DE KRACHTIGE BEROEPSKOLOM - Cordys Onderwijstrajecten

de KRachtige BeRoepsKolom 

Regionaal aRRangement nieuwe wateRweg nooRd 

ondeRwijsagenda 2007 - 2012

De Krachtige Beroepskolom 

Regionaal Arrangement Nieuwe Waterweg Noord 

Onderwijsagenda 2007-2012 

Partijen: 

� Samenwerkingsstichting voor bve en vo in het Westland en de Nieuwe Waterweg Noord 

� Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Schiedam 

� Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Vlaardingen 

� Stichting Sint Jozef MAVO 

� Stichting voor Interconfessioneel Beroeps- en Algemeen Vormend Onderwijs en 

Volwasseneneducatie voor Rotterdam en omstreken, Albeda College 

� Stichting ROC voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine 

overwegende dat: 

a) landelijke en regionale ontwikkelingen voor de deelnemende scholen aanleiding zijn geweest om 

het vmbo, praktijkonderwijs en mbo in de regio verder te versterken; 

b) de deelnemende scholen - vanuit hun eigen verantwoordelijkheid, visie en ambitie voor het 

onderwijsbeleid - de mogelijkheden van een regionaal arrangement hebben onderzocht teneinde 

het vmbo, praktijkonderwijs en mbo aantrekkelijker te maken voor leerlingen en de aansluiting 

op het mbo en arbeidsmarkt verder te bevorderen; 

c) andere (regionale) partijen, zoals gemeenten, betrokken zijn bij de verdere uitwerking van de 

regiovisie; 

d) het overleg tussen partijen heeft geresulteerd in het regionaal arrangement Nieuwe Waterweg 

Noord ‘De krachtige beroepskolom, onderwijsagenda 2007 - 2012’ 

komen het volgende overeen: 

1. Partijen werken samen conform de afspraken die gemaakt zijn in het Regionaal Arrangement 

Nieuwe Waterweg Noord ‘De krachtige beroepskolom, onderwijsagenda 2007 - 2012’. 

2. Bij onvoorziene omstandigheden, zoals de afwijzing van onderdelen van het Regionaal 

Arrangement, treden partijen opnieuw met elkaar in overleg. 

3. Partijen zullen regelmatig overleggen, waarnodig met andere partners: overheden, jeugdzorg, 

kenniscentra, bedrijven en instellingen, etc. om te komen nadere afspraken.

Getekend te Vlaardingen op 15 februari 2007 

Namens het bestuur van de HollandAccent Onderwijsgroep 

G.Kant, voorzitter van het College van Bestuur 

Namens het bestuur van de Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Vlaardingen 

P.R.Beij, voorzitter van de centrale directie 

Namens het bestuur van de Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Schiedam 

A.S.M. Peters, directeur-bestuurder SOVOS 

Namens het bestuur van de Stichting Sint Jozef M.A.V.O. 

F.W. Wittkampf, voorzitter van het bestuur 

Namens het College van Bestuur van de stichting voor Interconfessioneel Beroeps- en Algemeen Vormend 

Onderwijs en Volwasseneneducatie voor Rotterdam en omstreken 

M. Nollen, lid van het College van Bestuur 

Namens het bestuur van de stichting ROC voor Educatie en Beroepsonderwijs Zadkine 

H.W.J.A.M. van Vlodrop, voorzitter van het College van Bestuur

Samenvatting 

De banengroei in de komende jaren zal bij een krimpende werkzame bevolking een probleem op de 

arbeidsmarkt veroorzaken. Er worden de komende jaren vooral knelpunten verwacht in de zorg, in de 

kennisdiensten / zakelijke dienstverlening, de handel en de belevingsdiensten. 

Verder zijn er problemen (te verwachten) met jongeren zonder of met een te lage startkwalificatie. 

De besturen van de scholen voor vmbo en mbo/aoc in de regio Nieuwe Waterweg Noord zullen deze en andere 

knelpunten aanpakken. Zij formuleerden daartoe een uit zeven punten bestaande regioambitie. 

� Onderwijs moet jonge mensen voorbereiden op het leven als persoon, burger en werkende. 

� De beroepskolom begint in het vmbo. 

� Het vmbo heeft een beroepsvoorbereidend karakter. 

� Het (jeugd)beroepsonderwijs bereidt jonge mensen voor op een kansrijke startpositie op de arbeidsmarkt. 

� Het onderwijs richt zich op álle jonge mensen. 

� Vmbo en mbo/aoc organiseren een doorgaande ontwikkeling van de leerling. 

� De inrichting van het onderwijs is open en flexibel. 

Zij zien de uitvoering van deze ambitie als een gemeenschappelijke opdracht. De samenwerking is een 

voortzetting van een bestaande praktijk. In het regionaal arrangement zijn afspraken gemaakt over de 

gespreksonderwerpen op de onderwijsagenda in de komende jaren. Er zal gesproken worden over het 

onderwijsaanbod, de ononderbroken opleiding vmbo-mbo, de aanpak van risicoleerlingen, de positie van de 

gemengde en theoretische leerweg in de beroepskolom, de versterking van de technische opleidingen en over 

nader uit te voeren onderzoek. In deze onderwerpen zijn de thema’s verwerkt die thans het gesprek over het 

onderwijs domineren, zoals de relatie onderwijs en arbeidsmarkt en het terugdringen van voortijdig 

schoolverlaten. 

De Krachtige Beroepskolom 1 

Regionaal Arrangement Nieuwe Waterweg Noord, onderwijsagenda 2007-2012

Inleiding 

‘Om het onderwijsaanbod in het vmbo beter af te stemmen op de veranderende vraag van leerlingen, ouders, 

vervolgonderwijs en het beroepenveld in de regio kunnen (vmbo) scholen (…) sinds het schooljaar 2002-2003 

samenwerken in een regionaal arrangement’ is de openingsalinea van de beleidsregel Scholenplanning 2007 en 

2008. Met de regionale arrangement geeft de rijksoverheid een deel van de planningbevoegdheden aan 

schoolbesturen die zich gemeenschappelijk verantwoordelijk voelen voor een compleet en evenwichtig 

onderwijsaanbod. Binnen het regionaal arrangement worden afspraken gemaakt over het onderwijsaanbod, 

gebaseerd op een analyse van sociaal-economische en demografische ontwikkelingen. In de praktijk gaat het 

om meer. Feitelijk wordt in het regionaal arrangement een deel van de gemeenschappelijk onderwijsagenda 

voor de komende jaren beschreven. Als zodanig is het samenstellen van dit regionaal arrangement meer een 

richtinggevend onderdeel in het proces van onderwijsvernieuwing, dan een eindproduct. Het regionaal 

arrangement past daardoor goed bij de samenwerking die de afgelopen jaren vorm heeft gekregen in het 

Samenwerkingsverband Nieuwe Waterweg Noord en die sinds 1 januari jl. voortgezet wordt in de Stichting Zorg 

VO Nieuwe Waterweg Noord. 

De spanning bij het maken van het regionaal arrangement is gelegen in de wens van elke schoolleider om de 

beste school in de regio te hebben - en daardoor in de aanmelding te groeien, ten koste van de partners in het 

regionaal arrangement - en de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het onderwijs in 

de gehele regio. In ‘De krachtige beroepskolom, onderwijsagenda 2007 - 2012’ is door de procesmatige 

benadering ruimte gevonden voor een balans tussen beide. 

Dat het regionaal arrangement tot stand is gekomen, is mede te danken aan de actieve en financiële steun van 

de provincie Zuid-Holland en het ministerie van OCW. 

In de eerste drie hoofdstukken worden in hoofdlijnen de sociaal-economische, de demografische en de 

onderwijskundige situatie en ontwikkeling beschreven. In hoofdstuk 4 wordt de visie op de krachtige 

beroepskolom geformuleerd. Het proceskarakter van het regionaal arrangement blijkt het sterkst uit hoofdstuk 

5. Hierin worden de afspraken opgenomen voor de komende vijf jaar. Het omvangrijkere cijfermateriaal en 

enkele brondocumenten zijn in de bijlage opgenomen. 



1. De regiobeschrijving 

1.1 De regio Nieuwe Waterweg Noord 

Het regionaal arrangement betreft de gemeente Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en de kern Maasland 

(gemeente Midden-Delfland). Het gebied wordt aan de oostkant begrensd door Rotterdam aan de west- en 

noordkant door meer landelijk gebied. Van oost naar west verschuift het beeld van stedelijk - met aspecten van 

de grootstedelijke problematiek - naar meer landelijk. 

Maasland in recent opgegaan in de gemeente Midden Delfland. Hierdoor is het niet goed mogelijk goed 

statistisch materiaal op te nemen in deze rapportage. 

gemeente/woonkern aantal inwoners meetdatum 

Schiedam 75.619 1-1-2004 

Vlaardingen 74.058 1-1-2004 

Maassluis 32.915 1-1-2004 

Maasland (Midden Delfland) 6.362 1-1-2006 

Totaal 188.954 

1.2 Het onderwijsaanbod in de regio Nieuwe Waterweg Noord 

In het gebied van het regionaal arrangement zijn de volgende vmbo-scholen en mbo/aoc-colleges actief. 

Schiedam 

HollandAccent Onderwijsgroep Accent College, Mgr. Nolenslaan 

Accent College, Nieuwe Damlaan 

vmbo, alle leerwegen (lwoo) 

SOVOS Osg Buiten de Veste vmbo, alle leerwegen 

roc Zadkine Ringerstraat 

Praktijkschool De Wegwijzer praktijkonderwijs 

Willem Pastoorsstraat 

Sint Liduinastraat 

Albeda College Schiedamseweg 

Vlaardingen 

Ringerstraat 

mbo, vavo, educatie 

mbo, educatie 

HollandAccent Onderwijsgroep Accent College, Groen van Prinsterer vmbo tl, havo, vwo 

HollandAccent Onderwijsgroep Accent College, Geuzenplein vmbo bbl, kbl, gl en tl 

St.-Jozefmavo St.-Jozefmavo vmbo tl 

(lwoo) en afd. specifieke zorg 

SOVOV Het College Vos, Koninginnelaan onderbouw vmbo, 

bovenbouw gl en tl, havo, vwo 

SOVOV Het College Vos, Claudius Civilislaan vmbo, alle leerwegen (lwoo) 

Albeda College Buys Ballotlaan 

Willem Beukelsznstraat 

mbo, educatie 



Maassluis 

HollandAccent Onderwijsgroep Accent College, Kastanjedal vmbo, alle leerwegen (lwoo) 

Albeda College De Vloot mbo, educatie 

Maasland 

HollandAccent Onderwijsgroep Holland College, Commandeurskade vmbo bbl, kbl en gl 

Een gedetailleerd overzicht van de scholen is opgenomen in bijlage 1. 

Op de vmbo-scholen in de vier gemeenten worden de volgende opleidingen aangeboden. 

Met een x is het toegestaan aanbod aangegeven, met een licht grijze markering het feitelijk aanbod. 

Toegestaan aanbod per 1 augustus 

2006 volgens opgave cfi 

en feitelijk aanbod volgens opgave 

van de scholen 

sector/afdeling 

Accent College 

Mgr.Nolenslaan 


Regionaal Arrangement Nieuwe Waterweg Noord, onderwijsagenda 2007-2012 

mbo 

Schiedam Vlaardingen 


Nieuwe Damlaan 

MAVO / Theoretische leerweg x x x x x x x x 

OSG Buiten de Veste 

LWOO x x x x x x x 

1.3 Sector Economie 

VBO Administratie x x x x x 

VBO Handel & Verkoop x x x 

VBO Mode en Commercie x 

ISP Handel en Administratie (kl/bl/gl) x x x x x x x 

Sector Techniek 

VBO Bouwtechniek x x 

VBO Elektrotechniek x x x 

VBO Metaaltechniek x x x 

VBO Voertuigentechniek x x 

ISP Metalektro (kl) x x 

ISP Metalektro (bl) x x x 

ISP Metalektro (gl) x x x x x x 

Sector Zorg en Welzijn 

VBO Verzorging x x x x 

ISP Zorg en Welzijn breed (kl/bl) x x x x x 

ISP Zorg en Welzijn breed (gl) x x x x x x 

Sector Landbouw 

VBO Land. & Natuurlijke Omgeving x 


Rotterdamseweg 


Geuzenplein 

Het College Vos 

Claudius Civilislaan 


Koninginnelaan 

St.-Jozefmavo 

Maas- 

sluis 


Kastenjedal 

Maa- 

land 

Holland College 

Commandeurskade

2. Sociaal-economische en demografische ontwikkelingen 

2.1 Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt 

In de periode 2006 - 2011 wordt volgens de publicatie ‘werk in uitvoering 2006 1 ’ in het gehele Rijnmondgebied 

een banengroei verwacht van 61.000 banen. Van deze nieuwe banen worden er ca. 5.700 in de regio Nieuwe 

Waterweg Noord verwacht (tabel 1). In absolute zin worden de meeste banen verwacht in de sectoren zorg, 

kennisdiensten en detailhandel. In relatieve zin zijn belevingsdiensten, bouwnijverheid en zorg aantrekkende 

sectoren. 

Opvallend is de verdere terugloop van de werkgelegenheid in de industrie. 

Omdat 38% van de werkzame personen buiten de regio NWN werkt (12,5% in de stad Rotterdam, 13% elders in 

de Rijnmond en 12,5% elders in Nederland) mag verwacht worden dat de banengroei in de rest van de Rijnmond 

ook werkgelegenheid oplevert voor inwoners van de regio Nieuwe Waterweg Noord. 

In de gehele Rijnmond valt in de periode 2006-2011 de sterkste groei in absolute te verwachten in de zorgsector 

(16.000 nieuwe banen). In de detailhandel wordt een groei verwacht van 9.000 banen. Verhoudingsgewijs laten 

belevingsdiensten, bouwnijverheid, detailhandel en de zorgsector de sterkste groei van het aantal banen zien. 

De grote vraag in de zorgsector is voor de gemeente Vlaardingen aanleiding geweest om het initiatief 

‘Vlaardingen, zorgstad’ te starten met het doel om met partners in onderwijs, zorg en bedrijfsleven de 

zorgopleidingen en het werken in de zorg aantrekkelijker te maken. 

Verwacht wordt dat de werkgelegenheid in de industrie zal teruglopen net zoals in de regio Nieuwe Waterweg 

Noord. Men verwacht dat de echte maakindustrie steeds meer uit Nederland zal verdwijnen. In Nederland blijft 

wel werk over voor technische dienstverleners (service, montage, reparatie, onderhoud, etc.). 

De ontwikkeling van het aantal banen is een goede indicatie van de economische groei, maar niet van de kans 

om werk te vinden. Baanopeningen geven wel een goede indicatie voor de kansen op werk. Baanopeningen 

ontstaan als gevolg van groei van het aantal banen, maar vooral door het vertrek van werknemers naar andere 

banen of door uitstroom van werknemers vanwege pensionering, de zorg voor kinderen e.d. Het betreft voor 

het overgrote deel de vervanging van vertrokken medewerkers. 

In de cijfers voor de regio (tabel 2) valt op dat er een absoluut groot aantal baanopeningen verwacht wordt in 

de sectoren zorg en zakelijke dienstverlening. In relatieve zin vallen zakelijke dienstverlening en 

belevingsdiensten op. Ingedeeld naar beroepsrichting (tabel 3), vallen in absolute zin het aantal baanopeningen 

op in de economisch-administratieve beroepen en de verzorgende beroepen. In relatieve zin vallen de 

verzorgende beroepen en de beroepen in de culturele sector op. 

Opvallend is het aantal baanopeningen per jaar bij de technisch/industriële beroepen. Ondanks de krimp in de 

sector wordt hier een groot aantal baanopeningen verwacht. Het betreft hier voor een groot deel de vervanging 

van gepensioneerde werknemers. Ook de verdeling naar beroepsbevolking maakt duidelijk dat er een grote 

markt is voor technisch en industrieel personeel. 

1 Werk in uitvoering, sfeerbeeld van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt in Rijnmond - 2006; Regionaal Platform 

Arbeidsmarktbeleid Rijnmond, www.platformarbeidsmarkt.nl 



Tabel 1. Relatieve verdeling van het aantal banen in de regio NWN naar sector (eind 2005) en de absolute 

en relatieve ontwikkeling van de banen in de regio NWN naar sector 2006-2011 

sector per 1000 

inwoners (2005) 

verdeling in % 

(2005) 

groei aantal 

banen 2006-2011 

groei banen in % 

2006-2011 

industrie 45,9 9 % - 400 - 7 % 

bouwnijverheid 26 5 % 500 17 % 

groothandel 41,9 9 % 200 4 % 

transport 27 5 % 200 7 % 

kennisdiensten* 53,4 11 % 800 12 % 

detailhandel 51,6 10 % 800 12 % 

belevingsdiensten* 28,8 6 % 700 19 % 

openbaar bestuur 35,4 7 % 300 7 % 

onderwijs 23,8 5 % 100 5 % 

zorgsector 87,1 18 % 1700 17 % 

ambulante activiteiten* 43,8 9 % 700 14 % 

overig 26,9 5 % 100 3 % 

totaal 491,5 100 % 5.700 - 

Bron: Werk in uitvoering 2006 

* kennisdiensten: telecom, bank en verzekeringswezen, onroerend goed, software, onderzoek, advies; 

belevingsdiensten: uitgeverij, media, horeca, sport en cultuur, toerisme en recreatie; 

ambulante activiteiten: uitzendsector, beveiliging, schoonmaak. 

NB. Voor de cijfers uit het rapport Werk in Uitvoering 2006 geldt dat de regio Nieuwe Waterweg Noord bestaat 

uit de gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Maassluis. Voor Maasland, thans onderdeel van de gemeente 

Midden Delfland golden voor 2003 de volgende kengetallen. 

Van het aantal werkzame personen 4930 was 13 % werkzaam in de landbouw, 19 % in de nijverheid (m.n. 

bouwnijverheid), 44 % in de commerciële dienstverlening en 23% in de niet commerciële dienstverlening. (Bron: 

CBS) 

Tabel 2. Absoluut en relatief aantal baanopeningen in de regio NWN 

naar sector 2006-2011, gemiddeld per jaar 

aantal baanopeningen 

2006-2011 

baanopeningen in % 

2006-2011 

industrie 800 12,6 % 

bouwnijverheid 800 23,9 % 

groothandel 1.100 22,8 % 

transport 900 24,1 % 

zakelijke diensten 4.400 40,0 % 

detailhandel 1.800 24,7 % 

belevingsdiensten 1.200 35,7 % 

openbaar bestuur 600 13,6 % 

onderwijs 700 24,2 % 

zorgsector 2.500 22,0 % 

overig 400 21,9 % 

totaal 15.100 25,2 % 




Tabel 3. Absolute en relatieve ontwikkeling van het aantal baanopeningen in de regio NWN 

naar beroepsrichting 2006-2011, gemiddeld per jaar 

aantal baanopeningen 

2006-2011 

baanopeningen in % 

2006-2011 

pedagogisch 700 20,9 % 

cultureel 200 30,2 % 

agrarisch 100 21,7 % 

technisch/industrie 2.800 23,4 % 

transport 1.000 27,2 % 

(para-)medisch 900 20,7 % 

economisch-administratief 4.100 24,3 % 

informatica 400 23,3 % 

sociaal-cultureel 500 19,9 % 

verzorgend 4.300 31,1 % 

openbare orde 200 18,1 % 

totaal 15.100 25,2 % 


2.2 Risicogroepen op de arbeidsmarkt 

In de komende jaren - zo concluderen de schrijvers van Werk in uitvoering 2006 - zal vooral gevraagd worden 

naar middelbaar en hoger opgeleid personeel. Laaggeschoolden zullen niet in voldoende mate kunnen 

meekomen op de arbeidsmarkt. Er lijken concreet twee risicogroepen te ontstaan: de laagopgeleide jongeren 

en de laagopgeleide ouderen (45-plus). In het kader van het regionaal arrangement is met name de eerste 

groep van belang. Extra aandacht voor jongeren die uit het regulier onderwijs (dreigen te) vallen lijkt om 

meerdere redenen van groot belang: voor het functioneren van de betrokkene, voor het functioneren van de 

arbeidsmarkt en voor een stabiele maatschappelijke ontwikkeling. 

2.3 Demografische ontwikkelingen 

De prognose van de demografische ontwikkelingen laat zien dat er enerzijds een sterke groei van de groep 65- 

jaar en ouder verwacht wordt bij een gestage daling van de bevolking. Met name de productieve groep (20-65 

jarigen) zal relatief en absoluut kleiner worden. 

Een en ander vertaalt zich uiteraard ook in de prognose voor de schoolomvang in de komende jaren (zie 

hoofdstuk 3). De brongegevens van de onderstaande grafiek zijn opgenomen als bijlage 10. 



200000 

180000 

160000 

140000 

120000 

100000 

80000 

60000 

40000 

20000 

0 

2006 

2007 

2.4 Conclusie 

2008 

Demografische ontw ikkeling in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 

prognose 2006-2025 (bron: CBS) 

2009 

2010 

2011 

2012 

2013 

2014 

2015 



2016 

2017 

2018 

2019 

0-20 jaar 20-65 jaar 65 jaar en ouder 

De banengroei in de komende jaren zal bij een krimpende werkzame bevolking een probleem op de 

arbeidsmarkt veroorzaken. 

De arbeidsmarkt biedt in de komende jaren goede kansen in vier sectoren. 

Relatief en absoluut zal er veel vraag zijn naar personeel in de zorg, daarnaast is er veel ruimte in de 

kennisdiensten / zakelijke dienstverlening (telecom, banken verzekeringswezen, onroerend goed, 

softwarebedrijven, research, advieswerk; uitzend- beveilings- en schoonmaakbedrijven), de handel 

(groothandel en detailhandel) en de belevingsdiensten (uitgeverijen, media, horeca, sport en cultuur, toerisme 

en recreatie). 

Hierbij wordt terzijde opgemerkt dat de ontwikkeling op de arbeidsmarkt voor de vmbo-scholen eerder 

indicatief dan een bepalend zijn. De leerling die thans in het vmbo start, zal pas de arbeidsmarkt betreden ná 

de periode waarvoor de prognoses gemaakt zijn. 

Er is extra aandacht nodig voor jongeren die het reguliere onderwijs zonder (of met een te lage) 

startkwalificatie dreigen te verlaten. 

2020 

2021 

2022 

2023 

2024 

2025

3. Onderwijspanorama 

3.1 Het wettelijk kader 

De hoofdlijnen van het ministeriële beleid zijn neergelegd in de ministeriële notitie ‘Vmbo het betere werk’ 

(2005) en in de reactie op het advies op de rapportage ‘voortvarend vmbo, samen koersen op bewegingsruimte’ 

van de adviesgroep vmbo (2006). 

De volgende trefwoorden lijken het ministeriële beleid te kenschetsen. 

� Meer planningsvrijheid in regionale samenwerking, 

de huidige procedure voor het regionaal arrangement lijkt uitgebreid te worden en in de Wet Voortgezet 

Onderwijs te worden vastgelegd. 

� Loopbaan van de leerling centraal in vmbo én mbo/aoc. 

� Minder en minder gedetailleerde vmbo-programma’s, 

met de ruimte om aan te sluiten op de nieuwe opleidingsstructuur in het mbo/aoc en bij de regionale 

arbeidsmarkt. 

� Handhaving van het centraal examen. 

De grotere ruimte die de minister aan de scholen geeft, blijkt ook wel uit de toelating in 2006 van vijf nieuwe 

en brede programma’s: sport, dienstverlening en veiligheid, intersectoraal (technologie en dienstverlening, 

technologie en commercie, commercie en dienstverlening), techniek breed, ict-route, technologie in de 

gemengde leerweg. 

Reeds eerder hebben vmbo-scholen ruimte gekregen niveau-1 opleidingen te verzorgen. Hierdoor is de grens 

tussen vmbo en mbo/aoc minder scherp geworden. 

3.2 Landelijke ontwikkelingen 

In de vmbo-scholen en de mbo/aoc-colleges is een aantal convergerende ontwikkelingen te constateren. 

In beide onderwijstypen wordt gezocht naar een nieuwe ‘pedagogiek en didactiek van het beroepsonderwijs’. 

Voor het mbo/aoc wordt dat mede afgedwongen door de nieuwe kwalificatiestructuur, voor het vmbo is een 

belangrijke oorzaak de constatering dat de leerlingen niet meer bereikt werden met de traditionele didactiek. 

In het algemeen spelen nieuwe leerpsychologische inzichten een belangrijke rol. 

Op veel plaatsen in het land zijn scholen in de bovenbouw van het vmbo aan het zoeken naar vormen van 

praktijkgericht en/of competentiegericht leren, verbreding van de programma’s en integratie van de 

eindtermen van avo-vakken in beroepscontexten. 

Op diverse plaatsen - ook in de Rijnmond en in het gebied van het regionaal arrangement - werken vmbo en 

mbo/aoc samen aan een doorlopende leerlijn. 

3.3 Regionale ontwikkelingen 

In de jaren ’90 van de vorige eeuw en in de eerste jaren van de 21 e eeuw is het onderwijslandschap in het 

gebied van het regionaal arrangement door fusies, herschikkingen en saneringen ingrijpend veranderd. Het 

aantal scholen is kleiner geworden en met name in de sector techniek is de keuze sterk beperkt. 

Ook inhoudelijk hebben de scholen zich ontwikkeld. 



HollandAccent Onderwijsgroep 

Op verschillende vestigingen van de HollandAccent Onderwijsgroep wordt - binnen de regeling 

Innovatiearrangement - een vernieuwende aanpak van het onderwijs uitgeprobeerd onder titel 'Big Picture'. In 

de vorm van 5 verschillende pilots (onder andere Accent College Mgr. Nolenslaan/Nieuwe Damlaan, Accent 

College Geuzenplein, Accent College Kastanjedal en Holland College Maasland) worden onderzocht welke 

innovatie het meest succesvol zijn. De onderwijsinnovaties zijn gericht op een andere relatie tussen bedrijf en 

school, een andere pedagogisch-didactische aanpak en een doorlopende leerlijn van vmbo naar mbo. 

Accent College Geuzenplein heeft de afgelopen jaren vorm gegeven aan een vmbo-afdeling ‘Specifieke Zorg’. 

Dit Orthopedagogisch Didactisch Centrum heeft een regionale functie voor ca. 80 leerlingen met een afwijkende 

leervraag waarop binnen het reguliere vo niet voldoende gereageerd kan worden. 


De school heeft de kleinere afdeling techniek versterkt met de ict-route, aan de ontwikkeling van het concept 

en het programma van de ict-route heeft de school vanaf het begin bijgedragen. Vormen van projectonderwijs 

worden in alle afdelingen toegepast. De school wil ook de leerlingen een vervolg bieden op de succesvolle 

sportklassen die sinds enkele jaren georganiseerd worden. De school ontwikkelt voor tl en gl een programma 

dat het beroepsperspectief nadrukkelijk centraal stelt. 

Samenwerking van het vmbo met het mbo 

De samenwerking met het mbo heeft de afgelopen jaren steeds duidelijke vorm gekregen. 

Het College Vos heeft een aantal projecten gestart met het Albeda College en bereidt zich nu voor op een meer 

intensieve samenwerking op leerlingen docentniveau. De St.-Jozefmavo zal zich bij deze ontwikkeling 

aansluiten tevens met het Albeda College een bèta-techniekprofiel voor de school ontwikkelen. 

Een tweede trend in de samenwerking met het mbo is de ‘locatiegebonden verticalisering’, de samenwerking 

van vmbo en mbo/aoc op één locatie. Het Holland College in Maasland krijgt een gebouw voor vmbo én aoc, 

OSG Buiten de Veste wil intensief gaan samenwerken met roc Zadkine en ten noorden van NS station Schiedam 

wordt een nieuw gebouw ontwikkeld voor het Accent College Schiedam (vmbo), het Albeda College (mbo) en 

AOC Holland College (mbo). Op deze locaties kan de loopbaan van de leerling ook fysiek centraal staan. 

Praktijkonderwijs 

Het praktijkonderwijs De Wegwijzer is de afgelopen jaren (in 2000 150 leerlingen, thans meer dan 300 

leerlingen) explosief gegroeid tot een volwaardige opleiding met een goed toegerust gebouw met leerlingen uit 

de gehele regio. 

3.4 Zorgbeleid 

De scholen in het gebied van het regionaal arrangement werken op een aantal terreinen al vele jaren samen, 

met name op het terrein van zorg (in het Samenwerkingsverband Nieuwe Waterweg Noord en stichting Zorg VO 

Nieuwe Waterweg Noord) en op het terrein van doorstroming en warme overdracht. Een overzicht is als bijlage 

2 opgenomen. 

De activiteiten in het kader van het zorgbeleid richten zich op vijf terreinen, namelijk het verbeteren van de 

toegankelijkheid van opleidingen, de preventie van uitval, de verbetering van de kwaliteit van onderwijs, het 

aanbieden van alternatieve leertrajecten en het aanbieden van schoolgebonden activiteiten. 



De volgende activiteiten worden in dit kader uitgevoerd. 

Het verbeteren van de toegankelijkheid van opleidingen 

� RMC-trajectbegeleiding (leerlingen van 16 tot 23 jaar, die geen startkwalificatie bezitten begeleiden naar 

een vervolgopleiding). 

� Begeleiding van jongeren in het examenjaar VMBO, dusdanig dat een goede overstap wordt gemaakt naar 

een vervolgtraject. 

De preventie van schooluitval 

� Leerplicht, social teams (ook schoolmaatschappelijk werk via Bureau Jeugdzorg in de scholen), de 

Plaatsingsadviescommissie (PAC), enz. 

De verbetering van de kwaliteit van onderwijs 

� Deskundigheidsbevordering via het Regionaal Netwerk Leerlingbegeleiding, kwaliteitsverbetering social 

teams e.d. 

Het aanbieden van alternatieve leertrajecten 

� Rebound, Internationale Schakelklas, VMBO Specifieke Zorg e.d. 

Bij het begin van het schooljaar 2006-2007 gaat het om 36 leerlingen voor Herstart en 9 leerlingen 

Rebound. De deelnemers aan een Herstart-traject kwamen uit Schiedam (21), Vlaardingen (9) en Maassluis 

(4). Twee leerlingen kwamen van buiten de regio. 

Het aanbieden van schoolgebonden activiteiten 

� Verbeteringen van zorg in de scholen o.a. door zorgplannen op schoolniveau, ondersteuning van de 

zorgcoördinatoren, enz. 

De activiteiten worden uitgevoerd door het Steunpunt Onderwijs in samenwerking met de scholen en 

gemeenten. 

In bijlage 7 is een overzicht opgenomen van het aantal door het Steunpunt Onderwijs begeleide leerlingen. 

Jongerenloket 

In 2006 is een verkenning gestart om te komen tot een Jongerenloket Nieuwe Waterweg Noord. Aan deze 

verkenning doen de gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Maassluis deel, CWI, UWV en Steunpunt onderwijs. In 

maart 2007 is de oplevering van het adviesrapport voorzien. 

3.5 Ontwikkeling van het aantal leerlingen 

In lijn met de demografische ontwikkeling zoals deze geschetst is in 2.3 moet rekening gehouden worden met 

een teruglopend aantal leerlingen in Schiedam en Vlaardingen en met een bescheiden groei van het aantal 

leerlingen in Maassluis (en Maasland). In de looptijd van het regionaal arrangement (2007-2012) wordt een 

terugloop verwacht van ca. 3%, met name door de daling in Schiedam (-5%) en Vlaardingen (-4%). 

In bijlage 6, 8 en 9 zijn de complete cijfers per school in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis opgenomen. 



index 2005 = 100 

index 2005 = 100 

101 

100 

99 

98 

97 

96 

95 

94 

93 

Ontw ikkeling basisgeneratie Bao en VO 2005 - 2021 

92 

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 

105 

100 

95 

90 

85 

BaO NWN VO NWN 

Voortgezet Onderw ijs NWN, ontw ikkeling basisgeneratie 2005 - 2021 per gemeente 

80 

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 

NWN totaal Schiedam Vlaardingen Maassluis 



3.6 Witte vlucht 

In het algemeen is er in en rond de grote steden sprake van ‘witte vlucht’. Hiermee wordt het verschijnsel 

bedoeld dat de kinderen van autochtone stedelingen (en van de beter opgeleide allochtonen) in de 

randgemeenten naar school gaan. Alhoewel niet valt uit te sluiten dat dit verschijnsel ook in het gebied van 

Rotterdam (west) en Nieuwe Waterweg Noord zal optreden, laten recente cijfers geen aanmerkelijke groei van 

het aantal leerlingen uit Rotterdam op Schiedamse scholen voor voortgezet onderwijs zien. 

Vooralsnog wordt aangenomen dat dit verschijnsel geen grote invloed zal hebben op de ontwikkeling van het 

aantal leerlingen in de regio Nieuwe Waterweg Noord. 

Tabel 4 

Totaal aantal leerlingen in 1e leerjaar Aantal leerlingen uit Rotterdam 

2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 

Accent College 183 203 175 165 49 69 48 70 

Buiten de Veste 97 76 76 71 10 4 5 4 

Schravenlant (havo-vwo) 138 155 131 106 10 9 7 5 

Spieringshoek (havo-vwo) 275 244 279 262 3 6 11 6 

Stedelijk Gymnasium 70 119 116 124 5 7 4 9 

totaal 763 797 777 728 77 95 75 94 

totaal vmbo 280 279 251 236 59 73 53 74 

Aantal leerlingen uit Rotterdam als % 

vh. totaal aantal leerlingen in 1 e jaar 

2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 

Accent College 27% 34% 27% 42% 

Buiten de Veste 10% 5% 7% 6% 

Schravenlant (havo-vwo) 7% 6% 5% 5% 

Spieringshoek (havo-vwo) 1% 2% 4% 2% 

Stedelijk Gymnasium 7% 6% 3% 7% 

totaal 10% 12% 10% 13% 

totaal vmbo 21% 26% 21% 31% 

Bron: afdeling onderwijs en statistiek van de gemeente Schiedam 



4. De regioambitie: een krachtige beroepskolom 

De scholen die het regionaal arrangement dragen zien de ontwikkeling van het onderwijs als een gemeenschap- 

pelijke opdracht, in de eerste plaats van de scholen voor vmbo en mbo/aoc, maar ook van andere betrokkenen: 

politiek, bestuur en bedrijfsleven. Zij beseffen dat het belang van de eigen organisatie erbij gediend is om een 

deel van de eigen autonomie op te geven om een antwoord te zoeken op de vragen die elk van de scholen zelf 

niet voldoende effectief kan beantwoorden. Zij formuleerden hun visie in onderstaande regioambitie. De 

regioambitie is de basis voor het beleid van de komende jaren. Om dat beleid verder vorm te geven zijn in 

hoofdstuk 5 de hoofdpunten van de onderwijsagenda 2007-2012 beschreven. 

1. Onderwijs moet jonge mensen voorbereiden op het leven als persoon, burger en werkende. 

a. Het vmbo is jeugdonderwijs en heeft ook een brede, vormende taak. 

b. Het onderwijs moet zich richten op talentontwikkeling: de leerling moet doen wat relevant is in zijn 

(haar) ontwikkeling. 

c. Er mag geen eenzijdige nadruk liggen op het functioneren op de arbeidsmarkt. 

2. De beroepskolom begint in het vmbo. 

a. In het vmbo wordt een krachtige beroepshouding aangeleerd. 

b. In het vmbo worden (algemene) beroepsvaardigheden en competenties aangeleerd. 

c. De programma’s worden vormgegeven in samenhang met de kwalificatiestructuur van het mbo/aoc. 

d. Het leren wordt samen met bedrijven en instellingen vormgegeven. 

3. Het vmbo heeft een beroepsvoorbereidend karakter. 

a. Het vmbo zorgt voor oriëntatie op opleiding en beroep. 

b. Het vmbo biedt algemene vakkennis. 

c. Het vmbo leert de leerlingen algemene vaardigheden (competenties). 

4. Het (jeugd)beroepsonderwijs bereidt jonge mensen voor op een kansrijke startpositie op de arbeidsmarkt. 

a. Ontwikkelingen in het vmbo en het mbo/aoc moeten worden afgestemd op de ontwikkelingen op de 

arbeidsmarkt. 

b. In het onderwijs wordt gewerkt aan een flexibele, onafhankelijke en ondernemende houding. 

5. Het onderwijs richt zich op álle jonge mensen. 

a. Niemand verlaat het vmbo zonder toelatingsbewijs voor het mbo/aoc. 

b. Niemand gaat zonder startkwalificatie uit het mbo/aoc. 

c. Het onderwijs arrangeert passend onderwijs voor alle leerlingen. 

6. Vmbo en mbo/aoc organiseren een doorgaande ontwikkeling van de leerling. 

a. Er is een inhoudelijke afstemming (wat moet de leerling leren en waar leert de leerling dat?) 

b. Er is een en pedagogisch-didactisch afstemming (hoe leert de leerling en wat is een passende 

leeromgeving?) en 

c. Er is een afstemming gericht op een doorgaande zorglijn, in samenwerking met partijen buiten het 

onderwijs 

7. De inrichting van het onderwijs is open en flexibel. 

a. Het onderwijs geeft ruimte om te leren voorrang boven het afwerken van examenprogramma’s 

▪ door bestaande programma’s binnen de wettelijke regels aan te passen en 

▪ door intersectorale programma’s aan te bieden, 

b. door een breed programma aan te bieden als dat kan en een smal programma als dat door de leerling 

gewenst is. 



5. De onderwijsagenda 2007-2012 

De regioambitie geeft de ondertekenaars een ingewikkelde opdracht. De problemen waarmee vmbo en mbo/aoc 

immers te maken hebben zijn immers complex. Zij zullen regelmatig moeten overleggen, waarnodig met 

andere partners: overheden, jeugdzorg, kenniscentra, bedrijven en instellingen, etc. Hiervoor hoeft niet 

noodzakelijkerwijs een nieuwe organisatie in het leven geroepen te worden. Wellicht kan een bestaand 

platform een nieuwe of vernieuwde opdracht krijgen van de besturen van de vmbo-scholen en de mbo-colleges. 

In bijlage 2 is een overzicht van de belangrijkste huidige overlegplatforms. 

Om de regioambitie te verwezenlijken zijn 5 subagenda’s opgesteld. 

5.1 Agenda voor het gesprek over het onderwijsaanbod. 

5.2 Agenda voor het gesprek over de ononderbroken opleiding. 

5.3 Agenda voor het gesprek over de aanpak van risicoleerlingen. 

5.4 Agenda voor het gesprek over de positie van de gemengde en theoretische leerweg in de beroepskolom. 

5.5 Agenda voor het gesprek over de versterking van de technische opleidingen en de doorstroming naar de 

sector techniek in het mbo. 

5.6 Agenda voor het gesprek over nader onderzoek. 

In deze subagenda’s zijn twee thema’s verwerkt die het gesprek over het onderwijs domineren: 

� de relatie onderwijs en arbeidsmarkt (zie ook hoofdstuk 2.1) 

� het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (zie ook hoofdstuk 2.2 en hoofdstuk 3.4) 

In paragraaf 5.7 wordt de samenhang tussen deze thema’s en de subagenda’s samengevat. 

5.1 Agenda voor het gesprek over het onderwijsaanbod 

5.1.1 Het onderwijsaanbod op het vmbo 

In de komende jaren zal de ruimte die scholen krijgen voor het inrichten van het onderwijs groter worden, o.a. 

doordat de exameneisen globaler geformuleerd zullen worden. Deze ruimte nodigt ondernemende schoolleiders 

uit kansen te zoeken en initiatieven te nemen met elkaar en met overheden en bedrijven en instellingen. De 

scholen kunnen bestaande programma’s aanvullen en een eigen, regionale, kleuring geven en leerlingen 

keuzeonderdelen aanbieden. Naast het verrijken van bestaande programma’s hebben scholen behoefte aan het 

aanbieden van aanvullende of geheel nieuwe programma’s. 

Gezien de arbeidsmarktontwikkelingen die geschetst zijn in hoofdstuk 2 lijkt er ruimte voor het versterken van 

opleidingen de volgende sectoren: 

� de zorg 

� de kennisdiensten / zakelijke dienstverlening (telecom, banken verzekeringswezen, onroerend goed, 

softwarebedrijven, research, advieswerk; uitzend- beveilings- en schoonmaakbedrijven), 

� de handel (groothandel en detailhandel) en 

� de belevingsdiensten (uitgeverijen, media, horeca, sport en cultuur, toerisme en recreatie). 

Vanuit de visie op het vmbo en de beroepskolom (regioambitie punt 2, 3, 4 en 7) kiezen zij voor intersectorale 

programma’s (ict-route, sdv, intersectoraal, technologie in de gemengde leerweg). Met deze keuze kunnen zij 

bij een krimpend aantal leerlingen toch een verantwoorde keuze bieden. 

Voor de versterking van de sector techniek in de regio is de aanvulling van het scala aan technische opleidingen 

met een vmbo-opleiding instalektro gewenst. 



Mede in het licht van deze ontwikkelingen overwegen de volgende scholen op kortere of langere termijn nieuwe 

opleidingen te gaan verzorgen: 

Schiedam 

Accent College Nolenslaan/Nieuwe Damlaan 

Sport, Dienstverlening en Veiligheid (2007) 

Installatietechniek nb. om hiermee instalektro aan te gaan bieden (jaar nog 

onbekend) 

Techniek breed (jaar nog onbekend) 

ICT-route (jaar nog onbekend) 

Intersectoraal (2007) 

OSG Buiten de Veste Intersectoraal (jaar nog onbekend) 

Praktijkschool De Wegwijzer AKA (jaar nog onbekend) 

Vlaardingen 

Accent College Geuzenplein Intersectoraal (2007) 

Het College Vos ICT-route (2007) 

Sport, Dienstverlening en Veiligheid (2007) 

Intersectoraal (2007) 

St.-Jozefmavo ICT-route (als extra vak voor de theoretische leerweg; 2007) 

Maassluis 

Accent College Kastanjedal Intersectoraal (jaar nog onbekend) 

Maassluis 

Technologie in de gemengde leerweg (2007) 

Holland College Maasland Het Groen Leertraject (jaar nog onbekend) 

De plannen die op 1 augustus 2007 zullen worden geconcretiseerd hebben géén gevolgen voor de huisvesting 

van de scholen. 

Omdat de feitelijke invoering van een aantal van deze programma’s o.a. afhangt van de onderwijskundige 

ontwikkeling van de school zullen de besturen van de vmbo-scholen en de mbo-colleges jaarlijks tussen de start 

van het schooljaar en de herfstvakantie overleggen over de actuele stand van zaken opdat zij in een update van 

het regionaal arrangement de nieuwe aanvragen aan het ministerie kunnen voorleggen. 

Onderstaand is dan het gewenste aanbod per 1 augustus 2007 of later opgenomen. 

Het toegestaan aanbod is met een x aangegeven, het feitelijk aanbod is licht grijs gemarkeerd, het gewenste 

aanbod met een jaartal of een § als het jaar nog niet bekend is. De pijl geeft aan dat de licenties van de 

Rotterdamse weg voor dit programma zijn doorgeschoven naar de locatie Geuzenplein. 



Toegestaan aanbod per 1 augustus 2006 

volgens opgave cfi, feitelijk aanbod 

volgens opgave van de scholen en 

aanbod per 1 - 8 - 2007 en later zoals 

afgesproken in het regionaal 

arrangement 

sector/afdeling 

Schiedam Vlaardingen 

Accent College, Schiedam 

OSG Buiten de Veste 

MAVO / Theoretische leerweg x x x x x x x 

LWOO x x x x x x 

Sector Economie 

VBO Administratie x x x x x 

VBO Handel & Verkoop x x x 

VBO Mode en Commercie x 

VBO Consumptief 

ISP Handel en Administratie (kl/bl) x x x x x 

ISP Handel en Administratie (gl) x x x x x x 

ISP Consumptief breed 

Sector Techniek 

VBO Bouwtechniek x 

VBO Elektrotechniek x x 

VBO Installatietechniek § 

VBO Metaaltechniek x x 

VBO Voertuigentechniek x x 

VBO Grafische techniek 

VBO Transport en Logistiek 

ISP Instalektro § 

ISP Metalektro (bl/kl) x 

ISP Metalektro (gl) x x x 

ISP Techniek breed § 

Sector Zorg en Welzijn 

VBO Uiterlijke verzorging 

VBO Verzorging x x x x 

ISP Zorg en Welzijn breed (kl/bl/gl) x x x x x 

Sector Landbouw 

VBO Land. & Natuurlijke Omgeving x 

ISP Landbouw breed §* 

Intersectorale programma’s 

Sport, Dienstverlening en Veiligheid 2007 2007 

Intersectoraal § § 2007 § 2007 § 

ICT-route § 2007 2007 2007 

Technologie in de gemengde leerweg 2007 

*ISP Landbouw breed, invulling ‘het groen leertraject’ 




Rotterdamseweg 


Geuzenplein 


Claudius Civilislaan 


Koninginnelaan 

St.-Jozefmavo 

Maas- 

sluis 

Accent College Kastenjedal 

Maas- 

land 

Holland College 

Commandeurskade

5.1.2 Het aanbod van onderwijs voor leerlingen met een cluster-4 indicatie 

Op dit moment is in Schiedam een RMPI-school voor leerlingen met een cluster-4 indicatie. De capaciteit van de 

school is beperkt. In de discussie rondom ‘de zorgplicht’ zal gesproken worden over de mogelijkheid en 

wenselijkheid om de omvang van deze school te vergroten en de specifieke deskundigheden die daarvoor 

gewenst zijn. 

5.1.3 Uitvoering 

De uitvoering van agendapunt 5.1 wordt opgedragen aan het bestuur van Samenwerkingsverband Nieuwe 

Waterweg Noord. 

Het bestuur van het samenwerkingsverband zal jaarlijks tussen het begin van het schooljaar en de 

herfstvakantie het onderwijsaanbod agenderen. In het directeurenoverleg wordt daartoe verslag gedaan van 

verloop van de programmatische vernieuwing zoals deze in deze paragraaf is bespreken en hiervan wordt aan 

het bestuur gerapporteerd. Indien een van de schoolbesturen daartoe aanleiding vind zal het gesprek over de 

feitelijk aanvraag van nieuwe programma’s gevoerd worden en zullen uitvoeringsmaatregelen getroffen 

worden. 



5.2 Agenda voor het gesprek over de ononderbroken opleiding 

5.2.1 De inhoud van het gesprek 

Voorwaarde voor de realisering van de regioambitie is een voortdurend overleg tussen vmbo en mbo. Dit moet 

resulteren in de vormgeving van een ononderbroken ontwikkeling van de leerlingen, punt 6 van de regioambitie. 

Er zullen afspraken gemaakt moeten worden over 

� de inhouden (= een ononderbroken programma: wat moet de leerling leren en waar leert de leerling dat 

(op vmbo of mbo)), 

� de pedagogiek en didactiek (= een ononderbroken leerlijn: hoe leert de leerling (verwerft de leerling 

competenties) en waar leert de leerling (binnen of buiten)), 

� de begeleiding (= een ononderbroken zorglijn: hoe gaan we om met specifieke leer- en zorgvragen). 

Het gesprek over de programmatische ontwikkelingen wordt gevoerd in samenhang met de onderwerpen uit 5.1. 

Het gesprek over de pedagogiek en didactiek gaat ook over ‘praktijkleren’ (levensecht leren, natuurlijk leren 

etc.). Het blijkt dat er geen gemeenschappelijke definitie is, noch een gemeenschappelijke visie op praktijk- 

leren. Er is ook geen gemeenschappelijk beeld van de rol/verantwoordelijkheid van de diverse partners. Er is 

nog volop discussie over de vraag hoe het leren - naast het produceren - plaats zal vinden en wie daarbij welke 

taak heeft. 

Praktijkleren neemt op dit moment een grote vlucht en er wordt een toenemend beroep gedaan op bedrijven 

om samen te werken. Er is geen behoefte aan een instantie die de rol van de scholen overneemt. Er is echter 

wel behoefte aan een vorm van coördinatie en overleg om tot een gemeenschappelijke visie en een 

gemeenschappelijke werkwijze te komen. Er is behoefte om afspraken te maken met brancheorganisaties. 

Er zou ook een netwerk van het onderwijs en het bedrijfsleven kunnen ontstaan. 


De uitvoering van agendapunt 5.2 wordt opgedragen aan het directeurenoverleg, dat zo nodig uitgebreid wordt 

met vertegenwoordigers van roc/aoc. Het platform zal op de drie genoemde terreinen de knelpunten nader 

inventariseren en plannen maken en uitvoeren om de ononderbroken opleiding gestalte te geven. 

Jaarlijks zal aan het bestuur van het samenwerkingsverband verslag gedaan worden van de activiteiten en van 

de knelpunten die daarbij ondervonden zijn of voorzien worden. 

Het bestuur van het samenwerkingsverband zal de rapportage in de periode tussen het begin van het schooljaar 

en de herfstvakantie agenderen. 



5.3 Agenda voor het gesprek over de aanpak van risicoleerlingen 

In punt 5 van de regioambitie is uitgesproken dat de deelnemers aan het regionaal arrangement zich 

nadrukkelijk verantwoordelijk voelen voor álle leerlingen in het gebied. Zij willen er de komende jaren voor 

zorgen dat niemand het vmbo verlaat zonder toelatingsbewijs voor het mbo (niveau-1 opleiding of een vmbo- 

diploma) en dat niemand zonder startkwalificatie het mbo verlaat. 

Bij het uitvoeren van deze ambitie moet een aantal risicogroepen in samenhang aangepakt worden 2 . 

5.3.1 Risicoleerlingen uit het praktijkonderwijs 

Een potentiële groep risicoleerlingen komt uit het praktijkonderwijs. Alhoewel praktijkonderwijs formeel 

eindonderwijs is, verlaten steeds meer leerlingen als ze 16 jaar zijn het praktijkonderwijs en kiezen voor een 

niveau-1-opleiding op het roc/aoc. Zij doen dit eerder omdat deze opleiding een hogere status heeft dan omdat 

zij hiermee hun kansen vergroten. De meeste van deze leerlingen blijken toch niet in staat om na de niveau-1- 

opleiding met succes een niveau-2-opleiding af te ronden en komen dus toch zonder startkwalificatie op de 

arbeidsmarkt. Ze zijn ondertussen ouder en duurder geworden waardoor ze moeilijker een baan vinden. 

Praktijkonderwijs en roc/aoc zullen het gesprek hierover voortzetten. Mogelijk kan een deel van de oplossing 

gevonden worden in het organiseren van een AKA-opleiding binnen het praktijkonderwijs en in het aanbieden 

van certificeerbare deelopleidingen. 

Instanties als CWI en UWV zijn vanuit hun opdracht geneigd een leerling te bemiddelen naar werk terwijl zij op 

langere termijn zij meer baat hebben bij het behalen van een startkwalificatie. Nadrukkelijk moet met hen ook 

over de moeilijke positie van pro-leerlingen gesproken worden. 

5.3.2 Risicoleerlingen die buiten het pro en het regulier vmbo (dreigen te) vallen 

Een aantal leerlingen heeft een status aparte gekregen of zou een status aparte moeten krijgen. 

Het gaat bijvoorbeeld om de leerlingen die ingeschreven zijn op de vmbo-afdeling ‘specifieke zorg’ aan het 

geuzenplein, leerlingen van de reboundvoorziening, op de rails en herstart, leerlingen die enige tijd in detentie 

hebben gezeten en ook om leerlingen die een indicatie hebben voor een cluster-4-school maar op een wachtlijst 

staan of waarvan de ouders plaatsing ongewenst vinden. 

Een deel van deze leerlingen zou op enig moment weer terug moeten komen in het reguliere onderwijs. Omdat 

veel van deze leerlingen uiteindelijk toch geen plaats vinden in het reguliere onderwijs noch in een specifieke 

vervolgtraject, ontstaat een risicogroep. 

Sommige van deze leerlingen zullen toch binnen het reguliere vo een plaats moeten vinden. Voor anderen zal 

een niveau-1 of een AKA-opleiding op het vmbo georganiseerd moeten worden of zal een ‘zmok-achtige 

voorziening’ moeten worden gecreëerd (zie 5.1.3) 

Een voorwaarde voor een succesvolle doorstroming is dat er een continue aanpak is, ook als de leerling elders in 

de regio de opleiding vervolgt. 

Voor een deel van deze leerlingen is het schoolse leren minder geschikt maar ze zijn niet altijd voldoende 

competent om een bedrijf aan de slag te gaan. Voor hen zal gezocht moeten worden naar alternatieven: leren 

voor deelcertificaten, leerbedrijven, stages met baangarantie, etc. 

2 In het verslag van de werkgroep ‘Doorgaande lijnen voor zwakke leerders in pro, vmbo en mbo’ wordt uitgebreider de 

aanpak ingegaan. Het verslag is in de bijlage opgenomen. 



5.3.3 Risicoleerlingen die met een lwt/bbl- of regulier bbl-diploma het vmbo verlaten en toch dreigen uit 

te vallen 

Een groot deel van de leerlingen die met een diploma de school verlaat, is succesvol op het mbo. Toch is de 

uitval in het eerste jaar van het mbo (te) groot door een verkeerde opleidingskeuze, een onjuist beroepsbeeld 

of doordat het pedagogisch en didactisch klimaat teveel verschilt van het vmbo (zie ook 5.5). 

De vmbo-scholen zullen de komende jaren de beeldvorming van opleiding en beroep versterken. 

Het vmbo zal zich - zeker voor de zwakke leerling - meer richten op algemene competenties die in een of 

enkele beroepscontexten aangeleerd worden. 

Het mbo kan voor een klein deel van de leerlingen een oriënterend en schakelend jaar inrichten om daarmee 

uitval en demotivatie te voorkomen. 

Vmbo en mbo zullen een doorgaande ontwikkeling vormgeven, startend bij een warme overdracht. 


De uitvoering van agendapunt 5.3.1 en 5.3.2 worden opgedragen aan het bestuur van het 

Samenwerkingsverband Nieuwe Waterweg Noord. Gezien de missie van het samenwerkingsverband zullen deze 

onderwerpen regelmatig besproken worden. 

Het bestuur van het samenwerkingsverband zal minimaal jaarlijks tussen het begin van het schooljaar en de 

herfstvakantie de voortgang op deze punten bespreken. 

De uitvoering van agendapunt 5.3.3 kan worden gezien als een specifieke invulling van de in paragraaf 5.2 

beschreven ononderbroken opleiding. De uitvoering wordt dan ook opgedragen aan het directeurenoverleg, dat 

zo nodig uitgebreid wordt met vertegenwoordigers van roc/aoc. De rapportage zal verwerkt worden in de bij 

5.2.2 besproken rapportage. 



5.4 Agenda voor het gesprek over de positie van de gemengde en theoretische leerweg in de 

beroepskolom 


De gemengde en de theoretische leerweg zijn waardevolle opleidingen doordat deze - in vergelijking tot de 

kaderberoepsgerichte leerweg - veel sterker de nadruk legt op het verwerven van kennis. Door de opzet van de 

gl en tl wordt er ook een bredere keuze aan de leerlingen aangeboden. Een gl- of tl-opleiding is hierdoor een 

goede basis voor een middenkaderopleiding op het mbo en voor sommigen een springplank naar de havo. 

Ouders willen graag dat hun kind een tl-opleiding volgt. Er is een brede middengroep van flexibele, creatieve, 

sociaal vaardige en doorgaans gemotiveerde kinderen die door deze opleiding een goede basis verwerven voor 

een beroepsopleiding. De mbo-colleges nemen graag de leerlingen van de gl en tl aan en bedrijven en 

instellingen hebben deze leerlingen later graag in dienst. Kortom, de gl en de tl beantwoorden aan een 

maatschappelijke behoefte. 

De sterk op cognitieve ontwikkeling gerichte tl heeft wel het nadeel dat het de praktische kwaliteiten van 

leerlingen te weinig ontwikkelt en er niet voldoende in slaagt de leerlingen zich een realistisch beroepsbeeld te 

laten vormen. 

De scholen van het regionaal arrangement zien in de programma’s van de gemengde leerweg goede 

mogelijkheden om de leerlingen meer praktisch te laten werken en beroepsbeelden te laten ontwikkelen. 

Voorwaarde daarvoor lijkt wel dat het beroepsgerichte programma niet een geïsoleerd vak wordt, maar 

beroepsgerichte contexten levert waarbinnen avo-vakken een deel van de eindtermen kunnen laten verwerven 

en/of verwerken. De nieuwe intersectorale programma (technologie in de gemengde leerweg, de ict-route en 

intersectoraal) passen goed bij de punten 2, 3 en 4 van de regioambitie. Het zijn brede, oriënterende 

programma’s die gericht zijn op een kennismaking met de wereld van opleiding en beroep. 

De besturen van de vmbo-scholen en de mbo/aoc-colleges zullen de komende jaren gaan werken aan de 

versterking van de gemengde en de theoretische leerweg. Op de agenda van het overleg staan o.a. de volgende 

onderwerpen 3 . 

1. De versterking van het beroepsperspectief van de theoretische leerweg. 

2. De ontmoeting van docenten van de (gl en) tl en het mbo/aoc om te spreken over didactiek, pedagogisch 

klimaat, zorg, vakinhoud etc. 

3. De voorbereiding van de leerlingen op het vmbo op niet-klassikale werkvormen en de organisatie van het 

onderwijs die niet-klassikaal leren beter mogelijk maakt. 

4. De vraag of de gl- en tl-leerlingen een specifiek probleem hebben op het mbo/aoc (in vergelijking met de 

leerlingen die een kaderberoepsgerichte leerweg hebben afgerond), zie ook 5.5. 



met vertegenwoordigers van roc/aoc. Het directeurenoverleg zal de in 5.4.1 genoemde knelpunten bespreken 

en de besturen van de bestreffende scholen adviseren over de aanpak. 

De adviezen zullen jaarlijks aan het bestuur van het samenwerkingsverband gerapporteerd worden. 



3 In het verslag van de werkgroep ‘de positie van gl en tl in de verticale beroepskolom’ zijn deze onderwerpen verder 

uitgewerkt. Het verslag is in de bijlage opgenomen. 



5.5 Agenda voor het gesprek over de versterking van de technische opleidingen en de 

doorstroming naar de sector techniek in met mbo 


De terugloop van het aantal leerlingen dat kiest voor een opleiding in de techniek baart de scholen van het 

regionaal arrangement zorgen. In het algemeen wordt - voor alle niveaus, maar vooral op mbo3-4 - een tekort 

aan geschoold technisch personeel verwacht. Alhoewel de maakindustrie uit Nederland lijkt te verdwijnen, zal 

er voldoende werk zijn voor technische dienstverleners (service, montage, reparatie, onderhoud, etc.). 

Op twee vmbo-scholen (Accent College Schiedam en Het College Vos, locatie westwijk) worden 

techniekopleidingen aangeboden, de St.-Jozefmavo zal de komende jaren een bèta-techniek profiel 

ontwikkelen. In Schieveste, de nieuwbouw van Accent College, Holland College en Albeda College, zullen de 

technische opleidingen nauw gaan samenwerken om ook fysiek het ononderbroken leren voor veel leerlingen uit 

de sector techniek vorm te geven. 

De scholen van het regionaal arrangement blijven zoeken naar mogelijkheden om de technische opleidingen en 

de doorstroming naar de technische opleidingen te versterken. 



met vertegenwoordigers van roc/aoc. De vertegenwoordigers van het Albeda College hebben aangeboden de 

feitelijke uitwerking van dit punt ter hand te nemen en initiatieven ontwikkelen voor de aanpak. Jaarlijks 

wordt aan het bestuur van het samenwerkingsverband verslag gedaan van de vorderingen de knelpunten die 

ondervonden of voorzien worden. 





5.6 Agenda voor het gesprek over nader onderzoek 

5.6.1 Onderzoek voorspellers van schooluitval 

Vmbo-scholen blijken niet goed in staat te zijn aan te wijzen welke leerlingen bij de overstap naar het 

mbo/aoc een uitvalrisico opleveren. Het is verstandig om te onderzoeken of er indicatoren te vinden zijn die 

vmbo en mbo/aoc in staat stellen preventief op te treden om zo voortijdig schoolverlaten te beperken. 

5.6.2 Onderzoek het studierendement van gl- en tl leerlingen 

Onderzoek of de gl- en tl-leerlingen een specifiek probleem hebben op het mbo/aoc (in vergelijking met de 

leerlingen die een kaderberoepsgerichte leerweg hebben afgerond). 

5.6.3 Onderzoek de uit- en afstroom 

De uit- en afstroomcijfers van de mbo/aoc-colleges zijn niet duidelijk genoeg omdat een deel van de informatie 

weggemiddeld wordt. Meer gedetailleerde gegevens maken het beter mogelijk adequate maatregelen te 

nemen. 



met vertegenwoordigers van roc/aoc. Het directeurenoverleg zal een nadere onderzoeksopdracht formuleren 

en het onderzoek (laten) uitvoeren. 

De resultaten van de onderzoeken, de conclusies en de adviezen zullen aangeboden worden aan de besturen en 

directies van de betrokken scholen. 

Aan het bestuur van het samenwerkingsverband verslag gedaan worden van de werkzaamheden en van de 

knelpunten die daarbij ondervonden zijn of voorzien worden en van de resultaten van het onderzoek, de 

conclusies en de adviezen. Het bestuur van het samenwerkingsverband zal de rapportage in de periode tussen 

het begin van het schooljaar en de herfstvakantie agenderen. 



5.7 De koppeling van de subagenda’s aan actuele thema’s 

Door het gesprek over de onderwerpen die in de voorgaande paragrafen benoemd zijn, worden knelpunten 

aangepakt op twee thema’s die het gesprek over het onderwijs domineren: 

� de relatie onderwijs en arbeidsmarkt (zie ook hoofdstuk 2.1) 

� het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (zie ook hoofdstuk 2.2 en hoofdstuk 3.4) 

Actuele thema’s> 

Agenda voor het 

gesprek over … 

5.1 het 

onderwijsaanbod 

5.2 de 

ononderbroken 

opleiding 

5.3 de aanpak van 

de risicoleerlingen 

5.4 de positie van 

de gl en tl in de 

beroepskolom 

5.5 de versterking 

van de technische 

opleidingen … 

5.6 nader 

onderzoek 

Relatie onderwijs en arbeidsmarkt Terugdringen Voortijdig Schoolverlaten 

Knelpunten tussen vraag en aanbod 

aanpakken 

Brede oriënterende programma’s 

Inhoudelijke afspraken 

Afspraken pedagogiek en didactiek 

Afspraken over begeleiding 

Gemeenschappelijke visie/definitie 

praktijkleren 

Coördinatie praktijkleren 

Aanbieden AKA op pro 

Deelcertificaten 

Andere vormen van praktijk-leren 

Niveau-1-opleidingen 


Nadruk op algemene competenties 

Brede oriëntatie 

Beroepscontexten 

Knelpunten aanpakken 

Bèta-techniekprofiel 

Aantrekkelijk onderwijs 

Brede, oriënterende programma’s 

Meer maatwerk 

Afspraken pedagogiek en didactiek 

Afspraken over begeleiding 

Versterken praktijkleren 

Aanbieden AKA op pro 

Gesprek CWI/UWV over pro (prioriteit bij 

het leren). 

Continue aanpak in begeleiding/zorg 

Niveau-1-opleidingen 


Warme overdracht 

Continuïteit in aanpak 

Voorspellers schooluitval 

Studierendement 

Uit- en afstroom 



5.8 De uitvoeringsorganisatie van de onderwijsagenda 2007-2012 

Het regionaal arrangement kenmerkt zich door een proceskarakter. De geschetste problematiek is complex en 

niet met enkelvoudige maatregelen aan te pakken. Voor de uitvoering en bewaking van de afspraken zijn - 

uiteraard - in de eerste plaats de schoolbesturen en -directies verantwoordelijk. Om elkaar op de hoogte te 

houden en om in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen wordt aan twee bestaande organisaties de 

opdracht gegeven de in 5.1 t/m 5.6 beschreven agenda’s op te nemen. 

Het Samenwerkingsverband Nieuwe Waterweg Noord 

Het bestuur van het samenwerkingsverband neemt als taak op zich de ontwikkeling van de in het regionaal 

arrangement afgesproken ontwikkelingen te monitoren en waar nodig partijen bijeen te roepen en besluiten te 

nemen om de ontwikkelingen bij te sturen of nieuwe ontwikkelingen te starten. 

Minimaal éénmaal per jaar, in de periode tussen het begin van het schooljaar en de herfstvakantie, wordt een 

bijeenkomst belegd warbij ook de vertegenwoordigers van roc Zadkine, het Albeda College en AOC Holland 

College uitgenodigd worden. 

Op de agenda van deze bijeenkomst staan rapportages van het directeurenoverleg betreffende 

▪ de ontwikkelingen betreffende het onderwijsaanbod, 

▪ de problematiek van de risicoleerlingen, 

▪ het verslag het platform vmbo-mbo/aoc betreffende 

o de ononderbroken opleiding, 

o de positie van de gemengde en theoretische leerweg in de beroepskolom, 

o de problematiek van de technische opleiding, 

o de verrichte onderzoeken. 

Waar het gedurende het jaar nodig is om deze onderwerpen te bespreken zullen deze geagendeerd worden en 

zullen de vertegenwoordigers van roc en aoc uitgenodigd worden voor het gesprek. 

Het directeurenoverleg 

Het directeurenoverleg is de directe ‘eigenaar’ van de diverse onderwijsagenda’s die in het Regionaal 

Arrangement beschreven zijn. Hier spreken de direct betrokken school- en locatiedirecties elkaar. Zij verdelen 

de werkzaamheden en geven desgewenst opdrachten door aan het platform vmbo-mbo/aoc, werkgroepen of ad- 

hoc projectgroepen. Elke (locatie-)directeur stuurt in de eigen organisatie de betrokken functionarissen aan. 

Aan het eind van elk schooljaar wordt aan het bestuur van het samenwerkingsverband gerapporteerd over de 

voortgang en de resultaten van de werkzaamheden, de knelpunten die ondervonden of voorzien worden en 

nieuwe ontwikkelingen. 

Mede naar aanleiding van de rapportage bevestigd het bestuur de opdracht aan het directeurenoverleg of stelt 

het de opdracht bij. 



6. Lijst van personen die aan het regionaal arrangement hebben 

bijgedragen 

Leden van de stuurgroep 

� John van Beek (Het College Vos), 

� Cock Wielaard, Maarten Toll, Theo Werner en Bert Soet (HollandAccent onderwijsgroep), 

� Wim Verzijden (Buiten de Veste, Pro De Wegwijzer), 

� Jan van Beveren (St.-Jozefmavo), 

� Erik Botter (Albeda College) en 

� Marianne Steenvoorde (roc Zadkine) 

Leden van de werkgroep techniek 

� Dick van Eijk en Hans Etman (Accent College, Schiedam), 

� Naomi Veldhoven en Henk van Ommen (Het College Vos) en 

� Niek van den Berg (lector techniek roc Zadkine). 

Leden van de werkgroep Zwakke Leerders 

� Henk Ordelman (Accent College Kastanjedal, Maassluis), 

� Arij Hoogendijk (Accent College Nieuwe Damlaan, Schiedam), 

� Maarten Toll, Désiré de Rooij en Martin de Groot (Accent College Geuzenplein, Vlaardingen), 

� Rob Schriel (Het College Vos), 

� Piet van der Zwan (OSG Buiten de Veste), 

� Koos van Os (Pro De Wegwijzer) en 

� Karin van de Velde (samenwerkingsverband NWN). 

Leden van de werkgroep gemengde en theoretische leerweg 

� Arie Snoeij (Accent College, Schiedam), 

� Linda Vermeulen (Accent College Groen van Prinsterer, Vlaardingen), 

� Elly van de Bree (Holland College, Maasland), 

� Cock Wielaard (HollandAccent Onderwijsgroep), 

� Hans Speksnijder (Het College Vos), 

� Jurriaan Govaart (St.-Jozefmavo) en 

� Piet van der Zwan (Buiten de Veste). 

Personen die een bijdrage hebben geleverd aan de Expertbijeenkomst van 15 september 

� Ton Balk (Balk Consultancy) 

� Erik Botter (Albeda College), 

� Marianne Steenvoorde (roc Zadkine), 

� Arianne van den Berg (AOC Holland College), 

� Leonie Boonenkamp (OVDB), 

� Hans Karssen (LOB HTV), 

� Jaap Kleinhesselink (Gemeente Vlaardingen) en 

� Emile Barendregt (Kennisinfrastructuur Mainport Rotterdam). 

Ondersteuning van de stuurgroep en de werkgroepen 

� Peter van der Zwaal (Cordys onderwijstrajecten) 



Bijlagen 

1. Gedetailleerde gegevens onderwijsaanbod 

a. aanbod in Schiedam 

b. aanbod in Vlaardingen 

c. aanbod in Maassluis 

d. aanbod in Maasland 

2. Regionaal overleg 

3. Verslag van de werkgroep ‘De positie van gl en tl in de verticale beroepskolom’ 

4. Verslag van de werkgroep ‘Doorgaande lijnen voor zwakke leerders in pro, vmbo en mbo/aoc’ 

5. Verslag van de werkgroep ‘De versterking van de instroom in techniek op het vmbo en de doorstroming naar 

de technische opleidingen op het mbo’ 

5b. Een aantrekkelijke technische beroepskolom, Niek van den Berg, lector Techniek, ROC Zadkine 

6. De prognose van het aantal leerlingen per vestiging van het Accent College 

7. Overzicht van de door het steunpunt onderwijs begeleide leerlingen 

8. Prognose van de ontwikkeling van het aantal leerlingen in het basisonderwijs 2005-2021 

9. Prognose van de ontwikkeling van het aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs 2005-2021 

10. Demografische ontwikkeling van de bevolking van Schiedam, Vlaardingen en Maassluis 



Bijlage 1a Onderwijsaanbod in Schiedam 

naam school Accent College vmbo Schiedam 

adres 1 Mgr. Nolenslaan 99b, 3119 EB Schiedam 

adres 2 Nieuwe Damlaan 762, 3118 AC Schiedam 

tel. 1 010 - 4 73 53 77 

tel. 2 010 - 4 73 80 77 

brin 1 17 WQ - 

brin 2 17 WQ - 08 

schooltype VMBO; leerjaar 1 t/m 4; 

leerwegen vmbo tl ja 

gl ja 

kl ja 

bl ja 

lwt ja 

lwoo ja 

feitelijk aanbod gl basis/kader 

sectoren techniek MT, BT, ET, VT; isp ME 

economie isp HA isp HA 

zog en welzijn isp ZW 

landbouw 

toegestaan aanbod gl basis/kader 

sectoren techniek MT, BT, ET, VT; isp ME 

economie isp HA AD isp HA 

zog en welzijn isp ZW VZ 

landbouw 

Brugjaar NDL 48 48 

Brugjaar NOL 88 88 

VWO 0 

HAVO 0 

Leerlingenaantal – 01-10-2006 

Totaal Leerjaar 1 Leerjaar 2 Leerjaar 3 Leerjaar 4 

MAVO/VMBO TL 28 15 13 

VBO / VMBO BL/KL (NDL) 54 54 

VBO / VMBO BL/KL (NOL) 507 114 206 187 

totaal 725 136 168 221 200 

waarvan rebound 

waarvan LWOO (NDL) 20 26 

waarvan LWOO (NOL) 31 54 92 72 

Huisvesting 

Locatie NOL 7273 m2 

Locatie NDL 5068 m2 



naam school O.Sg. Buiten de Veste 

adres Van der Leeuwstraat 3; 3118 LP Schiedam 

tel. 

brin 19KM 



gl neen 

kl ja 

bl ja 

lwt neen 

lwoo neen 


sectoren techniek 

economie AD, HV 

zog en welzijn 

landbouw 



economie AD, HV 


landbouw 

Brugjaar 46 46 

VWO 0 

HAVO 0 



MAVO/VMBO TL 102 30 39 33 

VBO / VMBO BL/KL 113 40 29 44 

totaal 261 46 70 68 77 

waarvan rebound 3 3 

waarvan LWOO 0 

Huisvesting 

Locatie m2 

Locatie m2 



naam school De Wegwijzer 

adres Burg. Honnerlage Gretelaan 494 3118 BB Schiedam 

tel. 010-471 50 52 

brin 18VX 

schooltype praktijkonderwijs 

leerwegen vmbo NVT 

feitelijk aanbod praktijkonderwijs 

sectoren NVT 

toegestaan aanbod 

sectoren NVT 


Brugjaar 

VWO 

HAVO 

MAVO/VMBO TL 


praktijkonderwijs 286 72 71 67 76 

totaal 


waarvan LWOO 

Huisvesting 

Locatie m2 

Locatie m2 



ROC Albeda College Schiedam 

Schiedamseweg 245, Schiedam, 010 – 4 71 20 44 

Opleiding Niveau BOL BBL 

ICT 2 en 3 X 

ICT 4 X 

Elektrotechniek 2 X 

Elektrotechniek (technodesign) 4 X 

Werktuigbouw (technodesign) 4 X 

Timmerkracht 1 en 2 X X 

Bouwkunde 4 X 

ROC Zadkine Schiedam 

Ringerstraat 21, Schiedam, Telefoon: 010 – 262 32 75 

Brinnummer: 25 LP 


Opslagmedewerker 1 X 

Magazijnmedewerker 2 X 

Groepsleider Magazijn 3 X 

VAVO-opleidingen ROC Zadkine Schiedam 

Willem Pastoorsstraat 5, Schiedam, Telefoon: 010 – 273 17 07 


Opleiding 

VBMO TL 

HAVO 

VWO 

Educatie ROC Zadkine Schiedam 

Sint Liduinastraat 35, Schiedam, Telefoon: 010 – 473 33 77 



Beroepsvoorbereidend programma Toeleiding niveau 1/2 

Oriëntatie Administratie Toeleiding niveau 1/2 

Oriëntatie Techniek Toeleiding niveau 1/2 

Oriëntatie Zorg & Welzijn Toeleiding niveau 1/2 

Diverse taaltrajecten 



Bijlage 1b Onderwijsaanbod in Vlaardingen 

naam school Accent College MAVO HAVO VWO Groen van Prinsterer 

adres Rotterdamseweg 55, 3135 PT Vlaardingen 

tel. 010 - 4 35 70 00 

brin 17 WQ - 00 

schooltype MAVO (VMBO-TL); HAVO; VWO; alle leerjaren 


gl neen 

kl neen 

bl neen 

lwt neen 

lwoo neen 

feitelijk aanbod vmbo alleen vmbo TL 


economie 


landbouw 

toegestaan aanbod vmbo gl basis/kader 

sectoren techniek isp ME 

economie isp HA ad, hv, mc isp HA 

zog en welzijn isp ZW vz isp ZW 

landbouw 

overig toegestaan aanbod atheneum, havo 



Totaal Leerjaar 1 Leerjaar 2 Leerjaar 3 Leerjaar 4 Leerjaar 5 Leerjaar 6 

VWO 310 58 63 81 57 51 

HAVO 445 115 123 111 96 

MAVO/VMBO TL 235 75 97 63 

VBO / VMBO BL/KL 0 

totaal 1255 265 248 283 255 153 51 


waarvan LWOO 

Huisvesting 

Locatie GvP 10.856 m 2 

Locatie m 2 



naam school Accent College vmbo - Geuzenplein Vlaardingen 

adres Geuzenplein 1 (en 1a), 3132AB Vlaardingen 

tel. 010 - 4 34 85 55 

brin 17 WQ - 05 

schooltype VMBO; leerjaar 1 t/m 4; 'Speciale zorggroepen' (voorheen VSO-LOM) 


gl ja 

kl ja 

bl ja 

lwt ja 

lwoo ja 




zog en welzijn isp ZW isp ZW 

landbouw 




zog en welzijn isp ZW isp ZW 

landbouw 

Brugjaar geuzenplein 146 146 

Brugjaar Willem de Zwijgerln 88 88 

VWO 0 

HAVO 0 

MAVO/VMBO TL 0 



VBO / VMBO BL/KL (Geuzenpl) 464 102 188 174 

VBO / VMBO BL/KL (WdeZw.ln) 108 108 

totaal 806 234 210 188 174 


waarvan LWOO (Geuzenplein) 16 47 46 52 

waarvan LWOO (WdeZwijgerl) 29 41 

Huisvesting 

Locatie Geuzenplein 1 9550 m2 

Locatie Willem de Zwijgerlaan 1692 m2 



naam school Het College Vos 

adres Claudius Civilislaan 41 3132 JA Vlaardingen 

tel. 010- 460.81.11 

brin 20CJ 


leerwegen vmbo tl neen 

gl neen 

kl ja 

bl ja 

lwt ja 

lwoo ja 

feitelijk aanbod vmbo gl basis/kader 

sectoren techniek ET, VT 

economie isp HA 

zog en welzijn isp ZW 

landbouw 

toegestaan aanbod vmbo gl basis/kader 

sectoren techniek MT, ET, VT 

economie AD, HV isp HA 

zog en welzijn VZ isp ZW 

landbouw 



Brugjaar 218 105 113 

VWO 0 

HAVO 0 


VBO / VMBO BL/KL 440 239 201 

totaal 658 105 113 239 201 


waarvan LWOO 52 48 70 61 

Huisvesting 

Locatie Claudius Civilislaan 4.972 m2 

incl. technohal m2 



naam school Het College Vos 

adres Koninginnelaan, Vlaardingen 

tel. 

brin 20 CJ 

schooltype MAVO (VMBO-TL); HAVO; VWO; alle leerjaren; BL en KL 1e en 2e klas 


gl ja 

kl ja klas 1 en 2 

bl ja klas 1 en 2 

lwt neen 

lwoo neen 

feitelijk aanbod vmbo GL TL, onderbouw BL en KL 


economie 


landbouw 

toegestaan aanbod vmbo TL 


economie 


landbouw 


Brugjaar Reigerlaan (bl/kl/gtl) 161 74 87 

Brugjaar Koninginneln (gtl/h/v) 328 153 175 


VWO 158 40 41 43 34 

HAVO 166 42 65 59 

MAVO/VMBO TL 143 74 69 


totaal 956 227 262 156 175 102 34 


waarvan LWOO 2 1 1 

Huisvesting 

Locatie Koninginnelaan 5.922 m2 

Locatie Louise de Colignylaan 650 m2 

Locatie Reigerlaan 973 m2 



naam school St.-Jozefmavo 

adres Willem de Zwijgerlaan 240, 3136AX Vlaardingen 

tel. 010- 4744166 

brin 00VR 

schooltype VMBO-TL 


gl neen 

kl neen 

bl neen 

lwt neen 

lwoo neen 

feitelijk aanbod vmbo alleen vmbo TL 


economie 


landbouw 

toegestaan aanbod vmbo alleen vmbo TL 


economie 


landbouw 


VWO 0 

HAVO 0 



MAVO/VMBO TL 601 195 218 188 


totaal 825 224 195 218 188 


waarvan LWOO 

Huisvesting 

Locatie m2 

Locatie m2 



ROC Albeda College Vlaardingen 

Buys Ballotlaan 25, Vlaardingen, 010 – 4 45 53 33 


Verkoper 1 en 2 X X 

Verkoopchef / filiaalbeheerder 3 en 4 X X 

Ondernemer / manager detailhandel 4 X 

Commercieel medewerker internationale handel 

/ groothandel 

4 X 

Bedrijfsadministratief medewerker 2 X 

Boekhoudk. medew, administrateur 3 en 4 X 

Secretarieel medewerker 2 X 

Secretaresse, directiesecretaresse 3 en 4 X 

Bank- en verzekeringswezen 4 X 

Marketing en communicatie 4 x 

ICT 2 en 3 X 

Helpende welzijn 2 X 

Sociaal pedagogisch werker 3 en 4 X 



Bijlage 1c Onderwijsaanbod in Maassluis 

naam school Accent College vmbo - Kastanjedal Maassluis 

adres Kastanjedal 2, 3142 AP Maassluis 

tel. 010 - 5 99 05 04 

brin 17 WQ - 11 



gl ja 

kl ja 

bl ja 

lwt ja 

lwoo ja 



economie isp HA AD isp HA 

zog en welzijn isp ZW VZ isp ZW 

landbouw 


overig toegestaan aanbod 

sectoren techniek isp HA AD isp HA 

economie isp ZW VZ isp ZW 


landbouw 


VWO 0 

HAVO 0 




VBO / VMBO BL/KL 429 131 146 152 

totaal 552 123 131 146 152 

waarvan rebound 1 1 

waarvan LWOO 29 29 19 14 

Huisvesting 

Locatie KAS 6468 m2 

Locatie m2 



ROC Albeda College Maassluis 

De Vloot 207, Maassluis, 010 – 5 93 74 00 


Helpende Welzijn 2 X 

Beveiliger 2 X 

Kapper 2 en 3 X 

Horeca 1 en 2 X 



Bijlage 1d Onderwijsaanbod in Maasland 

naam school Holland College vmbo Maasland 

adres Commandeurskade 22, 3155AD Maasland 

tel. 010 - 5910499 

brin 14 YD - 06 


leerwegen vmbo tl neen 

gl ja 

kl ja 

bl ja 

lwt ja 

lwoo ja 



economie 


landbouw LNO LNO 



economie 



VWO 0 

HAVO 0 


landbouw LNO LNO 



VBO / VMBO BL/KL 374 129 120 125 

totaal 469 95 129 120 125 

waarvan rebound 0 0 0 0 0 

waarvan LWOO 195 36 62 45 52 

Huisvesting 

Locatie Huis te Veldelaan m2 

Locatie Commandeurskade m2 

Holland College mbo – Dier & Groene Ruimte Maasland 

Commandeurskade 22, 3155 AD Maasland, 010 – 5 91 04 99 

Brinnummer: 14 YD 


Groene Ruimte 2 en 3 X X 

Loonwerk 2 X X (2) 

Dierverzorging & Veterinaire ondersteuning 2, 3 en 4 X (2, 3 en 4) X (2 en 3) 

Paardenhouderij 2, 3 en 4 X 



Bijlage 2. 

Regionaal overleg 

In de regio Nieuwe Waterweg Noord bestaat al vele jaren een intensief contact tussen de verschillende 

onderwijspartners. 

a. Samenwerkingsverband vo Nieuwe Waterweg Noord 

Vanuit de wettelijke verantwoordelijkheid voor de zorgleerlingen (artikel 10h van de Wet op het Voortgezet 

Onderwijs) rekent samenwerkingsverband het tot haar taak om passend onderwijs te verzorgen voor alle 

leerlingen in praktijkonderwijs en vmbo uit de regio. In het bestuur van het samenwerkingsverband zijn de 

besturen van de scholen van vmbo en praktijkonderwijs vertegenwoordigd. Het bestuur komt 6 x per jaar 

bijeen. 

Het samenwerkingsverband 

▪ organiseert 2x per jaar het directeurenoverleg, 

▪ plaatst leerlingen met een specifieke leer- en/of zorgvraag in de Permanente Commissie Leerlingzorg; de 

PCL komt maandelijks bijeen 

▪ onderhoudt het regionaal netwerk leerlingbegeleiding – RNL NWN dat ca. 8 bijeenkomsten per jaar 

organiseert. 

Vanuit het samenwerkingsverband zijn er korte lijnen voor plaatsing in KLAS+, Op de rails, herstart, de 

reboundvoorziening en cluster-4-scholen, 

Aan het samenwerkingsverband nemen ook RMPI en de scholen voor havo-vwo deel. 

b. Stichting Zorg VO Nieuwe Waterweg Noord 

Sinds 1 januari 2007 is de Stichting Zorg VO Nieuwe Waterweg Noord actief. In deze stichting verenigen de 

Stichting GOA - die al sinds de jaren ’80 het onderwijs achterstandenbeleid van Schiedam, Vlaardingen en 

Maassluis coördineert - en Samenwerkingsverband Nieuwe Waterweg Noord hun expertise om zo tot een 

efficiëntere bestuurlijke samenwerking te komen. De stichting treedt op als werkgever voor de medewerkers 

van het Steunpunt Onderwijs. 

c. Platform vmbo – mbo/aoc 

Sinds enkele jaren komen op basis van een samenwerkingsovereenkomst decanen vmbo en intakers ROC en AOC 

regelmatig bijeen (5 à 6 maal per jaar) voor overleg en daaruit voorkomende afspraken rondom de doorstroming 

van vmbo leerlingen naar het mbo/aoc. Er zijn afspraken gemaakt over het inhoud geven aan een warme 

overdracht, het gebruikmaken van een standaard doorstroomformulier, het zgn. D-formulier en het inhoud 

geven aan de vordering van leerlingen op het gebied van bepaalde vaardigheden en competenties. Zo zijn in dit 

overleg tien competenties bepaald, die de doorstroming vanuit vmbo naar mbo/aoc moeten verbeteren; 

daarvoor is het zgn C-formulier ontwikkeld. Verder wordt gewerkt aan de inhoud van een (digitaal) portfolio om 

de aansluiting tussen vmbo en mbo/aoc te verbeteren. 

Binnen dit overleg worden ook de gegevens van mbo/aoc-deelnemers teruggekoppeld naar het vmbo. 

d. Werkgroep Doorlopende leerlijn – BL Economie (toeleidend naar niveau 2) 

Sinds het voorjaar 2005 is in de regio een werkgroep actief, die zich met name richt op het maken van 

afspraken tussen vmbo scholen met een afdeling in de sector Economie en het mbo (mn. het Albeda College), 

dat daarop aansluitend in de regio een vervolgopleiding verzorgd. De werkgroep wil o.a. afspraken maken 

m.b.t. de informatieoverdracht tussen opleidingen, het aanscherpen van voorbereidende karakter van het vmbo 



op het mbo, het mogelijk afsluiten van bepaalde mbo modulen of onderdelen van het curriculum binnen het 

vmbo. 

e. De regiocommissie Waterweg-Noord 

De regiocommissie Waterweg-Noord bestaat uit de decanen van vmbo- en havoscholen (Accent College, Holland 

College, Het College Vos, OSG. Buiten de Veste en de St.-Jozefmavo). De regiocommissie komt enige malen per 

jaar bijeen. 

De decanen wisselen kennis en ervaring uit en bespreken recente informatie betreffende loopbaanoriëntatie, 

opleidingen en beroepen. Onderwerpen die regelmatig op de agenda staan zijn digitaal portfolio, Praktische 

Sector Oriëntatie, competentieformulier (C-formulier), doorstroomformulier (D-formulier), etc. 

De decanen organiseren de jaarlijkse mbo-markt in samenwerking met AOB-Compaz. 

f. Directieoverleg 

In Schiedam fungeert het regionaal directie-overleg Waterweg-Noord. Behalve het Steunpunt Onderwijs 

participeren hierin de rectoren en (locatie)directeuren van alle scholen voor voortgezet onderwijs in de regio. 

Dit overleg komt eens per kwartaal bijeen en overlegt over allerlei zaken die de scholen in de regio aangaan 

zoals een uniforme vakantieregeling, zaken m.b.t leerplicht en inschrijving. Behalve het regelen van een aantal 

formele zaken probeert het overleg ook een denktank te zijn van het onderwijs in de regio. 



Bijlage 3. 

De positie van gl en tl in de verticale beroepskolom 

verslag van het overleg van de werkgroep 

De leden van de werkgroep constateren dat gl- en tl waardevolle opleidingen zijn doordat deze - in vergelijking 

tot de kaderberoepsgerichte leerweg - veel sterker de nadruk leggen op het verwerven van kennis. Door de 

opzet van de gl en tl wordt er ook een bredere keuze aan de leerlingen aangeboden. Een gl- en tl-opleiding is 

hierdoor een goede basis voor een middenkaderopleiding op het mbo/aoc en voor sommigen een springplank 

naar de havo. 

Ouders willen graag dat hun kind een tl-opleiding volgt. Er is een brede middengroep van flexibele, creatieve, 

sociaal vaardige en doorgaans gemotiveerde kinderen die door deze opleiding een goede basis verwerven voor 

een beroepsopleiding. De mbo/aoc-colleges nemen graag de leerlingen van de gl en tl aan en bedrijven en 

instellingen hebben deze leerlingen later graag in dienst. Kortom, de gl en de tl beantwoorden aan een 

maatschappelijke behoefte. 

De sterk op cognitieve ontwikkeling gerichte tl heeft wel het nadeel dat het de praktische kwaliteiten van 

leerlingen te weinig ontwikkelt en er niet in slaagt de leerlingen zich een realistisch beroepsbeeld te laten 

vormen. 

De gemengde leerweg heeft wel de mogelijkheden om de leerlingen meer praktisch te laten werken en te 

werken aan beroepsbeelden. Voorwaarde daarvoor lijkt wel dat het beroepsgerichte programma niet een 

geïsoleerd vak wordt, maar beroepsgerichte contexten levert waarbinnen avo-vakken een deel van de 

eindtermen kunnen laten verwerven en/of verwerken. 

Toen het vmbo startte met de gemengde leerweg lag het accent nog erg sterk op het verwerven van vakkennis 

ter voorbereiding van een specifieke beroepsopleiding. Ondertussen is er een verschuiving te constateren naar 

brede, oriënterende, intersectorale programma’s die veel meer gericht zijn op een kennismaking met de wereld 

van opleiding en beroep. Deze programma’s hebben veelal globaal omschreven eindtermen die voorbereid zijn 

op (meer) competentiegericht werken. 

Er is op dit moment voor de gemengde leerweg een keuze uit de volgende mogelijkheden: 

� technologie (helaas een verwarrende naam voor een programma dat een kennismaking met vier sectoren 

bewerkstelligt), 

� de ict-route, 

� de drie uitstroomvarianten van het programma intersectoraal, nl. 

o technologie en dienstverlening 

o technologie en commercie 

o dienstverlening en commercie 

De leden van de werkgroep constateren dat de naam ‘gemengde’ leerweg een negatieve klank heeft. Het lijkt 

minder dan de echte (=theoretische) leerweg, en schijnt ‘vlees noch vis’. De neiging van veel scholen om het 

aan te bieden als T-plus lijkt dit te verhelpen. 

De werkgroep gl- en tl in de verticale beroepskolom komt tot de volgende aanbevelingen. 

1. Versterk het beroepsperspectief van de theoretische leerweg 

Er worden diverse mogelijkheden genoemd om dit te bereiken: 

� Verwerk een beroepsgericht programma in de opleiding (dus liever niet als los vak op de tabel zetten). 



� Bied een deel van het programma van de TL contextrijk aan (projecten in verschillende beroepscontexten) 

� Werk samen met bedrijven en instellingen die opdrachtgevers voor projecten zijn. 

� Bied een intensieve vorm van pso in de opleiding aan. 

� Bied een stage of een meeloop-periode aan, aan de leerlingen die klaar zijn met het examenprogramma. 

De leden van de werkgroep zien de activiteiten van leerlingen binnen of buiten de school als onderwijs en dus 

niet als lesuitval. Zij erkennen dat het belangrijk is om hierover met de collega’s en de ouders te 

communiceren. 

1b. Werk aan de versterking van het imago van de gemengde leerweg 

� Intensiveer de voorlichting over de gemengde leerweg aan de basisscholen. Op veel van de basisscholen is 

de gemengde leerweg nog steeds een onbekend of onbegrepen leerweg. 

� Overweeg de naam ‘gemengde leerweg’ in de regio niet meer te gebruiken in de communicatie. 

2. Laat docenten van de tl (gl) en het mbo/aoc elkaar leren kennen en met elkaar spreken over didactiek, 

pedagogisch klimaat, zorg, vakinhoud etc. 

De leden van de werkgroep denken aan docentstages en studiebijeenkomsten. Zij erkennen het probleem van 

lesuitval. 

Op een aantal plaatsen is het mogelijk te komen tot ‘verticale teams’, teams van docenten die de 

verantwoordelijkheid hebben voor leerlingen op vmbo en op mbo/aoc. 

3. Bereid de leerlingen op het vmbo meer voor op niet-klassikale werkvormen 

Het mbo/aoc werkt voor een deel met andere werkvormen dan de leerlingen op het vmbo gewend zijn. Door de 

invoering van competentiegericht onderwijs zal dat sterker worden. De vmbo-scholen dienen - in de opvatting 

van de leden van de werkgroep - de leerlingen hierop voorbereiden. Zij zien diverse mogelijkheden waaronder 

het invoeren van vormen van projectonderwijs en het gebruik van leerpleinen. 

4. Zoek naar een onderwijsorganisatie die niet-klassikaal leren beter mogelijk maakt 

De leden van de werkgroep constateren dat verschillen tussen leerlingen in het huidige systeem voor een deel 

ontkend worden. Zij zouden de komende jaren willen zoeken naar mogelijkheden om individuele talenten van 

leerlingen beter te ontwikkelen in een op maat gesneden programma. Een flexibeler onderwijsorganisatie zou 

het mogelijk moeten maken kwalificatiewinst te boeken en bijvoorbeeld de bovenbouw van het vmbo en de 

mbo/aoc-niveau4-opleiding samen in 5 jaar af te ronden. 

De leden van de werkgroep constateren dat er naast intentieverklaringen op niveau van (algemene) directies en 

(colleges van) bestuur ook goed overleg moet zijn op uitvoeringsniveau. 

5. Onderzoek of er een specifiek probleem is bij de opleiding van de gl- en tl-leerlingen op de niveau 3 

en 4 leerlingen. 

Er is onvoldoende zicht op de schoolloopbaan van de gl- en tl-leerlingen. Het is niet duidelijk hoeveel leerlingen 

afstromen of ongediplomeerd vertrekken, van opleiding veranderen etc. Ook is het niet bekend welke oorzaken 

aan afstroom, uitval etc. ten grondslag ligt: is de leerling met een verkeerd beeld aan de opleiding begonnen? Is 

zijn kennisniveau te beperkt? Is er te weinig begeleiding geweest? 



6. Organiseer een platform vmbo-t - mbo/aoc 

De leden van de werkgroep vonden het incidentele overleg inspirerend en stimulerend en menen dat een 

regionaal overleg van de mensen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de onderwijsvernieuwing van 

de tl en de aansluiting op het mbo/aoc elkaar structureel zouden moeten ontmoeten om de uitvoering van de 

aanbevelingen te bespreken en te bewaken. Mogelijk kan een bestaand overleg hiertoe een vernieuwde 

opdracht kunnen krijgen. 

Daarnaast is er gesproken over de gedachte dat er mbo/aoc-opleidingen zijn die niet duidelijk georganiseerd 

zijn en waar leerlingen in de eerste maanden ongemerkt kunnen verdwijnen. Doordat er geen 

vertegenwoordiger van het mbo/aoc bij de bijeenkomst aanwezig was, is op dit punt niet voldoende 

doorgesproken om tot een aanbeveling te komen. 

De werkgroep kwam op 1 november 2006 bijeen en werd gevormd door Arie Snoeij (Accent College, Schiedam), 

Linda Vermeulen (Accent College Groen van Prinsterer, Vlaardingen), Elly van de Bree (Holland College, 

Maasland), Cock Wielaard (HollandAccent Onderwijsgroep), Hans Speksnijder (Het College Vos), Jurriaan 

Govaart (St.-Jozefmavo) en Piet van der Zwan (Buiten de Veste) 



Bijlage 4. 

Doorgaande lijnen voor zwakke leerders in pro, vmbo en mbo/aoc 


Het overleg over het Regionaal Arrangement kan goed gebruikt worden om een aantal vragen en problemen op 

de onderwijsagenda voor de komende jaren te zetten en partijen te vragen hiermee aan de slag te gaan. Het 

gaat in hoofdlijnen over de volgende vragen en problemen. 

1. Algemeen 

Er is geen gemeenschappelijke definitie van / visie op praktijkleren (levensecht leren, natuurlijk leren etc.). Er 

is daarbij ook geen gemeenschappelijk beeld van de rol/verantwoordelijkheid van de diverse partners. De 

algemene gedachte is dat de school (pro, vmbo, mbo/aoc) in belangrijke mate verantwoordelijk is voor het 

(begeleiden van het) leren. Het bedrijf biedt de gelegenheid om te leren in een arbeidssituatie. Er is nog volop 

discussie over de vraag hoe het leren - naast het produceren - plaats zal vinden en wie daarbij welke taak 

heeft. 

Veel leerlingen (b)lijken onzeker te zijn over de opleidingskeuze die zij maken. Op naïeve beelden wordt een 

opleiding gekozen die - afhankelijk van de mogelijkheden - met veel gemak weer wordt ingeruild. 

2. Betreffende het praktijkonderwijs 

Steeds meer leerlingen verlaten als ze 16 jaar zijn het praktijkonderwijs en kiezen voor een niveau-1-opleiding 

op het ROC. Zij den dit vooral omdat deze opleiding een hogere status heeft, niet omdat zij hiermee hun 

kansen vergroten. De meeste van deze leerlingen blijken toch niet in staat om na de niveau-1-opleiding met 

succes een niveau-2-opleiding af te ronden en komen dus zonder startkwalificatie op de arbeidsmarkt. Ze zijn 

ondertussen ouder en duurder geworden waardoor ze moeilijker een baan vinden. 

3. Voor de leerlingen die het OPDC verlaten 

Nadat de leerlingen twee jaar op het OPDC hebben doorgebracht moeten zij een plaats vinden in een 3 e klas 

van een reguliere bbl-opleiding, een lwt/bbl-opleiding of in een niveau-1 of AKA-opleiding op het vmbo. Een 

voorwaarde voor een succesvolle doorstroming is dat er een continue aanpak is, ook als de leerling elders in de 

regio de opleiding vervolgt. 

Op dit moment is niet voor elke leerling de juiste plek te vinden. 

In de praktijk hebben leerlingen die weinig kansrijk iut de reguliere onderbouw komen een vergelijkbaar 

probleem: misschien kunnen deze leerlingen via lwt een bbl-diploma behalen, maar voor een aantal is dat niet 

haalbaar. Voor deze leerlingen is geen alternatief voorhanden. 

4. Voor de leerlingen die met een lwt/bbl- of regulier bbl-diploma het vmbo verlaten 

Een deel van deze leerlingen is niet succesvol bij de overstap naar het ROC. Met name op de grootschalige 

locaties voelen leerlingen zich verloren. Er zijn voorbeelden van succesvolle of veelbelovende samenwerking. 

Het kost echter veel inspanning om goede afspraken te maken en alleen de afdeling/locatie waarmee de 

afspraken gemaakt zijn voelt zich aan de afspraken gebonden. Het lijkt onmogelijk om afspraken te maken met 

een ROC die door alle (meerdere) opleidingen uitgevoerd worden. 



De werkgroep nodigt de vmbo-scholen, het Albeda College, ROC Zadkine, werkbemiddelings- en 

uitkeringsinstanties zoals CWI en UWV, brancheorganisaties en het samenwerkingsverband Nieuwe Waterweg 

Noord uit om de komende jaren aan deze vragen en problemen te gaan werken. 

Concreet stelt zij voor de volgende onderwerpen op de onderwijsagenda voor de komende jaren te plaatsen. 

1. Een uitnodiging aan de vmbo-scholen en de mbo/aoc-colleges om aan de volgende 

onderwerpen te werken. 

a. Organiseer een ononderbroken opleiding voor alle 14 - 18 jarigen 

Er zijn geen duidelijke en voor alle betrokkenen geldige afspraken over de manier waarop vormgegeven zal 

worden aan een ononderbroken ontwikkeling van de leerlingen. 

Maak daarom afspraken over 

� de inhouden (= een ononderbroken leerlijn: wat moet de leerling leren en waar leert de leerling dat) 

� de didactiek (= een ononderbroken leerlijn: hoe leert de leerling, hoe verwerft de leerling competenties) 

� het praktijkleren (= een ononderbroken werkervaringslijn: met welke opdracht gaat de leerling naar een 

bedrijf/instelling en hoe en door wie wordt de leerling begeleid) 

� de begeleiding (= een ononderbroken zorglijn: hoe gaan we om met specifieke leer- en zorgvragen) 

b. Zorg voor een brede oriëntatie 

Veel leerlingen starten met foutieve beelden aan een vervolgopleiding. Veel vmbo-scholen richten zich nog 

teveel op de vakinhoudelijke ontwikkelingen en richten zich te weinig op een brede oriëntatie op 

(vervolg)opleiding en beroep. De opleiding zou zich vooral moeten richten op algemene competenties die in een 

of enkele beroepscontexten aangeleerd worden. Doordat alle leerlingen minimaal een aantal competenties 

ontwikkeld hebben kunnen zij gemakkelijker van opleiding veranderen. 

Let wel, een brede opleiding betekent niet dat elke leerling hetzelfde brede pakket aangeboden krijgt. Binnen 

de brede opleiding krijgt de leerling een maatwerk-opleiding die zo smal is als door de leerling gevraagd wordt. 

Voor het mbo/aoc geldt dat een klein deel van de leerlingen nog behoefte heeft aan een oriënterend en 

schakelend jaar om daarmee uitval en demotivatie te voorkomen. Deze voorziening zou ook beschikbar moeten 

zijn voor leerlingen die tussentijds met een opleiding willen stoppen. 

Deze leerlingen dreigen uit te vallen en een samenwerking met jeugdzorg / RMC / jongerenloket ligt voor de 

hand. 

c. Onderzoek voorspellers van schooluitval 

Vmbo-scholen blijken niet goed in staat te zijn aan te wijzen welke leerlingen bij de overstap naar het 

mbo/aoc een uitvalrisico opleveren. Het is verstandig om te onderzoeken of er indicatoren te vinden zijn die 

vmbo en mbo/aoc in staat stellen preventief op te treden om zo voortijdig schoolverlaten te beperken. 

d. Onderzoek de uit- en afstroom 

De uit- en afstroomcijfers van de mbo/aoc-colleges zijn niet duidelijk genoeg omdat een deel van de informatie 

weggemiddeld wordt. Meer gedetailleerde gegevens maken het beter mogelijk adequate maatregelen te 

nemen. 

e. Onderzoek de mogelijkheid leerwerkbedrijven op te richten 

Voor een deel van de leerlingen zijn geen stageplaatsen te vinden. Voor deze leerlingen zou een aanstelling in 

een leerwerkbedrijf dat door mbo/aoc-colleges en vmbo-scholen opgericht wordt een goede kans bieden voor 



praktijkleren. De ROC’s worden uitgenodigd om samen met de vmbo-scholen de mogelijkheden te onderzoeken 

leerwerkbedrijf (bedrijven) op te richten. 

f. Organiseer de niveau-1 en de AKA-opleidingen in het vmbo en het pro 

Een deel van de pro-leerlingen maakt ten onrechte de overstap van de niveau-1-opleidingen van bij een van de 

mbo/aoc-colleges. Praktijkonderwijs en ROC zouden hierover met elkaar in gesprek moeten komen. Een deel 

van de oplossing zou kunnen zijn binnen het praktijkonderwijs een AKA-opleiding te organiseren. 

Voor een deel van de zwakste leerlingen op vmbo-scholen zouden ook niveau-1 en/of AKA-opleidingen gestart 

moeten worden. 

g. Zorg voor een permanent overlegplatform voor de samenwerking tussen vmbo en mbo/aoc 

De problomen waarmee vmbo en mbo/aoc te maken hebben zijn complex en vragen om een regelmatig overleg. 

Wellicht kan een bestaand platformeen nieuwe of vernieuwde opdracht krijgen van de besturen van de vmbo- 

scholen en de mbo/aoc-colleges. 

2. Een uitnodiging aan de vmbo-scholen, de mbo/aoc-colleges en bedrijven 

(brancheorganisaties) om aan de volgende onderwerpen te werken 

a. Ontwerp een gemeenschappelijk opleidingsmodel voor het praktijkgestuurd leren 

In de discussie blijken niet alle betrokken dezelfde beelden te hebben bij begrippen als stages, leer-werken, 

praktijkgestuurd leren etc. Ook is vaak niet duidelijk wie verantwoordelijk is voor welk onderdeel. 

Een gemeenschappelijk opleidingsmodel moet minimaal de definities en de rolverdeling duidelijk maken. 

b. Coördineer de afspraken met bedrijven en instellingen 

Praktijkleren neemt op dit moment een grote vlucht en er wordt een toenemend beroep gedaan op bedrijven 

om samen te werken. Er is geen behoefte aan een instantie die de rol van de scholen overneemt. Er is echter 

wel behoefte aan een vorm van coördinatie en overleg om tot een gemeenschappelijke visie en een 

gemeenschappelijke werkwijze te komen. Er is behoeft om afspraken te maken met brancheorganisaties. Er 

zou ook een netwerk van het onderwijs en het bedrijfsleven kunnen ontstaan. 

3. Een uitnodiging aan de vmbo-scholen, de mbo/aoc-colleges en brancheorganisaties om aan 

de volgende onderwerpen te werken 

a. Maak afspraken over deelcertificaten 

Een aantal leerlingen is niet in staat een complete opleiding met succes af te ronden. Voor deze leerlingen zou 

het van belang zijn deelcertificaten te behalen die relevant zijn voor werk. Het behalen van succes is op 

zichzelf ook een motiverende factor en vergroot de kan op een stageplaats en betaald werk. 

b. Maak afspraken over praktijkleren met baangarantie 

Voor een deel van de leerlingen is het van belang dat zij gemotiveerd aan een (onbetaalde) stage begint en 

deze stage volhoudt. Een baangarantie zou een belangrijke beloning voor deze leerlingen kunnen zijn. 



4. Een uitnodiging aan de vmbo-scholen, de mbo/aoc-colleges en de uitkerings- en 

werkbemiddelingsinstanties om aan de volgende onderwerpen te werken 

a. Bespreek het dilemma ‘werk of opleiding’ 

Instanties als CWI en UWV zijn vanuit hun opdracht geneigd een leerling te bemiddelen naar werk terwijl zij op 

langere termijn zij meer baat hebben bij het behalen van een startkwalificatie. 

Nadrukkelijk moet met hen ook over de moeilijke positie van pro-leerlingen gesproken worden. 

5. Een uitnodiging aan de vmbo-scholen, de mbo/aoc-colleges en het samenwerkingsverband 

om aan het volgende onderwerp te werken 

a. Neem de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor zwakke leerders 

Een aantal leerlingen heeft een status aparte gekregen (de leerlingen die op het OPDC opgeleid worden, de 

leerlingen van ‘op de rails’ etc.). Deze leerlingen zouden op enig moment weer terug moeten komen in het 

reguliere onderwijs. Voor hun kansen op succes zijn afspraken tussen alle betrokken partners van groot belang. 

De werkgroep kwam bijeen op 6 november en werd gevormd door Henk Ordelman (Accent College Kastanjedal, 

Maassluis), Arij Hoogendijk (Accent Collge Nieuwe Damlaan, Schiedam), Maarten Toll, Désiré de Rooij en Martin 

de Groot (Accent College Geuzenplein, Vlaardingen), Rob Schriel (Het College Vos), Piet van der Zwan (OSG 

Buiten de Veste), Koos van Os (Pro De Wegwijzer), Karin van de Velde (samenwerkingsverband NWN). 

Peter van der Zwaal, 6 november 2006 



Bijlage 5. 

De versterking van de instroom in techniek op het vmbo en de doorstroming naar de technische 

opleidingen op het mbo/aoc 


Als inleiding is de schets de bijdrage ‘een aantrekkelijke technische beroepskolom’ van de hand van Niek van 

den Berg, lector techniek van ROC Zadkine als bijlage opgenomen. Hierin schetst zij belangrijke 

(maatschappelijke) ontwikkelingen en hun betekenis voor de samenwerking tussen (technisch) vmbo en 

(technisch) mbo/aoc. 

De werkgroep erkent in het algemeen de problemen rond het technisch onderwijs en meent dat een succesvolle 

aanpak zich niet beperkt tot het vmbo maar dat het eerder begint en zich uitstrekt over de gehele technische 

beroepskolom. Een aantal verbeterpunten (onderstaande punten 1 t/m 4) moet in overleg met regionale 

partners (vmbo, mbo/aoc, bedrijven en ondersteuningsinstellingen) aangepakt worden de overige punten liggen 

op het terrein van de individuele scholen. 

De werkgroep wil de volgende punten op de onderwijsagenda van de komende jaren plaatsen. 

1. Hoe zorgen we voor een ononderbroken opleiding voor 14 - 18 jarigen? 

Er zou gezocht moeten worden naar een inhoudelijke aansluiting, een didactische aansluiting en een aansluiting 

op het gebied van leerlingzorg. 

In een echte ononderbroken opleiding kan de leerling maatwerk geboden worden. Wat de ene leerling leert in 

de vmbo-omgeving, zal een andere leerling in een mbo/aoc-omgeving leren. Dit vereist flexibele organisaties. 

Het vmbo neigt ernaar om brede programma’s aan te bieden waarin de leerling desgewenst smal kan 

uitstromen. Deze opleidingen vragen om een maatwerkaanpak van het vmbo en maken overleg met het 

mbo/aoc noodzakelijk opdat er een ononderbroken leerlijn ontstaan voor elke jongere. 

Voor een ononderbroken leerlijn lijkt een gesprek tussen de docenten van de diverse opleidingen van groot 

belang. 

2. Hoe kunnen we over moderne leeromgevingen beschikken? 

De inventaris voor technische opleidingen is kostbaar en het is lastig om ‘state of the art’ apparatuur 

beschikbaar te hebben. Door samenwerking komen er meer mogelijkheden voor scholen. 

� Outsourcing (1): gebruik de voorzieningen van bedrijven voor korte opleidingstrajecten. 

� Outsourcing (2): huur (met elkaar) voor een of enkele dagdelen (per week, per maand, per jaar) ruimte in 

een bedrijf dat beschikt over moderne apparatuur. 

� Technocenter: richt met elkaar een onderwijs-leerplek in waar leerlingen van verschillende opleidingen, 

samen met bedrijven, leren werken met moderne apparatuur. 

Het geheel verplaatsen van het praktijkleren naar de werkplek lijkt voor vmbo niet haalbaar. 

3. Hoe zorgen we ervoor dat leerlingen realistische beelden van ‘techniek’ krijgen? 

Veel leerlingen kiezen (niet) voor techniek op grond van irreële, naïeve beelden. Door met het mbo/aoc en 

bedrijven afspraken te maken over opleidings- en bedrijfsbezoeken en opdrachten in realistische contexten 

kunnen de leerlingen een beeld van de beroeps- en opleidingspraktijk vormen. 



4. Hoe zorgen we voor een grotere instroom in niveau-3 en -4 opleidingen? 

Deze instroom is deels afkomstig uit de kaderberoepsgerichte leerweg maar zou sterker geworven moeten 

worden in de gemengde en de theoretische leerweg. 

De leerlingen van de theoretische leerweg zouden in een praktijkgerichte omgeving (mbo) een aantal 

uitdagende opdrachten moeten maken. Door het werken aan deze opdrachten krijgen de leerlingen realistische 

beelden van technische opleidingen en technische beroepen. 

5. Hoe vergroten we de instroom van technische opleidingen? 

Beeldvorming van techniek start op de basisscholen, biedt een technische leeromgeving aan de basisscholen 

aan. 

Goede PSO levert de leerlingen meer realistische beroepsbeelden en laat zien dat technische beroepen een 

breed scala aan mogelijkheden biedt. 

In het onderwijs in de onderbouw moet techniek zichtbaar (voelbaar) zijn. Techniek hoeft niet als apart vak 

geprogrammeerd te worden en kan bijvoorbeeld in een brede samenhang met biologie en/of natuurkunde 

aangeboden worden. 

In de bovenbouw aantrekkelijk onderwijs verzorgen in realistische contexten waar bij de koppeling gemaakt 

wordt tussen leren binnen en leren buiten de school. 

6. Hoe rusten we de leerling toe die naar een niveau-1 of -2-opleiding wil doorstromen 

De zwakkere leerders lopen vast op een aantal algemene problemen: taalachterstand, sociale vaardigheden 

(beleefd zijn, met collega’s om kunnen gaan, …), beroepshouding (op tijd zijn) en motivatie (willen werken). 

Scholen die de zwakkere leerders willen steunen doen er verstandig in te zetten op deze algemene 

vaardigheden. 

Deze punten zijn overigens niet specifiek voor technische opleidingen. 

7. Hoe zorgen we voor een grotere instroom in niveau-3 en -4 opleidingen (2)? 

Er is nog onbenutte potentie in veel allochtone leerlingen. O.a. door taalachterstand en (ontbrekende) steun 

thuis worden niet alle talenten van allochtone leerlingen voldoende benut. 

Scholen die allochtone leerlingen kunnen steunen dragen bij aan de mogelijkheid dat leerlingen doorstromen 

naar niveau-3 en -4 opleidingen. 

8. Hoe kunnen we de weg naar technische opleidingen open houden voor leerlingen die geen 

technisch programma kiezen? 

Leerlingen die gekozen hebben voor bijvoorbeeld een administratieve opleiding zouden ook nog kunnen kiezen 

voor een (para-)technische opleiding op het mbo/aoc. Het is daarom van belang dat deze leerlingen ook nog 

kennis kunnen maken met techniek in brede projecten (waarin ook technische contexten een rol spelen) of in 

snuffelstages. Leerlingen zouden ook aanvullende modules kunnen volgen die hen laten kennismaken met 

technische aspecten van hun opleiding: techniek in een ziekenhuis of techniek in de grootkeuken. 

Het lijkt zeker voor de scholen die géén technische afdelingen hebben een aardige optie. 

De werkgroep kwam bijeen op 7 november en werd gevormd door Dick van Eijk en Hans Etman (Accent College, 

Schiedam), Naomi Veldhoven en Henk van Ommen (Het College Vos). 

Als gast was Niek van den Berg aanwezig, lector techniek bij ROC Zadkine. 

Peter van der Zwaal, 7 november 2006 



Bijlage 5b 

Een aantrekkelijke technische beroepskolom 

Niek van den Berg, lector Techniek, ROC Zadkine 

Ontwikkelingen in de samenleving 

Waarom competentiegericht onderwijs? De achterliggende gedachte is dat dit onderwijs beter dan het 

bestaande, aansluit bij de eisen die onze moderne samenleving aan burgers stelt. Die moderne samenleving is 

volgens rapporten van instanties als SCP en CPB (2000), Onderwijsraad (2003), ROA (2005) en RWI (2006) als 

volgt te typeren: 

Groei, vergrijzing, ontgroening en verkleuring van de bevolking 

Ten eerste, lange tijd al heeft Nederland een groeiende bevolking. Daarnaast is er de afgelopen decennia ook 

sprake van vergrijzing, ontgroening en verkleuring. Dat betekent onder meer, dat de naoorloogse babyboom 

met pensioen gaat en dat er te weinig jonge aanwas is, om de vraag naar werknemers te beantwoorden. 

Voor het onderwijs betekenen deze ontwikkelingen, dat nog nadrukkelijker een beroep zal worden gedaan op 

de arbeids- en innovatiekracht van álle jongeren die daar worden opgeleid. 

De vijf i’s van sociaal-culturele ontwikkelingen 

Ten tweede zijn er belangrijke sociaal-culturele ontwikkelingen. Het zijn vijf i’s: individualisering, 

informalisering, informatisering, internationalisering en intensivering. Deze vijf ontwikkelingen zijn bij 

jongeren goed zichtbaar. 

- Individualisering: het beroepsonderwijs heeft zo te maken met zelfstandiger jongeren die hun eigen 

keuzes maken. Tegelijkertijd hechten aan de groepscultuur van hun vrienden. 

- Informalisering: Het onderwijs heeft ook te maken met mondige jongeren die vragen waarom ze 

bepaalde vakken moeten volgen en afhaken als ze het nut er niet van zien. 

- Informatisering: Mobiele telefoons, pc’s en internet zijn voor jongeren meer een gegeven context dan 

nieuwe zaken waaraan je moet wennen. Google-werkstukken en wereldkampioenschappen gaming zijn 

daar uitingsvormen van. 

- Internationalisering is in het beroepsonderwijs vooral terug te zien in de toenemende etnische 

verscheidenheid van de leerlingenpopulatie. 

- Intensivering: Verder ondervindt de school toenemend concurrentie van het buitenschoolse leven. Het 

vermogen van jongeren tot ‘multitasking’ lijkt daar niet tegen op te wegen. 

Naar een kennis- en diensteneconomie met meer hoger opgeleiden 

Ten derde, vele decennia heeft onze samenleving het karakter van een industriële economie gehad. Deze 

industriële economie verandert gaandeweg in een kennis- en diensteneconomie. Hiervoor zijn professionals 

nodig, die niet alleen vakinhoudelijk bekwaam zijn, maar ook goed kunnen samenwerken en ondernemend, 

creatief, innovatief en klantgericht zijn. Ook is er een toenemende vraag naar breder en hoger opgeleide 

professionals. 



Ontwikkelingen in de techniek 

De techniek is een bijzondere sector met een hoge urgentie om het onderwijs meer aantrekkelijk te maken 

voor leerlingen en tegelijkertijd relevant te blijven voor de arbeidsmarkt. Ik noem een paar van die 

bijzonderheden. 

- Ten eerste, de werkgelegenheid in de techniek neemt over het geheel genomen wel af, maar het is in 

Nederland nog steeds de tweede grote werkgever. Bovendien is er een grote vervangingsvraag en zijn er 

verschillen tussen deelsectoren binnen de techniek. 

- Ten tweede, techniek dringt steeds verder door in ons leven. Geen apparaat of er zit wel een stekker aan 

en er zit een chip in. 

- Ten derde neemt de verwevenheid van de technische en de dienstensector toe. Onze diensteneconomie 

vraagt van de technische sector toenemend commercieel-technische vaardigheden en integrale service; 

denk bijvoorbeeld aan cv-installateurs die onderhoudspakketten leveren en na een jaar of twaalf een 

nieuwe ketel komen plaatsen. De integratie van techniek en diensten komt ook naar voren in het groeiende 

bewustzijn dat technisch onderhoud meer dan alleen een kostenpost is. Concepten als integraal ontwerpen 

en slim onderhoud geven daar uiting aan. 

Voor het technisch onderwijs betekenen deze ontwikkelingen onder meer dat er smalle en brede opleidingen 

naast elkaar nodig zijn: 

- specialistische opleidingen (bijvoorbeeld electrotechniek); 

- opleidingen met meer technische disciplines naast elkaar (bijvoorbeeld mechatronica); 

- snijvlakopleidingen van techniek en andere sectoren (bijvoorbeeld zorgtechniek, commerciële techniek) 

Verder zijn voor het technisch onderwijs de ontwikkelingen in de technische dienstverlening en de vraag naar 

hogere opleidingsniveaus van belang. 

Samenwerking in de beroepskolom 

Om tot meer hoger opgeleiden te komen, is er meer doorstroom binnen de beroepskolom vmbo-mbo-hbo nodig. 

Volgens de Onderwijsraad (2005) zijn er verschillende manieren om de doorstroom binnen de beroepskolom te 

verbeteren: 

- Ten eerste kunnen beter doorlopende leertrajecten onder meer worden gestimuleerd door: 

o goede samenwerking tussen gemeenten, scholen en ouders om verzuim en uitval tegen te gaan, 

o warme overdracht tussen vmbo en mbo, 

o time-out voorzieningen voor jongeren waarmee het echt niet lukt in het gewone onderwijs, en 

o systemen van geld volgt leerling. 

- Ten tweede kunnen extra mogelijkheden om te leren ook helpen. Bijvoorbeeld doubleren, stapelen van 

opleidingen, weekend- en zomerscholen kunnen helpen om meer te halen uit leerlingen die in eerste 

instantie op bepaalde terreinen achterblijven. Zo ook kan extra aanbod voor vmbo-ers stimuleren om meer 

van hun talenten te benutten; denk aan verplichte minors in andere sectoren dan die van hun eerste keuze. 

- Ten derde is loopbaanondersteuning van belang. Loopbaananalyses, profielconstructie en 

loopbaanbegeleiding kunnen leerlingen helpen, maar ook hulp bij het inschrijven op een nieuwe school. 

Ik geef nu een aantal concretere voorbeelden van samenwerking in de beroepskolom; in een aantal gevallen ook 

met bedrijven. 



Samenwerking vmbo en mbo-1 en -2 

Bij de overgang van het vmbo naar de mbo-opleidingen-1 en -2 hebben leerlingen nog geen startkwalificatie. Er 

is veel voortijdige schooluitval en uitval bij de overgang van vmbo naar mbo, wat een extra groot probleem is 

omdat deze uitvallers slecht zijn toegerust voor de arbeidsmarkt. Onder meer leerwerkplekkenstructuren, 

impulsprojecten en praktische sectororiëntatie worden ingezet om de programmatische aansluiting en 

doorstroming van leerlingen te bevorderen. 

Een voorbeeld van een good practice op dit terrein is het samenwerkingsverband (v)mbo Zuid-Limburg. Hierin 

werken vmbo-scholen en ROC samen om de aansluiting voor de leerlingen beter te laten verlopen. Dit gebeurt 

door het bevorderen van de programmatische aansluiting van de leerwegen, door pedagogisch-didactische 

afstemming en door het bevorderen van zogenoemde warme overdracht. Specifieke aandacht wordt gegeven 

aan zorgleerlingen. De samenwerking krijgt gestalte op alle niveaus in de opleidingen, van management tot 

werkvloer. 

Samenwerking vmbo en mbo-3 en –4 

Ook de doorstroom van vmbo naar de mbo-3 en -4 kan beter. Doorlopende leerwegen, programmatische 

aansluiting, inzicht van leerlingen in de eigen mogelijkheden en de mogelijkheden van een vervolgopleiding in 

het mbo, allemaal mogelijkheden om de doorstroom te verbeteren. 

Bijvoorbeeld in de regio Gemert/Uden/Veghel hebben ROC De Leijgraaf en drie vmbo-scholen een project 

waarin ze in het vmbo met een zogeheten gemengde leerweg-plus met extra aanbod voor talentvolle leerlingen 

een goede aansluiting proberen te bieden op havo en mbo en via die weg op hbo. Docenten beschikken met een 

docentenwerkplaats over een eigen leerwerkomgeving. 

Samen in 1 gebouw 

Wanneer je als vmbo en roc samen in 1 gebouw zit, zijn er ook veel mogelijkheden om de doorstroom van 

leerlingen te verbeteren. Bijvoorbeeld ROC Zeeland had een tijd terug plannen om voor een nieuw 

techniekgebouw. De bouw was al bezig toen ook drie vmbo’s geïnteresseerd bleken te zijn, waarvan er nu twee 

meedoen in het gebouw. Onder meer heeft het vmbo afgeschermde eenheden, uit veiligheidsoogpunt (o.a. 

vanwege het type machines waarmee vmbo-ers nog niet en mbo-ers wel al mogen werken). Alles in het gebouw 

is nieuw, licht en ruim, met leertuinen, tutorruimtes etc. Het gebouw zelf heeft daardoor een grote 

aantrekkingskracht op leerlingen. Bijvoorbeeld vmbo leerlingen kunnen zien met wat voor machines de mbo-ers 

werken en dat werkt enorm motiverend voor die vmbo-ers. Maar, leerlingen moeten eerst het vmbo afronden 

voordat ze verder kunnen in het mbo. Wel zijn er versnellingsprogramma’s in ontwikkeling om snel het vmbo te 

kunnen afronden en dus snel naar het mbo te kunnen, maar dat vmbo moet dus wel eerst gedaan zijn. 

Een ander voorbeeld is de voorgenomen Unielocatie van Zadkine en LMC bij het Zuidplein in Rotterdam. Vmbo- 

school ZPC is daar tijdelijk ingetrokken bij een vestiging van ROC Zadkine. Over een aantal jaren betrekken ze 

samen een nieuw gebouw. In de tussentijd maken ze samen gebruik van praktijklokalen. Noodgedwongen 

samenwerking, maar wel een goede kans om met elkaar in gesprek te raken en te samen te gaan verkennen hoe 

in de nieuwbouw een doorlopende leerlijn kan worden gerealiseerd. 

Peer support van en door leerlingen 

Peer support is een manier om oudere en jongere leerlingen en leerlingen/studenten van verschillende 

schooltypen met elkaar in contact te brengen. Bijvoorbeeld toen het Utrechtse Thorbeckecollege moest sluiten 

en de leerlingen over andere scholen verspreid werden, kregen alle leerlingen een student uit het mbo, hbo of 

wo als mentor. Leerling en mentor zagen elkaar iedere week om te praten over de overgang naar de nieuwe 

school. Sommigen zien elkaar nog steeds, en gaan bijvoorbeeld samen naar studiebeurzen. 



Luigies (2006) onderscheidt verschillende vormen van peer support. Een vertrouwensleerling is een luisterend 

oor en adviseur. Een peer tutor helpt leerlingen bij studietaken. Een peer mentor is een raadgever en rolmodel. 

Een peer coach helpt een groep leerlingen bij (onderwijs)activiteiten binnen de school. Peer coaches 

ondersteunen bijvoorbeeld peer tutors en per mentors, of organiseren buitenschoolse activiteiten, of 

begeleiden leerlingen in een onderwijsleerbedrijf of mini-onderneming. Zo’n leerbedrijf heeft bijvoorbeeld een 

of meer hbo-ers als leidinggevende(n), en een aantal mbo-ers als werknemers, waarvan er een als peer coach 

voor zijn/haar medeleerlingen optreedt. Er zijn ook ervaringen met peer coaches in het vmbo, en met peer 

tutors en mentors die zich verder ontwikkelen tot coach. 

Coaching van leerlingen door mensen uit bedrijven 

Naast peer support zijn er ook vormen van mentoring en coaching door volwassenen (uit een bedrijf) van 

jongeren (op school). Ook dit soort ondersteuning en begeleiding kan veel bijdragen aan een succesvolle school- 

en arbeidsloopbaan. Voorwaarden zijn onder meer dat mentoring gebaseerd is op een duidelijke visie en goed 

ingebed is in de school (Meijers & Reuling, 2002). 

Mini-ondernemingen 

Een praktijkvoorbeeld van peer coaching én coaching door mensen uit bedrijven is de (V)MBO Business School in 

Amsterdam, door leerlingen al snel omgedoopt tot Bizzcool. Het is een mini-onderneming voor zelf bedachte 

producten zoals een sleutelhanger in de vorm van een Marokkaanse slipper, hippe sieraden of zelfgemaakte 

pizza’s. Tweedejaars mbo-leerlingen op niveau 3 vormen het management van de mini-onderneming, 

derdejaars vmbo’ers zijn medewerkers. De laatsten hebben zes weken de tijd om een plan op te stellen, geld 

te lenen bij de bank, een product in de markt te zetten, de marketing te verzorgen en het product 

daadwerkelijk te verkopen. De mbo’ers helpen de vmbo-leerlingen. Op hun beurt worden zij gecoacht door 

managers van banken en bedrijven. Voor mbo’ers is het een ideale manier om leidinggeven in de praktijk te 

oefenen. Belangrijk neveneffect is dat vmbo-leerlingen een goed beeld krijgen van het mbo. De samenwerking 

verloopt prima, wordt vaak zelf uitgebouwd. Leerlingen gaan op bedrijfsbezoek, ondernemers geven gastlessen. 

Van docenten vraagt het een andere manier van werken: leerlingen hun eigen problemen laten oplossen. Niet 

te snel dingen invullen. Wel begeleiden en goed voorbereiden (Gemeenschappelijk procesmanagement 

Competentiegericht beroepsonderwijs, 2006, p.27). 

Literatuur 

� Gemeenschappelijk procesmanagement Competentiegericht beroepsonderwijs (2006). Praktijkvoorbeelden 

experimenteerjaar 2005-2006. Opbrengsten uit de experimenten. Ede: Gemeenschappelijk 

procesmanagement Competentiegericht beroepsonderwijs. 

� Luigies, E. (2005). Peer support. ’s Hertogenbosch: CINOP. 

� Meijers, F. & Reuling, M (2002). Mentoring: een zaak van handen, hoofd én hart. Nijmegen: Meijers 

Onderzoek & Advies. 

� Onderwijsraad (2003). Leren in een kennissamenleving. Den Haag: Onderwijsraad. 

� Onderwijsraad (2003). Leven = leren. Den Haag: Onderwijsraad. 

� Onderwijsraad (2005). Betere overgangen in het onderwijs. Den Haag: Onderwijsraad. 

� ROA (2005). De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2010. Maastricht: ROA. 

� RWI (2006). Arbeidsmarktanalyse 2006. Den Haag: RWI. 

� SCP/CPB (2000). Trends, dilemma’s en beleid. Den Haag: CPB/SCP. 

� Verbeek, F., Eck, E. van, Glaudé, M., Ledoux, G. & Voncken, E. (2005). Bruggen bouwen voor 

leerloopbanen. Den Haag: Onderwijsraad. 



Bijlage 6. 

De prognose van het aantal leerlingen per vestiging van het Accent College 

Prognose Gemeenten 

(zie tabel in bijlage 7) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 

Accent Schiedam 720 684 667 632 636 651 659 

Accent Groen van Prinsterer, Vlaardingen 1197 1211 1224 1229 1256 1268 1264 

Accent Geuzenplein, Vlaardingen 814 808 737 659 604 601 598 

Accent Kastanjedal, Maassluis 594 591 585 575 577 587 594 

totaal 3325 3294 3213 3095 3073 3107 3115 

Prognose HollandAccent 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 

Accent Schiedam 702 676 699 649 609 646 634 

Accent Groen van Prinsterer, Vlaardingen 1198 1267 1198 1122 1049 1120 1095 

Accent Geuzenplein, Vlaardingen 876 806 876 820 767 819 801 

Accent Kastanjedal, Maassluis 593 553 605 589 542 582 559 

totaal 3369 3302 3378 3180 2967 3167 3089 

prognose HollandAccent Onderwijsgroep 

als % van de prognose Gemeenten 

Ter toelichting 

101% 100% 105% 103% 97% 102% 99% 

De HollandAccent Onderwijsgroep heeft een andere systematiek waarop de prognose per vestiging gebaseerd is. 

Voor het totaal aantal leerlingen in het werkgebied heeft dan geen grote gevolgen (+5% in 2007, -3% in 2009), 

maar voor de verdeling van de leerlingen naar de vestiging wel. Met name de leerlingontwikkeling van de 

vestigingen Groen van Prinsterer en Geuzenplein verschillen in beide prognoses sterk. Omdat dit voor het 

Regionaal Arrangement als zodanig geen gevolgen heeft, is niet dieper op de oorzaken in gegaan en is niet 

geprobeerd een meer accurate prognose op te stellen. 

Over de systematiek van de HollandAccent Onderwijsgroep. 

Van elke school is op basis van de leerlinggegevens van het afgelopen jaar bepaald uit welke postcode gebieden 

deze leerlingen afkomstig zijn. Als tweede is gekeken naar de toeleverende basisscholen. Tevens hebben de 

directeuren aangegeven welk wervingsgebied zijn voor ogen hebben. Op basis van deze gegevens is het 

wervingsgebied per vestiging vastgesteld. 

Op basis van de Primus-gegevens van ABF Research (2001) is het aantal 12-jarigen voor het betreffende 

wervingsgebied bepaald. Op basis van dit totaalgegeven is aangegeven welk marktaandeel de school betrokken 

heeft in 2005 en 2006. Met dit percentage is geprognosticeerd welke aantallen leerlingen (bij gelijk blijvend 

wervingsgebied en marktaandeel) de school mag verwachten in de jaren 2007 t/m 2011. 



Bijlage 7. 

Overzicht van het aantal door Steunpunt Onderwijs begeleide leerlingen 

Schooljaar 

Totaal aantal begeleide 

zorgleerlingen 1 

99-00 00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 05-06 

539 598 509 735 2226 1507 1785 

RMC 2 858 358 552 

Social team 43 329 343 532 546 594 

Plaatsingsadviescommissie 

(PAC) 

294 330 533 614 766 

Procedure bao/vo 215 405 448 493 504 

Indeling van het totaal aantal begeleide zorgleerlingen naar geslacht, woonplaats en leeftijd bij aanmelding 

Indeling naar geslacht 

99-00 00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 05-06 

Meisjes 209 258 238 309 52 639 665 

Jongens 330 340 271 426 1274 868 919 

Onbekend 201 

Indeling naar woonplaats 

Schiedam 293 283 230 292 742 571 656 

Vlaardingen 115 189 151 246 580 386 401 

Maassluis 87 93 92 110 523 143 241 

Overig of onbekend 44 53 36 87 381 391 487 

Indeling naar leeftijd bij aanmelding 

12 jaar 16 126 87 32 411 407 391 

13 jaar 19 169 221 246 303 211 270 

14 jaar 49 102 80 171 277 230 176 

15 jaar 109 66 34 41 280 235 178 

16 jaar 185 76 46 51 256 144 122 

17 jaar 99 36 21 67 321 156 199 

18 jaar en ouder 62 23 20 127 342 99 375 

Onbekend 36 25 74 

Opmerkingen bij de cijfers 

� In de schooljaren 98/99 en 99/00 zijn de leerlingen die zijn besproken in de social teams opgenomen in 

het totaal aantal begeleide zorgleerlingen. Sinds 00/01 worden deze leerlingen apart geregistreerd. 

� Vanaf 2000 test de Plaatsingsadviescommissie in opdracht van de Permanente Commissie Leerlingenzorg 

van het samenwerkingsverband vo-svo zorgleerlingen die de overstap van basisonderwijs naar voortgezet 

onderwijs maken. Op deze manier worden de preventieve activiteiten naar een jongere doelgroep 

verplaatst. 

� Door de registratie en behandeling van RMC-jongeren wordt een sterke toename van het totaal aantal 

behandelde leerlingen geconstateerd. 

1 

Doordat leerlingen zowel in het social team als in de Plaatsingsadviescommissie kunnen worden besproken, is het totaal 

meer dan 1785 leerlingen. 

2 

Van 552 jongeren zijn er via het 441 RMC en 101 jongeren via het Preventieplan benaderd. 



Bijlage 8. 

Prognose van de ontwikkeling van het aantal leerlingen in het basisonderwijs 2005-2021 

bron: afdeling onderwijs van de gemeenten Schiedam, Vlaardingen, Maassluis 

absolute aantallen 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 

Schiedam 7018 6985 6895 6825 6738 6610 6468 6374 6304 6277 6282 6322 6375 6424 6471 6507 6521 

Vlaardingen 6176 6188 6160 6050 6079 6128 6111 6177 6098 6037 5935 5862 5815 5762 5693 5628 5558 

Maassluis 2864 2902 2945 2996 3022 2998 3004 3010 3047 3108 3129 3155 3182 3214 3250 3256 3252 

totaal bao NWN 16058 16075 16000 15871 15839 15736 15583 15561 15449 15422 15346 15339 15372 15400 15414 15391 15331 

index 2005=100 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 

Schiedam 100 99,5 98,2 97,2 96,0 94,2 92,2 90,8 89,8 89,4 89,5 90,1 90,8 91,5 92,2 92,7 92,9 

Vlaardingen 100 100,2 99,7 98,0 98,4 99,2 98,9 100,0 98,7 97,7 96,1 94,9 94,2 93,3 92,2 91,1 90,0 

Maassluis 100 101,3 102,8 104,6 105,5 104,7 104,9 105,1 106,4 108,5 109,3 110,2 111,1 112,2 113,5 113,7 113,5 

Totaal bao NWN 100 100,1 99,6 98,8 98,6 98,0 97,0 96,9 96,2 96,0 95,6 95,5 95,7 95,9 96,0 95,8 95,5 



Bijlage 9. 

Prognose van de ontwikkeling van het aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs 2005-2021 

bron: afdelingen onderwijs van de gemeenten Schiedam, Vlaardingen, Maassluis 

Schiedam 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 

Accent Mgr Nolensln 478 464 452 430 432 441 447 451 449 448 448 442 439 441 440 439 440 

Accent Nwe Damlaan 242 220 215 202 204 210 212 214 212 211 211 209 207 209 209 209 210 

Buiten de Veste 320 322 315 295 298 308 312 313 311 308 309 305 304 307 307 308 310 

Stedelijk Gymnasium 539 500 486 465 467 477 480 485 485 482 481 471 466 468 468 469 471 

SG Schravelant 693 698 681 642 647 667 674 679 674 669 671 661 657 663 663 664 668 

SG Spieringshoek 1326 1397 1356 1288 1296 1327 1338 1349 1345 1339 1338 1313 1300 1310 1312 1316 1324 

totaal regulier vo 3598 3601 3505 3322 3344 3430 3463 3491 3476 3457 3458 3401 3373 3398 3399 3405 3423 

index vo 2005 = 100 100 100,1 97,4 92,3 92,9 95,3 96,2 97,0 96,6 96,1 96,1 94,5 93,7 94,4 94,5 94,6 95,1 

totaal vmbo 1040 1006 982 927 934 959 971 978 972 967 968 956 950 957 956 956 960 

index vmbo 2005 = 100 100 96,7 94,4 89,1 89,8 92,2 93,4 94,0 93,5 93,0 93,1 91,9 91,3 92,0 91,9 91,9 92,3 

Pro De Wegwijzer 284 283 284 283 283 280 278 278 278 278 278 280 279 278 276 273 269 

index pro 2005 = 100 100 100 100 100 100 99 98 98 98 98 98 99 98 98 97 96 95 

Vlaardingen 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 

St.-Jozefmavo 751 772 762 744 743 740 736 745 750 749 747 743 735 723 712 701 695 

Accent R-weg 1197 1211 1224 1229 1256 1268 1264 1262 1250 1252 1244 1233 1225 1210 1201 1185 1168 

Accent College W de Zw 186 190 187 182 183 182 181 183 183 183 182 181 179 176 173 170 169 

Accent Geuzenplein 628 618 550 477 421 419 417 421 422 422 422 419 415 407 401 395 392 

HCVos K-laan 911 913 913 907 915 916 914 913 904 906 900 891 885 874 867 856 843 

HCVos CC-laan 657 664 655 639 641 638 635 642 644 644 643 639 632 621 612 603 597 

Totaal vo 4330 4368 4291 4178 4159 4163 4147 4166 4153 4156 4138 4106 4071 4011 3966 3910 3864 

index vo, 2005 = 100 100 100,9 99,1 96,5 96,1 96,1 95,8 96,2 95,9 96,0 95,6 94,8 94,0 92,6 91,6 90,3 89,2 



Maassluis 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 

Accent havo vwo 706 713 715 716 717 718 720 725 728 728 733 730 727 725 716 713 706 

Accent vmbo 594 591 585 575 577 587 594 600 607 607 607 613 610 615 617 619 617 

Totaal vo 1300 1304 1300 1291 1294 1305 1314 1325 1335 1335 1340 1343 1337 1340 1333 1332 1323 

index vo, 2005 = 100 100 100 100 99 100 100 101 102 103 103 103 103 103 103 103 102 102 

index vmbo 2005 = 100 100 99 98 97 97 99 100 101 102 102 102 103 103 104 104 104 104 

Totaal VO NWN 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 

aantallen 9228 9273 9096 8791 8797 8898 8924 8982 8964 8948 8936 8850 8781 8749 8698 8647 8610 

index 2005 = 100 100 100,5 98,6 95,3 95,3 96,4 96,7 97,3 97,1 97,0 96,8 95,9 95,2 94,8 94,3 93,7 93,3 

Totaal VO en PRO NWN 9512 9556 9380 9074 9080 9178 9202 9260 9242 9226 9214 9130 9060 9027 8974 8920 8879 

index 2005 = 100 100 100,5 98,6 95,4 95,5 96,5 96,7 97,4 97,2 97,0 96,9 96,0 95,2 94,9 94,3 93,8 93,3 



Bijlage 10. 

Demografische ontwikkeling van de bevolking van Schiedam, Vlaardingen en Maassluis (prognose 2006-2025; bron: CBS) 

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 

Schiedam 0 tot 20 jaar 17834 17908 17951 17956 17943 17833 17728 17606 17548 17430 17352 17307 17192 17092 16939 16848 16690 16557 16417 16266 

20 tot 65 jaar 45502 45353 45143 44910 44685 44683 44229 43843 43549 43419 43177 42968 42847 42709 42618 42503 42419 42392 42307 42228 

65 jaar of ouder 11277 11057 10915 10836 10810 10676 11000 11302 11458 11537 11687 11765 11889 12028 12180 12330 12533 12653 12855 13069 

Tot. alle leeftijden 74613 74318 74009 73702 73438 73192 72957 72751 72555 72386 72216 72040 71928 71829 71737 71681 71642 71602 71579 71563 

Vlaardingen 0 tot 20 jaar 16309 16311 16236 16208 16178 16074 15955 15839 15728 15616 15549 15492 15394 15283 15174 15073 15017 14955 14852 14770 

20 tot 65 jaar 44098 44013 43990 43803 43663 43680 43293 42958 42671 42504 42324 42232 42081 41937 41858 41749 41633 41440 41403 41303 

65 jaar of ouder 12985 12895 12821 12837 12864 12772 13149 13466 13750 13945 14104 14192 14379 14581 14736 14909 15069 15310 15460 15632 


Maassluis 0 tot 20 jaar 7790 7741 7726 7683 7651 7598 7558 7547 7523 7488 7448 7423 7389 7366 7316 7265 7258 7239 7185 7219 

20 tot 65 jaar 20263 20230 20169 20091 19970 19945 19784 19617 19485 19333 19281 19194 19109 19083 19073 19051 19034 19036 19053 18945 

65 jaar of ouder 4622 4717 4824 4979 5166 5288 5548 5786 5982 6209 6363 6510 6667 6764 6875 7008 7104 7182 7271 7397 


Totaal NWN 0 tot 20 jaar 41933 41960 41913 41847 41772 41505 41241 40992 40799 40534 40349 40222 39975 39741 39429 39186 38965 38751 38454 38255 

20 tot 65 jaar 109863 109596 109302 108804 108318 108308 107306 106418 105705 105256 104782 104394 104037 103729 103549 103303 103086 102868 102763 102476 

65 jaar of ouder 28884 28669 28560 28652 28840 28736 29697 30554 31190 31691 32154 32467 32935 33373 33791 34247 34706 35145 35586 36098 




logo Cordys 02-02-2007 09:58 Pagina 1 

cordys onderwijstrajecten

DE KRACHTIGE BEROEPSKOLOM - Cordys Onderwijstrajecten

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?