ROM_2020_01

ONDERBOUWD
Gert Rijlaarsdam is hoogleraar innovatief taalonderwijs aan de Universiteit van Amsterdam.
HOE GEEF JE LEERLINGEN GOED
SCHRIJFONDERWIJS?
Benut de
kansen bij
alle vakken
TEKST MARIJKE NIJBOER FOTO JAN VAN DER MEIJDE
Jongeren zouden niet goed kunnen schrijven: die
klacht klinkt al jaren vanuit het beroeps- en hoger
onderwijs. Wat doen we daaraan? Gert Rijlaarsdam
draagt twee oplossingen aan: geef leerlingen bij
schrijfopdrachten een goede instructie, en doe dat niet
alleen bij taal/Nederlands, maar bij álle vakken.
Gert Rijlaarsdam: ‘Bij andere vakken schrijven leerlingen
in totaal zes keer zoveel als bij Nederlands. Daar liggen
dus veel oefenmogelijkheden.’
Gert Rijlaarsdam ziet ook sommige van zijn masterstudenten
worstelen met het schrijven van teksten. ‘Op
dat niveau hebben ze al veel schrijfoefeningen achter
de rug. En toch zien we ook bij hen soms nog ernstige
problemen. Ik heb het dan niet over spelling of over
kromme zinnen – al komt dat ook voor. Het gaat vooral
om tekststructuur en eenheid van gedachte.’ Goed
schrijven ís ook moeilijk, zegt hij. ‘Maar het is te leren.’
Eén oorzaak van de schrijfproblemen is volgens hem
dat leerlingen in het funderend onderwijs simpelweg
te weinig schrijven. ‘In het basisonderwijs schrijven
leerlingen bij taal gemiddeld eens per twee weken
een stukje; in het voortgezet onderwijs bij Nederlands
gemiddeld drie teksten van enige lengte per
jaar. Dat is echt te weinig om zo’n complexe vaardigheid
te oefenen.’ Dat is volgens Rijlaarsdam op te
lossen. ‘Bij andere vakken schrijven leerlingen in totaal
zes keer zoveel als bij Nederlands. Daar ligt dus
een enorm potentieel aan oefenmogelijkheden.’
‘Bijna 15% van de leraren
vindt dat ze zelf niet goed
kunnen schrijven’
GERICHTE INSTRUCTIE
Maar schrijven alléén is niet voldoende: ‘Daarbij hoort
ook gerichte instructie: om wat voor tekst gaat het?
Hoe pak je dat aan?’ Daarvoor moeten leraren, ook
die van andere vakken dan Nederlands, voldoende
weten over het bijbrengen van schrijfvaardigheid.
8 ROM 1