Friso Woudstra en Res nova - vakbladvitruvius.nl

F RISO WOUDSTRA R UBRIEK14 VITRUVIUS NUMMER 13 OKTOBER 2010TEKST: DON RACKHAMARCHITECT EN CULTUURHISTORICUS:EEN PRODUCTIEVE SAMENWERKINGOm bij de restauratie van een waardevolmonument of bij de bouw van een nieuwvolume in een gevoelige omgeving tot een passendontwerp te komen, is het van belang dateen architect voldoende handvatten krijgt aan -gereikt op basis waarvan hij zijn plannen kanopstellen. Steeds meer architecten ervaren datbij dergelijke projecten bouw- en/of cultuur -historisch onderzoek als startpunt en inspiratiebronkan dienen.Een bedrijf dat nauw samenwerkt met Resnova is Friso Woudstra Architecten, die zich algedurende meer dan een kwart eeuw specialiseertin restauratieprojecten en hoogwaardigehistoriserende nieuwbouw.Res nova heeft vanwege het heugelijke feit dathet architectenbureau in 2009 zijn duizendsteopdracht heeft binnengehaald, twee boekengeschreven waarin het oeuvre van Friso Woud -stra Architecten onder de loep wordt genomen.In het boek Saxa Loquuntur – de stenen spreken,wordt het restauratie-oeuvre van Woudstra perobject besproken. Het tweede werk, 1001: ontwerpenFriso Woudstra Architecten, behandelthet thema van de nieuwbouwprojecten. Hetboek is ingedeeld in meerdere hoofdstukken,elk voorafgegaan door een inleiding over eenspecifieke architectuurstroming. Ook de wijzewaarop Woudstra deze toepast, wordt toegelicht.De inleiding wordt gevolgd door een overzichtvan de uitgevoerde projecten.Jugendstil in Nijmegen:exemplarisch voor de werkwijzeUit het uitgebreide oeuvre van het architectenbureauis een tweetal projecten gelicht ter illustratievan de wijze waarop bij de plannen metmonumentale waarden en omgevingskwaliteitenwordt omgegaan. Beide projecten kenmerkenzich door een vormentaal die karakteristiekis voor het begin van de twintigste eeuw.Ze bevinden zich in Nijmegen. Het betreft derestauratie van een gemeentelijk monumentaan de Molenstraat en de realisatie van eennieuwbouwvilla aan de Groesbeekseweg.Molenstraat 72In het historische centrum van Nijmegen ligt aande Molenstraat eenwoonwinkelpanddat in 1901gebouwd is naarontwerp van PietBuskens. Opvallendis de rijke Jugend -stilvormentaal vande voorgevel.Deze beperkt zichtot de verdiepingen,want op de beganegrond hebben in deloop van de eeuwheel wat ingrepenplaats gevonden.Zoals blijkt uithistorisch beeldmateriaal,was hieroorspronkelijk sprakevan een tussen tweehardstenen hoekpilasters geplaatste bredewinkelpui. Deze omvatte rechts de winkelentreemet aan weerszijden een grote etalageruit enuiterst links een deur met daarachter de opgangnaar de bovenwoning. De pui is vanaf de jarendertig meerdere malen vervangen door eennieuw exemplaar. Hierbij is ook de opgang verdwenen,met als gevolg dat de bovenwoningvanaf de straat niet meer bereikbaar is en haarfunctie heeft verloren.Res nova heeft in opdracht van Friso WoudstraArchitecten een cultuur- en bouwhistorischrapport aangeleverd waarin de ontwikkelings -geschiedenis van het pand is onderzocht en inzijn historische context is geplaatst. Aan de handvan de waardenstelling is een aantal aanbevelingen(‘kansen en bedreigingen’) geformuleerdop basis waarvan Friso Woudstra Architecten deplannen voor Molenstraat 72 heeft opgesteld.De rol van Res nova eindigt niet bij het aan -leveren van een rapport. Ook gedurende hetontwerpproces is sprake van een intensieve wisselwerkingtussen architect en cultuurhistoricus.M0lenstraat 72,Nijmegen:rechts vóór enboven ná dewerkzaamheden.Door middel van een effecttoets zijn de uiteindelijketekeningen voor een laatste keer kritischbeoordeeld. Dit alles om verzekerd te zijn vaneen verantwoord resultaat.Een belangrijke factor waarmee bij het ontwerpvan Molenstraat 72 rekening moest wordengehouden, was de verplichting die de gemeenteoplegde om de bovenverdiepingen geschikt temaken voor bewoning. Zoals bekend werkt hetwonen boven winkels gunstig op de leefbaarheidvan de binnenstad. De eigenaar wilde echter datdit niet ten koste ging van het vloeroppervlak vande winkel. Als gevolg van dit voorwaardenpakketwas het onmogelijk om een pui te creëren waarinnaast de winkeletalage ook een opgang naarde bovenverdieping werd geplaatst. De opgangis in de nieuwe situatie aan de achterzijde vanhet pand gerealiseerd, aan de Karrengas.info@frisowoudstra.nlwww.frisowoudstra.nlTelefoon 0575 - 519 455

R ES NOVA R UBRIEK15 VITRUVIUS NUMMER 13 OKTOBER 2010De nieuwe winkelpui is in opzet geïnspireerdop de oorspronkelijke drieledige situatie vanhet winkelgedeelte: een centrale entree met aanweerszijden een ruit, geplaatst op een lageborstwering. De nieuwe invulling kenmerkt zichdoor een vormentaal en vakmanschap die corresponderenmet de nog aanwezige historischegeveldelen. Bij de werkzaamheden werdenachter de huidige pui de twee oorspronkelijkedecoratieve hardstenen hoekpilasters aangetroffen.Hoewel deze ernstig waren aangetastdoor de vele gevelaanpassingen, is beslotendeze in de huidige staat inzichtelijk te houden.Groesbeekseweg,Nijmegen: bovenstraatbeeld enrechts nr. 238.Molenstraat 72 geldt als een exemplarisch voorbeeldhoe in een historische binnenstad eenesthetisch hoogwaardige pui kan ontstaanwaarbij de oorspronkelijke situatie als inspiratiebrondient, zonder dat daarbij de praktischewensen van de winkelier uit het oog wordenverloren.Groesbeekseweg 238Het leeuwendeel van het oeuvre van FrisoWoudstra Architecten bestaat uit historiserendenieuwbouw, variërend van classicistische landhuizentot rietgedekte villa’s (cottagestijl) enJugendstilpanden. Deze projecten kenmerkenzich door een tot op het detail doorgevoerdvakmanschap. Woudstra acht het van hetgrootste belang dat zijn ontwerpen stijlzuiveren streekgebonden zijn. Een recent voltooidvoorbeeld is het pand Groesbeekseweg 238.De bouwlocatie is gelegen aan een gedeelte vande Groesbeekseweg dat wordt gekarakteriseerddoor de vele kapitale villa’s in eclectische stijl.Deze zijn hier in de eerste twee decennia vande twintigste eeuw opgericht. De vrijstaandevilla’s vormen één samenhangend geheel, maarhebben elk door het specifiek toegepaste decoratieveprogramma een duidelijk eigen karakter.Hierdoor is een schilderachtig ensemble ontstaan.Het nieuwe project moest in verschijningsvormen kwaliteit aansluiting vinden op dit eclectischestraatbeeld. Groesbeekseweg 238 heeft inhoofd opzet een symmetrische plattegrond enopstand waarbij door het toepassen van erkers,uitkragingen en steekkappen toch een asym -metrisch aanzien is ontstaan. Gevels zijn opgetrokkenin in halfsteens verband gemetseldebaksteen en voorzien van een knipvoeg.Detailleringen zijn uitgevoerd in pleisterwerk enpolychrome cementtegels, kenmerkend voor deneorenaissance. De overstek van de kap wordtgedragen door een fraaie houtconstructie,karakteristiek voor de Chaletstijl. Het resultaatis een vrijstaande villa met een duidelijk eigenkarakter die door haar eclectische vormentaalgoed aansluit bij het historische schilderachtigestraatbeeld.Tegenwoordig betrekt Friso Woudstra Archi -tecten Res nova op een soortgelijke wijze bijnieuwbouw als bij restauratieprojecten.Voorafgaand aan het ontwerpproces wordteen rapport opgesteld waarin de cultuur- enarchitectuurhistorische, stedenbouwkundigeen landschappelijke karakteristiek van debouw locatie en de omgeving wordt belicht.Deze dient als uitgangspunt voor het ontwerpdat algemeen leidt tot versterking van deruimte lijke ambiance ter plaatse, doordat hetde genius loci respecteert. www.res-nova.nlinfo@res-nova.nlTelefoon 0475-552 330