Artikel Decoratie "Verhoogde brandreactie van hout"

HOUTVERHOOGDEBRANDREACTIE VAN HOUTBRANDVERTRAGENDE MIDDELEN ZORGENVOOR MINDER BRANDVOORTPLANTINGls de voordelen van hout opgesomd worden, wordt er in de eerste plaats aanAzaken zoals ecologisch, warm en sterk, gedacht. Dat hout goed bestand istegen brand, is bij het grote publiek niet bekend. Onterecht echter, hout kan zeerstabiel zijn en met een bepaalde dikte heeft hout eveneens een goede brandweerstand.In dit artikel zetten we enkele technieken op een rijtje die de reactievan hout op een brand verbeteren. Daarnaast krijgt u ook enkele tips over hoe uzelf brandvernis of andere vlamvertragende middelen kunt aanbrengen, en richtenwe tot slot de aandacht op enkele specifieke moeilijkheden en de mogelijketoepassingen.Jeroen De Coster en Philip VianeBRANDREACTIE VERSUSBRANDWEERSTANDDe termen brandreactie en brandweerstandworden heel vaakverkeerd gebruikt en door elkaargehaald. Daarom een korteduiding bij beide termen.BrandreactieBrandreactie is de noemer diegebruikt wordt om enkele karakteristieken,eigen aan het materiaal,te groeperen. Onder de noemerbrandreactie worden onderandere de volgende eigenschappenondergebracht: calorischpotentiaal, niet-brandbaarheid,ontvlambaarheid, vlamoverslag,rookvorming, afgifte vangiftige gassen... De brandreactievan materialen is meestal enkelbelangrijk voor zichtbare materialen.Indien men die brandreactiewil verbeteren, dan bestaan daarspecifieke behandelingen voor,maar daarover later meer.BrandweerstandDeze term slaat dan weer op eeneigenschap die betrekking heeftop elementen (een wand, deur,een balk). Brandweerstand betekentde tijd die, in dit geval,houten constructies/elementennodig hebben om de intrinsiekeeigenschappen te verliezen.Kortom, waarin het element inBij brand vormt hout een isolerende koollaag, waardoor het hout eronder intactblijft en zijn mechanische sterkte behoudtkwestie zijn functie wel dan nietkan blijven vervullen. Een elementkan een dragende functie of eenscheidende functie hebben, ofeen combinatie van beide.BRANDGEDRAG VAN HOUTWanneer een houten constructieblootstaat aan brand, ontwikkeltdie een isolerende koollaag dieals het ware een buffer vormttegen de hitte. De koollaagverhindert de toevoer van zuurstofdie essentieel is voor de voortzettingvan de brand. Onder dezelaag houtskool blijft het hout intacten behoudt het bovendien zijnmechanische sterkte. Dat betekentBrandvertragendebehandeling van hout viavacuümdruk-impregneren(autoclaaf)Alle soorten houtmateriaalkunnen met de vacuümdrukimpregnatiemethodebehandeldworden. Om aan de gesteldenieuwe Europese norm EN13501-1 te voldoen, moet hette behandelen hout voor en nahet impregneren gewogenworden om de opname van ditproduct vast te stellen. Elke houtsoortheeft een eigen opneemvermogen,dat vastgelegd is ineen richtlijn.dat hout een goede weerstandheeft tegen brand (behoudt zijnsterkte) ondanks zijn slechtebrandreactie (brandt op).TemperatuurstijgingOnbehandeld hout dat blootstaataan brand, ondergaat een geleidelijketemperatuurstijging. In hetgeval van verhitting stijgt detemperatuur van hout geleidelijktot 100 °C. Door de temperatuurverhogingverdampt het aanwezigehoutvocht. Tijdens dezeverdampingsfase blijft de temperatuurconstant. Als al het houtvochtverdampt is, treedt eropnieuw een stijging op van detemperatuur. Vanaf 150 °Cverkleurt het hout en vindt er in hethout een chemische omzettingplaats in gassen (CO en CO 2 ).Vanaf 200 °C ontstaan er meerbrandbare gassen en ontwikkelter zich een laag houtskool op hetoppervlak. Het groeien van dezekoollaag (= verkoling) gaat meteen snelheid van ongeveer40 mm per uur. Deze koollaagheeft een warmtegeleiding dieslechts een zesde bedraagt vande warmtegeleiding van het hout.Dat betekent dus dat dezeontstane koollaag als het ware debrand afremt en het diepergelegen hout beschermt tegenverdere aantasting. Vanaf300 °C begint hout teontvlammen.BRANDVERTRAGENDIMPREGNERENVIA VACUUMDRUKNet zoals met houtverduurzamingsproductenkan hout ookdoor impregnatie met een brand-

HOUTvertragende vloeistof behandeldworden (wordt vaak toegepast bijgevels). De beste methode is devacuümdrukmethode, maar ookdoor onderdompeling of door tesprayen, kan het hout daarmeegeïmpregneerd worden. De vacuümdrukmethodewordt gebruiktvoor binnen- en buitentoepassingen.Bij buitentoepassingendient er nog een beschermendecoating voorzien teworden. Deze twee middelen(eerste verduurzaming) dienen welapart aangebracht te worden. Devlamvertragende vloeistoffen zijnmeestal watergedragen fosfaatoplossingen.Die zorgen ervoordat het hout na de behandelingopnieuw moet uitdrogen en datdie producten in zeer vochtigeomstandigheden (continue blootstellingaan regen bij bijvoorbeeldbuitengevels) kunnenuitlogen. Deze oplossingen zijnzowel voor binnen- als voorbuitentoepassingen te verkrijgen.Bij buitentoepassingen moet ereen nabehandeling uitgevoerdworden in de vorm van een eindlaag.Daarnaast bestaan er ookproducten die het eerdervernoemde uitlogen tegengaan.Dergelijke oplossingen zijn ofwelmoleculair van aard of hullen devezels in een beschermende film.De houtvezels ondergaan danook geen verandering qua uitzichtof structuur (wel bij gebruik vandekkende verf). De vlamvertragendeimpregneervloeistoffen zijnin principe gifvrij, biologischafbreekbaar en niet irriterend voorMATERIAALMATERIAALGEDRAGEN-NORMRol van decorateur/schilderOp de vraag of het hout waar u mee werkt, geïmpregneerd is ofreeds voorzien is van een brandvernis, is het antwoord in het overgrotedeel van de gevallen negatief. De plaatser is dus in principeverantwoordelijk voor de verdere bewerking/afwerking van het hout.Dus als u bijvoorbeeld een lambrisering plaatst in een eerder grootschaligproject, bent u verantwoordelijk voor de impregnatie of hetvernissen van het hout om de vlamvertragende eigenschappen teverbeteren.Advies voor de professional (plaatmateriaal)Ondanks de commerciële aard van het beestje raden heel wat verdelersen fabrikanten aan om behandeld plaatmateriaal (brandvertragenduit fabricage) te kopen, met een voor de toepassing geschiktebrandreactieklasse. De reden is dat u er dan zeker van kunt zijn dathet hout tot in de kern behandeld is.huid en ogen. De enige aanbevelingdaarbij is wel dat de ruimtewaarin er met dergelijke fosfaatoplossingenverneveld wordt,degelijk verlucht moet wordenwegens de lichte ammoniakgeurdie karakteristiek is bij dergelijkeproducten. Verder zijn er ookmoleculaire beschermingsmaatregelenop de markt voorgevels (enkel buitentoepassing).OPPERVLAKTEBESCHERMINGMET BRANDVERNISBrandvernis (drielagensysteem)wordt gebruikt voor het brandvertragendbehandelen vannatuurlijk onbehandeld hout enhoutproducten, denk daarbij aanallerlei plaatmateriaal: van OSBplatenover multiplex en mdf totafgewerkte massieve houtsoorten.Het aanbrengen van brandvernisis enkel geschikt op plaatmateriaaldat binnenshuis gebruiktwordt. Het is niet geschikt voorMIN.VOLUM.MASSA(KG/M³)MIN. DIKTE(MM)EURO-KLASSEBRAND-GEDRAGCEMENTGEBONDENSPAANPLAAT 634-2 1.000 10 BHARDEHOUTVEZELPLAAT 622-2 900 6 DSPAANPLAAT 312 600 9 DMIDDELHARDEHOUTVEZELPLAAT(HOGE DICHTHEID)622-3 600 9 DMDF 622-5 600 9 DOSB 300 600 9 DMULTIPLEX 636 400 9 DMASSIEFHOUTENPLAAT 13353 400 12 DMIDDELHARDEHOUTVEZELPLAAT(LAGE DICHTHEID)622-3 400 9 EZACHTEHOUTVEZELPLAAT 622-4 250 9 Egebruik in een omgeving waar erdirect contact met water ofcondensatie mogelijk is of waarde relatieve vochtigheid meer kanzijn dan 90%.OppervlaktevoorbereidingBrandvernis is ideaal voor hetbrandvertragend maken vannatuurlijke onbehandelde houtoppervlakten.Bij het gebruik vantransparant brandvernis optropisch hout of hout dat rijk isaan hars, kan de transparantievan het systeem veranderen.Aangezien brandvernis eenproduct is op basis van water, isde hechting afhankelijk van denatuurlijke porositeit van het hout.Indien er reeds eerder een houtvlakgecoat werd en er zich eendeklaag gevormd heeft, dan kandat de hechting van brandvernisongunstig beïnvloeden. Pas nauitgebreid schuren en testen kanhet materiaal voorzien wordenvan brandvernis. Het is ook vanessentieel belang dat het houtvlakzich in een stabiele omgevingbevindt en schoon, droog en stofvrijis, zodat het aanbrengen enhet drogen van de coating opwaterbasis optimaal kanverlopen. Bepaalde houtsoortenzijn van nature olieachtig of harshoudend(bv. vurenhout, teak,iroko enz.) en moeten gewassenworden met cellulosethinners(primers) of brandspiritus, waarnamen ze laat drogen vooraleerbrandvernis aan te brengen. Deharsafscheiding van knopen moetverwijderd worden, gevolgd doorhet aanbrengen van een gedeponeerdeknoopbehandeling. Dezebehandeling moet volledig geneutraliseerden gedroogd zijn, vooraleerer brandvernis aangebrachtkan worden. Ook kleine houtspletenkunnen met brandvernisbehandeld worden, maar voorgrotere spleten is het aangewezenom een aangepastgekleurd dichtingsproduct tegebruiken.Vochtgehalte van het houtHet vochtgehalte van hout datgecoat wordt met brandvernis,zou zo veel mogelijk het niveaumoeten benaderen dat het zalbereiken in de uiteindelijke standvastigeomgeving, gewoonlijk 10-12% (bij een brandvertragendeimpregnatie van min. 8% tot max.20%). Bij vochtigheidsgehaltesvan meer dan 17% is er kans datde coatings afbladderen, dat hetdrogen langer zal duren en ervochtaanslag kan optreden.Behandelde oppervlakkenNaast onbehandeld natuurlijkhout dat ideaal is voor de toepassingvan brandvernis, gelden devolgende aandachtspunten bij heteventueel aanbrengen op andereoppervlaktes:•Geconserveerd hout, zoals bij eendubbele vacuümconserveringsbehandeling,moetmen laten verduurzamen gedurendevijf à zes maanden vooraleerbrandvernis toe te passen.Indien men voor deze periodebrandvernis aanbrengt en dechemische oplosmiddelen nogniet volledig verdampt zijn, danis het mogelijk dat er hechtingsproblemenzijn en er occasioneelvochtaanslag optreedt. Hetis echter aanbevolen om dezebehandeling te vermijdenomwille van de verscheidenheidin chemische samenstelling ende opeenhoping van niet-combineerbareelementen.•Overloopbare oppervlakken:Brandvernis wordt in principenooit op een 'overloopbaar'(diverse soorten vloerbedekkingen)oppervlak aangebracht.•Niet-verwijderbare ondoordringbarefinish: Brandvernis mag nietgebruikt worden op een synthetischeen fotografische finish,polyurethaancoatings en diverselaminaten.•Fineerhout: Door de toepassingvan druk bij fineerhout blijkt datde poriën, en dus het oppervlakvan het fineerhout, gevuldkunnen worden met waterafstotendekleefstoffen, wat de hechtingvan de brandvernis tenietdoetdoor de absorptie van hethout.U kunt in dit geval eerst eenstaal testen vooraleer aan hetgrote werk te beginnen.In geen enkel geval mag hetplaatmateriaal synthetischeproducten bevatten. Dit bemoeilijktnamelijk de hechting van debrandvernis. Dit euvel kanverholpen worden door het oppervlakte schuren.

HOUTGevelbekledingen (De Singel) dienen behandeld te worden met een brandvertragende oplossing en een beschermendecoating (eindlaag) tegen de weersomstandighedenVOORSCHRIFTENAANBRENGENBRANDVERNISHet aanbrengen van brandvernismag enkel uitgevoerd wordenonder de juiste atmosferischeomstandigheden, die gecontroleerdmoeten worden vooraleermet het werk te beginnen.TemperatuurBrandvernis moet aangebrachtworden bij een temperatuur tussen10 °C en 30 °C. Indien nodig,moet men verwarming voorzien,maar zorg dan voor voldoendeventilatie om condensatie te voorkomen.PRODUCT ISNIET VLOEIENDPRODUCTHECHT NIETPRODUCTLOOPT UITVOCHTAANSLAGOP KALKKLEUR OFGLANSEFFECTNIET DUIDELIJKBRANDVERNISDROOGT NIETPRODUCTVERSTUIFT NIETIS HET DIK IN DE BUS?IS DE TEMPERATUUR ONDER DE 10 °C?VochtigheidDe relatieve vochtigheid mag nietmeer dan 90% bedragen gedurendede hele aanbreng- endroogtijd, en niet meer dan 65%gedurende de aanbreng- endroogtijd voor de eindlaag.DroogtijdenDe droogtijd bedraagt 4 tot 6 uurbij 20 °C en 65% relatievevochtigheid tussen twee opeenvolgendelagen brandvernis.Onder koele en vochtigeomstandigheden zal de droogtijdlanger zijn.De eindlaag mag niet aangebrachtworden voordat de brandvernisvolledig gedroogd is enafhankelijk van de atmosferischeomstandigheden, kan dat twee totzeven dagen duren.Raak de transparante brandvernisniet met de vingers aan voordatde eindlaag aangebracht wordt.Controleer de droogte met de rugFAQ: VRAAG EN ANTWOORDWORDT HET PRODUCT BEWAARD ONDER 2 °C?van de hand. De eindlaag kanna één tot twee uur gecontroleerdworden en zal na vier uurvolledig droog zijn.AANBRENGMETHODESBRANDVERNISBrandvernis kan aangebrachtworden met behulp van eenborstel, een rol of met spuitapparatuur(airless).Borstel•Brandvernis: Een borstel wordtingezet wanneer kleine of meercomplexe oppervlakken behandelddienen te worden.De voorkeur wordt daarbijgegeven aan een fijne zachteborstel van goede kwaliteit.Verwijder eerst het teveel aanbrandvernis van de borstelharenGoed roeren en indien nodig, de bus in warm waterzetten om terug vloeibaar te makenGebruik verwarming (niet Calor gas of paraffine)Verplaats voorraad naar warmere plaatsWANNEER WERD HET PRODUCT BESTELD? Vervang indien de houdbaarheidsdatumvan 12-15 maanden overschreden isWERD DE BUS OPENGELATEN?IS ER CONDENSATIE?IS HET OPPERVLAK SCHOON?IS DE ONDERGROND ONDOORLATENDEN ONVERENIGBAAR?IS HET VOCHTGEHALTEVAN HET HOUT TE DROOG?WERD DE EINDLAAG GOED GEROERD?WORDT DE EINDLAAG AANGEBRACHTOP VOCHTIG BRANDVERNIS?IS DE VOCHTIGHEID TE HOOG?IS DE TEMPERATUUR ONDER DE 10 °C?VERSTUIFT HET PRODUCT NIET GOED?Gebruik nieuwe busZet temperatuur verwarming hoger of verbeter ventilatieVeeg of schuur oppervlak afBereid oppervlak correct voorZet verwarming hoger en verbeter ventilatie totdat deondergrond droog genoeg is. Laat ondergrond drogenGoed roerenLaat brandvernis goed drogenGebruik ontvochtigers en verbeter ventilatieGebruik verwarmingVerhoog vloeistofdrukPas mondgrootte aanRaadpleeg handleiding van de pomp of lokale verdelerom een kwaliteitsafwerking ende juiste hoeveelheid van200 gram per laag tebekomen.Gebruik de nattefilmmeter tercontrole.• Eindlaag: Deze laag beschermtde brandvernis tegen beschadigingen vocht en wordt normaalaangebracht in één laag van100 gram/m² voor eengekleurde finish en 85 gram/m²voor een transparante finish.Zorg ervoor dat de hout- enplanknaden bedekt zijn, hou inhet bijzonder de V-verbindingenin de gaten.Rol•Brandvernis: Met de rol werktmen een stuk sneller op groteoppervlakken. Kies bij voorkeurvoor een rol met korte pool van150 mm en 200 mm. Ook hierwordt er in normale omstandigheden200 gram/m² aangebracht.Gebruik ook hier denattefilmmeter.• Eindlaag: Idem als een borstel,met dat verschil dat erop geletmoet worden dat de naden inde onderlagen goed bedektzijn.Airless•Brandvernis: Voor grote tot zeergrote oppervlakken en waarsnelheid van primordiaal belangis, opteert men het best voorspuitapparatuur. Afhankelijk vanhet soort onderlaag is het risicoop overdosering quasi nihil.Normaal wordt er met deairlessmethode 200 gram/m²aangebracht, in één tragebeweging of in meerdere,verschillende snelle bewegingen.Ook hier weer geniethet de aanbeveling om elkelaag te meten met de nattefilmmeter.• Eindlaag: Wordt, net als metde borstel, normaal aangebrachtin één laag van 100gram/m² voor een gekleurdefinish en 85 gram/m² voor eentransparante finish. Ook hiermoet erop gelet worden datmen een volle laag aanbrengtom de naden in de onderlagente bedekken.Indien er te weinig dekvermogenis of er een hogereglans gewenst is, dan kan menopteren om twee lagengekleurde eindlaag aan tebrengen. Met dank aan Aalterpainten Fire-ProofBron: Technische nota Brandvernis(Eyroflam SA)