sportief_amsterdam

Een uitgave van Gemeente Amsterdam, Topsport Amsterdam en Arko Sports MediadaleyBlindAjax heeft mijals mens gevormdONTWIKKELINGstaat centraalin AmsterdamverderFanny Blankers-Koen | Ton Boot | Piet Keizer | Jiske Griffioen | Innovatie | Eric van der Burg | Jaap EdenCharles Urbanus | Joop Alberda | Creativiteit | Nicolien Sauerbreij | Marlou van Rhijn | Ellen van DijkTalentontwikkeling | Martin Truijens | Henk Markerink | Cor du Buy | Rinus Michels | Peter Post

“We doen ietsheel goed samen.”Rogier Blink en Mitchel SteenmanTwee zonder“Met z’n tweeën ben je heel afhankelijk van elkaar. Als je voetbalt en iemand slecht in dewedstrijd zit, kun je hem gewoon niet aanspelen. Of wisselen. Hier niet, als je zevenmaanden iets met iemand hebt opgebouwd, krijg je dat niet zomaar met een ander. Dusals Rogier geblesseerd is, ben ik het eigenlijk ook. Als het moet, roeit het heel hardsamen. Hoe Mitchel en ik tegen die boot aanduwen, hoe we aan die riemen hangen,daarin doen we dus iets heel goed samen. Het klikt. Dat zag je ook weer op het WKin Zuid-Korea. Dat we daar brons haalden geeft vertrouwen. Ons doel is ook eenplak winnen op het WK in Amsterdam en in Rio. En als ik met een klootzakbeter roei dan met Rogier, zal ik in principe voor dat eerste kiezen.Uiteindelijk hoef je het maar 6 minuut 20 met elkaar eens te zijn.”Aegon is hoofdsponsor van het Nederlandseroeien en ondersteunt sporters bij hetrealiseren van hun doelen.Bedenk je toekomst.

sportief amsterdaminhoud58698 Nicolien SauerbreijHet ontroerende verhaal van haar ouders die hun huis verkochten102 Sportplan 2013-2016Henk Stokhof: “Alle Amsterdammers een leven lang actief”106 Sportkalender 2014Wat, waar, hoe een heel jaar lang in sportief AmsterdamAmsterdamse iconen:Fanny Blankers-Koen (pagina 25), Peter Post (47), Cor du Buy (63),Piet Keizer (79), Ton Boot (91)98Amsterdamse primeurs:Olympische Spelen 1928 (pagina 30), Start Tour de France (52),Schaatsen op het Museumplein (64), Jumping Amsterdam (72),Michels & Cruijff (84), De klapschaats (96)Kornelis DijkmanHet magazine Sportief Amsterdam wordt gemaakt in nauwe samenwerkingmet Topsport Amsterdam. In de periode waarin deze editie zijn voltooiingnaderde, overleed Kornelis Dijkman, de directeur van TopsportAmsterdam. Hij is slechts 46 jaar geworden en laat een vrouw en tweejonge kinderen achter. Onder velen in de sport heeft het overlijden vanKornelis op 24 december 2013 tot diepe verslagenheid geleid. Hij verrijktede Amsterdamse sportwereld met zijn vrolijkheid en zijn opgewekte,haast jongensachtige uitstraling. Hij werd geroemd om zijn zakelijken strategisch inzicht bij het aantrekken van grote sportevenementenen sponsors, maar vooral hoog gewaardeerd om zijn kracht om mensensamen te brengen. Wat Kornelis Dijkman achterlaat, zijn louter goedeherinneringen.Beeld Merijn SoetersSportief Amsterdam is een uitgavevan Arko Sports Media. De Sportiefseriepresenteert in verschillenderegionale magazines de sportambitiesvan échte sportprovincies en-gemeenten in Nederland. ArkoSports Media is tevens uitgever vande vakbladen Sport & Strategie,Sport & Gemeenten en SPORTBestuur en Management en ismediapartner van NOC*NSF.UitgeverMichel van Troostmichel.van.troost@sportsmedia.nlHoofdredacteurMaarten WestermannBegeleidingJacob Bergsma, Yuri van EijdenEindredacteurKarlijn de JongeRedactionele bijdragenJan Balk, Jacob Bergsma, MaartenWestermannFotografiePeter van Aalst, AmsterdamArenA, Amsterdam City Swim, ANPPhoto, Martine Berendsen, Wim vanBeusekom, René Bouwman, privéarchiefJiske Griffioen, HollandseHoogte, House of Sports, JaapEdenbaan, Jumping Amsterdam,KNZB, Katrien Mulder, NederlandsFotomuseum, Nederlandse RugbyBond, Wim Ruigrok, Hans Smit(VU), Sportfotografie.nl, Hans PaulStach, Louis van de VuurstOntwerpMarco Reijken, Rotterdamwww.studiorvg.nlOpmaakWielaard Media, Belfeldwww.wielaard.nlDrukPreVision, EindhovenRedactie-adres/LezersserviceArko Sports MediaPostbus 3933430 AJ NieuwegeinTel. 030 707 30 00Fax. 030 605 26 18E-mail: info@sportsmedia.nlWebsite: www.sportsmedia.nl© 2014 Arko Sports MediaNiets uit deze uitgave mag wordenverveelvoudigd, opgeslagen in eengeautomatiseerd gegevensbestandof openbaar gemaakt in enige vormof op enige wijze, hetzij elektronisch,mechanisch, in fotokopie of anderszinsgereproduceerd door middelvan boekdruk, foto-offset, fotokopie,microfilm of welke andere methodedan ook, zonder schriftelijke toestemmingvan de uitgever.

6terugblikbeeld anp photo ensportfotografie.nlSportin beeldAmsterdamse prestaties enprestaties in Amsterdam in 2013

eportageterugblik 715 meiFinale in de ArenAHet was al weer vijftien jaar geleden dat Amsterdam gastheermocht zijn van een Europese voetbalfinale. Destijdsin 1998 betrof het de eindstrijd van de Champions Leaguetussen Real Madrid en Juventus. Ditmaal ging het om deEuropa League en waren Chelsea uit Londen en Benficauit Portugal de finalisten. Op 18 april had UEFA-presidentMichel Platini in de Beurs van Berlage de trofee overhandigdaan burgemeester Eberhard van der Laan, waarna debeker per boot werd afgeleverd bij het sportmuseum vanhet Olympisch Stadion door Patrick Kluivert, in zijn hoedanigheidvan ambassadeur van de Europa League in hetseizoen 2012/2013. De finale, die vlak voor tijd werd beslistin het voordeel van Chelsea (2-1), stond onder leiding vande Nederlandse scheidsrechter Björn Kuipers.5 meiDrie op een rij!Door Willem II uit Tilburg met 5-0 te verslaan, werd Ajax voorde derde achtereenvolgende keer landskampioen. Een prestatiedie de club twee keer eerder leverde: in 1966, 1967, 1968en in 1994, 1995, 1996. Een vierde titel in 2014 zou een clubrecordbetekenen. En bovendien een persoonlijk record voortrainer Frank de Boer. Typerend voor de kampioenschappenonder zijn leiding is dat er telkens een fikse inhaalrace voornodig was. In de Champions League, waarvoor de kampioenvan Nederland zich automatisch plaatst, slaagde Ajax ertelkens niet in om de laatste zestien te bereiken. Al kwamAjax er in de laatste poulewedstrijd tegen AC Milan op 11 decembernog dicht bij. Wel wordt er, zoals dat heet, Europeesoverwinterd. Ajax is een van de 32 clubs die verder gaan in deEuropa League.

8reportageterugblik17 meiNederland-China 19-0Damesrugby staat in 2016 in Riode Janeiro voor het eerst op hetprogramma van de OlympischeSpelen. Er zal worden gespeeldmet zeventallen, het zogenaamdeSevens. Het Nederlands team, datzijn hoofdkwartier heeft opgeslagenin het Nationaal Rugby Centrumop Sportpark De Eendrachten een van de talentenprogramma’svan het Centrum voor Topsporten Onderwijs Amsterdam is,heeft een goede kans zich voor Riote kwalificeren. Wat dat betreftspreekt het resultaat dat Oranjeboekte tegen China boekdelen. Alsonderdeel van de IRB Women’s SevensWorld Series 2012/2013, metwedstrijden in Houston, Dubai,het Chinese Guangzhou en Amsterdam,werd voor eigen publiekeen historische overwinning behaald.

eportageterugblik 925 meiVrouwen aan slagOp de dinsdag voorafgaand aan hetDeloitte Ladies Open 2013 was ereen kick-off op het Museumplein,tegen de achtergrond van het eenmaand eerder weer geopendeRijksmuseum. Vrouwelijke topgolfersvan over de hele wereld bondenvervolgens de strijd met elkaar aanop The International, de prestigieuzejonge baan bij Amsterdam.Maar liefst twaalfduizend toeschouwersbezochten het toernooi,dat deel uitmaakt van de LadiesEuropean Tour. De NederlandseChristel Boeljon begon uitstekendmet een ronde van 3 onder par. Zezou uiteindelijk gedeeld twaalfdeworden met een score van 219 slagen(70-72-77), acht slagen meerdan winnares Holly Clyburn, diemet haar overwinning 37.500 euroverdiende. Boeljon moest zich tevredenstellen met 4.162,50 euro.

10reportageterugblik1 juniTulpen voor AmsterdamOnder leiding van de Australischecoach Alyson Annan slaagden devrouwenhockeyers van Amsterdamer in om Den Bosch te onttronenals landskampioen. In dederde en beslissende wedstrijd vande finale van de play-offs werd uitmet 1-3 gewonnen. Eva de Goedewas aan Amsterdamse zijde deuitblinkster, niet alleen vanwegede twee doelpunten die zij zelfscoorde, maar ook door het onschadelijkmaken van een crucialestrafcorner van het kanon MaartjePaumen. Een andere uitblinkerwas de pas zeventienjarige keeperAnne Veenendaal. In de voorgaandezestien jaren had Den Boschde landstitel maar liefst veertienkeer voor zich opgeëist. Het Bosschehuisorkest was zo sportief omde wedstrijd uit te luiden met eenaangepaste hymne: ‘Tulpen voorAmsterdam’.

eportageterugblik 1128 juliDe Blade Babe slaat weer toeMarlou van Rhijn, in 2012 uitgeroepentot Sportvrouw van het Jaarvan de stad Amsterdam vanwegede gouden (200 meter) en zilveren(100 meter) medaille die zij behaaldetijdens de Paralympics inLonden, sloeg wederom toe. Tijdenshet WK atletiek voor mindervalidesporters finishte de studenteCommerciële Economie aan de JohanCruyff University als eerste in26,74 seconden. Twee dagen eerderwas ze in het Franse Lyon al kampioengeworden op de 100 meter,met een tijd van 13,02 seconden.Tijdens het tweejaarlijkse gala vanhet Internationaal ParalympischComité in november 2013, werdVan Rhijn uitgeroepen tot bestevrouwelijke debutant. Bij die gelegenheidwerd de inmiddels metrolstoeltennis gestopte Esther Vergeeruitgeroepen tot beste vrouwelijkesporter.

12reportageterugblik7 septemberDe vier toppersDe vier zonder stuurman is eenolympisch roeinummer waarbijde roeiers elk één riem ter beschikkinghebben en waarbij een maximaalgewicht is vastgesteld. Hetis een nummer waarin de Nederlandsemannen nooit tot de absolutetop hebben behoord. Des tegroter derhalve de vreugde, toentijdens het WK van 2013 in hetZuid-Koreaanse Chungju het Nederlandskwartet Boaz Meylink,Kaj Hendriks, Mechiel Versluis enRobert Lücken in de finale de botenvan Australië en de VerenigdeStaten achter zich lieten en als eerstende finish passeerden. Het waszelfs voor het eerst sinds 1991 datNederland een wereldtitel roeienop een olympisch nummer veroverde.De vier maakt deel uit vanhet Centrum voor Topsport en OnderwijsAmsterdam.

eportageterugblik 138 septemberIn de Amsterdamse grachtenGeen discussie mogelijk: één keerper jaar moeten de rondvaartbotenin de Amsterdamse grachtenplaatsmaken voor een legertjezwemmers dat meedoet aan deAmsterdam City Swim. Vorig jaarwaren het er bijna tweeduizend,die allemaal ten minste vierhonderdeuro sponsorgeld moestenophalen om mee te mogen doenaan de twee kilometer (2.013 meter)lange tocht. De opbrengst isbestemd voor onderzoek naar dezenuw- en spierziekte ALS. Opbrengstin 2012: 740.000 euro.Opbrengst in 2013: 1,6 miljoen!Helaas, de inmiddels koningin gewordenMáxima was ditmaal nietvan de partij. Wat de Amsterdamsebevolking er niet van weerhield omde deelnemers massaal re komenaanmoedigen. Amsterdam CitySwim lijkt zich te gaan ontpoppentot een publieksevenement met deallure van de Elfstedentocht. Ookals het dooit.

14reportageterugblik24 septemberEen beest op de fietsZe is de eerste Nederlandse wereldkampioeneop de individueletijdrit sinds Leontien van Moorselin 1999. En ze werd trouwens tweedagen daarvoor ook al wereldkampioentijdrijden met haar Amerikaanseploeg. De in Harmelen geborenEllen van Dijk woont sinds2006 in Amsterdam, waar ze haarbachelor Bewegingswetenschappenbehaalde aan de VU. Ze heefthaar studie echter opgeschort omzich volledig op het wielrennen tekunnen concentreren, met haartitels tijdens het WK in Florenceals eerste beloning. Van Dijk wasoverigens een belangrijke factorin de gouden race van MarianneVos tijdens de Olympische Spelenvan 2012 in Londen. Ze kan op haarfiets als een beest tekeergaan,wat haar de bijnaam ‘The Animal’heeft opgeleverd.

eportageterugblik 1520 oktoberDe Keniaanse klok16 decemberSporters van het Jaar 2013Onder de lopers wordt hij ‘MisterAmsterdam’ genoemd. Het gebeurtdan ook niet zo vaak dat eenatleet drie keer op rij dezelfde marathonop zijn naam schrijft. WilsonChebet flikte het en verbeterdein de editie van 2013 ook nog eenshet parcoursrecord van de TCS AmsterdamMarathon tot 2.05,36. DeKeniaan lijkt wel een klok: in 2012had hij 2.05,41 gelopen en het jaardaarvoor 2.05,53. Bij de vrouwenwas het trouwens zijn landgenoteValentine Kipketer die triomfeerde.Er deden in de verschillendedisciplines 42.600 lopers mee aanhet evenement, dat zich daarmeede grootste marathon van Nederlandmag noemen. Maar belangrijkeris misschien nog wel dat dewedstrijd van de internationaleatletiekfederatie de Gold Label-statusheeft gekregen.Tijdens het traditionele Gala van Topsport Amsterdamwerd Robert Lücken tot Sportman van het Jaar uitgeroepen.Hij maakte in 2013 zijn debuut in de HollandVier en won meteen goud bij het EK en het WK roeien.Daarnaast maakte hij met zijn club Nereus deel uit vande boten die als eerste finishten bij de Heineken Roeivierkampin Amsterdam en bij de Varsity. RoeitrainerMark Emke werd Coach van het Jaar. Wielrenster Ellenvan Dijk, die naast twee wereldtitels ook Nederlandskampioen tijdrijden werd, werd Sportvrouw van het Jaar,terwijl Ajax bij de ploegen met de eer streek. Atleet Julesde Bont werd Amsterdams Talent van het Jaar.

16interviewTekst: Jan Balkbeeld ANP Photo enSportfotografie.nl“Ajax kun jenatuurlijk nietweigeren”

interviewDaley blind17“Ajax heeftook invloedgehadProfvoetballer Daley Blindkomt tot wasdomop mijnontwikkelingals mens”Daley Blind is tegenwoordig een van de belangrijkste spelers van Ajax enmaakt een goede kans om komende zomer met Oranje mee te gaan naarhet WK in Brazilië. Ook de stevige verdediger, die in 2013 tot Ajacied vanhet Jaar werd uitgeroepen, begon zijn loopbaan als een klein kereltje, dathet net als zo veel andere kinderen gewoon leuk vond om tegen een bal tetrappen. Hoe is zijn talent tot ontwikkeling gekomen?

18 interviewDaley blindDaley BlindGeboren op 9 maart 1990 in Amsterdam | Verdedigerdie ook kan worden ingezet op het middenveld| Doorliep de volledige jeugdopleiding van Ajax |Werd uitgeroepen tot het grootste talent van Ajaxvanwege zijn prestaties in het seizoen 2007/2008 |Tekende op 29 maart 2007 zijn eerste profcontract| Maakte op 7 december 2008 onder Marco vanBasten zijn debuut in Ajax 1 tegen FC Volendam| Werd in de eerste helft van 2010 verhuurd aanFC Groningen, omdat hij onder Martin Jol niet aanspelen toe kwam | Scoorde op 10 februari 2013zijn eerste, bevrijdende doelpunt in een competitiewedstrijdvoor Ajax 1 | Vier dagen eerder debuteerdehij onder Louis van Gaal in het Nederlandselftal als linksback | Danny Blind, assistent vanVan Gaal bij Oranje, is de vader van Daley“Ik kwam erachter dat hetheel ergbelangrijk is datje er plezier inhoudt”aley Blind werd op 9 maart 1990 geboren engroeide op in Diemen. Hij zal vast thuis in dewoonkamer voor het eerst tegen een bal hebbengeschopt, denkt hij. Net zoals veel anderekleine kinderen met zijn vader. Met dit verschil,dat zijn vader een bekende en succesvollevoetballer was. Vader Danny Blind voetbaldetwaalf seizoenen in het eerste van Ajaxen won met de Amsterdamse club alles wat erte winnen viel. De 42-voudig international speelde dan ookzonder enige twijfel een belangrijke rol in de ontwikkelingvan zijn enige zoon.De eerste jarenOp zijn vijfde werd Daley Blind lid van AFC. Bij deze netteclub uit het Amsterdamse Buitenveldert speelde het kleine,enigszins iele mannetje zijn eerste wedstrijdjes. Blind juniorbleek al gauw over bijzondere aanleg te beschikken.Twee jaar later bezocht hij een talentendag van Ajax. Daarvroegen ze het jonge voetballertje meteen om lid te worden.“Ik wilde op dat moment eigenlijk niet naar een andereclub”, luidt het opvallende commentaar van Blind, zeventienjaar na zijn overstap. “Ik weet nog dat ik dat tegen mijnmoeder zei. Ik had een heel leuk team bij AFC en wilde bijmijn vriendjes blijven. Met sommige jongens heb ik nu nogsteeds contact. Maar goed, Ajax kun je natuurlijk niet weigeren.”Gelukkig maakte Blind bij Ajax snel nieuwe vriendjes. Hetging er bij de professionele voetbalclub iets anders aan toedan bij de amateurs van AFC. “Er werd heel veel op techniekgetraind. We moesten oefeningen eindeloos herhalen.Gelukkig gebeurde dat wel op een speelse manier en probeerdende trainers het zo leuk mogelijk te maken voor dekinderen. Dezelfde technieken werden daarom in veel verschillendespelvormen geoefend. En ik had in Patrick Ladrueen heel leuke jeugdtrainer. Hij loopt nog steeds rond op DeToekomst en is heel goed met kinderen. Hij leerde je voetballen,maar ging bijvoorbeeld ook met je stoeien. Hij zorgde ervoor dat je je op je gemak voelde.”Tegelijkertijd was er bij Ajax ook een keiharde kant. Datbleek onder meer uit de evaluatiegesprekken die de trainerselke zes maanden met hun pupillen voerden. Blind kan hetzich nog goed herinneren. “Vooral aan het eind van het seizoenwas het heel erg spannend omdat je dan hoorde of jewel of niet mocht blijven. Samen met mijn ouders zat ik bijzo’n gesprek. De trainer vertelde dan heel eerlijk hoe je ervoor stond en wat er allemaal beter kon. Natuurlijk had jemeestal wel een voorgevoel of je mocht blijven, maar ook

interviewDaley blind19voor mij waren die gesprekken heel erg stresserig.” Gelukkigmocht Blind elk jaar weer blijven, maar er waren ook altijdweer jongens die moesten vertrekken. “Elk jaar gingen erspelers weg en kwamen er nieuwe spelers bij. Dat was nietaltijd even makkelijk. Vooral niet voor de jongens die wegmoesten…”KarakterBlind zegt dat hij alles aan de jeugdopleiding van Ajax tedanken heeft. De international van Ajax roemt jeugdtrainersuit zijn tijd als Robin Pronk, Sonny Silooy en MaartenStekelenburg, niet te verwarren met de gelijknamige keeperdie nog niet zo lang geleden doelman was van de Amsterdammers.“We hadden elk jaar weer een nieuwe trainer envan iedere trainer leerde je weer wat anders. Dat kon mettactiek te maken hebben, maar ook met mentale dingen.Elke trainer heeft zijn eigen karakter. Met sommige trainerskreeg je ook echt een band. Zo heb ik bijvoorbeeld nog steedscontact met Sonny Silooy. Zijn zoon is een goede vriend vanme.”Wat was er verder zo bijzonder aan de jeugdopleiding vanAjax? “Dat je constant werd geprikkeld om het beste uit jezelfte halen. Als het goed ging, werd je een niveau hogergezet. Zo ben ik vervroegd doorgegaan naar de C-categorie“Tot voor twee jaar voetbaldeik ook nog gewoon op straat,waar je veel vrijer speelt danbij je club”en later vervroegd naar de A. Daardoor kwam je tegen ouderejongens te staan en werd je nog meer getest. Ook heb ikin de jeugd op veel verschillende posities gestaan. Daardoorben ik zeker een betere voetballer geworden. Maar ik heb inde jeugd bij Ajax niet alleen op het voetbalveld veel geleerd.Zo leerde je tijdens toernooien of als je op reis was ook hoe jeGroot feest nadat Ajax in 2013 de 32ste landstitel wint.

Bent u op zoek naar een (top)sportlocatie vooruw Bent training, u op zoek wedstrijd, naar een toernooi (top)sportlocatie of evenement? vooruw training, wedstrijd, toernooi of evenement?Dan kunt u terecht bij het vernieuwde Sporthallen Zuid.Dan kunt u terecht bij het vernieuwde Sporthallen Zuid.Sporthallen Zuid is één van de oudste multifunctionele sportaccommodaties in Nederlanden fungeert al bijna 40 jaar als (top)sportlocatie. De accommodatie heeft drie moderneSporthallen Zuid is één van de oudste multifunctionele sportaccommodaties in Nederland(top)sporthallen en een schermzaal. Ook is het mogelijk het hele complex te huren.en fungeert al bijna 40 jaar als (top)sportlocatie. De accommodatie heeft drie moderne(top)sporthallen en een schermzaal. Ook is het mogelijk het hele complex te huren.Uw (sport)evenement combineren met een vergadering of bijeenkomst? Dat kan!Sporthallen Zuid beschikt over twaalf vergaderruimten, voorzien van internet, whiteboards,Uw (sport)evenement combineren met een vergadering of bijeenkomst? Dat kan!beamers en flip-overs. Sporthallen Zuid is zowel met het openbaar vervoer als met de autoSporthallen Zuid beschikt over twaalf vergaderruimten, voorzien van internet, whiteboards,goed bereikbaar.beamers en flip-overs. Sporthallen Zuid is zowel met het openbaar vervoer als met de autogoed bereikbaar.Neem voor meer informatiecontact op met:Neem voor meer informatiecontact op met:Sporthallen ZuidBurgerweeshuispad 54Sporthallen Zuid1076 EP AmsterdamBurgerweeshuispad 54telefoon: 020 251 77001076 EP Amsterdame-mail: info.sporthallenzuid@amsterdam.nltelefoon: 020 251 7700e-mail: info.sporthallenzuid@amsterdam.nlKijk ook op amsterdam.nl/sporthallenzuid

De onmisbare schakel op weg naar goud.Topsport Amsterdam is trots op de topsportevenementendie jaarlijks in Amsterdam zijn.Evenementen als Jumping Amsterdam, DeloitteLadies Open Golf, Amsterdam Rugby Sevens,Koninklijke Holland Beker, Dam-tot-Damloop,Amsterdam Marathon en de Zesdaagse vanAmsterdam zijn evenementen die passen bij eentopsportstad als Amsterdam.www.topsportamsterdam.nl

26interviewTekst: Maarten WestermannBeeld: Sportfotografie.nlDe sportiefstewethoudervan NederlandEric vander BurgBestond er een wedstrijdom uit te maken wie desportiefste wethoudervan Nederland is, Eric vander Burg zou zich zondertwijfel inschrijven en eengoede kans maken om ermet de titel vandoor tegaan. De sportwethoudervan Amsterdam is eenhardloper, ook in zijnbeleid. Amsterdam kanin veel rubrieken mooiecijfers laten zien. Hoewelbezuinigingen troef zijn,heeft Amsterdam juistextra geld uitgetrokkenvoor de sport.“Amsterdam heeft450 miljoen euro bezuinigd,maar voor sport is er elkjaar geld bijgekomen”Energiek en enthousiast zijn deeerste indrukken die je krijgtvan Eric van der Burg (48), wanneerhij op de vroege ochtendde klaroen schalt over zijn favorieteonderwerp: sport. Metzorgvuldig gerangschikte paperassenbinnen handbereik,om de bezoeker eens lekker met cijfers omde oren te kunnen slaan. Waarom ook niet?Want Amsterdam blijkt het in veel opzichtenuitstekend te doen als sportstad.Vertel eerst eens hoe sportief u zelf bent.“Ik zat op voetballen, was lid van CTO ’70.Op de plaats waar nu De Toekomst van Ajaxis gevestigd. Toen ik de politiek was ingegaanen ik ’s avonds veel vergaderingen hadwaardoor ik nauwelijks meer kon trainen,ben ik ermee gestopt. Tegenwoordig ben ikeen hardloper. Twee keer per week, gewoonergens buiten in Amsterdam, als voorbereidingom regelmatig aan een officiële loopmee te doen, zoals de Dam tot Damloop, deHalve Van Egmond, de Zevenheuvelenloop –dat werk. Tussen de 15 en de 21 kilometer, datis zo’n beetje mijn actieradius. De beweegnormwordt door mij ruimschoots gehaald.”Wat niet voor alle Amsterdammers geldt.“Dat klopt, maar we doen het zeker nietslecht. Van de 206 basisscholen beschikt93 procent over een vakleerkracht. Dat isruim twee keer zo hoog als de landelijkescore. Verder hebben 166 scholen een naschoolssportaanbod. Als ik kijk naar het resultaatvan ‘Topscore’, een programma datals doel heeft om middelbare scholieren telaten sporten, dan ligt dat op 4.200 deelnemersper week. Er hebben elfduizend kinderenmeegedaan aan een kennismaking methet sportaanbod in het vmbo. Dat zijn tochindrukwekkende cijfers. Als ik kijk naarde algemene sportparticipatie, zaten we inAmsterdam in 2013 op 67 procent. Terwijlwe in 2009 nog op 61 procent zaten. Het landelijkgemiddelde ligt overigens op 66 procent.Daar zitten we dus licht boven, watvoor een grote stad een prima resultaat is.Rotterdam zit bijvoorbeeld op 58 procent.De doelstelling is om in Amsterdam naar75 procent te groeien.”

Welke hobbels moeten er worden genomen ommensen aan het bewegen en sporten te krijgen?“We hebben te maken met een toenemendearmoede in Nederland. Als gevolg daarvanzijn er kinderen die niet aan sport kunnendoen, terwijl ze dat best zouden willen.We trokken in Amsterdam voorheen250.000 euro uit als donatie aan het Jeugdsportfonds.Dat is inmiddels verdrievoudigdnaar 750.000 euro. Daarmee kunnen we zo’ndrieduizend kinderen laten sporten, bijvoorbeelddoor de contributie van een club te betalen.Verder kennen we nog de Scholierenregeling,voor kinderen waarvan de ouders inde bijstand zitten. Daarin keren we nog eens800.000 euro uit als honorering van aanvragenmet betrekking tot sport. Het tweedeprobleem waar we mee te kampen hebben, isovergewicht: 23 procent van de Amsterdamsekinderen is te zwaar, terwijl dat percentagelandelijk op vijftien procent ligt. Wanneer jede situatie analyseert, zie je dat het in bepaaldewijken geconcentreerd is en in bepaaldebevolkingsgroepen. Het komt sterker voorin Zuidoost, Nieuw-West en Noord en sterkerbij Turkse kinderen dan bij Nederlandsekinderen. Daar investeren we extra in. Wehebben alle basisscholen gerankt, van 1 toten met 206. We weten exact welke scholende zwaarste zijn. Op alle scholen die bovenhet landelijk gemiddelde zitten – dat warener 152 en dat zijn er nu nog 134 – ontplooienwe allerlei activiteiten. Zoals ‘Jump-in’. Datis een sportstimuleringsprogramma. Of werichten het schoolplein in als Schoolplein14,een initiatief van de Johan Cruyff Foundation.Zo stimuleren we op allerlei manierenbeweging en we geven voorlichting. Dat jegewoon water uit de kraan kunt drinken.Dat je geen gezonde aardappelen en groenteeet door voor een zak paprikachips te kiezen.Het derde probleem is dat wonen in een stadeen ander bewegingspatroon met zich meebrengtdan wonen in de provincie. Kinderendie in een dorp wonen, gaan tegen de wind inop de fiets naar school. Onze kinderen stappenin de metro of worden door hun oudersmet de auto gebracht. Er zijn heel wat kinderendie niet eens kúnnen fietsen. Laat staanzwemmen. Dat zijn punten waar we nog eenstevige slag moeten maken.”In hoeverre is het een voordeel of een nadeelom in een grote stad de burgers aan het sportente krijgen?“Het feit dat je een grote stad bent, helptop een aantal punten. Je krijgt bijvoorbeeldmakkelijker evenementen toegewezen.Wanneer er een EK moet worden georganiseerd,kiest men sneller voor Amsterdamdan voor Sluis – dat lijkt me duidelijk. Nietalleen vanwege het inwonertal, maar ookTijdens het jaarlijkse gala van Topsport Amsterdam reikt wethouderEric van der Burg de Frans Bannick Cocq Penning van degemeente Amsterdam uit aan volleyballer Richard Schuil, die op deOlympische Spelen in 1996 goud won.“In een grotemulticulturele stadheb je bovendien temaken met veelmensen voor wiesport vanuit hunachtergrond geenprioriteit heeft”

interview28 eric van der burg“Een probleem is dat wonen in een stad een anderbewegingspatroon met zich meebrengt dan wonen inde provincie”Eric van der BurgGeboren op 9 oktober 1965 in Amsterdam| Bracht zijn jongste jaren doorin het Friese Oosterwolde | Verhuisdeop zijn tiende terug naar Amsterdam |Werd lid van de VVD toen hij zeventienjaar was | Combineerde zijn dienstplichtals sergeant vuurregelaar methet lidmaatschap van de stadsdeelraadAmsterdam-Zuidoost | Van 1992 tot1997 met een korte onderbrekingstadsdeelwethouder Welzijn & Sport inAmsterdam-Zuidoost | Van 2004 tot2010 fractievoorzitter van de VVD inde gemeenteraad van Amsterdam | In2006, 2007 en 2008 door stadszenderAT5 uitgeroepen tot beste Amsterdamseraadslid | Was initiatiefnemer vanhet Canon van Amsterdam, vormgegevenin vijftig vensters | Was naast zijnpolitieke werk directeur van verschillendeverzorgings- en verpleeghuizenin Amsterdam tot hij in mei 2010aantrad als wethouder in een collegevan VVD, PvdA en GroenLinks | Beheertde portefeuilles Zorg en Welzijn, Sporten Recreatie, Luchthaven, Personeel,Organisatie en Integriteit, Dienstverleningen Externe Betrekkingen enDierenwelzijnvanwege onze internationale bekendheid. Wanneerje het afmeet aan de sportvoorzieningen,dan kun je vaststellen dat die vrijwel compleetzijn. Doordat we met 800.000 inwoners massahebben, tref je binnen de gemeentegrenzen alledenkbare sporten aan. Cricket bijvoorbeeld is inNederland een kleine sport, maar die kun je bijons op meerdere locaties beoefenen. Anderzijdshebben wij te maken met mensen die sport nietkunnen betalen. Die zullen er wellicht in Vlieland,met 1.400 inwoners de kleinste gemeentevan Nederland, ook zijn. De gemeenschapszin isdaar zodanig dat het geruisloos wordt opgelost.In een grote multiculturele stad heb je bovendiente maken met tamelijk veel mensen voorwie sport vanuit hun achtergrond geen prioriteitheeft.”Wordt de aandacht voor sport in Amsterdam over degehele linie gedragen door de politiek?“Ja, zij het op basis van verschillende argumenten.Omdat sporten fijn, leuk, goed en gezond is,vinden sommigen. Of vanwege de economischecomponent, menen anderen. Aan de TCS AmsterdamMarathon doen 17.000 buitenlandersmee, die gemiddeld 2,5 familielid meenemen engemiddeld drie dagen in de stad blijven slapen.Dan kun je heel eenvoudig uitrekenen wat datoplevert. Weer andere politici zetten vooral in opbreedtesport als wapen in de strijd tegen overgewicht,diabetes, hart- en vaatziekten, depressieen dementie. Al met al levert dat brede steun op.Dat zie je terug in de besluitvorming. We hebbende afgelopen drie jaren 450 miljoen euro bezuinigd,maar voor sport is er elk jaar geld bijgekomen.We hebben een budget van 2 miljoen europer jaar voor het uitvoeren van ons Sportplan,we hebben in 2010 5 miljoen euro beschikbaargesteld om over een lengte van vier jaren sportevenementenbinnen te halen, we hebben in dezebestuursperiode 6 miljoen euro kunnen uitgevenaan het verbeteren van accommodaties en voorde organisatie van het EK atletiek in 2016 hebbenwe nog eens 2 miljoen extra uitgetrokken.Verder is het aantal combinatiefunctionarissen,die de verbinding vormen tussen schoolkinderenen sportverenigingen, uitgebreid van 60 naar 93– vijftig procent gefinancierd door het rijk, vijftigprocent door onszelf. We hebben 400.000 euroextra gestoken in het sportstimuleringsprogramma‘Jump-in’, in het kader van de strijd tegenovergewicht. Sportief Amsterdam is geen lozekreet, hoor!”Over sportiviteit gesproken: Hoe tackelt Amsterdam demisstanden op en rond de voetbalvelden?“We hebben in Amsterdam het Voetbalverdrag,dat ondertekend is door alle 63 voetbalclubs. Alleclubs hebben zich uitgesproken om mee te werkenaan respect op het voetbalveld. Je ziet datsommige clubs dat heel actief hebben opgepakt.Een club die ik in dat verband altijd graag noemis IJburg. Die maakt er echt werk van. De clubheeft op wedstrijddagen mensen langs de veldenstaan die zo nodig toeschouwers aanspreken ophun gedrag. In feite hanteren wij dezelfde aanpak:partijen aanspreken. Wanneer clubs structureelvoor problemen zorgen, gaan wij, samenmet de KNVB, met het bestuur rond de tafel zitten.Als het vervolgens door een club niet goedwordt opgepakt of het bestuur is niet bij machteom het tij te keren, geven we het dringendeadvies om ermee te stoppen, zoals dat gebeurdemet Sporting Noord, waar een toeschouwer wasdoodgetrapt door een speler. Natuurlijk zijn despelers in eerste instantie verantwoordelijk voorhun gedrag, maar er is beslist ook een oorzakelijkverband tussen wat er op het veld gebeurt ende kwaliteit van het bestuur. Dat is een punt vanzorg. Kijk, als de penningmeester van modelclubAFC ermee stopt, staan er tien hooggekwalificeerdeaccountants te dringen om het van hemover te nemen. Bij veel andere clubs ontbreekthet echter aan een netwerk van mensen met voldoendebagage. Arsenal, Buitenveldert, dat zijnsterke verenigingen omdat ze sterke bestuursledenhebben. In Nieuw-West en Zuidoost mag jeal blij zijn wanneer je op elke stoel iemand hebtzitten. Daarom heb ik ook een paar sterke clubsgesuggereerd om clubs die het moeilijk hebbenals het ware te adopteren. Los daarvan ben ik,met de KNVB, van mening dat we het aantal van63 clubs zouden moeten terugbrengen naar vijftig.Om sterkere verenigingen te creëren.”

intervieweric van der burg 29Opmerkelijk is dat het keurige hockey de tweede sport is.Amsterdam is zelfs de grootste hockeystad van Nederland.“Terwijl we niet eens aan de vraag kunnen voldoen.We hebben meer clubs nodig en meer kunstgrasvelden.Met Amsterdam, Hurley en Pinoké hebben wein het Amsterdamse Bos drie grote, sterke clubs dietophockey spelen. In Oost hebben we Athena, pastien jaar oud, maar al heel groot en maatschappelijksterk betrokken. We hebben extra velden aangelegd inWest, waar Westerpark een bolwerk moet gaan worden,maar daarmee zijn we er nog niet. De hockeybondheeft berekend dat we er in Amsterdam eigenlijknog 32 velden bij moeten hebben. Dat kost 16 miljoen.We zullen dus extra geld vrij moeten maken om devraag te kunnen faciliteren. Het idee is om ook in hetvoetbal meer kunstgras te gaan aanleggen, zodat debezettingsgraad toeneemt en er daardoor minder veldennodig zijn. Op die manier ontstaat er ruimte voorextra hockeyvelden.”Hockey is een studentensport, en studenten zijn passanten.Moet je dan wel zo veel in hockey investeren?“In de eerste plaats zijn het niet alleen studenten diehockeyen. Het zijn vooral kinderen, met hun moedersen vaders. Los daarvan zijn we heel blij met de100.000 studenten die Amsterdam telt. Een grootdeel daarvan blijft na de studie in de stad wonen.Onze studenten leveren een grote bijdrage aan hettopsportklimaat van Amsterdam. Denk naast het hockeymaar aan het roeien. Bovendien is het niet alleende gemeente die investeert in sportfaciliteiten voorstudenten. Dat doen ook de clubs zelf en de universiteiten.We hebben het prachtige Universitair SportCentrum Universum op het Science Park liggen, datdoor de UvA is ontwikkeld. Met de VU werken we samenin de ontwikkeling van de Sportas, die loopt vanhet Wagener Stadion naar het Olympisch Stadion, viaonder meer de Bosbaan, het Frans Otten Stadion en deSporthallen Zuid.”Laat de Olympische Spelen maar komen, zou je bijna zeggen.“Ik denk dat de plannen voor het organiseren van deOlympische Spelen in 2028 heus wel weer de kop opzullen steken. Intussen gaan we onverminderd doormet het leggen van het fundament. De 2 miljoen europer jaar die we hadden gereserveerd voor de olympischeambitie, blijven we steken in het opvoeren van desportparticipatie, het verbeteren van de accommodatiesen het binnenhalen van sportevenementen, dusbovenop de middelen die daarvoor al in de begrotingzitten. Meer mensen aan het sporten krijgen is goedvoor de stad, goed voor de mensen zelf en goed voorons track record wanneer we ons ooit kandidaat stellenvoor de Spelen. Datzelfde geldt voor het WK roeieneind augustus van dit jaar, het WK beachvolleybalwaarbij Amsterdam een van de speelsteden is en hetEK atletiek. Goed voor de stad, leuk voor de mensen,goed voor de economie en goed voor ons visitekaartje.”En wat zou u daar nog graag aan willen toevoegen?“We moeten veel meer gaan doen met de gehandicaptensport.Ik was in 2012 in Londen. Ik heb mijnogen uitgekeken hoe het daar was georganiseerd, ikheb genoten van de sport, maar waar ik het meestvan onder de indruk was, was van de Paralympics,met 80.000 mensen die uit hun dak gingen vanwegede prestaties die daar werden geleverd. Ik zie Londenals het vertrekpunt voor een nieuw tijdperk, waaringehandicaptensport integraal deel gaat uitmaken vande grote evenementen en kampioenschappen. Zoalsdat straks het geval zal zijn bij het WK roeien. Een primeurdie op naam komt van Amsterdam. Het zou mijeen lief ding waard zijn als het EK atletiek in 2016 ooknummers voor mindervalide sporters op het programmakrijgt. Dat zou een enorme toegevoegde waardezijn en zoiets straalt natuurlijk ook af op Amsterdam.”“Ik zie Londen als het vertrekpunt voor een nieuw tijdperk,waarin gehandicaptensport integraal deel gaat uitmakenvan de grote evenementen en kampioenschappen”

30primeursbeeld HOLLANDSE HOOGTE

primeursNoviteiten waar de wereld zijn voordeel mee deed31MADE IN AMSTERDAM!1928:OlympischeSpelen metmodernismenDe Olympische Spelen van 1928 in het OlympischStadion van Amsterdam waren de eerste Spelen diegrotendeels privaat werden gefinancierd. Naast4 ton van de gemeente Amsterdam en 1 ton van deprovincie Noord-Holland hoestte de gezamenlijkeburgerij in twee weken tijd 1,5 miljoen gulden op.De Spelen waren een doorslaand succes. De latereWO II-generaal Douglas MacArthur zou Amsterdam1928 waarderen met de woorden: “A model forthe future.”Het jaar 1928 markeert in de olympische geschiedeniseen aantal belangrijke mijlpalen. In Amsterdamwerd voor het eerst de olympische vlamontstoken en werd de marsorder bij de openingsceremoniebepaald. Bovendien werd het parkeerbordmet de witte P in het blauwe vlak in Amsterdamgeïntroduceerd en zorgden de debuterende atletiek-en turnvrouwen voor een belangrijke stap inde emancipatie in de sport. De Amerikaanse olympischeploeg nam op de oceaanstomer PresidentRoosevelt voor het eerst kratten vol flesjes Coca-Cola mee, die in een kraampje langs de roeibaanbij Sloten werden verkocht.

32CTOTekst: Maarten WestermannBeeld: René BouwmanDrie slag!CharlesTrainen,Urbanusstuderen enwonen!Charles Urbanus (58) is manager van het Centrum voor Topsporten Onderwijs Amsterdam, waaraan zo’n 190 talenten uit zesverschillende sporten verbonden zijn. Er zijn drie andere CTO’sin Nederland: Eindhoven, Heerenveen en Papendal. Urbanus, zelfeen gerenommeerd topsporter en in zijn sport honkbal nog altijdactief als coach en televisiecommentator, vertelt over het hoe enwaarom van het CTO.

CTOCharles urbanus33“We gaan uit vanonze eigen kracht”

CTO34 Charles urbanus“Als CTOAmsterdamdenken wij niet inbegrippen alsconcurrentie”Charles UrbanusGeboren op 2 april 1955 in Amsterdam | Zoon vande legendarische honkballer Han Urbanus | Speeldevan 1972 tot 1986 voor de nationale ploeg | Intotaal 131 interlands | Opleiding: leraar lichamelijkeopvoeding | Ruim vijftien jaar werkzaam bijTopsport Amsterdam | Aanvankelijk betrokkenbij het Olympisch Steunpunt, sinds de oprichtingmanager van CTO Amsterdam | Bleef als coach bijhet honkbal betrokken | Onder zijn leiding werdhet Amsterdamse Pirates in 2011 landskampioen |Dat leverde hem de benoeming op tot AmsterdamseCoach van het Jaar | Verzorgt regelmatighonkbalcommentaar bij de NOS | Is opgenomenin de Hall of Fame van de Koninklijke NederlandseBaseball en Softball BondHet plan heeft zijn oorsprong in2000, nadat Nederland uitermatesuccesvol was geweest op de Olympische Spelenin Sydney. Voor het eerst stonden we in de toptien van het landenklassement.NOC*NSF heeft toen aan de olympischesportbonden gevraagd: Wat is jullie perspectiefin het bereiken van finales en het winnen vanmedailles op langere termijn? Of om het anderste zeggen: Kunnen we dit succes continueren?Daar bleek uit dat het opleidingsprogramma bijveel bonden te wensen overliet en dat bij de jeugdde internationale concurrentie vaak verder was.Dat lag per sport natuurlijk verschillend. In hetalgemeen kon worden vastgesteld dat we bij dejeugd mondiaal niet tot de top behoorden. Ermoest worden ingegrepen om de aansluiting bijde top tien niet te verliezen. Dan hebben we hetover sporters vanaf vijftien, zestien jaar tot enmet 21 of soms wel 23 jaar. Voor een topsporterin de dop is dat een fase waarin je veel moetinvesteren in je carrière. Niet alleen fysiek, hetis ook de fase waarin je mentaal moet leren eentopsporter te zijn. Je moet er alles voor opzijwillen zetten, behalve je school. Zo denken wedaar in Nederland nu eenmaal over. Daarom isdestijds het plan opgevat om een infrastructuurte creëren waarin sport en onderwijs kunnenworden gecombineerd.”Twee keer per dag trainen“Het CTO is bedoeld voor jonge mensen diefulltime sporten. Onder fulltime verstaan weminimaal twintig uur per week. Of om het in detaal van de sporters zelf te zeggen: twee keer perdag trainen. Het CTO schept de voorwaardenom dat goed en verantwoord te doen. Om datgoed en verantwoord te combineren met wonenen onderwijs. Sporttechnisch zijn we nietverantwoordelijk. Dat is de betreffende bond,die ook de sporters selecteert die in aanmerkingkomen voor hun talentenprogramma. Wat wijwel doen, in samenwerking met de sportbondenen NOC*NSF, is een ring van experts aanleggen,die de sporters in allerlei disciplines assisteren

CTOCharles urbanus35om het beste uit zichzelf te kunnen halen.”“We hadden in Amsterdam vanaf 1992 al hetzogenoemde Olympisch Steunpunt, vooralbedoeld voor individuele atleten. Daardoorwaren de connecties met het onderwijs er dusal. Het grote verschil was dat we er als CTOsportbonden bij moesten zien te betrekken.Concreet was de vraag of ze bereid waren methun talenten ergens in Nederland centraal tegaan trainen; alle talenten bij elkaar, met eeneigen coach en volgens het programma vande bond. In de meeste gevallen lag dat voor dehand. De zwembond zat al in het Sloterparkbad,voor het roeien is de Bosbaan de aangewezenlocatie. Verder waren er al programma’s inAmsterdam voor basketbal en volleybal.”Geen concurrentiestrijd“NOC*NSF heeft destijds een stevig accreditatiesysteemontwikkeld. Begeleidings faciliteiten,accommodaties en andere zaken waar je alsCTO aan moet voldoen, zijn objectief en onafhankelijkgetoetst. Op basis van de uitkomstenzijn er vier accreditaties verleend, aan Amsterdam,Eindhoven, Heerenveen en Papendal. Datgeldt steeds voor vier jaar, in elke olympischecyclus wordt de situatie opnieuw bekeken. AlsCTO Amsterdam gaan we uit van onze eigenkracht. Het is bekend dat Rotterdam en DenHaag ook graag een CTO binnen hun gemeentegrenzenzouden willen hebben. Wanneer datnaar het oordeel van NOC*NSF goed is voor desport, moet het vooral gebeuren. Als CTO Amsterdamdenken wij niet in termen van concurrentie.In de uitvoering van onze taken staater maar één ding centraal en dat is het belangvan de sporters. Je mag nooit over hun hoofdeneen concurrentiestrijd uitvechten. Ook niet alsCTO’s onderling.”Coach is de centrale figuur“Ik zie de vier CTO’s meer als een samenwerkingsverband.De bedrijfsvoering is in grotelijnen vergelijkbaar. Je loopt tegen vraagstuk-“In termen vanslagen zitten weboven de92 procent- dat isfantastisch”

CTO36 Charles urbanusken aan die voor het tijdperk van de CTO’s nog niet bestonden.Bijvoorbeeld de overeenkomsten die je sluit met experts.Het heeft geen zin om daar vier aparte juristen naar telaten kijken. We wisselen veel praktijkervaringen uit. Watbetreft de sportieve resultaten: natuurlijk is het fijn wanneerje ziet dat er successen worden geboekt, want daar doeje het voor. Het heeft geen zin om die successen af te zettentegen de prestaties van de andere drie. Al is het alleen al omdathet om verschillende sporten gaat. Je kunt toch moeilijkdamesrugby en roeien vergelijken met turnen en schaatsen?Getoetst worden we door onze eigen sporters, hun coachesen de bonden. Dat gebeurt eigenlijk dagelijks, vooral doorde coach die de centrale figuur in het programma is. Wanneerer iets niet naar zin geregeld is, horen we dat meteen.De sporters zelf vullen twee keer per seizoen een vragenlijstin over de faciliteiten die wij leveren. We hebben regelmatigeen driehoeksgesprek met NOC*NSF en de bond, meestal inde personen van de coach en de technisch directeur.”De taak van de manager“Mijn eigen taak als manager is divers. We hebben onzeprocedures, er is een bepaalde werkwijze, het moet dusin principe allemaal lopen. We hebben zes nationalesportbonden als partners, met bij elkaar vijftien fulltimeprogramma’s. We hebben 191 sporters in portefeuille:CTO Amsterdam in het kortHet CTO is sinds 2009 operationeel | Samenwerkingsverbandenmet zes sportbonden |Bij elkaar vijftien programma’s| In totaal 191 sporters | Roeien 74, honkbal 30, voetbal 25,rugby 27, basketbal 19, zwemmen 16 | Trainingsintensiteitminimaal twintig uur per week | Altijd in combinatie metonderwijs | Variërend van voortgezet onderwijs tot en metuniversitaire studie |Sporters worden gehuisvest en wordenprofessioneel begeleid op fysiek en mentaal gebied |Voedingsadviezen en praktische zaken van alledag horen erook bij | Er zijn drie andere CTO’s: Eindhoven, Heerenveen enPapendal | CTO Amsterdam valt onder Topsport Amsterdamen is gehuisvest in het Olympisch Stadion | Budget 1,67 miljoeneuro | Afkomstig van NOC*NSF, Ministerie van VWS,gemeente Amsterdam en bedrijfsleven191 jonge mensen. Dus je kunt je voorstellen dat er zich elkedag wel weer iets voordoet. Voor elke sport hebben we eenaccountmanager die de verbinding vormt tussen wat er op develden gebeurt en onze organisatie. Dat levert dagelijks zakenop waar we op moeten reageren. Dat er aanpassingen nodigzijn of dat zich kansen voordoen. Je bent voortdurend metelkaar op zoek naar mogelijkheden om het nog beter te doen.Je praat niet alleen met de sporters en hun coaches, maar ookmet onze experts. Verder moeten we zuinig zijn. Want nietalleen de sportbonden zijn gekort, dat geldt ook voor ons. Erdoen zich bovendien voortdurend nieuwe ontwikkelingenvoor. Zo is er onlangs een nieuwe leergang diëtetiek opgezet.Die is digitaal beschikbaar. Dan is de vraag hoe je dat gaatimplementeren. Verder zit ik als manager heel vaak inoverleg met verschillende onderwijsinstellingen.”Veranderen van leefomgeving“In Eindhoven en Heerenveen zijn er minder programma’sen zijn er ook minder sporters, op Papendal zijn de meesteprogramma’s en de meeste sporters. Het uitgangspunt is datde beste sporters met elkaar trainen. Alleen het zwemmengebeurt in twee verschillende plaatsen: Amsterdam enEindhoven. Die situatie was er voordien al en het is zogebleven, maar verder zit de ene sport hier en de anderesport daar. Zodat alle talenten samen met elkaar trainen enoptrekken. Centralisatie is natuurlijk ook wenselijk, omdatje daar je infrastructuur en organisatie op kunt afstemmen.Aan de andere kant kan het soms lastig zijn voor individuelesporters; ze moeten soms ingrijpend veranderen vanleefomgeving. Er is vaak geen keuze: wanneer je nietmeeverhuist, val je buiten het plan. Dat moet je wel opkunnen brengen op jonge leeftijd. Onze ervaring is dat demeesten daartoe heel goed in staat zijn.”Hoog slagingspercentage“Gebleken is dat de jonge mensen die hiervoor kiezen, goedweten waar ze aan beginnen. De combinatie van topsport enonderwijs is zwaar. Vooral hbo-studenten hebben het somsmoeilijk. Stages en verplichte praktijkvakken zijn niet altijdmakkelijk te combineren met trainingen. De combinatie metde opleiding voor leraar lichamelijke opvoeding blijkt vaakfysiek te zwaar te zijn. Fysiotherapie is er ook zo een. Op hetoog is het een prachtige combinatie, maar in de praktijk is hetlastig. Gelukkig is het onderwijsaanbod in Amsterdam breed enkunnen we meestal een oplossing vinden als het niet lukt. Decombinatie met een universitaire studie is natuurlijk helemaal

CTOCharles urbanus 37zwaar. Het voordeel is wel dat universiteiten vaak flexibelerzijn. Bovendien zijn sporters die de combinatie maken meteen universitaire studie extra gemotiveerd en meestal lukt hetdan ook. Voor de sporters die nog in het voortgezet onderwijszitten, beschikken we over een budget om bijvoorbeeld bijles inte huren. In termen van slagen zitten we boven de 92 procent –dat is fantastisch. Begrijp me goed: dat is niet fantastisch vanons, maar van de sporters die dat presteren.”Na twee, drie jaar vliegen ze uit“Sporttechnisch zijn er onvermijdelijk afvallers. Je hebtsporters die erachter komen dat ze fulltime sporten niet leukvinden. Of het te beperkt vinden voor de kwaliteit van hunleven. Of ze maken onvoldoende progressie en vallen af. Watin die gevallen belangrijk is, is dat ze naar huis gaan met hetgevoel dat in elk geval hun school of studie er niet onder geledenheeft en dat ze de draad gewoon weer kunnen oppakken.Overigens voorzien de meeste talentenprogramma’s erin dat ze na twee of drie jaar weer uitvliegen. Omdat zebijvoorbeeld doorstromen naar een seniorenprogramma. Ofneem de basketbalmeiden. Die komen hier op hun zestiende,zeventiende binnen. Die halen bij ons hun diplomavoortgezet onderwijs. Dan zijn ze achttien, negentien. Hettalentenprogramma duurt maximaal vier jaar. In de praktijkechter zijn ze het niveau van de Nederlandse competitie alveel eerder ontgroeid. Om zich verder te ontwikkelen moetenze dus eigenlijk naar een Europese topclub. Of naar eencollege in Amerika. De voetbalmeiden worden op een gegevenmoment weggehaald door de eredivisieclubs. De roeiers en dezwemmers daarentegen kunnen langer aan ons verbondenblijven. We hebben een zwemtalentje dat echt als een broekiebegonnen is, dit jaar eindexamen doet en inmiddels al in deseniorenselectie terecht is gekomen. Die blijft waarschijnlijken is al op zoek naar een vervolgopleiding. Het is dus per sportverschillend.”Van niks naar acht met stip“De sportieve successen zijn in de eerste plaats een zaak vande bonden en de sporters zelf, maar het straalt vanzelfsprekendaf op ons. Waar we heel trots op zijn, is het vrouwenbasketbalprogramma.De Nederlandse vrouwen onder negentienwaren drie jaar geleden 28 ste van Europa, Dat is vriendelijkgezegd niet best. Inmiddels hebben ze in de finaleronde vanhet EK gestaan en zijn ze gestegen naar de derde plek. Opde wereldranglijst kwamen ze tot voor kort niet eens voor,nu staat Nederland achtste. Het mooie daarvan vind ik dat“Getoetst worden we door onzeeigen sporters, hun coaches ende bonden”het niet de reflectie is van één individuele sporter, maar vaneen heel programma. Verder zien we veel sporters doorstromennaar het hoogste seniorenniveau in hun sport. We zienzwemmers doorstoten naar de nationale seniorenselectie vanMartin Truijens en op EK’s en WK’s van senioren meedoen. Zozien we eigenlijk op alle fronten progressie. Je kunt natuurlijkzeggen: die was er ook wel geweest zonder CTO. Zou kunnen.Daarom claimen we het ook niet. We maken het inzichtelijk,dat wel. Het geeft onszelf een kick als er weer eens prijzenworden gepakt. De successen van de roeiers tijdens het laatsteWK, dat zijn hún successen en wij hebben er aan mee mogenhelpen – zo moet je de verhouding zien.”Hoog op de sportagenda“Voor de stad Amsterdam is het CTO inmiddels vanenorme waarde. Het is voor de wethouder van sport en deoverige beleidsmakers binnen de gemeente een belangrijkinstrument. Het past uitstekend in dat waar Amsterdamvoor staat, namelijk jonge mensen stimuleren om naareen hoger niveau te reiken en durven te excelleren.Talentenontwikkeling en topsport staan hoog op desportagenda van Amsterdam en daar geeft het CTO medevorm aan. Dat gekoppeld aan een aantal mooie evenementenmaakt het plaatje compleet. Denk aan het WK roeien in2014, waar een hoop roeiers uit het CTO-programma vanAmsterdam hopelijk zullen schitteren.”

38fotoreportagetekst Jacob BergsmaCTO-sporters fotograferenhun eigen levenHet klinkt als een klok: Centrum voorTopsport en Onderwijs. Maar hoeziet het leven van een CTO-sporterer nu in de dagelijkse praktijk uit?De smartphone brengt uitkomst.Een heel bijzonder en exclusief kijkjeachter de schermen bij de CTOprogramma’s,dankzij de camera’svan de CTO-sporters zelf.Achter de schermvoor Topsport enDe logistieke organisatie van het Centrum voor Topsport en Onderwijs is belegd bij Topsport Amsterdam, dat kantoor houdt in het Olympisch Stadion. CTO-managerCharles Urbanus, Mark van den Broek en Tom van ’t Hoff werken er aan een presentatie voor het Ministerie van VWS. Toch, het CTO ‘gebeurt’ maar ten deleop een kantoor. Het zijn vooral de velden, de zalen en de lokalen waar CTO-sporters kunnen worden aangetroffen. De dag breekt in ieder geval heel vroeg aan.Basketbalster Laura Cornelius wordt ook vroeg wakker. Ontbijt, de krant en vervolgens met de fiets de duisternis in.

eportageCTO-sporters 39en bij het CentrumOnderwijsDe basketbalsters Britt Zappeij en Emese Hof nemen de GVB-tram wanneer de zwemmers al in het Sloterparkbad liggen. Bij de trainingen wordt gebruikgemaaktvan de informatie uit een inventief camerasysteem. Paul Weijers baseert er zijn aanwijzingen voor de zwemsters op. De voetbalvrouwen rekken en strekken.

eportage40 CTO-sportersIn de Sporthallen Zuid beginnen ook debasketbalvrouwen hun training met rekken en strekken.De zwemmers Sebastiaan Verschuren en Joost Reijnsgaan vriendschappelijk met elkaar op de vuist. Devoetbalvrouwen verkiezen het veld, terwijl de roeiers deochtendzon op het water prefereren. Sommigen pakkende fiets voor de conditietraining, zoals roeister Jannekevan der Meulen. De gps is onontbeerlijk: meten is weten.

eportageCTO-sporters 41Onderwijs bepaalt een substantieel deelvan de CTO-programma’s. Voor de sporterswordt naar de optimale combinatiegezocht, óók met oog voor de arbeidrustverhoudingen de reistijd tussen deverschillende CTO-locaties. De woning,zoals de kamer van Ilse van der Zandenen Nienke Olthof (achter het bureau), iseen vaste uitvalbasis. De slogan op dedeur zegt alles. Hier wordt ook de wasgedraaid en de was gedroogd.

Ontdek je sporttalent!Hou je van sport? Dan is een sportopleidingaan het ROC van Amsterdam iets voor jou!Kies voor een opleiding Sport & Bewegen,Sport & Gezondheid of het Johan Cruyff College(voor topsporters en talenten) en bereid je voor opeen toekomst in de sport.Meer weten?Kijk snel op www.rocva.nl/sport, bel hetInformatiecentrum via 0900-9599 of kom langsop de open dag. Kijk voor de actuele data en tijdenvan de open dagen op www.rocva.nl/opendagen.Advertentie Sportief Amsterdam 1.indd 1 8-1-2014 11:37:41OPTISPORTEXPLOITATIESwww.optisport.nlHoe doen we meer met minder?Dat is de actuele uitdagingvan gemeenten met sport- enwelzijnsaccommodaties. Optisportbiedt advies op maat en slimmeoplossingen voor exploitatie,onderhoud, management encontinuïteit.U kent Optisport in Amsterdam wellicht van hetSloterparkbad en het Bijlmersportcentrum, maardoor heel Nederland exploiteren wij meer dan200 zwembaden, fitnesscentra, kunstijsbanen,sporthallen en multifunctionele centra.Vragen over de exploitatie van uwsportaccommodatie? Maak kennis met Optisport,bel Cora Grootjen, commercieel directeur,0183-668888 of mail coragrootjen@optisport.nl.

Roeister Janneke van der Meulenlevert zware inspanningen bij dekrachttrainingen, terwijl zwemmerTies Elzerman het liggend ook zwaarheeft. Sebastiaan Verschuren wisseltde training af met een zwemclinic voorschoolkinderen. Ook voor verzorgingen fysiotherapie wordt quality timeingeruimd, waarna de voetbalvrouwenuitleg krijgen van bondscoachRoger Reijners en de rugbyvrouwenelkaar vinden in een gezamenlijkesportpsychologische sessie.reportageCTO-sporters 43

eportage44 CTO-sportersUiteindelijk moet het uitgebalanceerdeprogramma leiden tot prestaties in wedstrijdsituaties.Basketbalbondscoach Remyde Wit spreekt zijn meiden toe in de rust.De voetbalvrouwen staan op de grasmat inkunstlicht en de rugbyvrouwen trotseren ophet Nationaal Rugby Centrum de kou en denevel. Hoe anders zien de omstandighedener voor de zwemmers uit bij hun WorldCup-ontmoeting in Doha. In de voortdurendemaalstroom blijft het pakken van rustbelangrijk: Joost Reijns doodt de tijd liggendop het vliegveld.

eportageCTO-sporters45Bij een uitgebalanceerdleven hoort zeker uitgebalanceerdevoeding.Bij EkoPlaza krijgenCTO-sporters met hunvoordeelkaart korting opallerlei gezonde producten,zoals roeier MitchelSteenman glunderendlaat zien. En zo heeftelke sporter zijn eigengewoonten: roeier RogierBlink drinkt tarwegras,op de tafel bij honkballerMilan Post staat eengrote pot Monster Mass enzwemster Robin Neumannkrijgt thuis pasta metbroccoli. De zwemmerslunchen op zaterdagmiddaggezamenlijk.

eportage46 CTO-sportersRituelen zijn belangrijk voor sporters.Rafaella van Nee, Tessa Vermeulen enMaartje de Wit lakken elkaars nagels.Nieuw is de app waarin CTO-sportershun welbevinden moeten bijhouden. Enis de dag dan eindelijk gedaan, dan is ertijd voor ontspanning. De rugbymeidenmaken lol met Rintje Ritsma, de voetbalvrouwenvieren gezamenlijk Sinterklaasen honkballer Milan Post gaat naar eenconcert van The Lumineers. Je kuntnatuurlijk ook gewoon languit op bedliggen met de televisie aan en de laptopmet huiswerk binnen handbereik.De foto’s van de CTO-programma’s werden gemaakt door: Rogier Blink, Mark van den Broek, Tessel van Dongen, Ties Elzerman, Janine Guyt, Jip vanHaaster, Michelle Hendriks, Eline Koster, Lorraine Laros, Janneke van der Meulen, Robin Neumann, Janis Ndiba, Milan Post, Simon van Rooijen, Janiek vanVeen, Sebastiaan Verschuren, Ilse van der Zanden, Britt Zappeij, CTO Amsterdam en Jacob Bergsma

47iconenbeeld ANP PHOTOPeter Post12 november 1933-14 januari 2011Grondlegger van de modernewielersportGeboren in de AmsterdamseStaatsliedenbuurt raakte Peter Post in 1948in de ban van de wielersport. Hij zag indat jaar zijn achterbuurman Gerrit Schultewereldkampioen achtervolging worden doorin het Olympisch Stadion Fausto Coppi teverslaan. Later manifesteerde Post zich opde fiets als een geweldenaar. Weer laterachter het stuur van zijn ploegleiderswagenwas hij ongenaakbaar. Met zijn TI-Raleighploeggold hij als de grondlegger van demoderne wielersport: een systeem metkopmannen en knechten, dat in de praktijkwerd geperfectioneerd door grote rennersals Joop Zoetemelk, Jan Raas, GerrieKnetemann en Henk Lubberding. Postleverde in 1980 in de persoon van JoopZoetemelk de voorlopig laatste Nederlandsewinnaar van de Tour de France af.Amsterdamsehelden

48nieuwtekst Jacob Bergsmabeeld House of Sports en ANP PhotoDe CoolsteBaan vanNederlandArtist impression van de Coolste Baan van Nederland.

NieuwDe coolste baan van Nederland 49in het Olympisch Stadionvan Amsterdam!“Let’s make it happen”, zei ambassadeur Rintje Ritsma. En zie: het gebeurde!Van 1 februari tot en met 2 maart 2014 ligt er in het Olympisch Stadion vanAmsterdam, voor jong en oud, voor wedstrijdrijder en recreant, een heuse 400meterschaatsbaan: De Coolste Baan van Nederland.Oud-topschaatser Ben van der Burg:“Het zal onvergetelijk worden: massaal genieten vanschaatsen in het sterrenrestaurant van de sport”

nieuw50 De coolste baan van NederlandDe Coolste Baan van Nederland is een initiatiefvan sportmarketingbureau House of Sportsen veelvuldig langebaankampioen RintjeRitsma. Zegt Patrick Wouters van den Oudenweijer,directeur van House of Sports: “Hetbelangrijkste is dat er een unieke schaatssfeerkomt in een historische setting waar jong enoud zelf de schaatsen kunnen onderbinden.Met als klap op de vuurpijl dat we binnen eenweek na de Winterspelen in Sotsji onze vaderlandse schaatsheldeneen warm onthaal kunnen geven tijdens de KPN NKallround en sprint. Met dit bijzondere initiatief hopen weheel Nederland een maand lang in de ban van het schaatsente krijgen.”Amsterdam zouAmsterdam niet zijnals de Coolste Baanvan Nederland nietheel veel ruimte zoubieden aanschoolkinderen enrecreanten“Hoewel alle zeilen moesten worden bijgezet om de atletenvan Phanos – die het Olympisch Stadion dagelijks als trainingscentrumgebruiken – een goed alternatief te bieden,heb ik zelden een plan gelanceerd waar zo veel positieve reactiesop kwamen”, aldus Wouters van den Oudenweijer.Voor Rintje Ritsma is de komst van de Coolste Baan de verwezenlijkingvan de roep om vernieuwing in de schaatssport.“Er wordt heel veel gezegd, maar er gebeurt zo weinig. Ditwordt het ‘Bislett-gevoel’ [voormalig stadion in Oslo, red.]van vroeger gecombineerd met de wereld van nu. Dat isuniek!”En heel erg passend bij de creatieve en innovatieve vooruitstrevendheidvan Amsterdam. Bovendien heeft Amsterdameen bijzondere schaatshistorie. Al in 1889 werd het eersteofficieuze wereldkampioenschap allround schaatsen op hetMuseumplein in Amsterdam georganiseerd. En in 1941 werdennota bene de Amsterdamse schaatskampioenschappenvoor voetbalclubs in het Olympisch Stadion verreden metSchellingwoude als winnaar, vóór Ajax.Ook in de winter van 2014 is het Olympische Stadion hetdecor voor heuse kampioenschappen. Van 28 februari tot enmet 2 maart, het laatste weekeinde van de Coolste Baan vanNederland, rijden de beste schaatsers van Nederland om detitels bij de KPN NK allround en sprint. Vlak na de OlympischeSpelen van Sotsji is dat meteen een uitstekend momentom de helden van de Winterspelen in Amsterdam in het zonnetjete zetten. Hun verrichtingen tijdens de Spelen kunnenoverigens op de Coolste Baan van Nederland via een megaschermworden gevolgd.

nieuwDe coolste baan van Nederland 51Schaatskampioene Ireen Wüst:“Yes! De Coolste Baan van Nederland gaat door!Schaatsen in het Olympisch Stadion, hoe gaaf is dat!!”Hoewel de bemanning van het Thialf Stadion in Heerenveenonder leiding van ijsmeester Beert Boomsma tekent voor hetmaken en het onderhouden van een perfecte ijsvloer en Ice-World de technische infrastructuur levert, is de Coolste Baanvan Nederland zeker niet uitsluitend bestemd voor de beterewedstrijdrijder. Amsterdam zou Amsterdam niet zijn als deCoolste Baan van Nederland niet heel veel ruimte zou biedenaan schoolkinderen en recreanten. Met schaatslessen, schoolschaatsen,een fun- en krabbelbaan en op 14 februari het specialeevent Skate2Date. Niet minder dan vierduizend schoolkinderenzullen schaatsles krijgen in combinatie met het olympischlespakket van NOC*NSF en een bezoek aan de Olympic Experiencein het Olympisch Stadion.Het concept van de Coolste Baan van Nederland past daaromzo goed bij Amsterdam, omdat de stad voortdurend op zoek isnaar creatieve invulling van beschikbare ruimte. Daardoor verschijnener sportactiviteiten op plekken die niet meteen voorde hand liggen. Voorbeelden daarvan zijn het boksgala BenBril Memorial in Koninklijk Theater Carré, de Amsterdam CitySwim in de Amsterdamse grachtengordel en Daviscuptennisin een tijdelijk stadion met zesduizend zitplaatsen op het terreinvan de voormalige Westergasfabriek. Of een ijsbaan in hetOlympisch Stadion.De schaatsers zelf staan op de banken voor de Coolste Baan vanNederland. Ireen Wüst twitterde bij de bekendmaking vanhet initiatief: “Yes! De Coolste Baan van Nederland gaat door!Schaatsen in het Olympisch Stadion, hoe gaaf is dat!!”Ook oud-topschaatser Ben van der Burg is razendenthousiast:“Verandering van spijs doet eten, schaatsen in het Olympisch Stadionzal onvergetelijk worden omdat we massaal in het sterrenrestaurantvan de sport mogen gaan genieten van het schaatsen.”Zie voor meer informatie www.decoolstebaanvannederland.nl.Rintje Ritsma is samen met sportmarketingbureau House of Sports de initiatiefnemer van de CoolsteBaan van Nederland. “Dit wordt het ‘Bislett-gevoel’ van vroeger gecombineerd met de wereld vannu. Dat is uniek.”

52primeursbeeld Nederlands Fotomuseum

primeursNoviteiten waar de wereld zijn voordeel mee deed53MADE IN AMSTERDAM!195 4:De Tour deFrance startvoor het eerstbuiten FransgrondgebiedOp 8 juli 1954 beleefde Amsterdam de eerste officiële start van de Tour de France buitenFrans grondgebied. Om 11.25 uur vertrokken 110 coureurs verdeeld over elf ploegenvanuit het Olympisch Stadion. De etappe leidde van Amsterdam naar Brasschaaten Woutje Wagtmans won. Hoewel de Tour in de beginjaren soms vertrok vanaf doorde Fransen geannexeerd grondgebied, geldt Amsterdam 1954 als de primeur. TourdirecteurJacques Goddet zag de Amsterdamse start vooral in het symbolisch licht vande Europese eenwording. Het kostte Amsterdam wel een paar centen. Goddet vroeg50.000 gulden. Amsterdam zou er uiteindelijk 40.000 gulden voor betalen. Als tegenprestatievoor dit offer kreeg de Amsterdamse bevolking handtekeningen van deeerste winnaar uit 1903, de inmiddels 83-jarige Maurice Garin. Hij deelde ze grif uitaan ieder in en om het Olympisch Stadion. De coureurs verbleven in de Amsterdamsehotels Schiller en Krasnapolsky. 4.656 kilometer na het verlaten van de poort van hetOlympisch Stadion werd in Parijs Louison Bobet gehuldigd als winnaar van de Tour deFrance. Ferdi Kübler won het puntenklassement, Federico Bahamontes was de besteklimmer en Zwitserland werd gehuldigd als beste ploeg.

54advertorialSportfieldlabs zijn volop in ontwikkelingSport en wetenschapsmelten samen bijde HvASport kan niet zonder wetenschap. Daarom is de Hogeschool van Amsterdam (HvA) insamenwerking met andere Amsterdamse kennisinstellingen bezig met het realiseren vanverschillende sportfieldlabs, waar wetenschappelijk onderzoek kan worden gedaan terwijltopsporters aan het trainen zijn. Naast studenten en topsporters moet ook het bedrijfslevenhier van kunnen profiteren. Jacomine Ravensbergen, voorzitter van het domein Bewegen,Sport en Voeding van de HvA, weet er alles van.Sport is belangrijk binnen de HvA. Dat blijkt uit het domein Bewegen, Sporten Voeding. BSV herbergt de opleidingen Academie voor Lichamelijke Opvoeding(ALO), Sport, Management en Ondernemen (SM&O), internationalSports, Management & Business (iSMB) en Voeding en Diëtetiek. In hetkenniscentrum Kennis Is Kracht (KiK) vinden onder leiding van lectorenonderzoekprogramma’s op het gebied van motorische ontwikkeling, sport,bewegen, voeding en gezondheid plaats. Ook zijn er (na)scholingsprogramma’sen sportkaderopleidingen, zoals de TopCoach5-opleiding in samenwerkingmet NOC*NSF en de Hanzehogeschool.InnovatiesIn topsport wordt voortdurend gezocht naar innovaties om prestaties teverbeteren. Daarom is een wetenschappelijke benadering noodzakelijk enwerkt de HvA samen met de Amsterdamse kennisinstellingen de VrijeUniversiteit (VU), de Universiteit van Amsterdam (UvA), het Medisch Centrumvan de VU (VUmc) en het Academisch Medisch Centrum (AMC) aanhet realiseren van acht sportfieldlabs. In een sportfieldlab worden metingenen testen gedaan terwijl sporters trainen. Onderzoekers en studentenwerken samen met coaches, fysiotherapeuten, diëtisten en andere stafledenuit de sportpraktijk. Een fieldlab is een broedplaats voor innovatie.Amsterdam beschikt over een Centrum voor Topsport en Onderwijs. HetCTO werkt samen met Amsterdamse kennisinstellingen en zorgt ervoordat fulltime sporten gecombineerd kan worden met studeren en wonenin de hoofdstad. Dankzij CTO-programma’s als roeien, zwemmen, basketbal,rugby, voetbal en honkbal kan aan de sportfieldlabs vorm en inhoudgegeven worden. In Amsterdam zijn al verschillende sportfieldlabsfunctioneel. Zo voeren de zwemmers in het Sloterparkbad met behulpvan een innovatief camerasysteem allerlei testen en metingen uit en liggener in de Sporthallen Zuid 40.000 sensoren onder de vloer om deprestaties van de beste basketbalsters van Nederland te verbeteren.In Sporthal Ookmeer is een fieldlab in voorbereiding waar turners en atletengebruik gaan maken van onderzoek en op de Bosbaan wordt er voorde roeiers gebouwd aan een vernieuwd Olympisch Trainingscentrum. Ookzijn er plannen voor een sportfieldlab op Sportpark De Eendracht, waar deNederlandse Sevens-vrouwen trainen.Kennis delenDe HvA (BSV) heeft al een voedingslab operationeel, waar allerlei testenvan lichaamssamenstelling worden gedaan bij top- en breedtesporters.Ook wordt hier onderzoek op het gebied van overgewicht gedaan. Dit labwordt vergroot en verder ingericht. Ook zijn er ambitieuze plannen voor eensportpoli in het AMC en in het VUmc, waar geblesseerde top- en breedtesportersterechtkunnen voor blessurebehandeling en een goed gefundeerdbeweegadvies.

advertorialsportfieldlab55Het is de bedoeling datalle sportfieldlabs in deloop van 2014 gerealiseerdzullen wordenDe verschillende Amsterdam Associated Sport Field Labs moeten elkaarversterken. Kennis delen en krachten bundelen, daar draait het volgensRavensbergen om. “De kennis die in het ene sportfieldlab wordt opgedaan,kan het andere sportfieldlab goed van pas komen. Omgekeerd kunnen dezelfdeonderzoekers in verschillende sportfieldlabs aan het werk. Hierdoormoeten overkoepelende vragen over verschillende sporten beantwoordkunnen worden.” Volgens Ravensbergen kunnen verschillende doelgroepenprofiteren van de sportfieldlabs. “Het is goed voor topsporters, diedankzij de testen en metingen direct feedback krijgen. Coaches kunnendankzij het onderzoek hun trainingsprogramma’s optimaliseren. En studentenkunnen onder leiding van lectoren in de praktijk onderzoek doen.”LectorenSpeciaal voor de sportfieldlabs zal er een aantal lectoren worden benoemd.Zij moeten het onderzoek gaan begeleiden. “Janine Stubbe is al benoemdtot lector Sportzorg”, vertelt Ravensbergen. “Zij houdt zich bezig met defitheid en blessurepreventie van de atleten en herstel na blessures. In deloop van 2014 zullen nog drie of vier andere lectoren benoemd wordendie zich met andere aspecten van de topsport bezig zullen houden zoalssportinnovatie en prestatie, mentale aspecten en fysiologie.”De sportfieldlabs kunnen volgens Ravensbergen ook veel betekenen voorbedrijven. “Bijvoorbeeld voor fabrikanten van sportkleding of sportmaterialen.Hun producten zoals schoenen, pakken of wedstrijdattributen kunnenuitgebreid door topsporters getest worden.”Ravensbergen ziet ook andere mogelijkheden voor het bedrijfsleven. “Werknemerszouden in het kader van bewegen en gezondheid inclusief voedingbegeleid kunnen worden in de sportfieldlabs. Wij willen het voor bedrijvenook mogelijk maken zich te profileren door mee te doen aan het realiserenvan de verschillende sportfieldlabs. Wij willen speciaal gericht op desportfieldlabs een businessclub oprichten. Op die manier kunnen we de inde sport opgedane kennis delen en willen we een netwerk creëren vanondernemers op het gebied van sport, gezondheid en bewegen in de Amsterdamseregio. Zo’n businessclub zou tevens uitstekend van pas kunnenkomen voor onze opleiding Sport, Management en Ondernemen.”Expertise bundelenRavensbergen wil voortdurend verschillende zaken combineren zodatmeerdere partijen er van kunnen profiteren. Daarom is de domeinvoorzitterook zo blij dat de HvA er als kennisinstelling voor wat betreft deontwikkeling van de sportfieldlabs niet alleen voor staat. In 2013 is de‘sportparel’, een gezamenlijke aanvraag met de VU/VUmc en UvA/AMC,gehonoreerd door de stuurgroep van de Amsterdam Academic Alliance(AAA). Deze zogenaamde Triple A is een samenwerkingsverband tussende Amsterdamse kennisinstellingen. Amsterdam wil zich met deze samenwerkingprofileren. De sportparel is een van de profileringsprojecten.“De sportparel wordt ingezet voor gezamenlijke opleidingen (master en minor),onderzoek, sportzorg en voor de sportfieldlabs. Hiermee kunnen weelkaars complementaire kennis en expertise bundelen”, zegt Ravensbergen.“De HvA is vooral gericht op praktijkonderzoek terwijl de UvA en de VUeen academische focus hebben. Het is geweldig dat we samen op kunnentrekken. Daardoor kan je bijvoorbeeld duostages voor studenten van de VUen de HvA aanbieden en gemeenschappelijk onderzoek doen. De samenwerkendekennisinstellingen zijn in 2013 met de sportparel gestart. Het is nuzaak om het bedrijfsleven te overtuigen van het belang van de sportfieldlabs.Niet alleen voor de sporters, maar ook voor de bedrijven zelf. Als we daar inslagen, zou dat zorgen voor nog meer mogelijkheden om betere resultatente boeken. En als de resultaten van de onderzoeken beter zijn, komt dituiteindelijk ten goede aan de prestaties van de sporters.”Zie voor meer info www.hva.nl/kik.

56reportagetekst jan balkbeeld hans smit (VU) ensportfotografie.nl40.000sensorenonder de vloerIntelligent basketballenin de Sporthallen ZuidIn de Amsterdamse SporthallenZuid ligt sinds afgelopen zomereen nieuwe basketbalvloer.Een heel bijzondere, met40.000 sensoren eronder.Daarnaast maken de bestebasketbalspeelsters vanNederland dit seizoen voorhet eerst gebruik van hetcamerasysteem van Keemotion.Basketbalcoach Remy de Wit enbewegingswetenschapper RaôulOudejans zijn razendenthousiastover de nieuwe ontwikkelingen.Topsport kan tegenwoordig niet meer zonder hightech. Dat geldt zekervoor een statistiekensport als basketbal. Het is dan ook niet voor niets datde basketbalcoach Remy de Wit van het Amsterdamse Centrum voor Topsporten Onderwijs en de aan de Vrije Universiteit verbonden bewegingswetenschapperRaôul Oudejans intensief met elkaar samenwerken.Oudejans kan zelf aardig basketballen en werd in zijn jeugd in Alphenaan den Rijn als spelverdeler met BVO, dat tegenwoordig BVA Tigers heet,zelfs landskampioen. Tegenwoordig speelt hij nog altijd op recreatief niveaubij het Amstelveense MBCA. Oudejans heeft dus wel iets met basketbalen doet als bewegingswetenschapper onder meer onderzoek naarde visuele controle van het basketbalschot en het trainen en presterenonder druk. Het gaat de hoofddocent aan de faculteit der bewegingswetenschappenvan de Vrije Universiteit onder meer om het kijkgedrag vande schutters.

eportageIntelligent basketballen57“Het mooie is dat jetrainingsoefeningendirect kuntterugkijken, zodat zezien wat debedoeling is”

58 reportageIntelligent basketballen“Het systeem met de sensorenonder de vloer wordt nog nergensanders ter wereld gebruikt”Coach Remy de Wit over hetcamerasysteem: “Dankzij hetonderzoek van Raôul weetik nu wat er nodig is om demeeste progressie te boeken.”Oudejans is er in zijn onderzoek, waarbij hij een specialebril met op en neer gaande oogkleppen gebruikt, onder meerachtergekomen dat een schutter voor het beste resultaat zolaat mogelijk naar de ring moet kijken. En dat er onder drukminder vaak raak wordt geschoten. De Wit, die sinds 2009bij het CTO talenten begeleidt, heeft veel aan deze informatie.“Ik heb mijn trainingsmethodes er op aangepast”, zegtde hoofdcoach. “Dankzij het onderzoek van Raôul weet ik nuwat er nodig is om de meeste progressie te boeken. Je ziet bijde speelsters duidelijk resultaat.”De Wit begeleidt in de Sporthallen Zuid de beste Nederlandsebasketbalspeelsters onder de twintig jaar. De vrouwelijkeNederlandse jeugdteams hebben de laatste jaren veel progressiegeboekt en staan tegenwoordig stevig in de top tienvan Europa. Vijf jaar geleden behoorden ze nog niet eens bijde eerste twintig Europese landen.CamerasysteemDe Wit hoopt dankzij innovatie en met hulp van de wetenschapde komende jaren nog meer progressie te kunnen boeken.Mede daarom wordt er door de talenten in de SporthallenZuid, waar de speelsters dagelijks trainen, sinds afgelopenzomer gebruikgemaakt van het Keemotion camerasysteem.

eportageIntelligent basketballen59Dankzij Keemotion hangen er drie camera’s in de SporthallenZuid. Twee volgen de wedstrijd en de derde staat op hetscorebord. Hierdoor kunnen de gegevens tijdens het duel,bijvoorbeeld tweepunters, driepunters of persoonlijke fouten,direct gekoppeld worden aan de beelden. De coacheskunnen dit meteen gebruiken om de spelers of speelsters telaten zien wat er verbeterd moet worden.Georges Caron is de baas van het Belgische Keemotion enweet alles van de ontwikkeling van het bijzondere systeem.“Het mooie is dat je de beelden heel snel terug kunt kijken.Omdat we een server gebruiken op het internet, kunnen decoaches eenvoudig hun eigen iPad gebruiken om de beeldente bekijken en op te zoeken zonder dat dat ten koste gaatvan het geheugen van hun computer. Bovendien kunnen debeelden makkelijk gedeeld worden. De coach kan individuelebeelden direct naar zijn speelsters mailen.”Beelden gebruiken tijdens time-outsHet camerasysteem van Keemotion bestaat pas anderhalfjaar. Ook in België, Frankrijk, Spanje, de Verenigde Statenen Kroatië werken coaches met het systeem. Het camerasysteemwordt momenteel tevens ontwikkeld voor volleybal,handbal, zaalvoetbal en tennis.De vele informatie die De Wit dankzij het Keemotion camerasysteemkrijgt, gebruikt hij zeker niet alleen tijdens wedstrijden.“Wedstrijdbeelden zijn heel waardevol”, zegt debasketbalcoach. “Ik gebruik ze tijdens time-outs om dingenuit te leggen en kan na afloop van de wedstrijd naar iederespeelster individuele beelden sturen. Maar ook op trainingenheb ik er ongelooflijk veel aan. Het mooie is bijvoorbeelddat je trainingsoefeningen direct kunt terugkijken. Zo kanje de speelsters aan de hand van de beelden meteen latenzien wat er goed of fout ging. Vooral bij jonge mensen, dievisueel zijn ingesteld, werkt dit erg goed. Dankzij de beeldenbegrijpen ze veel sneller wat de bedoeling is.”Duizelingweekend veel informatieHet camerasysteem van Keemotion, dat als basisproduct12.000 euro per jaar kost en dankzij de steun van NOC*NSF,de gemeente Amsterdam en de Nederlandse Basketball Bondkan worden gebruikt, is niet het enige dat dit seizoen nieuwis in de Sporthallen Zuid. Afgelopen zomer werd er ook eennieuwe vloer gelegd in de hal. Onder die basketbalvloer liggenmaar liefst 40.000 sensoren. “Het bedrijf Inmotio kwamer achter dat er een nieuwe vloer werd gelegd in de SporthallenZuid”, legt De Wit uit. “Zij stelden voor om die sensorener onder te leggen. Dankzij deze sensoren kunnen we heelveel informatie krijgen. Bijvoorbeeld hoe de voeten van eenspeelster staan voordat ze een actie doet, op welk been hetmeeste gewicht staat voordat ze een lay-up doet, de startsnelheidvan iedere speelster, de positionering van de speelsters,enzovoort, enzovoort. Zou je het camerasysteem vanKeemotion ook nog eens kunnen koppelen aan het systeemmet de sensoren, dan kan je duizelingwekkend veel informatiekrijgen. Het mooie is dat het systeem met de sensorenuniek is en nog nergens anders ter wereld wordt gebruikt.”“Wij zijn al bezig met testen”, vult Caron aan. “En uit dietesten blijkt dat de twee systemen in de toekomst prima gecombineerdkunnen gaan worden.”Onderzoek dicht op de praktijkDe grote vraag is nu alleen welke informatie, die dankzij desensoren kan worden verzameld, relevant is voor de progressievan de basketbalspeelsters. Oudejans doet momenteeluitgebreid onderzoek om dit vraagstuk te behandelen. “Wekrijgen dankzij het systeem heel erg veel gegevens”, zegt debewegingswetenschapper. “Daar zitten ook veel gegevens bijwaar je niks aan hebt. Het is aan mij om met assistentie vaneen aantal stagiaires de relevante eenheden er uit te halen.Voor ons is het geweldig dat we voor ons onderzoek zo dichtop de praktijk kunnen zitten.”Oudejans verwacht dat het nog een jaar duurt voordat zijnonderzoek zich heeft vertaald in progressie bij de speelstersvan De Wit. Het is dus nog even afwachten wat de40.000 sensoren onder de vloer daadwerkelijk zullen gaanopleveren. Maar dat hoort bij innovaties. Het is in ieder gevalduidelijk dat er in de Sporthallen Zuid razendintelligentwordt gebasketbald.“Uit testen blijkt dat de tweesystemen in de toekomst primagecombineerd kunnen gaanworden”Keemotion-directeur Georges Caron:“Het voordeel van het systeemis dat de beelden makkelijk gedeeldkunnen worden. De coach kan individuelebeelden direct naar zijnspeelsters mailen.”

60reportagetekst jan balkbeeld anp photo ensportfotografie.nlNieuw OTC moet Nederland naar deinternationale top vijf stuwenTrainenonder alleomstandighedenDe toproeiers van Nederland trainen sinds jaar en dag op de Amsterdamse Bosbaan. Inde aanloop naar de WK, dat eind augustus 2014 in de hoofdstad plaatsvindt, moet deaccommodatie van het Olympisch Trainingscentrum worden uitgebreid. Freek Meijers, eenarchitect met passie voor de roeisport, is er als bouwcoördinator bij betrokken.

eportagetrainen onder alle omstandigheden61In de topsport moet altijd alles beter.Dat geldt dus ook voor het roeien. Deomstandigheden waaronder roeiersen coaches werken, moeten perfectzijn. Daarom heeft de Koninklijke NederlandseRoeibond besloten om hethuidige Olympisch Trainingscentrum(OTC) uit te breiden en te moderniseren.Het aanstaande WK en de strengeeisen waar de accommodatie aan moetvoldoen van de wereldroeifederatieFISA, vormden daarbij een leidraad.De doelstelling van de roeibond is duidelijk:Nederland moet als roeiland bijde top vijf van de wereld gaan horenen het nieuwe OTC moet aan alle eisenvoldoen om daar aan bij te dragen. Bijhet ontwerpen van het nieuwe gebouwis naast een aparte fitnessruimte voorde krachttraining, diverse kleedkamersen douches voor de sporters – dietot nu ontbraken! – ook rekening gehoudenmet goede ruimtes voor artsenen fysiotherapeuten en met mogelijkhedenvoor de sporters en de coachesom te kunnen ontspannen. Bovendienzal er in de nieuwe accommodatie eenInnoLab komen, waarin NOC*NSF ende Vrije Universiteit participeren enwaar onderzoek kan worden gedaan,zodat de Nederlandse roeisport zichdankzij innovaties verder kan ontwikkelen.In het gebouw zal bovendien hetbondsbureau worden ondergebracht.Het nieuwe OTC komt er dankzij bijdragen van de gemeenteAmsterdam, de provincie Noord-Holland, NOC*NSF en sponsorsHaalbaarheidsstudieFreek Meijers is een hartstochtelijkroeiliefhebber. Hij zat in het verledenzelf in de boot, trad op als coach en istegenwoordig internationaal kamprechter,zoals de scheidsrechter in hetroeien wordt genoemd. De architectvan beroep besloot in 2011 te reagerenop een advertentie waarin stond dat deroeibond een bouwcoördinator zochtvoor de uitbreiding van het OTC. Sindsseptember 2011 ondersteunt Meijers deroeibond bij dit project.Het is zeker niet eenvoudig om eennieuw gebouw neer te zetten. Er komtheel veel bij kijken en het kost tijd, veeltijd. “Je moet een groot aantal vergunningenaanvragen, zoals bij het hoogheemraadschapen de gemeente, wantje hebt met verschillende trajecten temaken”, legt Meijers uit. “Het bestemmingsplanmoest gewijzigd worden enwe hebben een haalbaarheidsstudiemoeten doen. Wat is er mogelijk? Jekunt niet zomaar overal gaan bouwen.Zeker niet in een waterrijke omgevingals bij de Bosbaan, waar het dijklichaamkapot zou kunnen gaan als jeop een verkeerde plaats een paal inde grond slaat. Met alle gevolgen vandien.”

62 reportagetrainen onder alle omstandighedenWK roeienDe 2014 World Rowing Championships zijn vanzaterdag 23 tot en met zondag 31 augustus opde Bosbaan in het Amsterdamse Bos | De eersteWK vonden plaats in 1962 in Luzern, Zwitserland| In 1977 was er voor de eerste en enige keer eenWK roeien in Nederland, ook op de AmsterdamseBosbaan | In de beginjaren was het een vierjaarlijksevenement, sinds 1974 is het een jaarlijks toernooi| De Stichting Organisatie WK roeien 2014 heeft deambitie om een duurzaam toernooi te organiseren,met het cachet van een olympisch toernooien tegelijk ook de toegankelijkheid en mate vanverbinding van een Nederlands roeitoernooi | Erzullen roeiers uit meer dan zestig landen aan hettoernooi deelnemen | Voor de eerste keer zal hetaangepast roeien voor sporters met een lichamelijkebeperking deel uitmaken van de officiële WKFondsenwervingVoor de uitbreiding van het OTC is,nog los van de bijbehorende roeibak,zo’n 2,3 miljoen euro nodig. Verschillendepartijen zorgen voor dit geld. VoorNOC*NSF is roeien een zogenoemde focussportvanwege de talrijke medaillekansen.Daarom neemt de sportkoepeleen deel van de investeringskosten voorhaar rekening. Daarnaast is het aansubsidies van de gemeente Amsterdamen de provincie Noord-Holland, bijdragenvan sponsors en eigen middelen tedanken dat de roeibond het bedrag bijelkaar heeft gekregen. Maar dit was zekerniet eenvoudig.“Voor de subsidies is het belangrijk datje goed beargumenteert waarom hetgeld nodig is en waar het voor wordt gebruikt”,zegt Meijers. “Gelukkig zijn degemeenten Amsterdam en Amstelveenheel positief over het project. Wat Amsterdambetreft past het ook precies inde doelstelling om tot een ware Sport-aste komen. De provincie Noord-Hollandheeft in september onze plannen goedgekeurden een belangrijke subsidieverleend. Dat was mooi, want daardoorkregen we ook toestemming van de ledenvergaderingvan de roeibond. Zonderde subsidie van de provincie zouden wenooit groen licht gekregen hebben. Wezijn nu ook precies op tijd om nog netvoor de WK de bouw gereed te hebben.”Stromend waterDe nieuwbouw komt naast het huidigeOTC langs de Bosbaan te staan. De tweegebouwen zullen met elkaar verbondenworden en de totale oppervlakte zal inde toekomst twee keer zo groot zijn.“De architect heeft het nieuwe gebouwmet eenzelfde uitstraling als die vanhet bestaande gebouw ontworpen, zodater een mooi geheel ontstaat”, zegtMeijers.Het meest spectaculaire onderdeelvan de nieuwbouw is zonder twijfel deoverdekte roeibak met stromend waterwaarin acht roeiers onder zo realistischmogelijke omstandigheden kunnenroeien. Hierdoor kan er onder alleweersomstandigheden getraind worden.Ook leent de roeibak zich uitstekendvoor het testen van allerlei technischeontwikkelingen op roeigebied.“Om zo dicht mogelijk bij de werkelijkheidte komen, kun je niet volstaan meteen roeibak met stilstaand water”, verteltMeijers. “Dus moet je voor stroombakkenzorgen waar het water in rondkan stromen. De snelheid van dat watermoet zo zijn dat de omstandigheden inde bak zo dicht mogelijk bij de werkelijkheidliggen. Dat betekent dat je moetstreven naar een snelheid van vier, vijfmeter per seconde. Het is moeilijk ditvoor elkaar te krijgen. Roeibakken zoalswij die willen maken bestaan al in Engelanden Amerika, maar daar komt desnelheid van het water vaak niet bovende twee meter per seconde. Met behulpvan de afdeling stromingsleer van deTechnische Universiteit in Delft hopenwij het wel voor elkaar te krijgen. Terwijlde VU zich vooral richt op de fysiologievan de roeiers, zorgt de TU voor denodige ondersteuning bij de ontwikkelingvan het materiaal.”TopsportklimaatGedeputeerde Cultuur, Bestuur en Zorgvan de provincie Noord-Holland ElviraSweet, die mede de eerste paal voor denieuwbouw sloeg op 19 november 2013,is duidelijk waarom Noord-Holland deuitbreiding van het OTC aan de Bosbaanondersteunt. “De provincie wilgraag bijdragen aan een internationaaltopsportklimaat in Noord-Holland. HetOTC aan de Bosbaan in het AmsterdamseBos is een goed voorbeeld van eenproject waar internationale topsportuitstralingen regionale samenwerkingsamengaan. Wij hopen dat de nieuwetrainingsfaciliteiten hun uitwerking alhebben bij de WK roeien in 2014 en inelk geval in Rio de Janeiro in 2016.”Twee maanden voor die WK zal de nieuweaccommodatie klaar moeten zijn.Alleen de afbouw van de roeibak wordtpas na de WK gedaan. Roeiliefhebberen architect Meijers hoopt uiteraard dathet nieuwe OTC een succes zal worden.“In de topsport zitten de concurrentenzo dicht bij elkaar. De randvoorwaardenmoeten daarom perfect zijn om net datverschil te kunnen maken. De bedoelingis dat het nieuwe OTC daar in detoekomst aan kan bijdragen.”Met hulp van de Technische Universiteit in Delft wordteen roeibak met stromend water geconstrueerd

64primeursbeeld HOLLANDSE HOOGTE

primeursNoviteiten waar de wereld zijn voordeel mee deed65MADE IN AMSTERDAM!1889:Eerste WKallroundschaatsenIn 1889 was het Museumplein in Amsterdam hetdecor van het eerste wereldkampioenschap allroundschaatsen. Organisator was de Nederlandseschaatsbond. De Internationale Schaatsunie ISUzou pas later, in 1892 worden opgericht. Overigenseindigde het kampioenschap in 1889 onbeslist. Hetreglement schreef namelijk voor dat de winnaaralle drie de afstanden gewonnen moest hebben.Daarin slaagde niemand van de 22 deelnemers, dieoverigens maar uit vier landen afkomstig waren:vijftien Nederlanders, vijf Britten, één Amerikaanen één Rus. Het Museumplein bleef die eerste jarende thuisbasis van het WK. In 1890 werden ervier afstanden gereden, waarvan er drie moestenworden gewonnen om tot kampioen gekroondte worden. Dat lukte wederom niemand. De eerstedie daarin slaagde was de Amerikaan Joe Donoghuein de editie van 1891. Nadat het evenementin 1892 moest worden afgelast vanwege de dooi,werd in 1893 het WK voor het eerst verreden onderauspiciën van de ISU. Jaap Eden was de glorieuzewinnaar. In 1894 werd het WK in Stockholm verreden,om pas in 1905 in Groningen op Nederlandsebodem terug te keren.

66reportageTekst: Jan Balkbeeld NEDERLANDSE RUGBY BONDen ANP PhotoDe parelvanNationaal Rugby Centrum iswarm kloppend hart vanSportpark De EendrachtGeuzenveld

eportageAccommodatie67Het Nationaal Rugby Centrum bevindt zichop Sportpark De Eendracht. De Nederlandserugbyvrouwen doen er in Amsterdam Nieuw-West alles aan om zich te plaatsen voor deOlympische Spelen van 2016 in het BraziliaanseRio de Janeiro. Maar er gebeurt nog veel meer ophet multifunctionele sportpark. Hardlopen, fietsen,American football, frisbee, aerobics, cricket,tennis, handbal, beachvolleybal en voetbal.DDe twee rugbyclubs AAC en het op studenten gerichteAscrum spelen al sinds jaar en dag hun wedstrijdenop Sportpark De Eendracht. En datzelfde geldtvoor een aantal voetbalclubs zoals Eendracht’82 enDe Germaan. In 1997 besloot de Nederlandse RugbyBond zijn Nationaal Rugby Centrum op het sportparkneer te zetten. En daar is het tegenwoordig dehele week door een drukte van belang.Want in oktober 2009 werd bekend dat Sevens, desnellere variant van het rugby, een olympische sport gaat wordenen in 2016 in Rio de Janeiro voor het eerst op het olympisch programmastaat. Nu hebben de Nederlandse mannen straks in Rioniets te zoeken. Maar met de vrouwen is dat een ander verhaal.Het Nederlands vrouwenteam hoort bij de top vijf van Europa enheeft een goede kans zich te plaatsen voor Rio de Janeiro. Mededaarom trainen de beste rugbyvrouwen van Nederland tegenwoordigdagelijks in het Nationaal Rugby Centrum op SportparkDe Eendracht. NOC*NSF ziet olympische medaillekansen voor devrouwelijke rugbyers en heeft hen de A-status verleend, waardoorer een fulltime programma kan worden gedraaid. De sportkoepelstelt hier geld voor beschikbaar.Om de doelstelling te realiseren, moet ook de accommodatie vanhet Nationaal Rugby Centrum in orde zijn. Daarom wordt er momenteelin het rugbystadion kunstgras aangelegd, met als grootvoordeel dat het veld in de toekomst veel intensiever gebruikt zalkunnen worden. Er vindt tevens een verbouwing plaats in het stadionen er moet in 2015 een sportverzamelgebouw op het sportparkstaan. Niet alleen de rugbyers, maar ook de andere bewoners vanhet sportpark zullen gebruik gaan maken van deze ruimte.Financiële ondersteuningMede dankzij de olympische ambities van de rugbyvrouwen zorgende gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Holland voorde gewenste financiële ondersteuning. “Goede sportaccommodatieszijn een randvoorwaarde om topsporters te laten floreren”,zegt Elvira Sweet. De politica is gedeputeerde Cultuur, Bestuur enZorg van de provincie Noord-Holland. “Om dat te bereiken, is hetnoodzakelijk dat een aantal sportaccommodaties in onze provincie“Goede sportaccommodatieszijn een randvoorwaardeom topsporters te latenfloreren”Eendracht maakt machtNaast het Nationaal Rugby Centrum zijn erverschillende andere clubs en instellingengevestigd op Sportpark De Eendracht |Rugby: AAC, Ascrum, Nationale Rugby Bond| Voetbal: SC Eendracht ’82, Real United,S.V. Nieuw-West, ASV De Germaan, S.V. Parkstaden de Urban Voetbal School | Americanfootball: Amsterdam Panthers |Beachvolleybal:BeeVeeStrand | Tennis: TennisverenigingGeuzenveld | Handbal: Aristos | KaatsclubAmsterdam | Cricket: Qui Vive | En nog veleandere activiteiten zoals bodylift, klimmenen hardlopen

eportageAccommodatie69op niveau gebracht wordt. Dat draagt ook bij aan het aantaltopsportevenementen dat binnen de provinciale grenzenplaats kan vinden. Het aanpassen van het Nationaal RugbyCentrum past binnen deze ambities.”Op Sportpark De Eendracht vindt elk jaar rond half mei deAmsterdam Sevens plaats, een groot internationaal rugbytoernooi.Ook de World Series voor vrouwen kent tijdens dit evenementtegenwoordig een stop in Amsterdam. Daardoor kan hetNederlands vrouwenteam zich elk jaar op het eigen NationaalRugby Centrum meten met de beste landen ter wereld.Meer met minderZoals gezegd zijn het niet alleen de rugbyers die zullen profiterenvan de nieuwe accommodatie. Menso de Maar is injuli 2012 begonnen als directeur van Sportpark De Eendrachten streeft ernaar om zo veel mogelijk sportactiviteiten tecombineren op het park. “Ons motto is meer met minder.We willen sport op een andere manier aanbieden zodat hetgoedkoper kan. Daarom proberen we dingen te combineren.Onder de nieuwe tribune van het stadion moeten specialerustruimtes komen voor de topsporters van de NederlandseRugby Bond. En ook een ruimte voor fysiotherapie en eenplek waar dopingcontroles kunnen worden uitgevoerd. Aangrenzendaan de tribune willen we een sportverzamelgebouwneerzetten waar ook alle andere verenigingen gebruikvan kunnen maken. Daar moet bijvoorbeeld een gemeenschappelijkekantine in komen. Op die manier kun je veelkosten besparen. Voor de bemensing van het sportverzamelgebouwwillen we werken met mbo-stagiaires en gebruikmakenvan re-integratie zodat mensen die zonder werk zittenterug kunnen keren op de arbeidsmarkt.”Alle culturen door elkaarEr zitten verschillende sportclubs op De Eendracht. De Maardoet er daarnaast alles aan om het sportpark ook nog eensop een andere manier te benutten en bedrijfsmatig enmaatschappelijk te exploiteren. “Zo hebben wij zestig fietsenaangeschaft die leerlingen van de in de buurt gelegenschool ’t Koggeschip kunnen gebruiken om hier te komengymmen. Het is de bedoeling dat ze op die manier ook kennismakenmet de diverse sporten die op het park worden be-“Mooi dat we een Marokkaanse, een Turkse, eentypisch Amsterdamse en een Antilliaansevoetbalclub hebben”oefend. Verder hebben wij op het park een fietsenmaker, dieonder de nieuwe tribune van het rugbystadion een ruimtewil hebben voor zijn showroom. We organiseren op het parktevens hardloopcursussen voor specifieke doelgroepen zoalsvisueel gehandicapten. Er is een voetbalschool voor vroegtijdigeschoolverlaters (zie kader). Daarnaast vindt er op DeEendracht aerobics zonder muziek plaats voor strenggelovigemoslima’s. Wij willen alle verschillende culturen uit dewijk wat op sportgebied kunnen bieden. Het is wat dat betreftmooi dat we op het park een Marokkaanse, een Turkse,een typisch Amsterdamse en een Antilliaanse voetbalclubhebben. Dat maakt het voor mijzelf trouwens heel interessanten leerzaam. Want bij de ene club verlopen de gesprekkentotaal anders dan bij de andere.”Nabijgelegen wijk GeuzenveldHet streven van Sportpark De Eendracht is bovendien om hetimago van de nabijgelegen wijk Geuzenveld op te krikken.“De sportparticipatie van de mensen in de buurt van hetpark ligt rond de 45 procent”, legt De Maar uit. “Terwijl hetlandelijk gemiddelde op 65 procent ligt. Wij organiseren inde wijk allerlei evenementen om dit percentage te verhogen.Zo zetten we er een springkussen neer of een mobiele basket.Ondertussen vertellen we de mensen wat er allemaal tedoen is op het sportpark. Het is ongelooflijk, maar heel veelmensen uit de buurt weten vaak niet eens van het bestaanvan het park af. Terwijl ze er anderhalve kilometer vandaanwonen.”Urban Voetbal SchoolDe Urban Voetbal School is gevestigd op Sportpark De Eendracht en is in hetleven geroepen om allochtone jongeren en volwassenen met een achterstandspositieconcreet te helpen hun sportieve doel te bereiken. Tegelijkertijdwordt hen een verbeterd perspectief aangereikt in de niet-sportieveontwikkeling van hun leven. Urban Voetbal School verzorgt voetbaltrainingenen -cursussen op maat. Doel hiervan is dat de deelnemers, zelf spelend ofbegeleidend, actief mee gaan draaien in de echte voetbalclubs. De UrbanVoetbal School heeft veel contacten bij diverse Amsterdamse voetbalverenigingenen hoopt met dit project te bereiken dat meer jongeren zich bij eenvoetbalverenging aanmelden.

70locatiestekst Jacob BergsmaBeeld Amsterdam ArenA, JAAPEDENBAAN en WIM RUIGROK“Sportfaciliteitenzijn plekken waarwordt gewerkt aanInnovatievede toekomst”accommodatiesJaap EdenbaanToen Jaap Edens kleinzoon Jaap op 9 december 1961 een 400-meterbaanin Amsterdam opende, was de wereld pas zijn derdekunstijsbaan rijker. De Jaap Edenbaan was bovendien deeerste kunstijsbaan in Nederland. In 1973 volgde ook een indoorschaatshal. Nog steeds komen jaarlijks ruim meer dan400.000 mensen schaatsen op de Jaap Edenbaan.Amsterdam ArenADe Amsterdam ArenA – als idee geboren tijdens de Amsterdamsekandidatuur voor de Olympische Spelen van 1992 – trektjaarlijks 1,8 miljoen bezoekers en is daarmee na de rondvaartboteneen van de grootste attracties van Amsterdam. Het multifunctionelestadion was in 1996 vooral een bezienswaardigheidvanwege het beweegbare dak dat in een dik kwartier geopend ofgesloten kan worden.SloterparkbadHet Sloterparkbad is een van de grootste zwemaccommodatiesvan Nederland. Voor de directe visuele feedback in de coachingvan topsporters is een geavanceerd camerasysteem onder dewaterspiegel aangelegd. Het systeem levert op zeer geavanceerdewijze meetgegevens op, die onmiddellijk in de coaching vansporters gebruikt kunnen worden.Ziggo DomeDe Ziggo Dome is de nieuwste muziektempel van Amsterdam, dietevens geschikt is voor het organiseren van megasportevenementenmet een tribunecapaciteit van ongeveer 15.000 toeschouwers.In de Ziggo Dome werd bijvoorbeeld al een ijshockeyevenementgeorganiseerd. Met 90.000 led-lampjes aan de gevel kan maximaleaandacht worden gegenereerd voor de promotie van evenementen.

locatiesInnovatie accommodaties71Amsterdam neemt het aanleggen van een kwalitatiefhoogstaande sportinfrastructuur serieus. In het recente verledenzijn bij prachtige faciliteiten lintjes geknipt, zijn bestaandefaciliteiten innovatief en creatief gerenoveerd en zijn delaatste vindingen verwerkt in architectonische concepten engebruikersmogelijkheden. “Sportfaciliteiten zijn vooral plekkenwaar wordt gewerkt aan de toekomst”, scheef Maarten Kloos,directeur van het Architectuurcentrum Amsterdam in het boekjeLicht, lucht en ruimte.Ronald McDonald Centre Only FriendsHet Ronald McDonald Centre Only Friends in Amsterdam-Noord iseen state-of-the-artfaciliteit. Het is het eerste sportcentrum in West-Europa dat speciaal is ontworpen voor sporters met een beperking.Sporten kan er zowel indoor als outdoor. De speelvloer is met eendruk op de knop voor diverse takken van sport geschikt te maken: despecifieke belijning wordt namelijk geactiveerd met led-verlichting.Universitair Sport Centrum UniversumIn 2010 werd op het Science Park in Amsterdam het Universitair SportCentrum Universum geopend. 9.500 vierkante meters sport, sporten nog eens sport. Maar liefst zeventig takken van sport worden aanstudenten van de UvA, de HvA en buurtbewoners aangeboden in tweesporthallen, een fitnesszaal, een klimwand, een gymzaal, twee aerobicszalen,een yogazaal, een spinningzaal, een dojo en vier squashbanen.

primeursNoviteiten waar de wereld zijn voordeel mee deed73

74interviewTekst Jan Balkbeeld privéarchief Jiske Griffioen

76 interviewjiske griffioenDe 28-jarige Jiske Griffioen, die werd geborenmet een open rug, heeft in haar jeugd verschillendesporten beoefend. Zo deed de winnaresvan één bronzen en twee zilveren paralympischemedailles in het verleden ook aanzwemmen en paardrijden.“In zwemmen en paardrijden kon ik nietgoed mee komen met mijn leeftijdsgenootjes.Ik bleef stil staan. In het tennis was dat niet zo en gingik juist snel vooruit. Daarom vond ik dat veel leuker.” Griffioenkon ook goed rolstoelbasketballen en deed op haar veertiendein 2000 met het Nederlands team zelfs al mee aande Paralympische Spelen in Sydney. “Uiteindelijk moest ikkiezen tussen basketbal en tennis. Nederland had destijdsmet verschillende wereldtoppers een heel hoog niveau in hetrolstoeltennis. Het leek me moeilijker om in het tennis detop te halen dan in het basketbal. Vanwege die grotere uitdagingen het individuele aspect heb ik voor tennis gekozen.”ProfessionelerGriffioen heeft van haar hobby haar beroep gemaakt. Maardaar moet ze wel steeds meer voor doen en laten. “Rolstoeltennisis een jonge sport en is de laatste jaren veel professionelergeworden. Spelers en speelsters uit de top tien van dewereld zijn tegenwoordig fulltime met hun sport bezig, terwijlvroeger vrijwel iedereen er een baan naast had. Met tweesessies per dag train ik twee keer zo veel als toen ik begon.””Er werd mij verteld dat ik op jacht moest naardie eerste plek omdat Esther Vergeer gestopt is”Door de professionalisering is het rolstoeltennis enorm vooruitgegaan.Volgens Griffioen komt dit ook omdat de grandslams van de rolstoeltennissers tegenwoordig geïntegreerdzijn met die van de valide spelers. “De top acht van de wereldvan het rolstoeltennis kwalificeert zich voor een grandslam en speelt tegelijk met de valide spelers hun toernooi ophetzelfde park. Dus zien wij wat zij doen en komen we incontact met de spelers en coaches. Hierdoor is er binnen hetrolstoeltennis veel meer kennis dan in het verleden en datzorgt voor een hoger niveau.”Andere inzichtenMede daarom heeft Griffioen tegenwoordig Dennisvan Scheppingen als trainer, die afkomstig is uit het validetennis. “In deze fase van mijn loopbaan zie ik dat als eengroot voordeel. Van Scheppingen zorgt voor andere inzichten.Dankzij nieuwe oefeningen is mijn basiswerk beter gewordenen ik leer nu volgens vaste patronen hoe ik een rallykan opbouwen. In het verleden hield ik mij nooit bezig methet spelen van patronen.”Griffioen heeft zich niet alleen als speelster ontwikkeld. Ookhet materiaal is door de jaren heen veranderd. Dat geldt bijvoorbeeldvoor haar rolstoel. “De stoelen zijn nu zo veel lichterdan toen ik begon. En je zit er heel strak in. De bedoeling isdat je zo min mogelijk verschuift als je een bal slaat, zodat jeook zo min mogelijk energie verliest. Het luistert nauw wanthet is voor iedere speelster weer anders. Ik zou bijvoorbeeldonmogelijk in een stoel van een andere speelster kunnen tennissen.Dat heeft trouwens ook weer te maken met je handicap.”Om de sportstoel beter af te stemmen op haar speelstijl enmogelijkheden, heeft Griffioen afgelopen zomer met behulpvan rolstoelbouwer Invacare een mal laten maken van haarbillen. “Ik werd helemaal ingezwachteld met gips, toen inmijn stoel gezet en daar moest het uitharden. Deze afdrukwerd gebruikt om een mal te maken, waar dan de zitkuipweer omheen gebouwd moest worden. Zo werd mijn stoel helemaalop maat gemaakt. Ik mag nu dus niet meer schommelenmet mijn gewicht, want anders zou ik niet meer in mijnstoel passen.”Jiske Griffioen, hier tijdens de US Open, samen met Aniek van Koot (links) na het winnen van hunvierde grandslamtitel van het jaar.

interviewjiske griffioen77BewustVoeding heeft zich door de jaren heen ook ontwikkeld. “In hetbegin hield ik eigenlijk helemaal geen rekening met wat ik at,maar tegenwoordig ben ik er heel bewust mee bezig. Al let ikook weer niet op elk grammetje. Dat zou te veel stress opleveren.Zeker omdat het tijdens toernooien moeilijk is om altijdzelf te kunnen bepalen wat je eet.”Het tennis heeft Griffioen ook als mens gevormd. “Het is zekerniet altijd rozengeur en maneschijn. Je komt jezelf elke dag tegen.Juist daarom heb ik er zo veel van geleerd. Ook leer je samenwerkenmet mensen en zie je onwijs veel van de wereld.”Griffioen is daarnaast bezig aan de afronding van haar studieCommerciële Economie aan de Johan Cruyff University in Amsterdam.Als afstudeerproject doet de in Woerden geboren rolstoeltennissterbij het Fonds Gehandicaptensport onderzoek.Ze onderzoekt in welke doelgroepen het best geïnvesteerd kanworden.MeerjarenplanMede door haar studie heeft Griffioen zich het afgelopen jaarniet voor honderd procent kunnen focussen op haar sport. Datis een van de redenen dat de voormalige nummer twee vande wereld het jaar 2013 in de singles heeft afgesloten met eenvierde plek op de wereldranglijst. “Ik heb daar bewust voorgekozen. Er werd mij wel verteld dat ik op jacht moest naardie eerste plek omdat Esther Vergeer nu gestopt is. Maar ikstaar me niet blind op die ranking en trek liever mijn eigenmeerjarenplan. Ik wil mijn studie afmaken om me vervolgensrichting Rio de Janeiro weer helemaal op het tennis te kunnenfocussen. Uiteindelijk ben ik tevreden hoe het afgelopen jaargegaan is.”Griffioen, die met de Nederlandse nummer één van de wereldAniek van Koot als haar partner het afgelopen jaar in de dubbelalle vier de grand slams won, is er van overtuigd dat ze zichnog verder kan ontwikkelen. “Mijn beste jaren moeten nogkomen. Ik had het afgelopen jaar toch een beetje het gevoeldat ik twee dingen half deed. Daar komt na de afronding vanmijn studie gelukkig verandering in. Vooral in mijn hoofd zaldat schelen. Ook ga ik meer aandacht besteden aan mentaletraining, omdat ik er van overtuigd ben dat je op alles voorbereidmoet zijn. Het doel is om in de single een grand slam tewinnen en uiteindelijk in 2016 in Rio de Janeiro een goudenplak. Ik geloof ook zeker dat ik in de toekomst nummer 1 vande wereld kan worden.”Jiske GriffioenGeboren op 17 april 1985 in Woerden | Huidigewoonplaats: Amsterdam | Studente CommerciëleEconomie aan de Johan Cruyff University | Deedmee aan de Paralympische Spelen van 2000 inSydney in rolstoelbasketbal | Maakte haar debuutin het internationale rolstoeltennis in 2003 |Rechtshandig | Hoogste ranking gedurendehaar tennisloopbaan: tweede in het enkelspel,eerste in het dubbelspel |Speelde op alle grandslams | Nam deel aan de Paralympische Spelenvan 2004 in Athene, 2008 in Peking en 2012 inLonden | Ambassadeur van de Stichting FOSDIS,die gehandicapte jongeren in Indonesië helpt eenzelfstandig bestaan op te bouwen | Favoriete muziekonderweg: Frank Ocean, Selah Sue, KendrickLamar, TNGHT | Doel korte termijn: afstuderen |Doel daarna: nummer 1 van de wereld worden engoud winnen in 2016 in Rio de Janeiro | Eigen website:www.jiskegriffioen.nl“Mijn beste jarenmoeten nog komen”

78advertorialAmsterdamsesporters moetenzich veilig voelenSporten bij een sportclub kán enorm bijdragen aan de sociale persoonlijke ontwikkelingvan de jonge sporter. Maar dat gaat niet vanzelf. Een belangrijke voorwaarde is dat iederesporter zich in sociaal opzicht veilig en op z’n gemak voelt en dat iedereen op zijn of haareigen niveau en met zijn of haar eigen kwaliteiten gewaardeerd wordt. Vrijwel alle trainers,coaches, jeugdleiders, verenigingsbestuurders en scheidsrechters willen hier volmondigaan bijdragen.In de praktijk blijkt dat echter vaak lastig. Al te vaak ontbreekt optrainingen en rondom wedstrijden het gewenste positieve veiligesportklimaat. Daarom heeft NOC*NSF samen met een groot aantalsportbonden (en met financiële middelen van het Ministerievan VWS) het actieplan ‘Naar een Veiliger Sportklimaat’ opgezet.Een belangrijk onderdeel van dit actieplan is een bijscholingsaanbodvoor trainers, coaches en teambegeleiders, evenals voor bestuurdersen arbitrage. Iedereen die in een van deze rollen actiefis op een sportclub, kan hieraan meedoen. Het aanbod is zeerdivers: Of je nu met de jongste jeugd werkt, met pubers of metjongeren met autisme; of als je wilt leren hoe je seksuele intimidatieherkent of hoe je als scheidsrechter je positief weerbaar kuntopstellen. Voor iedereen is er iets. Naast de sportbonden brengennu ook steeds meer gemeenten dit aanbod onder de aandacht vande doelgroep. Dit geldt ook voor Amsterdam.“Wij kwamen er achter dat de Academie voor Sportkader vanNOC*NSF de bijscholingen kosteloos aanbiedt”, zegt programmacoördinatorsportstimulering van Sportservice Amsterdam MatthewEelman. “Daar wilden we graag gebruik van maken. Het isbelangrijk dat de interactie goed gaat in de sport. Hoe benader jeals trainer jongeren? Wat voor beleid voer je uit om te zorgen vooreen veilig sportklimaat? Hoe kan je seksuele intimidatie herkennenen voorkomen? Het is geweldig als dankzij bijscholing dit soortvragen beantwoord kunnen worden.”In het afgelopen jaar werd in Amsterdam onder meer de bijscholing‘Er is meer te winnen: coachen op sociaal gedrag’ gegeven.Twintig trainers uit verschillende sporten namen deel aan de cursus.“Ik vond het heel nuttig om te horen hoe je om moet gaan metemoties”, zeg basketbaltrainer van BC Apollo Marijana Miljkovic.“De spelers krijgen onderling wel eens ruzie, zeker bij de jeugd.Ik heb door de cursus onder meer geleerd dat je als coach nietmee moet gaan met die emotie, maar altijd je hoofd koel moethouden. Daardoor reageer ik nu vaak anders tijdens wedstrijden.Ik zou zeker ook andere coaches adviseren om deel te nemen aandeze bijscholing.”Volgens Eelman valt er veel te winnen. Daarom geeft SportserviceAmsterdam deelnemers aan bijscholingen een vergoeding om zeextra te stimuleren mee te doen. “Daaruit blijkt wel hoe belangrijkwe het vinden om in Amsterdam een zo veilig mogelijk sportklimaatte creëren.”beeld NOC*NSFMeer info: www.veiligsportklimaat.nl,www.academievoorsportkader.nl ofwww.amsterdam.nl/kunst-cultuur-sport/sport/sportserviceDirect inschrijven voor de bijscholingen kan viawww.academievoorsportkader.nl.

79iconenbeeld ANP PHOTOAmsterdamseheldenPiet Keizer14 juni 1943coryfee van de intelligentsiaPiet Keizer vormde bij het gouden Ajaxvan de jaren zeventig een koningskoppelmet Johan Cruijff. Vermaard was hij vooralvanwege de zogenoemde schaarbeweging,waarmee hij zijn tegenstanders in de lurenlegde, alvorens een feilloze voorzet af televeren. Anders dan Cruijff verkoos de evengrillige als geniale linksbuiten echter rustboven rumoer. Glitter en glamour waren enzijn aan Keizer niet besteed. Doordat hij metzijn fluwelen en briljante techniek voetballentot kunst verhief en op stoïcijnse wijze zijnonafhankelijkheid koesterde, maakte Keizervoetbal salonfähig voor de intelligentsia.

80interviewtekst Maarten Westermannbeeld Martine Berendsen, Louis vande Vuurst en Amsterdam ArenAHenk Markerink,Het stadiondirecteur AmsterdamArenAals kathedraalvan de 21 ste eeuwWanneer op vrijdagavond13 juni Oranje in deFonte Nova Arena in deBraziliaanse stad Salvadorzijn eerste WK-duel speelttegen Spanje, gebeurtdat in zekere zin opNederlands grondgebied.Het stadion is namelijkontwikkeld met kennis enkunde die is opgedaan inde Amsterdam ArenA. Intal van projecten in landenals China, Rusland, Qatar,Oekraïne en Brazilië heeftde Amsterdam ArenA eendikke vinger in de pap.Al tijdens de bouw was de Amsterdam ArenA eenbezienswaardigheid. Bezoekers uit alle hoekenvan de wereld meldden zich voor een rondleiding.Niet alleen vanwege de bijzondere constructie, metonder meer een beweegbaar dak, maar vooral ookvanwege het multifunctionele concept. Eenmaalin gebruik nam die belangstelling alleen maar toe.Henk Markerink, man van het eerste uur, herinnertzich: “Er hing een sfeer van ‘hier gebeurt ietsnieuws, daar moeten we bij zijn’. De ArenA luiddeeen nieuwe generatie stadions in. Als er ergens opde wereld een plan was om een nieuw stadion tebouwen, moest je eerst bij ons in Amsterdam je licht opgestokenhebben. In dit stadion werd niet alleen voetbal andersbeleefd, het ging ook om andere faciliteiten en vormenvan dienstverlening. Met skyboxen, business seats, prachtigerestaurants. Dat is de verdienste geweest van het bestuurvan Ajax en van de stad Amsterdam, die de initiatiefnemerszijn geweest en de visie hadden om een paar stappen verderte gaan. Bezoekers wilden de filosofie van het stadion doorgronden,maar ze willen ook horen hoe het was gefinancierden hoe het exploitatiemodel in elkaar stak. Ze kwamen viaAjax, via de gemeente, via ministeries, via ambassades. Zekregen een rondleiding en een presentatie. Ze stelden echtervooral heel veel vragen en wilden dat we daar een rapportjevan maakten. Zo werden we gaandeweg in de consultancyrolgezogen. Op een gegeven moment hebben we het een vastevorm gegeven, er een bedrijf van gemaakt. Dat is AmsterdamArenA Advisory geworden. Een stadion dat zichzelf totadviesproduct ontwikkelt, dat is toch wel bijzonder. We heb-

interviewhenk markerink81ben ook echt mensen aangenomen die zich volledig gingenbezighouden met het advieswerk. Inmiddels zijn we zelfseen kleine multinational geworden, met vestigingen buitenNederland en activiteiten in verschillende hoeken van dewereld. Inmiddels hebben we de structuur iets aangepast.”“Je hebt de ArenA, als het ware het moederschip, dat we succesvolexploiteren. Dan hebben we Amsterdam ArenA International.Daarin zitten de managers en consultants die overde hele wereld actief zijn met het opzetten en operationeelmaken van nieuwe stadions. De derde poot is de ArenA als livinglab, het laboratorium waar we nieuwe toepassingen ensystemen ontwikkelen. Zoals we in het verleden ons eigenbetalingssysteem hebben ontwikkeld, de toegangscontrolehebben georganiseerd, een grassysteem hebben ontwikkelden een loyaltyprogramma hebben opgezet. Allemaal dingendie we hier in de ArenA bedenken, uittesten en toepassen,om er vervolgens mee op reis te gaan.”Alle touwtjes in handenWe spreken Henk Markerink, CEO van Amsterdam ArenA,een paar dagen na de loting voor het WK voetbal, dat in junivan dit jaar in Brazilië zal worden gespeeld. Dat Nederlandzijn eerste wedstrijd tegen Spanje speelt in de Fonte NovaArena in Salvador, heeft begrijpelijk voor veel enthousiasmegezorgd onder de medewerkers van de Amsterdam ArenA.Het is toch een beetje hun stadion. Temeer daar ook de exploitatiein handen is van Amsterdam ArenA International.“Maar zakelijk hebben we er verder niks aan”, zwakt Markerinkde vreugde af. “Wij niet en het Nederlands elftal niet.Ach, met ons netwerk kunnen we misschien wel een beetjegastheer zijn voor sommige partijen. We zullen er publicitairbeslist gebruik van maken. In het stadion zelf kunnenwe niets betekenen, daar heeft de FIFA alle touwtjes inhanden. Voor ons management zit er waarschijnlijk nietsanders op dan op de tribune plaats te nemen. De tweedewedstrijd is trouwens in Porto Alegre. Ook daar staat eenstadion dat door ons ontwikkeld is. De club Grêmio is daarvande vaste bespeler. Het isechter niet het stadion waarinde WK-wedstrijden worden afgewerkt.Dat is ook een nieuwstadion, iets verderop, waarwe niets mee van doen hebbengehad. Het is overigens nogniet klaar, dus wie weet moeter worden uitgeweken naar deGrêmio Arena.”Meeliften met EK’s en WK’s“In z’n algemeenheid liftenHenk MarkerinkGeboren op 16 maart 1955 in Aalten |Sinds 1995 CEO van de Amsterdam ArenA| Was van 1991 tot 1995 als projectmanagerverantwoordelijk voor het ontwerp ende bouw van de ArenA | Studeerde af aande Technische Universiteit van Eindhoven|Doctoraal Architectuur en Constructies| Markerink heeft na zijn studie diversejaren gewerkt als consultant en projectmanagerbij Arcadis en Twijnstra Gudde| In 2000 richtte Markerink AmsterdamArenA Advisory op |Is voorzitter vanZuidoost Partners, bestuurslid van deAmsterdam Economic Board en bestuurslidvan de Bedrijvenvereniging VAZO | DeAmsterdam ArenA is een multifunctioneelstadion met 52.000 plaatsen en isde thuishaven van voetbalclub Ajax | Hetstadion is geopend in 1996 | AmsterdamArenA huisvest ongeveer tachtig groteevenementen per jaar met in totaal circa2 miljoen bezoekers | Plus tal van kleinerebijeenkomstenwe mee langs de route waarde EK’s en WK’s heen gaan.Dus naar de Oekraïne, Brazilië,Rusland, Qatar. Het plezierigeis dat aan een grootkampioenschap deadlines verbondenzijn. Je weet hoeveelstadions er nodig zijn en wanneer ze er moeten staan. Hetmoet uiterst planmatig gebeuren. In zo’n situatie is er watte halen voor ons. Daar richten we onze marketingstrategieop. In Brazilië ging het echter toch wat anders. Daar warenwe namelijk al voordat het land het WK van 2014 kreeg toegewezen.Ergens in 2005 waren we via Economische Zakenbetrokken geraakt bij een project in Recife. Een soort studieopdrachtwas het. We leerden daar wat mensen kennenen bouwden een netwerkje op van lokale ondernemers enprojectontwikkelaars. Daar kwamen twee volgende studieopdrachtenuit voort, in Bela Horizonte en Porto Alegre. Pastoen kwam die toewijzing van het WK. Er moesten maarliefst acht nieuwe stadions worden gebouwd. We beslotenom door te pakken. Dat lukt je nooit wanneer je vanuit Nederlandaf en toe een vent op en neer laat vliegen. Via de ambassadein Brasilia hebben we een lokale partner gevonden.Dat is een Braziliaan die in het verleden vertegenwoordigervan Fokker was. Die kende daardoor de Nederlandse cultuur

82 interviewhenk markerinkZorgen over het WKHenk Markerink van Amsterdam ArenA heeft in de loopder jaren Brazilië aardig leren kennen en kan zich duseen oordeel vormen over hoe het er tijdens het WK aantoe zal gaan. “Daar heb ik toch wel wat zorgen over. Nietom de stadions. Die zijn wel op tijd klaar en de meestehebben straks zelfs al een jaartje proefgedraaid. Hetaantal hotels is wel een probleem Daarvan zijn er veelte weinig en het niveau is minimaal. Wat de luchthavensbetreft waren er allerlei grootse plannen, maar er is voorzover mij bekend in geen enkele plaats ook maar ietsbijgebouwd. Er zal veel geïmproviseerd moeten wordenmet tijdelijke voorzieningen. Hoe dat gaat aflopen? Erkomt natuurlijk een enorme vloot met vliegtuigen opBrazilië af. Al die mensen moeten ook nog eens doorde lucht van A naar B naar C worden gebracht, want deafstanden zijn groot, treinen zijn er niet en de bus magik niemand aanraden. Ik weet het niet, hoor. Om noudrie, vierduizend euro neer te tellen voor een paar dagenvoetbal? Welbeschouwd was het WK in Zuid-Afrika ookeen deceptie. Er zijn eigenlijk maar heel weinig mensenop bezoek geweest.”goed en was prima ingevoerd in het Braziliaanse netwerk.Met hem hebben we ArenA do Brasil opgericht. Het resultaatis dat we op drie plekken opdrachten hebben gekregen: inSalvador, in Porto Alegre en in Natal. Er zitten nog nieuweprojecten aan te komen. Vanuit Brazilië kijken we nu ooknaar de mogelijkheden elders in Zuid-Amerika, zoals Argentinië,Uruguay, Chili.”Witte olifantenEen stadion in de 21 ste eeuw is meer dan een stadion alleen.Het is de visie waarmee destijds de Amsterdam ArenA is gerealiseerden die zich inmiddels ruimschoots heeft bewezen.Een stadion is onmogelijk te exploiteren wanneer het maarvoor één gebruiker wordt opgericht. Of erger nog: wanneerhet voor maar één evenement wordt gebouwd. Dat zijn dezogenaamde white elephants. Zoals er bijvoorbeeld in Zuid-Afrika een paar letterlijk staan weg te roesten na het WKvoetbal van 2010. “Het ergste is dat die stadions vaak zijngebouwd met gemeenschapsgeld”, zegt Markerink. “Dat isronduit schandalig. Gelukkig staat het voorkomen van whiteelephants tegenwoordig hoog op de politieke sportagenda.We staan met Amsterdam ArenA International wat dat betreftvoor een interessante uitdaging. We zijn betrokkenbij de bouw vier van de acht nieuwe stadions die nodig zijnvoor het WK voetbal in 2022. Dan hebben we het dus overeen land met een matige voetbalcultuur, zo groot als de provincieNoord-Brabant, met 1,8 miljoen inwoners, waarvan300.000 oorspronkelijke Qatarezen. De uitdaging is om dantoch iets neer te zetten waar je winst mee kunt maken. Datis wat het concept van de Amsterdam ArenA zo interessantmaakt. Het gebouw is één, maar hoe krijgen wij het voorelkaar om er winst mee te maken? Hoe krijgen wij het voorelkaar dat er jaarlijks honderden kleinere tot zeer grote evenementenzijn? De Amsterdam ArenA toont bovendien aanhoe een stadion voor zijn omgeving als de ontwikkelaar kanfungeren. Toen de ArenA werd gebouwd, stond het bij wijzevan spreken op een kale vlakte. Inmiddels zijn er allerleifuncties omheen gekomen: Pathé, de Heineken Music Hall,Ziggo Dome, Endemol, Villa ArenA. Wij zeggen: het stadionis een entiteit die z’n eigen broek moet kunnen ophouden,maar het is tegelijkertijd de kathedraal van de 21 ste eeuw. Inde middeleeuwen kroop de economie al om de kathedraalheen. De smid, de bakker, de slager, die vond je rondomde kerk. Hier doet zich hetzelfde effect voor. Vanwege hunligging en de infrastructurele ontsluiting worden stadionsknooppunten, waar de economie zich maar al te graag omheennestelt. Met een stadion creëer je een meerwaarde voorhet gebied. Wat dat betreft vind ik het Olympisch Stadionook een slim concept. Een ringvormig gebouw, met allerleiactiviteiten binnen de ring en in de ring zelf. Met een parkeergarageeronder, met vergaderruimte, met horeca, metfitness, met kantoren, met een museum. Het bewijst dateen stadion winstgevend kan zijn zonder dat er elke dagwordt gevoetbald of een concert plaatsvindt. Daar is nietéén formule voor die overal toepasbaar is. Je moet van gevaltot geval goed kijken wat de mogelijkheden en kansen zijn,waar de markt zit. In de ene stad volstaat een klein stadion,met veel andere functies. Elders sta je voor de taak om ietsneer te zetten voor 80.000 toeschouwers en niet veel meerdan dat. Wij zijn in het prille voortraject bij dat soort projectenbetrokken om de marketingfilosofie van zo’n gebouw teontwikkelen. Daarnaast schetsen we de rol van zo’n gebouwin zijn omgeving, zodat de architect dat in stenen, boutenen moeren kan vertalen. Gedurende dat ontwerptraject as-

interviewhenk markerink83sisteren wij de architect met allerlei praktische en logistiekekennis en ervaring. Tijdens de feitelijke bouw adviseren wede aannemer op het gebied van systemen. Als het gebouwzijn voltooiing nadert, zetten wij de organisatie op die datstadion tot volle wasdom moet brengen.”De ArenA als showroomOverigens komt Amsterdam ArenA International er al langniet meer met de knowhow van 1996, het jaar waarin hetstadion in Zuidoost werd geopend. Even voor een goed begrip:internet was nog iets experimenteels in die jaren. Vansociale media had al helemaal niemand weet. Markerink:“Het plan voor de ArenA is al weer zo’n 25 jaar oud. Het iseen andere wereld geworden. Daarom is het zo belangrijkdat je voldoende cashflow hebt, zodat je in staat bent te blijveninvesteren. In de zeventien jaar dat we nu open zijn hebbenwe bij elkaar zo’n 50 miljoen euro geïnvesteerd, alleenom bij de tijd te blijven. Recent hebben we voor 22 miljoenhet hoofdgebouw uitgebreid en gemoderniseerd. We hebbenvier grote roltrappen naar de tweede ring gebouwd. Omdatwe merkten dat mensen boven een bepaalde leeftijd die klimniet meer konden maken. Die klanten moet je niet kwijtraken.Het is een groep die wegens de vergrijzing alleenmaar groter wordt. Oudere mensen hebben over het algemeenbest wel geld om te verteren, het zijn trouwe supporters.Kortom, gasten die we graag willen huisvesten. Danmoet je er dus wel voor zorgen dat ze kunnen blijven komen.Vandaar dat we voor 12 miljoen geïnvesteerd hebben in dieroltrappen. We hebben recent een 4G telefoonnetwerk aangelegd.Dat was ook weer 2 miljoen. We hebben skyboxenen skylounges bijgebouwd en we hebben kantoorruimte bijgebouwd, want de Ajax-organisatie groeit ook. Dat heeft allesbij elkaar weer nieuwe kennis opgeleverd waarmee we demarkt op kunnen. We hebben contacten aangeknoopt metde toptechnologiebedrijven in de wereld en hebben gezegd:‘Gebruik ons als je showroom.’ Zet bij ons je meest geavanceerdedingen neer en dan nemen we jullie vervolgens meenaar het buitenland. Alles is bij ons daardoor state of theart. Als je bij ons in de commandokamer kijkt, zie je alleenmaar het nieuwste van het nieuwste.”“In de zogenaamde BRIC-landen Brazilië, Rusland, India enChina kom je stadions tegen die vergelijkbaar zijn met de situatiebij ons in de jaren zeventig. Tegelijk zijn deze landenenorm in ontwikkeling. Er komen steeds meer rijke mensenbij, mét hun wensen en eisen op het gebied van comfort enluxe. Die willen een skybox en een parkeerplaats, een lift encatering en service. De behoefte is misschien nog wel groterdan hier, maar de faciliteiten lopen nog achter. Je ziethet nu in Brazilië gebeuren. Tot voor kort waren de stadionshet exclusieve domein van de hooligans. Veel vechtpartijen,politiekordons, paarden, honden,prikkeldraad, rookbommen,traangas – die sfeer. Inde nieuwe stadions zie je nude omslag. De veiligheid isveel beter georganiseerd, er isruimte voor andere bezoekersdie onder elkaar willen zijn,die een hapje willen eten enin een plezierige atmosfeernaar voetbal willen kijken. Opdie trend sluiten wij naadloosaan.”Projecten in het buitenlandAmsterdam ArenA International verrichten verrichtte werkzaamheden voorde volgende opdrachtgevers | Qatar2022: stadion in Doha | Ziggo Dome inAmsterdam | Het Cape Town Stadiumin Zuid-Afrika | FC Zenit Stadion in Sint-Petersburg in Rusland | Verschillendestadions in Marokko | Het olympischstadion in Peking, ook wel bekend als‘het Vogelnest’ | Andere stadions inChina: Shenzhen, Tianjin en Peking | HetOlympic National Sports Complex in Kiev,Oekraïne | De Arena Lviv in Lviv, Oekraïne| De Friends Arena in Solna, Zweden | Hetstadion van Spartak Moskou, Rusland | DePGE Arena in Gdańsk, Polen | De DonbassArena in Donetsk, Oekraïne | De GrêmioArena in Porto Alegre, Brazilië | ArenaDas Dunas in Natal, Brazilië | Arena FonteNova in Salvador, BraziliëNauwelijks concurrentie“Opmerkelijk is dat het oorspronkelijkeunique sellingpoint van de AmsterdamArenA, en dan hebben we hetnatuurlijk over het schuifdak,niet eens het breekijzer is omin het buitenland opdrachtenbinnen te halen. Het komt altijdwel ter sprake, zegt Markerink,maar het is niet vandoorslaggevende aard om met de Amsterdam ArenA in zeete gaan. Het gaat om de systemen, om de combinatie vanfuncties en om de impact van het project in zijn omgeving.Daarin ondervindt Amsterdam ArenA International eigenlijkopvallend weinig concurrentie. Markerink: “Wel op onderdelen.Helemaal in het voortraject, dus in de fase van dehaalbaarheidsstudie, kom je vaak de Big Four tegen, de viergrote accountants KPMG, E&Y, Deloitte en PwC. Wanneer jehet over het traject als geheel hebt, beperkt het zich tot maarenkele partijen.”“Je hebt de Anschutz Entertainment Group, onder meereigenaar van de LA Lakers en van het Staples Centre in LosAngeles. Die runnen heel veel indoorarena’s over de helewereld. Ze zijn wat minder actief in voetbal, zijn meer gerichtop indoorsporten en entertainment. In Qatar komenwe onze vrienden van Wembley tegen. Die zijn wat kleinerdan wij en hebben minder consultants in dienst. Verder zieje in het verloop van een project de grote architectenbureausen bouwbedrijven van de wereld opduiken. Dat is zo’n beetjede wereld waarin wij ons begeven.”“De ArenA is een laboratorium waar we nieuwetoepassingen en systemen ontwikkelen”

84primeursbeeld ANP PHOTO

primeursNoviteiten waar de wereld zijn voordeel mee deed85MADE IN AMSTERDAM!Jarenzeventig:Michels en Cruijffontwikkelen hetTotaalvoetbalAjax was de beste van de wereld. Het Nederlands elftal net niet. Op 15 november 1964maakte Hendrik Johannes Cruijff onder trainer Vic Buckingham zijn debuut in heteerste van Ajax. In 1971, 1972 en 1973 wonnen Ajax en Cruijff de Europacup.Trainer van het beste elftal van de wereld was Rinus Michels, die in 1965 voor heteerst als coach had plaatsgenomen op de Ajax-bank. Uit de samenwerking Michels-Cruijff werd een systeem geboren dat de voetbalwereld verbaasde. Het Nederlandseelftal werd er in 1974 bijna wereldkampioen mee. De formule luidde: Totaalvoetbal,met pressing tot ver op de helft van de tegenstander, in buitenlandse media bejubeldals een “wervelende aanval met onnavolgbare positiewisselingen”. In Spanje kreeg deAmsterdamse school het stempel naranja mecánica (de Oranjemachine). Het systeemzou later dienen als inspiratie voor gerenommeerde clubs als Arsenal en Barcelona.Michels weigerde het in de vrijgevochten provotijd ontstane Totaalvoetbal een cultuurhistorischeduiding te geven. Het systeem was min of meer uit nood geboren.Cruijff moest wel over het veld zwerven, bang als hij was voor defensieve aanslagen.Anderen namen Cruijffs en daardoor elkaars posities en taken over. Zo ontstond eenperpetuum mobile van vooruitstrevende zelfredzaamheid.

86profielTekst Maarten WestermannBeeld ANP Photo enSportfotografie.nl“Als het een vieze troep is, kun jenooit wereldkampioen worden”

profieljoop alberda89“Het niveau in Nederlandstelde niets voor. Andersvalt het niet te verklarendat ik na drie seizoenen alin de eredivisie speelde”nog steeds praktiseert. De Lange Mannen, zoalsde volleyballers werden genoemd die in 1996goud wonnen in Atlanta, waren allemaal rondde 28 jaar, hadden zonder uitzondering meer dan250 interlands op hun naam staan en haddentienduizend trainingsuren gemaakt. Ze warenbovendien allemaal tussen de 2.00 en 2.05 meter.“Daar waren ze op geselecteerd toen ze nog in degroei waren”, zegt Alberda. “Jongens met schoenmaat38 worden geen twee meter. Dan kan je daarmaar beter zo snel mogelijk afscheid van nemen.Pedagogisch onverantwoord, zegt men dan. Datvind ik niet. Dat is juist heel erg fair. Waaromzou je iemand een worst voorhouden als je weetdat het toch niks wordt. Als je lekker met een balwilt klooien, zal ik de laatste zijn om je dat te ontnemen,maar ga niet de mensen ophouden diezich hebben voorgenomen om de absolute top tebereiken. Het is geen toeval dat er van de twaalfvan Atlanta maar twee van beneden de rivierenkwamen. De gemiddelde lengte van mensen uithet zuiden ligt nu eenmaal zes tot acht centimeterlager. Zo mathematisch werkt het, ik hebHBS B gedaan. Toen ik de computer ging inzettenom gegevens van spelers te verwerken, werdme verweten dat ik robots van hen maakte. Datzag ik zelf anders. Ik was bezig mensen te verbeteren.Alleen, het spoorde niet met de tijdgeest.In de jaren tachtig was topsport iets voor mensendie de pech hadden geen vak te hebben geleerd.In de jaren negentig is dat gekanteld. Inmiddelszijn we eindelijk beland in iets wat op een performance-cultuurbegint te lijken. Wat onder meertot uitdrukking komt in de toptienambitie. Watbetekent dat er niet meer wordt geïnvesteerd insporters en sporten die daar niet toe bijdragen.Daar kan ik me volledig in vinden.”Joop AlberdaGeboren op 25 oktober 1951 in Oosterwolde | HBS B | Deed de Academie voor LichamelijkeOpvoeding in Groningen | Was toen pas twintig, ging een jaar op reis en vervulde zijn militairedienstplicht | Studeerde pedagogiek in combinatie met wetenschapsfilosofie en sportmanagement| Gaf les en was trainer in diverse sporten om in zijn onderhoud te voorzien | Speelde eredivisievolleybal in Groningen bij Lycurgus |In 1982 coach van het nationale jeugdteam | In 1985door het Sportfonds Leo van der Kar in de gelegenheid gesteld om als talentvolle volleybalcoacheen stage te lopen bij Doug Beal, die zijn grote voorbeeld en inspirator wordt | In 1993 werdAlberda coach van het nationale herenvolleybalteam, als opvolger van Arie Selinger en HarryBrokking | Olympisch goud in 1996 in Atlanta | Nederlands sportmoment van de twintigste eeuw| Naar aanleiding daarvan gekozen tot beste volleybalcoach van de wereld van 1994 en 1996 | In1997 technisch directeur van NOC*NSF, in welke functie hij in belangrijke mate bijdroeg aan hetrecordaantal van 25 Nederlandse olympische medailles in Sydney in 2000, waarvan twaalfmaalgoud | Eind 2004 gestopt bij NOC*NSF | Richtte in 2005 de belangenorganisatie NLcoach op en isdaar tot op heden voorzitter van| Werd in 2006 door de Russische voetbalbond aangetrokken alsadviseur en manager van het nationale team | Van 2007 tot 2009 technisch directeur en daarnaadviseur van de Nederlandse Volleybal Bond | In 2010 en 2011 manager van de wielerploeg CervéloTestTeam | In 2012 topsportadviseur van de Koninklijke Nederlandse Roeibond en technischdirecteur van de Koninklijke Nederlandse Atletiek Unie | Per januari 2014 technisch directeur vande Koninklijke Nederlandse Zwem Bond | Alberda is tevens lid van de raad van commissarissenvan voetbalclub AZ en voorzitter van de Stichting Meer dan Voetbal | Hij heeft twee kinderen enwoont in KortenhoefQuotes aan de keukentafel“In Nederland is een rapportcijfer de afstanddie je hebt genomen van een onvoldoende, inAmerika is een rapportcijfer de afstand tot deexcellentie.”“Ik ben niet iemand die langzaam voor detroepen uitloopt, omdat anders de achterstenhet niet bijhouden. Want als je te langzaamloopt, weten de voorsten niet waar ze naartoemoeten.”“Het onbegrensde is mijn voorland. Niets isonmogelijk. Want er is niets wat wij denkendat niet zal gebeuren.”Gewoon een USB-stickjeNa het volleybalgoud van Atlanta werkte hijsuccessievelijk bij NOC*NSF, de Russische voetbalbond,de volleybalbond, wielerploeg CervéloTestTeam, de roeibond, de Atletiekunie en tegenwoordigde zwembond. Soms voor tamelijk kortetijd, met wisselende petten op en immer tot grotetevredenheid van zijn opdrachtgevers en – het“Sporters trainen kan een sportbond meestalzelf wel, maar sport positioneren in relatie totde samenleving, daar gaat het vaak mis, daarworstelt de sport mee.”“Soms krijg ik een signaal om naar mijn bootte gaan, om te mijmeren en oneindig te zijn.Vanuit de chaos in mijn hoofd zie ik danredelijk snel het eindplaatje.”“Als je bij A begint, kom je nooit bij Z uit. Jemoet bij Z beginnen, als het ware het beloofdeland creëren en pas dan vanaf A op reis gaan.”

90 profieljoop alberdaHet team de mission van NOC*NSF van de OlympischeSpelen in Sydney (2000). V.l.n.r.: Jan Loorbach,Marcel Sturkenboom en Joop Alberda. Hij wasdestijds technisch directeur van NOC*NSF.belangrijkste – van de sporters en van de coachesaan wie hij na enige tijd zijn visie overdraagt.Niet in de vorm van een dik rapport. Gewoon eenUSB-stickje, waarin hij van dag tot dag beschrijfthoe hij de gebeurtenissen heeft ervaren.“Ik begin met honderd interviews. Luisteren,praten, ergens iets neerleggen en laten bezinken.Gewoon aan tafel zitten en een gesprekjebeginnen. Waarom is waarschijnlijk het woorddat ik het meest gebruik. Waarom doen julliede dingen zoals jullie ze doen? En dan benadrukik dat mijn waarom niet bedoeld is om hen terverantwoording te roepen. Waarom wekt vaak irritatie.Ik vraag het uit nieuwsgierigheid, ik wilde dingen begrijpen. Het primaat van de kennisover een sport ligt bij zijn coaches en beoefenaren.Ik ben een relatieve buitenstaander, ik bengeen bedreiging voor jullie, help mij om jullie tesnappen.”Benen van tafel!Waarom hangen jullie onderuit op je stoel en legje je benen op tafel, vroeg Joop Alberda aan deroeiers. Wisten zij veel… Alberda kwam al sneltot de conclusie dat roeiers de neiging hebben desubcultuur van hun vereniging mee te nemennaar het nationale team. “Stel je eens voor”, hebik gezegd, “dat Arjen Robben van Bayern Münchenzich in Noordwijk bij Louis van Gaal meldtin een shirtje dat hij van zijn trainer Pep Guardiolaheeft gekregen. Dat was zo ongeveer het beelddat ik bij het roeien aantrof. Zo onverschilligmogelijk doen, anders hoor je er niet bij. Ik hebmeteen ingegrepen: ‘Voortaan zitten we rechtopen we ruimen de rommel achter onze kont op.’ Ikheb sponsor Aegon gevraagd om een inrichting tecreëren waar je als lid van de nationale ploeg trotsop bent en zuinig mee omgaat. Als het een viezetroep is, kun je nooit wereldkampioen worden.”“Ik visualiseerde als het ware watlater de werkelijkheid is geworden”Ga je daar harder door roeien? Feit is dat er na deteleurstellende resultaten tijdens de OlympischeSpelen in Londen weer aardig wat te vieren wasna het WK van 2013 in Chungju, met als hoogtepuntde nooit eerder door Nederland behaalde wereldtitelin de vier zonder bij de mannen.Kernwaardes in verval“Nee, natuurlijk ga je niet harder roeien door jebenen van tafel te halen”, zegt Alberda. “Wat ikheb gedaan, was een reis maken met elkaar, eengrote roeitocht die ik de Tour d’Aviron genoemdheb. Daar doe ik dan verslag van. Wat we hebbenmeegemaakt, welke tegenslagen we hebben overwonnen,wat ik geleerd heb. Op die manier visualiseerik wie en wat we als roeiers zijn en waarwe naar toe willen. Eerder, bij de atletiekbond,stond ik voor het vraagstuk hoe we de processenkonden verscherpen om tot betere resultaten tekomen. De opdracht van de roeibond was om tebreken met het verleden. Zoals het ging, ging hetniet goed, daar waren alle betrokkenen het overeens. Bij atletiek was mijn taak evolutionair, bijroeien was het juist meer revolutionair. Het ginger echt om de fundamenten van de sport en denormen en waarden weer eens helder te maken.De volleyballers hebben er destijds vier jaar overgedaan, om tussen het zilver van Barcelona en hetgoud van Atlanta niet zozeer in vaardigheid beterte worden, maar in volwassenheid. Vier jaar! Omniet meer met ontzag naar Italië te kijken, maarnog slechts met respect. Bij de roeibond had ikmaar drie maanden tot mijn beschikking. Dieheb ik gebruikt door duidelijk te maken volgenswelke regels het spel gespeeld moet worden, zodatde coaches hun werk kunnen doen. Als je dantoch wilt weten wat de kern van mijn werkwijzeis, dan is dat het blootleggen van de essentie vaneen sport. Te vaak wordt sport beoefend alsof heteen kunstje is of een routine. Dan raken er één ofmeer kernwaardes van de sport in verval: respect,passie, discipline, onbaatzuchtigheid, moed,voorstellingsvermogen, weerstand, weerbaarheid.Dat is de meetlat waarlangs je een sportermoet leggen. Vandaar uit gaan we onvoorwaardelijkop jacht naar succes!”

91iconenbeeld ANP PHOTOAmsterdamseheldenTon Boot16 oktober 1940De kampioenenmakerMet de onafhankelijkheid in zijn denken als ultiemhandelsmerk kneedde Ton Boot uit elke groepbasketballers waarmee hij werkte een kampioensploeg. Alscoach behaalde hij veertien landstitels en drong hij metEBBC Den Bosch als enige Nederlandse basketbalcoachin de geschiedenis door tot de finale van de Europacup II.De Volkskrant riep hem daarom uit tot Coach vande twintigste eeuw. Boot is de personificatie van hettrekken van uiterste consequenties uit het bedrijven vantopsport. De appreciatie voor zijn werkwijze is zwart ofwit. Schakeringen bestaan niet. Het is bij hem zoals deAmerikanen zeggen: “My way or the highway…”

92interviewTekst: Jan Balkbeeld SPORTFOTOGRAFIE.NL en KNZB“Geen enkelesport kannog zonder dewetenschap”Martin Truijens, hoofdtrainerNationaal Zweminstituut AmsterdamMartin Truijens weet als geen ander hoe belangrijk innovatie intopsport is. De zwemcoach is altijd op zoek naar nieuwe toepassingenin de strijd om honderdsten van een seconde. Tegelijkertijd beseftde hoofdtrainer van het Nationaal Zweminstituut Amsterdam datwetenschap niet altijd zaligmakend is. “Je mag de mens die in hetlichaam van de sporter woont nooit uit het oog verliezen.”

interviewzwemtrainer martin truijens93“Je moet nooit gaaninnoveren om hetinnoveren”

94interviewzwemtrainer martin truijensMartin TruijensGeboren op 13 januari 1978 | Begon zijn loopbaanals zwemcoach in 2005 bij TopZwemmenAmsterdam | Werd in 2006 hoofdtrainer van hetNationaal Zweminstituut Amsterdam (NZA) | HetNZA is een van de twee nationale trainingscentravan de zwembond, het andere NTC bevindt zichin Eindhoven | Hoofdsponsor is E.ON, één vanEuropa’s grootste leveranciers van elektriciteit engas | Thuisbasis van NZA is het Sloterparkbad |Truijens begeleidde in het verleden onder meerChantal de Groot, Moniek Nijhuis en Jolijn en Thijsvan Valkengoed | Hij trainde Femke Heemskerken Manon van Rooijen, leden van de estafetteploegdie in 2008 in Peking goud won op de 4 x100 meter vrije slag | Onder zijn huidige pupillenbevinden zich topzwemmers als Nick Driebergen,Lennart Stekelenburg, Joeri Verlinden en SebastiaanVerschuren |Uitgangspunt van Truijens: “Ik gauit van gemotiveerde mensen, die plezier hebbenin wat ze doen, die je in de spiegel durven te kijkenen vasthouden aan de ingeslagen weg”“Dankzij hetcamerasysteemverbeterde destarttijd vanSebastiaanVerschuren met0,8 seconden”De 36-jarige Martin Truijens begon in 2005 alszwemcoach in het Sloterparkbad en werdeen jaar later hoofdtrainer. Vanaf het beginging de begeleider van topzwemmers als NickDriebergen, Femke Heemskerk, Lennart Stekelenburg,Joeri Verlinden, Moniek Nijhuisen Sebastiaan Verschuren al op zoek naarmiddelen waarmee hij zijn zwemmers enhun trainingsomstandigheden kon verbeteren. Zo vervingTruijens al snel de lijnen met bolletjes tussen de zwembanendoor grof brekende lijnen. “Lijnen met bolletjes houdenhet water niet zo goed tegen”, legt Truijens uit. “Daardoorkrijg je zo’n klotsbak waarin de zwemmers last van elkaarhebben. Dankzij de grof brekende lijnen heb je veel mindergolven. Dat heb ik tijdens een bijeenkomst van de businessclubvan Topsport Amsterdam aan de toehoorders uitgelegd.Tegelijkertijd deed ik een oproep om geld binnen te halenzodat we de grof brekende lijnen konden aanschaffen. Eenpaar dagen later hadden we het geld binnen.”CamerasysteemEr waren de laatste jaren meer veranderingen in het Sloterparkbad.In 2008 werden de startblokken vervangen overeenkomstigde toen net nieuwe internationale standaard enin 2011 kon een nieuwe camerasysteem in gebruik wordengenomen. Dankzij zeven camera’s, twee boven en vijf onderwater, kunnen de bewegingen van de zwemmers in detailworden vastgelegd. Het systeem kostte bijna honderdduizendeuro en heeft volgens Truijens en zijn zwemmers eencompleet nieuwe leeromgeving geboden en al tot vele nieuweinzichten en prestatieverbeteringen geleid.“Een zwemtrainer kan niet alles zien, zeker niet onder water.Camera’s op zich zijn natuurlijk niet nieuw. Maar hetgaat er om dat ze op een slimme manier worden ingezet.Door middel van intelligente software van InnoSportNLkunnen we veel extra informatie uit de beelden halen en dejuiste analyses maken. Vooral als het gaat om het starten enkeren. Sebastiaan Verschuren heeft bijvoorbeeld in de afgelopentwee jaar zijn starttijd op de honderd meter vrije slagmet 0,8 seconden verbeterd. Dat is vooral te danken aan hetcamerasysteem.”Een soort epo, maar dan legaalTruijens is niet alleen zwemcoach, maar ook wetenschapper.De hoofdtrainer van het Nationaal Zweminstituut Amsterdamstudeerde bewegingswetenschappen aan de VU.Begin 2013 promoveerde Truijens tot doctor met een proef-

interviewzwemtrainer martin truijens95“Er bestaat geen technologie omte bepalen of een zwemmerlekker in zijn vel zit”Martin Truijens (links) met (v.l.n.r.) zijn team: Sebastiaan Verschuren, Elise Bouwens en EsmeeVermeulen.schrift dat ging over het effect van hoogtetrainingen. Alszwemtrainer plukt de bewegingswetenschapper de vruchtenvan dat onderzoek. Zo verblijft topzwemmer Joeri Verlindenmomenteel minimaal twaalf uur per dag in een specialetent, waarin de omstandigheden hetzelfde zijn als op2.750 meter hoogte.“Joeri had zijn pols gebroken en kampte met een pijnlijkeschouder. Hij komt terug van die blessures en om zijn herstelte bevorderen en conditionele winst te boeken, hebbenwe gekozen voor deze gesimuleerde hoogtestage. Als je opeen bepaalde hoogte zit, worden in je lichaam allerlei processenin gang gezet. Zo worden er meer rode bloedcellenaangemaakt waardoor je een betere conditie kunt krijgen.Een hoogtestage heeft in die zin een soortgelijk effect alshet gebruik van epo, alleen dan volkomen legaal. Het werkttrouwens niet bij iedereen. Je hebt ook non-responders. BijJoeri slaat het gelukkig goed aan. Mijn onderzoek heeft uitgewezendat je tijdens zo’n stage wel minstens vier wekenen minimaal twaalf uur per dag in zo’n tent moet zitten omhet juiste effect te krijgen.” In het verleden zat olympischkampioen op de tien kilometer openwaterzwemmen Maartenvan der Weijden ter voorbereiding op het grootste sportevenementter wereld in eenzelfde soort tent.Truijens gebruikt zijn kennis ook voor andere sporten. Zoheeft de zwemcoach wielerploegen advies gegeven en kloptede KNVB ter voorbereiding op het WK in Zuid-Afrika aan bijde bewegingswetenschapper. “Het is heel goed geweest dathet Nederlands elftal in 2010 tijdens het WK in Johannesburgboven op een berg zijn thuisbasis had. Daardoor moestenze naar beneden toe om hun wedstrijden te spelen. Datis wat betreft de conditie en het uithoudingsvermogen veelbeter dan andersom.”Volgens Truijens kan geen enkele sport tegenwoordig zonderde wetenschap. “De verschillen in de top zijn zo klein. Dekleinste details maken het verschil tussen winst en verlies.Wetenschap kan bijdragen om deze details goed in te vullen.”Onder de vlag van de universiteitAls wetenschapper is Truijens nog altijd verbonden aan deVU. Dat komt ook de zwemsport goed van pas. “De meestetijd besteed ik natuurlijk aan mijn functie als zwemtrainer.Maar dankzij mijn verbintenis aan de VU blijf ik in contactmet wetenschappers, die dagelijks bezig zijn met onderzoek.Voor innovaties is het heel goed en inspirerend om met hen tebrainstormen.”Daarnaast begeleidt Truijens momenteel een promovendus,die bezig is om een speciale sensor voor zwemmers te ontwikkelen.“De bedoeling is dat we dankzij dit apparaatje de hartslag,de snelheid en de frequentie van het ademen van eenzwemmer tegelijkertijd in één systeem in kaart kunnen brengen.Ik heb het programma om de sensor te ontwikkelen zelfgeschreven en ben daar stiekem best wel trots op. Ik ben er namelijkvan overtuigd dat juist de combinatie van deze drie factorenheel veel nieuwe informatie kan opleveren. Ik verwachtdat we daar tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro alde vruchten van kunnen plukken. Het is heel mooi dat ik mijhier onder de vlag van de universiteit mee bezig kan houden.”De sport vaart volgens Truijens dus wel bij innovatie. Maartegelijkertijd zijn er ook valkuilen. Truijens is zelf ook weleens doorgeslagen, bijvoorbeeld toen hij zijn zwemmers eensmet zuurstofmaskers het water in liet gaan. “Ik wilde wetenhoeveel zuurstof ze nodig hadden. Dat was misschien watoverdreven. Ik was op dat moment te veel wetenschapper ente weinig zwemtrainer. Je moet nooit gaan innoveren om hetinnoveren. De getalletjes alleen zijn ook niet zaligmakend.Een zwemmer kan bijvoorbeeld minder presteren omdat hijruzie heeft met zijn vriendin of omdat hij vanwege een anderereden niet lekker in zijn vel zit. Er bestaat geen technologie ofinnovatie waardoor je daar achter kan komen. Daarom moetje de mens die in het lichaam van de sporter woont nooit uithet oog verliezen. Het gaat om het hele plaatje. Maar als je datbeseft, kunnen binnen dat plaatje innovaties wèl het verschilmaken.”

96primeursbeeld ANP PhotoMADE IN AMSTERDAM!1996:uitvindingvan deklapschaatsIn de jaren tachtig studeerde aan de Vrije Universiteit in AmsterdamGerrit Jan van Ingen Schenau op een revolutie in deschaatssport. Nieuw was het idee feitelijk niet, want al in1894 was octrooi aangevraagd op het idee van een klappendijzer onder de schaatsschoen. In februari 1983 viel bij Van IngenSchenau het kwartje. Twee jaar later testte Ron Ket op deJaap Edenbaan het prototype van de klapschaats, of de klapskate zoals de vinding in het buitenland wordt genoemd.Bewegingswetenschapper Jos de Koning reed er in 1986 deElfstedentocht mee uit. Toch duurde het nog tot november1996 voordat Tonny de Jong en Carla Zijlstra in Berlijn opde 3000 meter Gunda Niemann voorbijstaken – een sensatie.Hun geheim? De klapschaats! “Hollandse interessantdoenerij,”sputterde de Noorse bondscoach Svein-Håvard Slettenaanvankelijk. Nota bene de niet om zijn schaatsverslagenbekend staande New York Times wist de uitvinding wél opwaarde te schatten: “The biggest revolution on ice in history.”Gerrit Jan van Ingen Schenau was het slechts kortstondigvergund van zijn revolutie te genieten. In 1997 werd hijziek. Op 2 april 1998 overleed hij. Op zijn klapschaatsen werdengedurende de laatste twee jaar van zijn leven 46 wereldrecordsgerealiseerd.

primeursNoviteiten waar de wereld zijn voordeel mee deed 97

98analyseTekst: Maarten WestermannBeeld ANP PHOTOTHE MAKING OFVan jongs af aan metNicolieneen camper langsberg en dalSauerbreijEen gouden olympische medaille in de sneeuw voor een Nederlandseatleet? Nicolien Sauerbreij presteerde vier jaar geleden in Vancouverhet onmogelijke. Grote motor achter het succes is haar vader MaartenSauerbreij. Zelfs het ouderlijk huis werd verkocht om Nicoliens carrièreals snowboarder mogelijk te maken.Vader Maarten: “Er is altijdwel een diploma dat ik aanhet halen ben”Wanneer deze editie vanSportief Amsterdam verschijnt,zijn de OlympischeWinterspelen in Sotsjinog aanstaande. Overde resultaten van NicolienSauerbreij op twee snowboardonderdelenvalt dusniets te zeggen, andersdan dat ze niet als favorietaan de startstreep staat. Dat was ze vier jaargeleden in Vancouver evenmin. Nochtans wonze daar goud op Cypress Mountain, door onderdruilerige omstandigheden de Russin EkaterinaIlyukhina in de finale te verslaan. Een historischeoverwinning. Niet alleen omdat het dehonderdste gouden medaille was in de Nederlandseolympische geschiedenis, maar vooralook omdat het gebeurde in een tak van sportwaar Nederlanders traditioneel niets te zoekenhebben. Een prestatie die zich wat dat betreftslechts laat vergelijken met de gouden medaillevan Sjoukje Dijkstra in Innsbruck in 1964 enlater dat jaar die van Anton Geesink in Tokio,in het hol van de leeuw. Alle drie – Sauerbreij,Dijkstra en Geesink – slaagden zij er in om detop te bereiken zonder de ervaring, kennis enkunde van landgenoten die het pad al voor henhadden gebaand.AutodidactDe man achter het succes van Nicolien Sauerbreijis haar vader Maarten Sauerbreij. Eenautodidact, die zijn leven lang op zoek is naarnieuwe uitdagingen, of het nu om zijn werkgaat, zijn vrije tijd of zijn sportbeoefening.Een man die het misschien zelf ver had kunnenschoppen als topsporter, ware het niet dat het

analysenicole sauerbreij99Nicolien in actie op de Spelen in Vancouver in 2010.Moeder Yvonne: “Ik heb mijn eigen rolop de achtergrond, dat is voor iedereenhet beste”Nicolien SauerbreijGeboren op 31 juli 1979 in De Hoef | Basisschool inAmstelveen, Vrije School in Amsterdam |Lengte1.65 meter | Gewicht < 60 kilo | Dochter vanMaarten en Yvonne Sauerbreij, drie jaar ouderezus van Marieke | Woont in Amsterdam met haarvriend | Levensstijl: sober en vegetarisch, metuitzondering van vis |Sport: snowboarden| Eerstewereldbekeroverwinning op 15 september 2002in Chili | In totaal acht wereldbekerzeges en drieoverwinningen in het eindklassement |Deelnemeraan de Olympische Winterspelen van 2002, 2006,2010 en 2014 | Droeg in 2002 tijdens de openingsceremoniein Salt Lake City de Nederlandse vlag |Won in 2010 in Vancouver olympisch goud op deparallel reuzenslalom | Dit geldt als de honderdstegouden medaille in de olympische geschiedenisvoor Nederland en de eerste Hollandse olympischemedaille in de sneeuw | Naar aanleiding hiervanwerd Sauerbreij in maart 2010 benoemd tot Ridderin de Orde van de Nederlandse Leeuw | In 2011tweede bij het WK op de parallel slalom | In Sotsjideelnemer op twee onderdelen: parallel slalomen parallel reuzenslalom | Bezig aan haar laatstewedstrijdseizoen | Ergens in huis moeten ondereen laag stof nog wat studieboeken over managementwetenschappenliggenhem ontbrak aan geld, materiaal en faciliteitenom door te breken. Wat school betreft was demulo zijn eindstation. Vanaf dat moment namMaarten zelf het heft in handen.“Ik heb me stap voor stap ontwikkeld. Er is altijdwel een diploma dat ik aan het halen ben.In het leger heb ik bij de gewondenverzorginggezeten en daardoor belangstelling gekregenvoor geneeskunde. Ik ben manager geweest vaneen apotheek en combineerde dat met een studiediergeneeskunde, maar dat was te zwaar. Toenheb ik sportmassage gedaan. Tegelijkertijd wasik zwemonderwijzer. Ik heb een tijdje een sportschoolgehad in Amsterdam. Het idee om sportgeneeskundete gaan studeren heb ik laten varen,uit vrees dat het een lijdensweg van negenjaar zou worden. Ik ben masseur van een wielerploeggeweest en ik was een aantal jaren hoofd

100 analysenicole sauerbreijOlympische Spelen 2010: goudenmedaillewinnaresNicolien Sauerbreij viert samen met haar vader encoach Maarten Sauerbreij feest tijdens haar huldigingin het Holland Heineken House in Vancouver.Het was de honderdste olympische goudenmedaille voor Nederland.Vader Sauerbreijleert zijn dochterswat vrijheid is - jegaat gewoon jeneus achternavan de patiëntenadministratie van de faculteittandheelkunde van de Universiteit van Amsterdam.Op een gegeven moment wilden we naarFrankrijk verhuizen en toen dacht ik: Wat zouik daar voor werk kunnen doen? Toen ben ikskileraar geworden. Ik heb zes jaar lang alle diploma’sgehaald die je als skileraar kunt halen.In de winter gaf ik les in Frankrijk, in de rest vanhet jaar op de borstelbaan in Hoofddorp.”Skiën voor paupersWe zijn dan zo ongeveer aan het eind van dejaren tachtig beland. Een periode waarin er opsportgebied allerlei nieuwe varianten opduiken,zoals mountainbiken, skeeleren, skatenen windsurfen. Maarten Sauerbreij is er steedsals de kippen bij om het onder de knie te krijgen.Zo ook het snowboarden, een soort surfenop sneeuw, waar door de rechtgeaarde wintersportersaanvankelijk met minachting opwordt neergekeken als een soort skiën voor paupers.Maarten Sauerbreij was meteen verkochten wanneer hij er lucht van krijgt dat er in LesArcs in Frankrijk een officieus Nederlands kampioenschapwordt georganiseerd, stapt hij onmiddellijkin de auto. Nicolien van twaalf wilméé! Ze komen op maandag aan, trainen eenpaar uurtjes en op dinsdag is de wedstrijd. Nicolienwordt derde. Bij de senioren, wel te verstaan.Ze vindt het leuk. Nicolien en haar driejaar jongere zusje Marieke vinden alles wathun vader het aanreikt leuk: skiën, schaatsen,zwemmen, paardrijden, judo, karate, wielrennen,bergbeklimmen, voetbal. Maarten lijktnog het meest op zo’n vader die je tegenkomtin kinderboeken, maar die in het echt nietbestaat. Hij leert hen wat vrijheid is – je gaatgewoon je neus achterna. Daarin wordt hij gesteunddoor moeder Yvonne, die vindt dat jein het leven “van alles moet snoepen”. Strevennaar een zo breed mogelijke ontwikkeling vande menselijke vermogens, is de antroposofischeinslag van de ouders Sauerbreij en van de VrijeSchool, waarnaar zij hun kinderen sturen. Nicolienzag zich in haar dromen als ze groot wasmet een ijscokar en een hond over de wereld reizen.Niemand die het haar ontraadde.Huis verkochtIn 1994 wordt voor het eerst een wereldkampioenschapsnowboarden voor junioren gehoudenen de internationale skifederatie FIS spoortalle aangesloten landen aan om deelnemers inte schrijven. Nicolien wordt door de NederlandseSki Vereniging (NSkiV) afgevaardigd en zewordt veertiende in een veld van 42 deelnemers,zonder noemenswaardig te hebben getraind.Voor de NSkiV aanleiding om Maarten Sauerbreijte vragen om – onbetaald – een jeugdteamsamen te stellen en te begeleiden. “Ik ben toenmet zo’n twintig kinderen aan de gang gegaan;trainingskampen in de bergen, oefenen in eenskihal in België. Het was de eerste keer dat Nicolienserieus is gaan trainen. Eind 1994 wasdat. We hebben daar als gezin uitgebreid overgesproken. Het betekende dat we alles wat wededen zouden intensiveren, dus vaker naar hetbuitenland en langer weg van school. Dat wildeze.”Maar het jeugdteam is nog niet opgericht of hetwordt alweer opgeblazen. Maarten Sauerbreijis van mening dat Nicolien moet worden ingeschrevenvoor wedstrijden bij de senioren, omhaar zo veel mogelijk ervaring te laten opdoen.Daar denken ze bij de skivereniging op dat momentanders over. Waarop Maarten besluit zijneigen weg te gaan. Team Sauerbreij ziet hetlevenslicht. Grote vraag: Waar haalden ze hetgeld vandaan? Maarten: “Hard aan je leven werkenvind ik belangrijker dan hard werken voorgeld. De hele dag hetzelfde doen, met geen andermotief dan geld verdienen, dat is mijn levenniet.”Yvonne: “We hadden in De Hoef twee stukkengrond. Eén stuk waar het huis op stond en eenkleiner stuk aan de andere kant van het weggetje,met een schuur, een keetje, een paard en

analysenicole sauerbreij101een paar schapen. Als we met ons vieren maandenachtereen weg zouden zijn, konden we diegrond en die beesten niet meer onderhouden.Omdat we het grootste deel van het jaar op reiszouden zijn en de meisjes na verloop van tijdhet huis uit zouden gaan, konden we ook welmet een kleiner huis toe. Dus hebben we hetgrootste stuk grond met het huis erop verkochten hebben we de schuur op het andere stuk verbouwden uitgebreid. Zo’n groot offer was datniet, hoor. Het was gewoon de beste oplossing.”Een rare sekteIn 1995 begint het avontuur. De oude camper,die al drie decennia dienst doet als vakantiehuisop wielen, trekt de Alpen over. Nicolienis vijftien, Marieke twaalf. Hoewel het eenschijnbaar onmogelijke opgave is voor een Nederlanderom zich op ski’s of op een snowboardte meten met de toppers uit bergrijke landen,werkt Nicolien zich al vrij snel aardig omhoog.Veel trainen, veel wedstrijden, dat werpt zijnvruchten af. De veertiende plaats op het jeugd-WK van 1994 wordt een achtste in 1995 in Polenen een vierde in 1996 in Japan. De NSkiV bindtal snel weer in en schrijft Nicolien in voor wedstrijdenom de World Cup bij de senioren. Wanneerze daarin prompt veertiende wordt, komtze volgens de criteria van het IOC zelfs in aanmerkingvoor uitzending naar de OlympischeWinterspelen van 1996 in Nagano. Als MaartenSauerbreij bij NOC*NSF informeert naar dekansen voor zijn dochter, wordt hij weggebonjourd.“Een vader die de trainer is van zijn eigendochter, dat kon niet goed zijn. Terwijl ik op datmoment in Nederland al meer opleiding en ervaringhad dan wie ook. Ze vonden ons maareen rare sekte.”Een ontboezemingHet is in de zomer van 2002 wanneer Maartenen Yvonne Sauerbreij voor het eerst hun verhaalvertellen. Over het wantrouwen dat ze hebbenondervonden, over de schampere opmerkingendie ze voortdurend kregen en over de teleurstellingendie ze onderweg moesten overwinnen.Locatie is de verbouwde schuur, die aan debinnenkant wel wat weg heeft van een chaletin de bergen, met veel hout en een primitievekachel. Eén blik naar buiten is voldoende omweer in Holland terug te keren. Het dorpje DeHoef, sierlijk gedrapeerd langs de KrommeMijdrecht, ligt niet al te ver van de bedrijvigheidrond Schiphol en de bloemenveiling vanAalsmeer, maar daar is hierbinnen niets vante merken. De Hoef is een oog van rust en vredigheidin de economische wervelstorm vande Randstad. Moeder Yvonne komt met eenontboezeming: “Ik vind sport ontzettend leuk,maar ik vind competitie vreselijk. Sport hoeftvoor mij niet in verband gebracht te wordenmet wedstrijden.”Het blijkt een harmonieus gezinsleven niet inde weg te staan. “Ik vind ook dat als een kindechts iets wil, je als ouder alles in het werk moetstellen om dat mogelijk te maken. De kinderenwillen snowboarden, Maarten is hun trainer enik geniet van het reizen. We hebben altijd veelgereisd, eerst Maarten en ik samen, later metons vieren. Onderweg in de camper wil ik dekinderen van alles meegeven. Moeten we naarPolen, dan maken we een slalom langs Berlijnen Auschwitz, dan konden de meisjes daar latereen spreekbeurt over houden. Ik kook onderweg,het leven gaat gewoon door, de camper isons huis. Als de camper rijdt, is het slapen ofhuiswerk maken, dat is de afspraak. De mensensnappen het niet en verklaren ons somsvoor gek. Wij op onze beurt snappen de anderenniet. Wie wil er nou in een hotel slapen?”MoederliefdeBegrippen als winnen en verliezen komen nietvoor in Yvonne’s vocabulaire. “Vroeger toen demeisjes klein waren ben ik wel eens mee geweestnaar een judotoernooi. Daar zat ik tussenallemaal schreeuwende ouders. ‘Je kan ‘m hebben!’‘Hou ‘m er onder!’ Ik vond het walgelijk,ik ben nooit meer naar een wedstrijd gegaan.Ook niet toen ze later zijn gaan snowboarden.Als er een wedstrijd is, blijf ik in de camper.Ik heb werkelijk nog nooit naar een wedstrijdgekeken. Ik blijf in de camper tot ze terugkomenvan de kwalificatie en wacht hen op meteen kop chocolademelk. Dan kunnen ze evenontspannen en hun verhaal vertellen. Als zedaarna weer naar de wedstrijd gaan, maak ikeen wandeling. Ik heb mijn eigen rol op de achtergrond,dat is voor iedereen het beste. Niks ergervoor een kind dan moederliefde, omdat hetzo bezitterig en verstikkend is. Ik laat het graagaan Maarten over.”Moeder Yvonne:“Ik heb werkelijknog nooit naareen wedstrijdgekeken”Dit verhaal is afgeleid vaneen langere versie, dieeen van de hoofdstukkenvormt van het in2002 verschenen boekSportouders van MaartenWestermann.

102beleidtekst Maarten Westermannbeeld rené BouwmanHenk Stokhof over hetSportplan 2013-2016AlleAmsterdammerseen leven langactiefAmsterdam wil eenvitale, sportievestad zijn, waarin allegroeperingen uitalle wijken aan sportdoen en een gezondleven leiden. Zo staathet geschreven inhet Sportplan 2013-2016. Het is aan deafdeling Sport vanHenk Stokhof om dieambitie in daden omte zetten.n het kantoor van de afdeling Sportvan de gemeente Amsterdam heeft niemandeen vaste plek. Slechts voor éénman is een uitzondering gemaakt. Datis de telganger. De atleet die op het affichestaat van de Olympiade van 1928in Amsterdam. Rennend met het linkerbeenen de linkerarm tegelijkertijdvoor. Een techniek waar je geen medaillemee zult winnen, maar beroemdis hij wél geworden. Hier hangt hij grooten imposant als wandkleed aan de muur.Waar hij twee jaar lang ter inspiratiediende van de man die leiding mocht gevenaan de Olympische Ambitie: het voortrajectvan een eventuele kandidatuurvan Amsterdam voor de organisatie vande Olympische Spelen van 2028. Wat zouer mooier geweest zijn dan honderd jaarna dato het grootste sportevenement terwereld wederom te mogen huisvesten?Maar ingegeven door een rigoureuze bezuinigingsdrang,werd er in oktober 2012van regeringswege een streep door gezet.Voor even of voor eeuwig?De vaart er inHet was voor Henk Stokhof als hoofd vande afdeling Sport van de Dienst MaatschappelijkeOntwikkeling een nevenfunctiewaar hij ondanks het voortijdigeeinde met veel plezier aan terugdenkt.“Het was voor mij een kennismaking metmensen en organisaties die anders buitenmijn scoop waren gebleven. The WorldUnion of Olympic Cities, ik had er nognooit van gehoord. Die komen jaarlijksbijeen en daar heb ik ongelooflijk veelopgestoken. Zo zijn er meer voorbeelden.Toen de Olympische Ambitie was gesneuveld,zei men: ‘Zo, nou kun je weer aanje werk.’ De werkelijkheid is echter dat

eleidhenk stokhof103het ondanks het afblazen van het plan juist voor veel meewindheeft gezorgd voor de Amsterdamse sport. Vergelijk het meteen motorboot waarvan de buitenboordmotor is verwijderd,maar waar de vaart nog altijd in zit. Het was slechts een pogingom tot een bid te komen – meer was het niet. Alleen die pogingal heeft zo ongelooflijk veel in gang gezet. We kunnen het desgewenstzó weer oppakken. Waarbij ik nadrukkelijk wil aantekenendat de Spelen nooit alleen in Amsterdam zullen kunnenplaatsvinden. Zo ver waren we allang. Zoiets kan in deze eeuwalleen wanneer je het over heel Nederland verspreidt.”FaciliterenMaar het is waar: back to business! En die is vastgelegd in hetSportplan 2013-2016, waarin de ontwikkeling van de sport inAmsterdam staat beschreven. Een ontwikkeling die al werd ingezetin 2009, om tot een sportiever en gezonder Amsterdamte komen, en waarvan de doelstellingen in het huidige plannog wat verder zijn opgeschroefd. Eerder in dit magazine lietwethouder Eric van der Burg daar zijn licht al over schijnen.Henk Stokhof gaat nader in op de praktijk. Wat gebeurt erop straat om de Amsterdammers in beweging te krijgen? Endan vooral met betrekking tot de jeugd. Het succes van dieoperatie staat of valt met de structuur van het verenigingsleven,betoogt Stokhof. Wat dat betreft is hij overwegend zeertevreden.“Wat zo leuk is aan Amsterdam en de Amsterdammers, isdat je van alle kanten voortdurend bekogeld wordt met initiatieven.Vanuit de buurten, vanuit de clubs. Er is een enormediversiteit aan kansen. We hebben in de stad een bloeiendverenigingsleven, met zeer betrokken mensen. Dan ishet zaak om dat als overheid goed te faciliteren. Voetbal enhockey zijn de sporten met de meeste beoefenaars. Ook inandere sporten zijn er florerende verenigingen, variërendvan handbal en volleybal tot bridge en taekwondo. Voor elkwat wils. Ik durf te zeggen dat het beheer en de exploitatievan de sportaccommodaties in het algemeen goed geregeldis. We steken er als overheid dan ook heel veel geld in. Hetkost meer dan het financieel oplevert, daar heeft Amsterdambewust voor gekozen. Dat beperkt zich niet tot de sportparkenzelf, maar strekt zich ook uit tot de clubhuizen enkantines. Daarvoor hebben we de zogenaamde 1/3 regeling.De vereniging betaalt een derde, Amsterdam verstrekt eenderde subsidie en de club mag met garantie van de gemeenteeen derde lenen. Wat we ook faciliteren, is de aanleg vankunstgrasvelden. Dat is misschien wel de grootste ontwikkelingdie de buitensport doormaakt. In het hockey is kunstgrasal langer de standaard, maar ook in het voetbal breektkunstgras definitief door. Je kunt er de hele dag, zeven dagenper week, op terecht. Afgelastingen zijn tot een minimumbeperkt. Dat is een zeer belangrijke impuls voor onzedoelstelling: alle Amsterdammers een leven lang actief.”“Wanneer je het hebt over faciliteren, kan dat ook betekenendat er wel eens minder populaire maatregelen moetenworden genomen. Als een vereniging niet rendabel is, omhet zo maar uit te drukken, is het soms noodzakelijk datdeze zich opheft. Als je te weinig leden hebt of de organisatieschiet tekort of je neemt ruimte in die door anderen beterkan worden benut, is dat voor de algehele kwaliteit vande sport in de stad gewoon het beste. Dat soort beslissingenworden vaak decentraal genomen, door de stadsdelen, waarmen de geluiden uit de buurt het best kan horen en waarmen de structuur van de omgeving kent.”Naar een vitale stadIn het Sportplan 2013-2016 staat: “We zien een vitale stadvoor ons waarin jong en oud, hoog- en laagopgeleid, vanCentrum tot Nieuw-West, toegang hebben tot sportfacilitei-

eleidhenk stokhof105ten in de buurt en daar gebruik van maken. Of je nu topsporterbent of amateur, een beperking hebt of geen beperking,veel sport of net begint. We zien een gezonde stad voor ons,waarin alle Amsterdammers voldoende bewegen.”De praktijk blijkt als immer weerbarstiger. Vooral het in bewegingkrijgen van de jeugd – vooral in de minder kansrijkewijken – vergt veel inspanning. Stokhof: “Om dat voor elkaarte krijgen, beschikken we over een klein leger combinatiefunctionarissenen buurtsportcoaches. Dat is een rijksregelingwaar Amsterdam nog geld heeft bijgelegd. We zijn erin 2009 mee begonnen. Het zijn allemaal mensen die honderdprocent toegewijd zijn aan de sport en die ervaren endeskundig zijn. Je moet de combinatiefunctionarissen zienals een soort makelaars tussen de scholen en de verenigingen.Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat kinderen na schoolbij een vereniging kennis komen maken met een sport.Buurtsportcoaches zijn in dienst van een vereniging, metveertig procent subsidie van de gemeente. Al met al hebbenwe 140 fte rondlopen in de stad. Daarnaast beschikken weook nog eens over verschillende sportstimuleringsprojecten.Dat is flink wat, daar kunnen we heel veel kinderen mee bedienen.De grote kunst is om de capaciteit die we hebben optimaalover de stad te verdelen. De vraag is natuurlijk: Heefthet zin, werkt het, wat is het rendement? Wat dat betreftzitten we pas aan het begin van de ontwikkeling. Je moet zoietsover lengte van jaren meten. Wel hebben we vastgestelddat er over de hele linie meer mensen aan het sporten zijn.De signalen dat er steeds meer kinderen op deze manier aanhet sporten gaan, zijn ruimschoots aanwezig. De pijn zitnog het meest bij de scholieren in het voortgezet onderwijs.Die zijn geneigd om juist met sporten te stoppen, de fanatiekeen gemotiveerde sporters uitgezonderd. De grote groeptwijfelaars geeft er massaal de brui aan. Daar zijn allerlei redenenvoor. Het uitgaansleven lonkt, school en huiswerk eisenmeer tijd op, er zijn andere vrijetijdsbestedingen en hetontbreekt aan de motivatie. Wat niet wil zeggen dat we henals een lost generation beschouwen. Voor deze groep hebbenwe onder meer het programma ‘Topscore’ ontwikkeld, waarvanDaley Blind op dit moment de ambassadeur is. Wat wehebben ontdekt, is dat dansen een prima mogelijkheid is omde jeugd in beweging te krijgen. Onderschat het niet: het iszwaarder dan pakweg een voetbaltraining.”Bier en bitterballenEen belangrijk element van het Sportplan 2013-2016 is destrijd tegen obesitas en andere aandoeningen en ziektes diehet gevolg zijn van een ongezonde levensstijl. Voor dat doelheeft Amsterdam het programma ‘Aanpak Gezond Gewicht’ontwikkeld, met tal van initiatieven om verantwoorder omte gaan met lijf en leden. Het is een project waarin Sport,Onderwijs en GGD aan bijdragen.“Denk bijvoorbeeld aan gezonde kantines in de scholen enbij de verenigingen. Ouders worden voorgelicht, vaak heelconfronterend, met de boodschap dat je voor één Marsreepminimaal twee uur op een hometrainer moet fietsen omhet weer kwijt te raken. Het is een campagne met veel communicatie.Wanneer je je glas bier met bitterballen nietkunt afzweren, dan zal er in elk geval iets van structurelelichaamsbeweging tegenover moeten staan. Een gezondontbijt, gezond gedrag, het begint door te dringen dat sportbijdraagt aan gezondheid, terwijl het ook nog eens leuk isom te doen. Dat kun je wel roepen, maar je moet het daadwerkelijkstimuleren. Daarom organiseren we vaak tijdensgrote sportevenementen zogenaamde side events. Dat werkttwee kanten op: je betrekt er niet alleen de Amsterdamsebevolking bij, maar wanneer je een bid doet om een evenementbinnen te halen, is men er altijd gevoelig voor wanneerje er een breedtesportprogramma aan vastkoppelt. Zogaan we dat bijvoorbeeld doen met het EK atletiek in 2016.We hebben de ambitie om alle Amsterdammers met atletiekte laten kennismaken. De buurtsportcoaches en combinatiefunctionarissengaan een grote rol spelen in het echthot maken van atletiek. Ook aan het WK roeien hebben weschoolprogramma’s gekoppeld. De Coolste Baan van Nederlandin het Olympisch Stadion, waar in februari ook het NKallround zal worden verreden, gebruiken we om hele scholentegelijk aan het schaatsen te krijgen.”Henk StokhofGeboren op 11 november 1956 in Amsterdam | Sinds 2009 hoofd van de afdelingSport, onderdeel van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling van degemeente Amsterdam | Studeerde aan de Sportacademie aan de Hogeschoolvan Amsterdam | Twaalf jaar lesgegeven aan zeer moeilijk opvoedbare kinderenop de Mr. De Jonghschool | Onderwijssociologie in de avonduren aan deUniversiteit van Amsterdam | Diverse functies bij de stadsdeelraden Osdorp,Geuzenveld, Watergraafsmeer, Zeeburg, Oost en Centrum | Hoofd Inburgeringgemeente Amsterdam | Vervolgens hoofd Onderwijs en hoofd Kunst &Cultuur | Combineerde zijn huidige functie van 2010 tot en met oktober 2012met die van directeur van de Olympische Ambitie ter voorbereiding op eeneventuele kandidatuurvan Amsterdam voorhet organiseren van deSpelen in 2028

106SPORTKALENDERtekst Jacob BergsmaBeeld KATRIEN MULDER, WIM VAN BEUSEKOM,SportkalenderAMSTERDAM CITY SWIM EN ANP PhotoAmsterdamAlle gegevens op de sportkalender Amsterdam zijn onder uitdrukkelijkvoorbehoud! Raadpleeg www.amsterdam.nl/sport of www.topsportamsterdam.nlvoor de meest recente informatie.201423-26 januariJumping AmsterdamPaardensportwww.jumpingamsterdam.nlAmsterdam RAIHolland ComplexEuropaplein 221079 GZ Amsterdamwww.rai.nl55 ste editie van dit internationaal toonaangevendepaardensportevenement: acht dressuurrubrieken,twaalf springrubrieken, deelnemers uit twintig landen,240.000 euro prijzengeld, zesduizend vipgasten,225 medewerkers en vrijwilligers, 190 stallen,1.300 ton zand, 1.200 vierkante meter standruimte,4.162.000 tv-kijkers in Nederland. Alles aan JumpingAmsterdam is top!25-26 januariSISTA-Cup InternationaalFloret- en DegentoernooiSchermenhttp://sista-tournament.nl/Sportcentrum UniversumScience Park 3061098 XH Amsterdamwww.usc.uva.nlHet internationale schermtoernooi SISTA-Cup maaktdeel uit van de KNAS-Cup, een reeks internationaletoernooien door heel Nederland. SISTA (StichtingInternationaal SchermToernooi Amsterdam) iseen samenwerkingsverband van de Amsterdamseschermverenigingen SchermCentrum Amsterdam,s.v. Rana, Universitaire Sportvereniging Schermen enZaal Amsterdam Zuid.1 februari-2 maartDe Coolste Baanvan NederlandSchaatsenwww.decoolstebaanvannederland.nlCoolste Baan van NederlandOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlVoor jong en oud is er vier wekenlang entertainment in en rondomhet KPN Clubhuis in het OlympischStadion. Breedte- en topsport onderéén dak. Een Grand Oval 400 meterschaatsbaan,een fun- en krabbelbaan, recreatief schaatsen, schaatslessen,schoolschaatsen, koek en zopie, live naar medaillewinnaarsuit Sotsji kijken, winters restaurant,Skate2Date, vrijmiborrels en als afsluiting het KPN NK

SPORTKALENDERAMSTERDAM107allround en sprint. Beide toernooien staan vlak na Sotsjigepland en worden de eerste postolympische optredensvan schaatsers als Sven Kramer en Ireen Wüst.6-9 februariNederlandse kampioenschappenSquashSquashwww.squash.nlFrans Otten StadionIJsbaanpad 431076 CV Amsterdamwww.fransottenstadion.nlDe Nederlandse kampioenschappen squash krijgenvoor het eerst een landelijk karakter door de kwalificatieop 1 februari 2014 over vier plaatsen in het landte verdelen. Het Frans Otten Stadion garandeert eentopsportomgeving voor de finalerondes.12 februariAmsterdamse scholierenkampioenschapveldlopen/ Topscore Cross LoopAtletiekwww.amsterdam.nl/sportAtletiekbaan AACWillinklaan 71067 SL Amsterdamwww.aacamsterdam.nlHardloopwedstrijd (cross/veldloop) voor zowel hetprimair- als voortgezet onderwijs waarbij jongerenstrijden om zowel individuele titels als om het scholenkampioenschap.21 februari-2 maartBatavia AmsterdamSchaaktoernooiSchakenhttp://batavia1920.nl/chess/Café Batavia 1920Prins Hendrikkade 851012 AE Amsterdamwww.cafebatavia.nlSinds de inaugurele editie in 2009 – met Robin vanKampen en Ilan Manor als winnaars – heeft het BavariaAmsterdam Schaaktoernooi zich een vaste plaatsop de schaakkalender verworven. Het Batavia AmsterdamSchaaktoernooi is een grootmeestertoernooimet deelnemers uit de hele wereld. Het café heeft eenlange schaaktraditie.25-28 februariSport- en FuntoerDiverse sportenwww.amsterdam.nl/sportSporthal OostenburgOostenburgergracht 1511018 ND Amsterdamhttp://www.hetmarnix.nl/front_content.php?idcat=1351De Sport- en Funtoer is een evenement voor deAmsterdamse jeugd in de leeftijd van zes tot en mettwaalf jaar. Tijdens deze mega-activiteiten kunnende kinderen gratis kennismaken met tal van sport-,spel- en funonderdelen. Ook worden er onderdelen inclinicvorm aangeboden. De Sport- en Funtoer wordtmogelijk gemaakt door SportService Amsterdam insamenwerking met de stadsdelen.25 februari-29 maartClincs streetballBasketbalwww.amsterdam.nl/sportHeel Amsterdamwww.amsterdam.nlRazendpopulair onder jongeren is streetball, de 3-tegen-3-versievan basketbal, met een cultuur die sporten leefstijl moeiteloos combineert. Streetball Mastersis de landelijke tour van de beste ‘pleintjesballers’.Tijdens de clinics leren kinderen zelf tot ‘master’ uitte groeien.26 februariBeweegplein GymsportGymnastiekwww.amsterdam.nl/sportSportcentrum OokmeerDokter Meurerlaan 71067 SM Amsterdamwww.sportcentrumookmeer.nlKinderen van zes tot en met tien jaar kunnen gratiskennismaken met allerlei spectaculaire gymsportactiviteiten.Evenement wordt voor de derde keer gehouden.Er komen jaarlijks vijfhonderd kinderen op af!28 februari-2 maartKPN Nederlandsekampioenschappen allrounden sprint (lange baan)Schaatsenwww.decoolstebaanvannederland.nl/kpn-nkCoolste Baan van NederlandOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlOp de Coolste Baan van Nederland worden vlak nade Olympische Winterspelen van Sotsji officiële Nederlandsekampioenschappen verreden, waarbij dehelden van Sotsji natuurlijk aanwezig zullen zijn omzich te laten huldigen.5-9 maartHISWA Amsterdam Boat ShowWatersportwww.hiswarai.nlAmsterdam RAIEuropaplein 221079 GZ Amsterdamwww.rai.nlMet een indeling in acht werelden biedt de HISWAAmsterdam Boat Show iedere watersporter een idealestart van het watersportseizoen. Nieuw is de wereldvan HISWA Klassiek met een collectie schepen enscheepsbenodigdheden waar de Nederlandse nostalgievanaf spat. En HISWA Fun wordt verder uitgebreidmet nog meer demonstraties en Funsport-producten.Tijdens de HISWA is Amsterdam RAI boeiend voor iederewatersporter.9 maartMokumse vrouwenloopAtletiekwww.mokumsevrouwenloop.nlAtletiekbaan AACWillinklaan 71067 SL Amsterdamwww.aacamsterdam.nlZesde editie van een laagdrempelig evenement rondde Sloterplas. Alle vrouwen en meiden vanaf zes jaaruit Amsterdam en omstreken kunnen meedoen. Ookwandelen mag op de kortste (2,5 kilometer) en delangste (7,5 kilometer) afstand. Als opwarmertje voorde lange afstanden is er op de baan van AAC eenmoeder-dochterloop over 400 meter.

SPORTKALENDER108 AMSTERDAM9 maartLouis Vinkloop en 1Kilometer Run ATOSAtletiekwww.louisvinkloop.nlwww.rondjemokum.nlAtletiekvereniging AV ATOSSportpark ElzenhagenG.J. Scheurleerweg 11025 WL Amsterdamwww.av-atos.nlDe Louis Vinkloop maakt onderdeel van het vermaarde‘Rondje Mokum’, een cluster van hardloopevenementen.Aan de 1-kilometerloop is ook het Amsterdamsescholenkampioenschap verbonden.15-16 maartHeineken RoeivierkampRoeienwww.roeivierkamp.nlAmstelAmsterdamsche Studenten Roeivereeniging NereusAmsteldijk 130-A1078 RT Amsterdamwww.nereus.nlDe Heineken Roeivierkamp is traditioneel de openingvan het Nederlandse roeiseizoen. De 42 ste editie geefthet startschot voor een bijzonder roeijaar waarin dewereldkampioenschappen op de Bosbaan het hoogtepuntgaan vormen. De deelnemers roeien overvier afstanden op de Amstel. Op zaterdag 250 en2.500 meter en op zondag 750 en 5.000 meter.16 maartLandskampioenschap (dames)en bekerfinale (heren)Rugbywww.rugby.nlNationaal Rugby Centrum AmsterdamBok de Corverweg 61067 HR Amsterdamwww.sportparkdeeendracht.nlMet financiële steun van de gemeente Amsterdam ende provincie Noord-Holland is eind 2013 een begingemaakt met de uitbreiding van het Nationaal RugbyCentrum op Sportpark De Eendracht. De grote evenementenvan de Nederlandse Rugby Bond vindenplaats op het nationaal centrum. Het landskampioenschapbij de vrouwen en de beker bij de mannen wordenop dezelfde dag bevochten.22 maartGaasperplasrunAtletiekwww.gaasperplasrun.nlAtletiekbaan AV FeniksKarspeldreef 5011102 BX Amsterdamwww.avfeniks.nl22 maartLandskampioenschap (heren)Rugbywww.rugby.nlNationaal Rugby Centrum AmsterdamBok de Corverweg 61067 HR Amsterdamwww.sportparkdeeendracht.nlRugby wordt gespeeld in een sfeer waarin iedereenzich op zijn gemak voelt. In die sfeer is het kijken naarde strijd om het landskampioenschap bij de manneneen belevenis op zich. In 2013 ging de landstitel in deereklasse na een ongekend spannende finale naarRC Hilversum.29 maartHead of the RiverRoeienwww.headoftheriver.nlAmstelWillem III – Skøll – PoseidonJan Vroegopsingel 4 t/m 81096 CN Amsterdamwww.willem3.nlhttp://skoll.nl/www.rzv-poseidon.nlAmstelRICKorte Ouderkerkerdijk 321096 AC Amsterdamwww.ricamsterdam.nlDe Head of the River is het grootste jaarlijkse roeievenementin Nederland voor gestuurde achten envieren. Ruim vijfhonderd deelnemende ploegen metin totaal vierduizend deelnemers – in leeftijd variërendvan vijftien tot zeventig jaar – vertegenwoordigenheel roeiend Nederland. Het Kampioenschap vande Amstel is een van de oudste Nederlandse wedstrijdenen werd in 1933 voor het eerst geroeid. De vrouwenen de mannen roeien dezelfde afstand van ongeveer8 kilometer van Amsterdam naar Ouderkerk.10-13 aprilAmsterdam Diving CupSchoonspringenhttp://amsterdamdivingcup.nl/SloterparkbadPresident Allendelaan 31064 GW Amsterdamwww.optisport.nl/sloterparkbadDe Amsterdam Diving Cup is een internationaal evenementdat in 2014 voor de 19 e keer wordt gehouden.In het Sloterparkbad zijn vier Maxiflex-C-springplanken;twee van 1 meter en twee van 3 meter. Het Sloterparkbadbeschikt bovendien over een springtorenmet platforms op vier verschillende hoogtes: 3, 5, 7,5en 10 meter.12 aprilNederland-Kroatië(European Nations Cup)Rugbywww.rugby.nlNationaal Rugby Centrum AmsterdamBok de Corverweg 61067 HR Amsterdamwww.sportparkdeeendracht.nlVoor Nederland staat promotie naar de 1B-poule ophet spel in de European Nations Cup 2012-2014. Hettoernooi wordt ook wel gezien als het officieuze Europeeskampioenschap. Aan het toernooi doen díelanden mee, die niet meedraaien in het vermaardeZeslandentoernooi.19-26 aprilNationale SportweekDiverse sportenwww.nationalesportweek.nlwww.amsterdam.nl/sportDiverse locatieswww.amsterdam.nlAmsterdam timmert elk jaar hard aan de weg bijde organisatie van activiteiten tijdens de NationaleSportweek. Jaarlijks is Amsterdam koploper in hetaanbieden van activiteiten. Een groot aantal Amsterdamseverenigingen en instellingen participeert omgratis sportactiviteiten aan te bieden.

SPORTKALENDERAMSTERDAM10919-20 aprilWestelijke Regatta / Aegon NKRoeienwww.westelijke.nlBosbaanBosbaan 141182 AG Amstelveenwww.knrb.nl/content.php/nl/677De Westelijke Regatta geldt als de eerste grote roeiwedstrijdover de afstand van 2 kilometer. De Bosbaanvormt het decor, zoals de Bosbaan later in het jaar ookde locatie zal zijn voor de prestigieuze wereldkampioenschappenroeien. De Bosbaan is meteen de locatievan de Aegon NK.22 aprilRoei je eigen WK!Roeienwww.amsterdamrowing.comwww.amsterdam.nl/sportBeurspleinAmsterdamRoeien op het Beursplein in hartje Amsterdam? Hetkan echt! Maar dan wel op de ergometer natuurlijk. Hetevenement staat volledig in het teken van de wereldkampioenschappenroeien later dit jaar op de Bosbaan.25 aprilKoningsspelenDiverse takken van sportwww.koningsspelen.nlDiverse locatiesAmsterdamwww.amsterdam.nl/sportOndanks de weersomstandigheden waren de Koningsspelenin 2013 zo’n succes dat de Amsterdamsewethouder Sport Eric van der Burg onmiddellijk riep:“Daar gaan wij een jaarlijks evenement van maken.”Maar liefst 1,3 miljoen kinderen gingen op 26 april2013, in het kader van de inhuldiging van koningWillem-Alexander, sporten en gezond ontbijten.Amsterdam bracht tevens de campagne ‘Water uitde Kraan’ onder de aandacht. De Richard KrajicekFoundation en de Johan Cruyff Foundation tekenenvoor de landelijke coördinatie van de Koningsspelen.25 april-1 meiSport- en FuntoerDiverse sportenwww.amsterdam.nl/sportSportcentrum CalandEliza van Calcarstraat 21068 RR Amsterdamwww.sportcentrumcaland.nlGratis grootstedelijk sport- en spelevenement meteen aanbod van sportclinics en allerlei grootse attracties.In samenwerking met sportverenigingen enSportstimulering Primair Onderwijs.4 en 5 meiBevrijdingsvuurestafetteAtletiekwww.4en5meiwageningen.nlwww.amsterdam.nl/sportWesterparkAmsterdamwww.amsterdam.nlOm 14.30 uur op Bevrijdingsdag (5 mei) worden delopers verwelkomd die in de nacht van 4 op 5 mei methet bevrijdingsvuur van Wageningen naar Amsterdamzijn gelopen. Aan de estafette doen lopers vandiverse niveaus mee.10 meiNederland-Duitsland(WK-kwalificatie), heren XVRugbywww.rugby.nlNationaal Rugby Centrum AmsterdamBok de Corverweg 61067 HR Amsterdamwww.sportparkdeeendracht.nlIn het kader van de kwalificaties voor het wereldkampioenschapkomt het Nederlands vijftiental uit tegenDuitsland. Het WK is eens in de vier jaar en staat in 2015weer op de kalender met Engeland als thuishaven.16-18 meiAmsterdam Rugby SevensRugbywww.amsterdamsevens.comNationaal Rugby Centrum AmsterdamBok de Corverweg 61067 HR Amsterdamwww.sportparkdeeendracht.nlOp vrijdag, zaterdag en zondag is het uitsluitend toprugbywat de klok slaat, zowel voor de mannen als voorde vrouwen. Sinds AAC Rugby in 1972 met de organisatievan het toernooi begon, neemt het een vaste plaatsin op de internationale rugbykalender. Jaarlijks nemeneen kleine honderd teams uit heel de wereld in een uitmuntendesfeer deel aan de Amsterdam Sevens.16 en 17 meiIRB Women’s SevensWorld SeriesRugbyhttp://wsws.irb.com/Nationaal Rugby Centrum AmsterdamBok de Corverweg 61067 HR Amsterdamwww.sportparkdeeendracht.nlPrestigieus internationaal toernooi waaraan het CTOvrouwenteamdeelneemt. De series voeren langs Dubai(28 en 29 november 2013), Amerika (15 en 16 februari2014), Brazilië (21 en 22 februari 2014) en China (5 en6 april 2014) en beleven in Nederland de apotheose.

110SPORTKALENDERAMSTERDAM23-25 meiDeloitte Ladies Open GolfGolfwww.deloitteladiesopen.nlNationaal Rugby Centrum AmsterdamBok de Corverweg 61067 HR Amsterdamwww.sportparkdeeendracht.nlBosbaanBosbaan 141182 AG Amstelveenwww.knrb.nl/content.php/nl/677The International Amsterdam Airport Golf ClubOude Haagseweg 2001171 PE Badhoevedorpwww.theinternational.nlHet Deloitte Ladies Open is onderdeel van de LadiesEuropean Tour, het hoogste professionele circuit voordamesgolfers in Europa. In 2014 wordt het toernooi voorde 19 e keer op Nederlandse bodem en voor de tweedeopeenvolgende keer op The International gespeeld.Het prijzengeld is de afgelopen jaren gestegen naar250.000 euro, waarvan de winnaar 37.500 euro verdient.In 2013 ging de hoofdprijs naar de Engelse Holly Clyburn.25 meiEuropean Champions Clubs CupAtletiekwww.phanos.nlOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlEuropacup voor atletiekclubs, waarvoor Phanos deeer van de organisatie te beurt is gevallen. In totaalstaan er in het Olympisch Stadion bij de EuropeanChampions Clubs Cup twintig onderdelen op het programmawaarvoor de deelnemende verenigingen hunbeste atleten inzetten.29 meiNationale ZaalvoetbaldagZaalvoetbalwww.knvb.nlSporthallen ZuidBurgerweeshuispad 541076 EP Amsterdamwww.amsterdam.nl/sporthallenzuidUitgebreid programma met vele kampioenschappen enbekers in diverse leeftijdscategorieën. Heel zaalvoetballendNederland is welkom in de Sporthallen Zuid.1 juniNationale KampioenschappenSevens (dames en heren)Rugbywww.rugby.nlRugby kent meerdere varianten: ploegen vanvijftien, dertien of tien spelers – het is allemaalmogelijk. Rugby Sevens geldt als de rugbytak diebij uitstek allround atletische beoefenaren kent. In2009 is besloten het Rugby Sevens toe te voegenaan het olympisch programma van Rio 2016. Debeste Sevens-spelers en -speelsters bestrijdenelkaar op het Nationaal Rugby Centrum om delandstitel.6-8 juniSporten met Johan CruijffVoetbalwww.cruyff-foundation.orgOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlDrie dagen lang sporten met de Johan Cruyff Foundation.Op 6 juni wordt de Cruyff Foundation Cupgespeeld. Een dag later is de landelijke finale van deCruyff Courts 6-tegen-6-competitie. Op 8 juni is erzelfs een WK 6-tegen-6.6-8 juniTriatlon AmsterdamNieuw WestTriatlonwww.triatlonnieuwwest.nlNieuw WestMeer en Vaart1068 LA AmsterdamDe negende editie van de triatlon die zich in en rondde Sloterplas afspeelt. De Triatlon Amsterdam Nieuw-West maakt onderdeel uit van de Nieuw-West TopsportSeries die tot doel hebben gezamenlijk sterkeren zichtbaarder te worden om zo een breder publiekaan te spreken en meer mensen, met de focus opjeugd, te interesseren voor sport en aan het sportente krijgen.7-8 juniAegon Nederlandsekampioenschappen / ARBRoeienwww.nkroeien.nlEen nationale kampioenschap op de Bosbaan, die in2014 volledig in het teken zal staan van de wereldkampioenschappen.Tijdens het NK vinden er nietalleen toproeiwedstrijden plaats, maar is er ook opde kant een uitgebreid programma met verschillendeactiviteiten.7-9 juniAegon Copa Amsterdam &Amsterdamse SportweekendVoetbalwww.copa-amsterdam.nlwww.amsterdamsesportweekend.nlOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlInternationaal jeugdvoetbaltoernooi dat het hartvormt van een stad die bruist van sport- en spelactiviteiten.Men United wordt opnieuw een van depubliekstrekkers. Met meer dan tweeduizend aanmeldingenhaalden 23 getalenteerde spelers afgelopenjaar het elftal van hoofdtrainer Ronald de Boer.Ook dit jaar zijn er rond de Aegon Copa Amsterdamvele gave sportactiviteiten, want Amsterdam enPinksteren = Sport! Met onder andere: beachvolleybaltoernooienin de stadsdelen, het nationaalscholenroeikampioenschap op de Bosbaan, finalesvan de Amsterdamse Streettennis Cup, StreetballMasters en de Amsterdam Sprint Challenge.11 juniFinale Amsterdams EKMeidenvoetbalVoetbalwww.amsterdam.nl/sportSportpark De ToekomstBorchlandweg 16-181099 CT Amsterdamhttp://www.ajax.nl/De-Toekomst.htmFinaledag waarin stadsdelen op voetbalgebied tegenelkaar strijden met, per stadsdeel, twee meidenteamsper categorie. Er worden in de weken vooraf trainingen,clinics en wedstrijdjes gespeeld op pleintjes inde stadsdelen en bij een aantal voetbalverenigingen.De grote finale is op Sportpark de Toekomst, het trainingscomplexvan Ajax.

111AMSTERDAMSPORTKALENDER11 juniNationale BuitenspeeldagDiverse takken van sportwww.buitenspeeldag.nlDiverse locatiesAmsterdamwww.amsterdam.nlOp de Buitenspeeldag staat in heel Nederland buitenspelencentraal. Kinderen en jongeren worden opdeze dag gestimuleerd om naar buiten te gaan. Wantlekker buitenspelen is goed voor de ontwikkeling vankinderen en is vooral heel erg leuk!12-23 juniTotally BeachBeachvolleybal enbeachvoetbalwww.amsterdam.nl/sportDe DamAmsterdamwww.amsterdam./nlZevende editie van een groots sportspektakel op deDam met activiteiten voor vele doelgroepen. In 2015zal op de Dam een van de voorrondes van de wereldkampioenschappenbeachvolleybal worden gehouden.13 juniOlympic Moves TheSchool FinalDiverse taken van sportwww.olympicmoves.nlOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlFinale van de grootste schoolsportcompetitie van Nederland.Jaarlijks komen zesduizend kinderen uit hethele land in Amsterdam de spectaculaire finale van decompetities vieren in het Olympisch Stadion. Het evenementstartte in 2003 onder de titel ‘Mission Olympic’,maar gaat de komende jaren verder onder de titel‘Olympic Moves’.19 en 20 juniAmsterdamseOlympische DagenDiverse takken van sportwww.amsterdam.nl/sportSportpark OokmeerDr. Meurerlaan 71067 SN Amsterdamwww.sportparkenamsterdam.nlVoor de negentiende keer komen op 19 en 20 juni bijnatweeduizend kinderen uit groepen 7 en 8 op SportparkOokmeer sporten en spelen. De Amsterdamse OlympischeDagen worden georganiseerd door SportService Amsterdamen de Academie voor Lichamelijke Opvoeding.20 juniKoala GamesDiverse takken van sportwww.amsterdam.nl/sportOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlEen bijzondere variant van de Amsterdamse OlympischeDagen. De Koala Games worden georganiseerd voor hetspeciaal onderwijs en voor zeer moeilijk lerende kinderen.Het evenement beleeft in 2014 zijn twaalfde editie.26 en 27 juliAsics Nederlandsekampioenschappenbaanatletiek SeniorenAtletiekwww.nkatletiek.nlOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlAtletiek is een belangrijke sport voor Amsterdam. In2016 mag Amsterdam van European Athletics in hetOlympisch Stadion de Europese kampioenschappenorganiseren. De Amsterdamse atletiek werkt toe naardat hoogtepunt. Tijdens de nationale kampioenschappenkunnen de Nederlandse topatleten voor eigen publiektonen waar die inspiratie toe kan leiden.3 AugustusJohan Cruijff SchaalVoetbalwww.knvb.nlAmsterdam ArenAArenA Boulevard 11101 AX Amsterdamwww.amsterdamarena.nlTraditionele opening van het voetbalseizoen met destrijd tussen de landskampioen en de bekerwinnaar.Hoewel die twee in 1949 voor het eerst tegen elkaarspeelden, werd in 1991 van start gegaan om van deSupercup een traditie te maken. De Amsterdam ArenAvormt de vaste locatie. Sinds 1996 draagt de Supercupin de vorm van een schaal de naam van Johan Cruijff. In2014 wordt de Supercup voor de 25 ste keer verspeeld.22 augustusFlame GamesAtletiekwww.flamegamesamsterdam.nlOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlDe Flame Games Amsterdam is een jaarlijks terugkerendinternationaal topatletiekevenement, dat op 31augustus 2013 voor de eerste keer in het OlympischStadion van Amsterdam heeft plaatsgevonden. Hetevenement heeft een uniek concept met een mix vantopatletiek en entertainment. De olympische vlam,die voor het eerst in de olympische geschiedenis werdaangestoken in Amsterdam 1928, loopt als rode draaddoor het evenement. De Flame Games Amsterdamtoont een afspiegeling van waar Amsterdam voorstaat: cultuur, entertainment en innovatie. Atletiekwordt op een vernieuwende wijze gebracht: van eentraditioneel sportevenement, naar een sportentertainmentevenement.

112SPORTKALENDERAMSTERDAMen in Zaandam finisht. Het is een succesnummer vanorganisator Le Champion. Veel activiteiten – waaronderde Mini Dam tot Damloop, de Ladies Run en deBusinessloop – maken de Dam tot Damloop tot eenfeest voor velen.6 oktoberBen Bril MemorialBoksenwww.benbrilboxing.com/ben-bril-memorial24-31 augustusWereldkampioenschappenroeien / WereldkampioenschappenAdaptive RowingRoeienwww.amsterdamrowing.comBosbaanBosbaan 141182 AG Amstelveenwww.knrb.nl/content.php/nl/677Het sportieve hoogtepuntvan 2014in Amsterdam: dewereldkampioenschappen roeien! Tevens kennen deWK nummers voor het pararoeien. Amsterdam wordtin augustus omgetoverd tot dè mondiale roeistad metfanzones en spectaculaire activiteiten in de binnenstad.In totaal zijn er 27 wereldtitels te verdelen tussen bijnaduizend roeiers uit zo’n zestig verschillende landen.7 en 8 septemberNederlandse kampioenschappenVlakwaterKanovarenwww.watersportverbond.nlBosbaanBosbaan 141182 AG Amstelveenwww.knrb.nl/content.php/nl/677Vlakwaterkanosprint is een wedstrijddiscipline op hetvlakke water. De wedstrijden vinden plaats op kalmwater, zonder golven en stroming van betekenis. Dewedstrijdbaan is een rechte baan die is opgedeeld inbanen. De officiële afstanden van de internationalebond zijn 200 meter, 500 meter en 1.000 meter. Vlakwaterkanosprintis, samen met de discipline kanoslalom,een olympische sport.7 septemberAmsterdam City SwimZwemmenwww.amsterdamcityswim.nlStart: Marine EtablissementKattenburgerstraat 71018 JA Amsterdamwww.stelling-amsterdam.nl/kazernes/amsterdam-marinekattenburg/index.phpBij de start in 2012 stond de Amsterdam City Swimmeteen met een daverende dreun op de kaart. Zelfsde Huffington Post schreef over (tegenwoordig)koningin Máxima, die een duik in het Amsterdamsegrachtenwater had genomen. Het evenement is nual niet meer weg te denken uit het Amsterdamsesportmenu. Met heel veel bekijks langs de ruim tweekilometer lange zwemroute. De deelnemers zamelenbovendien veel geld in voor de bestrijding van despierziekte ALS.21 septemberDam tot DamloopAtletiekwww.damloop.nlStart: Prins HendrikkadeAmsterdamFinish: PeperstraatZaandamWaren er in 1985 nog 4.300 lopers, tegenwoordigdoen er royaal meer dan 50.000 deelnemers mee aande Dam tot Damloop, die in Amsterdam van start gaatKoninklijk Theater CarréAmstel 115-1251018 EM Amsterdamhttp://web.carre.nlStijlvol boksevenement ter nagedachtenis aan de in2003 overleden Amsterdamse bokser en internationaalboksarbiter Ben Bril. In het concept ‘de stad alsstadion’ is het boksgala een van de parelen aan de Amsterdamsekroon. Koninklijk Theater Carré garandeerteen uniek entourage voor een topsportevenement.19 oktoberTCS AmsterdamMarathon + Nederlandsekampioenschappen MarathonAtletiekwww.tcsamsterdammarathon.nlOlympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nl39 ste editie van een internationaal topevenement datniet voor niets in 2013 het Gold Label van de internationaleatletiekfederatie in de wacht sleepte. Het evenementheeft niet alleen een grote aantrekkingskrachtop vele Amsterdammers, maar kent ook een enormetoestroom van buitenlandse deelnemers, waarbij eenfors contingent Brazilianen opvalt. Internationaal teltde TCS Amsterdam Marathon mee als een van debeste ter wereld. In 2013 nam het parkoers de lopersonder andere mee onder het geheel gerenoveerdeRijskmuseum door.20-25 oktoberZesdaagse van AmsterdamWielrennenwww.zesdaagsevanamsterdam.nlVelodrome AmsterdamSloterweg 10451066 CD Amsterdamwww.velodrome.nl

113AMSTERDAMSPORTKALENDERDe liefde van Amsterdam voor het baanwielrennengaat lang terug. Het Olympisch Stadion goldlang als een internationaal centrum voor hetbaanwielrennen. In 1932 kon de Amsterdammerin de Oude RAI kennismaken met het fenomeenZesdaagse. Inmiddels is de Zesdaagse nieuw leveningeblazen en uitgegroeid tot een evenementvan formaat in het Velodrome Amsterdam.9 en 10 novemberSista MMit internationaalSchermtoernooiSchermenSportcentrum UniversumScience Park 3061098 XH Amsterdamwww.usc.uva.nlVorig jaar stond het toernooi in het teken van hethonderdjarig bestaan van de internationale schermfederatieFIE. Het Citroëngebouw aan het Stadionpleinin Amsterdam werd toen als locatie gebruikt,omdat daar tijdens de Olympische Spelen van 1928de schermwedstrijden waren geprojecteerd. In hetUniversitair Sport Centrum Universum wentelende schermers zich in een state-of-the-art omgevingvoor hun evenement met veel traditie.6 en 7 decemberAmsterdam Swim CupZwemmenwww.amsterdamswimcup.nlSloterparkbadPresident Allendelaan 31064 GW Amsterdamwww.optisport.nl/sloterparkbadElfde editie. De Amsterdam Swim Cup is er voor (zwem)sportliefhebbers en biedt daarnaast voor nieuwe doelgroepeneen echte zwemexperience. Actieve en passievesportbeleving voor de (Amsterdamse) jeugd en voorpartners en sponsors een uniek podium voor associatie,zichtbaarheid, relatiebeheer en marketingactivatie.8 decemberNederlandse kampioenschappenindoorroeienIndoorroeienwww.nkindoorroeien.nlSporthallen ZuidBurgerweeshuispad 541076 EP Amsterdamwww.amsterdam.nl/sporthallenzuidHet ‘sjorren aan de palen’ is voor de Nederlandsekampioenschappen indoorroeien vervangen door hetvliegwiel van de ergometer. De NK zijn voor de nationaleroei-equipe en iedereen die daartoe wil behoreneen belangrijk testmoment in de aanloop naar hetnieuwe roeiseizoen. Daarnaast strijden de eerstejaarsvan verschillende studentenroeiverenigingen om deprijs voor de beste eerstejaarsvereniging. Ook nemenniet-roeiers in steeds vaker deel aan de club- en veteranendivisiesen zijn er categorieën voor bedrijventeams,aangepast indoorroeien en schoolroeien. Elkjaar komen er heel wat bezoekers af op dit gezelligeen sportieve evenement.2015Datum n.n.b.WereldkampioenschappenbeachvolleybalVolleybalwww.volleybal.nlDe DamAmsterdamwww.amsterdam.nlGroot internationaal evenement, dat officieel sinds1997 op de kalender van de internationale volleybalbondFIVB. Vier Nederlandse steden tekenen voorde organisatie: Amsterdam, Apeldoorn, Rotterdamen Den Haag. Amsterdam is een van de voorrondesteden.Daartoe wordt op de Dam een beachstadioningericht. De finales vinden plaats in een tijdelijk stadionin Scheveningen.Datum n.n.b.Wereldkampioenschapvoor daklozenVoetbalwww.homelessworldcup.orgwww.stichtinglifegoals.nlHeel Amsterdamwww.amsterdam.nlNa Poznan en Santiago komt de Homeless World Cupin 2015 naar Amsterdam. Ongeveer achthonderd daklozenuit grofweg zeventig verschillende landen strijdenin Amsterdam om de wereldtitels voetbal. VoorNederland zal zowel een mannen- als een vrouwenteamdeelnemen. Aan de WK zullen een muziekfestival,een culinair feest en vele sportactiviteiten wordengekoppeld. De Homeless World Cup bestaat sinds2003 en heeft als doel het leven van daklozen wereldwijdte verbeteren.19-23 augustusSail 2015Watersportwww.sail2010.nlHeel Amsterdamwww.amsterdam.nlIn 1975, ter gelegenheid van de viering van het zevenhonderdjarigbestaan van Amsterdam, trok voor heteerst een indrukwekkende vloot tallships, moderneschepen, marineschepen en replica’s de haven vanAmsterdam binnen: Sail Amsterdam was geboren.Sindsdien wordt eens in de vijf jaar de magie uit hetverleden werkelijkheid in de Amsterdamse haven. Zokunnen miljoenen mensen een deel van deze rijke historiezelf beleven. Sail Amsterdam wil de komendedrie edities uitgroeien tot het meest aansprekendenautische evenement ter wereld.20165-10 juliEuropese kampioenschappenatletiekAtletiekwww.facebook.com/amsterdam2016Olympisch StadionOlympisch Stadion 21076 DE Amsterdamwww.olympischstadion.nlDe concurrentie van Istanboel en Split leek zwaar,maar al in de eerste ronde versloeg Amsterdam zijntegenstanders op punten. In 2016 komen de prestigieuzeEuropese kampioenschappen atletiek naar hetOlympisch Stadion. In een jaar waarin de mondialesport bulkt van de grote evenementen: OlympischeSpelen in Rio de Janeiro en het Europees kampioenschapvoetbal in Frankrijk.

114slotwoordbeeld HANS PAUL STACHPiet GranietDeze editie van SportiefAmsterdam, die de eerten deel valt om officieelte worden gepresenteerdtijdens de 55 ste editie vanJumping Amsterdam, isin nauwe samenwerkingvervaardigd door uitgeverijArko Sports Media, degemeente Amsterdam enTopsport Amsterdam, dat zijnkantoor heeft in het OlympischStadion. Daar ben ikals hoofdredacteur de laatstemaanden dan ook regelmatigop bezoek geweest en telkensweer raakte ik in de ban vanhet vernuft en de schoonheidvan dit bouwwerk. Een sportmonument,dat we in zijnhuidige vorm te danken hebbenaan het doorzettingsvermogenvan Piet Kranenberg,bij leven ook wel bekend alsPiet Graniet. Onverzettelijk,een kerel uit één stuk, nietvan zijn voetstuk te krijgen, alheeft dat in zijn strijd om hetOlympisch Stadion voor staden land te behouden een aantalmalen niet veel gescheeld.Ik heb het geluk gehad PietKranenberg regelmatig te ontmoeten,waarbij hij er telkensop gewiekste wijze in slaagdemij met de rekening van onzeverteringen te laten zitten.Onze eerste kennismaking dateerdevan de periode waarinAmsterdam zich kandidaathad gesteld voor de organisatievan de Olympische Spelenvan 1992, met een ontluisterenddemasqué in 1985. Geennieuw Olympisch Stadion dusen daarom moest het oudeOlympisch Stadion meteenook maar met de grond gelijkworden gemaakt, zo ongeveerluidde de redenatie. Nee, wemoeten het Olympisch Stadionjuist in oude luister herstellen,vond Piet Graniet. Ikvat hier een epos waarovermoeiteloos een dertiendeligedramaserie zou kunnen wordengemaakt in een paar regelssamen. En Piet won! Debetonnen ring die in 1938 ophet stadion was geplaatst omde toeschouwerscapaciteit tevergroten, werd verwijderd.Het gebouw kreeg een nieuwefunctie, nieuwe gebruikers eneen nieuwe omgeving. Elkekeer wanneer ik in de buurtben, maak ik een wandelingrond het stadion, ter nagedachtenisaan Piet Kranenbergdie in 2009 op 91-jarige leeftijdoverleed. Er is een fietspad genoemdnaar de man die zichbij voorkeur en tot op hogeleeftijd op een tweewieler doorde stad verplaatste. Had hij beslistgenoeg eer gevonden.Toen we in de voorbereidingvan dit magazine beslotenom in de inhoud het accentte leggen op ontwikkeling,creativiteit en innovatie, wistik meteen met wie ik SportiefAmsterdam zou afsluiten. Metde man die maakte wat anderenniet mochten afbreken.Maarten WestermannHoofdredacteur Sportief Amsterdam