Reflectietool - Movisie

eflectietoolReflectietooleflectietoolReflectietooleflectietoolReflectietoolTest jezelf op professioneel ondersteunen

Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van DamEindredactie: afdeling communicatie MOVISIEVormgeving: Ontwerpburo Suggestie en IllusieDrukwerk: LibertasBestellen: www.movisie.nlDe reflectietool is een product dat ontwikkeld is binnen het project ProfessionaliteitVerankerd. Dit MOVISIE-project is een onderdeel van het VWS-programma Beter inMeedoen en ontwikkelt kenmerken voor de kwaliteit van de dienstverlening in deWmo. Het richt zich daarbij vooral op het vergroten en borgen van competenties vanberoepskrachten.Overname van informatie uit deze publicatie is toegestaan onder voorwaarde van debronvermelding: © MOVISIE, kennis en aanpak van sociale vraagstukken.Utrecht, 2013Deze publicatie is tot stand gekomen dankzij financiering van het ministerie van VWS.

ReflectietoolTest jezelf op professioneel ondersteunen

InleidingWerk ik eigenlijk wel volgens de uitgangspunten van deWet maatschappelijke ondersteuning en Welzijn NieuweStijl? Een vraag die veel welzijnsprofessionals zichzelf weleens stellen. Het is niet altijd eenvoudig om als professionalstil te staan bij wat je doet, hoe je het doet en of dit het gewensteresultaat oplevert. Deze reflectietool is ontwikkeldom hier achter te komen. In tien minuten tijd beantwoordje stellingen die te maken hebben met de vijf kwaliteitskenmerkenbinnen de maatschappelijke ondersteuning,waaronder het versterken van de eigen kracht van burgers.Het brengt je krachten en uitdagingen in kaart en daagt jeuit om in actie te komen.Deze reflectietool bouwt voort op de HandreikingMaatschappelijke Ondersteuning. Hierin staan de vijfbelangrijkste kwaliteitskenmerken voor professioneelhandelen in de Wmo en WNS vastgelegd. Met dezereflectietool doorloop je deze vijf kenmerken en ontdekje waar je als professional staat in jouw ontwikkeling.De tool is beslist geen beoordelingsinstrument. Het isalleen bedoeld als persoonlijk ontwikkelinstrument. Eenoverzicht van de beroepscompetenties voor sociaal werkerslees je in de brochure Competenties MaatschappelijkeOndersteuning. Te downloaden via www.movisie.nl/publicaties.Het invullen van de reflectietool kan ook onlineop www.wmoreflectietool.nl.De digitale versie biedt een extra mogelijkheid: 360°feedback. Collega’s vullen de reflectietool dan over jou in.Je krijgt vanuit verschillende kanten feedback op jouwprofessioneel handelen. Ook kun je met collega’s hetgesprek aangaan over je sterke punten en hoe je gaatwerken aan jouw uitdagingen.Reflectietool Professioneel Ondersteunen 3

Stap 1Invullen van de reflectietoolDe reflectietool behandelt vijf kwaliteitskenmerken dieelk vooraf worden toegelicht. Per kenmerk worden vijfstellingen gegeven. De stellingen geven de kern weervan het handelen binnen dat specifieke kenmerk. In destellingen wordt gesproken over ‘burgers’; hier wordenuiteenlopende individuen en groepen onder verstaan.Houd bij het invullen van de tool de groepen voor ogenwaar jij mee werkt.De stellingen beantwoord je met één vande volgende cijfers:1 = Hierop scoor ik zwak2 = Hierop scoor ik matig3 = Hierop scoor ik voldoende4 = Hierop scoor ik goed5 = Hierop scoor ik zeer goedx = Niet van toepassing/ weet ik niet4 Reflectietool Professioneel Ondersteunen

Op de vraag afAls professional weet je wat er speelt. Je bent aanwezig,toegankelijk en proactief. Je hebt inzicht in wat er speelt bijde burger en in de wijk. Je vangt signalen op en zorgt datburgers zich vrij en veilig voelen om hun verhaal te doen.Je pakt situaties op tijd aan en zoekt samen met burgersnaar oplossingen.StellingenScorezwakmatigvoldoendegoedzeer goedn.v.t./weet ik niet1. Ik ben zichtbaar aanwezig in de leefomgeving van burgers2. Ik ga naar burgers toe om hun daadwerkelijke vraag en behoefte teachterhalen3. Ik geef burgers de ruimte om hun verhaal te doen4. Ik ondersteun burgers bij het verhelderen van problemen, vragen,wensen en behoeften5. Ik motiveer burgers om actief mee te doen6 Reflectietool Professioneel Ondersteunen

Binden en verbindenJe ondersteunt de burger om de verantwoordelijkheid voorzichzelf, zijn naaste omgeving en zijn medeburgers vormte geven. Je zoekt verbinding met burgers, mantelzorgers,sociale netwerken, vrijwilligersinitiatieven en wijkverbanden.Je streeft naar afstemming tussen informele en formeleondersteuning waarbij deze elkaar aanvullen en versterken.StellingenScorezwakmatigvoldoendegoedzeer goedn.v.t./weet ik niet1. Ik inspireer burgers en hun netwerk om te zoeken naar eigen oplossingen2. Ik geef burgers verantwoordelijkheid en blijf op de achtergrond aanwezig3. Ik bekijk samen met burgers waar en hoe ze hun kwaliteiten kunneninzetten4. Ik stimuleer burgers om hun sociale netwerk te benutten, in stand tehouden en te vergroten5. Ik verbind individuele burgers en groepen burgers en zoek naargedeelde belangen en mogelijkheden tot samenwerkenReflectietool Professioneel Ondersteunen 7

Integraal werkenJe legt verbindingen met en tussen burgers, met andereprofessionals en diensten om passende ondersteuning terealiseren. De burger en zijn vragen staan centraal. Zijnproblemen kunnen meestal niet door één instelling of éénvoorziening worden opgelost. Je stemt af en werkt samenmet anderen.StellingenScorezwakmatigvoldoendegoedzeer goedn.v.t./weet ik niet1. Ik begeef me in de leef- en de systeemwereld van burgers2. Ik ben op de hoogte van de sociale kaart3. Ik stem af met andere professionals, vrijwilligers, mantelzorgers eninstellingen4. Ik maak optimaal gebruik van de deskundigheid van andere professionals5. Ik verstevig actief mijn netwerk met burgers, organisaties, verenigingen,ondernemers en beleidsmakers8 Reflectietool Professioneel Ondersteunen

Signaleren en agenderenAls professional sta je midden in de samenleving. Jesignaleert problemen en kansen met en van individuen engroepen, in wijken en buurten. Je handelt proactiefen onderneemt actie om knelpunten en mogelijkhedenonder de aandacht te brengen en er mee aan de slag te gaan.Je vertaalt individuele problemen naar een hoger plan.StellingenScorezwakmatigvoldoendegoedzeer goedn.v.t./weet ik niet1. Ik signaleer veranderingen in sociale verhoudingen tussen burgers enorganisaties2. Ik agendeer kansen, mogelijkheden en problemen3. Ik grijp zo nodig tijdig in en ondersteun burgers4. Ik stel mijn grenzen in het bieden van oplossingen en ondersteuning5. Ik ben op de hoogte van effectieve methoden en technieken en pasdeze toeReflectietool Professioneel Ondersteunen 9

Stap 2Benoem je krachten en uitdagingenNadat je alle stellingen hebt beantwoord, kun je zienop welke stellingen je hoog scoort. Hoe hoger je hebtgescoord, hoe beter jij al binnen dit kwaliteitskenmerkhandelt. Leid uit de score af waar jouw krachten liggen,maar ook welke punten nog uitdagingen voor je zijn.Loop je antwoorden nog eens na en schrijf opde rechterpagina vijf stellingen waar je hoog opscoort. Het is goed mogelijk dat op deze beschrevenwerkzaaamheden jouw expertise ligt. Het laat ook zienwaarop je collega’s kunt adviseren en ondersteunen.Bekijk ook de stellingen met de laagste score. Dezescore kan allerlei oorzaken hebben. Bijvoorbeeldgebrek aan ervaring. Of de werkzaamheden sluitenniet goed aan op jouw kwaliteiten. Noteer destellingen op pagina 12.10 Reflectietool Professioneel Ondersteunen

KrachtenIk scoor hoog op de volgende stellingen:12345Reflectietool Professioneel Ondersteunen 11

UitdagingenIk scoor laag op de volgende stellingen. Deze vormen een uitdaging voor mij:1234512 Reflectietool Professioneel Ondersteunen

Stap 3Actie!Jouw krachten en uitdagingen heb je nu in kaartgebracht. Tijd om ze om te zetten in ontwikkelpunten.Omschrijf je ontwikkelpunten zo concreet mogelijken bedenk manieren om hier aan te werken. Zorgervoor dat de ontwikkelpunten aansluiten bij jouwdagelijkse praktijk en dat je genoeg tijd hebt omermee aan de slag te gaan. Bedenk daarnaast goed wieen wat je nodig hebt om aan je ontwikkelpunten tewerken. Een aantal tips en een uitgewerkt voorbeeldstaan beschreven op pagina 14. Uit de praktijk blijktdat het delen van je ontwikkelpunten met anderenstimulerend werkt en leidt tot betere resultaten. Maakdaarom afspraken met collega’s of je leidinggevendeover wat je wilt leren, hoe je het gaat aanpakkenen wat jouw gewenste resultaat is, zodat je blijftreflecteren en je ontwikkelpunten eventueel bijstuurten/of verbeteracties inzet.Reflectietool Professioneel Ondersteunen 13

Tips voor het opstellen vanontwikkelpuntenStel vast wat je wilt bereiken. Wat zijn voor jou de belangrijkste doelen? Zet ze op een rij.Voorbeeld: je scoort zwak op de stelling ‘Ik ben zichtbaar aanwezig in de leefomgeving van burgers’.Een doel zou kunnen zijn: ik ga ervoor zorgen dat ik me vaker zichtbaar begeef op plekken waar burgers komen.Maak je doelen specifiek door ze te koppelen aan een concrete actie.Voorbeeld: ik ga een paar keer per week de wijk in en spreek burgers aan om te achterhalen hoe het met ze gaat enwat er in hun leven speelt.Als je weet wat je wilt, geef dan zo duidelijk mogelijk weer wat je minimaal bereikt wilt hebben.Voorbeeld: ik kan aantonen dat ik tenminste 2x per week aanwezig ben geweest in de leefomgeving vande burger en met tenminste 10 burgers heb gesproken.Ga bij jezelf na of je concrete doel uitvoerbaar en haalbaar is.Voorbeeld: ik bespreek met twee directe collega’s of mijn doel uitvoerbaar is en stel mijn doel zo nodig bij.Geef aan wanneer je jouw concrete doel bereikt wilt hebben.Voorbeeld: binnen nu en vier maanden heb ik mijn doel bereikt.14 Reflectietool Professioneel Ondersteunen

OntwikkelpuntenIk zet mijn uitdagingen om in de volgende doelstellingen:123Reflectietool Professioneel Ondersteunen 15

OntwikkelpuntenIk zet mijn uitdagingen om in de volgende doelstellingen:4516 Reflectietool Professioneel Ondersteunen

MOVISIE is hét landelijke kennisinstituut en adviesbureau voortoepasbare kennis, adviezen en oplossingen bij de aanpak vansociale vraagstukken op het terrein van welzijn, participatie,sociale zorg en sociale veiligheid. Onze activiteiten zijngeorganiseerd in vijf actuele programma’s: effectiviteit envakmanschap, participatie en actief burgerschap, socialezorg, huiselijk en seksueel geweld en gebiedsgericht werken.Onze ambitie is het realiseren van een krachtige samenlevingwaarin burgers zoveel mogelijk zelfredzaam kunnen zijn.

Werk ik eigenlijk wel volgens de uitgangspunten van de Wmo en WNS? Een vraagdie veel welzijnsprofessionals zichzelf wel eens stellen. Het is niet altijd eenvoudigom als professional stil te staan bij wat je doet, hoe je het doet en of dit hetgewenste resultaat oplevert. Deze reflectietool is ontwikkeld om hier achter tekomen. In tien minuten tijd beantwoord je stellingen die te maken hebben met devijf kwaliteitskenmerken binnen de maatschappelijke ondersteuning. Het brengt jekrachten en uitdagingen in kaart en daagt je uit om in actie te komen.Postbus 19129 * 3501 DC Utrecht * T 030 789 20 00 * F 030 789 21 11 * www.movisie.nl * info@movisie.nl