Onthaalbrochure hemodialyse - AZ Sint-Jan Brugge

OnthaalbrochureHemodialyseBeste student, beste medewerkerVan harte welkom op de afdeling hemodialyse van het Az Sint-Jan Brugge – Oostende av.Met deze brochure willen we u in het kort informeren over de werking van onzedienst en u reeds een beeld geven van de meest voorkomende pathologieën enonderzoeken.We staan er op u individueel te begeleiden in de hoop dat u zich hierbij vlug "thuis" zultvoelen. Voor bijkomende informatie kan u terecht bij de collega’s, hoofdverpleegkundige,dokters, diëtist,…Wij wensen je alvast veel werkvreugde.Namens het dialyseteamOnthaalbrochure hemodialyse 1

HemodialyseHemodialyse is het verwijderen van afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed met behulp van eenkunstnier. Hiervoor moet er een grote hoeveelheid bloed door een filter gepompt worden. Doorcontact met een dialysaatoplossing in de filter worden de afvalstoffen uit het bloed verwijderd, waarnahet gezuiverde bloed opnieuw naar het lichaam gestuurd wordt.De toegangswegOm het bloed te kunnen zuiveren is een goede toegangsweg tot de bloedbaan nodig. In de meestegevallen kan met een kleine ingreep een arterioveneuse (AV) fistel aangelegd worden. Wanneer ditniet mogelijk is, zal een permanente katheter geplaatst worden. Soms moet er dringend gestartworden met dialyse en is er nog geen definitieve toegangsweg voorhanden of soms is de AV fistel ofde permanente katheter plots onbruikbaar. In beide gevallen zal een tijdelijke katheter geplaatstworden.Arterioveneuse (AV) fistelBij voorkeur wordt de fistel aangelegd aan de pols, of indien dit niet mogelijk is in de onderarmof elleboog van de niet-dominante arm. De fistel wordt gemaakt door een verbinding aan te leggentussen een slagader en een ader, zodat de ader opzwelt. De ingreep gebeurt onder een lichtealgemene verdoving. Na de ingreep moet de fistel zich ontwikkelen vooraleer hij aanprikbaar wordt.Dit duurt gewoonlijk 6 weken tot 3 maand.Tijdens dialyse worden twee naalden in de fistel geplaatst. Via de ene naald wordt het bloed uit hetlichaam aangezogen en naar de kunstnier gestuurd. Via de tweede naald wordt het gezuiverdebloed terug naar het lichaam gebracht.Onthaalbrochure hemodialyse 4

Getunnelde katheterWanneer de aanleg van een AV fistel niet mogelijk is of wanneer een AV-fistel nog niet klaar is voorgebruik, wordt gekozen voor een getunnelde katheter als toegangsweg. Een katheter is een holle buisdie in een grote vene van de hals of thorax geplaatst wordt en via een onderhuidse tunnel buiten hetlichaam gebracht wordt.De ingreep gebeurt onder een lichte algemene verdoving. Na de plaatsing kan de katheteronmiddellijk in gebruik worden genomen. Tijdens dialyse worden de bloedlijnen aan de kathetergekoppeld. Na dialyse wordt de katheter weer afgesloten. Hij wordt opgevuld met een middel omklontervorming te voorkomen en in een verband gewikkeld.Tijdelijke katheterWanneer dialyse dringend moet gestart worden of wanneer uw fistel of getunnelde katheter plots nietmeer bruikbaar (verstopt of besmet) is, zal de nefroloog een tijdelijke katheter plaatsen. Dit gebeurtonder plaatselijke verdoving. Er wordt een groot bloedvat in de hals aangeprikt en een katheter wordtopgeschoven. Omdat er geen onderhuidse tunnel gemaakt wordt, is er een nauwe verbinding tussende bloedbaan en de buitenwereld. Dit betekent dat er een gevaar is dat bacteriën van de huid ofhanden in de bloedbaan terechtkomen.Peritoneale dialyseAlgemene principesBij peritoneale dialyse (of PD) wordt een natuurlijke membraan gebruikt als filter: het peritoneaalmembraan of buikvlies. Via een dunne, zachte plastic lijn, de PD katheter, die met behulp van eenkleine operatie permanent in de buikholte geplaatst wordt, stroomt de dialysevloeistof in de buikholte.Ongeveer 15 cm van de katheter bevindt zich buiten de buikholte. Hieraan worden de zakken metdialysevloeistof gekoppeld. Wanneer de vloeistof in de buikholte stroomt, vindt de dialyse plaats.Overtollig vocht en afvalstoffen uit het bloed gaan door het buikvlies naar de dialysevloeistof. Devloeistof wordt na enkele uren uit de buikholte gelaten en nieuw dialysaat wordt in de buikholtegebracht. Deze procedure heet een “wisseling”.Er zijn twee vormen van PD.Continue Ambulante Peritoneale Dialyse (CAPD) is de handmatige vorm en wordt uitgevoerdgedurende de dag. Automatische Peritoneale Dialyse (APD) wordt uitgevoerd met behulp van eenmachine, hoofdzakelijk gedurende de nacht terwijl men slaapt.Het meest voorkomende probleem bij peritoneale dialyse is peritonitis of buikvliesontsteking. Door eengebrek aan steriliteit bij de wisseling kan er een infectie in de buikholte komen.Onthaalbrochure hemodialyse 5

4. DagindelingEr wordt gewerkt met patiëntentoewijzing. Elke verpleegkundige is verantwoordelijk voor detotaalzorg van vier à vijf patiënten. Bij problemen kan men echter steeds beroep doen op de hulp vancollega’s.Vroegdienst Toestel opstarten Toestel testfase laten doorlopen Kunstnier plaatsen tussen de bloedlijnen Bloedcircuit primen De patiënten komen binnen om 7u15 De weegschaal op nul zetten Voor start dialyse het gewicht en de bloeddruk nemen bij de patiënt De patiënt aansluiten Toestel correct instellen volgens het dialysevoorschrift RR-controle onmiddellijk na de start + volledig eerste controle + ev. medicatie Voorbereiding materiaal voor de namiddaggroep Ondertussen controles om het half uur Epokaart nakijken en zonodig invullen Bloedafname klaarmaken voor volgende shift Persoonlijke opdracht: meetoeren met de arts Bloeduitslagen correct klasseren in zaaldossier na dokterstoer Aanvullen steriel en niet-steriel materiaal Afsluitbriefje maken: afsluituren + medicatie toe te dienen op het einde van de dialyse +optrekken medicatie voor opvullen dialysekatheter Ev. Wondzorg, vernieuwen katheterverband ( eerste dialyse van de week ), enz… 09 uur 45 – 10 uur: overdracht aan laatdienst 10 uur -10 uur 20: koffiepauze 11 uur 15: middagpauze vroegdienst 12: - toestel voorbereiden en KN spoelen- bedden opmaken- linnen- en vuilzakken opruimen 12:45 uur: patiënten namiddaggroep aansluiten Fiches ochtenddialyses ingeven in de pc Controles om het half uur 14 uur: ronddelen koffie + boterhammenLaatdienst 9 uur 45 – 10 uur: overdracht, eventueel aflossen in andere zalen tijdens koffiepauze Controles om 10 uur en verder om het half uur Iv- toedieningen Tussen 11 uur – 12 uur afsluiten patiënt Bedden opmaken Linnen- en vuilniszakken opruimen Toestel klaarzetten en kunstnier primen Patiënten aansluiten 13 uur 15 – 14 uur: middagpauze laatdienst Ondertussen met vroegdienst: - Controles om het half uur - ronddelen koffie + boterhammen - tafeltjes klaarzetten voor de volgende dialysegroep - eventueel wondverzorging, katheterverband vernieuwen, e.d. Persoonlijke opdracht: meetoeren met de arts 15 uur -15 uur 20 koffiepauze laatdienst Afsluitbriefje maken + iv medicatie optrekken voor opvullen dialysekatheter Patiënt afsluiten Toestellen steriliseren + reinigenOnthaalbrochure hemodialyse 7

Bedden reinigen en opmakenMateriaal klaarzetten volgend e shiftBloedlijnen in toestelplaatsenZaaldossier volgende dialyse groep ronddelenLinnen- en vuilniszakken opruimenSpoelruimte opruimenBloeduitslagen klasserenZaal in orde brengenFiches namiddagdialyses ingeven in de pc5. Interessante links zie voorstelling van de dienst dialyse.Deelsite DialysecentrumSpecifieke procedures/klinische paden/zorgpadenOnthaalbrochure hemodialyse 8

STUDENTWelkom van de mentorenWe heten je van harte welkom en wensen je een leerzame stageperiode. Het dialyseteam, en in hetbijzonder de mentoren, zullen zich inzetten om je te begeleiden bij je leerproces op dialyse.Twee belangrijke uitgangspunten worden vooropgesteld.1. Slechts de zorgen die in de theorie en in de praktijk behandeld werden op school, mogenuitgevoerd worden.2. De aard van de leermomenten wordt bepaald in functie van de stagedoelen en dit insamenspraak met de mentoren en de stageleerkrachten.Vergeet niet! Voor elk probleem, klein of groot van gelijk welke aard ook, spreek dehoofdverpleegkundige of/en een verpleegkundige of/en een mentor aan waar u zich goed bij voelt enzeker de begeleiding van uw school. Blijf er niet mee zitten en laat je stage er niet door beïnvloeden.Welke leermomenten bieden wij aan op dialyseNota:Alle handelingen die een student op dialyse stelt, dienen te gebeuren onder strikt toezicht van eendialyseverpleegkundige. Inzicht krijgen in de pathologie van de patiënt met nierproblemen en meer in het bijzondervan de dialysepatiënt. Inzicht krijgen in de principes van dialyse, in de eerste plaats in de principes van hemodialyseen indien gewenst ook van peritoneale dialyse. Opstellen en het klaarmaken voor dialyse van een dialysetoestel Aan –en afsluiten van een dialysepatiënt ( zowel patiënt met fistel als patiënt met katheter ) Bloedafname via het dialysecircuit Toedienen van intraveneuze medicatie via het dialysecircuit. Inzicht in de medicatie specifiek voor de patiënt met nierproblemen ( ijzer, epo, vitamine D,antihypertensiva, fosforbinders,...) Toedienen van bloedproducten ( packed cells, thrombocyten,.. ) Ontwikkelen van vaardigheden in het omgaan met de chronische patiënt. Wondzorg Verzorging van de dialysekatheterVoorbereiding door de studentVooraf contacteren van de hoofdverpleegkundige.De links onder Informatie voor verpleging, verzorging en logistiek openklikken en aleens lezen.De eerste dag:De stagecoordinator en de begeleidingsverpleegkundigen plannen telkens om 9 uur eenonthaal op maandag voor de studenten van o.a. volgende scholen:Vesalius, HBOV, KHBO, Howest, Katho,De plaats van afspraak is aan het onthaal ( groene draaideuren vooraan in het ziekenhuis )Het onthaal bestaat uit:1. Opwachten aan de voordeur voor een welkomstwoordje.2. Begeleiden naar de kleedkamers en tijd geven om je om te kleden.3. Rondleiding binnen onze campus met de belangrijkste plaatsen.4. Na de rondleiding een kleine presentatie met vooral afspraken en verwachtingen.5. Zo nodig begeleiden naar de stageplaats.Onthaalbrochure hemodialyse 9

Op je eerste stage heb je volgende documenten mee:1. Gezondheidsattest2. Print voorstelling van de dienst3. Print werkpostfiche4. Print onthaaldocumentDoelen van de dienst die meegenomen worden bij tussentijdse eneindevaluaties van de student.Het is de bedoeling dat de student bij aanvang aan de stagelector en mentoren een schriftelijkoverzicht voorlegt met stagedoelen.In de stagedoelen kun je voorop stellen je sterke punten verder te ontwikkelen en te werken aan jezwakke punten.De student is verantwoordelijk voor het eigen leerproces en de vraag naar feedback.Een zorg wordt achteraf besproken met de student zodat hij eruit leert voor de toekomst.Het groeiproces van de student zal voor de evaluatie bepalend zijn.Doelen van de dienst naar de student toe: Je heb de introductiebundel vooraf ingezien om een beter zicht te hebben op de problematieken de individuele noden van de patiënten. Je voorstellen aan het personeel en patiënten is een elementaire vorm van beleefdheid enwordt in dank afgenomen. Je bent steeds net en verzorgd als je op de VE aankomt. Dit is een zaak van persoonlijkehygiëne. Indien je een zorg gaat uitvoeren steeds het verpleegdossier grondig raadplegen ivmaanwezige infecties en de te nemen maatregelen. Je neemt initiatief om de aanwezige leermomenten te benutten, door concrete afspraken temaken met de verantwoordelijke om onderzoeken, behandelingen… bij te wonen. Tijdigvragen om SC, IM, bloedafnames en wondzorgtechnieken te sparen. Je vult leerdoelen in op begeleidingsfiche, je bespreekt deze met de mentor en deverpleegkundigen zodat ze je daarbij kunnen begeleiden. Je bent verantwoordelijk voor je eigen leerproces, daarom wordt gevraagd debegeleidingsfiche voor te leggen aan de mentor of de verpleegkundige om deze lijst samen nade zorgverlening in te vullen en te bespreken. Je gaat op een tactvolle en beleefde manier van om met de patiënten en het personeel metwie wordt samengewerkt. Je respecteert het BEROEPSGEHEIM en de privacy van de patiënt! Er kunnen geendocumenten met een identificatie van de patiënt meegenomen worden naar huis. Je integreert je op een gepaste manier in het team, rekening houdend met de eigenheid vande verpleegeenheid. Je kan zelf vragen stellen en problemen of gegevens aan bod brengen. Je woont de patiëntenoverdracht bij. Je neemt verantwoordelijkheid op. Wees eerlijk, correct en stipt. Eerlijk uitkomen vooreventuele fouten of vergissingen. Je neemt zelf initiatief voor neventaken. Je bent zelf verantwoordelijk voor het opvolgen van een patiënt in samenspraak met dehoofdverpleegkundige en/of de mentoren. Je bent in staat om op een constructieve wijze om te gaan met feedback. Je zorgt ervoor dat je zoveel mogelijk doelstellingen hebt bereikt op het einde van jouw stage. Je neemt maatregelen om kruisinfecties te voorkomen. Je vult op het einde van de stage de studentenenquête in. Bij ziekte of afwezigheid verwittig je steeds je begeleiding van school maar tevensde verpleegeenheid: 050 45 22 07 en de hoofdverpleegkundige (vanaf 8 uur 30 enindien aanwezig 050/45.39.76)Onthaalbrochure hemodialyse 10

NIEUWE COLLEGA1. Welkom van de hoofdverpleegkundigeIk heet je in naam van het team en mezelf hartelijk welkom op onze afdeling. Je zult veel nieuweindrukken opdoen. Ik wil je daarin geruststellen : stilaan krijg je alles onder de knie ! We zullen je zosnel mogelijk integreren in de groep, maar ook dit zal wat tijd vragen. Ik reken erop dat je open zultcommuniceren om je integratie te vergemakkelijken. We stellen alles in het werk om jou te helpen,daarvoor staat de coach, de begeleidingsverpleegkundigen en het voltallige team klaar om hetleerproces mee te begeleiden. We verwachten van jou het initiatief om ervoor te zorgen dat jegedurende de opleiding voldoende “leert” en aanwezig bent op de vormingen die voor jougeorganiseerd worden Dit zullen dan ook de zaken zijn die bij de tussentijdse feedbackgesprekken enfunctioneringsgesprekken onder andere aan bod zullen komen.2. Nieuwe medewerkerDe nieuwe medewerker is verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces.Daarom zal van jouw verwacht worden:1. dat je op gepaste tijden je opleidingsplan invult.2. je bespreekt het opleidingsplan met de coach.3. je volgt de opgelegde vormingen.2.1: Het persoonlijk opleidingsplan = de POPDe POP ( link creëren? ) geeft je een duidelijk overzicht van de vaardigheden en de beroepskennis enattitudes die van jou worden verwacht op je nieuwe dienst. Bij indiensttreding wordt een nulmetingopgemaakt met de begeleidingsverpleegkundige en coach. Daarna neem je zelf regelmatig initiatiefom de POP te overlopen met je coach, hoofdverpleegkundige of begeleidingsverpleegkundige. Dezedata plan je best meteen zodat je zeker bent dat je op tijd reflecteert en feedback kunt krijgen i.v.m.jouw leerproces.Het is EEN WERKDOCUMENT, een leidraad voor het volgen van de evolutie van je kennen, kunnen enintegreren. Na het doorlopen van het volledige opleidingsplan (ten vroegste na 1 jaar) kunnenmaximum 40 uren vorming worden toegekend.Opleidingsplan hemodialyseINDIEN LINK KAN DEZE VERDWIJNENOpleidingsplan HemodialyseNulmeting 3mndGemaakte afsprakenDatumAdministratie beroepskennis en vaardighedenZaaldossier: observatieblad, labouitslagen, medicatiefiche, wondzorg6mnd9mnd1jaarOpmerkingenOpnameplanning2.2: Bespreken van het opleidingsplanSamen met de coach de evolutie bespreken en eventueel de nodige acties ondernemen om jeontwikkeling van de vaardigheden, kennis en integratie op jouw dienst te bevorderen.Onthaalbrochure hemodialyse 11

2.3: Vormingsaanbod en nodenElke nieuwe starter moet in samenspraak met de hoofdverpleegkundige een aantal vormingen volgendie worden vastgelegd door het ziekenhuis. Deze informatie krijg je bij de start van debegeleidingsverpleegkundigen.Vormingen vastgelegd voor de dienst hemodialyse.Verplichtevormingen voor allenieuwemedewerkers.Verplichtevormingen voor dedienst……………………..Klachtenbehandeling in het ziekenhuisOnthaalnamiddag voor nieuwe personeelsledenInleiding in het personeelstatuutIDPBWPraktische opleiding: draagbare blusmiddelenKlantgerichtheid voor nieuwe medewerkersTijdsregistratie: niet langer chineesAansprakelijkheid van verpleegkundigen en vroedvrouwenVigigerm pakt de strijd aan tegen infectiesHet pijnbeleid in het ziekenhuisStaand orders diabetesbeleidInformatie ivm vormingen bij indiensttredingHet opleidingsplanRondleiding in het ziekenhuisGebruik van Dina ( informatica toepassingen)Klinische paden, standaardverpleegplannen enz…Samenwerking met de apotheek deel 1Samenwerking met de apotheek deel 2CPR en samenwerking met het medisch urgentieteamHet verpleegkundig dossierMilieubeleidBerekenen voor verpleegkundigen en vroedvrouwenBasiscursus wondzorgTerugkomnamiddag: feedback nieuwe verpleegkundigenSamenwerking met apotheek deel 3: chemotherapieTechnische aspecten van een lijktooiAfnemen ECG en interpretatie QRS complexVolumetrische spuit en voedingspompenCVD meting3. CoachOp hemodialyse fungeren een aantal ervaren verpleegkundigen als coach. Zij gaan jou zo goedmogelijk begeleiden en ondersteunen op de werkvloer. Je kunt bij hen terecht met al je vragen metals doel je kennis en vaardigheden verder te ontwikkelen. De coach is ook je vertrouwenspersoon diehet integreren in het team stimuleert. Het is goed om met de coach van bij de start: minimum 2 geijkte momenten af te spreken in de eerste twee maanden een aantal vaste momenten af te spreken om de 2 maanden in het eerste jaar. Dit alles in het kader van je POP en integratie in het team.4.Begeleidingsverpleegkundige De begeleidingsverpleegkundigen zijn er om jou te ondersteunen en jouw integratie tebevorderen zodat je je kan ontwikkelen tot een goed functionerend teamlid.Onthaalbrochure hemodialyse 12

Voor hemodialyse is dit Wallaert Shirley t: 050.45.99.53. Uiteraard kun je ook steeds beroep doen op haar collega’s: Ingrid Devos t: 050.45.39.29. Katrien Devooght t: 050.45.39.27.Taken begeleidingsverpleegkundigen : Onthaal bij de start in het ziekenhuis. Opvolging en ondersteunen van de POP. Aanbieden van individuele werkvloerbegeleiding. Bepaalde technieken opnieuw inoefenen. Informeren ivm de vormingen. Zorgen dat de nieuwe medewerker zichzelf kan inschrijven voor latere vormingen.5. Afspraken op de afdeling Je POP bijwerken na 3-6-9 maand om dan af te sluiten na 1 jaar.Indien daar belangrijke punten uitkomen bespreek je dit met je coach en/ofhoofdverpleegkundige. Inschrijven in de nodige vormingen voor jouw afdeling en doorgeven op je wensenlijst elkemaand naar je hoofdverpleegkundige zodat hij/zij er rekening kan mee houden op dewerklijst. Er wordt gewerkt volgens het principe van patiëntentoewijzing. Op de werkverdeling staataangeduid voor welke patiënt elke verpleegkundige verantwoordelijk is. Je tekent alsverantwoordelijke verpleegkundige af onderaan op de dialysefiche van de aan jouwtoegewezen patiënt. Bij ziekte wordt de dienst zo snel mogelijk verwittigd ( 050.45.22.07)Rond 8 uur 30 wordt ook de hoofdverpleegkundige persoonlijk opgebeld.( 050.45.22.07) Er wordt 1 weekend op twee gewerkt. Er wordt in één maand tijdens het weekend telkens 1 Ven 1 L gewerkt. Het verlof tijdens de zomermaand ( juni tot september ) is beperkt tot 14 kalenderdagen. Dewerkweekends worden gewisseld. In de kerstvakantie kan geen verlof worden opgenomen, dit om aan elk teamlid de kans tegeven om maximaal thuis te zijn in deze periode.Onthaalbrochure hemodialyse 13