You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BUITEN <strong>de</strong> ORDE<br />
“Gevaar voor elke burger in dit land is gegaran<strong>de</strong>erd”<br />
sche groepen in Rusland als <strong>de</strong> enorme<br />
druk om Boedanov te veroor<strong>de</strong>len vanuit<br />
<strong>de</strong> Russische oppositie, het Tsjetsjeense<br />
verzet en an<strong>de</strong>re lan<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> Russische<br />
regering. Nadat Boedanov aanvankelijk<br />
niet toerekeningsvatbaar was verklaard op<br />
grond van psychologische expertise door<br />
<strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> psychiater, die in <strong>de</strong> jaren ’70<br />
en ’80 mee had gewerkt aan <strong>de</strong> opsluiting<br />
van dissi<strong>de</strong>nten in psychiatrische inrichtingen,<br />
werd hij toch veroor<strong>de</strong>eld voor<br />
het verkrachten en vermoor<strong>de</strong>n van <strong>de</strong><br />
jonge Tsjetsjeense vrouw Elza Kungaeva,<br />
omdat <strong>de</strong> regering niet akkoord ging met<br />
het besluit van <strong>de</strong> rechtbank om hem vrij<br />
te spreken.<br />
Hoewel onsuccesvol, bracht <strong>de</strong> Boedanov<br />
campagne juist veel fascisten en nationalisten<br />
bij elkaar, die daarvoor niet met<br />
elkaar had<strong>de</strong>n samengewerkt. Een samenwerking<br />
die he<strong>de</strong>n wordt voortgezet in<br />
het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> beweging tegen illegale<br />
immigratie en <strong>de</strong> Russische marsen. Een<br />
opmerkelijke actie in het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong><br />
Boedanov campagne was een raid op het<br />
kantoor van mensenrechtenorganisatie<br />
Memorial in Sint Petersburg, waarvoor later<br />
<strong>de</strong> hogepriester van <strong>de</strong> hei<strong>de</strong>nse Perun<br />
sekte, Golikov, werd veroor<strong>de</strong>eld. Het was<br />
in zekere zin het begin van anti-antifa<br />
activiteiten vanuit <strong>de</strong> neo-nazi scene, die<br />
zich voor die tijd vooral op het vervolgen<br />
van Afrikaanse en Aziatische stu<strong>de</strong>nten en<br />
religieuze en etnische min<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n zoals<br />
Jo<strong>de</strong>n en Roma had gericht.<br />
ONDER VUUR<br />
Op 16 April 2004 werd Stas Markelov in <strong>de</strong><br />
Moskouse metro aangevallen en in elkaar<br />
geslagen door een groep neo-nazi’s, in<br />
het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong>ze anti-antifa activiteiten.<br />
Het was een bewuste en doelgerichte aanval<br />
met als doel Stas te beroven van zijn<br />
mobieltje en zijn agenda en uiteraard een<br />
poging om hem af te schrikken. Dat dit<br />
feit niet op zichzelf staat bewijst <strong>de</strong> moord<br />
op professor Nikolai Girenko, 2 maan<strong>de</strong>n<br />
later op 19 Juni 2004. Girenko’s moor<strong>de</strong>naars,<br />
die inmid<strong>de</strong>ls<br />
terecht staan,<br />
beweren dat ze hem<br />
alleen maar wil<strong>de</strong>n<br />
afschrikken om<br />
hem te weerhou<strong>de</strong>n<br />
van zijn werk als<br />
getuige<strong>de</strong>skundige<br />
voor het Openbaar<br />
Ministerie in zaken<br />
tegen neo-nazi’s.<br />
Een an<strong>de</strong>r verklaard<br />
motief, wat aanmerkelijk<br />
dichter bij <strong>de</strong><br />
waarheid komt, is<br />
het verkrijgen van veel publiciteit om als<br />
politieke beweging meer indruk te maken.<br />
Toen Stas na <strong>de</strong> moord op <strong>de</strong> jonge antifacistische<br />
punker Alexan<strong>de</strong>r Rjoechin<br />
op 16 April 2006 optrad als advocaat<br />
van Rjoechins familie, ontving hij meer<strong>de</strong>re<br />
bedreigingen uit neo-nazi hoek. Op<br />
een van <strong>de</strong> neo-nazi websites verscheen<br />
<strong>de</strong> tekst “Markelov, jij bent na Girenko<br />
als volgen<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> beurt”. Dit soort<br />
concrete persoonlijke aanwijzingen zijn<br />
eer<strong>de</strong>r uitzon<strong>de</strong>ring als regel. Gewoonlijk<br />
zijn oproepen om bepaal<strong>de</strong> personen te<br />
liqui<strong>de</strong>ren gericht tegen beken<strong>de</strong> politieke<br />
en maatschappelijke figuren, zoals<br />
<strong>de</strong> Oekraiense presi<strong>de</strong>nt Joesjtsjenko, <strong>de</strong><br />
Rabbi van Moskou Beer Lazar of <strong>de</strong> beken<strong>de</strong><br />
journalist Vladimir Pozner (Russische<br />
Paul Witteman), die allemaal terechtkwamen<br />
op <strong>de</strong> lijst van “vijan<strong>de</strong>n van het<br />
Russische volk”, samengesteld door LDPR<br />
parlementslid Kurjanovitsj en zijn me<strong>de</strong>werkers.<br />
.<br />
Ook <strong>de</strong> journaliste Anna Politkovskaja<br />
stond op <strong>de</strong>ze lijst. Politkovskaja en<br />
Markelov waren bevriend en werkten samen<br />
in een aantal zaken o.a. <strong>de</strong> zaak tegen<br />
een agent van <strong>de</strong> Russische oproerpolitie<br />
OMON met <strong>de</strong> bijnaam “Ka<strong>de</strong>t”, die actief<br />
betrokken was bij martelingen en verdwijningen<br />
in Tsjetsjenie en die Politkovskaja<br />
bedreigd had haar te zullen ontvoeren.<br />
Ongetwijfeld heeft Stas, zeker na <strong>de</strong> moord<br />
op Politkovskaja,<br />
afwegingen moeten<br />
maken en <strong>de</strong> risico’s<br />
voor zichzelf positief<br />
ingeschat, zelfs<br />
nadat er in Oktober<br />
van het afgelopen<br />
jaar (2008) een nazicomputerspel<br />
op het<br />
internet verscheen<br />
waarin hij figureer<strong>de</strong><br />
als het belangrijkste<br />
doelwit.<br />
Het feit dat <strong>de</strong><br />
moord op Stas veel<br />
weg had van een professionele liquidatie,<br />
door het gebruik van een pistool met<br />
geluid<strong>de</strong>mper, werpt veel vragen op en<br />
maakt veel emoties los. Moor<strong>de</strong>n zijn in<br />
Rusland aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong> van <strong>de</strong> dag en politieke<br />
moor<strong>de</strong>n komen regelmatig voor. Jaarlijks<br />
wor<strong>de</strong>n er in Rusland meer dan 20.000<br />
mensen vermoord, waarvan het aantal<br />
politiek gemotiveer<strong>de</strong> moor<strong>de</strong>n slechts<br />
een frictie is. Geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> maand Januari<br />
<strong>2009</strong> wer<strong>de</strong>n er 16 mensen vermoord op<br />
grond van hun etnische afkomst door<br />
extreem-nationalistische jongeren*. Wat<br />
neo-nazi moor<strong>de</strong>n typeert is het veelal<br />
ontbreken van een concrete beweegre<strong>de</strong>n,<br />
het motief berust in <strong>de</strong> eerste plaats op<br />
haat en vijands<strong>de</strong>nken. Kenmerkend is<br />
ook dat neo-nazi’s herhaal<strong>de</strong>lijk kin<strong>de</strong>ren<br />
hebben vermoord en dat hun metho<strong>de</strong>s<br />
van moor<strong>de</strong>n met messen een soort<br />
ritueel karakter hebben. Slachtoffers met<br />
meer dan twintig messteken zijn niet<br />
ongewoon.<br />
VUURWAPENS EN TERREUR<br />
Het gebruik van vuurwapens door neonazi’s<br />
in Rusland is tot nog toe beperkt<br />
gebleven door <strong>de</strong> relatief hogere prijs, <strong>de</strong><br />
controle vanuit <strong>de</strong> overheid en <strong>de</strong> hogere<br />
strafmaat voor illegaal bezit en gebruik<br />
bij het plegen van strafbare feiten. Het is<br />
daarom niet verbazingwekkend, dat neonazi’s<br />
in het verle<strong>de</strong>n gebruik hebben<br />
gemaakt van vuurwapens uit <strong>de</strong> twee<strong>de</strong><br />
wereldoorlog, gevon<strong>de</strong>n en opgelapt door<br />
militariazoekers. Ook zijn er voorbeel<strong>de</strong>n<br />
van het gebruik van pneumatische pistolen,<br />
die zon<strong>de</strong>r veel rompslomp en voor<br />
een geringe prijs kunnen wor<strong>de</strong>n aangeschaft.<br />
Een belangrijke factor met het oog op<br />
vuurwapens en hun gebruik is dat ie<strong>de</strong>re<br />
Rus en Russin van 12 jaar en ou<strong>de</strong>r weet<br />
hoe je met een vuurwapen moet omgaan,<br />
omdat dit on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el is van het mid<strong>de</strong>lbare<br />
schoolprogramma. Daarnaast zijn er veel<br />
legale en illegale schietverenigingen en<br />
trainingskampen. Evenals in Europa en <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>monstratie 15 feb. in Moskou, met <strong>de</strong> portretten van Stas en Nastjr<strong>de</strong>n<br />
21