Download hier het boekje in PDF-vorm

45INHOUDS-OPGAVE5 Kerngegevens 6 Stand van zaken2012- aanbod- vraag- vertoners- makers- festivals- context14-15 Adressen 16 Websites 17 KCO verbindt,adviseerten realiseert12 Toekomst18 Bronnen foto’sKerngegevens 2011Aantal Filmhuizen in Overijssel 167 (NVB-leden)7 Kulturhus filmhuizen1 inpandig bij bioscoop1 Kulturhus bioscoopAantal Filmhuizen in Nederland110 (excl. Kulturhusen)Aantal bioscopen in Overijssel 9Totaal aantal Filmvertoners in Overijssel 25Aantal bioscopen in Nederland 145Aantal bezoekers in Overijssel 1.766.500Aantal bezoekers in Nederland 30.434.900Aantal filmhuisbezoekers in Overijssel 167.800Aantal filmhuisbezoekers in Nederland 1.976.000Filmhuisbezoek in Overijssel als totaalvan het filmbezoek in Overijssel 9,50%Filmhuisbezoek als totaal van hetfilmbezoek in Nederland 6,5%FILM DRAAGT BIJ AAN DECULTUUR EN HET WELZIJNVAN ONZE INWONERS.

8De vraagFilmbezoek concurreert met andere vormen van vrijetijdsbesteding. Toch is filmde best bezochte cultuuruiting buiten de deur. Van alle Nederlanders gaat eengroeiend deel, inmiddels 52%, naar de film en een groot deel daarvan gaatvaker.Ook als het om filmbezoek gaat is de ‘beleving’ erg belangrijk geworden.Het publiek van het filmhuis is een cultureel actieve consument, eenvergrijzende consument. En deze groep wordt steeds groter. Het bioscooppubliekdaarentegen blijft relatief jong alhoewel de groep jong volwassenenvan16 tot 23 jaar iets afneemt.De totaalbeleving is dus steeds belangrijker geworden. De kwaliteit van alleswat aan de beleving bijdraagt moet hoog zijn. Mensen willen elkaar ontmoetenin een omgeving die ‘the place to be’ is. Filmhuizen en tegenwoordig ookbioscopen spelen daar de laatste tien jaar op in. Dat vergt grote investeringen,organisatorische veranderingen en lef.Overijssel kent een sterke samenwerking in programmering van de drie grotefilmhuizen. De samenwerking wordt bevorderd door de aanwezigheid van eenplatform, het Overijssels Filmhuis Overleg (OFO), waarin groot en klein vertegenwoordigdzijn. Ook de Kulturhusvertoners die geen lid zijn van de NVBhebben hierin hun plaats. Kunst & Cultuur Overijssel is aanjager.De ondersteuningDe NVB moet haar aandacht verdelen tussen grote bioscoopconcernsen filmhuizen. De grote concerns genereren ruim 90% van de bezoekers ende omzet. De landelijke Associatie Nederlandse Filmtheaters (ANF) is in 2004opgegaan in de NVB. De consulent- en adviestaak van de ANF is toen ondergebrachtbij het Nederlands Fonds voor de Film (Filmfonds) en medio 2009overgebracht naar het nieuwe sectorinstituut voor de film Eye. De taak isdaar helaas nooit ingevuld. Landelijk is er sindsdien geen platform of ondersteuningspeciaal voor filmhuizen. Ook landelijke expertise over de kleinerefilmvertoner ontbreekt.Kunst & Cultuur Overijssel heeft een van de weinige expertisecentra op hetgebied van filmvertoning in Nederland. Dat is zeker nodig in een provinciewaar relatief veel kleine filmhuizen actief zijn!9De vertonerVertoning van kunstzinnige films is economischniet erg rendabel. Vanwege geringe overheidssubsidiesof het totaal ontbreken van subsidies zijnfilmhuizen meer en meer gedwongen marktgerichten dus consumentgericht te werken. Daarmeekomt de kunstzinnige film in een moeilijke positie.Gelukkig zijn de meeste filmhuizen echte cultureelondernemers. Zo is uitgebreide horeca bijnaaltijd een vast en gezichtsbepalend onderdeel vanhet filmhuis. In Overijssel is hier overigens mindersprake van en dat komt vooral door het ontbrekenvan eigen huisvesting. Terwijl de culturele wereldgevraagd en geacht wordt te professionaliserenwerken filmhuizen (noodgedwongen) veel metvrijwilligers. Dat staat soms haaks op de wens totprofessionalisering. Kleine vertoners zijn daardoorerg kwetsbaar.Om te voldoen aan de toenemende vraag zijnin Nederland de laatste vijf jaar ongeveerhonderd filmzalen bijgebouwd. Ook in Overijsselworden door filmhuizen en bioscopen voor 2012en later uitbreidingsplannen gemaakt.De samenwerkingAlle filmhuizen en bioscopen zijn tegenwoordigverenigd in de Nederlandse Vereniging vanBioscoopexploitanten (NVB). Daarnaast komteen groot deel van de vertoners samen in hetdigitaliseringsproject Cinema Digitaal, eensamenwerkingsverband om de Nederlandsebioscopen en filmhuizen te digitaliseren. Hierdoorvertonen medio 2012 alle Nederlandsebioscopen en filmhuizen digitaal. Deze wijzevan samenwerking en de schaal ervan is wereldwijduniek.

De makersOverijssel telt veel audio-visuele bedrijven.Hun werk varieert van reportages van bruiloftenen partijen tot serieuzer filmwerk. Zij producerenniet voor filmhuis- of bioscoopvertoning en hetverloop is hoog. Een aantal van deze bedrijven10richt zich op cultuureducatie. Individuele makerszijn niet georganiseerd op Overijssels niveau.Er is wel een platform dat makers en publieksamenbrengt: ‘Film Atelier Twente’.Festivals in OverijsselTerwijl Nederland overspoeld wordt met kleineen grote festivals is daar geen sprake van aande oostkant van de IJssel, ook niet in de restOost-Nederland. In Overijssel zijn momenteelgeen grote belangrijke filmfestivals. Het ‘BertHaanstra Festival’ in 2007 en ‘Filmspiegel’ in2010 waren de laatste. De meeste (kleine enlokale) festivals in Overijssel zijn ‘slapend’vanwege te weinig mankracht, gebrek aan financiënof veranderende publieksinteresse.IN OVERIJSSEL ZIJNMOMENTEEL GEENGROTE BELANGRIJKEFILMFESTIVALSBelangrijke festivals in NL• IFFR (International Film Festival Rotterdam).Jaarlijks internationaal topfestival op hetgebied van de onafhankelijke film. In basisinfrastructuurbij de rijksoverheid. Het grootstefestival. In 2011 kwamen 340.000 bezoekersin twaalf dagen.• IDFA (International Documentary FestivalAmsterdam). Jaarlijks internationaal topfestivalop het gebied van documentaire. In basisinfrastructuurbij de rijksoverheid. In 2011recordaantal bezoekers van 200.000 in twaalfdagen.• NFF (Nederlands Film Festival). Het jaarlijksefestival voor de Nederlandse film. Jaaroverzichten premières. Ook veel studentenfilms.In basisinfrastructuur bij de rijksoverheid.150.000 bezoekers in 2011 in tien dagen• HAFF (Holland Animatie Film Festival). Jaarlijksinternationaal animatiefestival in Utrecht.Hieronder ook veel studentenfilms en toegepasteanimatie. In vijf dagen, ongeveer20.000 bezoekers.De contextLandelijkHet btw-tarief voor filmvertoning blijft 6%.De toekomst voor de landelijke ‘regeling voor filmfestivals en filmtheaters’(jaarlijks totaal € 300.000) voor investeringen in filmhuizen en voor hetopzetten van festivals is niet zeker.Drie filmfestivals krijgen subsidie: IFFR, IDFA en NFF. Andere festivals,fondsen, filminstituut en opleidingen worden totaal of zwaar gekort.Ook stimuleringsregelingen voor filmproductie zijn of worden beëindigden dat terwijl de Nederlandse film zo succesvol is. Het gevolg zal zijn dater over enkele jaren waarschijnlijk minder Nederlandse films zullen zijn.Alle bioscopen en filmhuizen in Nederland blijven financieel investeren inde Nederlandse film door gezamenlijke afdracht van een percentage vande kaartverkoop.ProvinciaalOok de provincie Overijssel heeft geïnvesteerd in de digitalisering van defilmhuizen zodat deze culturele infrastructuur tot 2022 gewaarborgdblijft.In Overijssel is de regeling voor een bijdrage aan vrijwilligersorganisatiesper 2012 afgeschaft. Dit treft het Overijssels Filmhuis Overleg (OFO).De provincie investeert in Kulturhusen.GemeentelijkBijna alle Overijsselse gemeenten hebben eenmalig geïnvesteerd in dedigitalisering van de filmhuizen.In 2011 bezuinigt de helft van de Nederlandse gemeenten op cultuur.Tussen 2012-2016 is dat 70% van het totale subsidiebedrag.De meeste gemeenten waarderen het filmhuis, zien de meerwaarde,maar ondersteunen hen niet financieel.De kleine Overijsselse filmhuizen hebben geen eigen huisvesting envinden onderdak bij een schouwburg of Kulturhus. Bezuinigingen treffenindirect ook de kleinere vertoners.11

De toekomstHet aanbodDoor digitalisering gaat het aanbod veranderen,maar kernactiviteit blijft filmvertoning.Vanwege de unieke Nederlandse situatie, de12omslag die nog moet plaatsvinden, de complexiteiten de hoeveelheid spelers is het moeilijk tebepalen welke economische en inhoudelijkeverschuiving gaat optreden. Live evenementenop kunstgebied en sport doen hun intrede.Muziek, zowel populair als klassiek, theater,cabaret, dans of opera zijn steeds vaker te zienin het filmhuis. Digitaliseerders spreken daaromover content in plaats van over film. Filmhuis enbioscoop worden podia voor media. De hegemonievan het beeld, van de beeldmaatschappij,wordt explicieter en het publiek krijgt eenstem in het aanbod. ‘Film op aanvraag’ in hetfilmhuis wordt bijvoorbeeld nu ontwikkeld.De vertonersHet filmhuis is een podium én een bibliotheek én een curator én een winkelén een buurthuis én een horecagelegenheid. Het publiek bepaalt wat eenvertoner is.Het is belangrijk om verder in te zetten op de beleving. Juist nu: investerenin luxe, service en programma, in klantenbinding. Ook samenwerking wordtsteeds belangrijker.De filmhuizen in de grotere steden zien noodzaak om aan de toenemendevraag te voldoen. Zij maken plannen voor uitbreiding. De kleinere filmhuizenversterken hun relatie met hun natuurlijke (schouwburg) partner waarmeezij het gebouw delen. Zelfstandigheid is voor hen (voorlopig) geen optie.Met de nieuwe digitale faciliteiten en in samenwerking met de schouwburgenof theaters kan gewerkt worden aan de op elkaar afgestemdeprogrammering.De Kulturhusvertoners worden gewaardeerd binnen hun gemeente en goedbezocht. Toch komen vooral zij vanwege een kwetsbare organisatie ensterke afhankelijkheid van anderen, snel in de verdrukking. Ondanks datstijgt het aantal Kulturhusvertoners.13Het publiekFilmbezoek is betaalbaar in verhouding totander cultureel aanbod. Ouderen kunnen of willen‘s avonds minder weg, en zullen meer gebruikenmaken van matineevoorstellingen. Dit heeft invloedop de taak en het programma van het filmhuis.Trends zetten door: globalisering en tegelijkertijdregionalisering, individualisering en tegelijkertijdcollectieve beleving. Het publiek zoekt en vindtmeerdere zaken bij het filmhuis: cultuur, ontspanning,informatie, gezelschap, uitgaan. Filmkijkenen alles daaromheen is een actievere bezigheiddan meestal wordt aangenomen en draagt bijaan een goed leefklimaat en de aantrekkelijkheidvan de stad.FILM IS HET BREEDSTE,TOEGANKELIJKSTE ENBETAALBAARSTEPODIUMAANBOD.

14AlmeloFilmhuis Almelowww.filmhuisalmelo.nlinfo@filmhuisalmelo.nlBezoekadresTheater Hof 88Elisabethhof 47607 ZD AlmeloPostadresPostbus 3427600 AH AlmeloBorneFilmhuis Bornewww.kulturhusborne.nlfilmhuis@kulturhusborne.nlBezoek- en postadresKulturhus De Bijenkorft.a.v. Filmhuis BorneMarktstraat 237622 CP BorneDenekampFilmhuis Denekampinfo@kulturhusdenekamp.nlBezoek- en postadresOranjestraat 217591 GA DenekampKunst & Cultuur Overijssel (KCO)Afdeling Filmdsmits@kco.nlKamperstraat 11-138011 LJ ZwollePostbus 12298001BE ZwolleOverijssels Filmhuis Overlegp.a. KCODeventerFilmhuis De Keizerwww.filmhuisdekeizer.nlfilminfo@filmhuisdekeizer.nlBezoek- en postadresKeizerstraat 787411 HH DeventerEnschedeConcordia Filmwww.concordia.nlinfo@concordia.nlBezoekadresConcordia FilmOude Markt 157511 GA EnschedePostadresPostbus 4377500 AK EnschedeGoorFilmhuis Allemanwww.filmhuisalleman.nlfilmhuis@reggehof.nlBezoek- en postadresDe Höfte 57471 DK GoorHaaksbergenFilmhuis Haaksbergenwww.dekappen.nl of www.iemenschoer.nlinformatie@dekappen.nlBezoek- en postadresp.a. TEHA Theater De KappenSterrebosstraat 27481 DD HaaksbergenHardenbergFilmhuis Hardenbergwww.filmhuishardenberg.nlfilmhuishardenberg@live.nlBezoek- en postadresBadhuisplein 37772 XA HardenbergHengeloFilmhuis Hengelowww.filmhuishengelo.nlinfo@filmhuishengelo.nlBezoek- en postadresBeursstraat 447551 HV HengeloKampenFilmhuis Kampenwww.filmhuiskampen.nlinfo@filmhuiskampen.nlBezoekadresStadsgehoorzaal KampenBurgwal 848261 ES KampenNijverdalZinemawww.zinin.cominfo@zinin.comBezoek- en postadresHuis voor Cultuur en BestuurWillem Alexanderstraat 77442 MA NijverdalOldenzaalFilmhuis Oldenzaalwww.filmhuisoldenzaal.nlinfo@filmhuisoldenzaal.nlBezoekadresStadstheater De BondMolenstraat 257573 BJ OldenzaalOlstFilmhuis Olstwww.kulturhusolstwijhe.nlfilmhuisolst@home.nlBezoekadresHolstohusJan Schamhartstraat 58121 CM OlstRaalteFilmhuis Raaltewww.filmhuisraalte.comfilmhuisraalte@hotmail.comBezoekadresKulturhusPassage 48102 EW RaalteRossumFilmhuis Rossumwww.rossum-buitengewoon.nlinfo@rossum-buitengewoon.nlBezoekadresKulturhus Rabo de CoCeRThijplein 17596 KM RossumZwolleFilmtheater Fraterhuiswww.filmtheaterfraterhuis.nlinfo@filmtheaterfraterhuis.nlBezoekadresBlijmarkt 25, 8011 ND ZwollePostadresPostbus 15528001 BN Zwolle

WebsitesFestivals:• www.filmfestival.nl (NFF)• www.filmfestivalottedam.com (IFFR)• www.idfa.nl• www.haff.nl1617Informatie over films• www.imdb.com (International Movie Data Base, alle films, regisseurs,wel enigszins Amerikaans georiënteerd; veel trailers)• www.filmkrant.nl (voor de betere film)• www.cinema.nl (idem, iets breder)• www.filminnederland.nl (over film in Nederland)• www.beeldengeluid.nl (Beeld en Geluid is hét audiovisuele archief voor deNederlandse omroepen)Filmtechniek• www.cineserver.org (vooral voor digitalisering)• www.videma.nl (voor programmering door Kulturhusen)Voor koepelorganisaties• www.nvbinfocentrum.nl (Nederlandse Verenging van Biosoopexploitanten)• www.eye.nl (sectorinstituut voor de film; museum, educatie, vertoning,distributie en experimenteel en internationaal)• www.nfcstatistiek.nl (releaselijsten: wat komt er komend jaar in debioscoop en wanneer en gegevens over het verleden)• www.filmdistributeurs.nl (Nederlandse Vereniging van Filmdistributeurs)Meer informatie- Film in Overijssel, KCO, Zwolle 2010- Handreiking Filmtheaters en cultuurbeleid,Eye / IPO / VNG, Amsterdam 2010KCO verbindt, adviseert en realiseertWat kan KCO voor u betekenen?Wij, Kunst & Cultuur Overijssel, hebben alle kennis in huis op het gebied van filmvertoningin Nederland. Wij zijn de spin in het web die opkomt voor de belangenvan film in Overijssel. En dat is nodig in een provincie waar relatief veel kleinefilmhuizen actief zijn. Via ons kunnen zij zich landelijk laten horen en activiteitenafstemmen. Filmhuizen die, en de bezoekersaantallen geven dat aan, voorzien ineen belangrijke culturele en sociale behoefte. KCO ondersteunt deze filmhuizen.Wij bieden gemeenten en anderen expertise over wat film voor hen kan betekenenvoor allerlei beleidsterreinen. Van welzijn tot cultuur, van economie tot onderwijs.Ik wil adviesDat kan.. bij Dick Smits. Zijn nummer is 06-43271614, en e-mail: dsmits@kco.nl.Hij weet alles van film in Overijssel, in Nederland en in de rest van de wereld.Hij kent mensen en helpt graag met het leggen van verbindingen.Beide op te vragen bij Dick Smits.

Bronnen foto’scoverLa Mirada Invisible - Contactfilmbinnenkant cover, v.l.n.r., v.b.n.b.Once upon a time in Antatolia - ContactfilmWomen are heroes - Contactfilm1819Lena - BFDIl Grande Sogno - CinemienThe Grey - BFDThe First Grader - A-filmJane Eyre - A-filmThe Hunter - Contactfilm4-5 Jane Eyre - A-film6-7 Once upon a time in Antatolia - Contactfilm8-9 La Mirada Invisible - Contactfilm10 Omar m’a tuer - Cinemien11 The Hunter - Contactfilm12-13 Women are heroes - Contactfilm14-15 Il Grande Sogno - Cinemien16 Lena - BFD18 De Goede Dood - Wild Bunch

20Kunst & Cultuur Overijssel (KCO)bevordert en ondersteunt kunst encultuur in Overijssel met advies,informatie en deskundigheidsbevorderingvoor overheid,kunstmakers en culturele instellingen.www.kco.nlKunst & Cultuur Overijssel (KCO)Kamperstraat 11-138011 LJ Zwolle038 - 422 50 30@kcoverijssel