Bij een bloemlezing van de geschiedenis van het liberalisme hoort ...

BRUSSELSBLAUWBij een bloemlezing van degeschiedenis van het liberalismehoort een Brussel-luik, meenden wij.Hier ontstond het liberalisme. InBrussel stonden Vlaamse liberalenbovendien aan de basis van destrijd voor het Nederlands inde hoofdstad. Zij waren ook devoortrekkers van een sociaal enhumanistisch liberalisme. Het is eentraditie die onze VLD-verkozenennog steeds met enthousiasmeuitdragen.Herman MennekensVoorzitter VLD-Brussels Gewest

Foto: de graven Egmont en Horn in het Egmontpark

Het is in steden als Brussel dat de geest van het liberalisme isontstaan.“De stadskeur van Brussel” van 1229 was het prille beginvan stedelijke rechtspraak en democratie en mag beschouwdworden als de verre voorloper van onze huidige Grondwet. Deambachtslieden en de burgerij dwongen economische en politiekevrijheden af van hun vorst.In de XVIde eeuw was Brussel een centrum van verzet tegen deInquisitie en werden de graven Horn en Egmont op de GroteMarkt onthoofd omwille van hun strijd voor de gewetensvrijheid.Het is ook in Brussel dat die geest van het liberalisme voor heteerst een partijpolitieke vertaling kreeg in 1841 met de oprichtingvan de Société de l’Alliance door Theodoor Verhaegen. Het is vanuitdeze Brusselse liberale politieke partij dat in 1846 de Belgischeliberale partij ontstond.De hele XIXde en XXste eeuw door hebben liberalen dezestad vorm gegeven zodanig dat voor velen Brussel en liberalismejarenlang synoniem waren. Ook Vlaamse Brusselaars hebben hunstempel op het Brussels liberalisme gedrukt.•Wist je dat ....het Brusselse stadsbestuur in 1879 aan de Kleine Zavel een plantsoen lietaanleggen als ode aan de XVIde eeuwse voorlopers van het liberalisme inBelgië met de standbeelden van de graven van Egmond en Horn, Willem vanOranje, Hendrik van Brederode, Marnix van Sint-Aldegonde, Mercator, ...

VLAAMS ENLIBERAALIN BRUSSEL,EEN RIJKETRADITIE

Karel Buls(1837 - 1914)“Het onderwijs, dat is de vrijheid” is een bekend gezegde vanBuls. Karel Buls is wel de opmerkelijkste van de Vlaams Brusselseliberalen. Hij was schepen van onderwijs, burgemeester vanBrussel en later ook volksvertegenwoordiger. Reeds in 1864 washij medeoprichter van de ligue de l’enseignement (Onderrichtbond),een invloedrijke associatie die jarenlang ijverde voor de uitbouwvan een officieel “neutraal” onderwijsnet en onderwijs in devolkstaal in Brussel. Hij droomde ervan om via het onderwijsin de eigen taal van Brussel een echte tweetalige stad te maken.In de modelschool die hij in 1878 mee oprichtte liet hij ook dekinderen uit de Franstalige burgerij les volgen in het Nederlands.In 1906 organiseerde hij als voorzitter van de Onderrichtbond eenbetoging voor leerplicht met meer dan 60.000 manifestanten doorde Brusselse straten.Zowel zijn niet aflatende strijd voor leerplicht, voor onderwijs inde moedertaal als voor de uitbreiding vanhet stemrecht maken van Karel Buls eenicoon van het emancipatorisch progressiefliberalisme in België.Karel Buls, wereldreiziger met een hart voorBrussel, (Willemsfonds, agglomeratieverbondBrussel, 1987)

Julius Hoste Sr.(1848 - 1933)“De man z’n gazet” was de slogan die Julius Hoste bedacht voorHet Laatste Nieuws in 1893. De ambitie van Hoste Sr. of ook welvader Hoste genoemd, was om met zijn liberaal “centenblad”,2 centiemen per nummer, de krant bij het grote publiek van dehoofdstad te brengen.Ook als theaterschrijver ontpopte Hoste zich als een soort“Conscience van het toneel” die met politieke satire en historischedrama’s de massa deed lachen en huilen. Naar zijn De kleine Patriot(1884) kwamen 1800 Brusselaars per voorstelling kijken, zo’n72.000 bezoekers in het totaal.Hoste heeft op deze wijze een stem gegeven aan een Vlaamsen volks liberalisme dat opkwam voor sociale hervormingen,arbeidsreglementering en algemeen stemrecht. Binnen de nogunitaire liberale partij was hij in 1913 één van de medeoprichtersvan het Liberaal Vlaams Verbond (LVV) waarvan het motto was“wil het liberalisme in Vlaanderen overleven dan moet het Vlaamsgezind,sociaalvoelend en vooruitstrevend zijn”.Vader Hoste, (Liberaal Archief, 1989)

HermanTeirlinck(1879-1967)“Herman Teirlinck is eendemocraat; een talentvolredenaar; een letterkundigevan Europese bekendheid;een hoogstaand kunstenaar”. Met deze slagzinstelde Herman Teirlinck zich als liberaalkandidaat voor aan de Brusselse kiezersin 1925. Teirlinck speelde dus niet enkeleen vooraanstaande rol in de Nederlandstalige literatuur en detheaterwereld, maar ook in de liberale beweging in de hoofdstad.De Winter was in de jaren ’70 ministeren federaal staatssecretaris voor Brussel.Reeds in de jaren ‘60 was hij het boegbeeldvan het Liberaal Vlaams Verbond in dehoofdstad. Nog voor de splitsing van deunitaire liberale partij in 1972, stond AugustDe Winter in ’68 mee aan de wieg van het“Verbond der Vlaamse PVV-afdelingen vanhet kiesarrondissement Brussel”, meestal deBlauwe Leeuwen genoemd.AugustDe Winter(1925 - 2005)•Wist je dat ....liberalen de eerste femisten leverden. Zo richtte in 1892 de BrusselseMarie Popelin, de eerste Belgische juriste, de ‘Ligue belge du Droit desFemmes’ mee op. Zij streefden naar het verkrijgen van stemrecht enverbetering van het onderwijs.

Julius Hoste Jr.(1884 - 1954)Op voordracht van het LVV werd de Vlaamse Brusselaar JuliusHoste Jr. (1884-1954) tot tweemaal toe minister van onderwijstijdens het Interbellum. Hij legde de nadruk op de verdediging vande democratie tegen het “knuppel-nationalisme, doordrongen vanracisme en totalitaire opvattingen in strijd met de geest zelf van deVlaamse beweging, terwijl hun klein-staterij strijdig is met zowel onzeVlaamse als de algemene Europese belangen”. Deze onverzettelijkehouding droeg bij tot zijn beslissing om tijdens de Eerste ende Tweede Wereldoorlog uit te wijken naar het buitenland.Hij weigerde om als vrij en onafhankelijk dagbladmaker ondernazibezetting te leven.Tijdens zijn verblijf in Londen erkende hij het belang van eeninternationaal bewustzijn. Hij stelde dat Vlamingen niet alleen"Europeeërs" moesten worden, maar ook wereldburgers. Als éénvan de pioniers van de Unesco gaf hij mee vorm aan het “nieuwehumanisme” door de morele waarden en politieke vrijheden teverdedigen.oorlogsdagboek, (Academia Press/Liberaal Archief, 2005)Harry Van Velthoven, Zwerver in niemandsland, Julius Hoste en zijn Londens

Cover van “Brussels Blauw, liberaal stadsmagazine” (voorjaar 2006)

Om het in wijntermen te zeggen: “2004 was een goed jaarvoor de Brusselse VLD”. Onder de slogan "Beter voor Brussel"trokken we naar de kiezer. De kiezer stuurde vier Vlaamseliberalen naar het Brussels parlement en één naar het VlaamsParlement. Guy Vanhengel werd minister van Financiën enBegroting en Annemie Neytsbrusselt voor ons in het Europeesparlement.Na een terugblik op onze rijketraditie past een vooruitblik eneen portret van onze verkozenen.De Vlaamse Liberalen enDemocraten profileren zich inBrussel als een progressievestadspartij voor wie economischewelvaart en persoonlijkeontplooiing in de liberale traditiehand in hand gaan.1985•2004Wist je dat ....het aan de liberale vrienden Karel Buls en Julius Hoste is dat wede oprichting en bouw van de KVS in 1887 te danken hebben. DeKoninklijke Vlaamse Schouwburg is vandaag nog steeds een hoeksteenvan het Nederlandstalige cultureel leven in Brussel.

Guy VanhengelBrussels ministerGuy Vanhengel heeft veel weg van een Karel Buls Junior. Vanhengelis een Brusselse Ket die opgroeide in de straten van de Helmetwijk,op de grens tussen Schaarbeek en Evere. Hij was onderwijzer(opgeleid nota bene aan de Karel Buls Normaalschool), journalistbij Het Laatste Nieuws, radiomaker bij Radio Contact enwoordvoerder van Guy Verhofstadt ten tijde van de drie eersteBurgermanifesten.Als een soort “minister-pedagoog” waakt hij in de traditie vanBuls over de kwaliteit van het Nederlandstalig onderwijs inBrussel. Hij heeft de laatste 7 jaar fors geïnvesteerd in o.a. deschoolinfrastructuur en pedagogische begeleiding. Onderwijs isessentieel voor liberalen: voor de integratie van allochtonen inde stad, voor onze Brusselse arbeidsmarkt en welvaart, voor detweetaligheid en zelfs meertaligheid van de hoofdstad. Als ministervan Financiën trakteerde Vanhengel de Brusselaars op een aantalbelastingverminderingen, waarvan de laatste en indrukwekkendsteook de meest sociale maatregel van deze regering is: de halveringvan de gewestbelasting.

Annemie NeytsMinister van Staat“Ik heb ervaring met het behoren tot een minderheid. Ik benvrijzinnige in Vlaanderen, Vlaming in Brussel, vrouw in eenmannenwereld en liberaal in het politieke landschap”, schreefAnnemie Neyts in "Annemie in Wonderland".Zonder complexen heeft Neyts haar stempel gedrukt op deBelgische en zelfs Europese politiek van de voorbije tweedecennia: eerste vrouwelijke partijvoorzitter van het land in1985, minister in verschillende regeringen en gerespecteerdover de taalgrens heen, Voorzitter van de Liberale Internationale(1999-2005), Voorzitter van de Europese Liberale partij sedert2005. Niet toevallig werd aan Neyts in 2005 gevraagd omvoorzitter van de Federale Commissie Interculturele Dialoog tezijn.Als Brusselse kent ze als geen ander de culturele en socialediversiteit van de grootstad en pleit ze al jaren voor inburgeringin een liberale en open geest, met wederzijds respect.

Sven GatzVlaams parlementslid“De stad is een bron van creativiteit, innovatie en welvaart en dus nieteen haard van allerlei maatschappelijke problemen”. Met zijn LiberaalStedenmanifest en zijn boek "Stadslucht Maakt Vrij" wil Gatzlandelijk Vlaanderen aanzetten om de steden te koesteren als bronvan economische en maatschappelijke welvaart.Als progressief politicus neemt hij het in een conservatiefVlaanderen op voor het vooruitstrevende liberalisme metpleidooien voor nieuwe georganiseerde economische immigratie,verplichte inburgeringstrajecten voor nieuwkomers, voor derechten van Nederlandstaligen in Brusselse ziekenhuizen, voormeer vrije markt ook, maar tegen vrije wapenhandel en oneerlijkelandbouwsubsidies die de derde wereld economisch wurgen.Gatz is als radicale liberaal in vele opzichten een Geus inVlaanderen. Een titel die hij met trots draagt.

Jean-Luc VanraesVoorzitter Raad van deVlaamseGemeenschapscommissieJean-Luc Vanraes is OCMW-voorzitter in Ukkel en fractieleidervan de VLD in het Brussels parlement. De krant De Morgenstelde hem voor als “een sociaal-liberaal met aandacht voortewerkstelling”. De Standaard voegde daar aan toe dat “hijhamerde op het falende tewerkstellingsbeleid in Brussel, lang voorde SP.a dat thema ontdekte”.Er is werk in Brussel, maar de Brusselaars komen er onvoldoendevoor in aanmerking. Dat is dan ook zijn uitgangspunt en drijfveerin de Brusselse politiek. Werk creëer je niet met massaalgesubsidieerde overheidsjobs, maar via opleiding, aangepastebegeleiding van langdurige werklozen, dienstencheques in denieuwe “huishoudelijke”-economie … en uiteraard door eengunstig ondernemingsklimaat dat jobs genereert.Talenkennis zou een absolute troef kunnen zijn van de Brusselsewerkzoekenden: “er is economisch een behoefte aan tweetaligen,maar Franstalige politici verkopen dit electoraal niet graag”,meent Vanraes die het gebrek aan ambitie van het Franstaligonderwijs hierin hekelt.

Carla DejongheBrussels parlementslidHet liberalisme is een familietraditie voor Carla Dejonghe. Beginvorige eeuw stond haar overgrootvader aan de basis van de liberalepartij in Sint-Pieters-Woluwe. Haar vader was eind jaren ’70schepen van middenstand voor de PVV en provincieraadslid. Twintigjaar later trad Carla in zijn voetsporen als schepen in de gemeente,waar zij onlosmakelijk mee verbonden blijft. Sinds 2004 is zij ookBrussels volksvertegenwoordiger.Carla zou zichzelf niet zijn mocht ze niet haar eigen invulling gevenaan het liberalisme van vandaag in Brussel. Ze staat verrassend dichtbij de mensen. In haar opvatting gaat politiek over oplossingenzoeken voor problemen en zorgen voor ontplooiingskansen vooriedereen, niet over theoretische rechts-links discussies. Mede doordie houding is zij er in korte periode in geslaagd heel wat zakente realiseren en de mensen achter haar ideeën te scharen. Zo wasze een van de eersten om realiseerbare oplossingen aan te dragenvoor het probleem van het onveiligheidsgevoel op het openbaarvervoer en slaagde ze er op gemeentelijk vlak in om concreteprojecten uit te werken voor de ‘andere’ weggebruikers, nl. jongevoetgangertjes, fietsertjes en motorrijders.

Els AmpeBrussels parlementslidEen nieuwe generatie liberalen is opgegroeid met een sterkmilieubewustzijn. Als liberaal gelooft Ampe resoluut in demogelijkheden die nieuwe technologieën bieden om de uitstoot vanbroeikasgassen te verminderen.Auto’s zijn goed voor één derde van de luchtvervuiling in Brussel.Ampe wil dat het gewest de belasting op wagens niet heft opbasis van de kracht van de motor, maar op basis van de graadvan vervuiling van die wagen, de ecoscore van het voertuig.“Groene fiscaliteit is de toekomst. Het stimuleert de bedrijven ommilieuvriendelijke alternatieven te zoeken en nieuwe technieken uit tewerken. En het stimuleert consumenten om milieubewust te kopen”.Els Ampe is het jongste Brussels parlementslid. Haar voorstellenrond eco-fiscaliteit, maar ook rond leegstand en flexibelekinderopvang in een grootstad geven schwung aan het Brusselsliberalisme.

René CoppensBrussels parlementslidRené Coppens werd in 2004 verkozen tot volksvertegenwoordiger,maar daarmee was hij zeker niet aan zijn politiek proefstuk toe.Als student was hij al voorzitter van de toenmalige PRL/PVVjongeren in Ganshoren, zijn thuishaven. Jarenlang was hijgemeenteraadslid. Sinds 2000 is hij schepen, na 24 jaar oppositie.Als zoon van een “Pâtissier-Chocolatier” in de Kerkstraat inGanshoren ging hij naar een “Vlaamse school”. Niet evident voor dietijd.Na zijn studies speelde hij samen met Annemie Neyts eenbelangrijke rol bij het opstarten en uitbouw van de Vlaamse liberalenin de hoofdstad.Coppens is enorm begaan met thema’s die dicht bij de mensenstaan. Hij waarschuwt voor de hoge fiscale druk, voor de hogekosten voor renovatie van liften in appartementsgebouwen, hij steltvragen over het zwembad van Ganshoren of over stadsbendes en deveiligheid in Brussel….Maar als geen ander volgt hij de begroting en het fiscale beleid vanhet gewest op de voet.

:Op www.vldbrussel.be bieden we dagelijks liberaal nieuws uit en over Brussel.Nieuws van en over onze gewestelijke en lokale verkozenen.•Wist je dat ....de liberale advocaat, pacifist en feminist, Louis Frank in 1910 een studiemaakte over Brussel als internationale hoofdstad (La Paix et le districtféderal du monde). Vandaag is Brussel o.a. de hoofdstad van de EuropeseUnie en de zetel van de NAVO.

Brusselse liberalenschrijven boeken2001 - Sven Gatz, Een vierde wegEen boek met bijdragen van Vlaamse en internationaleacademici en vooraanstaande politici over de traditie entoekomst van het links-liberalisme (VUB-Press).2003 - Annemie Neyts, Annemie in wonderlandDe visie van een vooraanstaand liberaal politica overBrussel, België, Europa en de wereld. Een aangrijpendpleidooi voor helder denken in een veranderende wereld(Lannoo).2003 - Sven Gatz, Het Blauwe boekjeEen interviewboek met diepgaande gesprekken overhoe twee progressieve liberalen (Sven Gatz en PatrikVankrunkelsven) aankijken tegen de politieke uitdagingenvan morgen (Van Halewijck).2005 - Jean-Luc Vanraes, Er is werk in BrusselZonder taboes analyseert Vanraes de oorzaken van dehoge Brusselse werkloosheid en reikt hij tevens liberaleoplossingen aan (VLD-fractie).2005 - Sven Gatz, Stadslucht maakt vrijUitgangspunt is het Liberaal Stedenmanifest van vanRouveroij, Gatz en Leysen. Met tal van politieke enacademische bijdragen wil dit boek het debat overstedelijkheid voeden (VUB-Press).

NIEUWnieuw2007 - Carla Dejonghe, Inbreiding van BrusselDit boekje is een pleidooi om via huisvestingsprojectenmiddeninkomens aan te trekken en het fiscaal draagvlakvan de stad op te krikken (VLD-fractie)VLD in uw gemeente - 19 AfdelingenBrussel-Stadwww.vldbrusselstad.beContact: Freddy NeytsL. Lepagestraat 9 - 1000 BrusselTel: 02-425 10 92f.neyts@contactonline.netAnderlechtContact: Stefan Van Heewww.vldanderlecht.be Busselenbergstraat 4 -1070 AnderlechtTel: 02-521 23 15immoee59@hotmail.comElsenewww.vldelsene.beEtterbeekwww.vldetterbeek.beEverewww.vldevere.beContact: Daisy NaeyaertWoonwijkstraat 24 - 1050 ElseneTel: 02-644 18 01daisynaeyaert@hotmail.comContact: Ethel SavelkoulKloktorenstraat 44 - 1040 EtterbeekTel: 02-732 89 58ethel.savelkoul@scarlet.beContact: Martine RaetsE. Dekosterstraat 132 - 1140 EvereTel: 02-209 28 53mraets@vanhengel.irisnet.beGanshorenContact: Jacques De Wittewww.vldganshoren.be Van Overbekelaan 196/421082 GanshorenTel: 02-426 78 45rene.coppens@vldbrussel.be

VLD in uw gemeente - 19 AfdelingenJetteContact: Jan Diddenwww.vldjette.be Tentoonstellingslaan 370/341090 JetteTel: 02-479 49 11jan.didden@conac.beKoekelbergContact: Olivier Cuvelierwww.vldkoekelberg.be Fr. Sebrechtslaan 58/121081 KoekelbergTel: 0477-91 59 78info@oliviercuvelier.beOudergemwww.vldoudergem.beContact: Christa DebeckVisserijstraat 78/20 - 1160 OudergemTel: 02-660 22 26christa.debeck@gmail.comSchaarbeekContact: Laura Parretwww.vldschaarbeek.be Huart Hamoirlaan 1171030 SchaarbeekTel: 02-2414129laura.parret@skynet.beSint-Agatha-Berchem Contact: Sven Peeraertswww.vld-berchem.be A. de Neuterstraat 171083 Sint-Agatha-BerchemTel: 02-482 37 57sven.peeraerts@origin-company.comSint-GillisContact: Herman Muylaertwww.vldsintgillis.be Th. Verhaegenstraat 201060 Sint-GillisTel: 0475-58 43 61hermanchc@skynet.beSint-Jans-Molenbeek Contact: Gert Van der Eekenwww.vldmolenbeek.be Paruckstraat 35/141080 Sint-Jans-MolenbeekTel: 02-209 28 60gvandereeken@vanhengel.irisnet.beSint-Joost-ten-Node Contact: Nele De Smetwww.vldsintjoost.be Koningstraat 2661120 Sint-Joost-ten-NodeTel: 02-217 27 14nele.de.smet@skynet.be

VLD in uw gemeente - 19 AfdelingenSint-Lambrechts-Woluwe Contact: Stefan Ectorwww.vldwoluwe1200.be Roodebeeksteenweg 3741200 Sint-Lambrechts-WoluweTel: 0497-50 21 23stefanector@hotmail.comSint-Pieters-Woluwe Contact: Marijke Dejonghewww.vldwoluwe1150.be Don Boscolaan 23/21150 Sint-Pieters-WoluweTel: 0486-41 75 47mdejonghe@hotmail.comUkkelContact: Stefan Corneliswww.vldukkel.be Gatti de Gamondstraat 251/21180 UkkelTel: 0474-86 02 82scornelis@raadvgc.irisnet.beVorstContact: Mireille De Winter-Cortevillewww.vldvorst.be G. Van Haelenlaan 1801190 VorstTel: 02-344 91 65dewinter.corteville@skynet.beWatermaal-Bosvoorde Contact: Arlette Verkruyssenwww.vldwabo.be Visélaan 62/81170 Watermaal-BosvoordeTel: 02-209 28 64averkruyssen@vanhengel.irisnet.be+/(Voor meer info over de VLD in Brussel kan u terecht bij de:VLD-fractie,Johan Basiliades, Fractiesecretaris,Brussels Hoofdstedelijk Parlement,1005 BrusselTel 02/549.66.60 - Fax 02/549.65.92info@vldbrussel.bewww.vldbrussel.beVU: Herman Mennekens, Charles Woestelaan 86 bus 10, 1090 Jette

www.vldbrussel.bewww.vanhengel.bewww.gatz.bewww.annemie.orgwww.jeanlucvanraes.bewww.carladejonghe.bewww.elsampe.bewww.renecoppens.beVLD BrusselGuy VanhengelSven GatzAnnemie NeytsJean-Luc VanraesCarla DejongheEls AmpeRené Coppenswww.stadsluchtmaaktvrij.bewww.willemsfonds.bewww.liberaalarchief.bewww.jongvldbrussel.bewww.eldr.orgjong-VLDEuropese LiberalePartij