Werkzame bestanddelen 2020

Toverspreuken
‘Ik heb een ongebroken vertrouwen in de werkzaamheid van het gedicht, –
misschien niet zozeer van het “gedicht”, maar van het VERS, dat waarschijnlijk
weer meer toverspreuk, bezweringsformule zal moeten worden.’ Een citaat
van Johannes Bobrowski (1917-1965), Duits dichter en schrijver, uit een brief
van 4 maart 1959. ‘Ich habe ein ungebrochenes Vertrauen zur Wirksamkeit des
Gedichts, – vielleicht nicht des “Gedichts”, sondern des VERSES, der wahrscheinlich
wieder mehr Zauberspruch, Beschwörungsformel wird werden müssen.’
[Met dank aan Johannes Maassen].
Het citaat van Arnon Grunberg, Nederlands schrijver, stamt uit een Voetnoot in
de Volkskrant van 14 mei 2018.
Het citaat van Jane Austen (1775-1817), Engels schrijfster, is te lezen in Sense and
Sensibility, anoniem gepubliceerd in 1811.
Chronologie is een gewijzigde versie van een gedicht dat werd gepubliceerd in
poëziepuntgl 15:4, Oosterbeek, 2017.
De laatste drie strofen van Zwaaien verschenen onder dezelfde titel in Binnenshuispost
15, Duiven, augustus 1981.
‘Hans Zenders nieuwe versie’: Hans Zender: Schuberts Winterreise, eine komponierte
Interpretation für Tenor und kleines Orchester (1993), in de vertolking van
Julian Prégardien (zang) en de Deutsche Radio Philharmonie onder leiding
van Robert Reimer, live opgenomen op 22 januari 2016 in de Große[r]
Sendesaal, Funkhaus Halberg (Saarbrücken), Parijs, 2018. Het citaat is het
begin van het eerste van de vierentwintig liederen van de Winterreise (gedichten
van Wilhelm Müller, 1824).
Willem Blaeu (1571-1638). Nederlands cartograaf en vervaardiger van globes.
Theókritos. Grieks herdersdichter, omstreeks driehonderd jaar vóór het begin
van de westerse jaartelling geboren in Syracuse (Sicilië). Het citaat is een
terugkerende (zang)regel uit zijn tweede idylle: ‘φράζεό μευ τὸν ἔρωθ᾽ ὅθεν
ἵκετο, πότνα σελάνα.’ In de vertaling van John Maxwell Edmonds (1875-1958):
‘List, good moon, where I learned my loving.’ In die van Eduard Mörike
(1804-1875): ‘Sieh, o Göttin Selene, woher mir die Liebe gekommen!’