Gezondheidszorg Ethiek
TGE201504_72dpi
TGE201504_72dpi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
genuanceerd; (4) EBM is getransformeerd van een specifiek<br />
tot een breed en veelvormig concept dat door allerlei belanghebbenden<br />
kan worden toegeëigend.<br />
Uit onze analyse volgt dat er een kern van waarheid zit in het<br />
betoog van Greenhalgh et al. dat er iets verloren is gegaan<br />
binnen EBM dat zou moeten worden hersteld. De (zelf)kritische<br />
en antiautoritaire houding die kenmerkend was voor de<br />
pioniers van EBM lijkt tegenwoordig minder prominent aanwezig.<br />
Toch is het beeld dat Greenhalgh en collega’s schetsen<br />
van het gouden verleden van EBM historisch gezien onjuist.<br />
Ze projecteren hun eigen ideeën – die aansluiten bij de huidige,<br />
meer genuanceerde EBM-beweging – ten onrechte op<br />
het veel radicalere verleden. Een dergelijke weergave van het<br />
verleden is problematisch, omdat daarmee de suggestie wordt<br />
gewekt dat de huidige ‘crisis’ is<br />
hebben gehouden. Zie daarvoor (de handelseditie van) het<br />
proefschrift van Timo Bolt (Bolt, 2015).<br />
Literatuur<br />
Altman DG. The scandal of poor medical research. British Medical<br />
Journal 1994; 308: 283-4.<br />
Bensing J. Bridging the gap: the separate worlds of evidence-based<br />
medicine and patient-centered medicine. Patient Education<br />
and Counseling 2000; 39: 17-25.<br />
BMJ website, poll archive, 2014. http://www.bmj.com/about-bmj/<br />
poll-archive.<br />
Bolt TC. A Doctor’s Order. The Dutch Case of Evidence-Based<br />
Medicine (1970-2015). Antwerpen & Apeldoorn: Garant, 2015.<br />
Cochrane Collaboration website. http://www.cochrane.org<br />
Daly J. Evidence-Based Medicine<br />
veroorzaakt door groepen en<br />
personen die EBM verkeerd Wij pleiten niet voor real EBM, maar voor<br />
and the Search for a Science<br />
of Clinical Care. Berkeley, Los<br />
hebben geïnterpreteerd of<br />
realistic EBM<br />
Angeles & London: University of<br />
gebruikt. De mogelijke tekortkomingen<br />
en beperkingen van<br />
het EBM-gedachtegoed zelf blijven daardoor buiten beschouwing.<br />
Ook vallen er kanttekeningen te plaatsen bij de toekomstvisie<br />
van Greenhalgh et al. Gedurende de afgelopen decennia<br />
is EBM, mede door de steeds bredere toepassing ervan,<br />
kwetsbaar gebleken voor retorische exploitatie en misbruik<br />
door belanghebbende partijen. Dit probleem zal niet worden<br />
opgelost met behulp van het bijna allesomvattende – maar<br />
daardoor tevens bijna betekenisloos geworden − concept van<br />
real EBM. Daarbij hebben Greenhalgh et al. allerlei zaken aan<br />
real EBM toegeschreven die historisch gezien niet bepaald tot<br />
het DNA van de EBM-beweging behoorden. Wij vragen ons<br />
daarom af of het niet verstandiger zou zijn om EBM een meer<br />
specifieke inhoud te geven. Daarmee doelen we niet op een<br />
terugkeer naar het radicale programma van de vroege EBMbeweging,<br />
maar op een meer bescheiden benadering die zich<br />
beperkt tot die zaken waar EBM historisch gezien altijd goed<br />
in is geweest. Daarbij denken we aan de (zelf)kritische mentaliteit<br />
van de pioniers, en aan de grote betekenis die EBM heeft<br />
gehad voor de ‘afschafgeneeskunde’. Deze elimination of bad<br />
medicine (Sir Iain Chalmers, aangehaald in: Bolt, 2015) is echter<br />
iets heel anders dan zorgen voor good medicine. Voor dat<br />
laatste zijn heel andere zaken nodig, zoals kwalitatief onderzoek,<br />
shared decision making, klinische ervaring en expertise,<br />
ethiek en oog voor de waarden van patiënten; zaken die we,<br />
anders dan Greenhalgh en collega’s, eerder beschouwen als<br />
complementair aan dan als onderdeel van EBM. Kortom: wij<br />
pleiten niet voor real EBM, maar voor realistic EBM.<br />
California Press; 2005.<br />
Dawes M et al. Sicily statement on<br />
evidence-based practice. BMC Medical Education 2005; 5: 1.<br />
Edwards M. Control and the Therapeutic Trial. Rhetoric and<br />
Experimentation in Britain, 1914-1948. Amsterdam & New<br />
York: Rodopi; 2007.<br />
Evidence-Based Medicine Working Group. Evidence-based medicine:<br />
a new approach to teaching the practice of medicine.<br />
Journal of the American Medical Association 1992; 268; 2420-5.<br />
Fulford KWM, Peile E & Caroll H. Essential Values-Based Practice:<br />
Clinical Stories Linking Science with People. Cambridge: Cambridge<br />
University Press; 2012.<br />
Glasziou P. Evidence-based medicine: does it make a difference?<br />
Make it evidence informed practice with a little wisdom. British<br />
Medical Journal 2005; 330: 92.<br />
GRADE Working Group website. http://www.gradeworkinggroup.<br />
org/<br />
Gray M. Evidence-Based Healthcare: How to Make Health Policy<br />
and Management Decisions. New York: Churchill Livingstone;<br />
1997.<br />
Greenhalgh T, Howick J, & Maskrey N. Evidence-based medicine: a<br />
movement in crisis? British Medical Journal 2014; 348: g3725.<br />
Guyatt G, Cook D & Haynes B. Evidence-based medicine has come<br />
a long way. British Medical Journal 2004; 329: 990-1.<br />
Hordijk M, Klinische trial krijgt concurrentie. Medisch Contact<br />
2011; 66(35): 2045-7.<br />
Howick J & Every-Palmer S. How evidence-based medicine is failing<br />
due to biased trials and Selective publication. Journal of Evaluation<br />
in Clinical Practice 2014; doi:10.1111/jep.12147.<br />
Kristiansen IS & Mooney G, editors. Evidence-Based Medicine: in<br />
its Place. London & New York: Routledge; 2004.<br />
Noten<br />
Lancet-series ‘Research: increasing value, reducing waste’, published<br />
1 Gemakshalve rekenen we in dit artikel ook de Cochrane Collaboration<br />
tot de EBM-beweging.<br />
January 8, 2014, beschikbaar via: http://www.thelancet.<br />
com/series/research.<br />
2 Wij baseren dat op onze ervaringen, ontmoetingen en interviews<br />
in het kader van ons onderzoeksproject over de geschiedenis<br />
van EBM, waar wij ons de afgelopen jaren mee bezig<br />
Marks H. The Progress of Experiment: Science and Therapeutic<br />
Reform in the United States, 1900-1990. Cambridge: Cambridge<br />
University Press, 1997.<br />
106<br />
TGE jaargang 25 - nr. 4 - 2015<br />
© 2015 Koninklijke Van Gorcum