Juf dat is mijn letter

Uitwerking van het jaarprogramma: activiteitensuggestiesrond beginnende geletterdheid’Voor u ligt deel 2 van ‘juf, dat is mijn letter’, een meesterstuk over beginnendegeletterdheid.Hierin zijn de uitwerkingen van de suggesties zoals in het schema van hetjaarprogramma opgenomen, uitgewerkt.In deel 1 heeft u kunnen lezen waarop de uitwerkingen van de suggesties die indit deel aan bod komen, gebaseerd zijn.Allereerst volgt het schema zoals dat ook in deel 1 opgenomen is, daarna volgende uitwerkingen hiervan.paginaSchematische weergave jaarprogramma 2Thema's die aan bod komen:- Weer naar school/ kennismaken / nieuw op school 5- Kinderboekenweek 9- Herfst 14- Sinterklaas 17- Kerst 24- Winter 31- Carnaval 36- Voorjaar/lente 40- Pasen 48- Vakantie / op reis 51Extra thema's:- Heksen 57- Post 61Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 1

Augustus/septemberWeer naar school /kennismaken/nieuw op school(p. 5)Klassendagboek,nieuwsbord,vertelkoffer,verteltafel kunnengeïntroduceerdworden. (zie deel 1meesterstukbeginnendegeletterdheid)Echte huishoek‘zo is het bij mijthuis’.Teksten over hetkind zelf, kunnengebundeldworden in een‘dit-ben-ik’-boek.M.b.v.pictogrammendagprogrammaweergeven.OktoberKinderboekenweek(p. 9)BoekenwinkelBibliotheekMaak-een-boekhoek.Zelfverhalen maken.Bezoekbrengen aanbibliotheek.Auteur /illustratoruitnodigen.Zelfmeegebrachteboekenbekronen.NovemberHerfst(p. 14)Lettermuur kangeïntroduceerdworden.(zie deel 1meesterstukbeginnendegeletterdheid)GeenTeksten voor bijherfsttafel maken,stempelen metnatuurlijkematerialen.Herhaald(schrijf)motief inspinnenweb.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 2

DecemberSinterklaas(p.17)Stal van AmericoWerkkamer vande SintSpeelgoedwinkelVerlanglijstjesGedichtjesmakenBrief aanSinterklaasLetters vanbrooddeegInpakpapiermaken metherhaald(schrijf)motief.Kerst(p.24)Stal vanrendierenWerkkamer vande kerstmanBrief aanKerstmanMaken vanKerstkaartenDecoratie opkerstbal d.m.v.herhaalde(schrijf)motief.RestaurantKerstmenuPostkantoorKerstwensJanuariWinter(p. 31)IJsbaan met‘koek en zopie’.Schaatsroutemaken.Uitnodigingen,pamfletten,naambordjesvoor alternatieveelfstedentocht.Herhaald(schrijf)motief inwanten/truilaten tekenen/borduren.FebruariCarnaval(p. 36)FeestwinkelPamfletten voorcarnavalsoptocht(uitgerolde)serpentines enconfettinamaken(schrijfpatroon).MaartVoorjaar/lente(p. 40)Kinderboerderij/dierentuinRoutekaart voordierentuin/Kinderboerderij.Reclamemateriaalvoor dierentuin/kinderboerderij.Groeiprocestuinkers / anderplantje volgenen noteren.Informatiebordjesover de dieren.BloemenwinkelInformatiebordjesover de bloemen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 3

AprilPasen(p. 48)Werkkamer enwinkel van depaashaas.Geen(Schrijf)motiefals decoratie oppaasei.Mei/juniVakantie / op reis(p. 51)ReisbureauCamping metreceptieReisfolder/gidsmaken.Reisdocumentenmaken zoalskofferlabel/ticket.Vakantiekaartjemaken.GeenCamping metcampingwinkelLijstje van watmee moet opvakantie maken.XXExtraXXHeksen(p. 57)(Werk)kamervoor heksenSpreukennoteren.Recepten voortoverdrankjes/brouwselsnoteren.Vleermuistekenen/uitknippen metschrijfpatroonalsuitgangspuntvoor vleugels.XXExtraXXPost(p. 61)PostkantoorBrieven/enveloppen/kaarten maken.Postpapiermaken metherhaald(schrijf)motiefals versiering.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 4

Weer naar school / kennismaken/ nieuw op schoolSuggesties voor de huishoekEchte huishoek.• ContextDe kinderen gaan weer naar school en maken ook kennis met nieuweleerlingen. Door een echte huishoek te gebruiken kunnen er rollenspelengespeeld worden die de eigen thuissituatie van de kinderen verduidelijkt.Kinderen ervaren zo hoe het er bij hen zelf en anderen aan toe gaat. In dehoek kunnen kinderen dus hun eigen of een verzonnen thuissituatie naspelen.• Inrichting/benodigdheden:als een huiskamer met keuken:- meubilair zoals stoelen, tafel, bankje, eventueel bed;- decoratie zoals tafelkleed, gordijntjes, bloemen in een vaas;- keukentje met benodigdheden (pannen, bestek, borden, potjes enverpakkingen met opschriften e.d.);- boeken in een boekenkastje, diverse genres zoals kookboeken,voorleesboeken, informatieve boeken;- tijdschriften en kranten in een lectuurmand;- telefoonboek, gouden gids;- telefoon;- papier, briefjes, lijstjes;- schrijfbenodigdheden zoals potloden, pennen, papier;- memobord;- televisie / radio;- televisiegids;- reclamefolders.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- boodschappenlijstjes maken aan de hand van reclamefolders,‘inventariseren van de voorraden’, wensen van medebewoners, n.a.v.een recept uit een kookboek of een televisieprogramma;- boekjes (voor)lezen en over communiceren;- tijdschriften, kranten, televisiegids, reclamefolders lezen en overcommuniceren;- memo schrijven aan medebewoners;- schrijven voor hun (school)werk;- telefoongids, gouden gids raadplegen;- gemaakte afspraken noteren.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 5

Weer naar school kennismaken/ nieuw op schoolSuggesties voor de schrijftafelTekst over jezelf maken• ContextDoor kinderen wat over zichzelf te laten maken, leren anderen hen ookkennen. Dit kan door het kind zelf te laten kiezen wat hij over zichzelf maakt(bijv. bij de jongste kleuters) of door punten vast te leggen op een blad dat zijin kunnen vullen (bijv. bij de wat oudere kleuters). De bladen kunnenverzameld worden in een map en een plaatsje krijgen in de boekenhoek. Laatjongste kleuters geholpen worden door oudere kleuters en houd er rekeningmee dat niet alle onderdelen juist ingevuld hoeven te worden (zoals lengte).Het gaat erom dat het kind zelf zijn interpretaties vastlegt.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- papier waarop zij dit kunnen maken. Op een vooropgezet formulierkunnen de volgende onderdelen aan bod komen: naam; tekening van het kind zelf; jongen/meisje; vingerafdruk m.b.v. stempelinkt; kleur ogen; kleur haar (eventueel plukje haar op laten plakken); lengte; lievelingsdier/kleur/speelgoed/spel/bezigheid/eten laten tekenen; zelf meegebrachte foto’s op laten plakken en voorzien vancommentaar.Om duidelijkheid te bieden wat er bedoeld wordt, zodat de kinderen hetzelfstandig kunnen maken, is het verstandig gebruik te maken van eenvoorbeeld (bijv. één van de leerkracht zelf) en pictogrammen. Pas ookvariatie toe door bij het ene onderdeel ruimte te bieden voor eentekening, een ander onderdeel letters schrijven (eigen naam), weer ietsanders omcirkelen (bijv. pictogram jongen of meisje).• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven van de eigen naam;- rolmaat aflezen bij elkaar;- vastleggen van persoonlijke kenmerken en hierover communiceren;- hanteren van schrijfgerei zoals inkt, potlood, pen;- eigen en andermans notities en uitspraken terug lezen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 6

Overige suggestiesWeer naar school / kennismaken/ nieuw op school• Met behulp van pictogrammen, het dagprogramma van het kind zelf of deschooldag, op laten stellen. Het kind kan zelf pictogram’s maken en/of door deleerkracht aangereikte pictogrammen gebruiken. Biedt een duidelijke opdrachtaan waarbij goed te zien is welk deel van een dag bedoeld wordt (bijv. m.b.v.zon en maan, klokje).Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 7

Weer naar school / kennismaken/ nieuw op schoolAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Vriens, J. (2002). Lieve, dikke juffrouw Jans. Houten: Van Holkema enWarendorf.Voorleesboek over de belevenissen van juffrouw Jans en haar klas vol kleuters.Vanaf 4 jaar.Slee, C. (2002). De kleuters van de Grote beer. Amsterdam: Prometheus.Voorleesboek over de belevenissen van kleuters in groep 1 en later in groep 2van de basisschool. Vanaf 4 jaar.Baseler, M. (2003). Naar school! Vianen: The House of books.Informatie met tips voor als je voor het eerst naar school gaat. Vanaf 3 jaar.Steur, J. (1984) Naar school. Deltas.Een peuter laat zien wat je kunt verwachten als je voor het eerst naar schoolgaat. Vanaf 3 jaar.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 8

ThemaKinderboekenweekSuggesties voor de huishoekBoekenwinkel• ContextDe kinderboekenweek heeft ieder jaar weer een ander thema, in dit verslagkan dus niet op het thema ingespeeld worden. Maar uiteraard draait hettijdens de kinderboekenweek vooral om boeken. Zo is er hetboekenweekgeschenk dat je krijgt als je tijdens de boekenweek een boekkoopt, worden boeken bekroond met griffels, penselen.In een boekenwinkel kan tijdens de kinderboekenweek deze extra festiviteitenbenadrukt worden. Kinderen kunnen kennis maken met verschillende soortenboeken en spelen alsof zij in de winkel werken, iets kopen of alsschrijver/illustrator boeken signeren.• Inrichting/benodigdheden:- boekenkasten met boeken van verschillende niveaus, genres,afmetingen, vorm e.d.;- een etalage, presentatietafel met bekroonde boeken/ boeken rond hetthema van de kinderboekenweek;- tafeltje en stoelen waar men boeken kan lezen;- folders, reclame, brochures over boeken (zoals boekenmolen,verkrijgbaar in boekenhandel en bibliotheek);- tijdschriften en kranten;- kassa;- geld, bankpasjes;- portemonnees, tassen;- etiketten, stickers, kaartjes om boeken mee (aan) te prijzen.- schrijfgerei zoals pennen, potloden, papier, lijstjes zowel bij de kassaals in een kast ter verkoop;- tafel waarop artikelen ingepakt kunnen worden, inpakpapier, plakband,schaar;- tasjes.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- boeken kunnen gesorteerd worden, kind verkend verschillendekenmerken van boeken;- lijstje maken van boeken die het kind wil kopen, besteld moetenworden, verouderd zijn en weg kunnen;- boeken, reclame, folders, brochures, tijdschriften, kranten(voor)lezen/bekijken en over communiceren;- memo schrijven aan medewerkers van de winkel;- reclamebordjes en prijskaartjes maken en lezen;- bord met openingstijden maken;Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 9

Bibliotheek.- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- uithangbord met naam van de winkel maken;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen;- bestellingen noteren en bestellen via telefoon;- gemaakte afspraken noteren;- als schrijver/illustrator zijnde over boeken communiceren en ‘signeren’.• ContextDe bibliotheek is bij uitstek de plek waar het kind met boeken in aanrakingkomt. Het kind kan een bezoeker of medewerker spelen en via diverserolspelen boeken leren kennen en gebruiken. Veel van deze rolspelen komenovereen met die als in de boekenwinkel, alleen ligt het accent nu meer op hetboeken lenen i.p.v. kopen. Echter ook in een bibliotheek kunnen vaak(afgeschreven) boeken gekocht worden en moet men soms leengeld betalen.Ook is er in een bibliotheek meer gelegenheid om een boek te lezen.• Inrichting/benodigdheden:zelfde als boekenwinkel met als aanvulling:- kussens, meer ruimte om lekker te lezen;- computer;- bibliotheekpasjes.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- boeken kunnen gesorteerd worden, het kind verkend verschillendekenmerken van boeken;- lijstje maken van boeken die het kind wil lenen, uitgeleend zijn, besteldof gereserveerd moeten worden, verouderd zijn en weg kunnen;- computer gebruiken om dergelijke lijstjes te maken;- boeken, reclame, folders, brochures, tijdschriften, kranten(voor)lezen/bekijken en over communiceren;- memo schrijven aan medewerkers van de bibliotheek;- promotieteksten en tariefkaartjes maken en lezen;- uithangbord met naam van de bibliotheek maken;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- strookje met uitleendatum maken en lezen;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen;- bestellingen noteren en bestellen via telefoon;- gemaakte afspraken noteren;- als schrijver/illustrator zijnde over boeken communiceren en ‘signeren’.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 10

Suggesties voor de schrijftafelKinderboekenweekMaak een boek hoek• ContextIn een maak-een-boek-hoek maken kinderen boeken over onderwerpen die zijzelf kiezen of aangereikt zijn door de leerkracht. Tijdens de kinderboekenweekzou dat het thema van de boekenweek van dat jaar kunnen zijn.De kinderen leren omgaan met de regels van geschreven en gedrukte taal.Door in de hoek verschillende boeken neer te leggen ontdekken kinderenweer nieuwe dingen die zij kunnen overnemen in hun zelfgemaakte boekje.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- een opbergsysteem voor de gemaakte boekjes, bijv. een rek of eenkastje;- voorbeelden van verschillende boeken;- lege of gedeeltelijk bedrukte boekjes (halfproducten);- rijglinten;- (kleur)potloden, viltstiften, krijt, verf;- een stempeldoos en stempelkussens;- bijzondere pennen zoals gekleurde en glitterpennen;- reclamefolders, kranten, tijdschriften om afbeeldingen uit te knippen.Voor de bladzijden en het kaft verschillende soorten papier zoals:- wit papier;- lijntjes papier;- ruitjespapier;- gekleurd papier;- cadeaupapier.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven en lezen van eigen en andermans naam;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- boeken, folders, tijdschriften bekijken, tekst lezen en overcommuniceren;- voorbeelden bekijken, tekst lezen en over communiceren;- informatie en tekst ordenen (bijv eerst de titel van het boek dan denaam van de schrijver etc.).Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 11

Overige suggestiesKinderboekenweek• Bezoek brengen aan bibliotheek. Vaak werkt de plaatselijke bibliotheek daargraag aan mee en stellen zij een speciaal programma voor de klas op.• Schrijver/illustrator in de klas. Sommige bibliotheken willen hier graag inbemiddelen. De gast kan vertellen over zijn beroep, zijn boeken en voorlezenuit eigen werk.• Kinderen laten communiceren over hun favoriete boek. Zij kunnen dezemeenemen waarna in de klas m.b.v. door de leerkracht gemaakte formuliertjesdoor de kinderen aangegeven wordt welke drie boeken volgens hen een prijswinnen. Boeken kunnen een letter of kleur krijgen die de kinderen dan in huntop 3 vermelden. De winnende boeken krijgen een speciaal plekje in de klas.Een soort kleinschalige uitwerking van de kinderboekenjury dus.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 12

KinderboekenweekAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Bekroonde boeken 2003: Haeringen, A, van. (2002). Het begin van de zee. Amsterdam: Leopold.Prentenboek. Kofi wil de zee schilderen, maar weet niet waar hij moet beginnen.Daarom is hij op zoek naar het begin van de zee. Vanaf 4 jaar. Zilveren Griffel. Cneut, C. (2002). Het ongelooflijke liefdesverhaal van de heer Morf.,Wielsbeke:De eenhoorn.Prentenboek. De circushond voelt zich eenzaam en gaat op zoek naar de wareliefde, die hij veel dichter bij huis vindt dan hij dacht. Vanaf 5 jaar. ZilverenPenseel. Crowther, K. (2002). In het pikkedonker. Amsterdam: Querido.Prentenboek. Kikkertje Jeroen is bang in het donker. Hij durft niet te gaanslapen totdat zijn vader laat zien waar de geluiden die hij hoort vandaan komen.Vanaf 3 jaar. Zilveren Penseel. Daele, H., van. (2002). Djuk, het kolenpaard van fort Lapijn Tielt: Lannoo.Voorleesboek, een kolenpaard heeft het de hele week druk met het sjouwenvan kolen maar op zaterdag is het feest. Dan haalt zijn baas het geld bij zijnklanten op. Vanaf 6 jaar. Vlag & Wimpel van de Penseeljury. Oudheusden, P., van. (2002). Ik verveel me nooit. Wielsbeke: De eenhoorn.Prentenboek. Een meisje verveelt zich nooit omdat ze in haar fantasie van allesbeleeft. Vanaf 3 jaar. Vlag & Wimpel van de Penseeljury.Bekroonde boeken 2002: Heede, S., van den. (2001). Opgestaan is plaats vergaan. Tielt: Lannoo.Prentenboek. Seppe woont met zijn ouders in een huis op een heuvel dat wordtgekraakt door mevrouw de Kraker. Hoe krijgen ze haar er weer uit? Vanaf 5jaar. Zilveren Griffel. Veldkamp, T. (2001). De lievelingstrui. Rotterdam: Lemniscaat.Prentenboek. Biggetje wil heel groot worden. Hij kan zijn trui al zelf aantrekkenmaar op een dag past hij er niet meer in. Vanaf 4 jaar. Vlag & Wimpel van deGriffeljury. Reek, H., van. (2001). Bokje. Amsterdam: Querido.Verhalen rondom het meisje Bokje en haar vriendin Li. Vanaf 5 jaar. ZilverenPenseel. Posthuma, P. (2001). Rintje. Rotterdam: Lemniscaat.Prentenboek. Een hondje is niet alleen zijn bot maar ook zijn reukvermogenkwijt. Hij gaat daarom met mama naar de dokter. Vanaf 4 jaar. Vlag & Wimpelvan de Penseeljury.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 13

Suggesties voor de schrijftafelHerfstTeksten bij herfsttafel• ContextIn veel klassen wordt ten tijde van de herfst een herfsttafel gemaakt metdaarop materialen als kastanjes, eikels, (plaatjes van) spinnen, bladeren e.d.Kinderen kunnen hier zelf teksten bij maken door bijv. tekeningen van hetmateriaal in een ander seizoen te tekenen, voorwerpen te tekenen die iets temaken hebben met de tentoongestelde spullen (bijv. een web bij een spin, eeneekhoorn bij beukennootjes) en namen van voorwerpen te stempelen. Dekinderen die daar aan toe zijn, kunnen dit uitbreiden door langere teksten (na)te stempelen of schrijven. De resultaten krijgen een plekje bij de hersfttafel.Ook kunnen kinderen stempelen met natuurlijke materialen zoals bladeren,doorgesneden kastanjes. Hun werk kan eventueel voorzien worden vancommentaar en gestempelde of geschreven namen van de gebruiktevoorwerpen.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- diverse informatie over de tentoongestelde en andere typischeherfstdingen bijv. een kinderencyclopedie;- diverse natuurlijke materialen om mee te stempelen zoals verschillendebladeren, (doorgesneden) kastanjes, paddestoelen (let op giftigheid),eikels e.d.;- verf op schoteltjes en verfschort.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- stempelen met diverse materialen;- teksten lezen en bekijken;- teksten maken door te tekenen, schrijven, stempelen;- eigen en andermans teksten teruglezen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 14

Overige suggestiesHerfst• Maken van een spinnenweb is een vorm van schrijfpatronen maken. Het kindkan verf, potlood, pen, wasco of krijt gebruiken.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 15

HerfstAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Bijlsma, I. (2003). Bobbie naar het bos. Alkmaar: Kluitman.Prentenboek op rijm. Beertje Bob gaat met zijn moeder naar het herfstbos.Vanaf 3 jaar.Root, P. (2002). Wat nu Olivier? Rotterdam: Lemniscaat.Prentenboek. Beertje Olivier verdwaalt als hij in het bos een geel herfstbladachterna rent. Vanaf 3 jaar.Schmitz, D. (1991). Het blad. Antwerpen: De Vries-Brouwers.Prentenboek. Meneer Meulenaar wil alles netjes hebben in zijn tuin voor deherfst, maar dat ene blad blijft maar steeds aan de boom zitten. Vanaf 5 jaar.Daniels, G. (1999). Stekels in de stad. Antwerpen: De Vries- Brouwers.Prentenboek. Bram de egel rolt tijdens een wandeling van een helling en komtin de stad terecht. Vanaf 4 jaar.Beskow, E. (2002). Kleine Koen in de tuin. Zeist: Cristofoor.Prentenboek. Koen speelt in de tuin met zijn bal en ontdekt allerlei planten enbloemen in de herfsttuin. Vanaf 4 jaar.Slee, C. (1992). Rood met witte stippen. Amsterdam: Prometheuskinderboeken.Voorleesverhalen over Iris en Michiel in de herfst. Vanaf 5 jaarNoort, S., van. (2003). In de blaadjes schoppen. Tilburg: Zwijssen.Voorleesboek over Nikkie en Rajiv die allerlei avonturen beleven in de herfst.Vanaf 4 jaar.Rius, M. (2001). Herfst. Averbode.Informatief prentenboek. Twee kinderen laten de aspecten van de herfst zien.Bevat informatie en tekst voor de begeleiders. Vanaf 4 jaar.Kuiper, N. (1997). Het herfstwoordenboek. Amsterdam: Piramide.Prentenboek waarin allerlei moeilijke woorden aan de hand van kortebelevenissen van Sofie en Maarten worden uitgelegd. Vanaf 4 jaar.Neumeier, M. (1998). Egels in de tuin. Baarn: Trion natuur.Informatief boek over de leefwijze van egels.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 16

ThemaSinterklaasSuggesties voor de huishoekStal van Americo (paard van Sinterklaas)• ContextIn de stal van Americo kunnen kinderen het trouwe beestje en eventueel ookde hulppaarden verzorgen.• Inrichting/benodigdheden:- paard (tip; makkelijk te maken van kleine tafel met kleed als lijf, doosals hoofd);- hooi, stro, bix, wortels, suikerklontjes, appels om het paard mee tevoeren;- emmers, voederbakken;- stoffer en blik, bezem;- attributen als borstel om te roskammen, paardenleisel, zadel e.d.;- paardenvijgen van papier-maché;- Sint- en Pietkleding;- schrijfgerei zoals pen, lijstjes;- groot vel karton/boek waarin genoteerd kan worden wat het paard diedag gegeten heeft of te eten zouden moeten krijgen;- Hek/afbakening zodat het paard niet weg kan lopen.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- in het boek of in een zelf ontworpen schema noteren wat het paard teeten heeft gekregen of te eten zou moeten krijgen. Dit kan d.m.v.pictogrammen, tekeningen, geschreven woorden en cijfers;- memo voor de andere medewerkers maken;- boodschappenlijstjes maken aan de hand, van inventarisatie van devoedselvoorraden;- etiketten maken met daarop soort voedsel voor de emmers, zakken,voederbakken en deze lezen;- bord met de naam van de stal;- routelijstjes maken van waar de Sint met het paard die avond heenmoet.Werkkamer van Sinterklaas en zijn pieten• ContextIn de werkkamer kunnen de kinderen het werk uitvoeren waar Sint en pietmee te maken krijgen. Een heel mooie gelegenheid voor het schrijven enlezen van diverse dingen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 17

• Inrichting/benodigdheden:- mooie stoel voor de Sint;- werktafel/bureau voor de Sint;- werktafel voor de pieten;- het grote boek;- schrijfgerei zoals pen, potlood, papier, lijstjes;- brievenbus;- telefoon, telefoonboek;- inpakpapier, plakband, schaar;- spulletjes om in te pakken;- juten zakken;- folders van speelgoedwinkel, andere winkels;- landkaart/wereldbol;- Sint- en Pietkleding.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- in het grote boek/ op lijstjes lezen en noteren wat de kinderen voorcadeaus wensen en krijgen, en hoe zij zich gedragen hebben;- boodschappenlijstjes maken aan de hand van verlanglijstjes, groteboek, inventariseren van de speelgoedvoorraden, wensen van Sint enpieten, n.a.v. bekijken van een reclamefolder;- bestellingen noteren en doorbellen;- afspraken noteren;- telefoongids, gouden gids raadplegen;- lijstjes voorlezen en over communiceren;- reclamefolders lezen en over communiceren;- memo schrijven aan Sint/pieten;- routebeschrijving maken, lezen en over communiceren;- hierbij landkaart/wereldbol raadplegen.Speelgoedwinkel• ContextErvan uitgaande dat de Sint de cadeaus in de speelgoedwinkel koopt, kandeze hoek ook gebruikt worden. Kinderen kunnen er ook rondneuzen om zoop ideeën voor een verlanglijstje te komen of om zelf cadeautjes te kopen.• Inrichting/benodigdheden:- kasten met verschillende soorten speelgoed;- een etalage, presentatietafel met populair speelgoed of speelgoed datin de reclame is;- reclamefolders, brochures over speelgoed;- kassa;- geld, bankpasjes;- portemonnees, tassen;- etiketten, stickers, kaartjes om producten mee (aan) te prijzen;- schrijfgerei zoals pennen, potloden, papier, lijstjes zowel bij de kassaals in een kast ter verkoop;Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 18

- Sint- en Pietkleding;- het grote boek van de Sint die hij bij het winkelen mee kan nemen;- tafel waarop artikelen ingepakt kunnen worden, inpakpapier, plakband,schaar;- tasjes.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- lijstje maken en lezen van speelgoed dat het kind wil kopen, cadeau wilkrijgen, besteld moet worden, verouderd is en weg kan;- in het grote boek lezen;- boeken, reclame, folders, brochures, tijdschriften, kranten(voor)lezen/bekijken en over communiceren;- memo schrijven aan medewerkers van de winkel;- reclamebordjes en prijskaartjes maken en lezen;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- uithangbord met naam van de winkel maken;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen;- bestellingen noteren en bestellen via telefoon;- gemaakte afspraken noteren.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 19

Suggesties voor de schrijftafelVerlanglijstjesSinterklaas• ContextKinderen maken verlanglijstjes voor Sinterklaas. De lijstjes kunnen, voorzienvan naam, in het grote boek van Sinterklaas (dat in de huishoek gelegd kanworden) verzameld worden. Hierdoor kunnen de lijstjes echt gebruikt wordenin een rollenspel rond Sint en piet.Kinderen kunnen de lijstjes op verschillende manieren maken. Zo kunnen zijtekeningen maken, plaatjes uitknippen en deze al dan niet voorzien vangeschreven, gestempelde of uitgeknipte tekst.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- diverse reclamefolders (vooral boekjes van speelgoedwinkels zijn goedbruikbaar);- schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven van de eigen naam;- wensen voor cadeaus op een lijstje weergeven;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- (reclame)folders bekijken, tekst lezen en over communiceren;- gebruik maken van de indeling van de folders (zoeken bij het juistegedeelte in de folder voor bijv. specifiek computerspel).Gedichtjes maken• ContextKinderen maken gedichtjes voor henzelf, de Sint, een vriendje of vriendinnetje,familielid of iemand anders. Het dichten is een schrijfvorm die veel gebruiktword in teksten aan en van Sinterklaas. Echt dichten is natuurlijk wel moeilijkvoor kinderen. Het kan makkelijker gemaakt worden als de kinderen eenaantal voorbeelden ter beschikking hebben. Voorbeelden van complete(makkelijke) gedichtjes, voorbeelden van (bekende, makkelijke) woorden dieop elkaar rijmen zoals Sint - kind. Maak bij deze voorbeelden ook gebruik vanpictogrammen. Het kind kan gedichtjes nastempelen of schrijven, zijnbedoelingen tekenen, gedeeltelijke stukken tekst (na) schrijven of stempelenen andere delen tekenen of gebruik maken van de pictogram’s en/ofuitgeknipte plaatjes van bijv. de Sint, speelgoed.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 20

• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- diverse voorbeelden van gedichtjes en rijmwoorden, voorzien vanpictogrammen;- diverse reclamefolders (vooral boekjes van speelgoedwinkels zijn goedbruikbaar);- Schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- (meer) bewustwording van rijmende woorden;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- schrijven van de eigen naam;- gedichtjes en (reclame)folders bekijken, tekst lezen en overcommuniceren;- gebruik maken van de indeling van de folders (zoeken bij het juistegedeelte in de folder voor bijv. specifiek computerspel).Brief aan Sinterklaas• ContextKinderen kunnen een brief aan Sinterklaas maken. Hierin kunnen ze allerleidingen vermelden zoals wat hen bezighoudt, wat ze graag cadeau willen (lijktdan vooral op een verlanglijstje), vragen die ze aan de Sint hebben etc. Netals bij de verlanglijstjes en gedichten kunnen afbeeldingen, teksten enpictogrammen op diverse manieren gecombineerd worden.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- diverse reclamefolders, vooral boekjes van speelgoedwinkels zijn goedbruikbaar;- Schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven van de eigen naam;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- (reclame)folders bekijken, tekst lezen en over communiceren;- gebruik maken van de indeling van de folders (zoeken bij het juistegedeelte in de folder voor bijv. specifiek computerspel).Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 21

SinterklaasOverige suggesties• Banket- en chocoladeletters zijn niet bij Sinterklaas weg te denken. Maak zemet de kinderen van brooddeeg.• Van dun papier kan inpakpapier gemaakt worden. Kinderen kunnen daarbijgebruik maken van (herhaalde) schrijfpatronen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 22

SinterklaasAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Vriens, J. (1997). Dag Sinterklaasje. Houten: Van Holkema en Warendorf.Voorleesverhalen over Mieke en Wouter rondom Sinterklaas. Ze beleven allerleiavonturen. Vanaf 4 jaar.Dubelaar, T. (2003). Sinterklaas zakt door zijn paard. Amsterdam: Ploegsma.Voorleesboek. Tijdens de voorbereidingen van het grote feest blijkt dat Americo,het paard van Sint, veel te dik is. Hij moet van Pedro op dieet, maar of dat nouzo’n goed idee is? Vanaf 5 jaar.Kuijper, S. (1998). Robin en Sinterklaas. Amsterdam: Leopold. Voorleesboek.Robin speelt dat hij Zwarte Piet is en zijn varkentje Sinterklaas. Papa en mamaworden heel moe van hun spelletje. Vanaf 5 jaar.Bos, B. e.a. (2001). Sinterklaas voor alle kinderen. Amsterdam: Leopold.Bundel verhalen rondom Sinterklaas. Vanaf 4 jaar.Bos, T. (2002). Winky en het paard van Sinterklaas. Amsterdam: Leopold.Voorleesboek. De Chinese Winky woont nu een jaar in Nederland, ze wil heelgraag een paard. Als ze alle kinderen hoort praten over cadeaus vanSinterklaas vraagt ze aan hem een paard. Vanaf 4 jaar.Minne, B. (2002). De Sint is weer lui. Wielsbeke: De eenhoorn.De Sint doet niks, piet is boos en stapt op. Vanaf 6 jaar.Bel, M., de. (1996). Zotte Klaas en zwarte Miet. Leuven: Aids-fonds.Prentenboek met humoristische illustraties. Twee muisjes ontdekken dat ersteeds iemand cadeautjes komt brengen. Vanaf 3 jaar.Fredriks, I. (2002). O, kom er eens kijken. Hilversum: Schooltv.Prentenboek. Door zijn schoen te zetten voor zijn dassenburcht hoopt Das netals alle kinderen cadeautjes te krijgen in zijn schoen. Vanaf 4 jaar.Busser, M. en Schroder, R. (2000). Het Sinterklaasboek voor peuters enkleuters. Houten: Van Holkema en Warendorf.Prentenboek. Het traditionele Sinterklaasverhaal verteld op rijm. Vanaf 3jaar.Paul, A. (2001). Het verhaal van Sinterklaas. Weert: Van Buuren.Prentenboek op rijm. Belevenissen van Sinterklaas in Spanje, hartje zomer, totaan zijn verjaardag in het koude Nederland. Vanaf 4 jaar.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 23

ThemaKerstSuggesties voor de huishoekStal van rendier Rudolf• ContextRudolf (het rendier met de rode neus) is het populairste rendier van dekerstman. In zijn stal kunnen de kinderen hem verzorgen en eventueel andererendieren.• Inrichting/benodigdheden:Zelfde als bij ‘de stal van Americo’ (zie thema ‘Sinterklaas’) alleen i.p.v.een paard wordt er nu een rendier in de stal geplaatst. Sint- enPietkleding worden natuurlijk vervangen door kerstmankleding. Alsaanvulling kan er als attribuut een slee, omgetoverd tot arrenslee in dehoek gezet worden.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:Zelfde als beschreven bij ‘de stal van Americo’ (zie thema ‘Sinterklaas’).Waar paard staat, wordt dan uiteraard rendier bedoeld en waar Sintstaat, wordt kerstman bedoeld.Werkkamer van de kerstman• ContextIn de werkkamer kunnen de kinderen het werk uitvoeren waar de kerstmanmee te maken krijgt. Het verhaal gaat dat de kerstman elfjes als hulpjes heeftdie vergelijkbare taken hebben als de pieten van de Sint.• Inrichting/benodigdheden:Zelfde als ‘werkkamer van Sinterklaas en zijn pieten’ (zie thema‘Sinterklaas’). In plaats van Sint kan dan kerstman gelezen worden.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:Zelfde als ‘werkkamer van Sinterklaas en zijn pieten’ (zie thema‘Sinterklaas’). In plaats van Sint kan dan kerstman gelezen worden.Restaurant• ContextMet Kerst is het een traditie om lekker te eten, thuis, bij familie of in eenrestaurant. Met een restaurant in de klas kunnen de kinderen deze traditieMarina Kromwijk. Hogeschool Domstad 24

uitspelen zowel vanuit het perspectief van bezoeker als medewerker van hetrestaurant. In deze hoek kan een gedeelte ingericht worden als keuken en eengedeelte als eetruimte met daarin de kassa.• Inrichting/benodigdheden:voor het eetgedeelte:- meerdere tafeltjes gedecoreerd met tafelkleden, bloemen, kandelaarsmet kaarsen, peper- en zoutstel;- menukaarten;- krijt/schrijfbordje om menu van de dag op te schrijven;- nette kleding;- kleding voor de ober;- notitieblokje voor de ober, pen;- kassa;- schrijfgerei zoals pennen, potloden, papier, lijstjes voor bij de kassa;- geld, bankpasjes;- portemonnees, tassen;- telefoon.Voor het keukengedeelte:- keukenblok/keukenstel;- potten en pannen;- ander kookgerei als pollepels, soeplepel e.d.;- potjes en verpakkingen met ingrediënten;- kookboeken;- prikbord/standaard waarop de bestellingen geprikt worden;- schorten, mutsen voor de koks;- borden en bestek.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- lezen en maken van menukaart en hierover communiceren;- noteren van bestellingen door de ober en hierover communiceren;- lezen van bestellingen door de kok en herover communiceren;- memo schrijven aan medewerkers van de winkel;- menu van de dag, speciaal menu noteren op krijt/schrijfbordje;- bordjes ‘gereserveerd’ maken en lezen;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen maken en lezen voor berichten als niet roken/geenhonden toegestaan;- uithangbord met naam van het restaurant maken;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen;- gemaakte afspraken (zoals reserveringen) noteren;- lijstje maken van etenswaar dat besteld moet worden, weg kan n.a.v.inventariseren, wensen van medewerkers;- etiketten voor op potjes en verpakkingen met ingrediënten maken enlezen;- recepten uit kookboeken zoeken en lezen;- zelf recepten noteren.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 25

PostkantoorRond Kerst worden natuurlijk volop kerstkaarten verstuurd. Een postkantoor past dusook binnen dit thema.Zie voor een uitwerking van deze hoek ‘Postkantoor’ (zie thema ‘Post’).Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 26

Suggesties voor de schrijftafelBrief aan de kerstmanKerstZie hiervoor ‘Brief aan Sinterklaas’ (zie thema ‘Sinterklaas’). In plaats vanSinterklaas leest u kerstman.Maken van kerstkaartenBij Kerst horen kerstkaarten. Kinderen kunnen deze zelf maken. Kijk voor eenuitwerking van deze activiteit bij ‘Kaarten maken’ (zie thema ‘Post’).Om het accent meer op kerstkaarten te leggen kunnen er nu het bestevoorbeelden van kerstkaarten gebruikt worden. Voor plaatjes die de kinderenuit kunnen knippen en opplakken kunnen reclamefolders van rond de kersttijdgebruikt worden bijv. van speelgoedwinkels en tuincentra.Maken van kerstmenu• ContextTraditiegetrouw wordt er met Kerst lekker en uitgebreid gegeten. Dit gebeurtthuis, bij familie of in een restaurant. Kinderen maken zelf kerstmenu’s diegebruikt kunnen worden tijdens een kerstdiner op school, voor het kerstdinervan het kind zelf, of in een restauranthoek.Menukaarten voor diners thuis of op school bevatten alleen het menu van datmoment. Dit past op één papier. Menukaarten voor een restaurant zijnuitgebreider.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- diverse voorbeelden van menukaarten, groot en klein voor eigen dineren restaurant;- reclamefolders en tijdschriften met afbeeldingen van etenswaar. (bijv.van de supermarkt, slijterij, groothandel, kooktijdschrift);- schaar;- lijm;- strikjes voor om het menu;- glittertjes, plakkertjes om het geheel mee te versieren.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- ordenen van tekst (eerst voorgerecht, toetje als laatst) en hierovercommuniceren;- folders en tijdschriften bekijken, tekst lezen en over communiceren.Bij een restaurantmenu ook;Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 27

- kaft maken met belangrijke gegevens (naam restaurant, aanduidingmenukaart);- schrijven van cijfers in geldbedragen.Kerstwens• ContextDe ware boodschap van Kerst is de vredesboodschap. Kinderen kunnen huneigen kerstboodschap of kerstwens maken.Dit kunnen zij doen op een kaartje in de vorm van een kerstdecoratie(kerstbal/kerstboom) of briefje. De kerstwensen kunnen in de boom of ergensanders zichtbaar opgehangen worden. Kinderen zouden ze ook mee naar huiskunnen nemen.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- voorbeelden van verschillende kerstwensen;- glitters, plakkertjes om het geheel mee te versieren;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven van de eigen naam;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, tekenen;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen;- andere kerstwensen bekijken, tekst lezen en over communiceren.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 28

KerstOverige suggesties• Versiering op kerstdecoraties zoals kerstbal, kerstboom, klokje (af) makenm.b.v (herhaald) schrijfpatroon.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 29

KerstAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Pfister, M. (1993). De ster van Bethlehem. Amsterdam: De Vier Windstreken.Prentenboek. Om de herders de weg te wijzen naar het pasgeboren kindjeJezus, komt er een ster aan de hemel te staan. Vanaf 5 jaar.Carle, E. (2001). Droomsneeuw. Haarlem: Gottmer.Prentenboek. Een boer die maar vijf dieren heeft, droomt dat het gaatsneeuwen. Als hij wakker wordt en ziet dat het echt heeft gesneeuwd, gaat hijde kerstboom versieren. Vanaf 3 jaar.Spang, G. (2001). De ezel en de os. Voorschoten: De Vier Windstreken.Prentenboek. Het kerstverhaal wordt verteld vanuit het oogpunt van de ezel ende os. Vanaf 4 jaar.Bruna, D. (1991). Kerstmis. Houten: De cocon.Prentenboek. Het kerstverhaal verteld op een sobere maar duidelijke manierm.b.v. grote platen op de typische Dick Bruna wijze. Vanaf 3 jaar.Weninger, B. (1999). Vrolijk kerstfeest, Paultje! Voorschoten: De VierWindstreken.Prentenboek. Vlak voor Kerstmis ziet Paultje het konijn dat veel dieren hongerhebben. Hij besluit zijn wintervoorraad aan te breken. Vanaf 4 jaar.Busser, M. en Schroder, R. (2002). Zullen we kerstfeest vieren? Houten: VanHolkema en Warendorf.Prentenboek op rijm. De stal, die muis en haar vriendjes voor Kerstmis hebbengebouwd, is een goede plek voor twee ottertjes. Vanaf 4 jaar.Busser, M. en Schroder, R. (2002). Het kerstverhaal. Houten: Van Holkema enWarendorf.Prentenboek. Het kerstverhaal simpel navertelt. Vanaf 3 jaar.Vriens, J. (1998). O, Denneboom. Houten: Van Holkema en Warendorf.Voorleesboek. Verhaaltjes over Mieke en Wouter omstreeks Kerst waarin o.a.het kerstverhaal op een simpele en speelse wijze wordt uitgelegd. Vanaf 4 jaar.Kromhout, R. e.a. (2003). Een kerstboom vol verhalen. Amsterdam: Leopold.Een verzamelbundel met kerstverhalen en gedichten. Vanaf 4 jaar.Grootel, L., van. e.a. (2003). Kinderverhalen rond Kerstmis. Haarlem: Holland.Een verzamelbundel met kerst- en winterverhalen.Hofman, W. e.a. (1995). Kerstklokje, klingelingeling. Houten: Van Holkema enWarendorf.Korte verhalen en gedichten rondom Kerstmis. Vanaf 3 jaar.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 30

ThemaWinterSuggesties voor de huishoekIJsbaan met koek en zopie• ContextIn de winter hoort het te vriezen zodat je kunt schaatsen. Soms gebeurt datniet en kun je altijd nog terecht op de schaatsbaan. Bij deze ijsbaan moet jeentreegeld betalen. Er is ook een ‘koek en zopie’. Deze kan op een apartplekje van de ijsbaan komen of (bij ruimtegebrek) bij de entreekassa• Inrichting/benodigdheden:- plastic voor op de grond bijv. vuilniszakken (glad genoeg omschaatsbewegingen op te maken);- kassa’s;- schrijfgerei voor bij kassa zoals pen, papier, lijstjes;- geld, portemonnee;- diverse (rol)schaatsen die bij de kassa gehuurd kunnen worden;- folders van schaatsbanen en schaatsen;- telefoon en telefoongids, telefoonklapper;- tafeltje voor koek en zopie;- diverse snackverpakkingen en drinkbekers;- kannen voor de drank en soep;- mutsen, handschoenen, sjaals.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- toegangsbewijzen maken en lezen;- bij een georganiseerde tocht stempelkaarten maken, lezen,afstempelen;- naambord voor de ijsbaan en koek en zopie tent maken en lezen;- bord met openingstijden en tarieven maken en lezen;- kassabon maken en lezen;- cijfers op geld lezen;- prijskaartjes voor etenswaar maken en lezen;- lijstje maken voor wat er aangeschaft moet worden n.a.v. inventariserenvan de voorraden, wensen medewerkers, wensen klanten en hier overcommuniceren;- bestellingen doen;- (schoen)maatbordjes maken en lezen voor bij de schaatsen;- (schoen)maten van de schaatsen aflezen, gelijk maatbordje zoeken;- folders bekijken en over communiceren;- pictogrammen maken en lezen voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- gemaakte afspraken noteren.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 31

Suggesties voor de schrijftafelSchaatsroutes makenWinter• ContextBij grote gebieden met natuurijs kun je dikwijls tegen een kleine vergoedingeen schaatsroute kopen. Kinderen kunnen zelf een route verzinnen die bijv.langs een aantal plekjes voert die zij hebben getekend of plaatjes van hebbenopgeplakt. Zij kunnen hier ook opdrachten in verwerken zoals ‘zoek dit’ metdaarbij een foto van een molen/… Op die manier wordt het meer eenpuzzeltocht.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- verschillende, overzichtelijke routekaartjes;- tijdschriften, folders van bezienswaardigheden (verkrijgbaar bij VVV);- schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven en lezen van de (plaats)namen;- schrijven en lezen van cijfers en geldbedragen;- maken van de route uit één stuk (vorm van schrijfpatroon maken);- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- folders, tijdschriften bekijken, tekst lezen en over communiceren.Uitnodigingen, plaatsnaamkaartjes, pamfletten, stempelkaarten alternatieveelfstedentocht• ContextZoals ook ieder jaar bij de schaatsbaan in Utrecht, organiseren schaatsbanenvaak ‘alternatieve elfstedentochten’. Hierbij worden langs de schaatsbaan elfplaatsnaambordjes neergezet. Bezoekers schaatsen hier langs en krijgentelkens een stempel op hun aangeschafte stempelkaart. Een volle kaart isvaak goed voor een kleine attentie zoals een gratis beker soep of eencertificaat. Dit geheel kan nagespeeld worden op school bijv. in deschaatsbaanhoek, op een ochtend in de hele klas (spullen aan de kant en metplastic zakken op de grond een schaatsbaan maken), in het speellokaal of(met meerdere klassen) op het plein. Helemaal geweldig wordt het natuurlijkals het op echt natuurijs plaats kan vinden!Voor dit spektakel kunnen verschillende dingen gemaakt worden:Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 32

uiteraard plaatsnaambordjes; stempelkaarten; uitnodigingen; pamfletten voor reclame voor dit spektakel of reclame van zogenaamdesponsors.Het kan zo groot uitgepakt worden als je maar wilt (en kunt). De andereschrijftafelactiviteit (routebeschrijving maken) kan hier ook bij gebruikt worden.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- voorbeelden van de te maken spullen (kan ook foto’s hiervan zijn);- schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven en lezen van plaatsnamen;- schrijven en lezen van eigen en andermans naam;- schrijven en lezen van adressen (bij uitnodigingen);- bedoelingen noteren door (na) schrijven/ stempelen;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen;- stempelkaart afstempelen;- voorbeelden bekijken, tekst lezen en over communiceren;- informatie en tekst ordenen (bij uitnodiging eerst vertellen waarvoor deuitnodiging is, dan datum, tijd etc.).Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 33

WinterOverige suggesties• Van stevig papier kunnen wanten, truien, mutsen gemaakt worden, waaropkinderen verschillende (herhaalde) schrijfpatronen af kunnen maken metpotlood of stift of m.b.v. borduurtechnieken.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 34

WinterAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Berner, R. S. (2002). Sneeuw op de vensterbank. Amsterdam: Querido.Verhalen, liedjes en gedichten voor de winter, Sint en Kerst. Vanaf 4 jaar.Visser, R. (2002). Een echte sneeuwman. Haarlem: Gottmer.Voorleesboek met verschillende verhalen over winter, Sint en Kerst. Vanaf 3jaar.Slee, C. (1993). Sneeuwman pak me dan! Amsterdam: Prometheus.Voorleesboek. Iris en Michiel ontdekken wat je allemaal in de winter kunt doen.Vanaf 5 jaar.Paul, K. (1996). Hennie de heks in de sneeuw. Amsterdam: Sjaloom.Prentenboek. Hennie de heks tovert haar tuin om in de zomer omdat ze dewinter veel te koud vindt. Vanaf 6 jaar.Velthuijs, M. (2003). Kikker in de kou. Amsterdam: Leopold.Prentenboek. Kikker komt maar moeilijk de winter door. Zijn vrienden zorgendaarom voor hem. Vanaf 4 jaar.Busser, M. en Schroder, R. (2002). De schaatstocht van Olifant Tilburg:Zwijssen.Prentenboek. Olifant nodigt andere dieren uit om op zijn rug te klimmen vooreen schaatstocht, maar muis is net te veel. Vanaf 3 jaar.Cornwell, L. (2001). Winterslaap. Oud-Beierland: De eekhoorn.Prentenboek.Twee beren eten in de herfst heel veel om in de winter tijdens hunwinterslaap geen honger te krijgen. Vanaf 4 jaar.Kuyper, S. (2003). Robin op het ijs. Amsterdam: Leopold.Prentenboek. Robin maakt in de nacht samen met zijn ouders een schaatstocht.Vanaf 4 jaar.Kuyper, S. (2003). Een muts voor de maan. Amsterdam: Leopold.Prentenboek. Aap, Kip en Krokodil denken dat de maan het koud heeft enbesluiten hem een das, muts en wanten te geven. Vanaf 4 jaar.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 35

ThemaCarnavalSuggesties voor de huishoekFeestwinkel• ContextMet carnaval mag je je altijd gek verkleden en uitdossen. Spulletjes hiervoorkun je kopen in de feestwinkel.• Inrichting/benodigdheden:- kasten met verschillende soorten feestartikelen zoals mutsen, neuzen,verkleedspullen, fopartikelen, maskers, boeken over schminken;- een etalage, presentatietafel met populaire artikelen of artikelen die inde reclame zijn;- folders, reclame, brochures over feestartikelen;- kassa;- geld, bankpasjes;- portemonnees, tassen;- etiketten, stickers, kaartjes om producten mee (aan) te prijzen;- schrijfgerei zoals pennen, potloden, papier, lijstjes voor bij de kassa;- tafel waarop artikelen ingepakt kunnen worden, inpakpapier, plakband,schaar;- tasjes.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- lijstje maken en lezen van artikelen dat het kind wil kopen, besteld moetworden, verouderd zijn en weg kan;- reclame/folders/brochures (voor)lezen/bekijken en over communiceren;- memo schrijven aan medewerkers van de winkel;- reclamebordjes en prijskaartjes maken en lezen;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- uithangbord met naam van de winkel maken;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen;- bestellingen noteren en bestellen via telefoon;- gemaakte afspraken noteren.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 36

Suggesties voor de schrijftafelPamfletten voor carnavalsoptochtCarnaval• ContextVoor optochten of andere carnavalsfestiviteiten moet reclame wordengemaakt, anders komt er niemand. Kinderen kunnen dit zelf doen. Helemaalleuk is het als zij reclame maken voor festiviteiten die echt plaats gaan vindenbijv. een optocht met de school of een modeshow in de klas. De gemaakteproducten zouden dan zelfs ook buiten de klas en zelfs buiten de schoolopgehangen kunnen worden.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- Voorbeelden van pamfletten- Folders, tijdschriften waar het kind plaatjes uit kan knippen voor op hetpamflet- Serpentine, confetti om het geheel mee te versieren.- Schaar- Lijm• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- Schrijven en lezen van eigen en andermans naam- Bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen.- Afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen- Voorbeelden bekijken, tekst lezen en over communiceren.- Informatie en tekst ordenen (bijv eerst festiviteit zelf noemen, dan dedatum, dan de tijd etc.)Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 37

CarnavalOverige suggesties• Uitgerolde serpentines en confetti (na)tekenen is ook een vorm van het makenvan een schrijfpatroon.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 38

CarnavalAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Met betrekking tot carnaval: Denou, V. (1988). Ivo viert carnaval Tielt: Lannoo.Prentenboek met didactische handleiding. In een zelf gemaakt pak kijkt Ivo naarde carnavalsoptocht en doet mee aan een verkleedwedstrijd. Vanaf 3 jaar. Hol, C. (1991). Tippie viert carnaval. Amsterdam: De vier windstreken.Prentenboek met collages. Beer Tippie gaat als clown naar het carnavalsfeestop school. Vanaf 4 jaar.Met betrekking tot feest in het algemeen: Schuurmans, H. (1999). Plotter viert feest op school. Hasselt: Clavis.Prentenboek met grote, zachtkleurige illustraties. Tijdens een feest op schooldoet de klas van Plotter een dansje waarbij hij een bloem is, maar hij doet eralles voor om een paddestoel te mogen zijn. Vanaf 4 jaar. . Depondt, L. (2000). Alles voor een feest? Mechelen: Bakermat.Prentenboek met aanwijzen om zelf spullen voor een feest te maken.Varkentjes wil een feest en vraagt al zijn vrienden wat hij daarvoor nodig heeft.Hij vergeet alleen hen uit te nodigen. Vanaf 4 jaar. Hollander, V., den. (2003). Overal slingers. Houten: Van Holkema enWarendorf.Voorleesboek. Lisa kan niet wachten tot ze jarig is. Als het zover is mag zetrakteren op school. Het allerleukst is wel haar feestje, een heus sprookjesfeest.De in het verhaal genoemde traktaties en spelletjes staan beschreven aan debinnenzijde van de kaft.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 39

ThemaVoorjaar/lenteSuggesties voor de huishoekKinderboerderij/dierentuin• ContextIn het voorjaar worden de meeste dieren geboren. Lente wordt dan ookmeestal geassocieerd met groei en bloei. Op een kinderboerderij of in eendierentuin kunnen kinderen kennis maken met jonge en oudere dieren.Het verschil in de opzet tussen beiden ligt hier in de dieren die er te vindenzijn. Op de kinderboerderij zijn voornamelijk boerderijdieren te vinden, in dedierentuin ook andere dieren waar je niet altijd bij mag komen. Waak er welvoor dat het geheel overzichtelijk blijft voor de kinderen. Een dierentuin met 4hokken is leuker om in te werken dan een hoek waarin de kinderen overspoeldworden met dieren en niet meer weten waar ze moeten beginnen.In deze hoek kunnen kinderen spelen dat zij een bezoeker of medewerker zijn.• Inrichting/benodigdheden:- diverse grote (knuffel)dieren;- hek/afbakening zodat dieren niet weg kunnen lopen;- voer zoals hooi, stro, bix, wortels, suikerklontjes, appels, kleine dierenvoor roofdieren, groenten;- emmers, voederbakken;- stoffer en blik, bezem;- laarzen, overalls;- schrijfgerei zoals pen, lijstjes;- groot vel karton/boek waarin genoteerd kan worden wat de dieren diedag gegeten hebben of te eten zouden moeten krijgen en anderebijzonderheden. Hiervoor kan per dier of kooi een apart stuk papier,schrift of pagina uit een map gebruikt worden;- kassa bij de entree;- geld, bankpasjes;- portemonnees;- telefoon;- souvenirs en etenswaar (verpakkingen) die gekocht kunnen worden bijde entree of als de ruimte dat toelaat een speciale souvenirshop.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- in het boek of in een zelf ontworpen schema noteren wat de dieren teeten hebben gekregen of te eten zou moeten krijgen, anderebijzonderheden. Dit kan d.m.v. pictogrammanen, tekeningen,geschreven woorden en cijfers;- memo voor de andere medewerkers maken;- etiketten maken met daarop soort voedsel voor de emmers, zakken,voederbakken en deze lezen;Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 40

- bord met de naam van de kinderboerderij of dierentuin;- routelijstjes maken voor hoe de bezoekers zouden kunnen lopen of demedewerker die dag moet afleggen om de dieren te kunnen verzorgen;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen;- lijstje maken voor wat er aangeschaft moet worden n.a.v. inventariserenvan de voorraden, wensen medewerkers, wensen klanten en hier overcommuniceren;- bestellingen noteren en bestellen via telefoon;- gemaakte afspraken noteren;- toegangsbewijzen maken en lezen;- kassabon maken en lezen;- cijfers op geld lezen;- prijskaartjes voor etenswaar en souvenirs maken en lezen;- informatie en naambordjes van te bezoeken dieren maken en lezen enover communiceren.Bloemenwinkel• ContextLente is de tijd van groei en bloei. In de klas wordt tijdens dit thema vaakgekeken naar de groei van bloemen. Een bloemenwinkel past dan ook goedbij dit thema. In deze winkel worden dus verschillende soorten bloemen enplantjes verkocht.• Inrichting/benodigdheden:- kasten, tafels, rekken met verschillende soorten (zelfgemaakte)bloemen, plantjes, bloemstukjes, vazen, bloempotten;- emmers met daarin bloemen;- een etalage, presentatietafel met bloemstukjes, producten die in dereclame zijn;- kassa;- geld, bankpasjes;- portemonnees, tassen;- etiketten, stickers, kaartjes om producten mee (aan) te prijzen;- kleine kaartjes voor aan de bloemen met verschillende boodschappen;- schrijfgerei zoals pennen, potloden, papier, lijstjes zowel bij de kassaals in een kast ter verkoop;- (doorzichtig) folie/ papier waar de bloemen ingerold kunnen worden;- tafel waarop artikelen ingepakt kunnen worden, inpakpapier, plakband,schaar;- tasjes.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 41

- lijstje maken en lezen van speelgoed dat het kind wil kopen, besteldmoet worden, verouderd is en weg kan;- memo schrijven aan medewerkers van de winkel;- reclamebordjes en prijskaartjes maken en lezen;- kleine kaartjes voor aan bloemen en planten maken en lezen;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- uithangbord met naam van de winkel maken;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen;- bestellingen noteren en bestellen via telefoon;- gemaakte afspraken noteren.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 42

Suggesties voor de schrijftafelRoutekaart voor dierentuin/kinderboerderijVoorjaar/Lente• ContextOm bezoekers langs alle dieren te laten lopen, hen informatie te verschaffenover de plaats van de kassa, de in- en uitgang, toilet e.d kunnen routekaartjesgemaakt worden. De kinderen kunnen hierop de looppaden,bezienswaardigheden en andere belangrijke dingen vermelden. Dezeroutebeschrijvingen zouden aan de kassa in de speelhoek verkocht kunnenworden.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- verschillende, overzichtelijke routekaartjes;- tijdschriften, folders met plaatjes van dieren en dierentuinen(verkrijgbaar bij VVV);- schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven en lezen van de (dieren)namen;- schrijven en lezen van cijfers en geldbedragen;- maken van de route uit één stuk (vorm van schrijfpatroon maken);- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- folders/tijdschriften bekijken, tekst lezen en over communiceren.Reclamemateriaal voor dierentuin/kinderboerderij• ContextOm bezoekers te trekken worden van veel dierentuinen brochures gemaaktdie men kan vinden bij de VVV kantoren en bijv. op campings in de buurt.Kinderen kunnen een brochure maken van een kinderboerderij of dierentuin.Het leukst en betekenisvolst is het natuurlijk om dit te maken van dekinderboerderij/dierentuin die in de klas zelf staat. Gemaakte brochureszouden dan ook in de speelhoek neergelegd kunnen worden voor debezoekers.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- verschillende, overzichtelijke brochures, reclamemateriaal vandierentuinen en kinderboerderijen;Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 43

- tijdschriften, folders met plaatjes van dieren en dierentuinen;- schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven en lezen van de (dieren)namen;- schrijven en lezen van cijfers en geldbedrag;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- folders, tijdschriften bekijken, tekst lezen en over communiceren;- voorbeelden bekijken, tekst lezen en over communiceren;- informatie en tekst ordenen (bijv eerst naam van de dierentuin noemen,dan bezienswaardigheden, dan tarieven etc.).Informatiebordjes over dieren• ContextIn iedere kinderboerderij en dierentuin zijn bordjes te vinden met daaropinformatie over de dieren die er te zien zijn. Kinderen kunnen dezeinformatiebordjes zelf maken. Zij kunnen bijv. vermelden hoe het dier heet,een afbeelding laten zien, hoe lang het dier kan worden, wat zijn leefomgevingis. Dit kan op een heel concrete manier met plaatjes en een paar woorden algemaakt worden.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- (zelfgemaakt) voorbeeldmateriaal;- boeken, tijdschriften, brochures met plaatjes en informatie van dierenen dierentuinen;- schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven en lezen van de (dieren)namen en andere informatie;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- boeken, brochures, tijdschriften bekijken, tekst lezen en overcommuniceren;- voorbeelden bekijken, tekst lezen en over communiceren;- informatie en tekst ordenen (bijv eerst naam van het dier noemen, danwat hij eet etc.);- gebruik maken van de indeling van de boeken (zoeken bij het juistegedeelte in het boek bijv. specifiek insecten).Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 44

Informatiebordjes over bloemen• ContextVergelijkbaar met ‘informatiebordjes van dieren’ (zie hierboven), alleen wordendeze bordjes bij de plant gestoken of aan de plant bevestigd om de koper teinformeren. Dingen die hierop vermeld kunnen worden zijn: naam, bloeiwijze,bloeimaand, hoeveel zon en water de bloem of plant nodig heeft. Ook dit kanweer gebeuren m.b.v. pictogrammen en tekeningen voorzien van een paarwoorden. Het leukst is het natuurlijk om dit voor planten en bloemen te makendie ook daadwerkelijk in de klas aanwezig zijn (echt of nagemaakt).• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- voorbeelden;- boeken, tijdschriften, brochures met plaatjes en informatie van bloemenen planten (bijv. folders van tuincentra);- (saté)stokjes om ze mee bij de bloemen of planten te steken;- schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven en lezen van de (planten en bloemen)namen en andereinformatie;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- boeken, brochures, tijdschriften bekijken, tekst lezen en overcommuniceren;- voorbeelden bekijken, tekst lezen en over communiceren;- informatie en tekst ordenen (bijv eerst naam van de plant noemen danhoeveel water hij nodig heeft etc.);- gebruik maken van de indeling van de boeken (zoeken bij het juistegedeelte in het boek bijv. specifiek bloemen).Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 45

Voorjaar/lenteOverige suggesties• In de klas kunnen plantjes of bloemen geplant worden (bijv. tuinkers) waarvanhet groeiproces wordt bijgehouden. Het kind kan dit zelf doen m.b.v.tekeningen of het plakken van plaatjes van verschillende groeistadia. Om hetgeheel overzichtelijk te maken kan er gebruik worden gemaakt van een soortkalender met voor iedere dag of week voldoende ruimte om verschillen weerte geven. Het kind kan deze kalender zelf maken en daarin namen van dagenen datums stempelen, opplakken of schrijven.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 46

Voorjaar/lenteAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Slee, C. (1993). Met zonder jas. Houten: Van Holkema en Warendorf.Voorleesboek. Iris en Michiel beleven de lente op hun eigen manier. Vanaf 4jaar.Feldmann, G. (2000). De lentefee. Amsterdam: De Kleine prins.De lentefee wordt wakker en gaat naar de dwergen en de elfen; samen zorgenze voor alles wat groeit en bloeit. Vanaf 4 jaar.Genechten, G. (2002). Piep, zie Bruno. Amsterdam: Clavis.Prentenboek met grote platen en weinig tekst. Tina en Dirk hebben van hunoom een klein beestje gekregen waar ze voor willen zorgen, maar wat eet zo’nkuiken eigenlijk? Vanaf 3 jaar.Mockford, C. (2000). Wat is dit? Naarden: Middernacht Press.Een meisje vindt een zaadje en stopt die in de grond. Er groeit een mooiezonnebloem uit. De pitten deelt ze uit op school. Vanaf 4 jaar.Sykes, J. (2000). Dottie’s eieren. Rotterdam: Lemniscaat.Dottie is zo trots op haar eerste nest eieren dat ze het aan iedereen wilvertellen.Rooij, S., de. (2002). De lente van… kalf, big, lam, ros, kip, pup en Annabel.Vianen: The house of books.Prentenboek. Bundel met zeven verhalen over dieren op de boerderij dieallemaal hun eigenaardigheden hebben. Vanaf 4 jaar.Ruis, M. (2001) Lente. Averbode: Averbode.Prentenboek. Twee kinderen laten alle aspecten van de zomer zien oppaginagrote tekeningen. Vanaf 4 jaar.Patchett, F. (2003). Eieren en kuikens. London: UsborneInformatief boek met veel illustraties. Geeft informatie over kippen, kuikens,nesten en eieren.Andel, L. van. (1997) De bloemist. Houten: De Ruijter.Informatieboek. In korte hoofdstukken en m.b.v. grote kleurenfoto’s entekeningen wordt verteld over het werk van de bloemist.Kuiper, N. (1998). Het lentewoordenboek. Amsterdam: Piramide.Woordenboek waarin alledaagse moeilijke woorden aan de hand van kortebelevenissen van Sofie en Maarten in de lente worden uitgelegd. Vanaf 4 jaarMarina Kromwijk. Hogeschool Domstad 47

ThemaPasenSuggesties voor de huishoekWerkkamer en winkel van de paashaas en zijn hulpjes• ContextMet Pasen worden er eitjes verstopt door de paashaas. Dat vergt natuurlijkheel wat werk want al die eieren moeten ook beschilderd worden. Verderkunnen er in zijn werkkamer ook andere eieren gemaakt worden en kunnenmensen hier ook eieren kopen. Kinderen kunnen hier al die werkzaamhedenvan de paashaas en zijn hulphazen verrichten, of als klant een bezoekjebrengen aan de winkel.• Inrichting/benodigdheden:- werktafel;- verf en kwasten om eieren te verven;- verschillende soorten eieren (chocolade, stenen, echte, verschillendekleuren en formaten);- eierdozen om eieren in te stoppen;- boek met bestellingen (plaatjes van verschillende eieren, bestellijsten);- schrijfgerei zoals pen, potlood, papier, lijstjes;- telefoon, telefoonboek;- landkaart/wereldbol;- een etalage, presentatietafel met de mooiste eieren of eieren die in dereclame zijn;- kassa;- geld, bankpasjes, portemonnees;- etiketten, stickers, kaartjes om producten mee (aan) te prijzen;- hazenkleding (oren en tanden).• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- boodschappenlijstjes maken, lezen en hierover communiceren;- bestellingen noteren, deze (terug)lezen en doorbellen;- afspraken noteren;- memo schrijven aan medewerkers;- routebeschrijving voor waar eieren heen moeten maken, lezen en overcommuniceren;- hierbij een landkaart/wereldbol raadplegen;- reclamebordjes en prijskaartjes maken en lezen;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- uithangbord met naam van de winkel maken;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 48

PasenOverige suggesties• Eieren (echte, papieren, …..) kunnen versierd worden. Kinderen kunnendaarbij gebruik maken van (herhaalde) schrijfpatronen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 49

PasenAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema: Hol, C. (2003). Paashaas waar blijf je toch? Wielsbeke: De Eenhoorn.Prentenboek. Paashaas vindt zijn beschilderde eieren zo mooi dat hij zeeigenlijk niet weg wil geven. In het boek staan kleurige collages met stoffen engaas verwerkt. Vanaf 3 jaar Busser, M. en Schroder, R. (2003). Liselotje en het paasfeest. Houten: VanHolkema en Warendorf,Prentenboek op rijm. Prinses Liselotje schildert paaseieren, luistert naar hetpaasverhaal en speelt voor paashaas, maar dat wil haar vader eigenlijk ook.Vanaf 3 jaar. Wind, A. (2003) Opa Knoest vertelt het paasverhaal, Amsterdam: Ark Boeken.Prentenboek. Opa Knoest vertelt zijn kleinkinderen het paasverhaal. Vanaf 4jaar. Elschner, G. (2003) Het paaskuiken. Amsterdam: De vier Windstreken.Prentenboek. Een kuiken in een ei laat zijn moeder precies voorrekenenwanneer het paaszondag is, want dan wil hij geboren worden. Vanaf 4 jaar. Weninger, B. (2002) Vrolijk Pasen, Paultje! Amsterdam: De Vier Windstreken.Prentenboek. Konijn Paultje en zijn broertjes en zusjes weten dat de paashaasbestaat maar ze kunnen hem niet vinden, totdat Paultje een goed idee krijgt.Vanaf 3 jaar. Wilde, E. de. (1997) Een wensei voor opa Amsterdam: Zirkoon.Prentenboek. Wanneer Linn met Pasen het wensei vindt, geeft ze hem aan opadie de laatste tijd heel vergeetachtig is. Vanaf 6 jaar. Vriens, J. (2003) Drie ei is een paasei. Houten: Van Holkema en Warendorf.Voorleesboek. Mieke en Wouter vieren het paasfeest. Vanaf 3 jaar. Moost, N. (1999). Alles geschilderd! Wielsbeke: De Eenhoorn.Prentenboek. Kleine raaf mag de anderen niet helpen met eieren schilderen,maar hij mag ze wel verstoppen, dan vindt hij iets heel bijzonders. Vanaf 4 jaar.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 50

ThemaVakantie/op reisSuggesties voor de huishoekReisbureau• ContextBij een reisbureau worden vakantiereizen geboekt. Een prima hoek omverschillende lees- en schrijfactiviteiten uit te lokken. In deze hoek kunnen dekinderen bezoekers spelen, die een reis willen boeken en zich laten adviseren,of een medewerker van het reisbureau.• Inrichting/benodigdheden:- verschillende reisbrochures en boeken over reizen, landen, steden,bezienswaardigheden, attractieparken;- verschillende tafels dienend als balie, bureau, tafeltje waar brochures,boeken op liggen;- stoelen voor bij de tafels;- kast met verschillende reisbrochures;- computer (bijv. van een doos gemaakt);- schrijfgerei zoals pen, lijstjes;- typische vakantiespulletjes ter decoratie voor in de etalage zoalsstrandbal, zwembril, zand, hangmat, grote plant e.d.;- posters met natuurafbeelding (strand, bos) of iets anders dat metvakantie geassocieerd kan worden (zwembad, attractiepark);- telefoon, telefoonklapper;- landkaart/wereldbol.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- lijstje maken en lezen van reisbestemmingen, wensen van de klant;- boeken, brochures (voor)lezen/bekijken en over communiceren;- memo schrijven aan medewerkers van het reisbureau;- bordjes met daarop aanbiedingen maken en lezen;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- uithangbord met naam van het reisbureau maken;- boekingen noteren op papier, in de computer, via de telefoon;- gemaakte afspraken noteren;- routebeschrijvingen, reisschema’s maken en lezen.Camping met receptieMarina Kromwijk. Hogeschool Domstad 51

• ContextOp zo goed als ieder vakantieadres is een receptie te vinden. De receptie ishet aanspreekpunt van de camping. Hier worden veel administratievewerkzaamheden verricht waar kinderen kennis mee kunnen maken. Kinderenkunnen in deze hoek een campinggast spelen of een medewerker van decamping.• Inrichting/benodigdheden:Campinggedeelte tentje met daarin:- luchtbed;- koffertje;- kleding;- toilettas met daarbij kam, zeep, spons, handdoek;- zwemkleding;- uitklapstoel;- kookstelletje;- EHBO-doos;- portemonnee met geld, bankpas, identiteitspapieren;- handtas.Receptiegedeelte:- tafel met stoelen dienend als bureau;- computer, boek voor reserveringsgegevens;- schrijfgerei als pen, papier, lijstjes;- kastje waar post voor campinggasten in gelegd kan worden;- tafeltje met folders van bezienswaardigheden, kranten;- rekje met vakantiekaartjes;- postzegels;- brievenbus;- telefoon, telefoonboek;- boek met lege vellen papier als zijnde gastenboek.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- naamkaartjes voor medewerkers maken en lezen;- post sorteren op eerste letter van geadresseerde;- post maken en lezen en hierover communiceren;- vakantiekaartje schrijven en lezen en hierover communiceren;- brochures, kranten lezen en over communiceren;- in computer/reserveringsmap reservering opzoeken, lezen, maken enhierover communiceren;- adres noteren en lezen;- ID-papieren maken, gebruiken en lezen;- boodschap schrijven en lezen in gastenboek;- afspraken noteren;- klachten noteren;- telefoneren;- memo’s maken en lezen;Camping met campingwinkelMarina Kromwijk. Hogeschool Domstad 52

• ContextOp veel campings is een campingwinkel te vinden die de noodzakelijkespullen verkoopt. Kinderen zullen deze ook bezoeken tijdens hun vakantie enalvast kunnen ervaren dat dit toch meestal andere winkels zijn dan die bij henthuis. Kinderen kunnen in deze hoek campinggast of medewerker van decamping spelen.• Inrichting/benodigdheden:Campinggedeelte tentje met daarin:- luchtbed;- koffertje;- kleding;- toilettas met daarbij kam, zeep, spons, handdoek;- zwemkleding;- uitklapstoel;- kookstelletje;- EHBO-doos;- portemonnee met geld, bankpas, identiteitspapieren;- handtas.Campingwinkel gedeelte;- kasten met verschillende producten op het gebied van etenswaar,kookartikelen, toiletartikelen, speelgoed, vakantiekaartjes enpostzegels;- een etalage, presentatietafel met populair speelgoed of speelgoed datin de reclame is;- kassa;- geld;- telefoon;- tasjes;- etiketten, stickers, kaartjes om producten mee (aan) te prijzen;- schrijfgerei zoals pennen, potloden, papier, lijstjes zowel bij de kassaals in een kast ter verkoop.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- lijstje maken en lezen van artikelen dat het kind wil kopen, besteld moetworden, verouderd is en weg kan;- memo schrijven aan medewerkers van de winkel;- reclamebordjes en prijskaartjes maken en lezen;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- uithangbord met naam van de winkel maken;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen;- bestellingen noteren en bestellen via telefoon;- gemaakte afspraken noteren.Vakantie/op reisMarina Kromwijk. Hogeschool Domstad 53

Suggesties voor de schrijftafelReisfolder/gids maken• ContextInformatie over bestemmingen vind je in reisbrochures en reisgidsen.Kinderen kunnen hun favoriete plekje beschrijven voor anderen. De resultatenkunnen gebundeld worden in een reisbrochure die weer in de hoek ‘hetreisbureau’ gebruikt kan worden.Het kind kan tekeningen maken van zijn favoriete plekje, plaatjes opplakkenen stukjes tekst maken. Hierbij kan ook vermeld worden waar je kunt slapen,hoeveel dat kost e.d.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- verschillende, overzichtelijke brochures, reclamemateriaal vanvakantiebestemmingen en de plaatselijke omgeving (verkrijgbaar bijVVV en reisbureau);- schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven en lezen van de (plaats)namen;- schrijven en lezen van cijfers en geldbedragen;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- brochures bekijken, tekst lezen en over communiceren;- voorbeelden bekijken, tekst lezen en over communiceren;- informatie en tekst ordenen (bijv. eerst naam van de bestemmingnoemen, dan wat er te zien is etc.).Reisdocumenten maken zoals kofferlabel en ticket• ContextAls er gereisd wordt met het vliegtuig, zijn kofferlabels en tickets nodig. Dit isnodig om de bagage niet kwijt te raken en te kunnen vliegen. Kinderen kunnendeze makkelijk zelf maken: labels worden voorzien van hun eigen adres,geschreven of gestempeld. Vliegtickets bevatten naast de naam van dereiziger ook het land van bestemming, het logo van het reisbureau en hetstoelnummer.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- voorgeknipte labels met perforatie erin;- voorbeelden van labels en tickets;- touwtjes waarmee labels bevestigd kunnen worden;- reisbrochures om kinderen op ideeën voor reisbestemmingen tebrengen, namen na te schrijven, stempelen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 54

• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven en lezen van (eigen) namen;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- kaarten, folders, tijdschriften bekijken, tekst lezen en overcommuniceren;- adres noteren en (terug) lezen.Lijstje van wat mee moet op vakantie• ContextWat neem je mee op vakantie? Om niets te vergeten maken veel mensenvooraf een lijstje van wat zij mee moeten nemen op vakantie. Kinderenkunnen dit doen m.b.v. tekeningen, opgeplakte plaatjes, gestempelde en/ofgeschreven woorden. Kinderen ondervinden zo ook het gemak van lijstjes.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- voorbeelden van dergelijke lijstjes (vaak te vinden in tijdschriften,reclamefolders van drogisterijen e.d.);- folders, tijdschriften waar het kind plaatjes uit kan knippen voor op hunlijstjes zoals speelgoedgidsen, folders van drogisterij, kledingwinkelse.d.;- schaar;- lijm.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven van de eigen naam;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- folders, tijdschriften bekijken, tekst lezen en over communiceren.Vakantiekaartje makenZie: ‘maken van kaarten/brieven’ (thema ‘Post’). Nu ligt de nadruk meer op hetmaken van vakantiekaartjes. Gebruik daarom ook vakantiekaartjes alsvoorbeeld en leg verschillende reisbrochures klaar waar de kinderen plaatjesuit kunnen knippen. De kaartjes kunnen gebruikt worden in decampinghoeken.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 55

Vakantie /op reisAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Vriens, J. (2003). Tommie en Lotje gaan op vakantie Houten: Van Holkema enWarendorf.Voorleesverhaaltjes. Tommie en lotje beleven allerlei avonturen als zij opvakantie zijn in een huisje. Vanaf 4 jaar.Busser, M. en Schroder R. e.a. (2002) Zwemmen, zon en zand. Houten: VanHolkema en Warendorf.Bundel verhalen en versjes over de zomer en vakantie door Nederlandseauteurs. Vanaf 4 jaar.Slee, C. (1994). Zandtaartjes. Houten: Van Holkema en Warendorf.Voorleesverhaaltjes. De tweeling Iris en Michiel ontdekken hoe leuk de zomerkan zijn. Voorlezen vanaf 4 jaar.Slee, C. (2003). We zijn er bijna! Houten: Van Holkema en Warendorf.Voorleesverhaaltjes. Iris en Michiel gaan een weekje met hun ouders en hunkleine broertje een weekje logeren in de Ardennen. Vanaf 4 jaar.Tielmann, C. (2003). De vakantie van boer Bram. Amsterdam: Zirkoon.Prentenboek. Boer Bram weet niet waar hij zijn dieren laten moet als hij opvakantie gaat, dus neemt hij ze gewoon mee. Vanaf 5 jaar.Hollander, V., den. (2003) Lekker op vakantie. Houten: Van Holkema enWarendorf.Prentenboek. Lisa gaat met haar ouders en broertje op vakantie in een huisje inhet bos. Daar doet ze allerlei leuke dingen en maakt nieuwe vriendjes. Vanaf 4jaar.Jagtenberg, Y. (2003) De vlieger. Amsterdam: Hillen.Prentenboek. Arno is met zijn moeder op de camping. De campinggastenhelpen hem met het oplaten van zijn vlieger. Vanaf 4 jaar.Lindenbaum, P. (2002). Julia en de domme schapen, Amsterdam: Hoogland envan Klaveren.Prentenboek. Julia is met haar ouders een weekje op vakantie in een hotel enverveelt zich totdat ze een klein eilandje met schapen ontdekt. Vanaf 4 jaar.Sluyzer, B. (2002). Daar is de zee! Tilburg: Zwijssen.Prentenboek. Timo gaat op vakantie maar weet niet welke knuffel hij mee moetnemen. Vanaf 4 jaar.Reusens, S. (2002). De wolkjesfabriek. Antwerpen: Standaard.Prentenboek. Als Kim met haar vader op een snikhete dag gaat fietsen, ontdektze waarom er geen wolken zijn. Vanaf 4 jaar.Ruis, M. (2001) Zomer. Averbode: Averbode.Prentenboek. Twee kinderen laten alle aspecten van de zomer zien oppaginagrote tekeningen. Vanaf 4 jaar.Kuiper, N. (1998). Het zomerwoordenboek. Amsterdam: Piramide.Woordenboek waarin alledaagse moeilijke woorden aan de hand van kortebelevenissen van Sofie en Maarten in de zomer worden uitgelegd. Vanaf 4 jaarMarina Kromwijk. Hogeschool Domstad 56

ThemaHeksenSuggesties voor de huishoekWerkkamer van de heks• ContextIn de werkkamer van de heks kunnen de kinderen heksenbrouwsels maken envolop toveren. Hierbij is het noteren en raadplegen van recepten entoverspreuken één van de belangrijkste lees- en schrijfactiviteiten die het kindkan ondernemen.• Inrichting/benodigdheden:- heksenketel opgehangen of op een tafel geplaatst;- grote (pol)lepels;- haardblokken voor onder de ketel;- diverse potjes met ingrediënten als (plastic) insecten, blaadjes,steentjes, takjes, veren etc.;- maatbekertjes;- bestek;- borden;- zwarte kat;- mand voor de kat;- tafel en stoelen;- donkere lappen voor verduisteren;- toverstokje;- heksenkleding en accessoires, nepnagels, nepneus, zwarte pruik;- schrijfgerei als pen, potlood, papier;- boek/map waarin spreuken genoteerd kunnen worden;- boek/map waarin recepten genoteerd kunnen worden.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- lijstjes maken van ingrediënten die verkregen moeten worden n.a.v.inventariseren, doornemen van een recept, wensen van andereheksen;- spreuken noteren, (voor)lezen en over communiceren;- brouwsels noteren, (voor)lezen en over communiceren;- etiketten voor ingrediëntenpotjes maken en lezen;- maatbekers aflezen;- memo schrijven aan andere heksen;- gemaakte afspraken noteren.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 57

Suggesties voor de schrijftafelSpreuken noterenHeksen• ContextBelangrijke bezigheden van heksen zijn toveren en toverdrankjes maken.Spreuken kunnen vastgelegd worden om zo de spreuk later nog eens terug tekunnen lezen. In de spreuk kan de baan van de toverstaf getekend worden, despreuk zelf opgeschreven worden (bijv. in een zelf verzonnen‘heksenkrabbels-handschrift’) en het eindresultaat waarin het slachtofferveranderd kan erbij getekend worden. Om het extra mysterieus te maken kanhet papier, nadat stift e.d. opgedroogd is, bestreken worden met een nattheezakje. Dit maakt het papier geelachtig en het gaat wat krom trekken. Zolijkt het op een soort oud perkament.Resultaten kunnen gebundeld worden in een spreukenboek of -map waarvankinderen zelf de kaft kunnen maken. Deze kan vervolgens in de heksenhoekgelegd worden.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- zelfgemaakt voorbeeld;- theezakjes op schoteltje/in een bakje (werken het beste als zij eerst inlauwwarm water gedompeld worden).• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- hanteren van schrijfpatronen bij het tekenen van de baan van detoverstok;- bedoelingen noteren m.b.v. van echte letters of zelfverzonnen‘heksenhandschrift’, tekeningen;- voorbeeld lezen en over communiceren.Recepten voor toverdrankjes/ brouwsels noterenDe opzet is hetzelfde als die van ‘Spreuken noteren’ (zie hierboven). Het enigeverschil is dat het uitgangspunt nu een recept voor een heksenbrouwsel is.Hierdoor is het noteren van een spreuk en de baan van een toversok nietpersé nodig. Wel is het nodig om een lijst te maken met welke ingrediënten erin het brouwsel moeten. Dit kan m.b.v. tekeningen of geschreven (zelfverzonnen) tekst.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 58

HeksenOverige suggesties• De vleermuis is een dier dat makkelijk met heksen geassocieerd kan worden.de vleugels van dit dier zijn golvend. Een kind kan een vleermuis maken dooreen vel zwart papier dubbel te vouwen, het golvende (schrijf)patroon er op tetekenen, en een rondje voor de kop te tekenen. Daarna kan dit uitgeknipt enopgehangen worden.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 59

HeksenAan te raden boeken om te gebruiken tijdens dit thema:Pawlak, P. (2003). Bent u misschien een heks? Amsterdam: Sjaloom.Prentenboek. Mikkie de eenzame zwarte kat gaat op zoek naar een heks omdathij heeft gelezen dat heksen van zwarte katten houden. Vanaf 4 jaar.Schubert, I. (2002). Platvoetje. Rotterdam: Lemniscaat.Prentenboek. Een meisje vindt op een morgen een heel klein heksje metplatvoeten bij de wastafel. Vanaf 4 jaar.Baeten, L. Lotje en de heksenprinses. Amsterdam: Clavis.Prentenboek. Avonturen van een jong heksje. Ook verkrijgbaar: Lotje is jarig,Nieuwsgierige Lotje en Slimme Lotje. Vanaf 4 jaar. Paul, K. (2002). Hennie de heks. Amsterdam Sjaloom, Amsterdam, 2002.Prentenboek met illustraties waarop heel veel te zien is. De wat domme Henniede heks woont in een huis waar alles zwart is. Vanaf 4 jaar. Ook verkrijgbaar:Hennie de heks en de toverwedstrijd, Hennie de heks ziet ze vliegen, Hennie deheks ziet ze vliegen.Adams, G. (2001) De drie kleine heksen. Amsterdam: Zirkoon.Voorleesboek met verhalen over drie jonge heksen die nog niet zo goed kunnentoveren. Vanaf 5 jaar.Schubert, I. (2002). Abracadabra. Rotterdam: Lemniscaat.Prentenboek. De dieren van het Duisterbos nemen wraak op de tovenaarMacrobiotus die hen allemaal heeft betoverd. Vanaf 4 jaar.Loon, P.., van. (2002). Foeksia de miniheks Amsterdam: Leopold.Voorleesboek met verhalen over tovenaar Kwark en zijn dochter Foeksia deminiheks. Vanaf 5 jaar.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 60

ThemaPostSuggesties voor de huishoekPostkantoor• ContextHet postkantoor is natuurlijk bij uitstek de hoek waar lees- en schrijfactiviteitenkunnen worden uitgelokt. Kinderen kunnen in deze hoek een klant of eenmedewerker van het postkantoor spelen.• Inrichting/benodigdheden:- tafel/lage kast, als balie fungerend;- verschillende kaarten in een rekje ter verkoop;- geld, bankpasje;- portemonnees, tassen;- schrijfgerei zoals potloden, pennen, papier, lijstjes zowel aan de balieals ter verkoop in een kast/rekje;- tafel, stoelen, tijdschriften voor wachtende bezoekers;- brievenweger;- kassa;- verschillende soorten enveloppen;- overschrijfformulieren van de postbank;- postzegels;- letterstempels;- briefpapier;- luchtpoststickers;- karton op ansichtkaartformaat, zodat de kinderen zelf kaarten kunnenmaken om te verkopen;- rekenmachine;- foldertjes van het postkantoor;- posttas;- postbodepet;- postkar;- doosjes om pakketpost van te maken;- telefoon, telefoongids/gouden gids;- (zelfgemaakte) brievenbus;- elastiekjes.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- op lijstjes lezen en noteren wat gekocht moet worden, besteld moetworden, verzonden moet worden en hierover communiceren;- bestellingen noteren en doorbellen;- afspraken noteren;- telefoongids, gouden gids raadplegen;- tijdschriften, brochures lezen en over communiceren;Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 61

- memo schrijven aan medewerkers;- routebeschrijving voor postbode maken en lezen en overcommuniceren;- maken en lezen van een brief en kaart;- adres noteren en lezen;- reclamebordjes en prijskaartjes maken en lezen;- bord met openingstijden maken;- pictogrammen gebruiken voor berichten als niet eten/roken/geenhonden toegestaan;- uithangbord met aanduiding van het postkantoor maken en lezen;- kassabon maken en lezen, cijfers op geld lezen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 62

Suggesties voor de schrijftafelMaken van kaarten, brieven, enveloppenPost• ContextKinderen kunnen zelf kaarten, brieven en enveloppen maken die vervolgensecht verstuurd, zelf bezorgd bij bijv. familie, of in de brievenbus in despeelhoek gestopt kunnen worden.• Benodigdheden naast de standaarduitrusting zoals beschreven in paragraaf5.10 van het bijbehorende meesterstukverslag:- kaarten verschillend in afmetingen, vormen, kleuren, gedrukte tekst,boodschap;- folders, tijdschriften waar het kind plaatjes uit kan knippen voor op dekaart;- vouwblaadjes, knutselmateriaal voor het versieren van de kaart;- enveloppen in diverse formaten (kunnen sommige kinderen ook zelfmaken);- schaar;- lijm;- postzegels.• Activiteiten m.b.t. geletterdheid die de kinderen kunnen ondernemen:- schrijven van de eigen naam en die van de geadresseerde;- bedoelingen noteren door (na) schrijven, stempelen, plaatjesopplakken;- afbeeldingen voorzien van tekst door schrijven, stempelen of tekst uiteen blaadje knippen;- kaarten, folders, tijdschriften bekijken, tekst lezen en overcommuniceren;- adres noteren.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 63

PostOverige suggesties• Van gewoon schrijfpapier kan briefpapier gemaakt worden. Het kind bij hetversieren gebruik maken van (herhaalde) schrijfpatronen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 64

PostAan te raden boeken om tijdens dit thema te gebruiken:Kollenburg, C., van. (2003). Yasmin als postbode. ’s Hertogenbosch: Malmberg.Prentenboek. Wanneer de Turkse Yasmin een brief naar haar oma in Istanbulpost, vindt ze een brief in een plas water. Vanaf 4 jaar.Damon, E. (2003). Vossenpost. Amsterdam: Sjaloom.Prentenboek. Vincent Vos wil graag postbode worden maar de mensen zijnbang voor hem. Vanaf 4 jaar.Wise-Brown, M. en Tacher-Hurd, E. (2003). De zeven postbodes. Amsterdam:Rubinstein.Prentenboek De Amerikaanse Robin stuurt een brief naar zijn oma om tevertellen dat hij komt logeren. De brief wordt door bemiddeling van zevenpostbodes bij haar bezorgd. Vanaf 4 jaar.Velthuijs, M. (1998) De trouwe dienaar. Amsterdam: Leopold.Prentenboek. Koning Leo stuurt een brief naar zijn vriend in Amerika maar zijndienaar durft er niet op te vertrouwen dat de brief ook aankomt en gaat de briefachterna. Vanaf 4 jaar.Eeden, M., van. (1989). Post voor Jona. Tilburg: Zwijssen.Prentenboek met platen. Jona is jarig en krijgt een brief van opa. Ze moetallerlei aanwijzingen opvolgen. Behorend bij Schatkist taal. Vanaf 4 jaar.Alhberg, J. (1987). De puike postbode of: briefgeheimpjes. Haarlem: GottmerPrentenboek. Op de fiets brengt de postbode post rond bij figuren uit bekendesprookjes. Vanaf 4 jaar.Kuratomi, C. (1988). Kummeling wordt postbode. Baarn: Bekadict.Kummeling brengt de post rond en vind het zielig dat een vrouw nooit post krijgt.Hij besluit haar daarom zelf een brief te sturen.Marina Kromwijk. Hogeschool Domstad 65