NieuweHandboekv3(6)

1. Taak­ en Doelstellingen van een Werkgroep
Lokale werkgroepen hebben een aantal taakstellingen:
Taakstellingen
● Het organiseren van activiteiten
● Indien nodig acties voeren.
● Campagne voeren gedurende verkeizingstijden
Deze taken worden uitgevoerd om de volgende doelstellingen te realiseren:
Doelstellingen
● Ledenwerving
● Ledenbinding
● Zichtbaarheid van de partij vergroten
● Standpunten van de partij over brengen aan de man
● Potentiele politieke kandidaten signaleren
● Een eventueel deelname aan Gemeenteraadsverkiezingen
Ad1. Ledenwerving
Leden zijn voor een politieke partij van groot belang. Met een toenemend
ledenaantal sta je met je standpunten steeds meer in de belangstelling. De invloed die je als
partij kunt uitoefenen wordt daarmee ook vergroot. Lokale werkgroepen kunnen door middel
van stands en acties mensen proberen te overtuigen om lid te worden.
Ad2. Ledenbinding
Als iemand heeft besloten het lidmaatschap aan te gaan is het natuurlijk van belang deze
mensen als lid te behouden. Dat kan bereikt worden door informatievoorziening en het
creëren ​van contactmomenten.
Een Facebookpagina vormt een uitstekende bron van informatie over welke activiteiten een
lokale werkgroep verricht voor leden die daar behoefte aan hebben.
Het voordeel van een contactmoment zoals een filmvoorstelling is dat je de mensen achter
de leden kunt leren kennen en hier potentiële actieve leden bij kunnen zitten. Het geeft ook
de mogelijkheid om standpunten van de partij toe te lichten en het draagvlak te vergroten.
Ad3. Zichtbaarheid
Hoe groter de zichtbaarheid van de partij hoe meer bekendheid wordt gegenereerd voor
onze standpunten. Vooral in campagnetijden vervullen werkgroepen een belangrijke taak bij
de zichtbaarheid van de partij. Activiteiten zoals posterplakken, flyeren en het bemannen
van stands op een politieke markt zijn vaak succesvol, omdat het publiek in verkiezingstijden
ontvankelijk is voor de boodschap die wordt uitgedragen.
Pagina 1 van 23

Ad4. Standpunten van de partij overbrengen
Om leden te werven en stemmen te winnen moeten mensen weten waar wij voor staan.
Lokale werkgroepen kunnen door middel van hun activiteiten de standpunten van de partij
uitdragen en ze vertalen naar de lokale situatie. Op deze manier wordt de afstand tussen de
partij en de kiezer verkleind en de zichtbaarheid vergroot.
Ad5. Potentiele politieke kandidaten signaleren
Door werkgroep activiteiten te organiseren kan je in contact komen met leden die wellicht
geïnteresseerd zijn in actief worden op politiek niveau. Denk daarbij aan deelname aan een
fractie of zich kandidaat stellen voor een verkiesbare positie. Door deze leden te melden bij
de afdeling kan de partij ze begeleiden naar een eventuele kandidatuurschap.
Ad6. Een eventueel deelname aan gemeenteraadsverkiezingen
Voor sommige werkgroepen is het meedoen met de gemeenteraadsverkiezingen een
einddoel. In zo’n geval is het aan te raden raadsvergaderingen bij te wonen. Zodoende leert
men het bestuursproces kennen en het stemgedrag van andere lokale partijen. Uit die
raadsbezoeken kan de werkgroep thema’s selecteren en daarmee oefenen met het bepalen
van lokale standpunten die in lijn liggen met het landelijk uiteengezette beleid. Men leert ook
hoe een fractie Partij voor de Dieren zich onderscheid van andere lokale partijen en kan
deze kennis dan beter overbrengen op de kiezer gedurende verkiezingstijden.
Van Belang
Om haar taakstellingen zo goed mogelijk uit te voeren en haar doelstellingen te realiseren is
voor een werkgroep het volgende van belang:
●
●
●
Op de hoogte is van lokale situaties waarbij de kernthema’s van de partij de hoofdrol
spelen.
In staat is om de standpunten van de partij in lokale situaties voor het voetlicht te
brengen bij het publiek en deze te beargumenteren.
In staat is duidelijk te maken dat de Partij voor de Dieren nodig is om een werkelijke
verandering in het beleid ten aanzien van dieren te bewerkstelligen.
Pagina 2 van 23

2. Activiteiten van een werkgroep
Een werkgroep activiteit is bedoeld om het publiek te informeren over een kwestie of
onderwerp.
Flyeren
Werkgroepen mogen gedurende het hele jaar flyeren in eigen stad met de algemene flyer
van de partij. Er zijn drie momenten in het jaar dat het partijbureau gespecialiseerde
themaflyers levert: Pasen, Dierendag en Kerst. Flyeren op deze dagen is niet verplicht.
Het is niet toegestaan om eigen flyers te maken.
InfomatieKraam/Stand
Een werkgroep mag met een kraam staan op informatie­ en politieke markten.
Op de kraam wordt informatie aangeboden en mag de werkgroep verkoopwaren van de
partij verkopen. Ook mogen er ludieke acties aan gekoppeld worden.
Filmavond
Werkgroepen mogen filmvertoningen organiseren waarbij documentaires van de partij, of
documentaries die overeenkomen met onze thema's, vertoond mogen worden. Op deze
avonden mogen leden introducees meenemen.
Posterplakken
Gedurende campagnetijd worden in de gemeentes verkiezingsposters geplakt.
Werkgroepen plakken in eigen gemeente en omgeving.
Facebook beheer
Werkgroepen mogen een eigen Facebookpagina beheren om haar activiteiten bekend te
maken aan leden uit de omgeving.
Overige Activiteiten
Werkgroepen zijn vrij om zelf activiteiten te ontplooien. Neem als voorbeeld het organiseren
van een natuurwandeling of een fietsactie. Net zoals bij alle andere activiteiten moet er wel
goedkeuring gevraagd worden bij het afdelingsbestuur.
Acties
Een actie is een bijzondere werkgroep activiteit. Met een actie bedoelen we een op de
media gericht, meestal kortdurend, optreden, dat als doel heeft een specifiek onderwerp bij
een groter publiek onder de aandacht te brengen. Aanleiding tot een actie zou kunnen zijn
een vergunningaanvraag voor de bouw van een megastal naast een natura­ 2000 gebied,
welke bedreigt zou worden door een dergelijke megastal.
Een werkgroep organiseert een actie in nauwe samenwerking met het afdelingsbestuur.
Noot: het afdelingsbestuur moet goedkeuring geven voor alle activiteiten en acties.
Pagina 3 van 23

3. Functies binnen een werkgroep
In principe is de enige officiele functie binnen een werkgroep die van coördinator, maar er
zijn ook andere functies mogelijk waardoor taken en verantwoordelijkheden gedeeld kunnen
worden. Het is namelijk niet de bedoeling dat alles op de schouders van een persoon rust. In
dit hoofdstuk worden een paar mogelijke functies en taken behandeld.
Coördinator
De coördinator is de dagelijks leider en ziet toe op het gehele proces binnen de werkgroep.
Hij of zij is verantwoordelijk voor de agenda en is tevens voorzitter van de vergaderingen.
Als de werkgroep en secretaris heeft dan wordt de agenda samen met de secretaris
opgemaakt. De coördinator ziet er op toe dat gemaakte afspraken worden uitgevoerd en
stuurt zo nodig aan. Is ook diegene die het contact onderhoudt met het afdelingsbestuur en
is meestal het aanspreekpunt voor mensen en organisaties buiten de werkgroep.
Het spreekt vanzelf dat de coördinator niet in zijn of haar eentje beslissingen neemt.
Secretaris
De secretaris bereidt inhoudelijk de vergaderingen voor in samenwerking met de
coördinator. Daarnaast is het vaak ook diegene die zorg draagt voor de notulen, hoewel dit
niet per definitie zo hoeft te zijn. De secretaris mag, samen met de coördinator, de
contactpersoon zijn voor mensen en organisaties buiten de werkgroep.
Penningmeester
Ter bekostiging van activiteiten moeten er soms projectaanvragen en declaraties ingediend
worden. Dat kan gedaan worden door alle leden die betrokken zijn bij de activiteiten, maar
de werkgroep mag een penningmeester aanwijzen om zorg te dragen voor de financiële
verslaglegging. Hij of zij vult zowel de projectaanvraag als de declaraties in voor alle
werkgroepactieviteiten en dient die in bij de afdelingspenningmeester.
Facebook beheerder
De Facebook beheerder zorgt ervoor dat de Facebookpagina van de werkgroep up to date
is qua inhoud en stijl. Er wordt ook voor een correcte behandeling en beantwoording van
door derden geplaatste reacties en opmerkingen gezorgd. Waar nodig wordt daarvoor
contact opgenomen met het afdelingsbestuur.
Notulist
Van elk vergadering moeten er notulen gemaakt worden. Als een werkgroep geen secretaris
heeft is het raadzaam een notulist aan te wijzen. Het is ook mogelijk om die rol af te
wisselen.
Overige Functies
Behalve de hierboven genoemde functies zijn er andere taken waaraan gedacht kan worden
en het staat de werkgroep vrij hoe dat in te delen.
Pagina 4 van 23

Benoeming
Alle functies binnen de werkgroep worden op democratische wijze bepaald door de
werkgroepleden. Het coördinatorschap gaat wel in overleg met het afdelingsbestuur. Het is
raadzaam om eens in de zoveel tijd na te gaan of iedereen wel tevreden is met de
taakverdeling. Het afdelingsbestuur zal ten minste 1 keer per jaar de werkgroep bezoeken
om samen door te nemen hoe alles gaat, maar de werkgroep mag het afdelingsbestuur ook
altijd benaderen of uitnodigen voor afstemming en evaluatie.
Noot: als er wisselingen optreden door wijziging van taken of door het aftreden,
vertrek en aanstellen van iemand, geef dit dan direct door aan het afdelingsbestuur.
Pagina 5 van 23

4. Vergaderen
Een werkgroep komt met regelmaat bij elkaar om te vergaderen. Hoe vaak hangt af van hoe
actief een werkgroep is. Vergaderingen moeten echter functioneel zijn en geen doel op zich
zijn. Aan de coördinator (en de secretaris) de taak om hier zorg voor te dragen.
Tijdens de vergadering worden de verschillende activiteiten van de werkgroep besproken en
geëvalueerd, afspraken gemaakt en taken verdeeld. Een goede agenda is essentieel voor
het verloop van een vergadering.
De Agenda
Een goede agenda heeft een aantal kenmerken:
1. Agendapunten zijn ook daadwerkelijk agendapunten.
2. Geeft aan wie verantwoordelijk is voor de voorbereiding van het agendapunt.
3. Geeft aan wat het uiteindelijke doel is van de behandeling van het agendapunt.
4. Behalve aangeleverde agendapunten heeft de agenda ook vaste agendapunten.
5. Er staan niet te veel agendapunten op de agenda
6. De agendapunten hebben een tijdsindicatie met betrekking tot de duur van het punt.
Een voorbeeld van hoe een agenda er uit kan zien vind men op de USB.
Ad1. Opstellen Agenda
● Het opstellen van de agenda is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de
coördinator en de secretaris, maar alle vergaderleden kunnen in principe
agendapunten aanleveren. De eindverantwoordelijkheid ligt echter bij de coördinator
en de secretaris.
● Bij het opstellen van de agenda is het van belang de vraag te stellen of het
aangeleverde punt relevant is voor het functioneren en de activiteiten van de
werkgroep? Of is het een punt wat in ander verband (kort) besproken kan worden of
kan worden afgehandeld in direct contact met degene die het punt heeft ingebracht?
Ad 2. Voorbereiden Agendapunt
● De coördinator en de secretaris stellen de agenda op, maar dat betekent niet dat zij
verantwoordelijk zijn voor het voorbereiden van elk agendapunt. Er kan afgesproken
zijn dat een ander een agendapunt voorbereidt. Dit werkgroeplid zal het punt tijdens
de vergadering toelichten en voorafgaand zo nodig een vergaderstuk produceren.
● Een vergaderstuk kan van alles zijn: een actieplan, een korte uiteenzetting van een
probleem, een uitgewerkt idee. Kortom alles wat de discussie en de besluitvorming
kan begeleiden en verduidelijken. Door het produceren van een discussiestuk en
door deze tijdig voor de vergadering te verstrekken kunnen de overige vergaderleden
beter hun mening vormen en de argumenten wegen. Dit komt de discussie en de
overwogen besluitvorming ten goede.
Pagina 6 van 23

Ad 3. Doel van een Agendapunt
Alle vergaderleden moeten weten wat het doel is van het agendapunt. Dit is van belang voor
de discussie en de insteek die je kiest als vergaderlid. Kort gezegd zijn er 3 mogelijke opties:
●
●
●
Informatief.​Een vergaderlid licht een punt toe zonder dat de groep daar verder
direct iets mee hoeft te doen, maar het wel dient te weten. Bijvoorbeeld een kort
verslag van een gesprek met de beheerder van een kinderboerderij.
Meningvormend.​Punt verlangt van de vergaderleden dat de voors en tegens van
het geagendeerde in een discussie met elkaar worden gewogen zonder dat er een
besluit over genomen hoeft te worden. Bij lastige punten is het aan te raden om een
agendapunt vaker te agenderen alvorens er een besluit over te nemen.
De besluitvorming.​Vindt plaats bij een besluitvormend punt.
Ad4. Vaste Agendapunten
Behalve de aangeleverde agendapunten heeft de agenda ook vaste agendapunten. Deze
agendapunten staan dus altijd op de agenda.
●
●
●
Notules Check:​Aan het begin van elke vergadering gaat men na of iedereen
akkoord is met de notulen van de vorige vergadering.
Mededelingen: ​Na de notulen Check krijgt men de gelegenheid een korte
mededeling te doen. Wordt ingeleid door de Voorzitter.
Rondvraag:​Elk vergadering wordt afgesloten met een rondvraag. Men krijgt de
gelegenheid om een laatste vraag te stellen over de besproken inhoud van de avond.
Ingewikkelde vragen die meer tijd vergen zijn doorgaans meer geschikt als
agendapunt en worden op een ander tijdstip behandeld.
Ad5. Aantal Agendapunten
Voorkom teveel agendapunten anders kan er een tijdsspanning ontstaan en loopt men het
risico dat er niet voldoende aandacht aan een punt gegeven kan worden. Als punten steeds
moeten worden opgeschoven naar een volgende vergadering dan vertraagt dat het
besluitvormingsproces en de productiviteit van de werkgroep. Zes à zeven agendapunten
(inclusief de vaste agendapunten) is een goed uitgangspunt.
Ad 6. Tijden
Het is verstandig voorafgaand aan een vergadering een starttijd en een eindtijd vast te
stellen en per punt te bekijken hoeveel tijd nodig is. Alle vergaderleden weten dan waar ze
aan toe zijn en worden niet geconfronteerd met te lange vergaderingen en uitgelopen
discussies. Een goede tijdsbewaking door de coördinator voorkomt teleurstellingen en
frustraties hierover. Langer dan 2 uur vergaderen is niet raadzaam.
Tip om binnen de tijd te blijven.​Bij het opstellen van de agenda met een beoogde
vergadertijd van twee uur verdeelt men de tijd alsof men binnen anderhalf uur klaar moet
zijn. De resterende tijd komt altijd op, want als je enkele minuten uitlooptijd meerekent per
agendapunt samen met een pauze dan kom je uit op twee uur.
Pagina 7 van 23

Bekendmaking Agenda
Er wordt naar gestreefd om de definitieve agenda een week van tevoren bekend te maken.
In principe kunnen er dan geen agendapunten meer aangeleverd worden. Als blijkt dat iets
onverwachts aandacht nodig heeft dan is het aan de coördinator en secretaris te beslissen
of het noodzakelijk is en of er ruimte voor is op de agenda.
Rol van coördinator gedurende de vergadering
De coördinator heeft de rol van voorzitter en ziet er dus op toe dat de agenda wordt gevolgd
en mag hierin ook sturend optreden. Er wordt ervoor gezorgd dat iedereen het woord krijgt
en kan uitpraten, dus ook de mensen die minder geneigd zijn zelf het woord te nemen. De
coördinator maakt verder een einde aan discussies die niet thuishoren in de vergadering (die
niet geagendeerd staan of persoonlijk zijn), vat samen, trekt conclusies en begeleidt zo
nodig de stemmingen.
Uiteraard heeft de coördinator als werkgroeplid een eigen mening, maar het is zaak die te
scheiden van de rol van voorzitter.
Opsomming
Wordt aan deze voorwaarden voldaan, en vervult de coördinator zijn taak goed dan zijn alle
aanwezigen goed geïnformeerd, weten zij wat er verwacht wordt, wie verantwoordelijk is en
hoe lang er vergaderd wordt over elk punt.
De uiteindelijke uitkomst van de vergadering moet de groep verder hebben gebracht.
Standpunten zijn ingenomen, visies toegelicht, besluiten genomen en taken verdeeld.
Notulen
Van elke vergadering worden er notulen gemaakt en elk werkgroeplid krijgt tijdig hiervan een
kopie. Er wordt ook een kopie naar het afdelingsbestuur verstuurd.
In de notulen staan in ieder geval het volgende vermeld:
●
●
●
●
●
●
Wie aanwezig is
De mededelingen
De onderwerpen die aan bod zijn gekomen
Wat voor afspraken er zijn gemaakt
Actiepunten
De rondvraag
Vergaderlocatie
Veel werkgroepen vergaderen bij iemand thuis. Grotere werkgroepen zijn vaak genoodzaakt
een externe locatie te zoeken. Probeer in dat geval een locatie te vinden waar vreemden
niet mee kunnen luisteren.
Activiteitenplan
Sommige werkgroepen werken volgens een van te voren vastgesteld activiteitenplan voor
het voorliggende jaar. Het voordeel van een dergelijk plan is dat je met de beschikbare
mensen en middelen weet wat je in het jaar kunt gaan doen.
Pagina 8 van 23

5. Financering
Werkgroepen hebben te maken met twee financiële formulieren namelijk de projectaanvraag
en de declaratie.
Projectaanvraag
Voor alle activiteiten waarbij er geld nodig is moet er een projectaanvraag ingediend worden.
●
●
●
De projectaanvraag wordt door de penningmeester of organiserende lid ingevuld.
In de projectaanvraag worden de verwachte kosten vermeld.
De projectaanvraag wordt vervolgens aan de penningmeester van de afdeling
gegeven ter goedkeuring. Afhankelijk van de activiteit wordt het voorgelegd aan het
partijbureau.
Voorbeeld projectaanvraagformulier
*De
kolom werkelijk bedrag hoeft niet door de werkgroep ingevuld te worden.
Afkeuring
Een projectaanvraag kan vanwege twee redenen afgekeurd worden:
●
●
De verwachte kosten worden als te hoog beschouwd
De afdeling en of het partijbureau vindt de beoogde activiteit niet geschikt
Goedkeuring
Zodra er goedkeuring is kan de werkgroep verder met het uitvoeren van de activiteit.
Pagina 9 van 23

Declaratieformulier
Na afloop van een activiteit komt het declaratieformulier eraan te pas. Het
declaratieformulier is bedoeld voor alle gemaakte kosten voor de activiteit die uit eigen zak
zijn voorgeschoten.
Niet­voorgeschoten rekeningen en facturen kunnen zonder formulier naar de
penningmeester.
Voorbeeld Declaratieformulier
Het declaratieformulier wordt
ingevuld en naar de
afdelingspenningmeester
opgestuurd samen met de
bijhorende bonnetjes en facturen.
Dit kan ook digitaal gedaan
worden door alles in te scannen
en via de mail op te sturen.
Waar nodig zal geld op de
opgegeven rekening gestort
worden.
Rekening houdend met de
transactietijd van een paar dagen
die de bank kan nemen wordt het
geld binnen een week
overgemaakt.
Pagina 10 van 23

Verantwoording
Het afdelingsbestuur
Binnen de partij worden de (actieve) leden van Gelderland vertegenwoordigd door een
afdelingsbestuur.
Het afdelingsbestuur heeft verschillende taken en verantwoordelijkheden waaronder het
faciliteren en begeleiden van lokale werkgroepen en ervoor te zorgen dat zij zich aan de
regels houden.
Het afdelingsbestuur moet verantwoording afleggen aan het partijbestuur, het partijbureau
en de Algemene Ledenvergadering voor het doen en laten van de lokale werkgroepen
binnen haar afdeling. Daarom is een goede communicatie tussen de werkgroepen en het
bestuur belangrijk.
De lokale werkgroep
De coördinator van de werkgroep is het aanspreekpunt voor het afdelingsbestuur en legt
verantwoording af voor het functioneren van de werkgroep.
De werkgroep penningmeester legt verantwoording af aan de afdelingspenningmeester voor
de financiele verslaggeving.
Verslag ALV
De algemene ledenvergadering vindt ten minste één keer per jaar plaats. Het
afdelingsbestuur moet dan een jaarverslag presenteren. De lokale werkgroepen moeten elk
een kort verslag van tussen de 200 en 400 woorden aanleveren voor het jaarverslag.
Werkgroepleden
Elke werkgroeplid is een actief lid. Van elke actief lid wordt verwacht dat hij of zij het
volgende heeftt gedaan:
●
●
De beginselverklaring heeft gelezen
De vrijwilligersovereenkomst heeft ondertekend
Wat mag een werkgroep nooit doen
●
●
●
●
●
●
●
De pers te woord te staan.
Een activiteit ontplooien zonder toestemming van het afdelingsbestuur.
Communicatiepogingen van het afdelingsbestuur negeren.
Interne meningsverschillen delen met de buitenwereld.
Eigen flyers en ander drukwerk maken.
Aan het partijlogo of partijteksten rommelen.
Een andere koers varen dan wat in dit handboek uiteengezet is.
Pagina 11 van 23

Handleidingen
Activiteiten
Flyeren
Kraam organiseren
Plakinstructies Verkiezingsposters
Facebook beheer
Draaiboek Filmvertoning
Actie Voeren
Pagina 12 van 23

Flyeren
Aantal
Ga nooit alleen flyeren. Met minstens twee man heb je ondersteuning, kun je elkaar
aanvullen en is het gezelliger. Flyeren met meerdere mensen in partijkleding geeft ook een
dynamische indruk in vergelijking met een enkel persoon.
Toestemming
Vraag bij de gemeente waar je wel of niet mag flyeren
zonder vergunning.
Een goede houding
Wees toegankelijke en ga staan met zelfvertrouwen en
een glimlach. Als jij een positieve houding aanneemt
dan is men meer geneigd iets van je aan te nemen dan
als je er als een zombie erbij staat. Uiteraard moet je
niet doorschieten en als een clown overkomen.
Timing
Je hebt maar enkele seconden om iemand een flyer mee te geven. Zinnen zoals, “Mag ik U
wat aanbieden?” en “Mag ik een moment van uw tijd?” zijn beleefd, maar werken averechts.
Deze zinnen hebben waardevolle seconden opgeslokt en de voorbijganger weet nog steeds
niet wat je te bieden hebt. Sterker nog, het klinkt alsof het hun tijd gaat kosten en of je ze
iets wilt verkopen. De meesten zeggen, “Nee dank u​”​en lopen door.
Zorg dat je de flyer in je hand hebt. Biedt hem aan de voorbijganger met een positieve
uitstraling en zeg, “Partij voor de Dieren?​” ​Ook al wordt de flyer niet aangenomen je hebt wel
de partij zichtbaar gemaakt. Er zijn ook andere voorbeelden mogelijk: “​Bent u ook tegen de
plezierjacht?”, “Stop de plezierjacht?”
Niemand uitsluiten
Het gebeurt vaker dat mensen van wie je het niet zou verwachten de flyer aannemen.
Luisteren
Probeer de ander niet alleen maar te overtuigen. In veel
gevallen wil de voorbijganger zijn of haar zegje doen. Als ze
merken dat je bereid bent te luisteren, zijn ze ook meer
bereid naar jou te luisteren.
Pagina 13 van 23

Laat je niet domineren
Er zijn ook mensen die alleen maar willen praten en totaal niet geïnteresseerd zijn in wat jij
te vertellen hebt. Probeer het af te ronden zodra het duidelijk is dat zo'n gesprek nergens toe
leidt.
Laat je niet opfokken.
Blijf ten alle tijden beleefd. Soms wordt er iets onprettigs gezegd, maar je moet proberen te
voorkomen dat je in gebekvecht belandt.
Geen antwoord
Als iemand je een vraag stelt waarop je het antwoord niet weet, kan je, afhankelijk van het
soort vraag, het volgende zeggen:
●
●
●
Dat weet ik niet, maar iemand anders binnen onze werkgroep heeft dat onderwerp
als specialiteit. Ik kan uw vraag doorspelen en u het antwoord mailen.
Dat soort informatie kunt u online op onze website vinden. Daar staan al onze
programma’s.
Ik breng u naar onze coördinator.
Geniet ervan
We maken allemaal fouten, dat is dus geen ramp. Je staat nooit
alleen te flyeren, dus je staat er nooit alleen voor. Of je nou te
maken hebt met een moeilijke voorbijganger of een dankbare
sympathisant, onthoud waarom je daar staat; namelijk om op een
gezellige, vreedzame en effectieve manier de wereld te helpen.
Pagina 14 van 23

Kraam Organiseren
Kraam huren bij een evenement
● Ga alleen ergens met de kraam staan waar het nut
heeft. Een kraam inzetten op een bijeenkomst voor
bijvoorbeeld nertsenfokkers heeft weinig zin.
● Vraag altijd om toestemming van de organisatoren en
hou je aan hun huisregels.
Kraam huren op de markt
● Vraag bij de gemeente het nummer of mailadres op van de marktmeester.
● Met de marktmeester spreek je af wanneer je de kraam wil inzetten. De
kraammeester zal je het nummer geven van het kraamverhuurbedrijf.
● Je huurt een kraam bij het aangewezen kraamverhuurbedrijf. Die zal ervoor zorgen
dat de kraam op de juiste plek komt. Dat zal op het deel van de markt wat bestemd is
voor de informatiemarkt. De factuur wordt meestal achteraf opgestuurd. Deze kun je
doorsturen of doormailen naar de penningmeester van de afdeling en hoef je dus niet
zelf eerst voor te schieten.
Optuigen van de kraam
Er zijn verschillende manieren om een kraam op te tuigen, maar de uitgangspunten zijn altijd
hetzelfde:
●
●
●
Het moet opvallen.
Het moet uitnodigend zijn.
Het moet er verzorgd uitzien.
Hang bijvoorbeeld aan de achterkant de grote banner op en
aan de voorkant nog een banner of een rij posters.
Ga niet de hele tijd op een stoel achter de kraam zitten. Stel je actief en toegankelijk op.
Wat mag op de kraam
● Verkoopwaren van de partij
● Flyers, partijkrantjes en verkiezingsprogramma’s
● Een ludieke actie zoals het uitdelen van streekgebonden lupinezaad, een quiz
waarbij de winnaar een biologische struik wint of een kleine workshop hoe
een eigen bijenhotel te bouwen. En zo zijn er vele mogelijkheden, mits het
past binnen de thema’s van de partij.
Noot: er mag nooit aan het logo of aan partijteksten gerommeld worden.
Pagina 15 van 23

Plakinstructie Verkiezingsposters
Rond verkiezingstijden worden er door de gemeentes verkiezingsborden neergezet. Hierop
mogen politieke partijen hun verkiezingsposters plakken. Je kunt een overzicht van de
bordplaatsen opvragen bij de gemeente.
Benodigdheden
● Behangplaksel (​Perfax is goed en bevat geen dierlijke ingrediënten​)
● Emmer (​handig mét deksel tegen het omvallen/knoeien in de auto​)
● Platte behangborstel (​let op; zijn soms van varkenshaar gemaakt​)
● Zachte bezem (​met uitschuifsteel werkt het beste​) voor hoge borden
● Een ladder voor hoge borden
Het Plakken
● Maak het behangplaksel aan zoals beschreven staat op de
verpakking. Doe dat voordat je op pad gaat i.v.m. de opstijftijd.
Maak het niet te dun en zorg voor voldoende voorraad.
● Smeer eerst behangplaksel op het verkiezingsbord.
● Rol de poster van onderen af op met de goede zijde aan de
binnenkant.
● Plak de bovenste rand van de poster strak op het bord en rol
hem af.
● Veeg de poster glad met de borstel.
● Smeer een laag lijm over de poster om deze weerbestendig te
maken.
Houd je aan de plaketiquette
● Plak alleen het hele bord vol als het nog leeg is
● Plak de poster op de toegewezen plek, als er wordt gewerkt met lijstnummers
● Plak niet over de posters van andere partijen heen, behalve als zij op “onze” plek een
poster hebben geplakt, of als er helemaal geen plek meer vrij is
● Als er op de achterkant van het bord nog plek is mag daar ook geplakt worden.
Vergeet niet een leuke foto van je plakwerkzaamheden te mailen naar
gelderland@partijvoordedieren.nl.
Extra tips
● Probeer als eerste partij een poster op een verkiezingsbord te plakken, dat valt op!
We werken daarom vaak met voorplakposters.
● Is een verkiezingsbord helemaal leeg? Beplak hem dan met zoveel mogelijk posters.
● Gebruik de grootste poster waar mogelijk, want hoe groter hoe zichtbaarder.
● Als er meerdere verkiezingsposters zijn, varieer dan met de posters die je hebt
ontvangen en kies er niet één uit; verschillende mensen worden aangesproken door
verschillende thema’s.
● Check regelmatig of de posters nog zichtbaar zijn en plak eventueel opnieuw.
Noot: sommige gemeentes bepalen het formaat poster. Respecteer dit.
Pagina 16 van 23

Facebook Beheer
Wat voor berichten plaats je op de facebookpagina?
Een effectief Facebookpagina is er een met actuele berichten, maar niet alle actuele
berichten zijn geschikt.
Plaats regelmatig:
● Aankondigingen van werkgroep activiteiten.
● Foto’s en verslagen van werkgroep activiteiten.
● Nieuwsberichten uit lokale omgeving die betrekking hebben op onze thema’s.
● Nieuwsberichten van onze eigen lokale fracties.
Plaats niet:
● Landelijk of internationaal nieuws. Hier is de landelijke facebookpagina al voor.
● Nieuws uit een andere regio, hier zorgen de pagina’s van andere regio’s zelf voor.
● Plaats NOOIT nieuws over andere politieke partijen, tenzij het gaat over iets dat de
Partij voor de Dieren samen met een andere partij heeft gedaan. Doe het ook niet als
het onze kernthema’s raakt. Je geeft dan andere partijen credits. Geef de credits
altijd aan onze partij.
Geef een toelichting als je een bericht plaatst
Als je een link naar een nieuwsbericht/evenement, enz. plaatst, zet er altijd een toelichting
bij:
●
●
Maak duidelijk wat het standpunt van de PvdD in dit onderwerp is. Veel standpunten
zijn te vinden op de website van de partij.
Leg het liefst ook uit wat voor actie de PvdD al ondernomen heeft of nog wil gaan
ondernemen.
Een toelichting op Facebook moet ​geen​lang verhaal zijn. Juist een korte boodschap zoals,
“Wij zijn het hier helemaal mee eens!” is al voldoende. Het doel is dat je aan je volgers
duidelijk maakt waarom je iets deelt op je Facebookpagina.
Communicatiestijl
Zorg voor een positieve en assertive communicatiestijl.
Zeg niet: ​dat we “al jaren” ergens voor strijden, maar helaas zonder resultaat.
Ondanks dat dat soms wel de waarheid is, kan dat enigszins machteloos overkomen: we
werken al heel lang aan iets, maar krijgen het niet voor elkaar. Dit geeft mensen geen hoop
en vertrouwen.
Communiceer in dergelijke gevallen meer in deze lijn:
● Wij zetten in op…
● Wij willen…
● Partijen als… houden dit tegen
● Het kabinet (of de staatssecretaris) is al jaren nalatig
Pagina 17 van 23

Je pagina actueel houden
● Hou het uiterlijk van je pagina actueel.
● Het is leuk om tijdelijk profielfoto’s en omslagfoto’s aan te passen met bijvoorbeeld
“Kiezers bedankt!” of een PvdD­logo met regenboogkleuren tijdens de GayPride.
● Zorg er wel voor dat je dit tijdig weer wijzigt naar de gangbare afbeeldingen, anders
ziet het er slordig uit.
Omgaan met reacties
● Check de reacties die op je berichten geplaatst worden en reageer hier op.
● Indien je het antwoord niet weet: zoek het op of vraag het na.
● Laat vragen niet onbeantwoord. Interactie met je volgers is belangrijk.
● Kijk ook goed naar negatieve reacties. Soms zit in een boos bericht wel een
vraag/belangstelling verstopt.
● Verwijder reacties die een grens over gaan: grof, beledigend, haat zaaiend, e.d. Dit
soort reacties hoef je niet te tolereren op je pagina.
● Wees open & eerlijk. Een transparante houding wekt sympathie op en zorgt voor
binding.
● Wees persoonlijk, maar houd het wel dichtbij de PvdD. Je kunt bijvoorbeeld
medeleven tonen voor iemands persoonlijke situatie en het daarna algemeen maken
door te vertellen hoe de PvdD zich voor deze kwestie inzet op politiek niveau.
Opletten
Volgers kunnen een bericht op je tijdlijn plaatsen (deze verschijnt dan aan de linker zijkant).
Zet deze optie ​uit​! ​Mensen mogen berichten op de tijdlijn van de landelijke facebookpagina
plaatsen en dit is voldoende. Dit is om te voorkomen dat veel berichten onbeantwoord
blijven. Bovendien kunnen mensen je nog steeds een privébericht sturen of reageren op de
berichten die je zelf plaatst.
Pagina 18 van 23

Draaiboek Filmvertoning
Voorbereiding
1. Selecteer film. (DVD of van internet)
2. Selecteer datum en tijdstip.
3. Locatie zoeken; ​let op kosten, grootte zaal(aantal bezoekers is meestel rond de 30),
ambiance, bereikbaarheid, parkeermogelijkheden, horeca, aanwezigheid van
beamer, doek en geluid.
4. Budget aanvragen voor zaalhuur, apparatuur, drank,
en hapjes. ​Gemiddelde budget is rond de 350 euro.
5. Afspraken maken met beheerder van locatie over
tijd, kosten, en faciliteiten.
6. Aanschaf film of filmrechten.
7. Eventueel zoeken naar gastspreker(s). *
8. Programma samenstellen.
9. Geef het afdelingsbestuur 3 weken van te voeren de nodige informatie zodat zij de
leden kunnen uitnodigen.
10. Publiciteit. In lokale krantjes, op Facebook, in wijkcentra en supermarkten.
11. Hou bij wie zich aanmeldt.
12. Zorg voor een goede taakverdeling voor op de middag/avond zelf.
13. Zorg voor thee, koffie en fris. (met plantaardige koffiemelk)
14. Eventueel veganistische hapjes klaar maken of laten klaar maken.
Inrichten van de ruimte voorafgaand aan de filmvertoning
a. Hang een partij banner op
b. Indien mogelijk zet een tafel neer met partij folders
c. Check dat de apparatuur werkt
De avond
15. Zorg dat iedereen weet wat hun taak is.
16. Vink af wie binnenkomt en deel consumptiebonnen uit indien van toepassing.
17. Wees interactief met de gasten.
18. In orde maken en opruimen van de ruimte na afloop.
Achteraf
Mail de eigenaar van de locatie om ze te bedanken. Dit geeft een goede indruk en legt de
basis voor een goede toekomstige samenwerking.
De Gastlezer
● Dat kan zijn een volksvertegenwoordiger of een vakkundige op het gebied van het
onderwerp. ​Om een 2de kamerlid uit te nodigen is er een speciale formulier. Die vind je op de USB.
● Stuur de gastlezer een kopie van het programma op.
● In de pauzes of naar afloop kunnen gastsprekers in gesprek raken met bezoekers.
Zorg dat ze wat te drinken hebben.
● Gastsprekers zitten meestal vooraan. Plaats een papier met ‘gereserveerd’ op de
aangewezen stoelen.
● Het is gebruikelijk om een kleinigheid aan de gastspreker te geven als dank. Een fles
wijn of een bosje bloemen voldoet.
Pagina 19 van 23

Actie Voeren
Wat is een actie
Met een actie wordt bedoeld een op de media gericht, meestal kortdurend, optreden, dat als
doel heeft een specifiek onderwerp bij een groter publiek onder de aandacht te brengen.
Voor een actie wordt de pers altijd uitgenodigd.
Actie Vormen
Er zijn veel verschillende vormen waaruit men kan kiezen.
Neem als voorbeeld het luidruchtige protest, het stille protest
en het aanbiedingsactie. Het belangrijkst is dat het een actie
is met een politieke lading. Er moet dus een link zijn met
politieke besluitvorming, onduidelijk of onwenselijke
wetgeving, bestuurlijke maatregelen etc.
​Actie voeren tegen komst mestvergister in Groenlo
Bij acties tegen de komst van een megastal of mestvergister wordt vaak op de plek van de
actie, op openbare grond, een foto gemaakt van het moment waarop een vertegenwoordiger
een bordje van de partij in de grond slaat. Dit bordje wordt altijd na afloop van de actie
verwijderd. Maar een actie kan veel creative vormen
aannemen zoals de campagneveewagen uitgedorst met
knuffeldieren.
Actie verzinnen
Een actie verzinnen lijkt vaak makkelijker dan het in
werkelijkheid is. Het vergt veel creativiteit en onderling
overleg binnen de werkgroep. Enkele tips om tot een
goede actie te komen zijn:
●
●
●
●
●
●
Kijk naar de acties waar andere werkgroepen mee gekomen zijn.
Acties van niet politieke organisaties kunnen als voorbeeld dienen.
Ga naar een gemeenteraadsvergadering om zo te zien of er kwesties zijn waar je als
partij op kan inhaken. Daarbij kan je bijvoorbeeld denken aan de aanleg van een
nieuwe weg, bomenkap, etc.
Let op de lokale en regionale media. Die zijn vaak aanwezig als het om heikele
punten gaat in de gemeente. Hoewel je hierdoor wel soms achter het nieuws
aanloopt geeft dit toch vaak mooie ideeën voor nieuwe acties.
Luister naar de mensen om je heen. Wat zijn de discussiepunten in de buurt waar je
woont en kun je daar wat mee?
Hou de vergunningaanvragen in jouw regio in de gaten. Komt er bijvoorbeeld een
megastal of en mestvergister? Voldoet hij aan de eisen? Wees bereid dieper te
graven. Misschien kom je erachter dat deze megastal naast een natura­ 2000 gebied
ligt, welke bedreigt zou worden door een dergelijke megastal. In zo’n geval is er
ineens wel een directe aanleiding om bij dat specifiek bedrijf een actie op te zetten.
Pagina 20 van 23

Opzet actie­ plan
Nu je onderling duidelijkheid hebt over een idee voor een actie ga je het idee proberen
concreet te maken.
1. Actie vorm.​Kies de beste vorm die past bij
de standpunt die je wilt uitdrukken binnen de
tijd die je ter beschikking hebt. Een actie die
snel verzonnen moet worden naar aanleiding
van een acuut probleem zal andere eisen en
beperkingen hebben dan een actie waarbij
men ruim de tijd heeft om te plannen.
2. Taakverdeling. ​Een goede taakverdeling is belangrijk. Uit ervaring loont het om twee
mensen aan te wijzen die het voortouw nemen in een actie. Zorg dat iedereen weet
wat hij of zij moet doen en wanneer. Voorkom onderling discussie tijdens de actie
zelf.
3. Plaatsbepaling.​De locatie moet praktisch en/of symbolisch zijn. Het moet het doel
van de actie verduidelijken. Denk hierbij in beelden vanwege de camera’s. De actie
kan ter plekke plaatsvinden bijvoorbeeld als het gaat om het dempen van een sloot
met levende dieren er nog in of bijvoorbeeld op de stoep voor het grasland waar een
mestvergister gebouwd gaat worden.
○ Check bij de gemeente of een vergunning nodig is voor de locatie.
○ De actie moet op openbare grond plaatsvinden wil het legaal zijn zonder
vergunning.
4. Tijdsbepaling. ​Probeer de actie te organiseren op een moment dat je in staat stelt
om een zo groot mogelijk menigte te verzamelen en/of een zo groot mogelijk impact
op het publiek te maken. In het weekend hebben meer mensen tijd, maar als je actie
wilt voeren tegen een bedrijf is het wellicht verstandig om actie te voeren gedurend
kantooruren terwijl de productie in volle gang is. Zodra je een definitief actieplan hebt
bepaal de start en eindtijden van de actie en de aanvang.
5. Actiemateriaal. ​Ga naar welke middelen je nodig hebt om de actie tot een succes te
maken. Denk hierbij aan protestboorden en spandoeken.
6. Projectaanvraag. ​Als er kostenposten zijn moeten die in een projectaanvraag
ingediend worden bij het afdelingsbestuur.
7. Nu dat je een definitieve actieplan hebt geef je dat door aan de
afdelingsbestuur en die zal het voorleggen aan het Partijbureau.
8. Eventueel Volksvertegenwoordiger uitnodigen. ​De aanwezigheid van een
volksvertegenwoordiger kan meer interesse genereren. Voor het uitnodigen van een
vertegenwoordiger uit de 1ste en 2de kamer of het Europese Parlement is er een
speciaal aanvraagformulier. Die vindt je op de USB.
Pagina 21 van 23

9. Bekendheid Genereren. ​Het doel is om mensen te stimuleren om te komen
opdagen voor de actie en om de aandacht van de media te vangen. Begin hiermee
een paar weken voor de actie. Bekendheid genereren doe je samen met het
afdelingsbestuur.
●
●
Werkgroep
○ Bericht details over de actie op al je social media kanalen.
○ Denk aan lokale evenementen agenda’s.
Afdelingsbestuur
○ Zal een oproepmail rondsturen naar lokale PvdD leden
○ Zal de pers inlichten over de actie door middel van een persbericht.
9. Aanmeldingen. ​Vaak kunnen een beperkt aantal mensen mee doen in verband met
de veiligheid, lokatie en materiaal. Het is daarom gebruikelijk, dat mensen die mee
willen doen met de actie zich aanmelden bij ​gelderland@partijvoordedieren.nl.
10. Deelnemers
○ Zorg dat de deelnemers een routebeschrijving hebben.
○ Benadruk dat men op tijd aanwezig moet zijn. Haast is niet goed en
aankomen terwijl er al publiek of pers staat te wachten is geen goede manier
van werken.
11. Regels & veiligheid. ​Het is de bedoeling dat een werkgroep zoveel mogelijk
voorzorgsmaatregelen treft om ervoor te zorgen dat de actie rechtsgeldig en veilig is.
De APV. ​In Nederland kan elke partij of groep acties houden. Hier zijn echter
wel regels aan verbonden en die zijn te vinden in de APV (algemene
plaatselijke verordening). Deze kan je opvragen bij de gemeente. Voor een
betoging of actie zijn de artikelen 2.2 en/of 2.3 het belangrijkste. Hierin staat
hoelang van tevoren je de burgemeester moet verwittigen van de geplande
actie en wat in de brief vermeld moet worden.
Het kan zijn dat men door de burgermeester uitgenodigd wordt voor een
afstemmingsoverleg samen met politie. Een bestuurslid van de afdeling zal
hierbij aanwezig zijn.
Omgang bewoners en tegenprotesten. ​Van tevoren 1 of 2 mensen
aanwijzen die als aanspreekpunt gelden. Meestal zal dit de coördinator zijn
en een bestuurslid van de afdeling. Voor de actie begint presenteren deze
twee zich duidelijk als aanpreekpunt voor bewoners en deelnemers. Ook bij
eventuele tegenprotesten en conflicten zullen deze twee als aanspreekpunt
gelden. Het is daarbij de bedoeling zoveel mogelijk de­ escalerend te werk te
gaan. Deze twee zijn ook de kortste lijn richting de politie mocht het toch uit
de hand lopen. Daarbij geldt natuurlijk hoe eerder je ingrijpt, hoe beter.
Pagina 22 van 23

Tegenprotesten kunnen heel lastig en intimiderend zijn. Veiligheid van
de betogers moet altijd voorop staan!
Uitvoering van de Actie
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Iedereen dient zich aan de afspraken te houden die gemaakt zijn gedurende de
voorbereidingsfase. Als er geanticipeerd moet worden op voorkomende zaken en
gebeurtenissen laat dat dan over aan de leider van de actie. Voor de uitstraling en
professionaliteit van de actie is dat zeer belangrijk.
Zorg ervoor dat de deelnemers aan de actie op tijd zijn en dat er tijd is om (zonodig)
op te bouwen of rustig een kop koffie met elkaar te drinken. Begin op tijd!
Controleer of gastspreker locatie kan bereiken. (I.v.m. openbaar vervoer.) Probeer
een auto beschikbaar te hebben.
Probeer de media zoveel mogelijk de ruimte te geven. Verleid de media mooie
kiekjes te maken door bijvoorbeeld een groepsfoto te maken met een spandoek of
andere visuele attributen. Door slimme positionering kan je er voor zorgen dat de
groep die meeloopt veel groter lijkt dan hij werkelijk is. Zeker wanneer je zelf foto’s
maakt kan je bijvoorbeeld een foto maken van een lange stoet waarbij je de staart
net nog in de bocht laat lopen waardoor mensen niet kunnen zien of dat al het einde
is.
Bij gebruik van een spandoek/banner zorg dan dat de teksten leesbaar zijn. Laat het
spandoek niet ingezakt hangen.
Zorg ook dat je verstaanbaar bent indien er gesproken gaat worden. Maak daarom
eventueel gebruik van een megafoon.
Zorg ervoor dat de Partij voor de Dieren bekend staat (bij publiek, pers, politie) als
een partij die je respectvol en binnen de grenzen van het toelaatbare een goede
actie kunt laten voeren. De woordvoering mag stevig zijn, maar wel respectvol. Geen
scheldkanonnades en niet intimiderend overkomen.
Ook belangrijk is om de actie netjes af te sluiten en rommel op te ruimen.
Als blijkt dat de pers niet aanwezig kan zijn bij de actie dan kunnen eigen gemaakte
fotos naar de betreffende pers na afloop opgestuurd worden.
Checklist
● Eigen fotograaf
● Partijkleding
● Veiligheidshesjes voor organisatie.
● Protestbordjes, banners, etc.
● Routebeschrijving & Parkeer instructies
● Eventuele locatie voor na­ borrelen.
● Megafoon. (check vergunningsplicht)
● Lijm, plakband, schaar, nietmachine.
● Belangrijke telefoonnummers meenemen. (politie,
ambulance, gastpreker etc.)
● EHBO doos
Pagina 23 van 23