Mundikat Magazine edition 6-2016

Tekst en foto's: Nanda Alstede
Hoe kóm ik eroverheen...
Regelmatig betrap ik mezelf erop dat ik onze dieren gadesla
en me afvraag hoe lang ze nog bij ons zullen zijn. Als alles
gezond en vrolijk rondloopt, lijkt het alsof dit eindeloos zo zal
voortduren, maar tegelijkertijd weet je al te goed dat dit niet zo
zal zijn.
Dieren leven nu eenmaal aanmerkelijk korter dan wij en er komt
onafwendbaar weer eens zo’n zwarte dag dat je afscheid moet
nemen van een geliefd dier. Stuk voor stuk bekijk ik ze op dit
soort momenten en er maakt zich dan een wanhopig gevoel
meester van me. “Jou kan ik niet missen.... en zonder jou kan ik
me het leven ook al niet voorstellen...” en toch, en toch heb ik
al vele, vele keren die zware gang moeten maken. Want meestal
nemen wij ook nog eens de loodzware beslissing het lijden van
een dier te beëindigen door het te laten euthanaseren; laten
‘inslapen’, heet het met een vriendelijk woord.
Hoe vaak heb ik niet gedacht: “Ga nou toch uit jezelf dood.... leef
je leven alsjeblieft uit...”, maar even zovele keren bleek het lijden
te groot en nam ik wéér die beslissing.
De dood hoort bij het leven, heet het. Leven is groeien is ouder
worden is sterven.... onontkoombaar.
Als kind werd ik al met de harde feiten geconfronteerd. We
hadden vroeger thuis altijd dieren en als kleine kleuter begreep
ik al helemaal niet dat zo’n dier op een kwade dag gewoon
doodging. Mijn cavia koos wel een heel slecht moment uit om
het tijdelijke met het eeuwige te verwisselen. Het was midden
in de winter, het vroor dat het kraakte en ik lag met een dubbele
longontsteking heel ziek te zijn. En op dat onzalige moment
ging Knabbeltje dood.
Mijn ouders verkeerden in grote tweestrijd: moesten zij hun
zieke kind deze onheilstijding mededelen, of zouden ze het
verborgen houden? Gelukkig kozen zij voor de eerste optie.
Ik ben van mening dat je dit soort wezenlijke zaken niet voor
kinderen verborgen mag houden en ze juist de kans moet
geven het, door bepaalde rituelen, te aanvaarden en een
plaats te geven. Ik herinner me als de dag van gisteren, dat ik
heel even, dik ingepakt, mijn bed uit mocht. Mijn vader tilde
me op voor het raam en ik kon zien hoe mijn opa met veel
pijn en moeite een grafje dolf in de keihard bevroren grond
en de teraardebestelling van mijn geliefde cavia in onze tuin
verzorgde. Dit was mijn eerste ervaring met het overlijden van
een dier. Er zouden er nog vele volgen...
Wat me daarbij ook duidelijk is geworden, is dat ieder sterfgeval
van je dieren je op een andere wijze emotioneel raakt. Er zijn
gradaties in je verdriet. Sommige dieren mis ik vandaag de dag
nog steeds, ook al zijn ze al jaren, soms zelfs tientallen jaren,
dood. Dat geldt bijvoorbeeld voor mijn eerste Siamees, Tarik.
Hij was sowieso de vervulling van mijn grootste wens, die ik al
sinds mijn kindertijd koesterde: eens zo’n exotische kat, met
van die stralend blauwe ogen in een donker masker, te bezitten.
Kort na de oorlog had ik er twee, tijdens een wandeling met
mijn vader, ergens achter een raam zien zitten. Niet gehinderd
door enige kennis van zaken, besefte ik niet dat dit Siamezen
waren - dat kwam pas later - maar ik vond ze helemaal het einde.
Tarik was bijzonder, in elk opzicht, en hield innig veel van me;
dat was wederzijds. Hij was altijd bij me in de buurt, reisde mee
op mijn schouders en kon dat uren volhouden tot ik verging van
de rugpijn. Als ik ergens stond, zat hij vlak achter mijn voeten.
Ik heb nog maanden na zijn dood achterom gekeken voordat ik
achteruit stapte... ach nee, dat was niet meer nodig..hij was er
immers niet meer....
Toen Tarik stierf - natuurlijk op de tafel van de dierenarts
- verloor ik een maatje en was ik lang ontroostbaar. Er zijn
mensen, die dan roepen “Ik wil dit nooit meer meemaken, ik wil
geen ander dier meer!”. Naar mijn mening en ervaring is dat
een verkeerd uitgangspunt. In tegenstelling tot een mens, is
een dier vervangbaar. Je houdt namelijk van katten (of honden/
paarden/fretten enz.) en niet van één kat. Sterker nog, de
intrede van een nieuw dier vergemakkelijkt de acceptatie van
de dood van het vorige dier. Tarik was dood, Sheba kwam in
mijn leven, even bijzonder op haar manier en even geliefd - en
ging ook weer dood. Zij was een van de weinigen die mij de
beslissing om haar te laten inslapen uit handen nam. Heel rustig
is ze, zonder uitzonderlijk lijden, uit zichzelf overleden en dat
voelde heel goed.
Sinds ik zelf Siamezen en Oosters Kortharen ben gaan fokken,
is de dood nog meer een onderdeel van het leven geworden.
Allereerst heb je natuurlijk meer katten dan voorheen
gebruikelijk was en bij een geboorte kan er ook wel eens wat
misgaan. Enige tijd geleden moesten wij van een aantal ‘oudjes’
afscheid nemen. De een wat ouder dan de ander, maar allemaal
waren ze aan het eind van hun leven gekomen.
Onze oude, rode huiskat Pepijn, mocht de respectabele leeftijd
van 21 jaar bereiken, terwijl onze bijzondere Galaxy (de mooie
uit Amerika geïmporteerde Oosters Korthaar dekkater) niet
ouder dan 4 jaar mocht worden. Ook dat gegeven speelt een
rol in de acceptatie van de dood. Ik kon met het overlijden
van Pepijn vrede hebben, dit in tegenstelling tot de dood
van Galaxy, die slachtoffer werd een zeldzame bloedparasiet.
Hoewel dit alweer enkele jaren geleden is gebeurd, is het
verdriet om zijn heengaan nog steeds niet helemaal gesleten.
Vrijwel tegelijkertijd met deze sterfgevallen werd een prachtig
nest geboren - waarlijk ‘the circle of life’....
Naast de moeilijke beslissing en het verdriet, dient zich tevens een
praktisch probleem aan: wat gaat er met het stoffelijk overschot
gebeuren? Er zijn mensen die het overleden dier zonder meer
bij de dierenarts achterlaten en wellicht niet beseffen dat de
stoffelijke resten dan bij de destructie terechtkomen. Misschien
zijn er mensen die daar vrede mee kunnen hebben.
Mijn dierenarts vraagt altijd wat wij zelf willen. Blijft het dier
achter en zo ja, moet het gecremeerd of op een speciale
dierenbegraafplaats bijgezet worden? Wanneer een van onze
katten is overleden, kiezen wij ervoor het dier mee naar huis te
nemen en in onze eigen tuin te begraven. Velen weten het niet,
maar dit is wettelijk toegestaan.
Onze overleden honden hebben wij laten cremeren.
Aangezien het grote rassen betreft (Labrador Retriever en New
Foundlander) is het ondoenlijk om ze in onze tuin te begraven.
12