Peritoneale dialysekatheter - Tergooiziekenhuizen

Patiënteninformatie
Peritoneale
dialysekatheter
Wat is een peritoneale dialysekatheter en
wat kunt u bij plaatsing verwachten?

Inhoudsopgave Bladzijde
Wat is een PD-katheter? 4
Vóór de operatie 5
Bij opname 5
De operatie 7
Na de operatie 7
Nazorg 7
De dagelijkse verzorging 8
Aandachtspunten en tips 8
Tot slot 9
Nadere informatie 9
Wie kunt u bellen bij problemen? 9
Ruimte voor aantekeningen 10
3

Peritoneale dialysekatheter
Wat is een peritoneale dialysekatheter en wat kunt u bij
plaatsing verwachten?
Binnenkort wordt bij u op locatie Hilversum van Tergooiziekenhuizen
een peritoneale dialyse katheter (PD-katheter) in de buik gebracht.
Deze katheter is nodig om te dialyseren. Deze folder geeft informatie
over de katheter, de daarvoor noodzakelijke ingreep en over de
verdere verzorging. Deze beschrijving komt niet in de plaats van een
gesprek met uw arts of verpleegkundige. Die zijn steeds bereid om u
persoonlijk alles uit te leggen en op uw vragen in te gaan. Daarnaast
kunt u in de zorgmap aanvullende informatie over de PD-katheter
terugvinden.
Wat is een PD-katheter?
De PD-katheter is een slangetje van kunststof met een lengte van ruim
40 cm en een dikte van 4 mm. Tijdens de ingreep brengt de chirurg
ongeveer de helft van het slangetje bij u in de buikholte. Zo ontstaat
een toegang tot de buikholte. Die is nodig om peritoneale dialyse uit te
voeren. De katheter vergroeit met de buikwand door middel van een cuff
(zie tekeningen op volgende bladzijde). Hierdoor komt de katheter vast
te zitten. De plaats waar de katheter uit de buik komt, noemen we ‘de
huidpoort’. Het deel van de katheter buiten uw lichaam is 15 cm lang.
Aan het uiteinde ervan zit een tussenstukje van metaal (titanium). Hierop
plaatsen we een verlenglijn van 25 cm. Deze lijn sluiten we af met een
schroefdopje. Aan de verlenglijn koppelen we bij het wisselen van de
dialysevloeistof de slangen waaraan zich de zak met dialysevloeistof
bevindt.
4

Wat kunt u verwachten?
Voorbeeld van de
katheterplaats bij
peritoneaaldialyse
Vóór de ingreep
U krijgt een afspraak voor de polikliniek van de chirurg op locatie
Hilversum. Hij geeft u informatie over de ingreep en beoordeelt of bij u de
katheter kan worden ingebracht.
navel
katheter
afsluitdop
Bij opname
U wordt opgenomen op locatie Hilversum. Meestal verblijft u voor het
inbrengen van een PD-katheter drie à vier dagen in het ziekenhuis.
5

We nemen u de dag vóór de ingreep op. U brengt uw medicijnen mee naar
het ziekenhuis. Met de verpleegkundige overlegt u welke medicijnen u op
de dag van de ingreep kunt innemen.
Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen, dan heeft uw arts
waarschijnlijk al eerder afgesproken dat u hiermee tijdelijk moet stoppen.
Om een goede ligging van de PD-katheter te verkrijgen, is het belangrijk
dat de darmen goed leeg zijn. Daarom krijgt u, naast laxerende medicatie,
twee keer een klysma. Dit is een kleine hoeveelheid vloeistof die met
behulp van een knijptube wordt ingebracht. Dit gebeurt zowel de avond
voor de ingreep als op de ochtend op de dag van de ingreep.
Tijdens uw ziekenhuisverblijf behandelen we u met een neuszalf. Dit om
te verhinderen dat een bepaalde bacterie die vaak in de neus voorkomt,
de huidpoort infecteert. Deze bacterie, die staphylococ wordt genoemd,
is gemakkelijk te behandelen met de neuszalf. U krijgt hierover instructie
van de afdelingsverpleegkundige.
De katheter mag niet in een huidplooi worden geplaatst. Het is de bedoeling
dat de katheter later niet gaat knellen door een broek- of rokband. De
dialyseverpleegkundige komt daarom op de opnamedag langs om met een
markeerstift deze broek- of rokband op de buik te tekenen.
U spreekt vóór de operatie met de chirurg, zodat u eventueel uw
voorkeurskant kunt aangeven. Uiteindelijk bepaalt hij, vanuit zijn
medische kennis, aan welke kant de katheter uit de buikwand komt.
Ook krijgt u vóór de ingreep een injectie met medicijnen om trombose te
voorkomen en antibiotica om infectie van het gebied van de ingreep tegen
te gaan. Bent u overgevoelig voor bepaalde antibiotica, bijvoorbeeld voor
penicilline, meld dit dan aan de arts.
6

Voor de ingreep moet u nuchter zijn. U mag dan vanaf middernacht
niets meer eten of drinken tot na de ingreep. Als de ingreep later op de
dag plaatsvindt, mag u in de ochtend nog een kopje thee en een beschuit
gebruiken.
De ingreep
De ingreep duurt ongeveer 45 minuten en wordt uitgevoerd onder
algehele narcose.
Na de ingreep
Na de ingreep heeft u twee wondjes van ongeveer één centimeter in de
buik en een huidpoort waar de katheter uitkomt. De wondjes zijn bedekt
met een pleister en ook de huidpoort van de katheter is afgeplakt.
Als u terugkomt op de afdeling, vult een dialyseverpleegkundige de
katheter met heparine zodat deze niet verstopt raakt. Om het vastgroeien
van de katheter te bevorderen moet u na de ingreep één dag bedrust
houden.
Na de ingreep kunt u wondpijn hebben. Aarzel niet om dit aan de
verpleegkundige door te geven. Vaak is pijnbestrijding al door de arts
voorgeschreven en kan de verpleegkundige deze direct geven.
Nazorg
Het verband op de wondjes van de ingreep en huidpoort blijft in principe
vijf tot zeven dagen zitten, tenzij het door wondvocht vies is geworden.
Na deze tijd verwijderen we het verband en de eventueel aanwezige
hechtingen op de dialyse afdeling. Als het verband thuis doorlekt, moet
u dit op de dialyseafdeling opnieuw laten verbinden. Neemt u dan van
tevoren even contact op.
7

De PD-katheter wordt in principe de eerste veertien dagen niet gebruikt.
Het wondgebied krijgt daardoor rust en de katheter krijgt de kans om goed
in de buikwand vast te groeien. Na deze rustperiode kan de peritoneale dialyse
starten; wanneer precies is afhankelijk van bloeduitslagen. De eerste
vier tot zes weken na de ingreep verschonen we het verband op de huidpoort
wekelijks tijdens de verpleegkundige poli op de Dialyse. Gedurende
deze periode mag u niet douchen. Na deze periode van vier tot zes weken
zit de katheter goed vast. Om de huidpoort goed schoon te houden is het,
juist dan belangrijk dat u deze dagelijks verzorgt. Hoe lang u niet mag douchen
is afhankelijk van de snelheid waarmee de huidpoort geneest.
De dagelijkse verzorging
Na bovengenoemde periode moet u tijdens de douchebeurt de huidpoort
dagelijks verzorgen. U verwijdert vóór het douchen de pleister van de
huidpoort en u zet de PD-katheter met een stukje pleister vast op de buik
zodat de katheter niet hangt. Om u te wassen gebruikt u bij voorkeur
vloeibare zeep en op het einde van de douchebeurt spoelt u de huidpoort
schoon door de douchestraal recht op de huidpoort te houden. Vervolgens
dept u de huid rond de huidpoort goed droog met een schone handdoek,
waarna u een beetje bactroban neuszalf met behulp van een schoon wattenstokje
dun aanbrengt rondom de huidpoort. Tot slot plakt u de huidpoort
met een steriele pleister weer af (mepore, hansapor of cutiplast).
Bactroban neuszalf is op recept bij de (polikliniekapotheek Tergooiziekenhuizen)
te verkrijgen. Bij het afplakken volgt u de ‘natuurlijke loop’
van de katheter. Zet de katheterslang goed vast op de buik zonder deze te
knikken. Maak eventueel gebruik van een PD-band waarin u de katheter
kunt opbergen. Deze is op maat op de Dialyse te verkrijgen.
Aandachtspunten en tips
- Vermijd druk op uw huidpoort. Draag kleding die comfortabel zit
en geen spanning geeft op de huidpoort. Denk hierbij ook aan de
broekband of de veiligheidsgordel.
- Vermijd dat aan de katheter wordt getrokken.
8

- Als u voor controle van de huidpoort naar het ziekenhuis komt, gebruik
dan van tevoren geen bactroban. Dit kan namelijk worden verward met
pus.
- Vermijd het tillen van zware voorwerpen. Wees voorzichtig gedurende
de eerste veertien dagen. De katheter moet namelijk de kans krijgen
goed in de buikwand vast te groeien. In het algemeen geldt dat, wanneer
u gestart bent met peritoneale dialyse, er door het dialysaat al
extra druk op de buikwand staat en veelvuldig zwaar tillen vermeden
moet worden.
Nadere informatie
Aanvullende informatie vindt u in de zorgmap van de Nierstichting.
Wie kunt u bellen bij problemen?
Bij problemen belt u met de PD-verpleegkundige. Deze is te bereiken op
het hierboven vermelde telefoonnummer of, buiten kantoortijden, via de
receptie van Tergooiziekenhuizen locatie Hilversum, T (035) 688 77 77.
Vraag dan naar de dienstdoende PD-verpleegkundige.
Tot slot
Heeft u na het lezen nog vragen, dan kunt u zich wenden tot de PDverpleegkundige.
Deze is tijdens kantoortijden te bereiken op de Dialyse
Tergooiziekenhuizen locatie Hilversum, T (035) 688 70 13.
Tijdens uw opname kunt u uw vragen stellen aan de arts of de
verpleegkundige. Zij zullen uw vragen graag beantwoorden.
Stichting Dialysecentrum ‘t Gooi (DG)
Oostereind 113
1212 VH Hilversum
T (035) 685 00 26 (tijdens kantooruren)
www.dialysecentrumhilversum.nl
9

Ruimte voor aantekeningen
Tergooiziekenhuizen
Locatie Blaricum
T (035) 539 11 11
Locatie Hilversum
T (035) 688 77 77
© Tergooiziekenhuizen
www.tergooiziekenhuizen.nl 233428 27062011

www.tergooiziekenhuizen.nl