42-80 - Grueles.nl

Kasteel GronsveldIn 1830 werd op de restanten van een 16e-eeuws kasteel een neo-classisistischgebouw opgetrokken. Dat gebouw werd in 1880 ingrijpend verbouwd tot hethuidige kasteel Gronsveld. De geschiedenis van dit kasteel gaat terug tot de 1 leeeuw.Het gebouwEen van de oudste bronnen vermeldt het bestaan van een zekere Herman vanGrueles in het jaar 1063. Hij zou, uit het Voerense afkomstig, rond 1068 op devan de (Duitse) keizer van het Heilige Roomse Rijk als leen verkregen heerlijIcheideen donjon, een weertoren, hebben opgericht. Deze weertoren is in de loop der tijduitgebouwd tot een vesting, zodat in de 13e eeuw een waLmuur een doorlopendeverbinding met twee hoektorens vormde, waarvan de zuidelijke een nu noggedeeltelijk bestaande bastionachtige ronding is. Deze burcht had flinkeafmetingen, Met evenredig met het strategische belang en de beperkte van deheerlijkheid. Restanten van deze bebouwing vormden de grondslag van deherbouw van de jaren 1594-1595. De door brand zwaar beschaiigdemiddeleeuwse burcht werd vervangen door een prettiger bewoonbaar renaissancekasteel,het "batiment seigneurial de Gronsveld".De oudst bekende afbeelding van dit kasteel is een detail op een tekening van deAmsterdammer Josuah de Grave uit 1670, die inch bevindt in het stadsarchief vanMaastricht. [Afbeelding I: Gezicht op Gronsveld vanaf Heugeml Authentiekeafbeeldingen van latere datum ontbreken; wel zijn er van de hand van deMaastrichtse heelmeester Van Gulpen (1792-1862) geromantiseerde schetsenbekend van het kasteel, zoals dat er rond 1790 [Afbeelding 2: Château deGronsveft en 1790] zou hebben uitgezien. Deze aquarellen zijn echter pas in hetmidden van de 19e eeuw ontstaan waarbij van Gulpen inch baseerde opChâteau de Gronsvelt de 1790.overleveringen. Gelet op enkele feitelijke onjuistheden in deze plaatjes, mag aan degetrouwheid van deze geen bewijs worden afgeleid. Niettegens-taande dat kan uitde beschikbare docwnentatie in combinatie met de nog aanwezige resten afgeleidworden dat het kasteel een imposant geheel was, rechthoekig van opzet tussen vierzware, ronde hoektorens, en omgeven door hoofdzakelijk droge grachten -gezienzijn ligging op de drempel van het tweede Maasterras niet verwonderlijk. Over deligging van de toegang tot het kasteel zijn de bronnen strijdig of deze oostelijk,vanuit het dorp, of westelijk, vanuit de Broek was gesitueerd. Uit een plattegrondvan omstreeks 1830 is op te maken, dat de toegang waarschijnlijk via een uit deoostelijke walmuur uitspringende torenvormige poortpartij verliep, een voor dehand liggende toegang vanaf de reeds in Romeinse tijd in gebruik zijnde heerbaan,de huidige Rijksweg. Dit is in overeenstemming met de tekening van De Grave.Gezien de geaccidenteentheid van het terrein aan de westelijke zijde is de op deschetsen van Van Gulpen uitgebeelde situatie met een brug over eenwaterhoudende gracht slechts mogelijk als de cost-west richting is omgedraaid.Zeker is, dat de noordelijke en een gedeelte van de oostelijke en westelijke vleugelsvan dit kasteel twee verdiepingen hoog opgetrokken waren; aan de overige zijdenzouden de economiegebouwen zoals de stallen en schuren een plaats gevonden52 53