Blauw oktober 2019

OPEN VLD LEDENBLAD • WETS-VLAANDEREN • NR 42 • OKTOBER 2019 Driemaandelijks – oktober 2019 - Afgiftekantoor Gent X - Erkenningsnummer: P801240
Het Vlaams
regeerakkoord
voorgesteld
Maak kennis met
uw parlementsleden
Herman
Brusselmans:
“Ik zeik niet
over belastingen”

voorwoord
Beste leden,
Er ligt een bijzonder druk politiek jaar achter ons. De gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018 waren
een succes voor onze partij. We gingen in vele gemeenten vooruit en veroverden een aantal belangrijke
centrumsteden. Dat allemaal dankzij jullie harde werk op het terrein.
Amper enkele maanden later gaven we opnieuw het beste van onszelf. Ditmaal voor de Vlaamse, federale
en Europese verkiezingen. Jullie hebben sterke lijsten gemaakt, borden geplaatst, folders gebust, debatten
gevoerd, mensen overtuigd van deur tot deur. Niets was te veel gevraagd.
Ik wil jullie daar uit de grond van mijn hart voor bedanken. Onze partij, onze parlementsleden, onze ministers,
ikzelf: we zijn niets zonder onze leden, onze militanten, onze medewerkers en onze supporters.
Helaas was het resultaat op 26 mei niet wat we gehoopt hadden. We hebben terrein moeten prijsgeven en
behaalden een veel te lage score voor een liberale partij in Vlaanderen.
We moeten daar lessen uit trekken. Op dat vlak hebben we niet stilgezeten deze zomer. Samen met onze leden
voerden we in elke provincie een gesprek over de verkiezingsuitslag en de weg die we nu moeten bewandelen.
Dat waren leerrijke, open en constructieve gesprekken waar we mee aan de slag kunnen. Ook tijdens de
jaarlijkse fractiedagen in september hebben we ons gebogen over de oorzaken van het resultaat.
Daarmee is het werk niet af. Integendeel. We staan maar aan het begin van een nieuw traject. Open Vld moet
opnieuw groeien. Dat wordt een werk van jaren. Van ons allemaal. En hoewel we intussen zijn toegetreden tot de
nieuwe en ambitieuze Vlaamse regering, mag de aandacht voor onze herbronning niet verslappen. Business as
usual is geen optie. We zullen moeten knokken.
Maar één ding is zeker: de enige Vlaamse liberale partij zal er in 2024 opnieuw staan.
Daar ben ik zeker van.
Uw voorzitter,
Gwendolyn Rutten

inhoud blauw • NUMMER 42 • OKTOBER 2019
04 SCHERPGESTELD
10
06 VLAAMSE REGERING Liberale krachtlijnen
van ambitieus Vlaams regeerakkoord
10 INTERVIEW Gwendolyn Rutten en Bart Somers:
“Vlaanderen legt de lat hoger”
28
14 ACHTER DE SCHERMEN
De Vlaamse begroting ontleed
15 RECENSIE When they see us
16 EROP UIT MET Jo De Ro
18 ONZE VLAAMSE PLOEG
21
21 TEAM BRUSSEL
22 DE FEDERALE FAMILIE
25 OPINIE Maggie De Block
26 RENEW EUROPE
18
28 HERMAN BRUSSELMANS “Ik zeik niet
over belastingen”
32 BLAUW BELEID Onbelast bijklussen
34 OPEN VLD VROUWEN
35 TIP VOOR LOKALE AFDELINGEN
Taxicheques voor feestende jongeren
26
36 JONG VLD
37 MILITANT IN DE KIJKER Joske Vandormael
22
38 COLUMN door Dirk Van Mechelen
39 ACTIVITEITENKALENDER Provinciaal
oktober 2019 • nr 42 • blauw 3

SCHERPGESTELD
4 blauw • nr 42 • oktober 2019

30 september. De partijvoorzitters stellen het nieuwe Vlaamse regeerakkoord
voor onder massale persbelangstelling. Maar onze Gwendolyn had eerst en
vooral aandacht voor de hartverwarmende vragen van Karrewietreporter Nika!
oktober 2019 • nr 42 • blauw 5

Liberale
krachtlijnen
van ambitieus
Vlaams
regeerakkoord
De onderhandelaars van Open Vld, CD&V en N-VA hebben een
akkoord bereikt over het Vlaams regeerprogramma voor de
komende vijf jaar. “Het is een ambitieus en liberaal regeerakkoord
dat de lat hoger legt voor Vlaanderen. We moeten de ambitie
hebben om aan te knopen bij de wereldtop. Dat kan wanneer we
samen met álle Vlamingen aan de slag gaan en hen de nodige
zuurstof en vrijheid geven!”, aldus Gwendolyn Rutten en Bart
Somers.
Vlaanderen is een regio met een sterke en
innovatieve economie, goed onderwijs, een rijke
cultuur… Bovenal is het hier heel goed leven.
“Dat hebben we te danken aan de Vlamingen die dag in
dag uit in de weer zijn. Op het werk, thuis, in de school,
als vrijwilliger… Maar de lat mag gerust hoger. Er
wachten ons heel wat uitdagingen op de arbeidsmarkt,
het onderwijs, de zorg, mobiliteit, klimaat... We moeten
de ambitie hebben om met Vlaanderen voorop te lopen
in Europa en de wereld”, zegt voorzitter Rutten.
“Na wekenlang onderhandelen over een sterk
regeerakkoord kunnen we die ambitie waarmaken. We
gaan voor goud, samen met alle Vlamingen. We gaan
hen nog meer belonen voor hun inspanningen, hen
de vrijheid geven om vooruit te gaan, zonder iemand
achter te laten die het moeilijk heeft. Samen maken
we Vlaanderen en haar inwoners sterker”, aldus Bart
Somers.
6 blauw • nr 42 • oktober 2019

Dit zijn de liberale hoofdpunten
uit het regeerakkoord:
Een ijzersterke economie waarin
we werken meer belonen
Vlaanderen is een economisch welvarende regio. Dat hebben
we te danken aan de mensen die elke dag in de weer zijn,
onze innovatieve en internationale ondernemingen, kleine
zelfstandigen... Onze bedrijven moeten alle steun krijgen
om verder te groeien en tegelijkertijd moeten we nog meer
mensen activeren en begeleiden naar een job. Wie werkt,
mag daar nog meer voor beloond worden. Daarom zal de
Vlaamse regering opnieuw de belastingen verlagen om
meer zuurstof te geven aan mensen.
• Jobbonus: de laagste inkomens (tot
1.700 euro bruto/maand) krijgen minstens
600 euro per jaar extra netto. Ook
brutolonen tot 2.500 euro/maand zullen
voor een stuk van deze nieuwe jobkorting
kunnen genieten. Zo geven we jongeren
die starten op de arbeidsmarkt en
mensen met een laag loon een duw in
de rug én maken we werken meer lonend
en aantrekkelijker dan niet werken.
• Lagere registratierechten: vorige legislatuur
daalde de belasting op de aankoop
van een woning van 10 naar 7%.
Deze zal nu verder dalen naar 6%. Zo
maken we het voor -vaak jonge- mensen
gemakkelijker om een woning aan
te kopen.
• Lagere erfbelastingen: iedereen zal tot
12.500 euro kunnen nalaten aan vrienden
aan het tarief van de rechte lijn in
het kader van een samenlevingsneutraal
en dus singlevriendelijker beleid.
• Intensieve begeleiding naar werk:
mensen die moeilijk aan werk geraken,
zullen we sneller en beter begeleiden.
Na drie maanden sluiten zij verplicht
een overeenkomst met de VDAB over
je persoonlijk traject naar werk (opleiding,
sollicitaties…). De VDAB wordt als
regisseur aangespoord om meer resultaatgericht
te werk te gaan. Wie na twee
jaar nog geen werk heeft kan worden ingeschakeld
voor gemeenschapsdienst
om de nodige vaardigheden op te doen.
Er komen bijkomende kansen in de sociale
economie. Sociale voordelen worden
automatisch toegekend en worden
gekoppeld aan het inkomen en niet het
statuut om de werkloosheidsval verder
te verkleinen.
• Meer kinderopvang: we voorzien meer
plaatsen en meer flexibele opvanguren
in de kinderopvang zodat beide ouders
kunnen werken en dit combineren met
hun gezin.
• Ondersteuning ondernemingen: we
investeren in onderzoek en ontwikkeling
binnen onze bedrijven en universiteiten,
de exportondersteuning wordt versterkt
en de administratieve lasten bouwen we
af. We rollen 5G uit. Onderwijs en arbeidsmarkt
stemmen we beter op mekaar
af, bijvoorbeeld via levenslang en
duaal leren.
oktober 2019 • nr 42 • blauw 7

De lat hoog en drempel laag
in het onderwijs
De kwaliteit van ons onderwijs gaat achteruit.
Dat mogen we niet laten gebeuren. Dat is spelen
met onze toekomst. Open Vld lanceerde een
stevig onderwijsplan dat de lat opnieuw hoog
legt en de drempel laag houdt. De Vlaamse
regering zal deze visie uitvoeren.
• Focus op kennis: we leggen de lat hoog in de eindtermen
die bepalen wat leerlingen moeten kennen en kunnen.
• Netoverschrijdende proeven: we voeren netoverschrijdende
proeven in om de kwaliteit van ons lager en secundair
onderwijs beter te monitoren en te kunnen bijsturen. Leerlingen
en scholen weten zo ook beter waar ze staan.
• Herwaardering leerkrachten: we verlossen leerkrachten
van administratie zodat ze meer tijd krijgen voor het lesgeven.
We maken het leerkrachtenberoep weer aantrekkelijk
en stimuleren mensen om de overstap naar het onderwijs te
maken.
• Minder godsdienst in de klas: in de derde graad van het
gemeenschapsonderwijs kunnen scholen een lesuur religie
vervangen door burgerschap.
•
Taalbadklassen: leerlingen die een achterstand hebben op
vlak van Nederlands geven we een taalbad zodat ze alle kansen
in het onderwijs kunnen grijpen.
• We garanderen de vrije schoolkeuze maximaal.
• Excellent hoger onderwijs: door een betere oriëntatie en
strengere studieopvolging zorgen we er voor dat studenten
in het hoger onderwijs het traject ook in de vooropgestelde
tijd kunnen afronden. Er komen ook meer anderstalige vakken.
Een nieuwe aanpak op integratie
Vlaanderen is een warme gemeenschap. Wie er deel
van wil uitmaken en wie er zijn of haar steentje aan
bijdraagt, verdient alle kansen en steun. Dat geldt
ook voor nieuwkomers. Voor hen leggen we de lat
hoger, maar tegelijkertijd zorgen we ervoor dat we
meer met en minder naast mekaar leven. Er is geen
plaats voor racisme of discriminatie. Samenleven is
wel een verhaal van rechten en plichten en kan alleen
als we een aantal basisregels respecteren.
• Sterker inburgeringstraject: naast cursussen Nederlands en maatschappelijke
oriëntatie moeten nieuwkomers zich ook bij de VDAB
melden want een job biedt de beste kans op een goede integratie.
Er komt ook een buddy-project zodat nieuwkomers door bedrijven,
verenigingen, organisaties… op sleeptouw worden genomen in de samenleving.
• Burgerschapstest: aan het eind van het inburgeringstraject volgt een
test van de kennis van het Nederlands en de fundamentele spelregels
van in onze samenleving.
• Ingaan tegen segregatie en discriminatie: met een nieuw beleid,
gestoeld op goede voorbeelden uit de praktijk, zorgen we ervoor dat
we meer mét elkaar leven in plaats van naast elkaar. We bestrijding
discriminatie op de arbeidsmarkt.
• Voor wat hoort wat: nieuwkomers krijgen pas recht op bepaalde
Vlaamse sociale voordelen nadat ze een voldoende lange periode
ononderbroken en wettig in Vlaanderen verblijven.
• Neutraliteit bij personeel van Vlaamse overheid en in het officieel
onderwijs.
8 blauw • nr 42 • oktober 2019

Moderne politiek en
slankere overheid…
De Vlaamse overheid werkt niet voor zichzelf maar om de Vlamingen te
versterken. Daarom kiezen we voor afslanking en digitalisering, minder regeltjes
en bemoeienis. Elke euro moeten we tweemaal omdraaien en efficiënter inzetten.
De overheid moet ook betrouwbaar zijn én de politiek moet mee met de tijd.
• Politieke vernieuwing: we geven de kiezer meer macht
door de afschaffing van opkomstplicht en lijststem bij lokale
verkiezingen. Er komt ook een directere verkiezing van de
burgemeester.
• Betrouwbare overheid: wanneer de bestemming van je
grond verandert, vergoeden we voor 100% de reële marktwaarde.
Zo vrijwaren we het eigendomsrecht. Er komen ook
eenvoudigere regels en procedures voor vergunningen.
• Slankere overheid: we moedigen fusies van gemeenten
sterker aan en gaan voor efficiëntere en slankere overheidsadministraties.
Investeren
in morgen
De Vlaamse regering moet durven investeren in de
toekomst en projecten die zichzelf terugverdienen.
Denk aan een vlottere mobiliteit, de energieomslag,
onderzoek & innovatie… Maar Vlaanderen is niet
alleen een economische groeipool. We zijn ook een
warme regio die investeert in de zorg voor mensen
die hulp en ondersteuning nodig hebben.
• Mobiliteit: we investeren in nodige infrastructuur.
Zo verdubbelen we de investeringen
in fietspaden. Er komt een gegarandeerde
dienstverlening bij De Lijn in geval van
stakingen en private spelers mogen actief
worden. We stimuleren combi-mobiliteit tussen
openbaar, deel- en eigen vervoer.
• Omslag naar een klimaatneutraal Vlaanderen:
we verdubbelen de productie van
wind- en zonne-energie, we stimuleren
sloop- en hernieuwbouw, renovaties en
energiezuinigheid, we vergroenen het nieuwe
wagenpark verder, we investeren in onderzoek
naar innovatieve oplossingen zoals
waterstof, we voorzien in meer toegankelijk
groen en open ruimte. Zo komt er 10.000ha
bos bij.
• Warm Vlaanderen: we perken de wachtlijsten
voor personen met een handicap,
ouderen en in de jeugdzorg verder in, mede
door in te zetten op sociaal ondernemerschap,
we geven middelen aan mensen
in plaats van structuren en we houden de
rusthuisprijzen onder controle. Er komen
duizenden nieuwe of gerenoveerde sociale
woningen bij die volgens nieuwe regels en
een middelentoets worden toegewezen.
oktober 2019 • nr 42 • blauw 9

Gwendolyn Rutten
& Bart Somers:
“Vlaanderen
legt de lat hoger”
10 blauw • nr 42 • oktober 2019

INTERVIEW
Open Vld treedt toe tot de nieuwe Vlaamse regering, samen met
N-VA en CD&V. Wekenlang is er onderhandeld over een sterk en
ambitieus regeerakkoord dat de lat voor onze regio hoger legt.
Een ambitie die op jullie massale goedkeuring kon rekenen tijdens
het toetredingscongres. Wij spreken met hoofdonderhandelaars
Gwendolyn Rutten en Bart Somers over de lange formatie en de
blauwe stempel op het regeerakkoord.
oktober 2019 • nr 42 • blauw 11

Gwendolyn Rutten:
“Het is hier goed leven,
maar Vlaanderen moet
opnieuw aanknopen bij
de wereldtop. Met ons
onderwijs, bedrijven,
zorg en economie. Dat
is de ambitie van de
nieuwe ploeg.”
Op 2 oktober legde de nieuwe Vlaamse
regering de eed af. De langste Vlaamse
regeringsvorming ooit?
Gwendolyn: “Dat klopt ja. Er is wat tijd nodig
geweest en dat had alles te maken met de verkiezingsuitslag.
Alle partijen gingen achteruit,
met uitzondering van extreemlinks en -rechts.
Van de regeringspartijen hielden de liberalen
relatief stand, maar ook wij gingen achteruit.
Met die uitslag kunnen we niet tevreden zijn.
We hebben ons dan ook bescheiden opgesteld
wat betreft regeringsdeelname. Maar de
terugkeer van het Vlaams Belang maakte het
vooral lastig voor de grootste partij N-VA om
een keuze te maken inzake coalitiepartners. ”
Voor Open Vld was het meteen uitgesloten
dat we zouden samenwerken met het
Vlaams Belang, daar was je stellig over.
Gwendolyn: “We hebben dat op verkiezingsdag
meteen duidelijk gemaakt ja. Dat was
trouwens ook voor 26 mei al ons standpunt.
De kiezers wisten dat wij liberalen nooit met
het Vlaams Belang of PVDA zouden besturen.
En dat is een inhoudelijk gemotiveerde keuze.
Onze uitgangspunten staan haaks op die van
het VB, een nationalistische, conservatieve en
economisch linkse partij. Zij zijn separatisten
en willen de EU opdoeken, wij geloven in België
en Europa. Voor ons mag je gewoon jezelf
zijn, ongeacht je geaardheid, afkomst of ideeën.
Dat ligt bij hen anders: de homofobe, ranzige
en racistische uitlatingen van hun politici
tonen aan dat de partij niet veranderd is.”
Velen zeggen dat Open Vld tenminste
moest luisteren en een gesprek aangaan
met het Vlaams Belang.
Bart: “Tot wat zou dat gesprek leiden? Alleszins
niet tot een sterk programma, laat staan
een daadkrachtige regering. Liberalen zijn de
tegenpool van extreemrechts. Ik ben het wel
eens dat we naar het signaal van vele kiezers
van die partij moeten luisteren. Sommige verzuchtingen
over integratie, armoede enzovoort
zijn terecht. Daar moeten we mee aan de slag.
Dat spreekt voor zich.”
Zal de nieuwe Vlaamse regering een antwoord
kunnen bieden op die uitdagingen?
Bart: “Als we één ding leren uit de verkiezingsuitslag,
dan is het dat de politici de problemen
moeten oplossen in plaats van erover
te praten of de samenleving erover te verdelen.
De afgelopen jaren werd er goed bestuurd
en hervormd, maar dat werk geraakte ondergesneeuwd
onder de permanente campagne
en onderlinge ruzies. Dat moet gedaan zijn. Ja,
we gaan in Vlaanderen besturen met drie partijen
met evenveel meningen. Nee, dat zal niet
altijd gemakkelijk zijn. Maar we moeten beleid
voeren, mekaar laten scoren, en eendrachtig
het werk verdedigen. Dan geloof ik dat de politiek
het vertrouwen kan herwinnen.”
Wat bindt de drie coalitiepartners in deze
Vlaamse regering? Wat is jullie project?
Gwendolyn: “Het is goed leven in Vlaanderen.
We hebben een sterke economie, veel
welvaart, goed onderwijs, een sterk vangnet
voor wie ziek is of het moeilijk heeft. Maar
dat is niet voor eeuwig verworven. De wereld
rondom ons verandert, dus we moeten ook in
beweging blijven. Het moet onze ambitie zijn
om als regio opnieuw aan te knopen bij de wereldtop.
Op alle vlakken. Met de drie centrumrechtse
regeringspartijen delen we die ambitie
en hebben we ook onze ideologische verschillen
tijdens lange onderhandelingsweken overbrugd
om dat doel te bereiken.”
Bart: “De lat mag hoger voor Vlaanderen. We
moeten mensen belonen voor hun inspanningen,
de vrijheid geven om vooruit te gaan.
Maar we houden de drempel laag voor iedereen
om mee te kunnen doen. Anders gaat het
ons niet lukken.”
Je legt een grote nadruk op inclusiviteit.
Bart: “Natuurlijk. Vandaag laten we veel talent
onbenut. Het gezin waarin je geboren wordt,
bepaalt nog te veel je toekomstkansen. Dat
is fout. We moeten streng zijn aan onze toegangspoorten.
We kunnen niet de hele wereld
opvangen. Maar wie hier legaal is, wie deel
wil uitmaken van onze gemeenschap, wie
inburgert, wie zijn of haar steentje bijdraagt,
verdient alle kansen. In het onderwijs, op de
arbeidsmarkt, overal. Dat is liberaal. Er is hier
geen plaats voor racisme of discriminatie. We
versterken dus het inburgeringstraject, bijvoorbeeld
met een snellere begeleiding naar
werk en een buddy-project zodat nieuwko-
12 blauw • nr 42 • oktober 2019

INTERVIEW
mers op sleeptouw kunnen worden genomen
in onze samenleving door Vlamingen. Maar
tegelijk pakken we discriminatie aan en zorgen
we ervoor dat mensen meer mét in plaats van
naast mekaar leven.”
De regering heeft ook de ambitie om meer
mensen aan het werk te zetten?
Gwendolyn: “Dat is cruciaal. We leven in een
welvaartstaat die niemand achterlaat. Maar
die is alleen betaalbaar als we met genoeg
mensen bijdragen aan het systeem. Daarom
zetten we zo hard in op jobcreatie en het begeleiden
van werkzoekenden en niet-actieven
naar werk. Iedereen vaart daar wel bij. Een job
is de beste sociale zekerheid, maar het doet
de economie ook draaien. Daarom dat we tal
van activerende maatregelen nemen, zoals
een verplicht individueel traject bij de VDAB
met afspraken over opleiding na drie maanden
werkloosheid. Mensen die heel ver van de arbeidsmarkt
staan en al twee jaar werkloos zijn,
kunnen we vragen om gemeenschapsdienst
te doen. Kinderopvang moeten we ook toegankelijker
en flexibeler zodat werk en gezin
beter combineerbaar worden. En vooral: wie
werkt, mag daar heus wat meer voor worden
beloond.”
Passen de lastenverlagingen in dezelfde
filosofie?
Gwendolyn: “Ja! Er komt op onze vraag een
jobbonus -een nieuwe jobkorting eigenlijkvoor
de laagste lonen. Zo wordt werken financieel
interessanter dan niet werken. Het gaat
om minstens 600 euro per jaar extra netto voor
lonen tot 1.700 euro bruto per maand. Lonen
tot 2.500 euro bruto zullen ook nog meer loon
krijgen door deze maatregel. Ook jonge starters
krijgen dus een duw in de rug. Sociale
voordelen worden ook gekoppeld aan het inkomen
in plaats van het statuut. Zo verlies je
die voordelen niet als je een job aanneemt.”
Bart: “Een huis kopen zal gemakkelijker worden
door een nieuwe verlaging van de registratierechten.
Vorige legislatuur gingen die
van 10% naar 7%. Nu dalen ze verder naar
6%. Deze verlaging komt in de plaats van de
woonbonus, die vooral heeft geleid tot hogere
woningprijzen. En ook de erfbelastingen gaan
opnieuw omlaag. Je zal 12.500 euro kunnen
nalaten aan vrienden aan het tarief van de
rechte lijn. Dat is belangrijk voor alleenstaanden
bijvoorbeeld. Niet meer dan normaal in de
21ste eeuw.”
Ons onderwijs staat voor grote uitdagingen.
Er zijn vele leerkrachten te kort en het
niveau daalt jaar na jaar. Hoe gaan jullie
dat aanpakken?
Gwendolyn: “We moeten die evolutie hier en
nu een halt toeroepen. Het opdoen van kennis
moet weer centraal staan. We leggen de
lat in de nieuwe eindtermen dus hoog. Er komen
centrale examens om het niveau te meten
over de scholen heen zodat we snel kunnen
bijsturen als het misloopt. Nederlands blijft de
basis. Zo komen er taalbadklassen voor leerlingen
met een achterstand. Maar we zetten
ook in op meertaligheid. In het gemeenschapsonderwijs
kan er 1u minder godsdienst worden
gegeven in de derde graad. Leerkrachten
gaan we bevrijden van hun administratie zodat
ze meer met lesgeven kunnen bezig zijn. We
Bart Somers: “Liberalen
zijn de tegenpool van
extreemrechts. Daar
kunnen we niet mee
samenwerken. We
moeten problemen
oplossen in plaats van
de samenleving te
verdelen.”
willen ook mensen uit andere sectoren naar
het onderwijs aantrekken. In het hoger onderwijs
gaan we voor een betere oriëntering van
studenten en zorgen we dat ze hun traject binnen
de vooropgestelde studiejaren afronden.”
Er zijn grote investeringen nodig in zorg,
klimaat, mobiliteit… Zijn daar middelen
voor?
Bart: “De Vlaamse regering is voor een groot
deel ook een investeringsregering. Zo staan
er heel wat mobiliteitsprojecten in de steigers.
Voor openbaar vervoer én weginfrastructuur.
Zo verdubbelen we de investering in fietspaden.
Bij de Lijn komt er een gegarandeerde
dienstverlening in geval van stakingen. Er zullen
zelfs private spelers actief mogen worden.
We blijven ook onderzoek en ontwikkeling ondersteunen.
Dat is heel belangrijk voor onze
bedrijven en universiteiten. Een van de grotere
uitdagingen waar we voorstaan is de omslag
naar klimaatneutraliteit. Dat zal enkel lukken
als we blijven inzetten op energiezuinigheid,
renovaties, hernieuwbare productie… Tot slot
investeren we ook veel middelen in zorg, meer
bepaald in het terugdringen van de wachtlijsten
voor jeugdhulp, ouderenzorg en personen
met een handicap.”
Gwendolyn: “Ondanks al die investeringen
én belastingverlagingen houden we de Vlaamse
begroting gezond. Dan moet je natuurlijk de
tering naar de nering zetten. We gaan dus voor
een efficiëntere en slankere overheid die ook
100% betrouwbaar is. Heel concreet betekent
dat: het garanderen van het eigendomsrecht,
een eenvoudiger vergunningenbeleid enzovoort.
Tot slot haalt Open Vld ook een eeuwig
strijdpunt binnen?
Bart: “Klopt. We schaffen de opkomstplicht
én de lijststem af bij lokale verkiezingen. Ook
het aanduiden van de burgemeester wordt democratischer:
de grootste fractie krijgt twee
weken het initiatiefrecht om een coalitie te
bouwen, en de grootste fractie binnen die coalitie
levert de burgemeester. Zo vernieuwen we
de politiek en realiseren we alweer een aantal
liberale eisen!”
oktober 2019 • nr 42 • blauw 13

ACHTER DE SCHERMEN
De Vlaamse
begroting ontleed
In deze rubriek nemen we een
kijkje achter de schermen van
de politiek. Adviseur, woordvoerder,
chauffeur, secretariaatsmedewerker
of social media
goeroe, ze vormen allen
een onmisbare schakel in het
succes van onze partijwerking.
Deze editie laten we Philippe
Nys aan het woord. Hij
is adviseur fiscaliteit en begroting
op de studiedienst en
ontleedt voor ons de Vlaamse
begroting. Want waar gaat
ons Vlaams belastinggeld eigenlijk
naartoe?
10 grootste
uitgaven in
vlaamse begroting
(in miljard euro)
Gezinsbijslagen
Lonen secundair onderwijs
Lonen basisonderwijs
Gemeentefonds
Vlaamse sociale bescherming
Hoger onderwijs
(basisfinanciering)
Toelagen personen
met een handicap
Dotatie aan de Vlaamse Maatschappij
voor Sociaal Wonen
Vlaamse woonfiscaliteit
(o.a. woonbonus)
Subsidiëring dienstenchecques
3,9
3,8
3,5
3,4
2,5
1,9
1,8
1,6
1,6
1,3
voorlopige berekening van inkomsten
en uitgaven voor het komende
‘Een
jaar’, zo omschrijft Van Dale een begroting.
Hoewel de meeste mensen een begroting
bekijken als een saaie boekhoudkundige
bezigheid, staat ze centraal in elke politieke
discussie. Welke keuzes willen we maken?
Wat zijn de kerntaken van een overheid? Waar
is er een tekort en hoe rijden we dat toe? Elke
discussie over de begroting kondigt zich dan
ook aan als money time: tijd voor politici om
woorden om te zetten in daden. Of juist niet.
Nu de nieuwe Vlaamse regering de eed heeft
afgelegd, is het dus hoog tijd om de Vlaamse
begroting onder de loupe te nemen. Waar gaat
jouw Vlaams belastinggeld naartoe?
In 2019 bedroeg de Vlaamse begroting 46,5
miljard euro. Hiermee is het Vlaamse budget
zelfs groter dan dat van de federale regering
als we de sociale zekerheid even buiten beschouwing
laten. Wat opvalt is dat van de vele
honderden uitgavenposten in de Vlaamse begroting
de tien grootste uitgavenposten goed
zijn voor meer dan de helft van de begroting.
Samen bedragen deze 25,3 miljard euro oftewel
55% procent van alle Vlaamse uitgaven.
Philippe Nys: “In tijden van budgettaire
krapte zijn deze bedragen
niet vanzelfsprekend. Een
goed begrotingsbeleid vertrekt
daarom vanuit een kerntakendebat
waarbij elke begrotingslijn
kritisch tegen het licht wordt gehouden.
Een boodschap voor alle
liberale verkozenen ;-)”
De gezinsbijslagen (vooral
de kinderbijslag) vormen
met 3,9 miljard de
grootste uitgavenpost.
De kinderbijslag werd enkele jaren
geleden overgeheveld van het federale naar
het Vlaamse niveau.
De lonen van het basis- en secundair onderwijspersoneel
vervolledigen het podium. Sterk
onderwijs staat hoog op de politieke agenda
en dat blijkt uit ook de begroting.
Ook de gemeenten worden goed ondersteund
met 3,8 miljard en een wettelijk verankerde
groeivoet van 3,5% jaar.
Ook welzijnsuitgaven zijn met de Vlaamse sociale
bescherming en de toelagen voor personen
met een handicap prominent aanwezig.
Naast onderwijs vormt welzijn het grootste
beleidsdomein van de Vlaamse overheid op
vlak van uitgaven.
De dienstencheques sluiten de Top 10 af met
1,3 miljard euro, waarbij je voor de volledigheid
nog de fiscale aftrek te belope van 192
miljoen euro moet optellen. Een dienstencheque
kost de gebruiker 9 euro zonder de
fiscale aftrek, maar de Vlaamse overheid
legt 13,7 euro bij.
14 blauw • nr 42 • oktober 2019

RECENSIE
When they see us
19 april 1989. In het New Yorkse Central Park
wordt een jonge blanke vrouw verkracht en
voor dood achtergelaten. Diezelfde avond
schoppen zwarte jongeren uit Harlem wat keet
in hetzelfde park. Politie en Justitie gaan angstvallig
op zoek naar de dader van de verkrachting.
Openbaar aanklager Linda Fairstein moet
en zal hem vatten nu de stad wel in de greep
lijkt van criminaliteit. Vijf minderjarige jongeren
die in het park waren, worden opgepakt
en urenlang zonder advocaat of hun ouders
ondervraagd. Na een uitputtingsstrijd en zware
intimidatie leggen de onschuldige jongens
bekentenissen af en verdwijnen meer dan tien
jaar in de cel. Hun levens moeten nog beginnen,
maar zijn dan eigenlijk al verwoest.
Dit is het trieste lot van de ‘Central Park Five’.
Filmmaker Ava DuVernay vertelt in een beklijvende
miniserie op Netflix hun verhaal. Het is
een echte must see omdat de serie perfect in
beeld brengt wat racial profiling juist betekent,
hoe de politie haar boekje te buiten kan gaan,
hoe regels en wetten kunnen worden misbruikt,
hoe een volksjury kan worden beïnvloed, hoe
de publieke opinie wordt opgehitst, hoe verwoestend
een passage in de cel kan zijn en
hoe moeilijk het is om opnieuw een leven op te
bouwen buiten de gevangenismuren…
Een serie die je vanaf de eerste aflevering bij de
keel grijpt. Een gevoel van ongeloof, opstandigheid
en onrechtvaardigheid rolt over je. Hoe
kan dit toch? Waarom doen agenten en advocaten
hieraan mee, tegen beter weten in? Tegelijkertijd
besef je heel goed dat dit vandaag
nog kan gebeuren. Dat er ongetwijfeld vele
mensen onschuldig in de cel zitten. Opmerkelijk
is ook de rol van ene Donald Trump. Tijdens
het proces van de Central Park Five plaatste
hij een advertentie in de krant om de doodstraf
opnieuw in te voeren voor hen. Volgens de maker
DuVernay de eerste politieke daad van de
huidige president.
When they see us toont elke liberaal hoe belangrijk
een goed functionerende rechtsstaat
is, hoe onkreukbaar politie en justitie moeten
zijn, en bovenal: hoe cruciaal het vermoeden
van onschuld is. Gelukkig voor Raymond, Kevin,
Korey, Antron en Yusef bekent de echte
dader in 2002 en worden ze gezuiverd.
Het is een serie met impact. Op de kijker. Maar
ook op de maatschappij. Na de release in mei
2019 werd de voormalige openbaar aanklager
Fairnstein gedumpt door haar uitgeverij. Elizabeth
Lederer die optrad als de advocate van
Justitie moest ontslag nemen als professor aan
de Columbia Law School. Is gerechtigheid dan
toch geschied?
When They See Us, een Netflix Originalserie,
aanbevolen door partijwoordvoerder
Thomas Vanwing.
oktober 2019 • nr 42 • blauw 15

Erop uit in Vilvoorde
met Jo De Ro
We mogen best fier zijn op ons mooie Vlaanderen met
haar hippe steden en prachtige natuur. Of je nu een passie
hebt voor cultuur en gastronomie, geïnteresseerd bent in
architectuur of eerder sportief bent aangelegd: we hebben
alles in huis om een vrije dag te spenderen! De redactie
van Blauw ontdekt elke editie een stukje Vlaanderen
vakantieland in het kielzog van een liberale huisgids. Deze
keer trekken we erop uit in Vilvoorde met schepen Jo De Ro.
De dag kan pas starten na een
goeie kop koffie en stevig ontbijt.
Dat kan in Vilvoorde op
veel plaatsen, maar The Girl in my
Soup, Deans, Cuisine én Il mio panino
zijn mijn vier aanraders.
Sinds 1956 is de stad Vilvoorde eigenaar
van het park Drie Fonteinen,
een samenvoeging van drie voormalige
kasteeldomeinen. Het grootste
deel van het park is aangelegd in
Engelse landschapsstijl, met hier en
daar een historisch gebouw zoals het
majestueuze koetshuis en een hoeve
met stallingen. Een mooie wandeling
-of ochtendloop voor de sportievelingen
onder ons- mag dus niet ontbreken
in je daguitstap naar Vilvoorde.
We noemen het park ook wel ‘de
groene long van de stad’. De nieuwe
Park Drie Fonteinen
16 blauw • nr 42 • oktober 2019

EROP UIT MET...
Bij Jentl en Pieter in Tante Germaine
atletiekpiste en padelterreinen, kilometers
wandel- en looppaden, grote
ligweiden én een brasserie met gigantisch
terras maken dit de favoriete
plek van velen.
Vilvoorde telt vele goeie horecazaken
met een gevarieerd aanbod.
Testa Rossi, Luminor of Barino voor
de pastaliefhebbers. De Met, Tante
Germaine, ’t Brass Koikke, De Kuyper,
het Spectrum of Horse House voor
de typisch Belgische en Brabantse
keuken. Voor een klein gerechtje kan
je terecht in Mickles, Taste of Sweety
Cake. En dan vergeet ik nog vele
andere eethuizen. Veel Vilvoordse
specialiteiten verwijzen naar het Brabantse
trekpaard en er wordt nog
altijd paardenvlees geserveerd in de
plaatselijke restaurants. Deze steak is
van een onberispelijke kwaliteit, mals
en smaakvol!
De stad biedt vele thematische en
zelfs gegidste stadswandelingen
aan, perfect voor in de namiddag. Je
vindt alle informatie op de site van de
stad. Mocht je onderweg dorst krijgen
kan je stoppen in The Rush, de
Gambrinus, het Voorhof, Het Galoiske
en het 13de gebod. Leuke cafés! Zoals
in vele steden is de leegstand in
het handelscentrum een doorn in het
oog. Maar met een succesvol beleid
trekken we jonge durvers in horeca én
handel aan en dat zorgt voor nieuwe
zuurstof. Onze schepen van Economie
Didier Cortois werkt ook aan een
horecagids voor Vilvoordenaars én
bezoekers.
Didier moet je trouwens niet leren wat
ondernemen is. Op vijf jaar tijd bouwde
hij de Kruitfabriek uit van een
leegstaande fabriek naar een urban
culture hub waar ze in Berlijn of Rotterdam
nog iets van kunnen leren. Dit
is dé hippe plek die je moet bezoeken
in Vilvoorde. Artiesten uit de omgeving
vinden er een atelier, muziekgroepen
een repetitieruimte en bezoekers een
leuke plek waar er steeds iets te beleven
valt! Van expo’s, tot lezingen,
concerten, afterwork-drinks, feestjes,
marktjes ...
Vilvoorde, mijn thuis, jouw volgende
bestemming?
Leegstaande panden kregen een
nieuwe invulling met jonge zelfstandigen
die hun passie vinden in
design, kleding, accessoires, streekproducten…
Spolly’s Ting en World
Wide Wines bij Bart zijn daar een
voorbeeld van.
Kruitfabriek
oktober 2019 • nr 42 • blauw 17

Onze Vlaamse ploeg
Het Vlaams halfrond telt 124
zetels. Open Vld heeft 16
vertegenwoordigers. Op 18 juni
legden alle leden de eed af
onder leiding van Herman De
Croo. Na 51 jaar onafgebroken
parlementair werk, heeft onze
nestor een punt gezet achter
zijn parlementaire carrière. Wij
stellen graag de 16 liberalen
voor die de komende vijf jaar
de blauwe kleuren zullen
verdedigen in het Vlaams
parlement!
Naam: Carina Van Cauter
Leeftijd: ergens op tram 5 :-)
Woonplaats: Herzele
Ik zet me in voor: justitie, de strijd
tegen seksueel misbruik, sport, ruimte
en omgeving.
Wie is volgens jou de meest aantrekkelijke
politicus of politica? Johan
Van Tittelboom ;-)
Naam: Jean-Jacques De Gucht
Leeftijd: 35 jaar
Woonplaats: Aalst
Ik zet me in voor: onderwijs, media
en cultuur.
Vul aan mocht ik geen politicus
zijn, ik was: als galerijhouder
werkzaam in de culturele sector.
Naam: Lydia Peeters
Leeftijd: 50
Woonplaats: Lanklaar, deelgemeente
Dilsen-Stokkem
Ik zet me in voor: een duurzame toekomst,
een gezonde begroting, een eerlijk
omgevingsbeleid en alle Limburgse
dossiers.
Waar spendeer je, naast politiek, het
meeste tijd aan? Aan lezen, reizen en
vooral culinair genieten.
Naam: Bart Tommelein
Leeftijd: 57 jaar
Woonplaats: Oostende
Ik zet me in voor: alles en iedereen.
Toerisme en media verdienen volgens mij
trouwens wat meer aandacht dan nu het
geval.
Je stoutste droom? Optreden in het
Sportpaleis als charmezanger.
Naam: Els Ampe
Leeftijd: 40
Woonplaats: Brussel
Ik zet me in voor: vlotte mobiliteit in en
naar Brussel, onderwijs op topniveau en
5G.
Vul aan: mocht ik geen politicus zijn, ik
was schrijver.
18 blauw • nr 42 • oktober 2019

VLAAMS PARLEMENT
Naam: Sihame El Kaouakibi
Leeftijd: 33 jaar
Woonplaats: ’t Stad ;-)
Ik zet me in voor: gelijkheid en waardigheid in het onderwijs, de arbeidsmarkt
en de samenleving in haar geheel. Waarbij armoedebestrijding 1 van
de prioriteiten is.
Je gekste anekdote? Eind 2018 overwoog ik mee te doen aan de verkiezingen,
januari 2019 heb ik toegezegd, in mei werd ik verkozen en in augustus
zat ik mee aan de onderhandelingstafel. Dat ik vind ik écht ‘te’ gek :-)
Naam: Gwenny De Vroe
Leeftijd: 40
Woonplaats: Kampenhout
Ik zet me in voor: leefmilieu, het
dierenwelzijn en het woonbeleid in
Vlaanderen.
Je stoutste droom? Euhm… die is niet
voor publicatie vatbaar :-)
Naam: Freya Saeys
Leeftijd: 35
Woonplaats: Lebbeke
Ik zet me in voor: welzijn, volksgezondheid
en armoedebestrijding.
De zorg en het welzijn
van mensen ligt me nauw aan
het hart. Mijn stokpaardjes
zijn kinderopvang, preventie,
geestelijke gezondheidszorg en
ouderenzorg.
Stel, je hebt nog 1 dag te leven.
Wat doe je? Mijn dag doorbrengen
met mijn gezin en familie,
champagne drinken en frietjes
eten ;-)
Naam: Keulen Marino
Leeftijd: 55 jaar
Woonplaats: Lanaken
Ik zet me in voor: mobiliteit en openbare
werken en uiteraard Limburgse
dossiers.
Wat staat er bovenaan je bucketlist?
Met mijn wagen naar de carwash
gaan.
Naam: Stephanie D’Hose
Leeftijd: 38 jaar
Woonplaats: Gent
Ik zet me in voor: een sterk
cultuurbeleid en moderne
mobiliteit. Ook het thema
dierenwelzijn verdient mijn
onverdeelde aandacht.
Wat staat er bovenaan je
bucketlist? Bij Emmanuel de
Merode in het Virungapark in
Congo berggorilla’s beschermen
tegen stropers.
oktober 2019 • nr 42 • blauw 19

VLAAMS PARLEMENT
Naam: Emmily Talpe
Leeftijd: 43
Woonplaats: Ieper
Ik zet me in voor: een politiek dicht bij de mensen, want luisteren werkt. Ik
ga ook voluit voor een beleid op maat. Wat goed is voor Antwerpen, is dat
niet automatisch voor andere provincies. Dat geldt over alle beleidsthema’s
heen. De voorbije legislatuur volgde ik de arbeidsmarkt nauw op, aan
de werkzaamheidsgraad moet verder getimmerd worden. Ook mobiliteit
wordt de volgende jaren een grote uitdaging. Als burgemeester uit een
toeristische regio met heel wat erfgoed, wil ik daar eveneens de vinger aan
de pols houden.
Stel, je hebt nog 1 dag te leven. Wat doe je? Zonder twijfel, de hele dag mijn
kinderen knuffelen!
Naam: Willem-Frederik Schiltz
Leeftijd: 40
Woonplaats: Berchem, Antwerpen
Ik zet me in voor: energie, klimaat en
circulaire economie. Dag in, dag uit :-)
Mocht ik geen politicus zijn, ik was…
fietsenbouwer, boomkweker of transitiemanager.
Naam: Mercedes Van Volcem
Leeftijd: 47
Woonplaats: Brugge
Ik zet me in voor: eenvoudige fiscaliteit, wie
werkt belonen, wie meer werkt meer belonen,
vlot verkeer en een groen en fietsvriendelijk
Vlaanderen.
Wie is volgens jou de meest aantrekkelijke
politicus of politica? Barack Obama
Naam: Maurits Vande Reyde
Leeftijd: 34 jaar
Woonplaats: Diest
Ik zet me in voor: op Vlaams niveau voor mensen met een beperking
(welzijn), financiën en begroting. Lokaal zet ik me in voor toegankelijkheid,
lokale handel en smart cities.
Had je 10 miljoen wat zou jij dan doen? Een deel van de wachtlijsten
voor mensen met een beperking wegwerken.
20 blauw • nr 42 • oktober 2019

BRUSSELS PARLEMENT
Team Brussel
Het Brussels parlement telt 89 zetels, waarvan 17 voor Nederlandstaligen.
Open Vld wist 3 zetels te bemachtigen. Guy Vanhengel, Carla Dejonghe en
Khadija Zamouri legden op 12 juni hun eed af. Sven Gatz is Brussels minister van
financiën & begroting, het openbaar ambt, de promotie van meertaligheid en
het Nederlandstalig onderwijs. Benieuwd waarvoor zij zich de komende jaren
zullen inzetten? Je ontdekt het hier.
Naam: Sven Gatz
Leeftijd: 52 jaar
Woonplaats: Jette
Ik zet me in voor: financiën en begroting, het openbaar ambt,
de promotie van de meertaligheid en het Nederlandstalig
onderwijs in en van het Brussels hoofdstedelijk gewest.
Je gekste anekdote? Als minister van Cultuur een film van de
Vlaamse Jommeke gaan promoten in China, voor een klas vol
kleine Chinezen met een goudgele Jommekespruik op hun
hoofd.
Naam: Carla Dejonghe
Leeftijd: 53 jaar
Woonplaats: Sint-Pieters-Woluwe
Ik zet me in voor: alleenwoners, comfortabel
en veilig openbaar vervoer en propere en
aangename publieke ruimtes. Ik zetel in de
commissie Mobiliteit.
Je stoutste droom? Een gastrolletje spelen
in de volgende F.C. De Kampioenenfilm. Jan
Verheyen, bel je me? ;-)
Naam: Guy Vanhengel
Leeftijd: 61
Woonplaats: Evere
Ik zet me, samen met de voorzitter van het Brussels Parlement, Rachid
Madrane, in voor: de goede werking van de instelling. In de commissies
gaat mijn bijzondere belangstelling uit naar het onderwijs, de financiën
en de begroting. De regering verdient alle steun, opdat ze krachtig
kan besturen.
Wie is volgens jou de meest aantrekkelijke politicus of politica? Oesje,
ik wil het de dame niet aandoen hier haar naam te onthullen. Toen mijn
echtgenote nog wat politiek actiever was, zou zij het ongetwijfeld zijn
geweest.
Naam: Khadija Zamouri
Leeftijd: 52
Woonplaats: Sint-Jans-Molenbeek
Ik zet me in voor: werk en economie, sociale
zaken, onderwijs(vernieuwing), welzijn en
gezondheid. Maar ook jeugd en kinderopvang
krijgt mijn aandacht, in het bijzonder
als schepen in Molenbeek.
Had je 10 miljoen wat zou jij dan doen? Een
weeshuis openen voor straatkinderen met
het allerbeste onderwijs. En ook nog mijn
tuin aanleggen en mijn dak herstellen.
oktober 2019 • nr 42 • blauw 21

De federale familie
De federale Kamer telt 150
parlementsleden waarvan 12
Open Vld’ers. Zij legden op 20
juni de eed af, waarna Patrick
Dewael werd verkozen tot
parlementsvoorzitter. Egbert
Lachaert is onze liberale
fractieleider. Ontdek hier de
andere liberale Kamerleden die
gaan vechten voor een beter
België.
Naam: Patrick Dewael
Leeftijd: 63
Woonplaats: Tongeren
Ik zet me in voor: als Kamervoorzitter
waak ik over een
sterk parlement dat haar werk
moet kunnen doen in afwachting
van een nieuwe regering. Ik
leg me ook toe op migratiebeleid
en veiligheidsthema’s zoals
terreurbestrijding, justitie en
politie.
Wat staat er bovenaan je bucketlist?
Drie weken op wandeltocht
door Schotland of Ierland,
zonder gsm.
Naam: Alexander De Croo
Leeftijd: 43 jaar
Woonplaats: Brakel
Ik zet me in voor: meer
vrijheid én gelijke kansen.
Nog altijd de beste
garantie dat mensen het
beste uit zichzelf kunnen
halen.
Wat staat er bovenaan je
bucketlist? Ik wil graag
eens met de fiets door
Centraal-Azië trekken.
Naam: Egbert Lachaert
Leeftijd: 42 jaar
Woonplaats: Merelbeke
Ik zet me in voor: alles wat met
meer werkgelegenheid te maken
heeft: iedereen aan de slag om
onze sociale zekerheid veilig
te stellen. Ik volg de commissie
sociale zaken in het federaal
parlement. Als fractieleider volg
ik natuurlijk zowat alles wat daar
gebeurt.
Vul aan: mocht ik geen politicus
zijn, ik was reisgids geworden in
een onherbergzame streek.
Naam: Maggie De Block
Leeftijd: 57
Woonplaats: Merchtem
Ik zet me in voor: mijn huidige bevoegdheden
als minister van Volksgezondheid
en Sociale zaken en Asiel
en Migratie. Zaken die me sowieso,
ook in het verleden al, nauw aan het
hart liggen.
Wat staat er bovenaan je bucketlist?
Samen oud worden met Luc.
22 blauw • nr 42 • oktober 2019

FEDERAAL PARLEMENT
Naam: Vincent Van Quickenborne
Leeftijd: 46
Woonplaats: Kortrijk
Ik zet me in voor: klimaat en energie als
voorzitter van de commissie. En pensioenen.
Je gekste anekdote? Ik beken, ik heb
effectief ooit een joint gerookt in de Senaat,
zoals ik beloofd had in een interview
in 1999.
Naam: Katja Gabriëls
Leeftijd: 44 jaar
Woonplaats: Berlare
Ik zet me in voor: de commissie Justitie, maar blijf ook
nauw betrokken als plaatsvervangend lid bij commissie
Binnenlandse wegens mijn link met de lokale
besturen.
Had je 10 miljoen wat zou jij dan doen? Hetzelfde dan
nu. Misschien wat meer op vakantie gaan.
Naam: Christian Leysen
Leeftijd: 65
Woonplaats: Berchem
Ik zet me in voor: een sterke, slimme, maar slanke
overheid. Minder, maar betere wetten. Verder ben ik
lid van de commissie Financiën en Begroting.
Je levensverhaal in één zin? Reiziger doorheen landen
en tijden steeds op zoek naar nieuwe ervaringen
en uitdagingen!
Naam: Goedele Liekens
Leeftijd: 56 jaar
Woonplaats: Dilbeek
Ik zet me in voor: vrouwen, seksualiteit, buitenlandse
betrekkingen, gezondheid en gelijke kansen.
Verder werk ik aan een goede work-life-balance
en duurzame, economisch verantwoorde ontwikkelingshulp.
Je gekste anekdote? In een restaurant in New York
hing een foto van mij samen met de president van
Mexico. In het onderschrift werd ik echter aangeduid
als Conchita Martinez.
oktober 2019 • nr 42 • blauw 23

FEDERAAL PARLEMENT
Naam: Tim Vandenput
Leeftijd: 48 jaar
Woonplaats: Hoeilaart
Ik zet me in voor: veiligheid
(Politie, Defensie, Inlichtingen),
mobiliteit en de economische
groei van de internationale
luchthaven Zaventem.
Waar spendeer je, naast politiek,
het meeste tijd aan? Aan
wandelen in het Zoniënwoud
en werken in de tuin.
Naam: Kathleen Verhelst
Leeftijd: 50 jaar
Woonplaats: Zedelgem
Ik zet me in voor: economie, ondernemen,
digitalisering en consumentenbescherming.
Vul aan: mocht ik geen politicus zijn, ik
was (en ik ben) ondernemer ;-)
Naam: Robby De Caluwé
Leeftijd: 44 jaar
Woonplaats: Moerbeke-Waas, de mooiste en meest blauwe
gemeente van Vlaanderen.
Ik zet me in voor: mensen. In de Commissie Gezondheid en
gelijke kansen wil ik mijn steentje bijdragen aan een goed
gezondheidsbeleid, dat toegankelijk en betaalbaar blijft voor
iedereen. Daarnaast wil ik onze regio ondersteunen om sterk
liberaal verankerd te blijven.
Stel, je hebt nog 1 dag te leven. Wat doe je? Starten met een
goede tas koffie, een wandeling maken, steak friet met peperroomsaus
eten samen met mijn gezin en eindigen met een
feestje voor mijn familie en dichtste vrienden.
Naam: Marianne Verhaert
Leeftijd: 35
Woonplaats: Grobbendonk
Ik zet me in voor: mobiliteit, ruimtelijke
ordening en de stille Kempen.
Je stoutste droom? Een federale regering
voor december … :-)
24 blauw • nr 42 • oktober 2019

OPINIE
Allemaal aan het werk
voor onze sociale zekerheid
In aanloop van de verkiezingen van 26 mei
lanceerde ik mijn visie op de toekomst van
de sociale zekerheid. Daarmee wilde ik een
debat lanceren over hoe we ervoor kunnen
zorgen dat ook onze kinderen en kleinkinderen
een goede en betaalbare sociale bescherming
zullen hebben. Tot mijn spijt stelde ik vast dat
in de berichtgeving dit belangrijke thema het
te vaak moest afleggen tegen strategische beschouwingen
en de zoektocht naar veto’s over
coalitiepartners.
Ik verwelkom dan ook het initiatief van de vakbonden
om het debat eindelijk te openen (DS
26 september). Hoewel mijn visie fundamenteel
verschillend is en ik geen heil zie in hogere
lasten, hoop ik dat het de aanzet vormt voor
een fundamentele reflectie over de hervorming
van ons sociaal model die we de volgende 10
jaar moeten uitrollen.
Je hoort vaak dat onze sociale zekerheid geen
hangmat mag zijn, maar een springplank, of
een trampoline zo je wil. Of dat onze sociale
zekerheid moet gaan over mensen in plaats
van structuren. Of dat de sociale zekerheid
problemen moet voorkomen, in plaats van ze
achteraf proberen op te lossen. Ik denk dat
het tijd wordt om dit eindelijk eens concreet te
maken.
Meer mensen aan de slag
In ons land zijn sinds kort 7 op de 10 werknemers
aan de slag. Dat is al beter dan vroeger,
maar nog geen reden om hoera te roepen. In
Nederland bijvoorbeeld zijn bijna 8 op de 10
mensen aan de slag en is er een overschot op
de begroting.
Er zijn de afgelopen jaren netto meer dan
200.000 nieuwe jobs gecreëerd en vacatures
ingevuld. Het aantal vacatures dat niet ingevuld
geraakt, blijft met 139.000 stuks echter hoog.
De uitdaging is om óók die van vandaag en
morgen ingevuld te krijgen. Dat doen we door
de beschikbare arbeidsreserve te activeren.
Een wonderoplossing bestaat daar niet voor.
We zullen verschillende maatregelen moeten
nemen, zoals werken meer laten lonen, één
arbeidsmarktregisseur voor alle inactieven,
werkloosheidsuitkeringen verder laten afnemen
in de tijd, enz. Belangrijk is dat de regio’s
en het federale niveau daarbij aan hetzelfde
zeel trekken.
Eén sociaal statuut
In onze sociale zekerheid bestaan traditioneel
sterke verschillen tussen werknemers,
zelfstandigen en ambtenaren – allemaal hebben
ze hun eigen statuut met eigen voor- en
nadelen. Ik wil die hokjes openbreken en toewerken
naar een gelijke sociale bescherming
voor iedereen die werkt. Dat is eerlijker en zal
er ook voor zorgen dat mensen makkelijker van
job kunnen wisselen tijdens hun loopbaan. Het
kan ook dat zetje zijn voor mensen om zelf te
beginnen ondernemen en zo op hun beurt voor
nieuwe tewerkstelling te zorgen.
Sociale bescherming in laagjes
Hoe ziet die eengemaakte sociale bescherming
eruit? Ik ben voorstander van een sociale
bescherming in laagjes in de vorm van een
cappuccinomodel. In plaats van alle eieren in
één mand te leggen bouwen we onze sociale
bescherming zo op in “laagjes”. Gaat er iets
mis, dan kunnen we nog terugvallen op de andere.
De risico’s die verband houden met werken,
zoals de pensioenen en de werkloosheid,
brengen we onder in een werkverzekering voor
iedereen die werkt. De andere risico’s, zoals de
gezondheidszorg en de kinderbijslagen, brengen
we onder in een basisverzekering.
Naast de werkverzekering en de basisverzekering
moeten we blijven inzetten op de tweede
en de derde pijler. Zo moet op termijn iedereen
die werkt een aanvullend pensioen hebben.
Dat kunnen we realiseren door meer in te zetten
op bijdragen in die tweede pijler in plaats
van op extralegale voordelen zoals allerhande
cheques.
Iedereen moet meekunnen
Onze arbeidsmarkt verandert razendsnel, onder
meer onder invloed van de digitalisering. In
bepaalde sectoren gaan er veel jobs verloren.
Elders zien we nieuwe jobs ontstaan. Het feit
blijft wel dat er vandaag netto meer jobs zijn
dan tien jaar geleden en tegen 2030 wordt een
tekort van 600.000 werkkrachten voorspeld.
Mensen zijn ongerust over die evoluties en vragen
zich af of ze zelf of hun kinderen nog zullen
meekunnen.
We moeten daar een antwoord op bieden zodat
niemand achterblijft. Daarom pleit ik voor
een opleidingsbudget van twee jaar voor iedereen
die werkt. Dat budget kan je tijdens je
carrière gebruiken om nieuwe opleidingen te
volgen of om je te herscholen. Daarnaast wil
ik het systeem van transitietrajecten wettelijk
mogelijk maken. Op die manier zullen sommige
werknemers die vandaag ontslagen worden
en in de werkloosheidsuitkering terechtkomen,
meteen aan de slag kunnen gaan bij een nieuwe
werkgever waar ze een opleiding krijgen.
Op deze manier grijpen we preventief in op
werkloosheid in plaats van ze achteraf te proberen
bestrijden.
Inzet belonen
Mensen die al voldoende bijdragen aan de
sociale zekerheid, moeten de kans krijgen om
daarbovenop een extraatje te verdienen. We
moeten inzet belonen in plaats van bestraffen.
Om die reden hebben we systemen zoals flexijobs
ingevoerd. Dat systeem zorgt ervoor dat
er méér sociale bijdragen betaald worden.
Als je op dat soort flexibele jobs de klassieke
sociale bijdragen gaat heffen, zullen die jobs
binnen de kortste keren verdwijnen. Of beter:
opnieuw in zwartere sferen belanden.
Zo, mijn kaarten liggen opnieuw op tafel. Het
is mijn vaste overtuiging dat het nu moet gaan
over een fundamentele reflectie over partijgrenzen
heen en met een inbreng van het
middenveld. Allemaal aan het werk voor onze
sociale zekerheid.
Maggie De Black
oktober 2019 • nr 42 • blauw 25

ALDE wordt
Renew Europe
Op woensdag 12 juni staken Guy Verhofstadt en de leiders van de
liberale nationale delegaties de koppen bijeen om een nieuwe naam
te geven aan de liberale fractie in het Europees parlement. Renew
Europe werd geboren. De nieuwe liberale fractie in het Europees
parlement telt 108 parlementsleden uit 22 verschillende landen. Dat
zijn er 39 meer dan de vroegere ALDE-fractie. De liberale krachten
kwamen dus versterkt uit de Europese verkiezingen.
De naamsverandering kwam er na de
toetreding van de Renaissance-lijst
van Frans President Emmanuel Macron
en de Roemeense USR-PLUS
Onder impuls van
Renew Europe...
partij. Renew Europe is niet alleen een alliantie
van liberalen, progressieven, centristen
en democraten, ze is ook de derde grootste
politieke fractie in het Europese halfrond.
... maken we van Europa een duurzaam continent. We hebben geen
tweede planeet, we garanderen daarom een leefbare wereld voor
toekomstige generaties.
... blijft de Europese Unie de strijd aangaan tegen krachten die de
rechtsstaat en de democratie ondermijnen.
... gaat de Europese Unie voor een welvarend Europa waarvan alle
Europeanen de vruchten plukken. We investeren in de talenten
van de Europese bevolking en zetten daarmee in op het enorme
potentieel van onze Europese interne markt.
Een nieuw en sterker project, klaar om samen
te bouwen aan een vrij en eerlijk Europa.
Ook werd een nieuwe fractieleider gekozen.
Dacian Ciolos uit Roemenië volgt onze eigenste
Guy Verhofstadt op als fractievoorzitter.
Uitblijven populistische
zondvloed
Ondanks de verschillende doemberichten
en de opkomst van nationalistische en populistische
partijen, wordt het positieve Europese
project nog steeds breed gedragen”,
zegt Verhofstadt. “De aanslepende Brexit,
de overmoedige gok van Salvini die de Italiaanse
regering liet vallen en de verdeeldheid
onder de verschillende Europese nationalistische
en populistische partijen, tonen aan
dat deze bewegingen weinig vooruitgang of
oplossingen brengen. Integendeel: samenwerking
leidt tot betere resultaten.”
Maar dat wil niet zeggen dat daarmee het
zware werk achter de rug is. “Integendeel.
Wij liberalen dragen met onze
versterkte positie een nog grotere
verantwoordelijkheid om van Europa
en de Europese Unie een
succes te maken. Renew Europe
gaat die uitdaging aan”,
zegt Hilde Vautmans.
“Wij zijn sterk overtuigd dat economische groei, ecologische
duurzaamheid, eerlijke concurrentie en verantwoordelijkheid
hand in hand kunnen gaan. ‘To Renew Europe’ is onze missie. Want
Europa is onze toekomst en daar willen we voor vechten!”, besluiten
Verhofstadt en Vautmans.
26 blauw • nr 42 • oktober 2019

Naam: Hilde Vautmans
Leeftijd: 47 jaar
Woonplaats: Gelinden, Sint-Truiden
Ik zet me in voor: onze landbouw, onze veiligheid, voor
een beter asiel- en migratiebeleid en voor een sterk
buitenlands- en exportbeleid in Europa. Daarnaast vecht ik
voor Sint-Truiden én Limburg.
Had je 10 miljoen wat zou jij dan doen? Ik zou ervoor zorgen
dat er bij alle kinderen elke dag boterhammetjes in hun
brooddoos steken.
Naam: Guy Verhofstadt
Leeftijd: 66 jaar
Woonplaats: Gent
Ik zet me in voor: alle Europeanen. Momenteel leid ik de
Brexit-onderhandelingen namens het Europees parlement.
Mocht ik geen politicus zijn, ik was… acteur, zonder twijfel.
De Brexit-sage
24 september 2019 zal de Britse geschiedenisboeken
ingaan als de dag dat de Brexit-chaos
helemaal ontspoorde. Eerste Minister
Boris Johnson was zijn parlementaire
meerderheid al kwijt. Vervolgens verbood
datzelfde parlement hem om de Europese
Unie zonder deal te verlaten, en nu oordeelde
ook het Britse Hooggerechtshof unaniem
dat de beslissing van de premier om het
Lagerhuis te schorsen “illegaal” was. Nog
geen 24 uur na het arrest treinden de Parlementsleden
al naar Westminster om Johnson
- die spoorslags uit New York moest
terugkeren - het vuur aan de schenen te
leggen. Het toont aan dat de rechtsstaat in
Groot-Brittannië “alive and kicking” is. Maar
dat is helaas ook het enige lichtpuntje in
deze trieste Brexit -sage.
Voor de rest is Brexit huilen met de pet op.
Europa en Groot-Brittannië staan op het
punt om een decennialange, nauwe band
door te snijden: van handel over politiesamenwerking
tot gemeenschappelijke terrorismebestrijding.
Het gaat allemaal de
schop op. En waarom eigenlijk? We zijn immers
tot elkaar veroordeeld. We blijven niet
alleen dichte buren. Veel belangrijker is het
feit dat Europa en het VK geestesgenoten
zijn, zeker in een wereld die vandaag gedomineerd
wordt door types als Trump, Putin
en Erdogan. Nauwe samenwerking tussen
de EU en het VK is dan de enige optie.
Wat er ook gebeurt op 31 oktober - ‘Deal’,
‘No Deal’ of verder uitstel - we moeten ervoor
zorgen dat de rechten van de burgers
aan beide kanten van het Kanaal gevrijwaard
blijven. We moeten er ook voor zorgen dat
onze bedrijven kunnen blijven handel drijven
met elkaar. Wat de Britse regering momenteel
maar niet wil begrijpen is dat als ze er
op 31 oktober uittrekken zonder akkoord, ze
de problemen niet vermijden maar gewoon
verder voor zich uitschuiven. Europa zal niet
zomaar opnieuw aan tafel gaan zitten als
niet eerst alle rekeningen vereffend zijn, inclusief
de burgerrechten en de Ierse grens.
Europa moet Groot-Brittannië nu diets maken
dat het vijf voor twaalf is. Ofwel trekken
we mekaar naar beneden en komen we er
beide slechter uit. De winnaars in dat geval
zijn Trump en Poetin. Ofwel stijgen we
boven onszelf uit. Europa wil oprecht een
nieuwe, duurzame relatie met het VK. Eén
die gebaseerd is op een minimum aan sociale
rechten en milieu-standaarden. Maar we
bedanken er feestelijk voor als Groot-Brittannië
ervoor zou kiezen om een ‘Singapore
aan de Noordzee’ te worden – een belastingparadijs
op een sociaal kerkhof.
Als het goed uitdraait, wordt onze toekomstige
relatie een associatieverdrag - een
soort lidmaatschap ‘light’ van de Europese
Unie zeg maar. Maar roep het niet te luid.
Want de Brexit-chaos zou wel eens het resultaat
kunnen zijn van de Britten die eindelijk
beginnen inzien dat lidmaatschap van
de Europese Unie alles bij mekaar genomen
toch meer lusten dan lasten met zich meebracht.
oktober 2019 • nr 42 • blauw 27

28 blauw • nr 42 • oktober 2019

INTERVIEW
Herman Brusselmans:
“Ik zeik niet
over belastingen”
Twee weken lang recenseerde Herman Brusselmans boeken van
politici in het programma ‘Iedereen Kiest’ in aanloop naar de
stembusgang van 26 mei. Elke avond beweerde hij dat de schrijvende
politicus bij de verkeerde partij zat, tenzij het om een liberaal
ging. Wij interviewden een van de bestverkopende en meest
excentrieke Vlaamse auteurs over zijn vermeende liberale sympathieën,
de verkiezingsuitslag, de politieke toestand en… het
neutrale sigarettenpakje.
Volgens u is er maar één deftige partij in
Vlaanderen: Open Vld. Maar in de laatste
aflevering van het één-programma
zei u dat u toch niet op ons zou stemmen.
Waarom niet?
Herman Brusselmans: “Omdat ik daar élke
avond een boek moest presenteren, zocht ik
naar een rode draad, een running joke. Op
het eind zei ik dat ik inderdaad voor iemand
anders ging stemmen, maar ik heb toch voor
de liberalen gekozen. Dat is me deels met de
paplepel ingegeven. Ik kom uit een nest van
kleine zelfstandigen. Mijn vader was veehandelaar.
Hij stemde altijd PVV, de partij van de
zelfstandigen. Dat was in een tijd dat iédereen
nog naar de kerk ging en voor de CVP koos.”
Sommigen beweren dat schrijvers linkse
rakkers zijn?
“Het klopt dat ik in mijn jonge jaren linkser
was. Ik ben met de jaren veel meer naar het
centrum geëvolueerd. Vroeger stemde ik al
eens voor de sossen, nu stem ik centrum. Ik
ken niet al jullie programmapunten, maar de
Vld spreekt me in dat centrum het meest aan
op vlak van werk, veiligheid en onderwijs. Mijn
stem hangt ook wel af van de kandidaten op
de lijst. Dat bekijk ik altijd en bepaalt mee mijn
keuze.”
Waarom is het liberalisme voor jou aantrekkelijk?
Wat betekent vrijheid voor jou?
“Liberalisme draait om vrijheid. Ik houd wel
van het motto: ‘mijn vrijheid eindigt waar die
van een ander begint.’ We moeten mekaar wel
helpen en bijstaan waar nodig, maar voor de
rest heb ik zoiets van: laat mij gerust, laat mij
mijn ding doen als kleine zelfstandige. Andere
mensen en de overheid moeten mij niet te veel
opleggen, zich niet te veel moeien. Daartegenover
staat dat ik een brave burger ben: ik zeik
niet over het betalen van mijn belastingen en
ik respecteer alle regels en wetten. We kunnen
toch niet in totale anarchie leven... Onlangs
moest ik voor de politierechter verschijnen
oktober 2019 • nr 42 • blauw 29

Herman
Brusselmans:
“De overheid
moet zich niet
te veel moeien
met mijn leven.
Daartegenover
staat dat ik een
brave burger
ben die de regels
respecteert.”
omdat ik 9km/u te snel reed met mijn motor.
In die rechtszaal hoor je dan lotgenoten allerlei
uitvluchten zoeken. ‘Mijn moeder was ziek.
Zus en zo.’ Dat is gewoon bullshit. Daar doe ik
niet aan mee. Ik reed te snel en dus betaal ik
mijn boete. Punt.”
Is voor jou het glas halfvol of half leeg?
“Halfvol. We leven toch in een van de beste
landen op aarde die je je kan voorstellen. We
hebben het goed en mogen hier bij ons ook
quasi alles. Ik vind dat er veel te veel klagers
zijn. ‘De belastingen zijn te hoog. We moeten
stoppen voor een rood licht.’ Ik heb het niet
zo voor de klaagcultuur. Neem nu het circulatieplan
in Gent. In het begin heb ik daar wat
tegen geageerd omdat er ook domme regels
inzaten. Maar uiteindelijk leg je je daar bij neer
en nu werkt dat wel. Op HLN.be lees je onder
elk artikel dat politici zakkenvullers zijn. Maar
die mensen verdienen amper een schijntje van
voetballers. Sommigen hebben hier en daar
misschien nog een bijverdienste, maar grootverdieners?
Dat klopt gewoon niet. Ik geloof
ook niet dat onze politici alles in achterkamertjes
bekokstoven zonder ons medeweten. Dat
kunnen ze zich gewoon niet permitteren. De
meeste politici zijn integer.”
Volg je de politieke actualiteit op de voet?
Ben je snel verontwaardigd?
“Ik lees elke dag de krant, kijk naar het nieuws
en duidingsprogramma’s zoals De Afspraak.
Zelfs de Nederlandse politiek volg ik, omdat
mijn vriendin van daar is. Maar ik ben niet zo
snel verontwaardigd.”
Na de verkiezingsoverwinning van het
Vlaams Belang haalde je in Humo nochtans
hard uit. Hoe verklaar je het succes
van extreemrechts?
“De geschiedenis verloopt altijd in golven.
Wanneer een partij aan de macht is, zullen
mensen altijd zeggen dat die het verkeerd
aanpakt, waardoor een andere partij weer de
wind in de zeilen krijgt. Het Vlaams Belang
heeft ook al diepe dalen en hoge pieken gekend.
Ontevreden burgers komen nu eenmaal
sneller uit bij extremen. Daar komt bij dat het
Belang een personencultus heeft gecreëerd
rond Dries Van Langenhove. Daar heb ik mij
op miskeken. Ik dacht dat het de partij schade
zou toebrengen, maar hij scoorde. Van Grieken
is ook een gehaaid politicus.”
Denk je dat het cordon sanitaire altijd zal
standhouden, ook als N-VA en Vlaams Belang
een meerderheid halen?
“N-VA heeft een zomer lang gedaan alsof ze
met hen zouden samenwerken maar daar
kwam niets van in huis. N-VA zou dat ook niet
aandurven. Het VB zal altijd in de hoek blijven
en er niet uitgeraken. Ik ben daar niet rouwig
om. Extremen staan me niet aan. Niet het Belang,
maar ook niet de PVDA. Die twee extremen
komen mekaar op een bepaald punt ook
tegen.”
Wat moet er dan met die 810.000 Vlaams
Belang-kiezers gebeuren? In Humo zei je
dat we er best een prikkeldraad omheen
spannen…
“Je hoort vaak: ‘Die mensen stemmen op het
Belang maar zijn niet allemaal racisten.’ Dat is
bullshit. Als je voor die partij stemt, zeg je dat
je een racist bent, want dat is een racistische
partij. Ze hebben eigenlijk één programmapunt:
Marokkanen buiten. En dat standpunt
exposeren ze op een zeer crue manier. Dat een
grote massa mensen daar intrapt, daar kan ik
met mijn verstand niet bij. Nu ja, hun leiders
zijn leugenaars. Kijk naar dat berucht interview
van Van Langenhove met Kathleen Cools in
Terzake. Alsof hij niets te maken had met al die
racistische memes van Schild en Vrienden in
hun chatgroepjes. Sommige mensen zeggen:
‘Het is toch een propere jongen, hij kan het
goed uitleggen.’ Wablief? Hij liegt gewoon.”
Dus moeten we alle VB-kiezers negeren?
“Ik weet niet of je die mensen terug kan winnen.
Het zijn mensen die niet al te diep nadenken.
Je kan rationele argumenten aandragen,
maar je kan hen daarmee niet overtuigen.
Eerst trokken ze van het VB naar de N-VA, nu
weer terug naar het VB. Moest die partij ooit
aan de macht komen, zal er niks positief van
komen.”
Velen zullen ook hun geloof in de politiek
verloren zijn. Geloof jij nog in de kracht
van onze democratie om problemen op te
lossen?
“Ja, er zijn veiligheidsproblemen. Ja, het klimaat
warmt op en we moeten iets doen. Ja, de
pensioenen betalen wordt een uitdaging. Maar
onze democratie an sich zit niet in de problemen.
Ze werkt gewoon traag. Klimaatspijbelaars
kaarten van de ene dag op de andere een
30 blauw • nr 42 • oktober 2019

INTERVIEW
probleem aan. De politici kijken daar dan wat
naar, maar zij werken trager. Je kan zoiets niet
op één-twee-drie oplossen. Uiteindelijk geloof
in de democratie zoals ze vandaag bestaat om
problemen aan te pakken.”
Zijn sociale media een zegen of een pest
voor de democratie?
“Ze spelen ongetwijfeld een rol. Mensen zijn
daar mee bezig. Trump is het beste voorbeeld
van de impact die sociale media kunnen hebben
op een democratie. Maar we moeten
dat altijd in de juiste context blijven plaatsen.
Iedereen heeft toegang tot info op sociale
media, maar als daar stommiteiten worden
gepost, moeten we ons daar ook niks van aantrekken.
Sociale media zijn vuilnisbakken met
90% bagger. Daarom weiger ik ook om een
Facebook- of Twitteraccount te maken. Ik vergelijk
het ook graag met cafépraat. Wat daar
om 3u ’s nachts wordt verkondigd, geven we
toch ook geen aandacht en zeker niet in gazetten.
Mensen moeten zichzelf goed informeren
en informatie ook filteren. Een serieuze krant
en een degelijk journaal blijven belangrijk.”
Nog enkele korte vragen. Voor welke politica
of politicus heb je veel respect?
“Guy Verhofstadt. Het gaat mij niet alleen om
wat hij als premier deed, maar ook om zijn stijl
en lichaamstaal, de manier waarop hij spreekt,
zijn spleetje, die bles en de enorm debiele bril.”
Met welke Open Vld’er zou je eens een
avondje willen doorzakken op café?
“Maggie De Block. Ik heb haar een paar keer
ontmoet en ik vind haar een interessante
vrouw en integere politica.”
Binnenkort voert ze wel het neutrale sigarettenpakje
in. Zal dat effect hebben op je
rookgedrag?
“Ze hebben al slogans en afschrikwekkende
foto’s op de pakjes gezet, maar het heeft helaas
geen enkele invloed op mij gehad. Ik ben
verslaafd. Ik wil daar vanaf. Dus elke maatregel
tegen roken krijgt mijn zegen. Ook al was
het wel wennen toen de peuk uit het café werd
verbannen. Maar nu is dat de evidentie zelve.
Zoals gezegd: ik leg me altijd neer bij de wetten
en regels.”
Voor welke ministerpost mogen we je contacteren?
“Cultuur, zonder twijfel. Daar heb ik het meest
verstand van.”
Dilemma: een federale regering tegen de
zomer of rode duivels Europees kampioen?
“Een nieuwe federale regering. Je moet hoofdzaken
van -belangrijke- bijzaken onderscheiden.”
Tot slot: waarom moeten we je nieuwe
boek ‘De Tafel’ lezen?
“Voor het amusement. Ik schrijf geen boeken
om de wereld te veranderen of om mijn mening
door te drukken. Ik schrijf al mijn boeken om
mensen te amuseren. Een goed boek geeft de
lezer de drang om het in één ruk uit te lezen,
en dan spijt te hebben dat het niet dikker was.”
Dank u!
In september kwam
het tachtigste boek
van Herman Brusselmans
uit.
‘De Tafel’ telt 288
pagina’s vol leesplezier
en is verkrijgbaar
in de lokale boekenhandel!
“Er zijn veel te veel
klagers. We leven
toch in een van de
beste landen ter
wereld?”
oktober 2019 • nr 42 • blauw 31

BLAUW BELEID IN DE PRAKTIJK
Onbelast
bijklussen
Annelies Ghyselinck is leerkracht lager onderwijs en lichamelijke
opvoeding. Daarnaast geeft ze al tien jaar
lang zes uur per week trampolineles bij een sportclub. Tot
voor kort was het niet eenvoudig om sportcoaches zoals
Annelies te vergoeden voor hun werk. Het ‘onbelast bijklussen’
bracht soelaas.
Geef je deze trampolinelessen vanuit een
passie of in de eerste plaats om iets bij te
verdienen?
“Het is natuurlijk wel leuk om dat centje bij te
verdienen. Maar ik doe het niet voor het geld,
ik doe het vooral omdat ik het graag doe. Ik
was zelf gymnast van mijn vijftien tot mijn
achttien jaar. Op mijn achttiende ben ik dan
hulptrainer geworden en zo ging de bal aan
het rollen. Nu coach ik zelf een wedstrijdploeg
waardoor ik echt kan werken aan een doel,
aan betere prestaties. Dat doe ik graag.”
Tot 6.130 euro per jaar onbelast bijverdienen, sinds 15 juli 2018 kan het!
Na jarenlang ijveren heeft onze partij deze regeling kunnen invoeren. Voortaan
kan je met allerhande activiteiten een aardig extra zakcentje verdienen. Volledig onbelast.
Interessant? Hier leest u of ook u in aanmerking komt.
Wat?
De regeling onbelast bijklussen is van toepassing op drie types activiteiten.
Occasionele diensten van burger tot burger zijn kleine, betaalde diensten
voor en door particulieren. Kleine onderhoudswerken aan de woning,
gras maaien, bijlessen geven, babysitten… De volledige lijst van toegelaten
activiteiten vindt u op www.bijklussen.be. Het moet gaan om occasionele
klusjes, dus niet met vaste regelmaat.
Je kan ook verenigingswerk doen voor verenigingen en openbare besturen.
Opnieuw werd een lijst vastgelegd. Het gaat bijvoorbeeld om sportcoaching
en culturele activiteiten. Verenigingswerk mag wel met vaste
regelmaat.
Tot slot is er de deeleconomie. Onbelast bijklussen kan ook bij alle erkende
deelplatformen.
Wie?
Voor diensten van burger tot burger en verenigingswerk is
onbelast bijklussen enkel toegelaten indien je voor minstens
4/5 bent tewerkgesteld als werknemer, zelfstandige of
gepensioneerd bent. Voor de deeleconomie komt iedereen in
aanmerking.
Hoe?
Voor verenigingswerk en de deeleconomie hoeft u helemaal
niets te doen. De vereniging of het deelplatform regelt de aangifte
voor u. Voor diensten van burger tot burger moet u zelf
aangifte doen. Dat kan eenvoudig via www.bijklussen.be.
32 blauw •• nr 42 •• oktober 2019

Zou je het dan nog steeds doen indien je er
helemaal niet voor betaald zou worden?
“Nee, dan zou ik het niet meer doen. Drie
keer per week na het werk nog eens twee uur
gaan trainen... We doen jaarlijks ook zes tot
tien wedstrijden overal in België. Dat betekent
vaak een uur rijden om dan maar een half uur
op de wedstrijd te zijn. Het is lastig om dat met
een fulltime job te combineren. We krijgen nu
tien euro per uur betaald. Als het niet of bijna
niet betaald zou zijn, dan zou ik het niet meer
doen. Daarvoor is het iets te veel werk.”
Wil je ook
aan de slag?
Ga naar
bijklussen.be!
Zou dat voor jouw collega’s ook zo zijn?
“Ik denk het wel. Het lijkt mij normaal dat coaches
ook vergoed kunnen worden. Je steekt
er veel tijd in en je bent erdoor vaak ’s avonds
niet thuis, dus je offert een stukje van je sociaal
leven op.”
Is er veel veranderd sinds we de regeling onbelast
bijklussen hebben ingevoerd?
“Vroeger werden we betaald met een vrijwilligersvergoeding,
maar daarbij mocht je maar
een klein bedrag per jaar verdienen. Soms zat
ik boven dat maximum en dan werd je daarop
zwaar belast. Nu is die totaalsom verhoogd
en mogen we meer training geven. Maar in de
praktijk is er misschien niet zo veel veranderd,
want veel clubs gebruikten vroeger allerlei
trucjes om het maximumplafond te omzeilen.
Nu hoeft dat niet meer en verloopt alles volgens
het boekje. Een goede regeling dus!”
oktober 2019 • nr 42 • blauw 33

De tanker keert
De verkiezingen liggen al een tijd achter ons. Met Open Vld Vrouwen
hebben we sterk ingezet op gendergelijkheid in de politiek.
Het aantal vrouwelijke verkozenen is alvast gestegen. Nu moeten
regeringen gendergelijk worden samengesteld. Daar zullen we
blijven voor ijveren, want het is 2019.
Nu de verkiezingen achter ons liggen,
is het tijd om naar het groter plaatje te
kijken. Er bereikten heel wat vrouwen
voor de eerste keer een toppositie in hun domein:
de eerste vrouwelijke voorzitter van de
Europese Commissie, eerste vrouwelijke president
van Slowakije, de eerste vrouwelijke
minister-president van Vlaanderen, het eerste
meisje bij het ‘young potential team’ van voetbalclub
KV Mechelen, de eerste vrouwelijke
sommelier van het jaar, de eerste vrouwelijke
voorzitter van VOKA, de eerste vrouwelijke
winnaar van de Nobelprijs voor wiskunde …
Waar NASA 70 jaar geleden de briljante vrouwen
doodzweeg die hen de ruimtewedloop
deed winnen, zijn ze nu actief op zoek naar
vrouwelijke astronauten. De strijd van onze
grootmoeders en moeders die tijdens de
tweede feministische golf streden voor het
recht op betaald werk en deelname aan het
maatschappelijke leven, lijkt - althans in de
Westerse wereld - gestreden.
Er is zeker plaats voor optimisme. Mannen en
vrouwen politici, bedrijfsleiders, rectoren…
zien het belang in van diversiteit en gendergelijkheid.
Maar we zijn er nog niet. Voor veel
vrouwen ligt de wereld aan hun voeten. Ze
voelen zich niet langer geremd door genderstereotiepen,
ze werken hard, grijpen kansen
én ze maken carrière. De tanker is gekeerd,
maar we moeten tegen het roer blijven duwen
en alle vrouwen aan boord nemen.
Hoe we dat moeten doen? Meer vrouwen in
leidinggevende posities. Nog meer inzetten op
gelijke kansen en discriminatie ten opzichte
van vrouwen wegwerken. In veel sectoren zijn
er, jammer genoeg, nog te weinig incentives
om de weg naar een topjob voor vrouwen te
faciliteren. Gezinstaken zijn bijvoorbeeld nog
steeds niet gelijk verdeeld. Verwachtingspatronen
in het onderwijs zijn nog steeds door gender
bepaald in plaats van louter door talent en
capaciteiten. Vrouwen uit lagere sociale klassen
of met een allochtone achtergrond vinden
onvoldoende de weg naar werk, economische
onafhankelijkheid en zelfstandigheid.
Daarom deze oproep aan onze nieuwe verkozenen
om mee het kader te creëren waarin
we het volle potentieel uit iedereen halen,
mannen én vrouwen. Dingen veranderen niet
vanzelf, zelfs niet met de tijd. De positie van de
vrouw in onze maatschappij en de kansen die
vrouwen vandaag krijgen zijn het resultaat van
jarenlange strijd. Van feministen, van mannen,
van vrouwen.
Beste parlementairen, laten we samen verder
bouwen en geef nooit een duimbreed toe aan
verworven vrouwenrechten. Zorg voor gelijke
Eva De Bleeker, voorzitter.
verloning voor gelijk werk. Voor goede kinderopvang,
dan hoeft niemand -vaak de vrouwdeeltijds
te gaan werken en in te binden op
carrièrekansen. Dit is ongetwijfeld de eeuw
van de vrouw. Maar om van onze samenleving
een samenleving te maken waarin ‘de eerste
vrouw…’ geen nieuwsonderwerp meer is, is
politieke moed en actie nodig!
34 blauw • nr 42 • oktober 2019

TIP VOOR LOKALE AFDELINGEN
Taxicheques voor
feestende jongeren
Handen uit de mouwen, voeten
op de grond. Dat is het motto
van de vele Open Vld schepenen
en gemeenteraadsleden
die in de Vlaamse gemeenten
en steden het verschil maken.
Zij stellen in ons ledenblad hun
‘best practices’ voor!
Wat?
In samenwerking met een privaat
taxibedrijf stelt de gemeente paketten
taxicheques ter beschikking
ter waarde van 30 euro die kunnen
aangekocht worden voor 5 euro.
De cheques kunnen door jongeren
gebruikt worden tijdens het weekend,
schoolvakanties en op feestdagen.
Jongeren zetten graag een stapje in de
wereld. Maar het is niet altijd gemakkelijk
om in de late uurtjes nog veilig thuis te
geraken. In een uitgestrekte regio als de Westhoek
is het aanbod van goed en voldoende
openbaar vervoer beperkt, zeker ’s nachts.
Om jongeren wat meer bewegingsruimte te
geven, lanceerde Open Vld Koksijde-Oostduinkerke
in 2008 het flexibele systeem van
de taxicheques.
Schepen van Jeugd Lander Van Hove: “We
bieden jongeren goedkope taxicheques aan
van 5 euro ter waarde van 30 euro. Hiermee
kunnen ze in het weekend, vakanties en feestdagen
een taxi nemen. Ondertussen zijn we al
aan onze 11de editie toe en heeft het succes
zich al uitgebreid naar andere gemeenten in de
Westhoek zoals De Panne, Nieuwpoort, Veurne,
Diksmuide, Heuvelland, Langemark-Poelkapelle,
Lo-Reninge, Poperinge, Vleteren,
Zonnebeke en Alveringem.”
“Op deze manier investeren we in onze jeugd,
die zorgeloos kan feesten én veilig thuisgeraakt.”
Schepen van Jeugd
Lander Van Hove:
“Op deze manier
investeren we in
onze jeugd, die
zorgeloos kan
feesten én veilig
thuisgeraakt.”
Waar?
Een initiatief van Open Vld Koksijde-Oostduinkerke.
Ondertussen uitgebreid
naar De Panne, Nieuwpoort,
Veurne, Diksmuide, Heuvelland,
Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge,
Poperinge, Vleteren, Zonnebeke en
Alveringem
Voor Wie?
Voor jongeren van 16 tot 25 jaar.
Hoe?
Er worden 80 pakketjes aangeboden
bij de start van het schooljaar.
Communicatie gebeurt via de sociale
mediakanalen zoals Facebook en
Instagram, affiches en het infoblad
van de gemeente. Bij afhaling van de
cheques wordt de leeftijd en woonplaats
van de jongeren gecontroleerd.
oktober 2019 • nr 42 • blauw 35

De perspen van Jong VLD
Overal in Vlaanderen schrijven liberale jongeren mee het beleid. In kleine gemeenten en grote steden. Ze verleggen
straatstenen, organiseren fuiven, brengen mensen samen en trekken met concrete beleidsvoorstellen naar
gemeentebesturen. Af en toe haalt dat harde werk de pers. Acties van Jong VLD Waasland, Schelle en Brugge
zijn daar een paar van de vele voorbeelden van. Maar ook op Vlaams, nationaal of Europees niveau laat Jong
VLD haar kritische stem horen. En met die kritische stem kruipen ze regelmatig in hun pen. De doeners onder de
lokale besturen, die zijn van ons!
Ook zin om lokaal, nationaal of zelfs Europees aan de slag te gaan voor
een beter beleid? Sluit je aan bij een Jong VLD afdeling in je buurt via
www.jongvld.be
Campagne 3.0
Jong VLD kiest dit najaar een
nieuwe voorzitter en bestuursleden
voor haar nationaal
bestuur. Ook de provincievoorzitters
worden verkozen.
Leden kunnen zich kandidaat
stellen vanaf 28 september tot
en met 28 oktober. De kandidaturen
worden bekendgemaakt
op 1 november en vanaf
dan worden in alle provincies
voorzittersdebatten georganiseerd
in alle provincies. Jong
VLD-leden geregistreerd voor
28 september kunnen van 29
november 12u tot 1 december
12u elektronisch stemmen. De
resultaten worden bekendgemaakt
op 1 december ‘s
avonds in M34. De nieuwe
ploeg gaat van start op 3 december.
Alle informatie is terug
te vinden op www.jongvld.be
Gemeenten met een actieve Jong VLD afdeling
Uitnodiging afdelingstreffen
Zaterdag 19 oktober organiseert Jong VLD een dag voor leden en bestuursleden
van alle afdelingen. Op het programma staan inspiratiesessies rond lokale werking,
brainstormactiviteiten, uitwisseling tussen afdelingen, praktische info over afdelingswerking,
aanpak voor het oprichten van nieuwe afdelingen, gadgets & branding,
tips & tricks social media en nog veel meer. Aan het einde van de dag sluiten we af
met een hapje en een tapje ten voordele van de Warmste Week.
Voor in je agenda: zaterdag 19/10 doorlopend van 10u tot 19u in de M34 (Melsensstraat
34, 1000 Brussel). Meer informatie en inschrijvingen via www.jongvld.be
36 blauw • nr 42 • oktober 2019

MILITANT IN DE KIJKER
Joske, militant
in de kijker
Open Vld is een echte ledenpartij. Dag in dag uit zijn onze
militanten in de weer voor onze lokale afdelingen. Zij vormen
onze sterke ruggengraat. Elke Blauw zetten we een lid in de
kijker in de bloemetjes! ‘Joske’ Jos Vandormael uit Kortessem
bijt de spits af.
Joske (°1945) kent de mensen en de mensen
kennen Joske. Dat is voor hem dé
essentie van politiek. “Je moet het doen
voor je medemens, anders begin je er beter
niet aan.” Hugo Philtjens, oud-burgemeester
van Kortessem leerde Jos kennen in Wellen
in 1967 en kan dat beamen. “Ik was toen
voorzitter van de PVV-jongeren en toen had
Jos al heel wat bekendheid in de regio. Wie
problemen of vragen had, kon steeds bij hem
terecht.”
Joske werkte voor de eerste keer mee aan de
verkiezingen in 1976. Het resultaat? Niet één
zetel. “Maar dat heeft mij niet tegenhouden
hoor, ik weet dat politiek hard werken is. We
zijn naar de mensen blijven luisteren, we zijn
gegroeid, en de daaropvolgende verkiezingen
haalden we al drie zetels”, vertelt Joske.
Dankzij die inzet werd hij later schepen,
om in 2012 de fakkel door te geven
aan de volgende generatie.
Joske zei de actieve politiek vaarwel, maar zijn
engagement is nog springlevend… “Handen
uit de mouwen, voeten op de grond. Onze verkiezingsslogan
is echt op zijn lijf geschreven”,
zegt fractieleider Marie-Paule Vandormael vol
lof. “Als er gewerkt moet worden, gepapt, geplakt…
hij is altijd van de partij. Wie met Joske
op pad is, wordt om de haverklap aangesproken.
Met een brede glimlach en af en toe een
kwinkslag gaat hij door het leven”, vult zijn
dochter Hilde aan, die de politieke microbe
heeft geërfd en nu deel uitmaakt van
het Bijzonder Comité voor
de sociale dienst.
Op de vraag wat zijn drijfveer is om zo actief
te blijven, antwoordt Jos zonder aarzelen:
“Mijn liberale overtuiging. En zolang ik die niet
getemd krijg, sta ik met veel plezier paraat.
Ik doe het voor de mensen, mijn afdeling en
onze schone partij.”
oktober 2019 • nr 42 • blauw 37

COLUMN
Dankbaar afscheid
van de Wetstraat
Zo een schoon professioneel
leven in de lokale en nationale
politiek. Ik had daar nooit van
kunnen dromen toen ik in 1980 afstudeerde
als historicus. De arbeidsmarkt
was in crisis en in het onderwijs waren
geen vacatures. Ik bleef niet bij de
pakken zitten en ging aan de slag als
bediende bij het lokale brillenbedrijf
van Jacky Buchmann, de kopman van
de PVV in Kapellen.
Jacky besmette me met de liberale microbe.
Al snel maakte ik de overstap
naar zijn politiek kabinet en draaide ik
mee in zijn campagnes, zorgde ik voor
verkiezingsborden, schreef ik brieven
en teksten… In ’82 richtte ik de PVV
jongeren op in Kapellen en geraakte ik
verkozen als gemeenteraadslid. Amper
vijf jaar later mocht ik Jan Kerremans
opvolgen als schepen en werd
ik verkozen in de Kamer. Amper 30
jaar was ik toen ik in de voetsporen
trad van Frans Grootjans en de liberale
fractie van De Clercq, Verhofstadt,
Dewael en vele andere sterkhouders
mocht vervoegen.
Dat was een prachtige tijd. Jarenlang
hebben we in de oppositie gebouwd
aan ons verhaal, ons alternatief voor
het land dat stilstond. Dat gebeurde
tijdens legendarische debatten en
belangrijke congressen zoals dat over
een nieuwe sociale zekerheid, samen
met toppers zoals Luc Coene en Paul
De Grauwe.
Al dat werk werd door de kiezer beloond
in 1999, de grote doorbraak.
Ik kreeg het vertrouwen om in de
paars-groene Vlaamse regering van
Patrick minister van Economie, Ruimtelijke
Ordening en Media te worden.
Het was een verfrissende periode met
een gedurfde politiek. Ik ben daar
nog altijd fier op. De begroting boekte
overschotten, de belastingen daalden
(jobkorting, erfbelasting …), er kwam
een Vlaamse zorgverzekering … . De
kiezer wist de nieuwe wind te smaken
en in 2003 haalden we onze beste
score ooit. Een regering die durft hervormen
en haar project verdedigt, kan
vooruit gaan…
Het dieptepunt van al mijn jaren in de
Wetstraat is ongetwijfeld het ongelooflijk
pijnlijke conflict over het migrantenstemrecht.
Het verscheurde de partij
en was een kantelpunt. De lessen die
we daaruit getrokken hebben, mogen
we als partij nooit vergeten. Het is een
cliché, maar eendracht maakt macht.
De Wetstraat en de Dorpsstraat. Het
zijn soms twee verschillende werelden.
Maar ik heb ze altijd proberen te
verzoenen en de kloof te overbruggen.
Na twee legislaturen in de regering
werd ik in 2009 opnieuw burgemeester
van Kapellen. Het is en blijft voor mij
de mooiste politieke functie. Dicht bij
de mensen, korte beslissingslijnen met
snel resultaat.
In Brussel bleef ik actief in het Vlaams
en tot voor kort het federale parlement.
Bij de laatste verkiezingen heb
ik vanop de laatste plaats mijn steentje
bijgedragen om de toekomstige generatie
een duw in de rug te geven. Aan
hen kan ik enkel zeggen dat het een
geweldig boeiende uitdaging en eer is
om lokaal en nationaal mee te mogen
bouwen aan een betere samenleving.
Dat is niet altijd gemakkelijk. De wind
staat vaak op kop. Maar als je je voor
200% smijt, kan je resultaten boeken.
Aan alle collega’s die ik in die vele jaren
heb leren kennen, kan ik alleen maar
zeggen: merci. Hechte vriendschappen
in de politiek, ze bestaan wel degelijk.
Dirk Van Mechelen
COLOFON
Hoofdredactie: Thomas Vanwing, thomas.vanwing@openvld.be - Art director/Vormgeving: Ilona Berghmans - Eindredactie: Sarah Poppe - Redactie:
Glenn Steenhouwer, Philippe Nys, Tess Minnens, Bram Delen, Thomas Vanwing, Evy Vandemaele, Wouter De Raeve, Jo De Ro, Eva De Bleeker, Bram Delen,
Sarah Poppe, Gwendolyn Rutten, Sepp Tyvaert - Fotografie: Belga, Shutterstock - Drukkerij: Eco Print Center - Verschijnt 4 maal per jaar - Oplage 46.000
ex. - Druk full quadri - Verantwoordelijke uitgever: Gwendolyn Rutten, Melsensstraat 34, 1000 Brussel
38 blauw • nr 42 • oktober 2019

Activiteitenkalender
West-Vlaanderen
Open Vld Harelbeke
4e Breughelfestijn
zaterdag 12 oktober vanaf 11u
DC De Rijstpekker
Kasteelstraat 11
te Hulste
Info en inschrijvingen:
info@andrevanassche.be
Open Vld Oostende
Ontbijt met burgemeester
Bart Tommelein
zondag 13 oktober vanaf 8u30
Kursaal in Oostende
Info en inschrijvingen:
www.tommelein.com
Open Vld Waregem ism Jong VLD
Blue Moon Night
vrijdag 18 oktober vanaf 19u30
Sportkafee, Jeugdcentrum
Info via
evy.vandemaele@openvld.be
Open Vld Lichtervelde
Boterkaarting
vrijdag 18 oktober vanaf 18u
OC De Schouw
Stationsstraat te Lichtervelde
Info via noel.vlaemynck@telenet.be
Jong VLD nationaal
Afdelingstreffen
zaterdag 19 oktober
doorlopend van 10u tot 19u
M34, Melsensstraat 34 te Brussel
Meer info via www.jongvld.be
Open Vld Roeselare
Ontbijt mee met Open Vld
zondag 20 oktober
Trax, Traxweg 1
te Roeselare
Info via
info@openvldroeselare.be
Open Vld De Haan
Zondagse Brunch
zondag 27 oktober vanaf 9u
Aan de Toren
Warvinge 22
te Vlissegem
Info via
bart.lannoye@telenet.be
Open Vld Oudenburg
Oudenburg Bruist
zaterdag 28 december
vanaf 19u30
Markt Oudenburg
Save the date
Nationale
Nieuwjaarsreceptie
op maandag
20 januari 2020
te Brussel

Open Vld houdt de vinger aan de
pols en gaat permanent in gesprek
met haar leden en burgers. Wil je
een nijpend probleem aankaarten?
Heb je een suggestie? Zit je met
praktische vragen voor je lokale
afdeling? … Aarzel dan niet om ons
te contacteren. Wij hechten veel
belang aan jouw mening en gaan er
meteen mee aan de slag!
Vragen over
je lidmaatschap?
Inhoudelijke vragen
voor de studiedienst?
> studiecentrum@openvld.be
> leden@openvld.be
02/540 00 20
info@openvld.be
0479/79 99 99
In elke provincie staat
een regiocoördinator
de afdelingen bij:
> westvlaanderen@openvld.be
> oostvlaanderen@openvld.be
> antwerpen@openvld.be
> limburg@openvld.be
> vlaamsbrabant@openvld.be
> brussel@openvld.be
@openvld
Openvld
Openvld
www.openvld.be
Openvld
Op de hoogte blijven?
Volg ons op social media @openvld
Meld je aan voor de Whatsapp nieuwsupdate
> Stuur een whatsapp ‘Voornaam, naam, postcode’
naar 0479 79 99 99. Wij doen de rest!
Schrijf je in voor de wekelijkse nieuwsbrief
> via www.openvld.be