Bali en Java, reisverslag

Er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar de reliëfs, welke verhalen zij uitbeelden en wat er
precies wordt afgebeeld. Ze geven een goed beeld weer over het leven in de 9e eeuw. Er zijn veel
dierfiguren, schepen, planten, voedsel en mensfiguren.
In de nissen boven de gaanderijen staan 432 stenen boeddhabeelden, die elk een van de zes mudra's
(posities van de handen) laten zien:
1. Bhumisparsamudra of het gebaar van de verlichting. Bij dit gebaar wijzen de vingertoppen
naar de aarde. Het staat symbool voor het moment waarop boeddha aan de aarde liet weten
dat hij altijd als een goed mens geleefd had, ook in zijn vele levens daarvoor. De aarde
reageerde en sinds dat moment ontving hij de volledige verlichting. Dit gebeurde na vier
weken meditatie onder de bodhi-boom.
2. Waramudra of gebaar van de gunstverlening. Bij dit gebaar is de rechterhand omlaag, de
vingers naar beneden en de handpalm naar buiten gekeerd. Het symboliseert de gelofte van
Boeddha alle mensen de weg naar verlossing te wijzen. Dit gebaar van de geopende hand is
het symbool van 'Het geschenk der waarheid' dat Boeddha de hele wereld aanbood.
3. Dhyana Mudra of het meditatiegebaar. Deze houding staat symbool voor evenwicht,
meditatie en innerlijke rust. Beide handen liggen in de schoot, de rechterhand bovenaan. De
duimen rusten tegen mekaar.
4. Abhayamudra of het gebaar van zegening, geruststelling en vrede. De rechterhand is
opgeheven tot de hoogte van de borst met de handpalm naar buiten
5. Witarkamudra of het discussiërende gebaar. Dit is het gebaar waardoor de Boeddha als
leraar gekarakteriseerd wordt en dat hij bij zijn leerredes en discussies gebruikte om zijn
woorden kracht bij te zetten. Hier is de handpalm omhoog en naar buiten gericht. De duim
en de wijsvinger raken elkaar.
6. Dharmacakramudra of het gebaar van de prediker. Bij deze mudra worden beide handen
voor de borst gehouden; de rechter wat hoger dan de linker. Het lijkt alsof zij het rad van de
leer draaien, want de ene hand wijst met de binnenkant naar het lichaam en de andere van
het lichaam weg. De duimen en de wijsvingers van beide handen raken elkaar zodanig dat ze
een cirkel vormen. De linker middelvinger raakt de plaats waar de duim en wijsvinger van de
rechterhand de cirkel vormen. Deze mudra symboliseert het moment waarop Boeddha het
rad van de leer voor het eerst in beweging bracht. Het rad zelf symboliseert de leer van de
volmaakte.
14