling <strong>van</strong> de kosten geschiedt op basis <strong>van</strong> de tijdsbesteding aan dediverse activiteiten per medewerker. Jaarlijks wordt getoetst of deze verdelingnog overeenkomt met de werkelijkheid.101 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Resultaten 2010Het boekjaar 2010 is afgesloten met een negatief resultaat <strong>van</strong> € 166.373. Voor2010 was een positief resultaat begroot <strong>van</strong> € 110.000. Dit komt voornamelijkomdat de begroting <strong>van</strong> 2010 was gebaseerd op <strong>het</strong> werven <strong>van</strong> vrij besteedbarefondsen. Uit de cijfers blijkt echter dat <strong>het</strong> resultaat <strong>van</strong> de fondsenwerving2010 praktisch gesproken geheel bestaat uit project-bestemde (co)financiering.De administratieve kosten die voor <strong>het</strong> uitvoeren <strong>van</strong> de gefinancierde activiteitennodig waren, maakten hier geen deel <strong>van</strong> uit en zijn ten laste gekomen <strong>van</strong> de algemenebegroting. In de bijgestelde begroting 2011 zijn de resultaten 2010 meegenomen.CBFHet Fonds is in <strong>het</strong> bezit <strong>van</strong> <strong>het</strong> CBF-keurmerk.Beleid en functie eigen vermogenDoor de vorming <strong>van</strong> een continuïteitsreserve is <strong>het</strong> Fonds in staat bij geenof onvoldoende vervolgfinanciering de lopende zaken na de subsidieperiode af tehandelen en de contractueel aangegane verplichtingen na te komen. Op basis <strong>van</strong>een risicoanalyse met betrekking tot de bureaukosten is een gewenste om<strong>van</strong>g<strong>van</strong> de reserve bepaald op 75% <strong>van</strong> de jaarbegroting inzake de bureaukosten.De om<strong>van</strong>g <strong>van</strong> de reserve valt binnen de desbetreffende VFI-richtlijn. Het bestuurheeft besloten vooralsnog <strong>het</strong> streefbedrag voor de continuïteitsreserve vastte stellen op € 930.000 en deze op te bouwen met een jaardotatie <strong>van</strong> in iedergeval € 50.000 en indien mogelijk meer. Ultimo 2010 bedraagt de continuïteitsreserve€ 662.890. Naast de continuïteitsreserve heeft <strong>het</strong> Fonds nog enige(tijdelijke) bestemmingsreserves en -fondsen die ten doel hebben ont<strong>van</strong>gengelden conform de afspraken te verdelen over meerdere jaren dan wel overofonderbestedingen aan de doelstelling ten opzichte <strong>van</strong> de begroting in enigjaar te compenseren in latere jaren.BeleggingsbeleidHet Fonds wenst geen risico te ondergaan bij <strong>het</strong> beleggen <strong>van</strong> de haar terbeschikking gestelde gelden. De middelen <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds worden in overeenstemmingmet <strong>het</strong> bestuursbesluit uitsluitend aangehouden op rekeningencouranten spaarrekeningen. De ingekorte balans en de ingekorte staat <strong>van</strong>baten en lasten zijn hierna opgenomen. De volledige versie <strong>van</strong> de financiëlejaarstukken is te vinden op www.princeclausfund.org.102 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Ingekorte balans per 31 december 201031-12-2010 31-12-2009€ €Materiële vaste activa 275.426 27<strong>1.</strong>702Te ont<strong>van</strong>gen subsidies <strong>1.</strong>586.692 2.049.640Vorderingen 510.910 139.581Liquide middelen <strong>1.</strong>199.595 <strong>1.</strong>268.482Totaal activa 3.572.623 3.729.405SchuldenProjecttoekenningen op lange termijn -453.829 -524.007Projecttoekenningen op korte termijn -2.368.281 -2.257.416Overige schulden op korte termijn -228.654 -259.750Eigen vermogen 52<strong>1.</strong>859 688.232Ingekorte staat <strong>van</strong> baten en lasten 2010BatenRealisatie Begroot Realisatie2010 2010 2009€ € €Subsidies <strong>van</strong> overheden 3.736.052 3.903.000 4.053.352Nationale Postcode Loterij 500.000 500.000 500.000Overige baten uit acties <strong>van</strong> derden 0 0 0Baten uit eigen fondsenwerving 605.842 555.000 283.506Baten uit beleggingen 23.951 20.000 13.949Overige baten 562 0 0Totaal baten 4.866.407 4.978.000 4.850.807LastenBesteed aan doelstellingenPrijzen <strong>1.</strong>09<strong>1.</strong>236 892.300 <strong>1.</strong>062.947Kenniscentrum 292.660 349.700 226.455Cultural Emergency Response <strong>1.</strong>163.213 75<strong>1.</strong>400 953.851Aanvragen <strong>1.</strong>555.291 <strong>1.</strong>880.300 <strong>1.</strong>69<strong>1.</strong>811Netwerken 532.108 53<strong>1.</strong>800 536.060Vrijval -82.759 0 -69.515Totaal besteed aan doelstellingen 4.55<strong>1.</strong>749 4.405.500 4.40<strong>1.</strong>609Kosten werving baten 144.512 127.400 104.068Kosten beheer en administratie 336.519 335.100 283.056Totaal lasten 5.032.780 4.868.000 4.788.733Resultaat -166.373 110.000 62.074103 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
8. VerantwoordingsverklaringCode goed bestuur voor goede doelen en culturele organisatiesHet <strong>Bestuur</strong> en de directie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds onderschrijven de codeWijffels en de Good Governance Code voor culturele organisaties. Het Fonds volgtal jaren de regels <strong>van</strong> deze codes, ook toen ze nog niet officieel waren. De principes<strong>van</strong> goed <strong>Bestuur</strong>, waarbij <strong>het</strong> scheiden <strong>van</strong> functies, goed bestuur en verantwoordenvoorop staan, zijn verankerd in de interne reglementen.Taken en verantwoordelijkheden bestuur en directieHet <strong>Bestuur</strong> ziet toe op <strong>het</strong> functioneren <strong>van</strong> de directie en de grote lijnen <strong>van</strong>beleidsontwikkeling. De directie is belast met <strong>het</strong> opzetten, aansturen en leiden<strong>van</strong> <strong>het</strong> Bureau en zijn medewerkers, en <strong>het</strong> ontwikkelen en uitvoeren <strong>van</strong> <strong>het</strong>beleid <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, ten behoeve <strong>van</strong> de goede naam en faam <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds.Het <strong>Bestuur</strong> voert controle uit over de financiën en organisatie. Er is een externeaccountant benoemd om de financiële verantwoording te controleren.Benoeming <strong>van</strong> een lid <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> wordt op voordracht <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>gedaan en vastgesteld. De leden krijgen geen bezoldiging. Er is een rooster<strong>van</strong> aftreden opgesteld, waarbij ook de herbenoemingen voor een periode <strong>van</strong>maximaal 4 jaar zijn aangegeven.De directeur is sinds 1997 voor onbepaalde tijd aangesteld door <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>.Het <strong>Bestuur</strong> stelt de directiebeloning vast. Daarnaast keurt <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> dealgemene arbeidsvoorwaarden voor de directeur en <strong>het</strong> overige personeel goed.De directeur rapporteert vier keer per jaar aan <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> omtrent de voortgangen de realisatie <strong>van</strong> de vastgestelde jaarplannen en begroting. Het jaarverslagen de jaarrekening worden door de directie opgesteld en door <strong>het</strong> bestuurvastgesteld, evenals <strong>het</strong> jaarplan en de begroting.De organisatie evalueert samen met <strong>het</strong> Ministerie <strong>van</strong> Buitenlandse Zaken,de grootste geldschieter, <strong>het</strong> Fonds elke vijf jaar. Daarnaast voert <strong>het</strong> Fondsdeelevaluaties uit.Het <strong>Bestuur</strong> belegt ten minste eenmaal per jaar een vergadering ter zelfevaluatieen voert jaarlijks een beoordelingsgesprek met de directeur.De organisatie voldoet aan de criteria <strong>van</strong> <strong>het</strong> CBF-keurmerk. Het Centraal BureauFondsenwerving heeft sinds 1 januari 2005 aan de Stichting Prins <strong>Claus</strong> Fonds<strong>het</strong> CBF-keur toegekend. Per 1 juli 2010 is <strong>het</strong> CBF keur, na een controle of <strong>het</strong>Fonds nog voldeed aan de voorwaarden, wederom toegekend.Kwaliteit <strong>van</strong> organisatie en activiteitenHet Fonds doet er alles aan om de kwaliteit <strong>van</strong> de activiteiten zo hoog mogelijkte houden. Dit doet <strong>het</strong> Fonds door goede adviseurs te betrekken bij zijn oordelenen uitvoering, en door de medewerkers hier speciaal op te trainen. Kwaliteitis voor <strong>het</strong> Fonds een sine qua non.Medewerkers en partners zijn zich hier terdege <strong>van</strong> bewust, zowel in projectuitvoeringen aanvraagbehandeling als in correspondentie en communicatie.104 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Optimale besteding <strong>van</strong> de middelenDe financiële middelen dienen zoveel mogelijk te worden besteed aan de primairedoelstelling <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds. Vastgesteld is dat <strong>het</strong> percentage overheadniet hoger dan 20% mag zijn. Het bestuur en directie doen er alles aan ditpercentage zo laag mogelijk te houden. In 2010 was dit 9,6%.Voor een optimale besteding <strong>van</strong> de middelen wordt een strikte proceduregehanteerd die aandacht geeft aan kwaliteit, innovatie en risico-inschatting.Second opinions <strong>van</strong> betrouwbare en gerespecteerde partners zijn daarbijessentieel. De besteding volgt daarbij de begroting die jaarlijks wordt opgesteld.De contracten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds met partners in de doelgebieden voorzien in eentussentijdse controle en een eindcontrole. Betalingen geschieden in drie termijnen:25%-50%-25%. Bij grote bedragen wordt er soms voor vier termijnen gekozen.Relaties met belanghebbendenHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds heeft een open en correcte dialoog met alle belanghebbenden,die te verdelen zijn in medewerkers, financiers, schenkers, beneficiënten, partnersen overheden.Door middel <strong>van</strong> correspondentie, jaarverslag, tussentijdse rapportages waar nodig,en invitaties tot de activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds, houdt <strong>het</strong> Fonds de belanghebbendenop de hoogte en betrokken. Het jaarverslag en de jaarcijfers, de evaluaties ende jaarplannen zijn openbaar en staan op de website. In <strong>het</strong> jaarverslag wordende werkzaamheden <strong>van</strong> bestuur en directie uitvoerig beschreven alsook in deinterne reglementen. Alle medewerkers hebben uitgebreide arbeidsvoorwaarden.Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds heeft een klachtenprocedure.105 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
9. Organisatie, Werkwijze en <strong>Bestuur</strong>AlgemeenDe organisatie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds bestaat uit een <strong>Bestuur</strong>, een Bureau, eenInternationale Raad <strong>van</strong> Adviseurs en een aantal werkcommissies. Een overzichtis opgenomen in de bijlage op pagina 114.StatutenDe statuten zijn per 22 juni 2010 gewijzigd. De voornaamste redenen daarvoorwaren dat uit benchmarking bleek dat <strong>het</strong> in de culturele sector gebruikelijkis dat bestuursleden voor een termijn <strong>van</strong> 4 jaar (in plaats <strong>van</strong> 3 jaar) benoemdworden, met de mogelijkheid <strong>van</strong> herbenoeming voor eenzelfde periode. De nieuwebenoemingsperiode is <strong>van</strong> belang om de continuïteit in <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> te waarborgen.De statuten komen overeen met de laatste richtlijnen <strong>van</strong> <strong>het</strong> Centraal BureauFondsenwerving.Intern beheersysteemHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds kent een intern reglement. Hierin zijn procedurevoorschriftenen verantwoordelijkheden <strong>van</strong> <strong>Bestuur</strong>, Bureau en Advies en werkcommissiesbenoemd, evenals de communicatie tussen deze organen en de financiële verantwoording<strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds.AanvraagprocedureDe procedure <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds voor <strong>het</strong> behandelen en beoordelen <strong>van</strong> activiteitenis vastgelegd in een <strong>Bestuur</strong>sbesluit <strong>van</strong> 200<strong>1.</strong> Drie <strong>Bestuur</strong>sleden, gemandateerddoor <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>, stellen op basis <strong>van</strong> de criteria en aanbevelingen <strong>van</strong> <strong>het</strong> Bureaubinnen een vastgestelde termijn vast welke activiteiten worden onder steund enmet welk bedrag. Tijdens de <strong>Bestuur</strong>svergadering op 30 mei 2008 is <strong>het</strong> mandaataan de directie tot 25.000 Euro vastgesteld. De uitgaven hoger dan 25.000 Euro,bijvoorbeeld voor <strong>het</strong> programma Netwerken, worden voorgelegd aan en vastgestelddoor <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>. Het <strong>Bestuur</strong> behoudt zo zeggenschap over 60% <strong>van</strong> de totaleuitgaven <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. Ongeacht de hoogte <strong>van</strong> de gevraagde financiële ondersteuningworden projecten met een mogelijk politieke implicatie getoetst engerapporteerd aan <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>.In 2010 is aandacht besteed aan <strong>het</strong> verbeteren <strong>van</strong> <strong>het</strong> aanvraagformulier en aan<strong>het</strong> informeren <strong>van</strong> potentiële aanvragers en <strong>het</strong> beschikbaar stellen <strong>van</strong> informatieover projecten die zijn ondersteund door <strong>het</strong> Fonds, via de nieuwe website.De Prijzencommissie adviseert <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> over de voorgestelde prijzen. Het<strong>Bestuur</strong> beslist in een bestuursvergadering over dit voorstel.KlachtenprocedureHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds beschikt over een klachtenprocedure, die is vastgelegdin de Administratieve Organisatie (AO) en in werking is gesteld per <strong>Bestuur</strong>sbesluit.In 2010 heeft <strong>het</strong> Fonds een klacht ont<strong>van</strong>gen <strong>van</strong> een persoon die <strong>het</strong> rechtmeende te hebben op <strong>het</strong> bijwonen <strong>van</strong> de Prijsuitreiking op 17 december 2010.Het Fonds heeft hem geantwoord dat <strong>het</strong> beleid wat uitnodigingen betreft <strong>het</strong>niet toeliet om ieder jaar dezelfde personen uit te nodigen en dat <strong>het</strong> ook<strong>van</strong>wege <strong>het</strong> beperkter aantal plaatsen dan voorgaande jaren niet mogelijk washem uit te nodigen. Het Fonds heeft hem nadrukkelijk uitgenodigd voor alle106 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
andere activiteiten in de week <strong>van</strong> de Prijsuitreiking, zoals de Talkshow in <strong>het</strong>DeLaMar Theater en de opening <strong>van</strong> de tentoonstelling met werk <strong>van</strong> Din Q. Lêin de Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie.Erevoorzitters en <strong>Bestuur</strong>Prins Friso en Prins Constantijn zijn voor onbepaalde tijd Erevoorzitters <strong>van</strong>de Stichting Prins <strong>Claus</strong> Fonds. De samenstelling <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> is terug te vindenin de bijlage op pagina 112.Het <strong>Bestuur</strong> selecteert volgens een vaste procedure nieuwe leden. Het <strong>Bestuur</strong>vergadert viermaal per jaar op <strong>het</strong> kantoor <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds in Amsterdam. Het <strong>Bestuur</strong>kwam op 31 maart, 18 juni, 3 september en 5 november 2010 bijeen. Volgens destatuten bestaat <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> uit minimaal vijf personen. Een <strong>Bestuur</strong>slid wordt,conform de gewijzigde statuten <strong>van</strong> 22 juni 2010, benoemd voor een periode<strong>van</strong> vier jaar en is aansluitend eenmaal herbenoembaar voor een gelijke periode.Het rooster <strong>van</strong> aftreden geeft een actueel overzicht <strong>van</strong> de benoemingen.De <strong>Bestuur</strong>sleden ont<strong>van</strong>gen geen bezoldiging. Aantoonbaar gemaakte, met <strong>het</strong><strong>Bestuur</strong>slidmaatschap verband houdende kosten worden vergoed. <strong>Bestuur</strong>sledenkunnen hiertoe een declaratie indienen bij <strong>het</strong> Bureau.Directie en BureauDe Directeur stuurt <strong>het</strong> Bureau aan, is organisatorisch, inhoudelijk en financieelverantwoordelijk en rapporteert aan <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>. De Directie <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds werdin 2010 gevoerd door Els <strong>van</strong> der Plas.Vier programmacoördinatoren zijn verantwoordelijk voor de programma’s Prijzen,Netwerken, Aanvragen en <strong>het</strong> Cultural Emergency Response. Zij worden ondersteunddoor assistenten. Twee communicatiemedewerkers zijn verantwoordelijkvoor communicatie, pers en publiciteit. Twee medewerkers zijn verantwoordelijkvoor <strong>het</strong> presentatieprogramma <strong>van</strong> de eigen activiteiten (tentoonstellingen,lezingen, fellowships) en <strong>het</strong> internationale kunstprogramma in Amsterdam <strong>van</strong> <strong>het</strong>Prins <strong>Claus</strong> Fonds en <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor de Kunst. De Manager Bedrijfsvoeringis verantwoordelijk voor een adequate inrichting en uitvoering <strong>van</strong> de volgendedeelgebieden: organisatie, personeelszaken, financiële zaken, informatie encommunicatietechnieken, inkoop en beheer, algemeen secretariaat en huishoudelijkediensten en juridische zaken. De Assistent <strong>van</strong> de Directeur biedt ondersteuningaan Directie en <strong>Bestuur</strong> en aan de Manager Bedrijfsvoering. De werkzaamheden <strong>van</strong><strong>het</strong> algemeen secretariaat bestaan uit financiële administratie, telefoon, beheer<strong>van</strong> de algemene email inbox en projectondersteuning. De bibliotheek wordt beheerddoor een vrijwilliger.Verdere werkzaamheden <strong>van</strong> <strong>het</strong> Bureau omvatten beleidsformulering, informatieverwervingen verstrekking en inhoudelijke en secretariële ondersteuning ten behoeve<strong>van</strong> de advisering en projectverwerking voor de programma’s Prijzen Netwerken,Cultural Emergency Response, Aanvragen, Internationaal programma; <strong>het</strong> voorbereiden<strong>van</strong> <strong>Bestuur</strong>sbesluiten en <strong>het</strong> uitvoeren er<strong>van</strong>; <strong>het</strong> organiseren <strong>van</strong> vergaderingen,bijeenkomsten en werkconferenties; <strong>het</strong> organiseren <strong>van</strong> de jaarlijkseprijsuitreikingen; <strong>het</strong> onderhouden en <strong>het</strong> uitbreiden <strong>van</strong> <strong>het</strong> netwerk; <strong>het</strong>begeleiden <strong>van</strong> de totstandkoming <strong>van</strong> publicaties; <strong>het</strong> monitoren <strong>van</strong> activiteitenen projecten; <strong>het</strong> beantwoorden <strong>van</strong> vragen en <strong>het</strong> inhoudelijk adviseren <strong>van</strong>culturele instituten en universiteiten. In 2010 is <strong>het</strong> gemiddeld aantal medewerkers17,96 fte, terwijl 15,45 fte begroot was. In 2009 bedroeg <strong>het</strong> gemiddelde 16,57 fte.In 2010 zijn sommige vacatures tijdelijk ingevuld door ingehuurde diensten.107 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Wijzigingen in <strong>het</strong> bureau in 2010In 2010 zijn de volgende medewerkers (waar<strong>van</strong> sommige tijdelijk) in dienst gekomen:Adrienne Schneider, directie assistent; Alma Ploeger, manager bedrijfsvoering;Esther <strong>van</strong> der Veldt, medewerker fondsenwerving; Keefe Cordeiro, assistentProjectbureau; Adriana González, medewerker Prijzen; Jan Jaap Glerum, medewerkerPrijzen; Fleur Verbiest, assistent Aanvragen.In 2010 hebben de volgende medewerkers <strong>het</strong> Fonds verlaten; sommige haddeneen tijdelijk contract:Franck <strong>van</strong> der Hooft, manager bedrijfsvoering; Suzanne Blotenburg, assistentCER; Ricardo Burgzorg, medewerker PCF Gallery, Jenneke <strong>van</strong> Veldhuizen, medewerker(voormalig) Projectbureau; Fleur Verbiest, assistent Aanvragen.StagiairesIn 2010 is <strong>het</strong> Fonds ondersteund door vele stagiaires op verschillende plekkenin de organisatie. Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds is de vele stagiaires zeer erkentelijk voorhun waardevolle bijdragen.VrijwilligersHet Prins <strong>Claus</strong> Fonds heeft al jaren een vaste vrijwilliger als Bibliothecaris werken.De Directie neemt haar mee in de functioneringsgesprekken en zij is onderdeel<strong>van</strong> <strong>het</strong> team. Ze krijgt voor haar werk een vrijwilligersvergoeding. Het Fonds isenorm bevoorrecht met haar jarenlange toewijding. Ze heeft haar vertrek bij<strong>het</strong> Fonds aangekondigd en <strong>het</strong> Fonds staat nu voor de onmogelijke taak haarte gaan ver<strong>van</strong>gen in de toekomst.Begeleiding en bijscholingEen medewerker pers en publiciteit heeft in 2010 een cursus Engels gevolgd.De directeur en een medewerker reisden naar Londen voor een workshopFondsenwerving bij The Management Centre (=mc).PersoneelvertegenwoordigingIn 2010 is een personeelsvertegenwoordiging opgericht door medewerkers<strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds. Drie medewerkers vertegenwoordigen <strong>het</strong> personeelin bijeenkomsten met de directie.Internationale Raad <strong>van</strong> AdviseursVanwege <strong>het</strong> internationale karakter <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds is <strong>het</strong> <strong>van</strong> belang dat deorganisatie wordt gevoed met ideeën <strong>van</strong> deskundigen, met name uit de landenwaar <strong>het</strong> Fonds actief is. Het <strong>Bestuur</strong> heeft daartoe verschillende adviesen werkcommissies ingesteld. De leden <strong>van</strong> deze adviescommissies worden door<strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> gevraagd en benoemd en <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> bepaalt de opdracht aande commissies. Daarnaast kan <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> ook experts uitnodigen om <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>te adviseren. De leden <strong>van</strong> de Prijzencommissie en de Commissie Cultuur enOntwikkeling vormen samen de Internationale Raad <strong>van</strong> Adviseurs (IRvA). Het lidmaatschap<strong>van</strong> de IRvA begint en eindigt daarom met <strong>het</strong> lidmaatschap <strong>van</strong>een adviescommissie.108 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
De PrijzencommissieDe Prijzencommissie is een adviescommissie die <strong>het</strong> Fonds adviseert over <strong>het</strong> vastte stellen prijzenbeleid, de vast te stellen prijzen en de daarmee samenhangendethema’s. De Prijzencommissie kwam in 2010 <strong>van</strong> 20 tot 21 mei samen en op 17 en18 december in Amsterdam.WerkcommissiesNaast adviescommissies kan <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> ad hoc werkcommissies instellen.Het mandaat en de werkwijze worden per <strong>Bestuur</strong>sbesluit vastgesteld.De adviesraad <strong>van</strong> de <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> LibraryDeze adviesraad was voorheen de Redactieraad <strong>van</strong> de <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> Library,de Library wordt afgebouwd en de doelen ondergebracht in andere activiteitenwaarin <strong>het</strong> Fonds verdieping zoekt, hierover adviseert de commissie nu. De commissiebestaat uit een kleine groep <strong>van</strong> experts op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> publiceren,marketing en distributie, en experts op <strong>het</strong> gebied <strong>van</strong> cultuur en ontwikkeling.Een adviseur is aangesteld als uitvoerend coördinator. Het lidmaatschap duurtdrie jaar.De adviesraad is internationaal <strong>van</strong> samenstelling en adviseert de redacteurevenals de Directeur <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. De redacteur heeft een uitvoerende taaken zorgt ervoor dat binnen een bepaald budget en een bepaalde termijn een serieboeken tot stand komt. Het voorstel voor deze serie publicaties, met begrotingen planning, wordt, alvorens tot uitvoering wordt overgegaan, voorgelegd aan<strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>. De Redactieraad vergadert zo vaak als nodig wordt geacht. De internationaleexperts kunnen ook per e mail of telefonisch om advies worden gevraagd.De adviesraad kwam op 3 juli bijeen in Amsterdam en op 18 december kwam eendeel <strong>van</strong> de commissie naar Amsterdam om te vergaderen.De Commissie NetwerkenDeze commissie bestaat uit afgevaardigden <strong>van</strong> de netwerkorganisaties <strong>van</strong> <strong>het</strong>Fonds. De commissie die de voortgang en de ontwikkeling <strong>van</strong> de netwerken begeleidten bewaakt, is een werkverband en geen adviescommissie, aangezien de afgevaardigden<strong>van</strong> de betrokken organisaties ook <strong>het</strong> werk uitvoeren. De commissiebespreekt voor alle organisaties belangwekkende onderwerpen als fondsenwerving,<strong>het</strong> archiveren en documenteren <strong>van</strong> kennis, of <strong>het</strong> runnen <strong>van</strong> een internationaleorganisatie. Kennis en expertise worden gedeeld. Het programma netwerksamenwerkingwordt uiteindelijk geëvalueerd door <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds. De Netwerkcommissiekwam dit jaar tweemaal bijeen: <strong>van</strong> 21 tot 27 maart in Bangladesh enop 14 en 15 december in Amsterdam.CER-stuurgroepDe stuurgroep <strong>van</strong> CER is in 2003 in <strong>het</strong> leven geroepen om <strong>het</strong> beleid en de organisatie<strong>van</strong> <strong>het</strong> Cultural Emergency Response programma <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds richting tegeven. De stuurgroep is gemandateerd beslissingen te nemen over uit te voerennoodhulpacties. De CER stuurgroep kwam bijeen in Amsterdam op 28 januari, 13 april,15 juni, en 15 november 2010.Stichting Sahel OperaVoor de uitvoering en exploitatie <strong>van</strong> de Sahel Opera is een aparte Stichtingopgericht, met een apart <strong>Bestuur</strong>. In <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> hebben de voorzitter en depenningmeester <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds <strong>Bestuur</strong> zitting.109 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Nog een stuk uit de collectie Mongoolse kostuums die behouden werden met steun <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> FondsFoto: George Osodi
Appendix111 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
<strong>Bestuur</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds 2010Z.K.H. Prins Friso, ErevoorzitterManaging Director Wolfensohn & Company, LondenCFO Urenco, Marlow, UKZ.K.H. Prins Constantijn, ErevoorzitterLid Kabinet vice-voorzitter Europese Commissie NeelieKroes, BrusselLilian Gonçalves – Ho Kang You, voorzitterStaatsraad Raad <strong>van</strong> State, Den HaagMarcel Smits, PenningmeesterCEO bij Sara Lee Corporation, ChicagoPeter Geschiere, <strong>Bestuur</strong>slidCultureel Antropoloog, Professor Antropologie bijUniversiteit <strong>van</strong> Amsterdam, AmsterdamSadik Harchaoui, <strong>Bestuur</strong>slidVoorzitter Raad <strong>van</strong> <strong>Bestuur</strong> Forum, UtrechtHerman Froger, Vice-voorzitterJurist, oud-ambassadeur in Sri Lanka, Zuid-Afrika, Israelen Portugal, VordenBoris Dittrich, <strong>Bestuur</strong>slidDirecteur Lesbian, Gay, Bisexual and Transgenderprogramme for Human Rights Watch, New YorkMarjorie Boston, <strong>Bestuur</strong>slidArtistiek Directeur MC Theater, AmsterdamBregtje <strong>van</strong> der Haak, <strong>Bestuur</strong>slidDocumentairemaker en journalist, AmsterdamBureau 2010Els <strong>van</strong> der Plas, Directeur Prins <strong>Claus</strong> Fonds (<strong>1.</strong>0 fte)Nevenfuncties: lid Raad <strong>van</strong> Toezicht <strong>van</strong> <strong>het</strong> StedelijkMuseum, Amsterdam; voorzitter bestuur <strong>van</strong> Stichting MyFirst Art Collection ter bevordering <strong>van</strong> nieuwecollectioneurs in Nederland, Den Haag (2006-); lid Comité<strong>van</strong> Aanbeveling Holland Dance Festival, Den Haag (2007-);Lid <strong>van</strong> de Commissie <strong>van</strong> Bijstand <strong>van</strong> de Veerstichting,Leiden (2007-); lid Raad <strong>van</strong> Advies <strong>van</strong> EuropeanLeadership Platform (ELP), Foundation for EuropeanLeadership, Amsterdam (2007-); Vriend <strong>van</strong> ECF (EuropeanCultural Foundation), Amsterdam, (2006-); lid <strong>van</strong> <strong>het</strong>netwerk De Hoofdstadborrel, AmsterdamAlma Ploeger, Manager Bedrijfsvoering (0,8 fte)<strong>van</strong>af 1 november 2010Nevenfuncties: voorzitter Stichting Vedute (2001 -);bestuurslid Stichting Europan (2010 -); voorzitter ad hoccommissies Mondriaanstichting (2009 -)Franck <strong>van</strong> der Hooft, Manager Bedrijfsvoering (1,0 fte)tot en met 17 december 2010Adrienne Schneider, Directie Assistent (1,0 fte)<strong>van</strong>af 4 januari 2010Nathalie Ho-Kang-You, Bureau Assistent (1,0 fte)Fariba de Bruin-Derakhshani, Programmacoördinator Prijzen(1,0 fte)Ana Arciniega Iriarte, Medewerker Prijzen <strong>van</strong>af 25 maart 2010(0,67 fte)Jan Jaap Glerum, Medewerker Prijzen <strong>van</strong>af 26 april 2010(1,0 fte)Adriana González Hulshof, Medewerker Afdeling Prijzen <strong>van</strong>af1 oktober 2010 (0,67 fte)Dilara Kanik, Medewerker Prijzen tot 1 april 2010,Coördinator Internationaal Kunstprogramma, per 1 april 2010Merel Oord, Medewerker Prijzen (0,6 fte) tot en met 30112 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010september 2010 en Medewerker Aanvragen (0,4 fte),per 1 oktober 2010 (0,55 fte)Caro Mendez Nelson, Hoofd <strong>van</strong> de afdeling enProgrammacoördinator Aanvragen (1,0 fte)Linda <strong>van</strong> der Gaag, Medewerker Aanvragen (1,0 fte)Cora Taal, Medewerker Aanvragen (0,6 fte)Joumana El Zein Khoury, Programmacoördinator Netwerken(1,0 fte)Eléonore de Mérode, Programmacoördinator CulturalEmergency Response (1,0 fte)Deborah Stolk, Medewerker Cultural Emergency Response(1,0 fte)Eveline de Weerd, Assisterend Medewerker CulturalEmergency Response <strong>van</strong>af 11 januari 2010 (0,89 fte)Mette Gratama <strong>van</strong> Andel, Medewerker Communicatie (0,8 fte)Sebas <strong>van</strong> der Sangen, Medewerker Communicatie (1,0 fte)Ricardo Burgzorg, Coördinator Galerie (0,2 fte)Keefe Cordeiro, Medewerker Prins <strong>Claus</strong> Fonds Galerie <strong>van</strong>af21 juni 2010 (1,0 fte)Jenneke <strong>van</strong> Veldhuizen, Medewerker Projectbureau (0,6 fte)tot en met 31 maart 2010Esther <strong>van</strong> der Veldt, Medewerker Fondsenwerving (1,0 fte)<strong>van</strong>af 14 september 2010VrijwilligersLeoni Zitman, DocumentalistOok freelance medewerkers, uitzendkrachten en stagiairesmaken deel uit <strong>van</strong> <strong>het</strong> bureau.De financiële administratie en de salarisadministratieworden uitbesteed aan Jac´s den Boer en Vink inHaastrecht.
Organigram Prins <strong>Claus</strong> Fonds (Engels)Board of the<strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong>DirectorInternationalAdvisory BoardManagerOperationsCommunicationsOffice AssistantAssistant to theDirector<strong>Fund</strong>raiserProgramCoordinator AwardsProgramCoordinatorProjectbureauProgramCoordinatorNetworkPartnershipsProgramCoordinator CERProgramCoordinatorApplicationsAssistant(s)113 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Internationale Raad <strong>van</strong> AdviesPrijzencommissie 2010Netwerkcommissie 2010Peter Geschiere, voorzitter, cultureel antropoloog,Universiteit <strong>van</strong> Amsterdam, Amsterdam, NederlandRahul Mehrotra, architect, urban designer, ProfessorArchitectuur aan MIT, Mumbai, India / Cambridge, VSN’Goné Fall, curator, architect, cultureel consultant,Dakar, Senegal / Parijs, FrankrijkJosé Roca, curator, Bogotá, ColombiaLaksmi Pamuntjak, dichter, schrijver, Jakarta, IndonesiëFariba de Bruin-Derakhshani is secretaris <strong>van</strong> dePrijzencommissieAdviescommissie <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> LibraryEmile Fallaux, voorzitter, voormalig hoofdredacteur VrijNederland, Amsterdam, NederlandKhaled Hroub, schrijver, journalist, Palestina/Cambridge,EngelandOkwui Enwezor, curator, Lagos, Nigeria/New York, VerenigdeStatenHou Hanru, curator, San Francisco, Verenigde StatenAlbert Ferré, redacteur bij Actar Publishers, Barcelona,Spanje, is Managing Editor <strong>van</strong> de <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> LibraryCER Stuurgroep 2010Marieke Sanders-ten Holte, voorzitter, oud-Europarlementariër en Honorair Consul voor Botswana,Aerdenhout, NederlandGeorg Frerks, Hoofd Rampenstudies, Universiteit <strong>van</strong>Wageningen, en Hoogleraar Centrum voor Conflict Studies,Universiteit <strong>van</strong> Utrecht, Den Haag, Nederland, tot 15november 2010Gerd Junne, Hoogleraar Internationale Betrekkingen aan deafdeling Politicologie <strong>van</strong> de Universiteit <strong>van</strong> Amsterdam,per 15 november 2010Ila Kasem, Directeur Van de Bunt Adviseurs voorOrganisatie en Beleid en voorzitter Marokko Fonds,Amsterdam, NederlandPaul Meijs, consultant en oud-Directeur CARE Nederland,Boskoop, NederlandMaya Meijer, kunsthistoricus gespecialiseerd inhedendaagse kunst en architectuur, directeur StichtingDen Haag Sculptuur en directeur Westergasfabriek teAmsterdam, NederlandToehoorders bij de StuurgroepvergaderingenSjoerd Koopman, Coördinator Professionele Activiteiten bijde International Federation of Library Associations(IFLA), te Den HaagEls <strong>van</strong> der Plas, Directeur Prins <strong>Claus</strong> Fonds, Amsterdam,NederlandEléonore de Merode is secretaris <strong>van</strong> de CER stuurgroepShahidul Alam, oprichter en directeur <strong>van</strong> DRIK PictureLibrary, Dhaka, BangladeshPeter Karanja, directeur Mathare Youth Sports Association(MYSA), Nairobi, KeniaCecilia Kenning, voorzitter Asociación Pro Arte y Cultura(APAC), St. Cruz de la Sierra, BoliviaFelix Madrazo, SuperSudaca, Latijns-AmerikaOdile Gakire Katese, co-directeur Centre Universitaire desArts, Butare, RwandaLy Daravuth, directeur Reyum Institute, Pnom Penh,CambodjaZeina Arida, directeur <strong>van</strong> de Arab Image Foundation,Beirut, LibanonDavide Quadrio, mede oprichter en directeur <strong>van</strong> ArtHub,Bangkok, Thailand/ ChinaEtienne Minoungou, Compagnie Falinga, Ouagadougou, BurkinaFasoJosé-Carlos Mariategui, Jorge Villacorta, Alta TecnologiaAndina (ATA), Lima, PeruYto Barrada, directeur Cinemathéque de Tanger, Tanger,MarokkoLaurence Hughes, International Alliance of IndependentPublishers, Parijs, FrankrijkJosé-Carlos Mariategui, directeur Alta Tecnologia Andina,Lima, PeruConrado Uribe, hoofdcurator, Museo de Antioquia, Medellin,ColombiaLaxmi Murphy, Hri Institute, Kathmandu, NepalJoumana El Zein Khoury is secretaris <strong>van</strong> deNetwerkcommissie114 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Het Prins <strong>Claus</strong> Fonds ondersteunde met <strong>het</strong> Bakassi Peace Project vele activiteitendie mensen dichter tot elkaar moesten brengen115 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Representatie en werkbezoeken <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds in 2010Vertegenwoordiging <strong>van</strong> <strong>het</strong> Fonds in andere organisaties,bij symposia en debattenDe leden <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong>, Directeur en medewerkersvertegenwoordigen <strong>het</strong> Fonds bij tal <strong>van</strong> rele<strong>van</strong>tegelegenheden, spreken of nemen deel aan symposia endebatten, treden op als adviseur, hebben zitting inbesturen. De <strong>Bestuur</strong>sfuncties die Els <strong>van</strong> der Plasbekleedt, versterken <strong>het</strong> netwerk <strong>van</strong> de Directeur endaarmee <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds. Van der Plas begeeftzich in de culturele en zakelijke top <strong>van</strong> Nederland evenalstussen de nieuwe initiatieven die intercultureleuitwisseling bevorderen. In <strong>het</strong> kader <strong>van</strong> de verschillendeprojecten en commissievergaderingen ondernamen deprogrammacoördinatoren tal <strong>van</strong> reizen. Debestuursvoorzitter, Lilian Gonçalves-Ho Kang You, is lid <strong>van</strong>diverse culturele instellingen als de Nieuwe Kerk en <strong>het</strong>Concertgebouw, Sadik Harchaoui is lid <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>Bestuur</strong> <strong>van</strong><strong>het</strong> Rode Kruis, Peter Geschiere is lid <strong>van</strong> de <strong>Bestuur</strong>sraad<strong>van</strong> <strong>het</strong> International African Institute in Londen.Deze functies versterken <strong>het</strong> netwerk <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins<strong>Claus</strong> Fonds.Overzicht <strong>van</strong> representatie en werkbezoekenIn dit overzicht worden niet de commissievergaderingengespecificeerd, deze staan reeds in <strong>het</strong> hoofdstuk <strong>van</strong> deprogramma’s vermeld. Ook staan niet de representatie bijdoor <strong>het</strong> Fonds geïnitieerde activiteiten gespecificeerd.12 januari: Els <strong>van</strong> der Plas leidde een workshop bij deCasusbijeenkomst <strong>van</strong> bestuur <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fondsbij Atana in Amsterdam.14 januari: Els <strong>van</strong> der Plas woonde de opening <strong>van</strong>internationaal literatuurfestival Winternachten bij in DenHaag.26 januari: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij de uitreiking<strong>van</strong> de <strong>Prince</strong>ss Margriet Award for cultural diversity inBrussel.1 februari : Els <strong>van</strong> der Plas opende de beurs NYSE op <strong>het</strong>Beursplein in Amsterdam.4 februari: Sebas <strong>van</strong> der Sangen en Els <strong>van</strong> der Plas warenaanwezig bij <strong>het</strong> Goed Geld Gala <strong>van</strong> de Nationale PostcodeLoterij in Utrecht.5 februari: Els <strong>van</strong> der Plas en Eléonore de Merode namendeel aan de expertmeeting over de rol <strong>van</strong> cultuur naconflicten en rampen, die was georganiseerd door deNederlandse Nationale UNESCO Commissie in Den Haag. Els<strong>van</strong> der Plas hield de thematoespraak “Waarom <strong>het</strong>belangrijk is om na conflicten en rampen aandacht tebesteden aan cultuur” (“Why it is important to payattention to culture in post-conflict and post-disastersituations”). Eléonore de Merode was lid <strong>van</strong> de werkgroepdie de expertmeeting voorbereidde. Ook werden tweecasestudy’s <strong>van</strong> CER gepresenteerd door partners uitGeorgië en Indonesië.23-25 februari: Els <strong>van</strong> der Plas besprak de samenwerkingmet <strong>het</strong> World Monuments <strong>Fund</strong> in New York.4-9 maart: Els <strong>van</strong> der Plas hield een speech bij deprijsuitreiking aan Prins <strong>Claus</strong> laureaat Liang Shaoji diewerd gehouden in samenwerking met de Nederlandseambassade, op <strong>het</strong> moment dat <strong>het</strong> Nederlandsecultuurhuis opende in Sjanghai.116 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 201011 maart: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij de viering <strong>van</strong>100-jarig bestaan KIT in Amsterdam.13 maart: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij de opening<strong>van</strong> de TEFAF Maastricht, een <strong>van</strong> de Torchbearers <strong>van</strong> <strong>het</strong>CER programma <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds.30 maart: Voor de <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> Chair inaugurele rede doorDr. Patricia Almeida Ashley was Els <strong>van</strong> der Plas aanwezigbij <strong>het</strong> Institute for Social Studies, Den Haag.31 maart: Els <strong>van</strong> der Plas gaf een college aan de UVA overkunst en recht in <strong>het</strong> kader <strong>van</strong> de Prins <strong>Claus</strong> Fondsactiviteiten bij de kunst en recht faculteit.31 maart: Els <strong>van</strong> der Plas participeerde in deexpertbijeenkomst <strong>van</strong> de Raad voor Cultuur in Amsterdam.9 april: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij een Expertmeetingmet wethouder Gehrels <strong>van</strong> de Gemeente Amsterdam overmogelijk nieuw letterenfestival met experts op <strong>het</strong> gebied<strong>van</strong> de letteren en culturele evenementen.12 april: Els <strong>van</strong> der Plas gaf een gastcollege aan deReinwardt Academie studenten over duurzaamheiden cultuurbeleid in Amsterdam.12-15 april: Els <strong>van</strong> der Plas nam deel aan <strong>het</strong> Bellagiosymposium over Design for Social Change, Italië,medewerking aan de 2 dagen durende conferentie diebesprak hoe om te gaan met design for social changein een sociale en museale context.21-22 april: Els <strong>van</strong> der Plas verzorgde een college over<strong>het</strong> beleid en de activiteiten <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fondsaan The American University Parijs, bij de colleges <strong>van</strong>Yudhisuthir Raj Isar.26 mei: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij de Verkuyllezingdoor Herman Wijffels, De waarde <strong>van</strong> wij, over empathiein een mondiale samenleving, Utrecht.17 augustus: Els <strong>van</strong> der Plas nam deel aan een overlegmet Kunststiftung NRW, Mondriaanstichting en Fonds voorde Podiumkunsten met <strong>het</strong> Goethe Instituut over mogelijkesamenwerking in Amsterdam.19 augustus: Els <strong>van</strong> der Plas nam deel aan een overleg over<strong>het</strong> beleid betreffende cultuur & ontwikkeling bij <strong>het</strong>Ministerie Buitenlandse Zaken met Hivos, Hubert Bals Fonds e.a.26 augustus: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij de uitreikingAmsterdamse Kunstprijzen, met een activiteit uit <strong>het</strong>internationale kunstprogramma dat <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fondssamen met <strong>het</strong> Amsterdams Fonds voor de Kunstorganiseert, Amsterdam.2 september: Els <strong>van</strong> der Plas nam deel aan de bijeenkomstover <strong>het</strong> Afghanistan Nationaal Museum, in <strong>het</strong> GoetheInstituut in München met internationale musea andculturele instellingen. Doel was <strong>het</strong> werven <strong>van</strong> inhoudelijkeen financiële steun voor <strong>het</strong> museum.15-16 september: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij deopening <strong>van</strong> de tentoonstelling The Future of Tradition -The Tradition of Future 100 Years After the Exhibition“Masterpieces of Muhammadan Art” in <strong>het</strong> Haus der Kunstin München.19-20 september: Els <strong>van</strong> der Plas gaf een presentatiebij de ACT2 conference over Cultuur en Conflict in Genève.22 september: Els <strong>van</strong> der Plas nam deel aan de strategiebijeenkomst cultuur & ontwikkeling georganiseerd door<strong>het</strong> Nederlands Fonds voor de PodiumKunsten over <strong>het</strong>internationaal cultuur beleid en <strong>het</strong> beleid <strong>van</strong> cultuuren ontwikkeling.6 oktober: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij de specialevergadering <strong>van</strong> de Gemeenteraad: de Staat <strong>van</strong> de Stadbij de Gemeente Amsterdam.7 oktober: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij de uitreiking
<strong>van</strong> de Erasmusprijs 2010 in <strong>het</strong> Concertgebouw Amsterdam.13-16 oktober: Els <strong>van</strong> der Plas reikte op invitatie een <strong>van</strong>de Curry Stone Design prijzen uit in <strong>het</strong> gebouw <strong>van</strong> Googlein New York. Zij maakte gebruik <strong>van</strong> <strong>het</strong> bezoek om devolgende organisaties te bezoeken: World Monuments <strong>Fund</strong>over voortgang samenwerking, Soros Foundation overmogelijke samenwerking, NL-America Foundation overmogelijke financiering, ambassaderaad Cultuur consulaat NLover samenwerking, oud jurylid Manthia Diawara bij de NewYork University, met designdeskundige William Drenttel.29 oktober: Eléonore de Merode hield een lezing overculturele noodhulp en humanitaire hulpnetwerken voor dedeelnemers aan de internationale cursus “Eerste hulp voorcultureel erfgoed in tijden <strong>van</strong> conflicten” (“First Aid toCultural Heritage in Times of Conflict”) die werd gehoudenin <strong>het</strong> ICCROM (International Centre for the Study of thePreservation and Restoration of Cultural Property) in Rome.2 november: Els <strong>van</strong> der Plas was aanwezig bij de Forumjaarlezing , Waar zijn wij bang voor? De extreme ander inons midden in <strong>het</strong> Museum voor Communicatie in Den Haag.4 november: Els <strong>van</strong> der Plas adviseerde inzakecultuurbeleid 2013-2016 bij de bijeenkomst <strong>van</strong> de Raadvoor Cultuur.30 november: Els <strong>van</strong> der Plas gaf een presentatie aanstudenten Cultuurwetenschap over activiteiten Prins<strong>Claus</strong> Fonds op de Universiteit <strong>van</strong> Amsterdam.11 december: Deborah Stolk gaf een presentatie over<strong>het</strong> belang <strong>van</strong> cultureel erfgoed tijdens de conferentie“Bridging Culture and Development between Somalilandand the Netherlands: Summing up the Yearly CulturalActivities”, die plaatsvond in Utrecht en werd georganiseerddoor organisaties die zich inzetten voor Somaliland.117 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Percentages of Budget of Program Activities Allocated in 2010 by ContinentWorld 30% Africa 16%Latin America 16%Asia 35%Caribbean 3%Amount and Percentages of Budget of Program Activities Allocated in 2010 and from 2005 to 2009 by Continent2010 2009 2008 2007 2006 2005€ % € % € % € % € % € %Africa 596.326 21 520.721 16 962.247 28 90<strong>1.</strong>433 27 960.434 32 <strong>1.</strong>148.526 39Asia 769.270 27 <strong>1.</strong>165.505 35 893.152 26 903.992 28 513.003 17 302.267 10Caribbean 110.395 4 103.005 3 88.880 3 9<strong>1.</strong>323 3 77.000 3 52.685 2Latin America 668.887 24 522.166 16 683.199 19 536.250 16 213.081 7 328.035 11World (1) 658.238 24 967.967 30 828.326 24 853.456 26 <strong>1.</strong>206.635 41 <strong>1.</strong>098.379 37Totaal 2.803.116 100 3.279.364 100 3.455.804 100 3.286.454 100 2.970.153 100 2.929.892 100<strong>1.</strong> World concerns activities in the field of intercultural and intercontinental exchangesthat do not pertain to a particular continent or region.118 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Percentages of Budget of Program Activities Allocated in 2010 by Primary Disciplinemusicmedia/journalismsporttheatrefilm relatedaudiovisualvisual artsliteraturearchitecturephotographyphilosophydesigncultural heritagedanceculture anddevelopmentAmount and Percentages of Budget of Program Activities Allocated in 2010 and from 2005 to 2009 by Primary Discipline2010 2009 2008 2007 2006 2005€ % € % € % € % € % € %DisciplineAudiovisual 218.716 8 278.197 9 479.884 14 79<strong>1.</strong>881 24 244.810 8 92.680 3Visual arts 289.006 10 50<strong>1.</strong>655 15 628.126 18 322.218 10 524.867 18 382.111 13Architecture 29.500 1 18<strong>1.</strong>600 6 0 0 52.792 2 0 0 190.300 6Cultural heritage 78<strong>1.</strong>395 29 84<strong>1.</strong>534 26 479.152 14 234.647 7 358.901 12 31<strong>1.</strong>500 11Culture and 533.783 19 546.772 17 762.248 22 863.860 26 823.910 28 856.969 29developmentDance 74.037 3 6<strong>1.</strong>770 2 150.580 4 298.996 9 68.733 2 200.650 7Design 6<strong>1.</strong>030 2 43.025 1 63.058 2 5<strong>1.</strong>670 2 126.405 4 37.350 1Philosophy 0 0 895 0 <strong>1.</strong>965 0 <strong>1.</strong>060 0 0 0 20.000 1Photography 70.500 2 11<strong>1.</strong>395 3 108.825 3 39.979 1 38.108 1 510 0Literature 273.852 10 300.896 9 133.981 4 65.304 2 166.498 6 122.964 4Media/journalism 315.644 11 133.290 4 65.160 2 168.786 5 45.000 2 108.658 4Music 58.393 2 15<strong>1.</strong>935 5 182.050 5 208.026 6 214.103 7 32<strong>1.</strong>300 11Sport 39.000 1 12.000 0 20.000 1 25.800 1 0 0 25.000 1Theater 4<strong>1.</strong>260 2 114.400 3 380.775 11 16<strong>1.</strong>435 5 358.818 1 259.900 9Film- related 17.000 0 12Totaal 2.803.116 100 3.279.364 100 3.455.804 100 3.286.454 100 2.970.153 100 2.929.892 100119 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
120 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Landen waar <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> Fonds actief isGrijs = Projecten gesteund en prijzen toegekend sinds de oprichting <strong>van</strong> <strong>het</strong> Prins <strong>Claus</strong> FondsStippen = Netwerk samenwerkingen (basislocatie)
Meerjarenoverzicht 2002 tot en met 2011Realisatie Realisatie Realisatie RealisatieBedragen x € <strong>1.</strong>000 2002 2003 2004 2005OpbrengstenFinanciële bijdrage overheid 3.403 3.403 3.404 3.403Bijdragen derden en rente 737 632 710 714Totaal opbrengsten 4.140 4.035 4.114 4.117KostenAlgemeen (overhead) 546 548 656 623Uitvoering programma's 3.231 3.535 3.635 3.334Totaal kosten 3.777 4.083 4.291 3.957Vrijval voorziening 0 270 0 0Exploitatiesaldo 363 222 -177 160Verdeling exploitatiesaldo· continuïteitsreserve 0 313 50 50· bestemmingsreserves 0 0 0 109· bestemmingsfondsen 0 0 0 0· overig vrij besteedbaar vermogen 363 -91 -227 1Totaal 363 222 -177 160* In 2009 is de methodiek <strong>van</strong> kostenverdeling gewijzigd. Als gevolg hier<strong>van</strong> zijn de cijfers tot en met 2008 voorde verdeling <strong>van</strong> de kosten naar algemeen en uitvoering programma's niet te vergelijken met de cijfers 2009 en later.122 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
TotaalRealisatie Realisatie Realisatie Realisatie Begroot Begroot 2002 t/m2006 2007 2008 2009 2010 2011 20113.404 3.553 3.753 4.053 3.903 3.903 36.183756 831 820 798 <strong>1.</strong>075 <strong>1.</strong>125 8.2484.160 4.384 4.573 4.851 4.978 5.028 44.431655 669 774 387 462 485 5.8903.458 3.679 3.825 4.402 4.406 4.537 38.0084.113 4.348 4.599 4.789 4.868 5.022 43.8980 0 0 0 0 0 27047 36 -26 62 110 6 80350 50 50 50 50 50 713-109 23 -15 51 0 -59 00 310 -43 -67 -55 -55 90106 -347 -18 28 115 70 047 36 -26 62 110 6 803123 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Overview of the programme activities in 2009 sorted by disciplineDiscipline Country Continent Project namecultural heritage Ghana Africa The restoration of the Bume old cementaryin Santro kofi-Bume, Ghanacultural heritage Buthan Asia Restoration of Trashigang Dzong (fortress)in Trashigang District, Bhutancultural heritage Worldwide Worldwide Partnership with World Monuments <strong>Fund</strong>cultural heritage Mongolia Asia Stabilisation of the Mongolian NationalModern Art Gallerycultural heritage Haiti Caribbean Damage Assessment mission on theGingerbreadhouses, Port-au-<strong>Prince</strong>cultural heritage Vietnam Asia The emergency restoration of the historicNguyen Thai Hoc house in Hoi An, Vietnamcultural heritage Burkina Faso Africa Stabilisation and preservation of theMusic Museum in Ouagadougoucultural heritage Haiti Caribbean Follow-up emergency rehabilitation ofCroix-4 voodoo sanctuaries in Noaillescultural heritage Honduras Latin America Follow-up Episcopal Palace of Comayagua,Hondurascultural heritage Tunesia Africa Rehabilitation and conservation of thelibrary collection of I.B.L.A., Tuniscultural heritage Vietnam Asia The restoration of the traditionalGuoil house, Doi Villagecultural heritage India Asia Damage assessment mission to floodaffected villages of Ladakh, Indiacultural heritage Afghanistan Asia Stabilisation and Restoration of the KhistiKopruk Hamam, Kholm, Balkh provincecultural heritage Somalia Africa Sacred Architecture of Somaliland: Researchon Damages and Conservation Assessmecultural heritage Myanmar Asia Damage Assessment Mission to FloodAffected Villages in Rakhine State, Myanmarcultural heritage Malawi Africa The rehabilitation of the museum buildingsand collection of CMCK, Malawicultural heritage Chile Latin America Rehabilitation of the San Saturnino Church,Santiago, Chilecultural heritage Haiti Caribbean Establishment of a Treatment Centreto safeguard library and archive collectionscultural heritage Kenia Africa The rehabilitation of the Kariandusi historicsite museumcultural heritage Colombia Latin America Emergency Restoration of the‘Albarrada’-wall, Santa Cruz de Mompox,Colombiacultural heritage Argentina Latin America Restoration of the Ricardo GuiraldesGaucho Museum, San Antonio de Areccultural heritage Kyrgyzstan Asia Rehabilitation of the Presidential ChamberOrchestra Manas, Kyrgyzstanculture and development Worldwide Worldwide PCF-AFK Discoursart Worldwide Worldwide Gallery: Santu Mofokeng & Sammy Baloji,African Film book launchart Worldwide Worldwide Gallery Tentoonstelling Dinh Q. Lêphotography Iran Asia Teheran: Art and Documentary from Iranphotography Iran Asia Bam Photo Rescue Projectcultural heritage Vietnam Asia Nguyen Quang Phung Monographphotography Singapore Asia Contemporary Photography in South East Asiacultural heritage, art, Colombia Latin America Network proposal Museo de Antioquiaculture and developmentmedia / journalism Nepal Asia Network Proposal The Southasia Trustculture and development Worldwide Worldwide PCF Network Developmentliterature Ecuador Latin America Poesia mano a manoculture and development Palestinian Territories Asia Atlas Projectmusic Mauritania Africa Waraba Promotioncultural heritage Sudan Africa IAAS emergency aid124 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Amount in Euro Description9000 Restoration of the Bume old cemetary in Santrokofi-Bume, Volta region, Ghana. Torrential rainfallcaused severe flooding from March-August 2009 and affected the old Bume cemetery17500 Restoration of the Trashigang Dzong (fortress and temples) in Trashigang District which wasdestroyed in the earthquake which devastated Eastern Bhutan on 21 September 2009100000 Allocation of matching funds of 500,000 USD over a three year period (2009-2011), in particular forprojects in Bhutan, Indonesia and Pakistan35000 Stabilisation of the Mongolian National Modern Art Gallery in Ulaanbaatar,after a fire on 17 May 20094450 Damage assessment mission on the Gingerbreadhouses in Port-au-<strong>Prince</strong>,following the earthquake of 12 January 201022000 Emergency restoration of the historic Nguyen Thai Hoc house in Hoi An, wrecked by the Typhoon'Ketsana' of 28 September to 2 October 200935000 Stabilisation and preservation of the Musee de la Musique in Ouagadougou, damaged by exceptionalheavy rainfall on 1 September 200911900 Follow-up on the emergency rehabilitation of 4 Voodoo sanctuaries just renovated in Noailles/des-Bouquets affected by the earthquake of 12 January 201010000 Follow-up emergency stabilisation of the Episcopal Palace of Comayagua by placing a urgency roof,hit by the earthquake of 15 April 200935000 Rehabilitation and conservation of the library collection of the Institut des Belles Lettres Arabes,because of a fire on 5 January 20105050 Restoration of the traditional Gouil House in Doi Village, wrecked by the Typhoon 'Ketsana' of 28September to 2 October 2009.5000 Damage assessement mission to the Ladakh region, affected by floods and mudslides of 5 August 201029000 Stabilisation and restoration of the Khisti Kopruk Hamam in Kholm, severely flooded in May 201010000 Assessment mission on damages to and conservation of sacred architecture of Somaliland, becauseof ongoing destruction1350 Damage assessment mission to Rakhine state, flooded because of Cyclone 'Giri' on 22 October 201027000 Rehabilitation of the buildings and collection of the Cultural & Museum Center Karonga, affected bya series of 30 earthquakes between 6 and 20 December 200925000 Rehabilitation of the San Saturino Church in Santiago, struck by an earthquake on 27 February 201035000 Establishment of a treatment centre for safeguarding libraries and archive collectionsin Port-au-<strong>Prince</strong>, in response to the earthquake of 12 January 2010.18000 Rehabilitation of the Kariandusi historic site museum, which suffered from heavy rainsin March and April 201035000 Emergency restoration of the ‘Albarrada’-wall in Santa Cruz de Mompox to protect the city fromflooding by the river Magdalena, whose level is raised by continous rains in March-May andSeptember-November 2010.35000 Restoration of the Ricardo Guiraldes Gaucho Museum in San Antonio de Areco, severly floodedon 26 December 200918000 Rehabilitation of the Presidential Chamber Orchestra Manas; their office was looted during theviolent uprisings of 7 and 8 April 201010850 Discussions, lectures and meetings about Sapeurs with students in the field of design24900 Exhibitions organized by the <strong>Prince</strong> <strong>Claus</strong> <strong>Fund</strong> in the PCF Gallery and in the Brakke Grond, Amsterdam15000 Exhibition of artist Dinh Q. Lê1000 Promotional costs for Transit Teheran publication2000 Publication on photography archives from the city Bam, before the earth quake in 20037612,5 Publication on Vietnamese artists10000 Publication on Contemporary Photography in South East Asia180032 Network partnership180000 Network partnership37838 Meetings and events related to the Network Partnerships program13400 Rescue of sound memory of Ecuadorian poetry20100 Creation of a visual atlas of Palestinian Refugee Camps commencing with pilot projectin Shufhat Refugee Camp8000 Distribution and promotion of Mauritanian rap CD15000 Restoration and preservation of cultural heritage stored in the IAAS at the University of Khartoum125 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
theatre Philippines Asia The Post Officeart Colombia / Argentina Latin America Campo de Tejotheatre Swaziland Africa A drop in the Landmedia / journalism Kenya Africa The XYZ show follow upmedia / journalism Myanmar Asia Irrawaddy Information Exchange projectaudio-visual Uruguay Latin America C3M y Joris Ivens in Uruguaymusic Chad Africa Soongohart Peru Latin America Nazca Citydesign Worldwide Worldwide PCF-AFK Sapeurs: Gentlemen of Bacongocultural heritage, cultureand development Armenia Asia Peace Park Art Projectaudio-visual Laos Asia Théâtre d'Ombres et Cinéma TukTukmusic Worldwide Worldwide PCF-AFK Ingoma Nshyaaudio-visual,music Worldwide Worldwide PCF-AFK Sapeurs: The Importanceof Being Elegantdance Worldwide Worldwide PCF-AFK Khmeropedies I & IIdesign Worldwide Worldwide PCF-AFK Sapeurs: Fashion Battleliterature Liberia Africa Mano River Union Writers and Artists festivalculture and development Worldwide Worldwide PCF-AFK Talk Show Frontiers of Realityculture and development Worldwide Worldwide Commonwealth-PCF culture and conflictinitiative Year 1photography Mexico Latin America Goded, Mayaaudio-visual China Asia Jia Zhangkeliterature Algeria Africa Barzakhliterature Kenya Africa Kwaniart Kyrgyzstan Asia Djumaliev & Kasmalievaart Vietnam Asia Dinh Q. Lêmedia / journalism Myanmar Asia Zaw, Aungmedia / journalism Cuba Caribbean Sanchez, Yoaniarchitecture Palestinian Territories Asia Decolonizing Architectureliterature Brazil Latin America Machado, Ana Mariaaudio-visual Iran Asia Oskouei, Mehrdadaudio-visual, media / journalism Cuba Caribbean Parabola IIliterature / philosophy Mexico Latin America SP Revista de Librosart Trinidad en Tobago Caribbean Caribbean Review of Books IIliterature Argentina Latin America Experiencia de creación poéticacultural heritage Mongolia Asia Documentation and Preservation ofCostume Collectionaudio-visual Argentina Latin America Familias Musicales / Cumbias Argentinasmedia / journalism Nigeria Africa Position Magazine developmentliterature Mexico Latin America Casa Refugio Citlaltépetl A.C.audio-visual Palestinian Territories Asia Electronic 3D space-Art Gallerydance Uruguay Latin America Autopsiaart Eritrea Africa Art Piecesliterature and art South Africa Africa Chimurenga Magazineaudio-visual Ecuador Latin America Diccionario de Videoartistas del Ecuadoraudio-visual Brazil and Senegal Africa and Felipe Peres and Abdulaye Kane to AmsterdamLatin Americamedia/journalism Pakistan Asia Rumana and Mukhtar Husain to the Netherlandsart Kenya Africa Peterson Kamwathi Waweru to Amsterdamdance Colombia Latin America Nemesio Berrio Guerrero to Senegalart China Asia Guangzhou participants to Kinshasamusic Afghanistan Asia 7th International Music Festival Nauroz 2010art Argentina Latin America Urra ticketsart Zambia, Ethiopia Africa Bamako Symposium On The Artsand Chaddesign Cameroon Africa Festival International de la Caricatureet de l'Humour de Yaoundé (Fescarhy 2010)art Bangladesh Asia Mahbubur Rahman to Italy126 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
2432 Travel from the Comoros to Brazil in relation to an exchange program with CEIA1400 Travel from Ethiopia to China in relation to the One Minutes exhibition745 Travel from India to the Netherlands in relation to the project ‘Views on the West’2432 Travel from Moroni, Comoros, to Brazil in relation to an exchange program with CEIA1400 Travel from China to the Netherlands in relation to the CinemAsia Filmfestival966 Travel to The Netherlands in relation to the Latin American Film Festival.1001 Travel from Nairobi, Kenya to the Netherlands in relation to the Veerstichting Symposium2550 Travel from Kenya, to Medellin, Colombia, in relation to the XX International Poetry Festival of Medellin4500 Travel Colombia to China in relation to the Shanghai Expo2755 Travel from Guinea to Colombia in relation to the XX International Poetry Festival of Medellin1990 Travel from Myanmar to Vietnam in relation to an art exchange2338 Travel from Argentina, Cuba and Brazil to Chile in relation to the Interface project2270 Travel from Kenya to the Netherlands in relation to promotion tour2002 Travel from Morroco to Colombia in relation to the XX International Poetry Festival of Medellin545 Travel from Cuba to Colombia in relation to the XX International Poetry Festival of Medellin975 Travel from Argentina to the U.S.A. in relation to the 2010 Dance Omi International workshop1590 Travel from Ulaanbaatar, Mongolia, to The Netherlands, to give live demonstration of ink paintingon felt during the second edition of the ETFAM (European Ethical and Fair Trade Market Place)3000 Travel from China to the Netherlands in relation to the Julidans Festival 20101621 Travel from Uganda to the Watermill International Summer Program USA545 Travel from Armenia to France in relation to the ‘Not valid from’ exhibition project3025 Travel of African video artists to IFFR2360 Travel from South Africa to the Netherlands in relation to the Afrovibes Festival 20101470 Travel from Peru to the Watermill International Summer programme917 Travel to The Netherlands to attend speed dating event2006 Travel from Brazil to Palestine in relation to the Al-Mahatta Gallery International Artists Workshop3539 Travel to Spain in relation to a symposium organized by Manifesta .2544 Travel from Suriname, Peru and Curacao to Mexico in relation to the VN Climate Conference 2010.3000 Travel from Gabon and Cameroon to Chad in relation to the Festival NdjamVI3000 Travel from Cameroon, Burkina Faso and inside Nigeria, to Lagos, Nigeria in relation to Trufesta 20101126 Travel from Myanmar to Israel in relation to the ZAZ Festival850 Travel to The Netherlands to attend speed dating event11383 Improve the performance of the youth musical band "Karakeeb" and support their musicalperformances in Palestinian Territories20000 International workshop in rural areas of Colombia24000 A carnival canoe race, a choral music display, traditional dance exhibition for women, and a footballcompetition for youth that will bring together inhabitants from the 3 contentious villages in Bakassi12000 Support for the festival and meetings on Video-dance in Buenos Aires24800 Conference, exhibition and publication of South Asian cultural experts17000 5th International Summer Seminar for Art Curators in Yere<strong>van</strong> and organize a partner’s meeting15000 Residence of Ecuadorian and Peruvian artists in a border region15000 Series of cultural activities and productions in the streets of the low income neighbourhood of El Alto13500 First symposium and exchange on contemporary Latin American jewellery design in Mexico City13050 Setting up of a mobile cinema in Palestinian refugee camps15000 Organization of a commemorative programme regarding the mass killings committed in the FootballStadion of Kibuye during the Rwandan Genocide in 199417000 3rd edition of the first independent non-profit creative documentary event in Syria, that includefilm screenings, debates, publications and capacity building15000 International meetings on multimedia and digital tools in Senegal and Mali23000 Seeding activities of the ground-breaking IFCHINA Museum of Memories in the symbolic Ji’an City,cradle of the Maoist revolution20500 Support for African and Caribbean artists in residency at Moengo/Marowijne, Surinam7000 Blue Wind -international Art event during 5-days in Yangon15000 Audio-visual training for youth in four villages in Surinam for the eventual realization of shortproduction for TV programs20000 A three day festival and workshop that brings together poets and visual artists to explore therelationship between visual art and poetry9000 Symposium on archival and documentation initiatives with a strong focus on burgeoninghistoriography projects in the Middle East129 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
art Mongolia Asia Open Academy Ulaanbaatar 2nd yearmedia / journalism Afghanistan Asia Bamyan Photography Projectand photographyphotography Congo-Brazzaville Africa Atelier interculturel, rechercheet photographieaudio-visual Brasil Latin America Videobrasil Residency Programme 2010-2011dance,music Philippines Asia Reconfiguring the Body for New Realitydance Burkina Faso Africa Residence de creation du solo ‘Seul’design Morrocco Africa Semaine de la Mode FestiMode Casablancadance Burkina Faso Africa Spectacle Dans un s’y mettreaudio-visual Uruguay Latin America Efecto Cine Latinamerican NETphotography Ethiopia Africa Addis Ababa Photography Festivalmusic Guinea Africa Le Rap aussi 2010dance and music Congo Africa 5 jours pour 50 ansdesign Peru Latin America Todos Somos Daterosaudio-visual Cuba Caribbean Time_Frame Commecting la Ha<strong>van</strong>aart Colombia Latin America Plataforma Chocó130 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
18000 Open Academy Ulaanbaatar (OAU) comprises lectures, workshops, and projects focused on localtraining for Mongolian cultural development24500 Training of 12 youth photographers and journalists from 5 different provinces of the centralhighland of Afghanistan for three months in Bamyan city8000 Organization of an intercultural workshop and exhibition16000 Residencies for Brazilian and African artists within the framework of Southern Panoramas - 17thInternational Electronic Art Festival16000 Dance residency to build the framework of Reconfigure the Dancing “Body” for 21st century2800 The creation of a dance performance “Seul” of the compagnie Sombo16000 Publication of a ‘Look Book’ containing the collection 2011 of all participants in the Festival6250 Costs for choreography and administration during a dance performancePercentages of Budget of Program Activities Allocated in 2010 by Continent24000 Creation of a Latin American network of public film exhibitions24500 First international photography festival promoting photography in Africa through exhibitions,conferences, workshops and publications12720 Participation of the group Daara J in the ninth edition of African Rap Festival with the theme:National Reconciliation, Unity and Solidarity7500 Festival in Kisangani to celebrate 50 years of independence of Congo8000 Design, programming and implementation of a virtual platform on participatory urban design13000 Workshops with young Cuban audio visual artists22000 Three artist-led projects in Chocó, Cali and Medellín including workshops, presentations,symposium and a publication131 Prins <strong>Claus</strong> Fonds Jaarverslag 2010
Prins <strong>Claus</strong> FondsHerengracht 6031017 CE Amsterdamtelefoon +31 20 344.9<strong>1.</strong>60telefax +31 20 344.9<strong>1.</strong>66info@princeclausfund.nlwww.princeclausfund.org© Prins <strong>Claus</strong> Fonds, Amsterdam, april 2011ISBN/EAN: 978-90-76162-20-1Eindredactie en productiebegeleiding:Mette Gratama <strong>van</strong> Andel, Prins <strong>Claus</strong> FondsOntwerp: Irma Boom OfficePrint: Rijnja Repro
Cultuur is eenbasisbehoefte
Change language