waar of niet? Vrijheid gaat boven veiligheid Ingrid van Liessum (l<strong>in</strong>ks) en Alexandra de Bakker waalboog & co Goede zorg kan altijd be<strong>te</strong>r. We kijken doorlopend hoe we onze produc<strong>te</strong>n en diens<strong>te</strong>n op een hoger plan kunnen brengen. Dit doen we niet alleen, maar samen met partners <strong>in</strong> de regio. Bijvoorbeeld met Driestroom, een zorgorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperk<strong>in</strong>g. John Ekker<strong>in</strong>k psycholoog en voorzit<strong>te</strong>r van de werkgroep ‘Vrijheid boven veiligheid’ bij De Waalboog “Onze <strong>bewoners</strong> moe<strong>te</strong>n de vrijheid hebben om d<strong>in</strong>gen <strong>te</strong> doen die er voor hen toe doen. Dat past bij onze visie op zorg. Iedere bewoner heeft, ongeacht zijn of haar gees<strong>te</strong>lijke situatie, de regie over het eigen leven. Dat geldt dus ook voor <strong>bewoners</strong> met dementie. Ze zullen bijvoorbeeld de ruim<strong>te</strong> ervaren om naar bui<strong>te</strong>n <strong>te</strong> gaan, de tu<strong>in</strong> <strong>in</strong>, de straat op. Dat kan alleen als je samen met de bewoner en de man<strong>te</strong>lzorger goed kijkt naar wat iemand aankan. Daar maken we afspraken over. En vervolgens houden we scherp <strong>in</strong> de ga<strong>te</strong>n of het nog veilig is en de bewoner niet over zijn grenzen gaat. Let<strong>te</strong>rlijk en figuurlijk. Vrijheid op maat, dát is het.” Debby van den Boom verpleegkundige op een afdel<strong>in</strong>g voor demen<strong>te</strong>rende <strong>bewoners</strong> “Meer vrijheid bieden be<strong>te</strong>kent niet automatisch dat je alle deuren opengooit. De ene bewoner v<strong>in</strong>dt het prettig om rond <strong>te</strong> kunnen wandelen. De ander voelt zich juist onveilig bij al die ‘openheid’. Dus gaan we op zoek naar de gulden middenweg. We doen de deuren op gezet<strong>te</strong> tijden open en slui<strong>te</strong>n ze rond e<strong>te</strong>nstijd. We geven de code door aan wie eruit wil en dat aankan. En áls iemand aan de wandel is, dan checken we ieder kwartier waar hij of zij is. Het idee is: wie vrijheid ervaart, voelt m<strong>in</strong>der drang om zich <strong>te</strong> bevrijden. Dat zorgt voor meer rust en is ui<strong>te</strong><strong>in</strong>delijk veiliger.” Carla Rooijakkers is lid van de cliën<strong>te</strong>nraad. Haar partner lijdt aan dementie en woont <strong>in</strong> Specialistisch Zorg- en Behandelcentrum Joachim en Anna “Hoe zieker mijn man wordt, hoe <strong>in</strong>gewikkelder deze kwestie is. Natuurlijk wil ik dat mijn man zoveel mogelijk vrijheid ervaart. Maar als dat be<strong>te</strong>kent dat hij gedesoriën<strong>te</strong>erd raakt, of heel geprikkeld reageert wanneer hij niet verzorgd wil worden, dan wordt het lastig. Nu krijgt hij medicijnen waardoor hij rustiger is; dat is veiliger voor zijn omgev<strong>in</strong>g. Maar het risico dat hij valt, is gro<strong>te</strong>r. En ja, dat is dan weer onveilig voor hem. Het blijft schipperen. Belangrijk is <strong>in</strong> gesprek <strong>te</strong> blijven en v<strong>in</strong>ger aan de pols <strong>te</strong> houden. Als cliën<strong>te</strong>nraad plei<strong>te</strong>n we ervoor dat er meer toezicht op de afdel<strong>in</strong>g is. Heel belangrijk als geslo<strong>te</strong>n afdel<strong>in</strong>gen open gaan.” Mevrouw Stijns demen<strong>te</strong>rend en bewoons<strong>te</strong>r van de afdel<strong>in</strong>g Meidoorn van Woonzorgcentrum Nijevelt “Ik ben altijd een vrijgevoch<strong>te</strong>n type geweest. Je moet mij niet opslui<strong>te</strong>n. Dan maak ik stampij. Vroeger wandelde ik graag. Daarbij kwam ik op de meest vreemde plaatsen en vond ik altijd de weg <strong>te</strong>rug naar huis. Maar ja, mijn bre<strong>in</strong> wil nu wel eens op hol slaan en dan weet ik <strong>in</strong>eens de weg niet meer. De eers<strong>te</strong> keer dat ik vanaf hier aan de wandel g<strong>in</strong>g, was er groot tumult. Nu heb ik een gps-apparaatje. Ik ben blij dat ze me daarmee m’n vrijheid hebben gegeven. Ooit werk<strong>te</strong> ik zelf <strong>in</strong> de psychiatrie. Ik weet: als ze je opslui<strong>te</strong>n, dan wordt je persoonlijkheid je afgenomen. Waarom zou je je moe<strong>te</strong>n gedragen naar de angst van anderen?” Samen nóg meer comfort bieden Voor een optimale samenwerk<strong>in</strong>g is het wel zo handig om onder één dak <strong>te</strong> zit<strong>te</strong>n. Dus beslo<strong>te</strong>n we zo’n veertig cliën<strong>te</strong>n van Driestroom <strong>in</strong> woonzorgcentrum Nijevelt <strong>te</strong> huisves<strong>te</strong>n. Afdel<strong>in</strong>g Morgens<strong>te</strong>r zit op de vijfde en Heidebloem op de zevende verdiep<strong>in</strong>g; daartussen ligt afdel<strong>in</strong>g Orchidee van De Waalboog. “Orchidee verleent namelijk ook diens<strong>te</strong>n aan de Driestroom-<strong>bewoners</strong>, zoals verpleegkundige handel<strong>in</strong>gen”, ver<strong>te</strong>lt zorgmanager Ingrid van Liessum van De Waalboog. Alexandra de Bakker, <strong>te</strong>amleider van Driestroom: “De Waalboog heeft veel deskundigheid op het gebied van ouderen. Er is ook 24 uur per dag een verpleegkundige van de ‘buren’ bereikbaar voor advies. Dankzij al die onders<strong>te</strong>un<strong>in</strong>g en schol<strong>in</strong>g groeien de verpleegkundige vaardigheden van ons eigen <strong>te</strong>am.” Veiligheid creëren Bij de <strong>in</strong>richt<strong>in</strong>g van de afdel<strong>in</strong>gen is bewust voor een veilige en rustige sfeer gekozen, met we<strong>in</strong>ig prikkels, maar wel de nodige contras<strong>te</strong>n en opvallende kleuren. Mensen met vergevorderde onze match S<strong>in</strong>ds anderhalf jaar wonen en werken De Waalboog en Driestroom samen, <strong>in</strong> Woonzorgcentrum Nijevelt. Cliën<strong>te</strong>n van Driestroom, veelal ouderen met een verstandelijke beper k<strong>in</strong>g, zijn hier verzekerd van de zorg en kennis van onze specialis<strong>te</strong>n ouderengenees kunde en verpleegkundigen. Want ook bij ouderen met een verstandelijke beperk<strong>in</strong>g komen ouderdomsziek<strong>te</strong>n voor. Bewoners van dementie zien namelijk m<strong>in</strong>der goed. Alexandra: “Ook de dagelijkse verzorg<strong>in</strong>g s<strong>te</strong>mmen we bewust af op aangeboden dankzij de combi- Nijevelt krijgen meer activi<strong>te</strong>i<strong>te</strong>n de doelgroep: één op één zorg, aangepas<strong>te</strong> kled<strong>in</strong>g, werken <strong>in</strong> vas<strong>te</strong> Driestroom en het welzijnsnatie van het dag programma van stappen.” Ingrid: “Wij hebben daarvoor onze kennis gedeeld. Het gaat aanbod van De Waalboog. erom dat je de bewoner zo m<strong>in</strong> mogelijk belast met handel<strong>in</strong>gen.” Alledaags geluk Driestroom heeft op beide afdel<strong>in</strong>gen vijf dagen <strong>in</strong> de week een dagbes<strong>te</strong>d<strong>in</strong>gsprogramma. Bewoners van De Waalboog kunnen daarbij aanschuiven. Ze mogen ook de snoezelruim<strong>te</strong> gebruiken. Daar komen b<strong>in</strong>nenkort een tovertafel (zie pag<strong>in</strong>a 3) en een nieuwe snoezelstoel bij, een rustgevende schommelstoel. Ingrid: “Deze samenwerk<strong>in</strong>g maakt het mogelijk dit soort gro<strong>te</strong>re d<strong>in</strong>gen <strong>te</strong> doen. Zaken die bijdragen aan het alledaagse geluk, zoals Driestroom het noemt. Of aan welzijn, zoals dat bij De Waalboog heet. Samen zijn we op hetzelfde uit: de <strong>bewoners</strong> zoveel mogelijk comfort en een prettig leven bieden.” 6 | de waalboog de waalboog | 7