Isolatiesystemen voor platte daken - Foamglas

Isolatiesystemenvoor platte dakenwww.foamglas.bewww.foamglas.nl

InhoudPlat dak met grote toekomst 4Tal van toepassingen 7Kompaktdak met schutlaag 9Kompaktdak als terrasdak 11Groendak 20Waterdak 24Kompaktdak als parkeerdak 25Kompaktdak zonder afwerking 27Opbouw van platte daken: de mogelijke systemen 31Gebruiksfuncties en constructietypes 35Voordeel voor iedereen 39Preventieve bescherming tegen brand 41Positieve ecobalans 433

1Plat dak met grote toekomstHet dak is zonder twijfel het belangrijkste buitenelementvan een gebouw. De vereisten zijn dan ook klaar en duidelijk:het moet stevig, dicht en blijvend veilig zijn.Concreet moet de doeltreffendheid van een dak – ookhet platte – gegarandeerd zijn gedurende de volledigegebruiksduur van het gebouw, dus voor verscheidenedecennia of generaties. Platte daken zijn veel degelijkerdan hun reputatie doet vermoeden. Indien ze correct zijnuitgevoerd, gaan ze vele tientallen jaren mee en biedenze op esthetisch, economisch en ecologisch vlak talrijkevoordelen. Precies dat zijn de kwaliteiten van platte dakendie zijn geïsoleerd volgens het Kompaktdaksysteem vanFOAMGLAS ® .Getest gedurende vele decenniaEen van de bekendste en vurigste pleitbezorgersvoor platte daken was deberoemde architect Le Corbusier. In dejaren ‘50 kwam de doorbraak. Uit dieperiode dateren platte daken die zijn geïsoleerdvolgens het Kompaktdaksysteemvan FOAMGLAS ® .Vandaag hebben deze daken nog niksaan doeltreffendheid ingeboet. Ze zijnhet levende bewijs dat hun levensduurgemiddeld 40 à 50 jaar bedraagt. Na aldeze decennia zijn de Kompaktdakenvan FOAMGLAS ® nog altijd perfectdroog en efficiënt.1 Kantoor, Brugge, België2 Hogeschool, Aalst, België3 Watertoren, Leudelange, GHLuxemburg234

Veilig en dicht, voor altijdEen plat dak laat niet alleen de volledigebenutting van de bebouwde ruimtetoe, maar ook van het dakoppervlak.Wanneer een FOAMGLAS ® Kompaktdakcorrect en zorgvuldig wordt uitgevoerd,blijft het veilig en dicht, is het volstrektongevoelig voor beschadigingen, enbiedt het unieke voordelen op het vlakvan ecologie en energiegebruik.1234 56Opbouw volgens hetKompaktdaksysteem1 drager (bv. gewapend beton)2 bitumineuze hechtlaag3 FOAMGLAS ® -isolatie(eventueel met afschot)4 tweelaagse bitumineuzewaterdichting5 beschermlaag6 afwerkingslaagOver deze troeven, samen met devele mogelijke toepassingen – terrasdak,groendak, parkeerdak… – beschikt geenenkel ander isolatiesysteem voor plattedaken.Unieke voordelen van het systeemMet het FOAMGLAS ® Kompakt dak -systeem kan met een minimum aanlagen een buitengewoon betrouwbaaren duurzaam plat dak worden gerealiseerd.Het isolatiesysteem wordt als 'Kompakt'omschreven doordat de FOAMGLAS ® -platen vol en zat (of volledig) metwarme bitumen op de betonnen dragerworden gekleefd. Ook alle voegen wordenmet bitumen gevuld. Vervolgenswordt de dakbedekking met warmebitumen op de FOAMGLAS ® -isolatielaaggekleefd. Zo ontstaat een absoluutwaterdichte isolatielaag die volledig metbitumen is omhuld en zich onderscheidtdoor zijn opbouw als één 'compactblok'.Deze methode van isoleren van dakenis alleen mogelijk met cellulair glas.Een uniek voordeel van een Kompaktdakis dat elke waterinfiltratie tussen endoorheen de verschillende lagen onmogelijkis. Bovendien is FOAMGLAS ®waterdampdicht en kan er dus absoluutgeen condensatie ontstaan. EenKompaktdak met FOAMGLAS ® -isolatiestaat borg voor een buitengewoon langegebruiksduur. Zelfs wanneer het membraanbeschadigd of versleten zou zijn,komt de doeltreffendheid van de constructieniet in gevaar. Wanneer hetsysteem toevallig zou worden geperforeerd,kan een infiltratie gelokaliseerdworden. Een eventuele herstelling iseenvoudig en niet duur.Het systeem kan ook worden toegepastop houten dragers en op geprofileerdestaalplaten. Dankzij de zeergelijkaardige lineaire uitzettingscoëfficiëntgaat cellulair glas van naturegoed samen met staal en beton.Superieure voordelenvan het materiaalFOAMGLAS ® is duidelijk superieur aanalle gangbare isolatiematerialen. Dankzijde uiterst kleine en met lucht gevuldeglascellen heeft cellulair glas een hoogisolatievermogen. Zijn hoge dichtheidzorgt dan weer voor uitstekende waardenop het vlak van geluidsdemping enbescherming tegen hitte.4 Telindus, Haasrode, België5 Museum aan de Stroom(MAS), Antwerpen, België6 Centre National del’Audiovisuel & CentreCulturel Régional deDudelange, GH Luxemburg4 5 65

FOAMGLAS ® is bovendien absoluutwater- en dampdicht: het neemt geenvocht op en inwendige condensatie isvolstrekt onmogelijk. Hierdoor is ergeen enkel risico op schimmelvorming.Eigenschappen van FOAMGLAS ®Het isolatiemateriaal is ook uitzonderlijkdrukbestendig en maatvast, zelfsbij langdurige belasting.Tel daarbij de specifieke voordelen vande ruwe grondstof: glas. Glas is onbrandbaar,vormvast, zuurbestendig en resistenttegen knaagdieren en insecten.123FOAMGLAS ® is tevens compleet vrij vanstoffen die schadelijk zijn voor mens enmilieu.4567 891 Waterdicht De hermetisch gesloten glascellen maken FOAMGLAS ® volledig ondoordringbaarvoor vocht, zowel tijdens als na de bouw. FOAMGLAS ® is volledig en blijvend waterdicht, zelfsbij overstroming. Het isolatiemateriaal is bestand tegen slagregen en neerslag, en volstrektonrotbaar. FOAMGLAS ® blijft decennialang, winter en zomer, droog en doel treffend. Vanafhet moment van de plaatsing is het isolerend effect van cellulair glas constant, en dit gedurendede hele levensduur van het isolatiemateriaal.2 Bestand tegen ongedierte De cellenstructuur van FOAMGLAS ® voorkomt elke aantastingdoor knaagdieren, micro-organismen en mieren. Dit voordeel is vooral van belang bijondergrondse toepassingen. FOAMGLAS ® vormt geen basis voor nesten, broed- of kiemplaatsen.Dat maakt het bij uitstek geschikt voor gebouwen voor de voedingsindustrie.3 Drukbestendig FOAMGLAS ® heeft een zeer hoge drukweerstand. FOAMGLAS ® is het enigeisolatiemateriaal dat zelfs bij langdurige belasting niet vervormt. FOAMGLAS ® weerstaat lastentot 160 ton/m 2 .4 Onbrandbaar Cellulair glas is onbrandbaar (Europese klassering A1), ontwikkelt geen rook,vormt geen giftige gassen, kent geen druppelvorming, en veroorzaakt geen vlamoverslag.FOAMGLAS ® kan zonder gevaar worden opgeslagen en verwerkt. Bij brand verspreidtFOAMGLAS ® geen vuur via de spouwruimte.7 Gerechtsgebouw, Gent,België5 Waterdampdicht FOAMGLAS ® is het enige isolatiemateriaal dat volstrekt waterdampdicht is.De waterdamp kan er niet indringen, en er dus ook niet condenseren. FOAMGLAS ® verhindertook het indringen van radongassen. FOAMGLAS ® kan niet vochtig worden en kan bijgevolgeveneens worden gebruikt als vochtwering.6 Maatvast Glas krimpt nauwelijks en zet ook maar heel weinig uit. De uitzettingscoëfficiëntis vergelijkbaar met die van staal en beton. Bij temperatuurschommelingen en bij wijzigingenin de luchtvochtigheid is er geen gevaar voor verzakking of open voegen.7 Ongevoelig voor chemische stoffen Puur glas kan niet worden beschadigd door chemischestoffen, meststoffen of aardolieproducten.8 Gemakkelijk te verwerken Aangezien FOAMGLAS ® is samengesteld uit glascellen metdunne wanden, is het materiaal gemakkelijk te verwerken. Eenvoudige werktuigen zoals eenhandzaag volstaan.79 Milieuvriendelijk FOAMGLAS ® is volstrekt onschadelijk voor mens en milieu. FOAMGLAS ®is een anorganisch product dat is opgeschuimd zonder cfk, hcfk of pentaan en dat geenvezels bevat die kankerverwekkend kunnen zijn. Het materiaal bestaat voor minstens 60%uit gerecycleerd glas en wordt geproduceerd met groene stroom. Na gebruik als warmteisolatiekan FOAMGLAS ® opnieuw worden gebruikt als onder andere granulaat.6

1Tal van toepassingenFOAMGLAS ® Kompaktdaken onderscheiden zich door hunvele mogelijke toepassingen. Als leefdak of parkeerdak, alswaterdak of als lichtgewicht industrieel dak op geprofileerdestaalplaten: FOAMGLAS ® heeft voor elk daktype en voorelke ondergrond de passende oplossing.'Woonruimte' in open luchtIn 'Vijf grondbeginselen voor een nieuwearchitectuur' stelde Le Corbusiervoor om het wooncomfort in steden teverbeteren door op platte daken weelderigevegetatie aan te planten. Hijbestempelde de daktuin of het dakterrasals 'de meest uitverkoren plaatsvan het huis'.Als ontspanningsruimte oefenen dakterrasseneen bijzondere aantrekkingskrachtuit. Gezien hun hogere ligginggeven ze zicht op mooie panorama’s.Wanneer een dakterras wordt beplant,ontstaat een leefruimte die nauw aansluitbij de natuur en die ook op esthetischvlak een meerwaarde biedt.Dakterrassen zijn qua planning en uitvoeringechter uitermate veeleisend.Daarom vertrouwt u het best op systemenen materialen die hun degelijkheidal vaak en langdurig hebben bewezen:het FOAMGLAS ® Kompaktdak.1 Groendak, 52 Degrees,Nijmegen, Nederland2 Brandweerkazerne,Antwerpen, België3 JOC, Gent, België237

De belangrijkste types KompaktdakenKompaktdak met schutlaag pagina 35Een Kompaktdak met schutlaag is een plat dak dat enkelvoor onderhoud betreden moet worden. Een laag kiezelzorgt ervoor dat de afdichting beschermd wordt tegenmechanische invloeden en uv-straling.Kompaktdak als terrasdak pagina 35Platte daken worden vaak gebruikt als uitbreiding van dewoonruimte of als groene zone. In dit geval kan het dakworden bekleed met een grote variatie aan materialen:keramische tegels, natuursteen …Groendak pagina 35Dakbegroening zorgt voor koelere en vochtigere lucht, filtert enbindt stofdeeltjes, en dempt verkeerslawaai. Groendaken vormentevens een waterbuffer: doordat ze een groot deel van hetregenwater opvangen, ontlasten ze de riolering. Ook beschermenze de dakconstructie tegen weersinvloeden en creëren zebijkomende leefruimte. Naargelang de soort, de hoogte en hetvereiste onderhoud van de vegetatie wordt een onderscheidgemaakt tussen een extensieve en intensieve begroeiing.Waterdak pagina 36Waterdaken zijn een relatief nieuw verschijnsel in de dakenwereld.Ze worden steeds vaker ontworpen om het hemelwaterop het dak te bufferen, zodat het rioleringsstelsel bij hevigeregenval wordt ontlast. Maar ze bieden ook nog anderemogelijkheden: ze kunnen dienst doen als waterpartij, alsbluswaterreservoir, als onderdeel van het grijswatercircuit, ofals buffer voor warmte/koude-opslag. Bijkomende voordelenvan permanent water op het dak zijn een verfrissend effect inde zomer en de beschikbaarheid van bluswater.Kompaktdak als parkeerdak pagina 36Platte daken van industriële en administratieve gebouwenen commerciële centra worden steeds vaker benut als parkeerruimte.Het berijdbare oppervlak kan bestaan uit beton,asfalt en klinkers.Kompaktdak zonder afwerking (naaktdak) pagina 37Wanneer vooral het geringe gewicht van belang is, kan wordengekozen voor een naaktdak. Naaktdaken komen goed tothun recht op staaldaken.8

Toegankelijkeen niet-toegankelijkeplattedakenHogeschool Gent, Departement Bedrijfskunde, Aalst, BelgiëArchitect Architectenbureau Serck, Gent, BelgiëBouwjaar 2004Toepassing FOAMGLAS ® T4 in afschot met ballast en terrasdakenZowel de bouwheer als de architectstreefden van meet af aan naar eenduurzaam gebouw. De bouwheerbeheert een zeer groot patrimoniumwaarvan talrijke gebouwen, zowelrenovatie- als nieuwbouwprojecten,die met FOAMGLAS ® zijn geïsoleerd. Bijde nieuwbouw van de hogeschoolcampusin Aalst werd volledig gebrokenmet het traditionele scholenconcept.Centraal staat het belang van gemeenschappelijkeruimten en ontmoetings -plaatsen. De foyer tussen het bestaandeen het nieuwe volume vervult de rol vanplein. De terrasdaken en het grote niet-toegankelijke dak werden geïsoleerdmet FOAMGLAS ® . De bouwheer verkoosFOAMGLAS ® -isolatie vanwege dezeer positieve return on investment(ROI) als gevolg van de zeer lageonderhouds kosten en de lange bewezenlevensduur.234FOAMGLAS ® -isolatie:duurzaamheid in depraktijkwww.foamglas.bewww.foamglas.nl1Opbouw1 Betonnen onderconstructie2 FOAMGLAS ® T4 volledig ver -kleefd en de naden afgedichtmet warm bitumen 110/303 Tweelaagse dakafdichting4 Kiezel9

Plat dak, metballastRegionaal Ziekenhuis Jan Yperman, Ieper, BelgiëArchitecten Boeckx architecture & engineering, Oostende, BelgiëBouwjaar 2002–2011Toepassing plat dak, met ballast FOAMGLAS ® T4+ 12 cmHet masterplan omvat zowel een uitbreidingals een herconditionering van hetbestaande ziekenhuis. Al enkele jarenvoordien bleek de oorspronkelijke dakopbouwfout te zijn en werden alle plattedaken gerenoveerd met FOAMGLAS ® -isolatie. In het verlengde van de inkomkwam een nieuwe vleugel van 7 verdiepingenwaarin hoofdzakelijk verpleegafdelingenzijn ondergebracht. Eenkleiner volume ernaast herbergt 4 verdiepingen,voor de nieuwe spoedafdeling,het operatiekwartier, de intensieveafdeling en het labo. Dankzij eendoorgedreven modulering van hetgebouw kon zeer efficiënt wordengebouwd, wat resulteerde in een aanzienlijkekostenbesparing. Alle plattedaken van de uitbreiding zijn geïsoleerdmet FOAMGLAS ® . Zowel debouwheer als de architect wilden eenduurzame dakopbouw met een minimumaan onderhoud en een maximalebedrijfszekerheid voor het ziekenhuis.Van renovatie naarnieuwbouw metFOAMGLAS ® -isolatiewww.foamglas.bewww.foamglas.nl5234Opbouw1 Betonnen onderconstructie2 FOAMGLAS ® T4+ volledig verkleefden de naden afgedichtmet warm bitumen 110/303 Tweelaagse dakafdichting4 Kiezel5 FOAMGLAS ® READY BOARD110

Plat dak,terrasdakMuseum aan de Stroom, Antwerpen, BelgiëArchitect Neutelings Riedijk Architecs, Rotterdam, NederlandStudiebureau Bureau Bouwtechiek, Antwerpen, BelgiëBouwjaar september 2006 tot februari 2010Toepassing FOAMGLAS ® T4 met tweelaagse bitumineuze dichtingIn 1998 besloot het Antwerps stads -bestuur dat er pal in de oude haven – ophet zogenaamde Eilandje – een nieuwmuseum zou komen: het MAS (Museumaan de Stroom). De werken duurden van2006 tot begin 2010. Het museumbrengt de collecties van onder anderehet Nationaal Scheepvaartmuseum, hetVolkskundemuseum en deels het museumvan het Vleeshuis bij elkaar, en vuldedie aan met stukken uit de collectieAntwerpen. Het project is een hoogstandjevan architecturaal, conceptueelen technisch vernuft. Het verwijst naarpak- of stapelhuizen van het Antwerpenvan weleer en is tegelijk een reusachtigevitrinekast: het dak en de panoramazaalbieden een fantastisch uitzicht opAntwerpen en omgeving. De museumverdiepingenzijn zo op elkaar gestapelddat er een 60 meter hoge spiraaltorenontstaat. Op de bovenste verdiepingbevinden zich de feestzaal en een sterrenrestaurantmet zicht op de Schelde.214356Een architecturaal,conceptueel entechnisch vernuft,geïsoleerd metFOAMGLAS ®www.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Hechtlaag3 FOAMGLAS ® T4 volledig ver -kleefd en de naden afgedichtmet warm bitumen 110/304 Tweelaagse dakafdichting5 Tegeldrager6 Tegels11

Plat dak,sportveld ensportterreinBrandweerkazerne Antwerpen, BelgiëArchitect Architectenteam-A, Jan Van Elzen, Antwerpen, BelgiëStudiebureau Bureau Bouwtechniek, Antwerpen, BelgiëBouwjaar oktober 2006 tot november 2008Toepassing FOAMGLAS ® T4, 2-laagse roofingbedekking en tegels (recreatiedak)Op de voormalige site van GeneralMotors aan de Noorderlaan werdbegin oktober 2006 de eerste steengelegd van de nieuwe centrale kazernevan de Antwerpse brandweer. Hetgespecialiseerd interventiemateriaaldat verspreid stond over verschillendekazernes werd in deze centrale, logistiekekazerne samengebracht. Hetcomplex bestaat uit 2 langwerpige,evenwijdig geplaatste volumes: één helftis voorbehouden voor de voertuigen enheeft twee uitrukgarages, de anderehelft herbergt opleidingslokalen, eensporthal, sanitair en verblijfsruimten.Het complex telt ook twee torens: éénvoor de administratie, de andere omte oefenen. Bij de realisatie werd veelaandacht besteed aan duurzaam bouwenen duurzaam energiebeheer.Vandaar de keuze voor duurzame isolatie,gestuurde zonwering, nachtelijkeafkoeling en het hergebruik van regenwater.32145FOAMGLAS ® -isolatie:de isolatie die inconditie blijftwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 FOAMGLAS ® T4 volledig verkleefden de naden afgedichtmet warm bitumen 110/303 Tweelaagse dakafdichting4 Tegeldrager5 Tegels12

Plat dakCentre National de l’Audiovisuel & Centre Culturel Régional de Dudelange,GH LuxemburgArchitect Paul Bretz Architectes, GH LuxemburgBouwjaar 2007Toepassing FOAMGLAS ® T4 18 cmDe CNA/CCRD is een gemeenschappelijkproject van de staat Luxemburg ende stad Dudelange. Diverse cultureleinstituten zijn hier samengebracht op14.000 m 2 . Het CNA herwerkt en archiveertfilms, geluidsopnamen en foto’svan het land. In het professionelegedeelte bevinden zich een filmstudio,een opnamestudio en een kleine cinema,alsook het volledige archief. DeMediatheek, de Medialounge en deexpositiezaal staan open voor hetpubliek. Het CCRD herbergt eenmuziekschool voor 800 leerlingen, eenrepetitiezaal voor de lokale muziekverenigingenen diverse ateliers. De concertzaalvoor 500 personen, een filmzaalmet 144 plaatsen en een restaurantworden door het CNA en het CCRDgezamenlijk gebruikt. FOAMGLAS ®helpt de duurzaamheid van het projectgaranderen door het te behoeden voorcondensatie in de isolatie. Zo kunnende bedrijfskosten van het gebouw wordenbeperkt en onaangename verras -singen worden vermeden. FOAMGLAS ®is de beste keuze om fraaie architectuurte beschermen tegen alle weers -omstandigheden.13245FOAMGLAS ® -isolatiehoudt cultuur perfectin standwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Hechtvernis3 FOAMGLAS ® T4 volledig verkleefden de naden afgedichtmet warm bitumen 110/304 Bitumineuze onderlaag5 Bitumineuze toplaag13

Plat dak,terrasdakEuropees Gerechtshof, Luxembourg Kirchberg, GH LuxemburgArchitecten Dominique Perrault Architecture, Paczowski et FritschArchitectes, m3 architectes, GH LuxemburgFotograaf G. Fessy, Parijs, FrankrijkBouwjaar 2008Toepassing FOAMGLAS ® T4 en FOAMGLAS ® S3Het Hof van Justitie van de Europesegemeenschappen was aanvankelijkgevestigd in de gebouwen van de VillaVauban in het midden van het stads -park van Luxemburg. In 1972 werd hetverplaatst naar het paleis dat werdgebouwd door de Luxemburgse regeringop het Kirchbergplateau. ArchitectDominique Perrault kreeg de opdrachtvoor het ontwerp van de vierde uitbreiding.Het project dat de regering selecteerde,bestaat uit het gerenoveerdepaleis met daarrond een ringvormigeuitbreiding en twee rechthoekige torensgelegen in de onmiddellijke nabijheidvan de Rue du Fort Niedergrünewald.De keuze voor FOAMGLAS ® -isolatie lagvoor de hand. Eigenschappen zoalsbrandwerendheid (A1) en onsamendrukbaarheid– van groot belang voorhet voorplein dat is bezaaid met torenhogeplaten – maken van FOAMGLAS ®een isolatiemateriaal dat zijn gelijkeniet kent. Dankzij zijn onveranderlijkheidverzekert cellulair glas dit architecturalehoogstandje nog een heellang leven.423567FOAMGLAS ® -isolatie:correct presteren endit op lange termijnwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Hechtlaag3 FOAMGLAS ® T4 en S3volledig verkleefd en denaden afgedicht met warmbitumen 110/304 Bitumineuze onderlaag5 Bitumineuze toplaag6 Tegeldrager7 Tegels114

Plat dak,dakterras metbetonnentegelsMuseum M, Leuven, BelgiëArchitect Stéphane Beel Architecten bvba, Gent, BelgiëStudiebureau Bureau Bouwtechniek, Antwerpen, BelgiëBouwjaar 2005–2009Toepassing dakterrassen afgewerkt met betonnen tegelsHet nieuwe museum in het centrumvan Leuven is een amalgaam van historischeen hedendaagse ingrepen. Hetresultaat is een gloednieuw museumcomplexdat de bestaande collectiebewaart, tentoonstelt en in relatiebrengt met hedendaagse kunst en tijdelijketentoonstellingen. Het museumM heeft toegang tot verschillende stratenin de stad en werd dan ook ontslotenen in het stadsweefsel geïntegreerd.Twee platte daken kregen eenbelangrijke functie: het publieksplatformaan de straatkant evenals hethoogste dak zijn ingericht als openluchtmuseum.Deze museaterrassenwerden afgewerkt met betontegels ineen groot formaat. Het hoogste terrasbiedt uitzicht over de stad Leuven. Alleterrassen werden geïsoleerd metFOAMGLAS ® ondermeer vanwege zijnunieke vermogen om grote lasten tekunnen dragen zonder enig risico opvervorming.124356FOAMGLAS ® geeft'zicht' op kwaliteit inveel omstandighedenwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Hechtlaag3 FOAMGLAS ® T4 volledigverkleefd en de nadenafgedicht met warm bitumen110/304 Tweelaagse dakafdichting5 Tegeldrager6 Tegels15

Plat dak,leefdakWoon/winkelcentrum Nieuwmarkt, Lichtenvoorde, NederlandArchitect Fame Architectuur & stedebouw, Zwolle, NederlandBouwjaar 2009Toepassing leefdak met FOAMGLAS ® T4Op het voormalig ziekenhuisterrein inLichtenvoorde heeft Fame Architectenuit Arnhem een nieuw woon- en winkel -gebied ontwikkeld. Belangrijke aandachtspuntenvoor de gemeenteLichtenvoorde, als groenste gemeentevan Nederland, waren detail en kwaliteit.Daarom werden moderne, onderhoudsvriendelijkematerialen toegepast.De appartementen met privédakterrassenbevinden zich boven bedrijfsruimtenen rondom een controledaktuin. De11101223dakconstructie torst terrassen, plantenbakkenmet bomen, struiken en hagenen een groendak. De onderliggendegeïsoleerde dakconstructie moet aldeze belastingen kunnen dragen enduurzaam blijven functioneren. Eeneventuele onvolkomenheid heeft grotegevolgen wanneer de opbouw verwijderdzou moeten worden om het probleemop te lossen. Mede daaromis gekozen voor een FOAMGLAS ®Kompaktdak waarbij de isolatielaaginclusief de dakbedekking integraaldoorloopt over het hele dakvlak.Hierdoor wordt het aantal details, endus ook het aantal risico’s, tot het minimumbeperkt.74 5 689Leefdakisolatie:multifunctioneeldankzij doorlopendeisolatielaagwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Bitumineuze primer3 FOAMGLAS ® -platen volledigverkleefd en de voegenafgedicht met warm bitumen110/304 Afsmeerlaag warme bitumen110/305 Bitumineuze dakbaan, 1ste laag6 Epdm/sbs-onderzijde, toplaag7 Terrasbestrating optegeldragers8 Onderlaag grasmat9 Grasmat, kunstgras10 Drainage en filterlaag11 Substraatlaag12 Sierbeton / natuursteenplantenbak116

Plat dak,terrasdakLuchthaven van Luxembourg, GH LuxemburgArchitect Atelier d’architecture Paczowski & Fritsch & Associés, GH LuxemburgFotografie Etienne Delorme, FrankrijkBouwjaar 2008Toepassing FOAMGLAS ® T4 18cmTwee hoofdactiviteiten van de luchthavenvan Luxemburg, met name hettransport van passagiers en een platformvoor internationaal vrachtvervoer,zijn van vitaal belang voor de handel ende economie van het land. Dankzijdeze luchthaven is Luxemburg één vande belangrijkste hoofdsteden vanEuropa en tevens één van de grootstefinanciële centra ter wereld. Aangeziende actuele en toekomstige economischecontext een continue ontwikkeling vereist,werd onder andere de infrastructuurvan de luchthaven gemoderniseerd.Naast een significante verbetering vande werkomstandigheden van het personeelwerd er extra veel aandacht besteedaan de verhoging van het comfort vande passagiers. Ook de nieuwe treinverbindingtussen de luchthaven en hetcentraal station van Luxemburg-stadbetekent voor de passagiers een belangrijkemeerwaarde. Voor het terrasdak inde periferie van het luchthavengebouwwerd FOAMGLAS ® gebruikt omwille vanzijn drukvastheid. FOAMGLAS ® beant-woordde tevens aan alle andere criteria:het is onbrandbaar (Euro klasse A1) engemakkelijk te plaatsen, en het garandeerteen optimaal resultaat dat doeltreffendblijft in de tijd.4215367FOAMGLAS ® -isolatie:als het er echt opaankomtwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Hechtlaag3 FOAMGLAS ® T4 volledig verkleefden de naden afgedichtmet warm bitumen 110/304 Bitumineuze onderlaag5 Bitumineuze toplaag6 Tegeldragers7 Tegels17

Plat dak,terrasdakWinkelcentrum, Entre Deux, Maastricht, NederlandArchitect AMA Group Architecten, Maastricht, NederlandBouwjaar 2006Toepassing berijdbaar terrasdak met FOAMGLAS ® T4, S3 en FHet winkelcentrum Entre Deux inMaastricht dankt zijn naam aan zijnligging 'tussen twee' markante punten:de Markt en het Vrijthof. Het nieuwontwikkelde winkelgebied omvat behalvehet oorspronkelijke Entre Deux-complexuit 1979 o.a. ook de Dominicanerkerkmet plein en een binnenterrein. De combinatievan woningen, winkels en horecamet de (bestaande) bebouwing is geeneenvoudige opgave geweest. Gezien decomplexiteit van het project stelde AMAGroup Architecten een aantal eisen aande geïsoleerde onderconstructies waaropeen bestrating met klinkerafwerkingis aangebracht. Hoewel het gebied uitsluitendvoor voetgangers is bestemd,zal op een aantal plaatsen de belastingtoch aanzienlijk groter zijn, bijvoorbeelddoor de hoogwerkers om de16 meter hoge glasoverkappingen tekunnen wassen, en door de bevoorradingvan de winkels en horeca.Bovendien was het tijdens de uitvoeringnoodzakelijk dat de reeds geïsoleerdedelen veilig begaanbaar bleven.Het FOAMGLAS ® Kompaktdaksysteem,met druksterktes die zijn afgestemdop de verschillende belastingsniveaus,biedt oplossingen die aan alle eisenvoldoen: een waterdichte zekerheidzonder indrukking zolang het inmiddelsmet vele prijzen bekroonde EntreDeux zal bestaan.3214 567Geïsoleerd berijdbaarterras afgewerkt metklinkers: berijdbaarzonder indrukkingwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Bitumineuze primer3 FOAMGLAS T4, S3 of Fvolledig verkleefd met warmbitumen 110/304 2-Laagse bitumineuzedakbedekking5 Drainagelaag met filtervlies6 Drukverdeellaag, zandbed7 Klinkerbestrating18

Plat dak enterrasdakenKantoorcomplex 'Het KAM-gebouw', Sint-Michiels Brugge, BelgiëArchitect Eurostation Gent, BelgiëBouwjaar 2009–2010Toepassing FOAMGLAS ® T4+ vlak en in afschot (Tapered-systeem),2-laagse roofing met tegelafwerking (publiekelijk toegankelijke daken)Het station van Sint-Michiels, aan derand van het historisch centrum van StadBrugge, was toe aan een grondigeopknapbeurt. Het werd volledig aangepastaan de hoogste comforteisen enopgewaardeerd met eigentijdse materialenen vormen. Ook de omgeving werdgrondig aangepakt. Daartoe concipieerdeEuro station een nieuwe pendelparkingvoor auto’s en fietsen. Aan de anderezijde van de sporen kwam het kantoorcomplex– het KAM-gebouw. Ook eennieuw seinhuis en een winkelcomplexmaken deel uit van dit grootschalig project.Zijn naam heeft het KAM-gebouwte danken aan zijn vorm en zijn zesbovengrondse bouwlagen. Zowel de platte,niet-toegankelijke daken als de voorhet publiek toegankelijke daken werdengeïsoleerd met vlakke FOAMGLAS ® T4-platen en met FOAMGLAS ® -platen meteen ingebouwd afschot. De ontwerpersverkozen FOAMGLAS ® omwille van zijnbewezen duurzaamheid en zijn stabiliteitin de tijd.21345FOAMGLAS ® -isolatie:een klassiek materiaalmet een veelbelovendetoekomstwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 FOAMGLAS ® T4 volledig verkleefden de naden afgedichtmet warm bitumen 110/303 Tweelaagse dakafdichting4 Tegeldrager5 Tegels19

Plat dak,groendak,parkeerdakOLV Ziekenhuis, Campus Aalst, BelgiëArchitect VK group Healthcare Roeselare, BelgiëBouwjaar 1997 tot 2009Toepassing FOAMGLAS ® T4+, verlijmdHet OLV Ziekenhuis ligt aan de randvan de stad Aalst en werd gebouwd in1904. Al bij het ontwerp van het ziekenhuisstond duurzaamheid in heteisenpakket hoog aangeschreven. Ookbij de uitbreiding met een nieuwbouwvan 45.000 m 2 stonden duurzameoplossingen centraal. Dat blijkt uit dekeuze voor groendaken, vloerverwarming,een uitgekiende isolatie endoordachte zonwering. Het meest inhet oog springt de nieuwe centraleinkom met fotovoltaïsche cellen dieniet alleen energie opwekken maarook de inkomhal vrijwaren van overmatigewarmtetoetreding. Dankzij devele jaren ervaring die de bouwheer ende ontwerpers met FOAMGLAS ® -isolatiehadden, werden alle platte daken ge -ïsoleerd met FOAMGLAS ® T4. De plattedaken kregen verschillende uitvoeringen:er zijn groendaken, parkeerdakenen terrasdaken, veelal met intensiefgebruik.312456FOAMGLAS ® -isolatieomwille van de rijkeervaringwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Hechtlaag3 FOAMGLAS ® T4 volledig verkleefden de naden afgedichtmet warm bitumen 110/304 Tweelaagse dakafdichting5 Drainagelaag6 Substraatlaag20

Plat dak, groendak(leven op daken)52 Degrees, Nijmegen, NederlandArchitect Mecanoo architecten, Delft, NederlandBouwjaar 2006Toepassing grasdak met waterbuffering met FOAMGLAS ® T4Meer dan 10.000 m 2 dakoppervlak engéén aansluiting op de gemeentelijke riolering.Dat was een van de uitdagingenbij het ontwerp van een nieuw onderkomenvoor o.a. Philips Semiconductors inNijmegen. De 86 meter hoge toren,waarvan de naam refereert naar de 52graden noorderbreedte van de locatie, isontworpen door Mecanoo architecten inDelft en telt 17 verdiepingen. Een dergelijkehoogbouw veroorzaakt door zijngeveloppervlak extra regenbelasting ophet aangrenzende dakvlak. Volgens berekeningenmoest 25 mm neerslag per m 2kunnen worden afgevoerd. Dankzij eenspeciale drainage/bufferlaag in de 6.800 m 2grasdak kan 40% van deze hoeveelheidworden gebufferd. De overige 60% vanhet regenwater wordt opgevangen ingrindkoffers aan de dakvoet en kan vandaaruit vertraagd in de grond infiltreren.Voor de opbouw van de geïsoleerdedakconstructie werd eerst overwogenom een losliggend isolatie systeem metlosliggende dakbedekking toe te passen,maar gezien het intensieve dakgebruikwas het risico op schade te groot.Daarom is gekozen voor de veiligste enduurzaamste oplossing: het FOAMGLAS ®Kompaktdaksysteem waarbij zowel dewaterdichte isolatie als de dakbedekkingslagenvolledig onderling met elkaarzijn verkleefd.98Tuindakisolatie metwaterbuffering:waterdichte zekerheidook zonderrioolaansluitingwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Bitumineuze primer3 FOAMGLAS ® -platen verkleefden de voegen afgedicht metwarm bitumen 110/304 Afsmeerlaag warm bitumen110/305 Bitumineuze dakbaan,1ste laag6 Epdm/sbs-onderzijde, toplaag7 Drainage/bufferlaag metbeschermmat en filter8 Substraatlaag9 Grasmat4 56 732121

Plat dak,groendak engeballast dakAZ Sint-Lucas Gent, project 2, BelgiëArchitect Architectenbureau De Vloed Heusden-Destelbergen, BelgiêBouwjaar 2006Toepassing FOAMGLAS ® T4+Na de fusie van een aantal ziekenhuizenwerd gestart met het masterplanom het AZ Sint-Lucas Gent te moderniserenen er diverse afdelingen en dienstenin onder te brengen. In de nieuwbouwkwamen onder andere 4verpleegafdelingen, de pediatrie, opnameen administratie, IC, de dialyse, hetoperatiekwartier, de recovery en deapotheek met distributie. Gezien hunlange en vele ervaringen hebben zowelontwerper als bouwheer gestreefd naarkwalitatieve systemen met een maximumaan zekerheid en een minimumaan onderhoud. Daardoor werden voorde platte daken FOAMGLAS ® -isolatieen een tweelaagse bitumineuze dakverdichtinggebruikt. De lager gelegendaken waarop de patiënten uitkijken,zijn extensieve groendaken. Voor eenbijkomende veiligheid inzake brandoverslagzijn de overige daken geballastedaken.312456Eenvoudigedakopbouw met eenlange staat van dienstwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Hechtlaag3 FOAMGLAS ® T4 volledig verkleefden de naden afgedichtmet warm bitumen 110/304 Tweelaagse dakafdichting5 Drainagelaag6 Substraatlaag22

Plat dak,groendak (levenop daken)Technische Universiteit Delft, NederlandArchitect Mecanoo Architecten, Delft, NederlandBouwjaar renovatie in 2009Toepassing FOAMGLAS T4+De bibliotheek van de TechnischeUniversiteit in Delft, een ontwerp vanMecanoo Architecten, werd in 1998opgeleverd en omwille van haar bijzondereconstructie bekroond met deNationale Staalprijs. De bibliotheekheeft een hellend grasdak van 5.500 m 2 ,één van de eerste grasdaken van dezegrootte. Het multifunctionele ruimtegebruikwaarvoor dit grasdak werdontworpen, bleek echter al na kortetijd mede oorzaak te zijn van diverselekkages. Door het te gebruiken alsonder meer skihelling en kampeerplaats,maar ook als gevolg van hetafschuiven van het grasdak en onvoldoendeaandacht voor juiste detailleringen,was de dakbedekking beschadigdgeraakt. Doordat aanvankelijkgekozen was voor een goedkoop losliggenddakisolatiesysteem was hetonmogelijk om de lekkagepunten tetraceren en moest de herstelling zichbeperken tot symptoombestrijding. In2006 besloot de TU dat volledige renovatiede enige goede oplossing was.Daarbij werd geopteerd voor de zekerheidvan een volledig verkleefd systeemmet FOAMGLAS ® -isolatie en zijn zowelde FOAMGLAS ® -isolatie als de dakbedekkingvolledig met elkaar verkleefd.Lekkage en verspreiding van vocht inhet systeem zijn zo volkomen uitgesloten.De nieuwe opbouw met het duurzameen ecologisch verantwoordeFOAMGLAS ® Kompaktdaksysteem werdgerealiseerd in 2009, na afloop van degarantieperiode van het oorspronkelijkedakisolatiesysteem.13294 5 6 78FOAMGLAS ® -isolatie:duurzaamheid komtaltijd op de eersteplaatswww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Bitumineuze primer3 FOAMGLAS ® -platen volledigverkleefd en de voegenafgedicht met warm bitumen110/304 Afsmeerlaag warm bitumen110/305 Bitumineuze dakbaan,1e laag6 Epdm/sbs-onderzijde, toplaag7 Drainage en filterlaag8 Substraatlaag9 Grasmat23

Plat dak,waterdakWalterboscomplex, Apeldoorn, NederlandArchitect Neutelings Riedijk Architecten, RotterdamBouwjaar 2004Toepassing FOAMGLAS ® T4Het ca. 40 jaar oude Walterboscomplexvan de Belastingdienst in Apeldoornwerd in 2004–2006 volledig gerenoveerden uitgebreid met twee torens.Rondom het geheel kwam een plintgebouwmet tuindaken en een waterdakvan 11.000 m 2 groot. Het complex is'groen' gebouwd: het is maximaalvoorzien van energiebesparende maat -regelen en werd opgetrokken metduurzame materialen. De toepassingvan FOAMGLAS ® -isolatie in dit projectwas dan ook een logische keuze. Detemperatuur van het water dat –afhankelijk van het regenaanbod – 30tot 70 cm diep is, wordt door middelvan een 160 m diep circulatiesysteemonder andere gebruikt voor koeling vanhet gebouw. Verder doet het waterdienst als toiletspoeling en als bluswaterin geval van brand. De boven hetwater uitstekende structuren, met eenbeplating in rvs en een 'draakjes'-print,zijn geïsoleerde lichtkoepels voor deruimtes onder het waterdak. Hierbevinden zich behalve de hoofdentreeo.a. vergaderruimtes, een mediatheeken een Grand Café. Met meer dan 5miljoen liter water boven je hoofdspreekt het vanzelf dat voor de waterdichtingvan deze daken werd gekozenvoor de absolute zekerheid van volledigverkleefde, waterdichte FOAMGLAS ® -isolatie. Afgewerkt met een volledigverkleefde dakbedekking (EPDM) zaldit dak nog decennia lang isoleren enwaterdicht blijven.2134 5 678Waterdaken: niet hetminste risicowww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Bitumineuze primer3 FOAMGLAS ® -platen volledigverkleefd met warm bitumen110/304 Afsmeerlaag warm bitumen110/305 Bitumineuze dakbaan,1ste laag6 Epdm/sbs-onderzijde, toplaag7 Tegels als beschermlaag,optioneel8 Waterniveau afhankelijkvan ontwerp/functie24

Plat dak,dakparkingGrootwarenhuis, Delhaize, Neder-over-Heembeek, BelgiëArchitect François Dutron, Delhaize, BelgiëBouwjaar april – juni 2009Toepassing FOAMGLAS ® S3 + 2 lagen gietasfaltDe Delhaize Groep is actief in 7 landenop 3 continenten: België, VerenigdeStaten, Groothertogdom Luxemburg,Nord rhein-Westfalen (Duitsland), Griekenland,Roemenië en Indonesië. Duurzaamondernemen betekent voor de ondernemingoog hebben voor een duurzamebescherming van het milieu en zijnnatuurlijke rijkdommen. De renovatievan de Delhaize Brussel, waarbij debestaande dakparking werd vernieuwden met FOAMGLAS ® geïsoleerd, kadertvolledig in deze filosofie. De oude gietasfaltwerd verwijderd, waarna deoneffen ondergrond werd uitgevlaktmet een drukvaste, cementgebondenmortel. Daarop kwam FOAMGLAS ® S3-isolatie die 2 maal met warm bitumenwerd afgesmeerd, vervolgens een dubbelelaag glasvlies en daarna de bitumineuzewaterdichtingslagen. Bovenop dewater dichtingslagen en onder het gietasfaltkwamen nog eens 2 lagen glas-vlies van elk 170 gr/m 2 . De 5 cm gietasfalt– in 2 lagen geplaatst, de eerstelaag met de kruiwagen, de tweedelaag met dumpers – heeft een extrahoog polymeergehalte. De dakparkingis daardoor in de zomer prima bestandtegen spoorvorming.2134 5 67FOAMGLAS ® -isolatie:veilig parkerenwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Cementgebonden uitvlaklaag+ hechtlaag3 FOAMGLAS ® S3, volledig verkleefden de naden afgedichtmet warm bitumen 110/304 Scheidingslaag: 2x glasvlies5 Tweelaagse dakafdichting6 Scheidingslaag: 2x glasvlies7 Gietasfalt 2 lagen25

Plat dak,parkeerdakKortrijk Xpo parkeerdak boven hal 4 en hal 5, Kortrijk, BelgiëArchitect Bureau Goddeeris Architectenvennootschap, Kortrijk, BelgiëBouwjaar 2005Toepassing parkeerdak met betonnen afwerkingKortrijk Xpo ligt centraal in Europa, middenin de driehoek Londen, Amsterdamen Parijs. Het beurscomplex is 38.000m 2groot, de klant en kwaliteit staan eraltijd op de eerste plaats. Daaromwordt het gebouw constant uitgebreiden aangepast. Bij de vervanging van hal4 werd de oorspronkelijke oppervlakteverdubbeld en gelinkt met onder anderehal 5. Hal 4 wordt nu met hal 5 verbondendoor middel van een nieuwparkeerdak. Aangezien dit parkeerdakzeer zwaar belast wordt door vrachtwagensdie er laden en lossen, werdhet uitgevoerd met FOAMGLAS F (meteen drukvermogen van 160 ton/m 2zonder vervorming) en een tweelaagsebitumineuze dakverdichting. Ook deafwerking van het dak – een gewapendebetonplaat – is bestand tegen zwarebelastingen.21345FOAMGLAS ® -isolatie:onzichtbaar aanwezigmaar altijddoeltreffendwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 FOAMGLAS ® F volledigverkleefd en de nadenafgedicht met warm bitumen110/303 Tweelaagse dakafdichting4 Tweelaagse pe-folie5 Gegoten beton26

Plat dak,steeldeck opbetonULB Solvay Brussels School of Economics and Management, Ixelles, BelgiëArchitect Art & Build, Brussel, BelgiëFotograaf Serge Brison, Brussel, BelgiëBouwjaar oktober 2009 – maart 2010Toepassing FOAMGLAS ® T4456Al sinds zijn oprichting, decennia geleden,geniet de Solvay Business Schoolvanwege zijn excellent academischniveau een uitstekende reputatie. Dearchitecten van de nieuwbouw, op deterreinen van de ULB Brussel, wildeneen ontwerp realiseren dat het niveauvan de opleiding en de waarden vandit instituut zou reflecteren. Hetgebouw wil een indruk van efficiëntieen betrouwbaarheid geven, alsook eengevoel van rust en vrede. Het wiltevens de expressie zijn van een actieveen vreedzame relatie met de omgeving.Het plat dak, waarvan de draagstructuurdeels bestaat uit beton endeels uit steeldeck, werd geïsoleerdmet FOAMGLAS ® T4. FOAMGLAS ® -isolatiegeeft een staalstructuur de voordelenvan een bijkomende stabiliteit(minder doorbuiging) en een brandweerstandvan 30 minuten bij een steunpuntafstandvan 6 meter. Bovendien zijn ervoor de combinatie steeldeck enFOAMGLAS ® -isolatie minder spantennodig dan voor andere systemen. Omde warmteopname bij felle zon tebeperken, werd het volledige dakafgewerkt met een witte waterdichtingslaag.7 76245FOAMGLAS ® -isolatie:zoals het onderwijsbouwen aan detoekomstwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Afschotlaag3 Steekdeck4 Hechtprimer5 FOAMGLAS ® T4 10cmvolledig verkleefd en denaden afgedicht met warmbitumen 110/306 Bitumineuze onderlaag7 Witte bitumineuze toplaag3127

Plat dak,betonnendragerNieuwe papierfabriek PM4 Stora Enso, Langerbrugge, BelgiëArchitecten Engineering: Pöyry Vantaa, FinlandFotograaf P. Hendricks, Izegem, BelgiëBouwjaar 2001–2003Toepassingen platte daken toegankelijk voor technische installatiesStora Enso is één van de belangrijkstepapierconcerns van deze wereld. Hetproject van Stora Enso Langerbrugge,in de haven van Gent, omvatte deombouw van de papiermachine 3 voorkranten- naar magazinepapier, debouw van PM4 – de grootste krantenpapiermachineter wereld – en de7installatie van een biomassakrachtcentralevoor de opwekking van energie.PM4, de nieuwe machinelijn, kan inéén uur voldoende papier producerenom er 120 km lang drie vakken van deautoweg Oostende-Brussel mee tebedekken. Omwille van eisen zoalshoge dampdruk, een goede begaanbaarheidvoor het onderhoud van detechnische installaties die zich op hetdak bevinden en een maximale veiligheidbij lekken, werd de volledige dakoppervlaktevan het nieuwe gebouwwaarin de PM 4 en de biomassakrachtcentralezijn ondergebracht – in totaalongeveer 22.000 m 2 – geïsoleerd metFOAMGLAS ® . De site van Langerbruggebehoort in zijn sector tot de wereldtopwat milieuaspecten betreft.56FOAMGLAS ® -isolatiebeschermt grootstekrantenpapiermachineter wereldwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen holle gewelven2 Betonnen druklaag3 Hechtprimer4 FOAMGLAS ® T4 10 cm,volledig verkleefd en denaden afgedicht met warmbitumen 110/305 Bitumineuze onderlaag6 Bitumineuze toplaag7 FOAMGLAS ® READY BOARD234128

Niettoegankelijkeplatte dakenPassiefschool De Zande, Beernem, BelgiëArchitect Buro II Roeselare, BelgiëBouwjaar 2006Toepassing 2 lagen vlakke platen FOAMGLAS ® T4 van 15 en 16 cm dik,als derde laag FOAMGLAS ® Tapered met startdikte 8 cmHet schoolgebouw van de jeugdinstellingvoor meisjes in Beernem vormt deeerste fase van een masterplan dat hetinstituut volledig wil vernieuwen.Daarbij gaat bijzondere aandacht uitnaar energiezuinig bouwen. Hiervoorwerd een extra budget voorzien datdankzij de lagere energiebehoeften binnen7 à 10 jaar zal teruggewonnen zijn.Het schoolgebouw van de jeugdinstellingis in Vlaanderen een unieke realisatieop het vlak van duurzaamheid. Hetwerd gebouwd volgens het energetischconcept van een passiefhuis. Om devereiste isolatiewaarde te bekomen,werden de platte daken geïsoleerd metFOAMGLAS ® . De bouwheer en ontwerperkozen voor FOAMGLAS ® ondermeer omwille van de waterdichtheidvan het isolatiemateriaal. Mocht eenander isolatiemateriaal gebruikt wor-den, en er zou in het platte dak eenlek optreden, dan zou de isolatiewaardegrotendeels verloren gaan. BijFOAMGLAS ® is dat risico absoluut uitgesloten.FOAMGLAS ® is immers vol -strekt waterdicht.32214FOAMGLAS ® -isolatie:blijvende isolatie, ookvoor passiefhuizenwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 FOAMGLAS ® T4 (2 lagen) +3 FOAMGLAS ® TAPERED T4(1 laag) volledig verkleefd ende naden afgedicht metwarm bitumen 110/304 Tweelaagse dakafdichting29

Plat dak,afgewerkt meteen grindlaagWaterreservoir, Technische Dienst Brandweer, Leudelange, GH LuxemburgArchitect Schemel & Wirtz architectes, GH LuxemburgBouwjaar 2007Toepassing FOAMGLAS ® T4Dit project combineert de topografiemet de inherente utilitaire functies vaneen waterreservoir. De eerste watertankherbergt 500 kubieke meter water enbevindt zich bijna 45 meter boven degrond. Een tweede tank, met een capaciteitvan 900 kubieke meter, ligt opeen hoogte van elf meter. Vanwege hetglooiende terrein situeren de toegangentot de hal van de technische dienstvan de stad Leudelange, het magazijnen een tweede hal met de brandweervoertuigenzich op twee verschillendeniveaus. Het gebouw is een complexeeenheid van verscheidene kubussen inbeton. Het is al van ver zichtbaar endrukt zijn stempel op het landschap.’s Nachts accentueert de verlichting aande achterzijde de relatie tussen betonen glas. De gemeente koos voor eenmilieuvriendelijk isolatiemateriaal dat –aangezien het gebouw bestemd is voor debrandweer – uiteraard ook volledig onbrand -baar (A1) is. FOAMGLAS ® heeft superieureeigenschappen op het vlak van duurzaamheid,veiligheid en bescherming van hetmilieu.23145 67FOAMGLAS ® -isolatie:multifunctioneeltoepasbaar ook voorde toekomstwww.foamglas.bewww.foamglas.nlOpbouw1 Betonnen onderconstructie2 Hechtvernis3 FOAMGLAS ® T4 volledig verkleefden de naden afgedichtmet warm bitumen 110/304 Bitumineuze onderlaag5 Bitumineuze toplaag6 Beschermingslaag7 Grind30

1Opbouw van platte daken: de mogelijke systemenGeïsoleerde platte daken kunnen op verschillende manierenworden opgebouwd. Naargelang het gekozen systeemspreken we van warme daken (eenschalige opbouw),omgekeerde daken en koude daken (tweeschalige opbouw).Steeds weer traden en treden er bij platte daken onnodigeproblemen op die met FOAMGLAS ® gemakkelijk te voorkomenzijn.Warm dakIndien in een plat dak isolatiemateriaalgebruikt wordt dat niet bestand istegen neerslag of de vorst-dooi-wisselingen,of dat in die omstandighedeneen groot deel van zijn kwaliteiteninboet, dan moet dat materiaal aan debovenzijde worden afgedicht. Rekeninghoudend met de specifieke eigenschappenop het vlak van dampdiffusieweerstandvan de dakafdichtingen,moet daaronder een damprem geplaatstworden.1 Hogeschool, Aalst, België2 Een gebrekkige vormstabiliteitkan een sterke schoteling vande isolatie en het openbarstenvan de naad tussen de dakbanenveroorzakenIndien de dakafdichting boven het isolatiemateriaaldermate belast wordtdat de druksterkte van dat materiaaloverschreden wordt zodat het meegeeftof ingedrukt wordt, loopt de correctewerking van de afdichting eenverhoogd risico. Ook kan een mindergoede vormstabiliteit van het isolatiemateriaalleiden tot beschadiging vande dakafdichting.FOAMGLAS ® is absoluut druk -bestendig en maatvast, zelfs bijlangdurige belasting. Het risicoop lekken tengevolge van hogedrukbelastingen is dan ookminimaal.Met FOAMGLAS ® op een stevigeeffen ondergrond is geendamp scherm nodig doordatKompaktdaken met cellenglasdiffusiedicht zijn.231

21121234 5 6354356 7478Opbouw warm dak1 draagconstructie(bv. gewapend beton)2 damprem3 thermische isolatie(eventueel met afschot)4 scheidingslaag (wanneerde afdichting dit vereist)5 afdichtingslaag6 (eventueel) scheidings- enbeschermingslaag7 afwerkingOpbouw omgekeerd dak1 draagconstructie (bij voorkeurgewapend beton)2 afdichting3 geëxtrudeerde hardschuimplatenuit polystyreen (xps) met sponning4 filtervlies (diffusieopen)5 benuttingslaagBij een omgekeerd dak wordthet isolatiemateriaal boven deafdichtingslaag aangebracht.De dakdichting wordt op dedragende structuur gekleefd.Het neerslagwater vloeit wegonder de isolatieplaten.Opbouw koud dak1 draagconstructie(bv. gewapend beton)2 damprem3 thermische isolatie4 geventileerde ruimte5 onderlaag op structuur(bijvoorbeeld houten kader)6 scheidingslaag7 afdichtingslaag8 beschermingslaagWanneer bij andere isolatiematerialenwater doorheen gaten in de afdichtingnaar binnen dringt, verspreidt het zichlangzaam tot in de draagconstructie.Het lek lokaliseren is vaak heel duur, enhet nat worden van het isolatiemateriaalkan ernstige gevolgen hebben.FOAMGLAS ® vormt een uitermatedoeltreffende buffer tegen water -insijpeling. Doordat alle lagen volledigmet elkaar zijn verkleefd, kaner bij een eventuele beschadigingvan het waterdich tingsmembraangeen vocht in de dakopbouwbinnendringen. Ook de uitbreidingvan infiltratie is onmogelijk. De hermetischgesloten glascellen makenFOAMGLAS ® volledig ondoor dring -baar voor vocht, zowel tijdens als nade bouwwerken. Een FOAMGLAS ®Kompaktdak is volkomen waterdichtOmgekeerd dakBij gebruik van isolatiematerialen diezelfs bij wisselende watertoevoer weinigwater absorberen, kan de afdichtingdirect op de dragende laag wordenaangebracht. Vaak worden hiervoorplaten geëxtrudeerd xps hardschuim uitpolystyreen gebruikt.Doordat die isolatieplaten echter constantin het water liggen en xps nietdiffusiedicht is, kan door diffusiewerendebedekkingslagen waterophopingoptreden in het isolatiemateriaal, waardoorde warmte-isolerende eigenschappenaanzienlijk verslechteren. Het neerslagwaterdat onder de isolatieplatenstroomt veroorzaakt nog bijkomendwarmteverlies. Het is belangrijk te wetendat constant vochtige lagen en plaatsen,bv. het zandbed onder dakterrassen enzeker onder wateropslagvoorzieningen,als vochtbarrière van bovenaf werken endus vermeden moeten worden.Bovendien moet er bij begroeideomkeerdaken zeker voor gezorgd wordendat de wortelgroei de isolatielaagniet kan beschadigen. Maar wortelbeschermigsfolieszijn dampdicht enkomen dus niet tegemoet aan de eisvan een diffusieopen bedekkingslaag.32

Aangezien FOAMGLAS ® absoluutwaterdampdicht is en geen vochtopneemt, zijn condensatieproblemenen warmteverlies tengevolge vanvochtopname totaal uitgesloten.Het isolatiemateriaal blijft droogen kan niet worden aangetast doorwortelgroei.Ook oneffenheden en vervormingenvan de ondergrond kunnen nadeligzijn voor de afdichtingslaag en dezezelfs beschadigen. Zo kunnen oneffenhedenvan het afdichtingsoppervlak(bv. overlappingen van bitumineuzedichtingsstroken, vooral bij 5 mm dikkelasnaden) holtes onder de isolatielaagveroorzaken. Vooral bij berijdbare opper -vlakken met een betonklinkerafwerkingkan dat problematisch zijn.Bij koude daken hebben zeer kleine lekkenvanwege de uitdroogmogelijkhedengeen enkel effect. Ook bij groterelekken, na het verwijderen van de schade(zonder het afbreken van de daklagen)is dit van belang. Het lokaliseren vanhet lek is vanwege het waterverloop inelk geval heel moeilijk en duur.Dankzij de volledige verlijmingvan de platen aan elkaar en aanaangrenzende (dak)delen kan hetbij een FOAMGLAS ® Kompakdaknooit tot 'underflow' van hetdakoppervlak komen. Het lokaliserenvan een eventueel lek wordtnavenant heel eenvoudig.3 doorwortelde kunststofisolatie4 met water verzadigde delenin een omkeerdakisolatie5 vochtige warmte-isolatielaagonder klinkersFOAMGLAS ® kan eenvoudigworden be- en verwerkt. Eventueleoneffenheden in het FOAMGLAS ® -oppervlak worden eenvoudig gladgeschuurd. Een doeltreffende,holtevrije en optimale ondergrondvoor de belaste afdichting is daarmeegegarandeerd.Koud dakDeze constructie bestaat uit eenonderliggende, meestal thermisch geïsoleerdedragende structuur en eenbovenliggende constructie met eenafdichtingslaag die moet beschermentegen de weersinvloeden. Beide zijnvan elkaar gescheiden door een geventileerderuimte. Schadelijke dooiwatervormingkrijgt bij goed functionerendeventilatie daardoor geen kans. Koudedaken hebben t.o.v. gangbare warmedaken het voordeel dat isolatiemateriaaldat tijdens de bouwperiode overmatigvochtig is geworden, kan drogen.34Daksystemen met FOAMGLAS ®hebben geen ventilatie nodig, aangeziencellenglas dampdicht is encondensatie daardoor onmogelijkis. Bovendien neemt cellulair glasgeen vocht op. Het risico dat deisolatie tengevolge van regenof nevel nat of vochtig wordt aangebracht,is daarmee van de baan.533

Platte daken met een speciale functieworden op grond van de extra belastingen de daarmee verbonden constructievereistenmaar zelden als kouddak uitgevoerd.DakafschotPlatte daken moeten van een dusdanigafschot worden voorzien dat ook bijdoorbuiging elk punt van het dakoppervlakwater blijft afvoeren naar deaanwezige uitlopen. Deze eis dient omte voorkomen dat er waterplassen achterblijvenof erger nog: dat het dak alsgevolg van wateraccumulatie instort.Om ook na doorbuiging nog water tekunnen afvoeren, moet een plat dakeen effectief afschot van minimaal 1%in de richting van de afwatering krijgen.Van een echt 'goed' afschot is echterpas sprake bij afschotpercentages vanafca. 1,6%. Bij voorkeur worden goteneveneens op afschot ontworpen en uitlopenverdiept aangebracht. Zeker voorparkeerdaken is een goed afschot vanextra belang aangezien door bevriezingvan plassen gevaarlijke situatieskunnen ontstaan.Het FOAMGLAS ® TAPERED Afschot -systeem biedt hiervoor de oplossing.Bij dit isolatiesysteem is hetafschot in het isolatiemateriaal geïntegreerd.Het afschot-Kompakt dakis bij uitstek geschikt voor situatieswaar een afschot vereist is, maarwaar deze in de onderconstructiedoor statische of afwateringsredenenondoeltreffend zou fungeren.Om te vermijden dat eventueel lekwaterzich in de constructie verspreidt,bestaan de afschotlagen het best nietuit zandcement. Het risico is dannamelijk dat bij schade aan de waterdichtelaag het lekwater zich over eengroot oppervlak in de laag zandcementverspreidt en lokalisatie van het probleemonmogelijk wordt. Schade kanbijvoorbeeld ook ontstaan als aansluitingenaan dakranden, deurdrempelsof dakgoten ondeskundig worden aangebracht.Bij warme daken kan een afschot wordengerealiseerd door middel van isolatieplatenmet een ingebouwd afschot.Bij een omgekeerd dak is het niet mogelijkom bijvoorbeeld met geëxtrudeerdpolystyreen een afschot te creëren.Een- of tweelaagse afdichting?1 uitsparingen in de bovenste laag2 uitsparingen in de onderste laagEen tweelaagse afdichting staatgarant voor een mechanisch sterkeredakhuid met een betere perforatieweerstand.Uitsparingen of toevalligeperforaties in één van de tweelagen vooroorzaken geen gaten.Bij een eenlaagse afdichting is eenabsolute dichtheid noodzakelijk, ookop bv. de voegnaad.112234

11 Museum M, Leuven, BelgiëGebruiksfuncties en constructietypesFOAMGLAS ® Kompaktdaken worden naargelang hungebruik onderverdeeld in verschillende types: Kompaktdakmet schutlaag, Kompaktdak als terrasdak, Kompaktdak alsgroendak, waterdak, parkeerdak, en een Kompaktdakzonder afwerking.De lagenopbouw tot en met de afdichtingis identiek aan die van hetKompaktdak met schutlaag. Wanneergeluiddemping (bv. van voetstappen)vereist is, kunnen speciale geluiddempendematten worden ingebouwd. Deafwerking gebeurt meestal met keramische,beton-, of natuurstenen, somsmet asfalt of een houten raster.Kompaktdak met schutlaagHet Kompaktdak met schutlaag is eenplat dak dat enkel betreden moet wordenvoor het onderhoud.Dit type Kompaktdak bestaat uitFOAMGLAS ® -platen T4+ die over hethele oppervlak in warm bitumen wordengelegd. Daarop komt eerst een tweelaagseafdichting op basis van bitumenof van bv. epdm of pvc, en vervolgenseen beschermingslaag (bv. een geotextiel).De finale laag (kiezel) beschermtde dakhuid tegen mechanische invloedenen uv-stralen.Kompaktdak als terrasdakDit type van Kompaktdak ligt meestalin de buurt van woonvertrekken enboven verwarmde ruimtes, en wordtgebruikt als terras.Groen KompaktdakBij groendaken wordt een onderscheidgemaakt tussen extensieve en intensievebegroening. Extensieve begroeningkenmerkt zich door kleine en lagevegetatie die weinig eisen stelt aanvoeding en water. Extensieve begroeningis al mogelijk bij substraatdiktesvan 5 tot 10 cm en eveneens op lichthellende dakvlakken.Bij intensieve groendaken is het aantalmogelijke vegetatietypes bijna onbeperkt.De substraatlaag varieert meestalvan 15 cm tot 1,5 m. Afhankelijkvan het type beplanting wordt eenonderscheid gemaakt tussen 'eenvoudigeintensieve beplanting' (grassen,vaste planten, struikgewas) en 'intensievebeplanting' (struiken en bomen,vergelijkbaar met normale tuinen).35

Een groen Kompaktdak telt bovenopde afdichting een aantal bijkomendelagen (van boven naar onder):vegetatielaag: fungeert als groeilaagvoor de plantenfilterlaag: verhindert dat kleinebestanddelen in de bodem dedrainagelaag beschadigendrainagelaag: voert overtollig wateraf of houdt het nodige water vastbeschermingslaag: beschermt dewortelbeschermingslaag en de afdichtingtegen mechanische beschadigingwortelbeschermingslaag: beschermtde afdichting tegen het doorgroeienvan wortels (bij wortelbestendigeafdichting niet nodig).Voor extensieve begroening wordt inde afdichting een afschotpercentagevan minstens 1,5% aangeraden.Bij extensieve beplanting zijn het zoekennaar lekken en verbeteringswerkeneven eenvoudig als bij eenKompaktdak met schutlaag. Bij intensievebeplanting kunnen deze werkentengevolge de dikke substraatlaag heelcomplex zijn.De plaatsen waar water indringt bevindenzich meestal niet direct boven deplaatsen waar het lekt. Daarom wordtbij voorkeur gekozen voor zowel eendakconcept als voor materialen diewaterinsijpeling verminderen of tegengaan.Het FOAMGLAS ® Kompaktdak iseen uitstekende oplossing: de water- enwaterdampdichte platen worden volmet warm bitumen op de dragergekleefd. Zo vormen ze een uiterst doeltreffendebuffer tegen waterinsijpeling.WaterdakenWaterdaken zijn platte daken waarpermanent water op staat. Meestal isdat niet zonder gevaar: bij een beschadigingvan de waterdichte laag is ervaak sprake van ernstige gevolgschade,niet alleen aan de onderliggenderuimten maar ook aan de infrastructuurvan het dak en de inrichting vanbijvoorbeeld een siervijver. Met eenFOAMGLAS ® Kompaktdak kunnen dergelijkerisico’s het hoofd worden geboden.De onderconstructie van een waterdakbestaat vrijwel altijd uit (monoliet)beton. Meestal is dat waterdicht, behalvedan op zwakke plekken zoals op- enaanstortingen of uitsparingen. Bij eenFOAMGLAS ® Kompaktdak wordt de isolatiemet bitumen volledig op de onderconstructiegekleefd en worden allenaden met bitumen gevuld, waardoorhet beton volledig waterdicht is.Bij een eventuele beschadiging van dedakbedekking is de kans bijzonderklein dat een mogelijk inwateringspuntsamenvalt met een zwakke plek in deonderconstructie. Wanneer dat tochhet geval zou zijn, dan is dat geenprobleem, want het FOAMGLAS ®Kompaktdak maakt horizontaal watertransportonmogelijk. Aangezien hettweelaagse dakafdichtingssysteem metbitumen volledig onderling en op deisolatielaag wordt gekleefd, leidenbeschadigingen niet tot lekkage ofgevolgschade.Kompaktdak als parkeerdakFOAMGLAS ® onderscheidt zich t.o.v.andere isolatiematerialen door zijn aanzienlijkgrotere drukvastheid en drukweerstand,zelfs bij extreem hoge belastingvan bijvoorbeeld vrachtwagens. Detoegelaten drukspanning kan ten volleworden benut, zonder dat de isolatie -laag wordt samengedrukt. Daardoor iser slankere opbouw mogelijk.Parkeergarages die als Kompaktdakworden uitgevoerd, worden afgedichtmet een membraan. Hierop komt eenbeschermende en drukverdelendelaag. De sterkte van deze laag hangt afvan het gebruik van het parkeerdak ende mate van wielbelasting.22 doorwortelde isolatielaag3 vervorming van de klinker -bestrating als gevolg vaneen te zachte ondergrond4 plaatverzakking tengevolgevan een te flexibeleisolatielaag36

Bij een rijlaag uit asfalt dient al danniet een ongeveer 8 cm dikke drukverdelingsplaatuit gewapend beton wordenaangebracht, onder het tweelaagsasfalt. Zeker in niet-overdekte delenvan een parkeerdak. Hier kan het asfaltzeer warm en hierdoor zachter worden.Bij parkeerdaken is de keuze voor eenoptimale afdichting en thermische isolatienog belangrijker dan bij nietgebruikte platte daken. Parkeerdakenmoeten immers weerstand kunnen biedentegen supplementaire belastingen:van de rijlaag en de verkeerslastdoor remmen, optrekken enkrachtverdeling in bochtenbij de overgang tussenverschillende vloerplaten of bij devoegen in de drukverdelingsplaatvan vervormingen van de bovenopliggende betonlaag (tengevolgevan temperatuurschommelingen)door spanningen op de plaatsvan scheuren in de drukverdelingsplaat(bv. door ontbrekende ofonvoldoende voegen)van de afdichting door vervormingvan de draagconstructie onderde verkeerslastvan de afdichting tijdens debouwperiode (bv. beton- ofbepleisteringswerk)door spanning tussen de randenvan de bekleding en opstaandebouwdelenDeze vele mogelijke belastingen makenhet duidelijk dat de keuze van een optimaleafdichting en thermische isolatievoor een parkeerdak heel belangrijk is.Kompaktdak zonder afwerking(naaktdak)Ook platte daken zonder afwerkingmoeten een storm kunnen weerstaanen de windbelasting doeltreffend kunnenopvangen. Bij een Kompaktdakmet FOAMGLAS ® is dit dankzij de volledigeverlijming van alle lagen geenenkel probleem. De hechtkracht tussende lagen onderling is zodanig grootdat de windafrukweerstand ver bovende geldende normen ligt.Industrieel lichtgewicht dakDe lichtgewicht bouwwijze in de industriebouwkrijgt steeds meer navolging.Als gevolg daarvan stijgt ook het succesvan plattedaksystemen zonder afwerking.Wanneer de ruimtes onder hetdak benut worden, en hierdoor eenthermische isolatie vereist is, moet opspeciale statische en bouwtechnischezaken worden gelet. Gewone isolatieconceptenbieden op lange termijn vaakniet de zekerheden en eigenschappenwaarvoor FOAMGLAS ® bekend is.Stevige verlijming: bijzondere vereisten.Er is een duidelijke trend om voorindustriële lichtgewichtdaken steedsdunnere geprofileerde staalplaten metbredere profielen en een grotere spanwijdtete gebruiken. Ook hier bewijstFOAMGLAS ® zijn sterkte.De FOAMGLAS ® -boards of panelen zijninherent verbonden met de geprofileerdestaalplaten. Het verlijmen en dehoge drukvastheid, alsook de bewezenvormvastheid zorgen voor een merkbareversteviging van het dak in zijn totaliteit.Andere doorslaggevende voordelen vancellulair glas zijn de onbrandbaarheiden de absolute water- en dampdichtheid.Schade en hetvermijden ervanUit analyses blijkt dat de typischeschade aan plattedakconstructies uitgeprofileerde staalplaten kan wordenopgesplitst in vier groepen:Betrouwbaar parkeerdak:doorsnede3Bij warme daken met gewapendebetonplaten is het opsporen van eeneventueel lek meestal heel moeilijk, enhet dichten achteraf is duur. Preciesdaarom is FOAMGLAS ® aan te raden.Bij dit isolatiemateriaal uit cellulair glasdat over het hele oppervlak en holtevrijzorgvuldig met bitumen wordt verlijmd,is infiltratie zogoed als vollediguitgesloten.437

daklekken (vochtinwerking vanbuitenaf): door verbindingen vanverschillende materialen, door eengebrekkige bevestiging van aan- enafsluitingen en door een foutieveuitvoering van afdichtingenfunctie- en constructiefouten:het negeren van bouweisen (waterdampdiffusieen warmte-isolatie),inbouw van vochtigeisolatiematerialenstormschade: tengevolge vande gebrekkige verankering vanoverhangende dakranden ofmanuele verlijmingmateriaalveranderingen, falenvan materialen: verf- en anderelagen verslijten, uv-straling leidttot scheurvorming, ongeschiktebitumenstroken…'Een plat dak is zo goed als zijn aansluitingen'.Naast bouwfysische schadezijn gebrekkige bevestigingen de meestvoorkomende oorzaken van schade.Bouwfysische aspectenGeprofileerde stalen daken hebben integenstelling tot zware betonafdekkingenmaar een gering warmteopslagvermogen.Temperatuurschommelingen zijn in deonderliggende ruimte dan ook snellervoelbaar. Bovendien kunnen ze geenvochtigheid uit de omringende luchtopnemen. Wanneer de thermische isolatieniet voldoet, geven geprofileerdeplaten hierdoor sneller en vaker aanleidingtot condensatie aan de onderzijde,met druppelend water als gevolg.De oplossing? FOAMGLAS ® . Gezien zijnmiljoenen hermetisch gesloten glascellen,is FOAMGLAS ® een niet hygroscopisch,absoluut water- en dampdichten vochtresistent isolatiemateriaal.Dankzij zijn celstructuur is de vochtbarrièrereeds geïntegreerd. Een verminderdedoeltreffendheid tengevolge vanwater of waterdamp is dan ook uitgesloten.Zelfs beschadigingen van dedakhuid hebben geen negatieveinvloed op de efficiëntie van het isolatiemateriaal.De plek van de schade istrouwens strikt begrensd.Geen corrosiegevaarEen metalen dakoppervlak van 5.000 m 2heeft bij een gemiddeld aantal bevestigingspuntenvan 4/m 2 al gauw 20.000perforaties. Deze perforaties veroorzakenkoudebruggen, condensatievorming,warmteverliezen en corrosie.Bij de FOAMGLAS ® Kompaktdakoplossingzijn deze risico’s volstrekt uitgesloten.Dankzij de volledige verlijming zijn dehechting en de windvastheid dermategroot, dat er geen mechanische bevestigingennodig zijn. Het isolatiesysteem kentdan ook niet de risico’s die aan mechanischebevestigingen zijn verbonden.Een bijkomend voordeel is dat de geprofileerdestaalplaten, vooral ter hoogte vande mechanische bevestigingen, mindergevoelig zijn voor het belopen door onderhoudsploegen.Bewegingsspanningen inhet dakcomplex worden probleemloosdoor FOAMGLAS ® opgevangen.Bronverwijzing: de foto's vande schade en beschrijvingenvan de bouwfysischeproblemen op p. 31–38 zijngebaseerd op publicaties vande Empa.5 duidelijke plooivorming inde vochtbarrière. Het gevolg:de luchtstroming brengtvocht tot in de isolatie6 roestschade in een lichtstalen dak7 geperforeerd metalen dakgezien van onderaf. Elkebevestiging van hetisolatiemateriaal vormt eenkoudebrug en leidt totroestschade8 tengevolge van condensatieen scheurvorming roestenvele bevestigingsmechanismenkapotDaarom is het van essentieel belang datde thermische isolatie voldoende sterk isen ook na inbouw constant droog blijft.Tevens moet worden verhinderd datwarme, vochtige binnenlucht in de isolatielaagcondenseert. Concreet betekentdit dat damp- en luchtschermenmoeten worden ingebouwd, en dat dievolstrekt luchtdicht moeten zijn aangebracht.Manueel is dit heel vaak niet terealiseren.5 67838

1Voordeel voor iedereenWie bouwt, wil dat het gebouw gedurende decenniaprobleemloos functioneert en gespaard blijft van reparaties.Bij FOAMGLAS ® Kompaktdaksystemen is een levensduurvan 50 jaar of langer geen uitzondering. Of het nugaat om woningen, bedrijven of openbare gebouwen: dekwaliteit van het isolatiesysteem beslist in hoge mate meeover de levensduur en kwaliteit van het hele gebouw. Enhierdoor ook over de zuinigheid.Besparen betekent slim investerenDoor de toenemende energiekostenzijn investeringen in isolatiemateriaalniet alleen het hot item van vandaag,maar ook dat van de komende decennia.Bij bouwwerken die zorgvuldigzijn gepland, wordt heel nauwgezetgelet op de kwaliteit van het gebruikteisolatiemateriaal. Het grondbeginseldaarbij is dat de beste oplossing nietde goedkoopste is op korte termijn,maar de gunstigste op lange termijn.FOAMGLAS ® garandeert een uiterstlangdurige bescherming.1 Passiefhuis school, Beernem,België2 Cour de justice Européenne,Kirchberg, GH LuxemburgIngebouwde duurzaamheidDat thermische isolatie langdurig zijnwaarde behoudt is van groot belang,zeker in het geval van platte daken.239

Isolatielagen behoren immers tot demoeilijkst bereikbare onderdelen vaneen woning, en eventuele reparatieskunnen vaak heel duur zijn. Met kwalitatiefgoede oplossingen – zoals dievan FOAMGLAS ® – kunnen veel endure problemen worden vermeden.Eenmaal, maar dan perfectNa meer dan 50 jaar ervaring op hetvlak van platte daken kan met zekerheidworden gesteld dat FOAMGLAS ®Kompaktdaken een synoniem zijn vooroplossingen met een onvergelijkbarelevensduur. Dit is ook in de vakwereldeen bekend gegeven.Het motto 'Eenmaal, maar dan perfect'wordt bij het bouwen een steedsbelangrijker basisprincipe. De redenendaarvoor zijn enerzijds van economischeaard, anderzijds het gevolg vande noodzaak om energie-efficiëntegebouwen op te trekken en milieuvriendelijkematerialen te gebruiken.Een optimale beschermingvan de investeringDe hoog ontwikkelde isolatietechnologievan FOAMGLAS ® heeft een kleinerevolutie veroorzaakt in de thermischeisolatie en de bescherming van bouwdelen,vooral dan van platte daken.Cellulair glas heeft alles in zich vooreen constante en langdurige warmtebeschermingalsook voor de nodigebescherming tegen schade van bouwdelen.FOAMGLAS ® biedt een voordeelpakketdat door vooruitziende architecten enbouwheren steeds meer wordt geapprecieerdén gebruikt.33 Winkelcentrum, Entre Deux,Maastricht, Nederland40

1Preventieve bescherming tegen brandNa een brand ontstaan dikwijls heftige discussies over devraag of het vuur en de gevaarlijke rookontwikkeling vermedenhadden kunnen worden. In het antwoord speelt hetisolatiesysteem een doorslaggevende rol. Wetenschappelijkonderzoek toont onomstootbaar aan dat FOAMGLAS ® deuitbreiding van een brand kan voorkomen. FOAMGLAS ® isniet alleen onbrandbaar, het isolatiemateriaal produceertook geen rook of giftige gassen.Preventie begint bij materiaalkeuze'Brandcatastrofe', 'Veiligheidsvoorschriftenflagrant genegeerd', 'Nog 2 gewondenin levensgevaar', 'Aanwijzingenvan inbreuken op de veiligheidsvoorschriften','Brandend inferno', 'Snelleverspreiding van het vuur begunstigddoor ...'Krantenkoppen als deze maken duidelijkdat veel gebouwen – hoewel dievolgens de voorschriften zijngebouwd – niet bestand zijn tegen dekracht van vuur en de enorme hitte diezich tijdens een brand ontwikkelt.Oorzaak hiervan is meestal een combinatievan hoge brandgevoeligheid vande inrichting van het gebouw, snellevuurverspreiding, sterke wind en slechtetoegang tot de brandhaard.1 Verwoestende brandschadewordt dikwijls veroorzaaktdoor vuurverspreiding via hetdakDaarom moet bijzondere aandachtworden besteed aan brandpreventie.Door geschikte bouwmaterialen te kiezen,kan het risico van een brand – envan de uitbreiding ervan – sterk wordenverminderd. Dat heeft FOAMGLAS ® aldikwijls bewezen.Smeulbranden: buitengewoongevaarlijkSmeulbranden breiden zich voornamelijkuit in het binnenste van bouwdelenen blijven daardoor lang onopgemerkt.Tussen een sluimerende en een uitbrekendebrand verstrijken vaak verscheideneuren.Isolatiematerialen uit minerale vezelsvormen bij smeulbranden een gevaar:doorheen de dicht opeengehooptevezels die met reactiegevoelige middelenaan elkaar zijn gebonden, kanlucht (zuurstof) stromen.FOAMGLAS ® vormt geen enkel risicovoor smeulbranden: de gesloten cellulaireglasstructuur zorgt ervoor datzuurstof de vuurhaard niet kan bereiken.FOAMGLAS ® is volstrekt onbrandbaar(A1 – EN 13501).41

FOAMGLAS ® : noch rooknoch giftige gassenBij isolatiematerialen zoals polystyreenen polyurethaan zijn het de rook en degiftige gassen die bij brand een levensgevaarlijkerol spelen. Tijdens eenbrand druppelen gesmolten materiaalrestennaar beneden en branden zedaar verder.FOAMGLAS ® produceert geen rook ofgiftige gassen. FOAMGLAS ® bestaat uiteen minerale structuur van geslotencellen en bevat geen bindmiddelen.FOAMGLAS ® : uitzonderlijk brandveiligOp het vlak van brandveiligheid isFOAMGLAS ® met geen enkel ander zoge -naamd 'onbrandbaar' isolatiemateriaalte vergelijken. FOAMGLAS ® geeft nooitaanleiding tot het ontstaan van eenbrand, en helpt die ook nooit verspreiden.Integendeel: een juiste toepassingvan FOAMGLAS ® kan brand uitbreidingvoorkomen.Het FOAMGLAS ® Kompaktdak verhindertzowel deze gevreesde vuuruitbreidingvia het dak als het doorbrandenvan het dak van bovenuit. Door hetbrandproces te vertragen kan tijd wordengewonnen voor de bluswerken. Demateriële schade blijft beperkt en er ismeer tijd om personen te evacueren.Op veilig spelenUitgebreid brandonderzoek heeft aangetoonddat cellulair glas op het vlakvan brandveiligheid over uitzonderlijkeeigenschappen beschikt. Testverslagenhierover zijn verkrijgbaar via deFOAMGLAS ® -distributiekantoren.Architecten en opdrachtgevers zoudenmoeten eisen dat de dakconstructie ingeval van brand maar een minimaalrisico betekent.Vooral belangrijk voor het dakVooral daken moeten brandveilig zijn.Verwoestende brandrampen zijn immersvaak te wijten aan vuurverspreiding viahet dak. Brandbare isolatiematerialenmet een folie betekenen een reëelgevaar: de folie en het isolatiemateriaalsmelten en verbranden, heel snel breidthet vuur zich uit over het hele dak, eneen totale ramp is nog heel moeilijk tevoorkomen.2 Geen vuurverspreiding ingeval van brand. FOAMGLAS ®is absoluut onbrandbaar.3 Vuurverspreiding via gevelen dak is vaak de oorzaakvan verwoestende schade.2FOAMGLAS ® biedt echte, preventievebrandveiligheidFOAMGLAS ® bestaat uit puur cellulair glas en is absoluut niet brandbaar.Brandgedrag: klassering conform EN (Euronorm) A1.Dankzij de gesloten celstructuur van FOAMGLAS ® krijgt de brand geenextra zuurstof.FOAMGLAS ® is gasdicht. Hete brandgassen kunnen niet in hetisolatiemateriaal binnendringen, en er zich ook niet in verspreiden.FOAMGLAS ® verhindert vuurverspreiding.342

1Positieve ecobalansFOAMGLAS ® staat niet alleen borg voor sterke prestatiesop technisch, maar ook op ecologisch vlak. Het isolatiemateriaalverzekert een aanzienlijke energiebesparing,en vormt geen enkele belasting voor het milieu en demenselijke gezondheid.Fabricage en samenstellingHet fabricageproces van FOAMGLAS ®bestaat uit 2 deelprocessen. In het eerstewordt een deel van de ruwe grondstoffengesmolten, daarna met de overigeruwe grondstoffen gemengd envervolgens gemalen. In het tweededeelproces zwelt deze mengeling –zoals het gistproces bij het bakken vanbrood – tot het uiteindelijke isolatiemateriaalFOAMGLAS ® .Als ruwe grondstof wordt vandaagzo’n 60% gerecycleerd glas gebruikt.Tijdens het fabricageproces komt kooldioxide(CO2) vrij en vormen zich miljoenenkleine luchtbellen waarin hetgas hermetisch opgesloten wordt enblijft. Deze structuur garandeert deunieke dampdiffusiedichtheid (µ = ∞)van FOAMGLAS ® .Milieuvriendelijke fabricageDe gebruikte grondstoffen zijn uitsluitendvan minerale aard en onschadelijkvoor het milieu. Het belangrijkstebestanddeel van FOAMGLAS ® is gerecycleerdglas dat gewonnen wordt uitkapotte vensterruiten. Andere grondstoffenzijn veldspaat, natriumcarbonaat,ijzeroxide, mangaanoxide, koolstof,natriumsulfaat en natriumnitraat.Door glasafval te recycleren levertFOAMGLAS ® een belangrijke ecologischebijdrage.21 FOAMGLAS ® wordtvervaardigd met groeneenergie.2 FOAMGLAS ® : miljoenenhermetisch geslotenglascellen.43

Geringe milieubelastingDankzij de optimalisering van het fabricageprocesen de energiewinning uit waterenwindkracht scoort FOAMGLAS ® ookzeer goed op het vlak van luchtverontreiniging(broeikasgassen) en het verbruikvan energie en grondstoffen. Delaatste 10 à 15 jaarwerd de behoefte aan niethernieuwbareenergieteruggeschroefd van 48,15 totongeveer 19,7 MJ/kgwerd de uitstoot van drijfgassengehalveerdwerd het aandeel gerecycleerdglas opgetrokken tot 60%liep het aantal milieubelastendeproductieprocessen terug van1.619 tot 903liep de eco-indicatorscore(EI99 H,A) terug van 0,13 tot 0,09FOAMGLAS ® productieproces(Tessenderlo, België)43295716Door de vermindering van het energieverbruikis ook de terugverdientijd vande geïnstalleerde thermische isolatieaanzienlijk verminderd.910 8Beschikbaarheid van ruwegrondstoffenBasisgrondstof voor de fabricage vanFOAMGLAS ® is tegenwoordig gerecycleerdglas (vroeger kwartszand) datgewonnen wordt uit kapotte vensterruiten.Glasafval is in de bouwindustrievrijwel onbegrensd beschikbaar. Isolatie -materialen uit synthetische stoffendaarentegen worden gefabriceerd opbasis van aardolie, een steeds beperkterbeschikbare grondstof.LevensduurCellulair glas gaat dankzij zijn materiaal -eigenschappen (mineraal, waterbestendig,diffusiedicht, zuurbestendig, onbrand -baar, hittebestendig) uitermate langmee. De hoge levensduur van het materiaalheeft een positief effect op hetecologische en economische leefprofielvan de bouwdelen en daardoor van hethele gebouw. Door duurzame bouwmaterialente gebruiken kunnen onderhouds-en renovatiecycli aanzienlijk wordenteruggeschroefd.111 Mengen en doseren van de grondstoffen: recyclageglas, veldspaat, natriumcarbonaat,ijzeroxide, mangaanoxide, natriumsulfaat, natriumnitraat.2 In de smeltoven heerst een constante temperatuur van 1.250°C.3 Het gesmolten glas verlaat de oven.4 Controleruimte voor het productieoverzicht.5 Het afgekoelde glas wordt via een loopband in de maalmolen gebracht.6 Toevoeging van koolstof.7 In de maalmolen worden alle ingrediënten tot een fijn poeder vermalen en vervolgensin inox vormschalen gegoten.8 De inox vormschalen met de ruwe mengeling doorlopen de expandeeroven bij eentemperatuur van 850°C. Zo krijgt FOAMGLAS ® zijn typische, gesloten celstructuur.9 Terugwinnen van warmte10 In de gecontroleerde afkoelinstallatie wordt het cellulair glas spanningsvrij afgekoeld.11 In de snij-installatie krijgen de blokken de gewenste vorm en grootte. De resten wordenweer in het fabricageproces ingebracht.12 De FOAMGLAS ® -platen worden ingepakt en krijgen een label.13 De FOAMGLAS ® -producten zijn klaar voor verzending.121344

FOAMGLAS ® schuwt de vergelijking nietHet aantal milieubelastende processen (UBP 2006**) voor de productie en de recyclage van FOAMGLAS ® bedraagtvandaag 903 punten per kg isolatiemateriaal. Daarmee bekleedt FOAMGLAS ® ecologisch de leidende positie.Cellulair glasUBP / kg14.98889030 2000 4000 6000 8000Afvalverwerking Productie TotaalOok bij de vergelijking van het aantal geplaatste m 2 met een voorgeschreven isolatievermogen van 0,2W / m 2 K presteertFOAMGLAS ® uitstekend. De milieubelastende punten voor FOAMGLAS ® zijn respectievelijk 17.157 en 21.807 per m 2(zie tabel):FOAMGLAS ® W+F17 157UBP / m 2 0 20 000 40 000FOAMGLAS ® T4+21 807ρ λ D * d Gewicht UBP* UBPIsolatie pro m 2 pro kg pro m 2kg / m 3 W / mK m kg / m 2 UBP / kg UBP / m 2FOAMGLAS ® T4+ 115 0.041 0.21 24.15 903 ~ 21 807FOAMGLAS ® W+F 100 0.038 0.19 19.00 903 ~ 17 157* Deze gegevens komen uit de databank KBOB/Empa (Swiss Federal Laboratories for Materials Testing and Research), juni 2009 (www.empa.ch)** De UBP 2006 geven de milieubelasting weer door de benutting van energiebronnen, land en zoet water, door lucht-, water- en bodememissiesalsook door recyclage van afval. De milieubelasting door de grijze energie en het broeikaseffect zijn eveneens in de totaalscore opgenomen.www.natureplus.org45

Emissies tijdens verwerkingen gebruikCellulair glas bevat geen ecologischnadelige en ook geen toxicologischebestanddelen, dus geen middelen diehet broeikaseffect bevorderen of deozonlaag aantasten, geen brandvertragersof kankerverwekkende stoffen, engeen minerale vezels. Bij een vakkundigeplaatsing komen er bij de verwerking,bij de plaatsing op de werf en tijdensde gebruiksduur geen emissiesvrij die het milieu of de gezondheidkunnen schaden.RecyclageAangezien glas onbrandbaar is, stelthet probleem verbranding zich niet.FOAMGLAS ® kan zinvol opnieuw wordengebruikt als bijvoorbeeld gruis voorstraatbeddingen of als vulmateriaal ingeluiddempende wanden. AangezienFOAMGLAS ® maatvast is, milieuneutraal,anorganisch, niet rotbaar enzonder risico voor het grondwater, ishet isolatiemateriaal daarvoor bij uitstekgeschikt. Productieafval tengevolge vanhet versnijden wordt opnieuw in hetfabricageproces ingevoerd.Emissies bij ongecontroleerdeverbrandingBij de verbranding van isolatiematerialenin open lucht kunnen tot 1.000keer meer schadelijke stoffen vrijkomendan bij een verbranding in eengekeurde verbrandingsinstallatie. Vooralisolatiematerialen uit kunststofschuimzijn op dit vlak uiterst problematisch.Onderzoek in Duitsland heeft aangetoonddat de rookgassen die ontstaanbij de verbranding van polystyreenacuut giftig zijn. Langdurige gezondheidsproblemenzijn dan niet uit tesluiten. Maar ook het verbranden vanisolatieafval in een gekeurde verbrandingsinstallatieis niet zonder gevaarvoor het milieu. Cellulair glas is dankzijzijn onbrandbaarheid totaal ongevaarlijk.FOAMGLAS ® ontwikkelt ook geengiftige rook.3 43 Het aandeel gerecycleerd glasvoor FOAMGLAS ® -productenbedraagt vandaag reeds 66%.4 Vulmateriaal uit gebrokenFOAMGLAS ® .Berging en verwerkingEveneens een belangrijk aspect bij deecologische waardebepaling van isolatiematerialenis de latere opslag. Bij deverschillende types van thermische isolatiematerialenbestaan op dit vlak groteverschillen. Scores die zijn gebaseerdop de methode van de ecologischeschaarste tonen aan dat vooral isolatiematerialenuit geschuimde kunststofhet milieu in hoge mate belasten.FOAMGLAS ® : een belangrijke bijdragetot de bescherming van het milieuFOAMGLAS ® bevat vandaag reeds 66% gerecycleerd glas, afkomstig vangebruikte vensterruiten. In de toekomst zal dit percentage nog toenemen.Voor de fabricage van FOAMGLAS ® wordt groene stroom gebruikt.Tegenover 1995 is het energieverbruik nodig voor het vervaardigen vanFOAMGLAS ® met 50% verminderd. Daardoor is cellulair glas één van dematerialen die voor zijn productie het minst energie vraagt.FOAMGLAS ® -isolatie is totaal onschadelijk voor de gezondheid enhet milieu.FOAMGLAS ® kan na afbraak van een gebouw opnieuw worden gebruiktals bv. vulmateriaal.FOAMGLAS ® heeft een extreem lange levensduur, wat ecologischgezien het meeste voordeel biedt.Kortom: FOAMGLAS ® is een isolatiemateriaal dat volledig tegemoetkomt aan de ecologische eisen van onze tijd. Het combineertdoeltreffendheid met milieuvriendelijkheid en een lange levensduur.46

FOAMGLAS ®, der ökologische und recyclierbare Dämmstoffwww.foamglas.comPittsburgh Corning Europe N.V.Afdeling Verkoop BouwBelgië & G.H. LuxemburgLasne Business Park, Gebouw BChaussée de Louvain 431B-1380 LasneTel. + 32 (02) 352 31 82Fax + 32 (02) 353 15 99info@foamglas.bewww.foamglas.bePittsburgh Corning Nederland B.V.Postbus 723430 AB NieuwegeinTel. + 31 (0)30 6035241Fax + 31 (0)30 6034562info@foamglas.nlwww.foamglas.nlEuropean HeadquartersPittsburgh Corning Europe SAAlbertkade 1B-3980 TessenderloTel. +32 (0)13 661 721Fax +32 (0)13 667 854www.foamglas.com«Qualitätssystem»ISO-NormNBN EN ISO9001:2000Nr. BQ700-0001gültig bis 2009FOAMGLAS ® voldoet aan de voorwaarden van de Zwitserse ELUAT-test (onderzoeksrapport Empanr. 123544 A, gebaseerd op de succesvolle test van met bitumen beklede FOAMGLAS ® -monsters).Conform declaratierooster D.093.09 van de Technische Keuring voor Afval (TVA) mag FOAMGLAS ®worden gedeponeerd op een stort voor inerte stoffen.Copyright november 2010. Pittsburgh Corning behoudt zich te allen tijde het recht voor de technischeproductspecificaties te veranderen. De momenteel geldende en actuele waarden vindt u inons productprofiel op onze homepage onder:www.foamglas.be Nederlands documentatie brochures productprofielwww.foamglas.nl documentatie brochures productprofielJetzt mit rund66% GlasrezyklatHG-DW-3000-0311 B-B-nl-BRO-0007