Brochure Cobra versie 2016

Basisinfo Cobra
1. De voorgeschiedenis
2. Van Radio 3 tot Klara
3. Van Klara naar Cobra
4. Opmerkelijke momenten
5. Meer info?
Basisinfo Cobra Pagina 2

1. De voorgeschiedenis
1930 - De overheid stelt in 1930 orde op zaken in de vooroorlogse etherchaos,
waarover later meer, naar het voorbeeld van de BBC in Engeland. Het unitaire NIR-
INR krijgt het nationale zendmonopolie voor twaalf jaar en de omroepverenigingen
vullen een deel van de zendtijd. Op 1 februari 1931 start het Nationaal Instituut voor
de Radio-Omroep op de middengolf met twee nationale programma’s: een
Nederlandstalig programma op 322 m en een Franstalig op 484 m.
1937 - Het NIR wordt opgesplitst in een Franstalige en een Nederlandstalige afdeling,
elk met een eigen directeur-generaal. Aan Nederlandstalige kant is dit Theo De
Ronde. Na zijn overlijden in 1939 wordt hij opgevolgd door de legendarische Jan
Boon. Boon staat tot 1960 aan het hoofd van het NIR. Zijn opvolger, Paul
Vandenbussche, is administrateur-generaal van 1960 tot 1986 en na zijn vertrek leidt
Cas Goossens de omroep gedurende tien jaar, van 1986 tot 1996.
1962 - Karel Aerts en Georgette De Rijcke krijgen van de directie de opdracht om
gedurende enkele uren per week zogenaamde “ernstige programma's” uit te
werken. Georgette De Rijcke neemt de woordprogramma’s voor haar rekening,
melomaan Karel Aerts de muziekprogramma’s. Dit embryonale Derde Programma
bestaat dus al van bij de aanvang uit een woord- en een muziekluik.
1967 - BRT 3 wordt de nieuwe naam van een voortaan volledig zelfstandig radionet,
met eigen stereo-uitzendingen, de hele dag door. Al snel steken de eerste
bedreigingen de kop op. Een half jaar lang worden de voormiddaguitzendingen
zelfs wegbezuinigd, maar BRT 3 blijft uiteindelijk toch wat het was: het cultuurnet van
de openbare omroep, het net voor de veeleer intellectuele luisteraar die door zijn
radio au sérieux wil worden genomen, die er klassieke muziek wil horen, maar ook wil
worden geïnformeerd over wat er in de wereld gaande is.
1990 – BRT 3 wordt herdoopt tot Radio 3 en krijgt dankzij een flinke financiële injectie
van zijn kersverse partner in cultuur (Kredietbank/KBC) ook nachtuitzendingen en
een cultuurmagazine De Kunstberg. Er wordt een wat agressievere marketingpolitiek
gevoerd en wat klantvriendelijker (horizontaal) geprogrammeerd, maar aan de
essentie wordt niet geraakt. Radio 3 wordt geen kopie van France Culture of France
Musique, maar blijft zoals in het prille begin, een mengeling van beide. De
doorlichting van 1993 bevestigt dat het hertekende profiel uit '87 nog altijd juist is.
Radio 3 is geen pretnet. Het onderneemt geen poging om zijn luisteraars bezig te
houden, want die weten heus wel hoe ze hun dagen zinvol kunnen besteden. De
programmamakers reiken alleen het materiaal aan op min of meer vast afgesproken
ogenblikken. In de Radio 3-bibliotheek staan de boeken soort bij soort op hetzelfde
rek, dat is de essentie van de horizontale programmering. Elk rek bevat, naast de
klassiekers in het genre, ook de nodige verrassingen. Oude zowel als nieuwe, en dat
maakt het luisteren naar de ernstige Radio 3 toch telkens weer tot een avontuur.
Verrassingen kunnen zowel verwarrend, ontluisterend, enerverend als ergerlijk zijn.
Een andere keer zijn ze ook revelerend, charmerend of gewoon prettig.
2. Van Radio 3 tot Klara
Ondanks de bevestiging van dit profiel in 1993, begint het marktaandeel van Radio 3
toch gestaag te dalen. Dit proces blijkt onomkeerbaar en leidt in 2000 tot Klara, dat
Basisinfo Cobra Pagina 3

er met een vergelijkbare inhoud, mensen, middelen en een meer toegankelijke
aanpak in slaagt het tij te keren.
Klara wil haar luisteraars laten genieten van cultuur in Vlaanderen. Ook de drempel
naar de concertzaal kleiner maken is een uitdaging voor Klara. Met
concertcaptaties, de manier waarop over klassieke muziek gesproken wordt en
evenementen als Klara in het Paleis, Klara4Kids en Klara in de Stad hoopt Klara
klassiek wat minder stoffig, wat informeler en dus toegankelijker te maken.
3. Van Klara naar Cobra
De VRT biedt vanaf april 2008 een online cultuuraanbod aan onder de naam
Klara.be. Het cultuurwebplatform wordt echter te weinig beschouwd als een
‘aparte’ bestemming op het internet met een eigen verhaal. Klara blijft in de eerste
plaats een sterk radiomerk. De dubbele lading van cultuurwebsite (themasite) en site
van Klara radio (netsite) blijkt te verwarrend. Het online aanbod over cultuur krijgt
daarom op 29 januari 2010 een nieuwe naam, Cobra.be, en een volledig nieuwe
look & feel. De site moet cultuur nog meer op maat brengen van de
internetgebruiker, en zal qua functionaliteiten ook beter aansluiten bij de andere
VRT-themasites deredactie.be en sporza.be.
Met de naam Cobra krijgt het online cultuuraanbod een eigen identiteit. De Klaraluisteraar
blijft zijn vertrouwde programma-informatie op Klara.be vinden. Cobra.be
wordt de centrale uitvalsbasis voor het hele culturele aanbod van de VRT.
Actualiteit, Archief en Agenda zijn de drie sleutelwoorden. De klemtoon ligt op audio
en videoaanbod: actueel materiaal uit de lopende radio- en tv-programma’s op de
VRT-netten, materiaal specifiek voor Cobra.be geproduceerd, en items uit het rijke
audiovisuele archief van de VRT.
Cobra.be wil alle cultuurliefhebbers aanspreken. Mensen die iets zoeken in kunst en
cultuur, van ‘high brow’ tot ‘light’. Cobra.be wil een inspiratiebron zijn voor scholen
en verenigingen, voor jongeren die niet uit een bevoorrecht milieu komen, voor
mensen die zich willen laten inspireren, provoceren en ontroeren. Cobra.be wil meer
bieden voor mensen die meer willen.
Voor alle duidelijkheid: klara.be blijft bestaan, maar bevat enkel nog informatie over
de radiozender Klara.
4. Opmerkelijke momenten
Januari 2011: Nacht is het thema van Gedichtendag op 27 januari. En meteen ook
van de poëziewedstrijd Poëzie van de nacht die de cultuursite Cobra.be naar
aanleiding daarvan organiseert. Iedereen kan vanaf donderdag 20 januari zijn
gedichten insturen via Cobra.be. Het gedicht met de meeste stemmen leest dichter
Vitalski voor op Gedichtendag zelf.
April 2011: Op zaterdag 23 april slaan Cobra.be en Stichting Lezen de handen in
elkaar voor Wereldboekendag 2011. Eén literaire namiddag lang stellen Stichting
Lezen en Cobra.be zich op in het station Antwerpen Centraal. Gastvrouw Friedl’
Basisinfo Cobra Pagina 4

Lesage ontvangt er auteurs, acteurs en muzikanten met een paspoort vol stempels.
Samen laten ze het publiek proeven van fragmenten en citaten uit de
wereldliteratuur en van hun persoonlijke reis- en schrijfervaringen. Dat gebeurt voor
een live publiek, maar het evenement wordt bovendien live gestreamd via
Cobra.be. Iedereen kan dus volop meegenieten.
Mei 2011: De gebruikers van Cobra.be horen als eersten wie dit jaar de Prijs van de
Vlaamse Gemeenschap voor Algemene Culturele Verdienste krijgt uit handen van
Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege. Cobra.be brengt in aanloop naar de
uitreiking vanaf dinsdag 24 mei elke dag een portret van de zeven vorige laureaten.
Juni 2011: Cobra.be lanceert een grootse zomerfoto-wedstrijd. Zijn surfers krijgen een
zomer lang de kans om de fotograaf in zichzelf los te laten. Behalve eeuwige roem,
vallen met de foto’s ook fijne cultuurprijzen te winnen. Fotografe Lieve Blancquaert
kiest uit de shortlist van de Cobra.be-surfers elke week een winnaar.
December 2011: Hoe goed speechen onze politici? Toespraken zijn belangrijke
hefbomen in het politieke functioneren. Cobra.be geeft zijn surfers op vrijdagavond
2 december de kans om live de speeches mee te volgen die schrijver Joost
Vandecasteele schreef in het kader van de vierde editie van het festival Spoken
World. Kamerlid Gwendolyn Rutten en Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet
beklimmen het spreekgestoelte en lezen zijn speeches voor.
Januari 2012: Cobra.be steekt vanaf zondag 15 januari in het nieuw. Vormelijk zijn er
een aantal veranderingen die de surfer nog vlotter doorheen het aanbod loodsen.
Maar vooral inhoudelijk steekt Cobra.be zijn culturele voelsprieten nog meer en
verder uit. Wie naar Cobra.be surft, is op de hoogte van wat er zich in de
cultuurwereld afspeelt, en krijgt bij de belangrijkste topics ook de mening mee van
de cultuurrecensent van Cobra.be.
April 2012: Cobra.be wil jongeren en klassieke muziek samenbrengen in een Classic
Battle. Naar aanleiding van de 75ste editie van de Koningin Elisabethwedstrijd
lanceert de cultuursite een online muziekwedstrijd voor jongeren tussen 6 en 18 jaar
die viool of piano spelen of zingen. Actrice Lien Van de Kelder studeerde zelf piano
en is meter van de actie. De winnaar wordt op 26 mei bekendgemaakt en mag met
Lien mee op concertdate.
Augustus 2012: Cobra.be roept iedereen op om op zondag 19 augustus niet naar de
site te surfen maar zelf cultuur te proeven. Omdat er buiten in de wereld zoveel
boeiends te beleven valt, wil Cobra.be van zondag 19 augustus een Cobra-vrije dag
maken. Meer dan 6500 mensen surfen toch naar Cobra.be, beduidend meer dan
op een gewone zondag in augustus. Psycholoog Maarten Vansteenkiste had
voorspeld dat Cobra.be op de eerste Cobra-vrije dag wel eens meer bezoekers dan
gewoonlijk zou kunnen krijgen. En hij heeft gelijk gekregen. “ Dat komt omdat de
mens van nature nieuwsgierig is en ook omdat hij juist datgene doet wat je hem
verbiedt. Zeg hem : “Ga op 19 augustus vooral niet naar Cobra.be”, en hij doet het.”
September 2012: Het Lam Gods van de broers Hubert en Jan Van Eyck is één van de
topwerken van de Vlaamse Primitieven, van de schilderkunst in Vlaanderen én van
Basisinfo Cobra Pagina 5

ons cultureel erfgoed. Wanneer de restauratie van dit belangrijke werk start, volgt
Cobra.be het hele proces op de voet, vijf jaar lang.
Oktober 2012: De RecycLezeR daagt de surfers uit hun klassiekers te herlezen en
erover te discussiëren op Cobra.be. Interactie is ook de rode draad in de tweede
editie van De klas van Piet. 17 laatstejaars kijken naar theatervoorstellingen en zetten
vanaf maandag 5 november hun recensie op Cobra.be.
Oktober 2012: Op zondag 7 oktober eindigt het feestelijke Louis Paul Boonjaar met
een voorleesmarathon in de Koninklijke Vlaamse Schouwburg in Brussel. Cobra.be
zendt de volledige marathon live uit, van 12 tot 18 uur en van 20 tot 23 uur. Bekende
en onbekende fans, auteurs en kunstenaars lezen hun favoriete passages voor uit zijn
oeuvre.
Januari 2013: Het legendarische radiogebouw Flagey viert in 2013 zijn 75ste
verjaardag. De historische en emotionele band van de VRT met Flagey vormt de
ideale aanleiding om die bijzondere verjaardag van haar voormalige
omroepgebouw mee te vieren. Cobra.be zet vanaf 25 januari heel wat relevant
archiefmateriaal online en volgt het feestprogramma op de voet.
April 2013: Naar aanleiding van de 76ste editie van de Koningin Elisabethwedstrijd
lanceert Cobra.be voor de tweede keer op rij een online muziekwedstrijd voor
muzikale jongeren tussen 6 en 18 jaar. Classic
Battle focust dit jaar op pianisten. Actrice Lien Van de Kelder is
opnieuw meter van de actie.
Augustus 2015: Sinds 24 augustus 2015 is Cobra.be een archiefsite. De artikelen
worden niet langer aangevuld. Nieuwe culturele bijdragen vindt de surfer voortaan
op Canvas.be
5. Meer info?
Op www.vrt.be vind je alle informatie over de opdracht en de structuur van de VRT,
en je kunt er documentatie downloaden zoals het volledige Jaarverslag en de
volledige tekst van de Beheersovereenkomst. Verder kun je uiteraard ook terecht op
www.cobra.be
Basisinfo Cobra Pagina 6