Met Andere Woorden - Alliade

Met Andere Woorden1 jaar Alliade> interviewJournalist en presentatorRia Bremer‘We consumerenzorg met te veelgemak’

interview Journalist en presentator Ria Bremer

‘We consumeren zorgmet teveel gemak’In twintig jaar ‘Vinger aan de pols’ maakte Ria Bremer (72)honderden reportages over de meest uiteenlopende medischeonderwerpen. Nieuwsgierigheid was haar grootste drijfveer.‘Overal zit een verhaal in en ook in de zorgsector wilde ikhaantje-de-voorste zijn. Dat medische wonderland bleekeen bron waar ik lange tijd uit kon putten. Als journalist enpresentator bewaarde ik beroepsmatig gepaste afstand, maarik heb veel persoonlijk leed gezien en gehoord. En als ik éénding heb geleerd, dan is het dat mensen de impact van ziekteen beperkingen pas begrijpen als ze het zelf meemaken.’Bremer benadrukt dat ze geen autoriteit of bestuurder is en zeker wat zorgbetreft de wijsheid niet in pacht heeft. ‘Maar net als iedereen heb ik wel eenmening over de zorg. En die is gebaseerd op wat ik als journalistiekeobservator al die jaren heb gezien en gehoord. Een heikel punt in deze tijdvind ik het gemak waarmee zorg wordt geconsumeerd. Daar zit naar mijnidee een belangrijke sleutel tot het beheersen van de zorgkosten.Mensen hebben geen flauw benul hoeveel geld met zorg is gemoeid.Het lijkt handig dat nota’s direct naar de verzekeraar worden gestuurd,maar daardoor beseft niemand welk prijskaartje er aan medische behandelingen,zorg en medicijnen hangt. Begrijp me goed, ik gun iedereen hulp alshet nodig is, maar enig verantwoordelijkheidsgevoel is op zijn plaats.Mijn idee is dat we met z’n allen wel heel gemakkelijk naar de huisartsgaan en te vaak onnodig gebruikmaken van pillen of behandelingen.’1 jaar Alliade

levensstijl is en toch beklijft het niet. Mijn indrukis dat mensen niet met de nadelige gevolgen vanongezond leven geconfronteerd willen worden.Ze moeten het eerst aan den lijve ondervinden,vrees ik, want pas als ze ziek worden, krijgt hungezondheid serieuze aandacht. Daarom vind ikde vettaks in Denemarken een interessanteontwikkeling, omdat het discussie oproept. Inhoeverre mag een overheid burgers afrekenenop ongezond eten of overmatig roken? Ik weethet niet, maar ik weet wel dat het belangrijk isom het bespreekbaar te maken, simpelweg omdathet mensen dwingt bewust na te denken. Dat isde enige manier waarop we misschien een beetjeinvloed kunnen uitoefenen op gezond gedrag.’Kwaliteit van levenAandacht voor gezondheid is volgens Bremernodig om welvaartszieken te verminderen, zodathet geld vooral kan worden besteed aan mensendie simpelweg door pech zijn behept met ernstigeaandoeningen of beperkingen. Want zij hebbenzorg echt keihard nodig. Bijna iedereen is bekendmet het aangrijpende en tegelijk inspirerendevoorbeeld van Sam Galesloot, één van de meestbijzondere verhalen die Bremer in haar carrièretrof. Sam werd geboren met een progressievespierziekte, was al op vijfjarige leeftijd blind endoof en zou gekluisterd raken aan een rolstoelen beademingsapparaat. Hij bleef veel langerleven dan iedereen had verwacht en dat riepdiscussie op. Want hoe zinvol is zo’n leven?Komt er een punt waarop je de stekker eruit trekten niet verder behandelt? En op welke grondendoe je dat? Maar Sam had een heldere boodschapte brengen: oordeel niet over de kwaliteitvan leven van een ander. Bremer maakte eenindrukwekkende documentaire over de levensloopvan Sam en schreef een boek over haarervaringen met deze bijzondere jongeman.‘Negentien jaar lang optrekken met je onderwerp,dat laat geen mens koud’, vertelt Bremer. ‘Hetheeft absoluut impact op mij gehad, maar veelmooier nog is de impact die het verhaal van Samop de kijkers had. Want als iemand heeft latenzien dat over kwaliteit van leven niet te oordelen is,dan was dat Sam. Ondanks zijn zware handicapsgaf hij zijn leven een dikke negen, want aan zijnintelligentie en levenslust mankeerde niets.Enorm inspirerend. Bovendien leert het voorbeeldvan Sam ons dat wij voor een ander niet kunnenbepalen of leven met ernstige beperkingen zinloosis. Ik ben blij dat ik heb kunnen bijdragen aan hetoverbrengen van zijn boodschap. Al had ik voorafnooit bedacht dat het zo zou lopen. Ook bij Samwas het verhaal mijn drijfveer. Daar zat geendiepere diepte achter, het was puur journalistiekenieuwsgierigheid. Tegelijk was ik mensgericht inmijn zoektocht naar verhalen en ondanks mijnzakelijke houding kwam de inhoud altijd bij mebinnen. Maar ik moest het naast me neer leggen,anders kon ik mijn werk niet doen. Zieke kinderenvond ik het meest lastig. Zo oneerlijk. Maar dantoch die kracht en dapperheid… ongelooflijkleerzaam.’1 jaar Alliade

interview Journalist en presentator Ria Bremer

Een weg vindenWat Bremer ook leerde van alle interviews is dathet accepteren van ziekte en beperkingen eenvoudigeris gezegd dan gedaan. ‘Het zal je tochmaar gebeuren. Het is prachtig als je kunt zeggendat je door ziekte bewuster in het leven staat ofdiepere contacten hebt met anderen, maarjongens, laten we niet wegvlakken wat een enormeimpact het op je leven heeft. Niemand kiest voorziekte en beperkingen. Ik heb grote bewonderingstel ik wel grenzen aan eventuele medischebehandelingen. Op een gegeven moment is hetmooi geweest. Ik hoop dat anderen me daarinrespecteren, want ik weet uit ervaring hoemoeilijk dat is. Mijn schoonmoeder heeft mijaltijd op het hart gedrukt ervoor te zorgen dat zijniet in leven zou worden gehouden door allerleiapparatuur. Een simpele belofte, dacht ik, totdatze opeens in coma aan de slangen lag. Dan geef‘We hebben het vaak over rechten, maar het is een plicht om zelfverantwoordelijkheid te nemen, bewuste keuzes te maken en ook nate denken over de gevolgen van die keuzes. Gezondheid is nietmaakbaar, maar we hebben wél invloed op de manier waarop weomgaan met levensstijl, ziekte, beperkingen en de kosten daarvan.’voor mensen die daar toch een weg in vinden.Volgens mij hebben gelovigen een streepje voor.Het geeft misschien houvast als je kunt denkendat God het zo bedoeld heeft en dat het vastergens toe dient. Want hoe moet je andersomgaan een met lijf dat niet goed meer werkt ofnooit meer beter wordt? Ik weet niet hoe ik zelfzou zijn, want ik heb altijd geluk gehad met mijngezondheid. Ik heb in driedubbel tempo geleefd,kansen gegrepen en ondanks de drukte volopgenoten van mijn leven. Ik ben er dankbaar voordat ik het allemaal kon doen en door mijn werkheb ik mijn gezondheid altijd op waarde wetente schatten.’‘Nog steeds ben ik blij dat ik zo fit in mijn velsteek en kan werken. Hoe het later zal gaan?Ik zit al in later. Als ik boven de tachtig kom, danje niet zomaar opdracht om de stekker eruit tetrekken. Ik had ‘het geluk’ dat de artsen geenmogelijkheden meer zagen en ook de behandelingwilden stoppen. Maar wat doe je als er nogwel andere opties worden voorgesteld? Ook hiergeldt dat veel mensen pas over zo’n situatienadenken als het ze overkomt en het danallemaal maar laten gebeuren. We hebben hetvaak over rechten, maar het is een plicht om zelfverantwoordelijkheid te nemen, bewuste keuzeste maken en ook na te denken over de gevolgenvan die keuzes. Gezondheid is niet maakbaar,maar we hebben wél invloed op de manier waaropwe omgaan met levensstijl, ziekte, beperkingenen de kosten daarvan. Als we het maarbespreekbaar maken.’1 jaar Alliade