VBK-Magazine 85

VBKMagazine
»85
Vereniging van Belgische Karpervissers vzw
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: ’T KINDT ETIENNE - KLAVERSTRAAT 12, 8000 BRUGGE
AFGIFTEKANTOOR: GENT X - P408482 - PERIODICITEIT TRIMESTRIEEL
De Rode Sluis Eric De Bruyne
Interview met Mario Gijbels deel 2
Het chippen van vissen
Theo Pustjens & Matheus Groven
JAARGANG 25 - MEI 2017
1:09
VBK_Magazine_cover 85.indd 2 24/05/17 13:59

Voorwoord
De lente is in het land. Ze drukt
nadrukkelijk haar stempel op al
hetgeen rondom ons en op onszelf.
De natuur beleeft gestaag haar
cyclische wedergeboorte. Ik laat het
me welgevallen. Laat ons, voor wat het
vervolg van het voorjaar betreft, hopen
op een ander scenario dan de zondvloed
van vorig jaar. Toen akkers en weilanden
blank stonden, op heel wat plekken
dompelpompen in kelders werden gezet
en onze geliefkoosde jachtgronden heel
wat extra inhoud te slikken kregen. Het
voorjaar verzoop, zo’n jaar geleden. En
ook binnen Sportvisserij Vlaanderen (SV)
steeg langzaam het water tot aan heel
wat lippen. Het zal wel weer zakken,
normaliseren, denk je dan. Maar: dat
gebeurde niet...
Zo’n twee jaar geleden kozen de leden van
het Uitvoerend Comité (UC), met de steun
van de Algemene Vergadering (AV), voor
een frisse start. Met nieuwe, hedendaagse
ideeën, met goesting en vuur. De leden
van het UC, de leden van de AV én de
medewerkers stonden zij aan zij bij wat
de wedergeboorte werd van SV. Iedereen
was mee
Na een jaar waarin vernieuwing van SV
en de belichaming daarvan centraal stond
- denk aan de modernisering van het
materiaal voor de milieucel, het nieuwe
logo, het vernieuwde ledenblad, de nieuwe
website, een heus hengelsportdorp op de
Hengel Expo, ... - kwam er vanuit het UC
de beslissing om de interne werking van
secretariaat, milieucel e.d. te finetunen.
Laat ons beginnen met te zeggen dat
deze intenties nobel waren en zijn. In
een aantal gevallen ook broodnodig,
de wet is namelijk geen vodje papier
en een goed huisvader dient te zorgen
voor een werkplek waarin alles conform
de arbeidswetgeving kan gebeuren.
Ook al zorgt ingrijpende en structurele
verandering quasi altijd voor wrevel
en weerstand, toch hadden we er alle
vertrouwen in dat de samen te lopen
afstand kort ging zijn. Helaas liep het
tijdens dit proces mis.
De omstandigheden en structuur
waren weliswaar nooit ideaal. Het feit
dat werkgever en werknemers niet in
eenzelfde ruimte opereren is natuurlijk
geen groot gemis, het feit dat werkgever
en werknemers niet eens in hetzelfde
gebouw vertoeven is dat in het geval
van SV wél. Als je jaren aan een stuk
zelfregulerend, op eigen goodwill en door
je eigen verantwoordelijkheidsgevoel
gestuurd je taken voor SV uitvoert, dan
ontstaat er onvermijdelijk een soort
bubbel. Die schuld ligt niet bij werkgever/
bestuurders, noch bij werknemers. Dat is
een gevolg van de structuur van de vzw
die SV is. Daar moeten zowel werkgever/
bestuurders als werknemers pragmatisch
en logisch mee om kunnen gaan. Dat is een
grote vereiste en van tijd tot tijd een grote
verantwoordelijkheid. Enig begrip voor de
moeilijke taak van bestuurders/werkgever
(allen vrijwilligers!) om bestaande,
vastgeroeste en wellicht niet 100%
wettelijk geldige structuren om te buigen
tot een modernere, juridisch sluitende
variant, is daarom op z’n plaats.
Anderzijds is het de taak om als
bestuurders/werkgever constructief
tewerk te gaan. Ook al sta ik sceptisch
tegenover de kapitalistische grondslag
van ons bankwezen, toch vind ik de slogan
‘Praten Werkt!’ in dit geval de nagel op
de kop. In deze is timing, stijl, empathie
en overredingskracht van cruciaal
belang. Een voorzitter moet te allen
tijde op motiverende wijze streven naar
samenwerking in onderling vertrouwen.
Met de grote veranderingen die zijn/
worden doorgevoerd binnen Sportvisserij
Vlaanderen, zijn tact, compromissen
maken en luisterbereidheid noodzakelijk.
Waar in het hierboven geschetste proces
kinken in de kabel kwamen of wiens fout
dit was, daar wil ik in dit voorwoord niet
over oordelen. Dat heeft weinig zin en daar
schiet niemand iets mee op. Feit is wel
dat er gaandeweg een breuk is ontstaan
tussen enerzijds werkgever en anderzijds
personeel. Een breuk die blijkbaar niet
meer viel te lijmen en die geleid heeft tot
een patstelling. Onderling wantrouwen
en het totale gebrek aan normale
communicatie was een jammer gevolg.
Een breuk die met momenten leidde tot
een stilstand van hetgeen SV eigenlijk
moet doen: de vertegenwoordiging en
ondersteuning van de hengelsport in
Vlaanderen. En net dat, beste vrienden, is
de grootste doorn in mijn oog!
Naast services als de
hengelsportverzekering, de lidkaarten en
HENGELsport Magazine, is kwalitatieve
vertegenwoordiging op alle relevante
niveaus mijn inziens dé corebusiness
van SV. Sterker nog: waar die eerste
3 services naar mijn gevoel onder de
noemer ‘bijkomend voordeel’ vallen, is
die kwalitatieve vertegenwoordiging
van cruciaal belang! Het valt me dan ook
enorm zwaar dat ik met lede ogen toe
moest kijken op het feit dat er vanwege
het gros van het hoofdbestuur geen enkel
inhoudelijk dossier nog de aandacht
kreeg die het verdiende. Alle energie leek
naar de wrevel tussen medewerkers en
beleidsmakers te gaan. Verspilde energie.
De jaagpadenkwestie is zo’n voorbeeld van
een probleem wat maar bleef liggen, tot
het momentum voorbij was. VBK startte
dit dossier, gaf mogelijke oplossingen/
compromissen en maakte heel wat
teksten op. Bovendien was er een van
onze leden bereid om zijn persoonlijke
relatie met minister Weyts te gebruiken
om alvast op korte termijn een afspraak
te maken! De inspanningen bundelen met
SV was volgens ons toen logisch, omdat je
meer slagkracht hebt, omdat deze hetze
meerdere hengelsportdisciplines aangaat
en omdat je door met de officiële koepel
de alarmbel te luiden een krachtiger
signaal van eensgezindheid geeft. Anno
2017 is mijn geloof in een goede afloop
er niet groter op geworden dan twee
jaar geleden. Het was en is bovenal een
gemiste kans. SV heeft zich gaandeweg
onverrichter zake neergelegd bij de
situatie. Tja, dan denk ik, als voorzitter
VBK: “Hadden we maar alleen gehandeld.
Het uiteindelijke resultaat zal misschien
hetzelfde geweest zijn, maar dan
hadden we wel alle mogelijke middelen
aangewend.”
De stilstand van SV uitte zich ook in
het niet of nauwelijks indienen van
agendapunten voor het Overlegorgaan
Openbare Visserij, waar hengelsporters
samen met afgevaardigden van
het Agentschap voor Natuur en Bos
constructief bouwen aan de openbare
hengelsport van morgen. Het is dáár
dat de klepel hangt, het is dáár dat wij
als karpervissers ook inbreng hebben!
Als ik zelf op 1 minuut tijd maar liefst 5
mogelijke vergaderthema’s uit m’n mouw
schud, en ik stel vast dat de betrokken
collega-bestuurders
van SV zelf geen enkel
relevant agendapunt
indienen, dan breekt
mijn klomp. Na
het aftreden van
Patrick Bauwens als
ondervoorzitter van
SV, begin november ll.,
gaf hij ook te kennen
niet meer af te zakken
naar Brussel voor het
Overlegorgaan, waarna
we namens VBK reeds
eind november met Jeroen Verschaeve de
ideale vervanger naar voor schoven. Helaas
kwam er vanuit SV gedurende de laatste
maanden geen enkele medewerking om
Jeroen te introduceren... Niet prioritair
wellicht?
En zo komen we krabbelend en krasselend
aan bij het heden, waarover ik kort zal
zijn. Mijn eigen zitje in het UC van SV is
sinds kort vacant. Een knoop doorgehakt,
een signaal gegeven. Na de Algemene
Vergadering van maart, die ergens
halverwege werd geschorst, stond er begin
april een buitengewone AV op de agenda,
waarbij middels stemming het ontslag
van enkele bestuursleden werd bedongen.
Naar hoe de soap zal eindigen is het op
het moment dat ik dit voorwoord schrijf
nog gissen. Terug naar de essentie? Naar
de corebusiness die belangenbehartiging
heet? Laat het ons hopen! Het is daarvoor
dat ik nog hard wil werken binnen de
door mezelf voorop gestelde termijn.
Het is daarvoor dat wij als VBK onze nek
willen uitsteken. Samen met alle andere
disciplines in eensgezindheid onder de vlag
van SV als het kan. Alleen onder de vlag
van VBK als het moet!
Gelukkig ervaar ik de laatste jaren meer
en meer dat we bij de verschillende
overheidsdiensten waarmee tijdens de
vertegenwoordiging van de karpervisserij
te maken krijgen, enorm veel credibiliteit
genieten. We worden met andere
woorden door ANB en PVC’s aanzien als
een waardevolle, constructieve en loyale
partner. Een gegeven waarop al onze
leden, al onze medewerkers en al onze
bestuursleden fier mogen zijn! Laat me
met dat feit dan ook dit voorwoord met ‘n
positieve noot eindigen!
Mark Hoedemakers
3
VBK_Magazine_85.indd 3 24/05/17 14:00

HET CHIPPEN VAN VISSENL
Theo Pustjens
Een eerste kennismaking
Samen met enkele vismakkers - eigenlijk
is de term vrienden een betere keuze - huren
we elk jaar wel eens een betaalwater
af. Een weekje vissen, met gezelligheid als
belangrijkste insteek. Vorig jaar kwamen
we zo via het bureau Hot Spots in France
op Le Grand Fontenay terecht. Bij aankomst
handelden we routineus de nodige administratie
af, tot de opzichter met een digitale
reader op de proppen kwam. De bedoeling
van dit alles was dat we met deze tool
de eventuele gevangen karpers moesten
scannen. Hij vertelde ons uitgebreid op
welke plek de vissen gechipt waren, dus
daar moesten we ook scannen. Verder gaf
hij ons een bijbehorend formulier mee,
waar de gegevens na elke vangst op moesten
worden genoteerd. Spiegel of schub,
het gewicht en het gescande nummer. Indien
we een karper zouden vangen die nog
niet gechipt was, waren we verplicht het
beest even te zakken en meteen de bailiff
te verwittigen, zodat hij de vis alsnog zou
kunnen voorzien van een chip. De nieuwe
stock vissen waren reeds gechipt, maar er
zwom nog een behoorlijk aantal vissen
rond zonder digitaal paspoort.
Rondom het water vind je een aantal borden
waarop staat aangegeven dat alle
karpers gechipt zijn. Vermoedelijk heeft dit
naast een informerende taak ook als doel
visdieven te weerhouden om vissen te stelen,
al is dit natuurlijk gissen.
Het moest natuurlijk net lukken dat op een
ochtend Cor een schub in de bewaarzak
had zitten die nog niet gechipt was. Ik zag
één van de beheerders op weg gaan om de
bewuste karper te chippen. Gelukkig hadden
we op elke stek een fiets ter beschikking,
dus ik spurtte als Tom Boonen (of
wellicht iets minder snel) er naar toe, want
dit moest ik natuurlijk met mijn eigen ogen
kunnen aanschouwen! Het chipproces
viel achteraf gezien reuze mee: kinderspel
eigenlijk
Toekomstplannen
Natuurlijk was ik als gepassioneerd populatiebeheerder
meteen erg geïnteresseerd in
deze materie en ik had eigenlijk al langer
plannen om dit ook op onze syndicaatwaters
te gaan toepassen. Thuisgekomen van
die trip sprak ik iedereen van onze club al
heel enthousiast aan met onze ervaringen
en mijn bedoelingen. Toen ik het aan
Matheus Groven (een vriend die ook heel
begaan is met alles wat met visstandbeheer
te maken heeft) vertelde was die van
Matheus hebben we eerst nog moeten inpakken, had zijn pols in het gips liggen maar hij moest natuurlijk ook oefenen!
We beginnen met forellen om te oefenen.
De Kroatische jonge dame houdt het goed in de gaten
36
VBK_Magazine_85.indd 36 24/05/17 14:02

Dan is het tijd voor het betere werk
Controle na het chippen met de reader
meet af aan helemaal mee. Het is nog een
jonge kerel die zich vol overgave stortte
op deze techniek. Uiteindelijk vond hij na
veel negatieve reacties een weg om aan
de nodige attributen en chips te komen. In
het najaar slaagde hij er reeds in z’n eerste
visjes te chippen.
In februari van dit jaar kwam hij vol enthousiasme
aanzetten met de vraag of ik
geen interesse had om mee te gaan naar
een cursus over chippen. Dit moest hij
natuurlijk geen twee keer vragen! Deze
tweedaagse cursus vond plaats in Nantes,
zo’n 750 km van thuis. De nodige afspraken
werden gemaakt en begin maart vertrekken
we met z’n tweeën richting Frankrijk
om weer wat slimmer te worden.
Op cursus!
Na een voorspoedige rit komen we uiteindelijk
rond 22.30u aan bij de B & B, waar
ons een ietwat verwaaide Engelsman staat
op te wachten. Alles staat reeds klaar in het
gebouwtje zodat we ‘s morgens meteen
naar de les kunnen gaan. Gelukkig was het
al laat, want er viel in het gehuchtje niks
te beleven. De wedstrijd Barcelona - PSG
hadden we in Matheus’ auto nog kunnen
volgen, maar het huisje ligt helemaal afgelegen
en heeft geen TV, dus we kruipen
vroeg onder de wol.
‘s Ochtends vertrekken we ruim op tijd
naar de afgesproken plaats, waar we een
allegaartje nationaliteiten treffen: een
jong vrouwtje dat per vliegtuig van Kroatië
kwam die interesse had in het chippen
van een lokaal uitstervende vissoort, een
vrouw en man uit Zweden, iemand uit
Slovenië die de techniek bij forel wil toepassen,
een vrouwtje met haar vader uit
Frankrijk met interesse in het chippen van
paling en drie gasten voor het chippen van
vleermuizen. Matheus en ik maakten het
rijtje compleet voor karper!
De lesgever is Italiaans en er is ook een
vrouwelijke manager uit de Verenigde Staten
aanwezig. Onze vrees voor een langdradige
eerste dag blijkt al snel ongegrond.
Er volgt veel theoretische uitleg over hoe
de vissen (vooral forel en paling) opgevolgd
kunnen worden door ze te chippen.
Dit gebeurt met antennes. Daarna volgt
een gedetailleerde presentatie over de juiste
technieken. Er wordt ook een film getoond
over het chippen van forellen in de
VS. Zo’n 25.000 stuks worden dan op één
dag gechipt, pure routine die toch zonder
enige nadelige gevolgen wordt uitgevoerd!
Dit wordt daar gedaan in een volledig ingerichte,
kleine vrachtwagen waar de vissen
van de ene hand naar de andere gaan,
waarbij de chip wordt geplaatst om dan
via een elektronisch meetbord een registratie
te krijgen van gewicht en lengte,
om ten slotte te worden gelezen door een
reader. Alle gegevens worden automatisch
opgeslagen in een computerprogramma.
De vrachtwagen wordt zo geplaatst dat
de afgehandelde vissen door een afvoerpijp
rechtstreeks het water of de rivier in
glijden.
Erg interessante materie allemaal, en ook
op culinair vlak komen we niets te kort, allerhande
snacks en een zeer lekkere warme
maaltijd worden ons aangeboden tijdens
de pauzes. De tijd vliegt en al snel arriveert
rond een uur of 5 in de namiddag een viskweker
uit de buurt met diverse vissoorten
die de volgende dag door ons gechipt mogen
worden. Naast forel, paling en een serie
goudvisjes (dit om te laten zien dat het
ook met echt kleine exemplaren kan) is er
Zelfs heel kleine vissen kunnen gechipt
Op Heylakker en Heybroeck zijn we alleszins al gestart
37
VBK_Magazine_85.indd 37 24/05/17 14:03

Deze recent gevangen Heylakkerrijen is alvast gechipt
speciaal voor Matheus en mezelf een karper
bij (een schubje van een kilo of 2-3)!
Zo wordt de eerste lesdag goed gevuld
afgesloten en we spreken met heel het
gezelschap af om samen in het plaatselijk
dorp ‘s avonds nog een hapje te gaan eten.
Daar hoopten we eigenlijk al op, want in
onze B & B was zoals reeds gezegd niks te
beleven.
Een gezellige avond en een goede nachtrust
later breekt de tweede dag aan, die
start met een rondleiding in de fabriek
waar men de chips vervaardigd. Een echte
eye-opener! Het betreft een volledig geautomatiseerd
bedrijf, dat 220 mensen volcontinu
tewerk stelt en waarin zowat alle
mogelijk denkbare chips (tags) gemaakt
worden voor alle soorten vee tot en met
kleine huisdieren. In een nieuwe hal worden
de echt kleine chips vervaardigd voor
kleinere diersoorten zoals vissen. In dit
deel van het fabriek ontwikkelt men ook
readers in alle soorten, die niet alleen voor
de door ons gewenste doeleinden worden
gebruikt, maar bijvoorbeeld ook voor beveiliging
allerhande.
Na een welverdiende koffie met gebak
breekt eindelijk het praktische lesgedeelte
aan. Er wordt gedemonstreerd hoe de
vissen moeten worden vast gehouden en
op welke wijze en welke plaats de chips
dienen te worden aangebracht. De demo’s
gebeuren eerst op forellen, waarna Matheus
en ik de techniek op een dode karper
konden uitvoeren. Waarom een dood
exemplaar? Wel, het zou onverantwoord
zijn om met z’n tweeën een aantal keer op
een levende karper te oefenen. Eénmalig
een chip plaatsen voor de toekomst is 1
ding, meermaals een naald prikken als oefening
is heel iets anders. Voor ons is het
een positieve bijkomstigheid dat het een
schubkarper betreft. Deze zijn door hun
schubbenkleed natuurlijk de moeilijkste
soort om correct te chippen.
De techniek is vooral een kwestie van de
naald in de juiste hoek te houden, en voorbij
de inplanting van een schub in een
vloeiende beweging te steken. We proberen
enkele plekken die ons worden aangewezen,
waar je best een chip implanteert.
De grotere vissen passeren de revue en
wanneer ieder van ons de techniek goed
onder de knie heeft, komen de goudvisjes
aan bod. Op het eerste zicht ziet dit er
angstaanjagend uit, om die kleine visjes
met het zelfde apparaat te behandelen
als bij de forellen en karper. Gelukkig gebruikt
de lesgever een product (Penoxy
Ethanol) om de visjes tijdelijk te verdoven
en het moet gezegd: dit werkt prima! Stel
je voor dat je zo’n visje niet onder controle
hebt in je hand tijdens het inbrengen van
de naald...
Maar goed, het blijkt dat mits de juiste
plaats, hoek en diepte het geen enkel probleem
vormt om de chip correct en veilig te
plaatsen. De oefening op de grotere vissen
baart duidelijk kunst, want je ziet zelfs niet
waar de naald geprikt heeft. De routine
sluipt er snel in! Na het chippen worden de
goudvisjes in zuurstofrijk water geplaatst
en binnen de kortste keren zwemmen ze
weer rond alsof er niets is gebeurd. De patiënten
zullen aan het einde van de dag
mee gaan naar een tuinvijver van een personeelslid
van de fabriek, daar zwemmen
nu dus getagde goudvissen rond!
Rond 17.00u nemen we afscheid, met een
ervaring en heel wat know-how rijker. Tegen
het verschijnen van dit VBK-Magazine
zullen we zelfs de trotse bezitters zijn van
een certificaat als bewijs van het volgen en
het slagen op deze scholing!
Conclusie?
De vraag is natuurlijk: kunnen wij hier iets
mee in onze karpervisserij? Wij zijn alvast
van mening dat dit een meerwaarde kan
betekenen. Zeker op afgesloten water waar
een karperpopulatie nauwgezet wordt
gemonitord en dat zijn er toch een heel
aantal.
Een voorbeeld. Men vindt regelmatig al
eens een dode vis. Als hij makkelijk herkenbaar
is, valt de identificatie mee, maar
een schub of zwak beschubde spiegel die
al enkele dagen aan de oppervlakte drijft
of reeds enige tijd op de bodem heeft
gelegen: begin er maar aan! Bij een gechipte
vis scan je simpelweg het nummer,
waarna je de desbetreffende karper met
bijbehorende fiche kan verwijderen uit je
populatieoverzicht. In het andere, meest
negatieve scenario wordt het giswerk en
denk of hoop je nog vele jaren tevergeefs
dat de bepaalde vis nog levend en wel rond
zwemt.
Een tweede voordeel voor waterbeheerders
is een snelle registratie na een vangst. Er
zijn vissers die niet graag hun karpers zakken,
maar om een karperbestand en haar
dynamiek correct in kaart te brengen en te
houden is het noodzakelijk dat je duidelijke
detailfoto’s krijgt van elke vangst. Met behulp
van chip en scanner wordt het linken
van vangstgegevens aan de correcte karper
kinderspel, waarna de gevangen vis meteen
terug kan worden gezet.
Een derde voordeel, dat voortvloeit uit het
vorige, is dat het opvolgen van vissen veel
gemakkelijker wordt. Het chipnummer is
de unieke code van elke karper en je moet
niet meer lang zoeken naar om welke vis
het precies gaat. Zeker bij grotere populaties
bespaart je dit heel wat tijd.
We zijn ondertussen ook bezig een programma
te laten maken waarin foto‘s en
alle relevante gegevens van vissen kunnen
opgevolgd worden. Door readers met
Ook deze Heybroeckscaley is intussen gechipt
intern geheugen aan te schaffen zal dat
makkelijk zijn. De reader wordt aan de pc
aangesloten, waarna het betreffende nr.
van elke chip meteen gelinkt moet kunnen
worden aan de betreffende karperfiche,
waarna gewicht, lengte en/of bijzonderheden
van de vangst kunnen worden
aangevuld.
Een laatste voordeel is de preventie van
eventuele diefstal van vissen. Elke karper
kan te allen tijde herkend worden en
je hebt in feite een sluitend bewijs van
eigendom, aangezien iedere vis een paspoort
heeft!
Degenen die interesse hebben in het chippen
kunnen contact opnemen met Matheus
Groven, via de pagina van Viskwekerij
GMT op Facebook.
Theo Pustjens en
Matheus Groven
38
VBK_Magazine_85.indd 38 24/05/17 14:03

STUDIO
FRAAI
BESCHUBD
Nicky Helsens met een Etang 5-scaley
Roy Van Goor met ’3-Scales’, een dertgier
Kelly Leten met een volschub
Ken Roeland met een Franse scaley
Marnick Beelprez met een parel uit Roeselare-Leie
Nico Vereecken met een Oost-Vlaamse scaley
18
VBK_Magazine_85.indd 18 24/05/17 14:01