21.01.2016 Views

Gezondheidszorg Ethiek

TGE201504_72dpi

TGE201504_72dpi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

genuanceerd; (4) EBM is getransformeerd van een specifiek<br />

tot een breed en veelvormig concept dat door allerlei belanghebbenden<br />

kan worden toegeëigend.<br />

Uit onze analyse volgt dat er een kern van waarheid zit in het<br />

betoog van Greenhalgh et al. dat er iets verloren is gegaan<br />

binnen EBM dat zou moeten worden hersteld. De (zelf)kritische<br />

en antiautoritaire houding die kenmerkend was voor de<br />

pioniers van EBM lijkt tegenwoordig minder prominent aanwezig.<br />

Toch is het beeld dat Greenhalgh en collega’s schetsen<br />

van het gouden verleden van EBM historisch gezien onjuist.<br />

Ze projecteren hun eigen ideeën – die aansluiten bij de huidige,<br />

meer genuanceerde EBM-beweging – ten onrechte op<br />

het veel radicalere verleden. Een dergelijke weergave van het<br />

verleden is problematisch, omdat daarmee de suggestie wordt<br />

gewekt dat de huidige ‘crisis’ is<br />

hebben gehouden. Zie daarvoor (de handelseditie van) het<br />

proefschrift van Timo Bolt (Bolt, 2015).<br />

Literatuur<br />

Altman DG. The scandal of poor medical research. British Medical<br />

Journal 1994; 308: 283-4.<br />

Bensing J. Bridging the gap: the separate worlds of evidence-based<br />

medicine and patient-centered medicine. Patient Education<br />

and Counseling 2000; 39: 17-25.<br />

BMJ website, poll archive, 2014. http://www.bmj.com/about-bmj/<br />

poll-archive.<br />

Bolt TC. A Doctor’s Order. The Dutch Case of Evidence-Based<br />

Medicine (1970-2015). Antwerpen & Apeldoorn: Garant, 2015.<br />

Cochrane Collaboration website. http://www.cochrane.org<br />

Daly J. Evidence-Based Medicine<br />

veroorzaakt door groepen en<br />

personen die EBM verkeerd Wij pleiten niet voor real EBM, maar voor<br />

and the Search for a Science<br />

of Clinical Care. Berkeley, Los<br />

hebben geïnterpreteerd of<br />

realistic EBM<br />

Angeles & London: University of<br />

gebruikt. De mogelijke tekortkomingen<br />

en beperkingen van<br />

het EBM-gedachtegoed zelf blijven daardoor buiten beschouwing.<br />

Ook vallen er kanttekeningen te plaatsen bij de toekomstvisie<br />

van Greenhalgh et al. Gedurende de afgelopen decennia<br />

is EBM, mede door de steeds bredere toepassing ervan,<br />

kwetsbaar gebleken voor retorische exploitatie en misbruik<br />

door belanghebbende partijen. Dit probleem zal niet worden<br />

opgelost met behulp van het bijna allesomvattende – maar<br />

daardoor tevens bijna betekenisloos geworden − concept van<br />

real EBM. Daarbij hebben Greenhalgh et al. allerlei zaken aan<br />

real EBM toegeschreven die historisch gezien niet bepaald tot<br />

het DNA van de EBM-beweging behoorden. Wij vragen ons<br />

daarom af of het niet verstandiger zou zijn om EBM een meer<br />

specifieke inhoud te geven. Daarmee doelen we niet op een<br />

terugkeer naar het radicale programma van de vroege EBMbeweging,<br />

maar op een meer bescheiden benadering die zich<br />

beperkt tot die zaken waar EBM historisch gezien altijd goed<br />

in is geweest. Daarbij denken we aan de (zelf)kritische mentaliteit<br />

van de pioniers, en aan de grote betekenis die EBM heeft<br />

gehad voor de ‘afschafgeneeskunde’. Deze elimination of bad<br />

medicine (Sir Iain Chalmers, aangehaald in: Bolt, 2015) is echter<br />

iets heel anders dan zorgen voor good medicine. Voor dat<br />

laatste zijn heel andere zaken nodig, zoals kwalitatief onderzoek,<br />

shared decision making, klinische ervaring en expertise,<br />

ethiek en oog voor de waarden van patiënten; zaken die we,<br />

anders dan Greenhalgh en collega’s, eerder beschouwen als<br />

complementair aan dan als onderdeel van EBM. Kortom: wij<br />

pleiten niet voor real EBM, maar voor realistic EBM.<br />

California Press; 2005.<br />

Dawes M et al. Sicily statement on<br />

evidence-based practice. BMC Medical Education 2005; 5: 1.<br />

Edwards M. Control and the Therapeutic Trial. Rhetoric and<br />

Experimentation in Britain, 1914-1948. Amsterdam & New<br />

York: Rodopi; 2007.<br />

Evidence-Based Medicine Working Group. Evidence-based medicine:<br />

a new approach to teaching the practice of medicine.<br />

Journal of the American Medical Association 1992; 268; 2420-5.<br />

Fulford KWM, Peile E & Caroll H. Essential Values-Based Practice:<br />

Clinical Stories Linking Science with People. Cambridge: Cambridge<br />

University Press; 2012.<br />

Glasziou P. Evidence-based medicine: does it make a difference?<br />

Make it evidence informed practice with a little wisdom. British<br />

Medical Journal 2005; 330: 92.<br />

GRADE Working Group website. http://www.gradeworkinggroup.<br />

org/<br />

Gray M. Evidence-Based Healthcare: How to Make Health Policy<br />

and Management Decisions. New York: Churchill Livingstone;<br />

1997.<br />

Greenhalgh T, Howick J, & Maskrey N. Evidence-based medicine: a<br />

movement in crisis? British Medical Journal 2014; 348: g3725.<br />

Guyatt G, Cook D & Haynes B. Evidence-based medicine has come<br />

a long way. British Medical Journal 2004; 329: 990-1.<br />

Hordijk M, Klinische trial krijgt concurrentie. Medisch Contact<br />

2011; 66(35): 2045-7.<br />

Howick J & Every-Palmer S. How evidence-based medicine is failing<br />

due to biased trials and Selective publication. Journal of Evaluation<br />

in Clinical Practice 2014; doi:10.1111/jep.12147.<br />

Kristiansen IS & Mooney G, editors. Evidence-Based Medicine: in<br />

its Place. London & New York: Routledge; 2004.<br />

Noten<br />

Lancet-series ‘Research: increasing value, reducing waste’, published<br />

1 Gemakshalve rekenen we in dit artikel ook de Cochrane Collaboration<br />

tot de EBM-beweging.<br />

January 8, 2014, beschikbaar via: http://www.thelancet.<br />

com/series/research.<br />

2 Wij baseren dat op onze ervaringen, ontmoetingen en interviews<br />

in het kader van ons onderzoeksproject over de geschiedenis<br />

van EBM, waar wij ons de afgelopen jaren mee bezig<br />

Marks H. The Progress of Experiment: Science and Therapeutic<br />

Reform in the United States, 1900-1990. Cambridge: Cambridge<br />

University Press, 1997.<br />

106<br />

TGE jaargang 25 - nr. 4 - 2015<br />

© 2015 Koninklijke Van Gorcum

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!