11.07.2015 Views

Examen VMBO-GL en TL - NVON

Examen VMBO-GL en TL - NVON

Examen VMBO-GL en TL - NVON

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

LED-lampE<strong>en</strong> fabrikant heeft e<strong>en</strong> automatische LED-lamp op de markt gebracht. De LEDlampgaat automatisch aan als het donker wordt. Je ziet de verpakking van deLED-lamp.1p 9 Welk onderdeel zorgt ervoor dat de lamp automatisch aangaat?A LDRB LEDC NTC1p 10 We vergelijk<strong>en</strong> het vermog<strong>en</strong> van de LED-lamp met e<strong>en</strong> gloeilamp van 25 W.Hoeveel keer zuiniger in gebruik is deze LED-lamp vergelek<strong>en</strong> met e<strong>en</strong>gloeilamp van 25 W?A 2 keerB 8 keerC 12,5 keerD 50 keer1p 11 Deze lamp draagt bij aan minder uitstoot van CO 2(koolstofdioxide).Wat is het belangrijkste milieu-effect van CO 2?A CO 2veroorzaakt smog.B CO 2veroorzaakt zure reg<strong>en</strong>.C CO 2versterkt het broeikaseffect.4p 12 De LED-lamp brandt 8 uur per nacht. 1 kWh kost € 0,24. Berek<strong>en</strong> met de gegev<strong>en</strong>s op de verpakking wat de <strong>en</strong>ergiekost<strong>en</strong> van dezelamp per jaar zijn.GT-0173-a-12-1-o 4 lees verder ►►►


Met dimlicht (gewoon licht) kun je in het donker 70 meter vooruit zi<strong>en</strong>. De autovan Bernard heeft infrarood nachtzicht. Met infrarood nachtzicht kun je op e<strong>en</strong>display 140 meter vooruit zi<strong>en</strong>.de display met infrarood nachtzicht ’s nachts twee keer zo verzi<strong>en</strong> met nachtzicht1p 20 Het infrarood nachtzichtA verkleint de afstand die je aflegt tijd<strong>en</strong>s de reactietijd.B verkleint de afstand die je aflegt tijd<strong>en</strong>s het remm<strong>en</strong>.C vergroot de afstand die je aflegt tijd<strong>en</strong>s het remm<strong>en</strong>.D vergroot de afstand die je voor je kunt zi<strong>en</strong>.3p 21 Bernard rijdt met e<strong>en</strong> snelheid van 80 km/h (22 m/s) in het donker. Zijnreactietijd is 0,8 s. Hij heeft het infrarood nachtzicht van zijn auto ingeschakeld.Plotseling steekt e<strong>en</strong> wild zwijn op 100 m afstand de weg over. Laat met e<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>ing zi<strong>en</strong> dat Bernard voor het zwijn tot stilstand komt.Gebruik je grafiek om de remweg te bepal<strong>en</strong>.GT-0173-a-12-1-o 7 lees verder ►►►


2p 26 Als H<strong>en</strong>k de lade sluit stopt de zoemer mete<strong>en</strong>. Hij breidt zijn schakeling daaromuit met e<strong>en</strong> cond<strong>en</strong>sator. Zijn aangepaste schakeling ziet er als volgt uit:+ Leg uit hoe de cond<strong>en</strong>sator de werking van de schakeling verandert.GT-0173-a-12-1-o 9 lees verder ►►►


Erb<strong>en</strong> W<strong>en</strong>nemars de schaatserJe ziet e<strong>en</strong> afbeelding van Erb<strong>en</strong> W<strong>en</strong>nemars in de starthouding tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong>500 meter WK sprint.2p 27 Het aangrijpingspunt van de zwaartekracht is met e<strong>en</strong> witte stip (Z) aangegev<strong>en</strong>.De massa van Erb<strong>en</strong> is 82 kg. In de uitwerkbijlage staat dezelfde figuur. Tek<strong>en</strong> in die afbeelding de grootte van de zwaartekracht op Erb<strong>en</strong> in dejuiste richting. Noteer de kracht<strong>en</strong>schaal die je kiest.1p 28 Bij de start stond Erb<strong>en</strong> (massa 82 kg) heel ev<strong>en</strong> op één schaats. Het ijzer vande schaats heeft e<strong>en</strong> contactoppervlak van 5,0 cm 2 met het ijs.Hoe groot is op dat mom<strong>en</strong>t de druk onder het ijzer als hij op één schaats staat?A 8,2 N/cm 2B 16,4 N/cm 2C 82 N/cm 2D 164 N/cm 2E 1640 N/cm 2Bij schaatswedstrijd<strong>en</strong> staan langs de schaatsbaan stootkuss<strong>en</strong>s. Dezevoorkom<strong>en</strong> in de meeste gevall<strong>en</strong> ernstige blessures bij e<strong>en</strong> valpartij.GT-0173-a-12-1-o 10 lees verder ►►►


1p 29 De stootkuss<strong>en</strong>s langs de baan staan bol. Over de druk van de lucht in destootkuss<strong>en</strong>s staat in de uitwerkbijlage e<strong>en</strong> zin. Omcirkel in die zin de juiste mogelijkheid.2p 30 In de laatste bocht schoof de linkerschaats onder Erb<strong>en</strong> vandaan. Daarna klaptehij met e<strong>en</strong> snelheid van 50 km/h (13,9 m/s) teg<strong>en</strong> de stootkuss<strong>en</strong>s. Berek<strong>en</strong> de bewegings<strong>en</strong>ergie van Erb<strong>en</strong> (massa 82 kg) op het mom<strong>en</strong>t dathij teg<strong>en</strong> de stootkuss<strong>en</strong>s botste.In de eerste 0,20 seconde van de botsing met het stootkuss<strong>en</strong> nam de snelheidvan Erb<strong>en</strong> af van 13,9 m/s tot 2,0 m/s.2p 31 Toon met e<strong>en</strong> berek<strong>en</strong>ing aan dat de vertraging van Erb<strong>en</strong> 59,5 m/s 2 was.2p 32 Berek<strong>en</strong> de kracht op Erb<strong>en</strong> waardoor hij e<strong>en</strong> vertraging van 59,5 m/s 2ondervindt.1p 33 Door de veerkracht van het stootkuss<strong>en</strong> schoof Erb<strong>en</strong> weer terug de baan op.De wrijvingskracht met het ijs zorgde ervoor dat hij uiteindelijk stil kwam teligg<strong>en</strong>.Je ziet drie afbeelding<strong>en</strong> waarin de nettokracht vlak na de botsing met hetstootkuss<strong>en</strong> is weergegev<strong>en</strong>. Erb<strong>en</strong> beweegt over het ijs naar rechts.Welk van deze afbeelding<strong>en</strong> geeft de nettokracht juist weer?A B CGT-0173-a-12-1-o 11 lees verder ►►►


MistmakerTeun heeft e<strong>en</strong> wurgslang in e<strong>en</strong> bak (terrarium). De slang houdt van vochtigelucht. Daarom heeft Teun e<strong>en</strong> mistmaker in de bak gezet.vernevel<strong>en</strong> van waterIn de mistmaker zit e<strong>en</strong> zeer snel trill<strong>en</strong>de plaat in e<strong>en</strong> laagje water. De plaat triltmet e<strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie van 1,7 MHz.Deze trilling<strong>en</strong> vernevel<strong>en</strong> het water waardoor mist ontstaat.1p 34 Welke fase heeft mist?A gasvormigB vastC vloeibaar2p 35 Leg aan de hand van de m<strong>en</strong>selijke gehoorgr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> uit of Teun het geluid van detrill<strong>en</strong>de plaat kan hor<strong>en</strong>.3p 36 Berek<strong>en</strong> de trillingstijd van de trill<strong>en</strong>de plaat.2p 37 De trill<strong>en</strong>de plaat is van dun keramisch materiaal gemaakt <strong>en</strong> niet van ijzer. Inde uitwerkbijlage staat e<strong>en</strong> tabel met eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Geef in de tabel van elke eig<strong>en</strong>schap met kruisjes aan of deze wel of nietbelangrijk is voor de trill<strong>en</strong>de plaat.2p 38 De mistmaker werkt op e<strong>en</strong> spanning van 24 volt. Als het apparaat isaangeslot<strong>en</strong>, loopt er e<strong>en</strong> stroomsterkte van 1,2 A. Berek<strong>en</strong> het opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> van de mistmaker.GT-0173-a-12-1-o 12 lees verder ►►►


PastatangCharlotte schept aan tafel spaghetti op met e<strong>en</strong> pastatang. Dit is e<strong>en</strong> metal<strong>en</strong>tang waarmee ze gemakkelijk e<strong>en</strong> hoeveelheid pasta optilt.3p 39 Met haar hand knijpt zij de pastatang in B sam<strong>en</strong> <strong>en</strong> klemt daarmee e<strong>en</strong>hoeveelheid spaghetti tuss<strong>en</strong> de twee uiteind<strong>en</strong> bij A.De kracht in A is 1,2 N. Berek<strong>en</strong> met de mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet de grootte van de spierkracht bij B. Meetdaarvoor de afstand<strong>en</strong> in de afbeelding.2p 40 Bij het oppakk<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de portie spaghetti, klemt Charlotte de tang bijC sam<strong>en</strong>. De kracht op de spaghetti bij A is ook nu 1,2 N. Leg uit of ze nu e<strong>en</strong> grotere of kleinere spierkracht moet lever<strong>en</strong>.GT-0173-a-12-1-o 13 lees verder einde ►►►•

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!