A N D O R R A - Op Pad

ANDORRATekst Petra Strijdhorst Fotografie Laurens Aaij906 - 2011

WAAREEN KLEIN LANDGROOT IN ISANDORRA,VEEL MEER DAN EEN BELASTINGPARADIJSEen land rondwandelen in een week?Dat kan in Andorra. Een eitje is het niet,het blijven wel de Pyreneeën waar dewinters vroeg beginnen.6 - 201191

In het voorjaar genieten duikers van hetkleurenspel als zonlicht door sneeuw,ijs en water schijntDe website van Andorra belooft weiniggoeds. Onder het kopje vrije tijd kun jekiezen uit nachtleven en postzegelkunde.Belastingvluchtelingen en koopjesjagers(alcohol, medicijnen en auto’s) doen jehaast vergeten dat Andorra een wandelparadijsis. Alle routes en 27 gratis berghuttenpassen op één topografische kaart.Het laagste punt (840 m) is omringd doorPyreneeëntoppen tot bijna 3.000 meter.In Andorra la Vella, de door neonverlichtingversierde hoofdstad, wordt duidelijkhoe klein dit land eigenlijk is. Afstandenstaan in cijfers achter de komma op verkeersborden.Wij volgen de de GRP, eenbewegwijzerde route die net binnen degrenzen van Andorra blijft. Wie doorstapt,kan het rondje in een week doen.BERGBELEVENISNet buiten de bebouwing duwt gids Danieen paar struiken aan de kant. Erachterbegint een prachtig wandelpaadje. Eensmal strookje kasseien tussen een bomenrij:het begin van een lange klim. In deberghut Refugi de Riu dels Orris laat ikde rugzak van mijn schouders vallen. Ikben versleten. In negen kilometer zijn we1200 meter gestegen. Omdat Dani vanmening is dat het eerste stuk van de GRPniet het mooiste is, zijn we via een andereaanlooproute, de GR11, naar boven komenploeteren. Tijdens het uithijgen ishet genieten. Van kuddes paarden metbellen waar de gemiddelde Alpenkoejaloers op is. Van bergmeertjes die verrassendwarm aanvoelen. Andorra mag danklein zijn, het voelt groots.BEREN EN LAMMERGIERENDe volgende dag volgen we dan echt deGRP. Geel-witte strepen markeren deroute. Dani bestookt ons gedreven metweetjes. Zo vertelt hij dat er in Andorranog veel wild leeft. De lammergier bijvoorbeeld,de enige vogel die botten eet.Hij laat ze van grote hoogte vallen om zete versplinteren. En er leven nog achttienberen in de Pyreneeën. Maar we hoevenons geen zorgen te maken. Er zijn pastwee keer sporen gevonden in Andorra.92 6 - 2011

Kaart onmisbaarTijd voor chocola6 - 201193

BLAUWE VLEKKENDe tweede dag lopen we veel boven deboomgrens, met voortdurend fantastischeuitzichten op het kale hooggebergte volbeekjes. Blauwe vlekken in het dal blijkengletsjermeren te zijn. Een meter of dertigtot veertig diep trekken ze een nieuwsoort toeristen. In het voorjaar, als er nogeen dun laagje ijs ligt, genieten duikersonder water van het kleurenspel als zonlichtdoor sneeuw, ijs en water schijnt. Wijgenieten ook, in de Refugi Pla de les Pedres.Niet van het uitzicht: de hut staataan de rand van een met metalen palenversierde skipiste, maar wel van een knapperendhoutvuur. Zwijgend staren we inde vlammen. Het nachtleven van Andorradoen we geen eer aan als we om half tienrichting stapelbedden verhuizen.GletsjermerenDe lager gelegen meren zijn nogaangenaam van temperatuur94 6 - 2011

Het is begin september en de struikenstaan al in hun winterslaapstandRODODENRONSOp wandeldag drie lopen we door eenmet stenen bezaaid landschap. Een smalpaadje gaat in vier kilometer zeshonderdmeter omhoog. Het hoogste punt, dePort Dret op 2564 meter, bereiken we viaeen graat. Onder ons lijkt een krater teliggen. Het middelpunt is gevuld metwater. Eromheen staan puntige kalebergen. We genieten een halfuur van hetsurrealistische landschap ondanks steedsdreigender wordende wolken. De prijs betalenwe in de afdaling: regen. Zelfs Danikruipt diep weg in zijn capuchon. Terwijlik me volledig moet concentreren ommijn voeten goed neer te zetten op deglibberige steile paadjes, weet hij er nogeen feitje uit te persen: ‘Aan de rododendronsdie je hier overal ziet staan, kun jezien hoe hoog de sneeuw hier ’s winterskomt. Het deel van de struik dat boven dewitte isolatielaag uitkomt, vriest dood.’Het is begin september en de struikenstaan al in hun winterslaapstand. ‘Niks tevroeg’, weet Dani. ‘Soms sneeuwt het hieral in september’.DOVE HUTRefugi de Cabana Sorda, onze volgendehut, wordt voor driekwart omarmd doorbergen. De wind giert om de hut en wemoeten moeite doen om elkaar te verstaan.Dani legt met luide stem uit dat dehut aan dit fenomeen zijn naam te dankenheeft. Cabana Sorda betekent ‘dove’(‘hij die niet hoort’). De hut ligt in eenkom, waardoor de wind altijd om de hutwervelt. Als ik de volgende morgen wakkerword, is het stil. Angstaanjagend stil.De buitenwereld ligt verstopt onder eenwitte deken. Tijdens het ontbijt steekt dewind weer hard op en begint het opnieuwte sneeuwen. Dani’s woorden wordensneller werkelijkheid dan verwacht. Het isgeen weer om verder te wandelen. De enigeoptie is afdalen. Gelukkig is Andorrawel groot genoeg voor enorme temperatuurverschillen.Diezelfde avond zittenwe aan de andere kant van het land voorde hut Refugi Coma Obaga. In de zon,met een biertje. Het is niet de vraag óf wenog eens terugkomen voor de rest van deGRP, maar wanneer.Een vraag over dit artikel? Mail Petra strijdhorstvia pstrijdhorst@anwb.nlDani onze Andorese berggids ende ideale schoonzoon6 - 201195

Sorteny Natural Parc is een mooi gebiedvoor een dagwandelingAndoraZoom in op de route via de Google Map op www.oppad.nl96 6 - 2011

Dit moet je wetenGEBIED Andorra, een dwergstaatje in deoostelijke Pyreneeën ongeveer 2 keer zogroot als de gemeente Amsterdam.Slechts tien procent van het land is bebouwd,de overige negentig procent isnatuur. Het Vorstendom Andorra is hetlaatst overgebleven lid van de MarcaHispanica, een verbond van bufferstatenopgericht door Karel de Grote om deopmars van de islamitische Moren testuiten. Het landje is vooral afhankelijkvan toerisme (80% van het bbp) en zijnstatus als belastingparadijs.GEMAAKTE TOCHT Wij liepen drie dagenover de GRP, een trektocht die bijnaheel Andorra omsluit. De eerste dagover de GR11 naar Refugi de Riu delsOrris, om op dag twee via de GRP naarRefugi Pla de les Pedres te lopen en devolgende dag door naar Refugi de CabanaSorda. Op de vierde dag moesten weafdalen, omdat het onverwachts gingsneeuwen. Verder hebben we twee dagtochtengemaakt en zijn we een keerrechtstreeks naar Refugi de Coma Obaga(volgens onze gids de mooiste hut inAndorra!) gelopen om te overnachten.ZWAARTE Het terrein is pittig, omdat jevaak steil moet klimmen of afdalen. Jekunt het verder zo zwaar maken als jezelf wilt; dankzij de grote regelmaat aanhutten kun je de dagafstanden zo langof zo kort maken als je wilt. Daarnaastkun je regelmatig via een wandelpadafdalen naar de bewoonde wereld.Vroege sneeuw dwingttot vervroegde aftochtNAVIGATIE De GRP is gemarkeerd metgeel-witte strepen. Neem wel een kaart(bij voorkeur met ingetekende route),kompas en of gps mee, de markeringenzijn niet altijd even duidelijk. In Andorralopen nog twee LAW’s (de GR7 en deGR11) die worden aangegeven met detraditionele rood witte strepen.Dagwandelingen zijn niet uitgezet in hetterrein, wel ingetekend/uitgeschrevenop diverse kaarten/in gidsjes.BESTE TIJD In juni bloeien de rododendronsdie langs een deel van de routestaan en is het nog redelijk rustig. Inmei is het rustig, maar kan er nogsneeuw liggen. In juli en augustus zijnde temperaturen aangenaam, maar ishet druk (de berghutten kunnen vol zijn).Vanaf september wordt de kans opsneeuw groter.ER NAAR TOE Vliegtuig: Andorra heeftzelf geen vliegveld. De snelste en goedkoopsteoptie is om te vliegen op Barcelonaen daarvandaan een bus of huurautote nemen. Auto: Andorra stad ligt op1330 kilometer rijden van Utrecht vandaan.OV: neem vanuit Amsterdam deThalys naar Parijs (v.a. € 70 p.p.). Stapdaar over op de l’Hospitalet pres Andore(va. € 100 p.p.).OVERNACHTEN In Andorra liggen 29berghutten. Uitgezonderd de berghuttenvan Comapedrosa en Cortals de Sispony,die in de zomer bemand zijn enmaaltijden aanbieden, zijn alle huttenvrij toegankelijk en het hele jaar open.Vanaf 2500 meter hoogte mag je wildkamperen.In Andorra stad zijn genoeghotels in verschillende prijsklassen.ETEN, DRINKEN EN INKOPEN DOEN In deberghutten kun je geen eten kopen. Jebent dus volledig op jezelf aangewezen.De meeste dorpen liggen in het dal enniet langs de doorgaande wandelroutesdie grotendeels op hoogte blijven. InAndorra stad kun je goed inkopen doen.Er is zelfs een outdoorwinkel waar jegastankjes kunt kopen.KAARTEN EN GIDSEN De kaart Andorra,mapa excursionista carte de Randonnées,schaal 1:40.000, prijs € 14,90 isoverzichtelijk en compleet. Wandelrouteszoals de GRP staan erop ingetekend,net zoals alle berghutten. In Nederlandte koop bij reisboekwinkel, in Andorrabij diverse buitensportwinkels.oppad.nlinfo video kaart info video gps kaart foto6 - 201197