Weinig werven kunnen een goed Hechthouten schip ... - Maritiem Hout

Nog maar weinig werven kunnen en willen complete boten
bouwen in massief hout. Massief hout heeft het als
jachtbouwmateriaal verloren van kunststoffen, want “houten
boten lekken en rotten”. Een massief houten boot bouwen in
Nederland is duur door de hoge loonkosten.
Het imago van massief houten rompen is bij het grote publiek slecht. De oorzaak en wie hier kansen heeft laten
liggen, is niet meer relevant. De vroegere nadelen van het gebruik van massief hout als jachtbouwmateriaal, zijn
vervaagd met de komst van epoxy’s en kwalitatief hoogwaardige lakken. Nieuwe modellen en ontwerpen worden
er nauwelijks gebouwd in massief hout. Als er in massief hout gebouwd wordt, zijn het meestal replica’s van
klassieke –wedstrijd –schepen of restauraties van die schepen.
WEINIG HECHTHOUTBOUWERS
Er is nog een redelijk aantal werven en vaklui die massief houten boten kunnen bouwen. De liefhebbers weten ze
te vinden. Gelukkig zijn ze er nog, de werven, de vaklui en de liefhebbers. Het is opmerkelijk en verheugend te
zien dat relatief veel jonge jachtbouwers zich het vak van hoogwaardig scheepstimmerman weer eigen maken.
Daarentegen zijn er weinig werven in Nederland die een schip goed kunnen bouwen van plakhout, watervast
multiplex, marine plywood of “Hechthout”. Dat is eigenlijk een vreemde zaak.
MULTIPLEX MODERN BOUWMATERIAAL
Marine plywood is namelijk een uitstekend en modern, feitelijk composiet bouwmateriaal voor lichte en stijve
boten tot een meter of achttien. Ondanks de hausse van de Valken, andere open zeilboten, diverse grote en
kleine succesvolle -wedstrijd– kajuitjachten, zoals de Zeeslang, Zeevalk, Dogger, Primaat, Juno en de
Waarschepen in de 2e helft van de vorige eeuw, heeft hout nooit de status gekregen die het qua eigenschappen
verdient. Een multiplex schip blijft, ook na jaren op het droge te hebben gestaan, kurkdroog als het te water
gelaten wordt. Een goed gebouwd en gecoat schip in een goede kwaliteit marine plywood heeft structureel
minder onderhoud nodig dan een polyester schip. In 20e eeuw werden talloze multuplex boten getekend en
gebouwd. Het tekenbureau E.G.van de Stadt, nu Van de Stadt Design, tekende een kleine 50 ontwerpen in
multiplex. Ook Koos de Ridder, Kees van de Stadt en Arthur Peltzer tekenden en tekenen nu diverse ontwerpen
in multiplex.
Jachtbouw Nederland
Door: Steven Rotteveel
Weinig werven kunnen een goed Hechthouten
schip bouwen
Met houtbouw is veel mogelijk
48
Kees van de Stadt: “Een multiplex schip is relatief makkelijk te bouwen en daardoor relatief goedkoop. Marine
plywood levert per definitie een goede prijs-kwaliteitverhouding voor een jacht. Het voordeel van Hechthout is ook
nog eens dat het de mooie, overnaadse uitstraling kan hebben.”Arthur Peltzer tekent momenteel voor casco’s van
bestaande hechthouten zeiljachten nieuwe interieurs en nieuwe opbouwen. Als die afgebouwd zijn, komen er
nieuwe rompen.
FRANSE PLYWOOD BOTEN
Sinds de Bruynzeel fabriek in Frankrijk staat, worden er ook hechthouten schepen gebouwd in Frankrijk.
Jachtwerf Hervé bouwt momenteel van Bruynzeel Hechthout een 18 meter lange Catamaran motortrawler naar
een ontwerp van Marc Lombard en Eric Levet. De hele boot, romp, dekken, opbouw en interieur worden gebouwd
van okoumé marine plywood.
En RM Yachts in La Rochelle bouwt van marine plywood off-shore zeiljachten, ook naar een ontwerp van Marc
Lombard. Deze RM Offshore Hechthouten zeiljachten worden in Nederland geïmporteerd door Dirk Bouma en
André Voogt van Holland Marine Hardware in Seaport Marina, IJmuiden.
LICHT EN SIMPEL
De voordelen van okoumé marine plywood als jachtbouwmateriaalworden bij de bouw van deze schepen volledig
benut. Het materiaal is licht en makkelijk te verwerken. Degewichtsbesparing is aanzienlijk. Dewaterverplaatsing
van de catamaran is26 ton. In een gelijkwaardige aluminiumconstructie zou de waterverplaatsingruim 35 ton zijn.

Dankzij het geringe soortelijk gewicht van 500 kilogram per m³ en demechanische eigenschappen van hetokoumé
marine plywood kan gebouwd worden met een minimum aan spanten of bouwspanten. Omdat het ateriaal
tegelijkertijd als constructie en afwerking dient, hebben architect en constructeur meer vrijheid. De binnenkant laat
zich moeiteloos schilderen.
PLAMUUR OVERBODIG
Uiteraard worden de platen CNC gefreesd om snel en nauwkeurig te kunnen bouwen. Het bouwen van een boot
in okoumé marine plywood reduceert de tijd om de boot af te werken met meer dan 50%. Plamuur wordt
nauwelijks gebruikt. De epoxy verlijming vereenvoudigt de assemblage van de elementen en maakt het gebruik
van echanische verbindingen – schroeven en nieten - overbodig, met
Jonge jachtbouwers worden weer
hoogwaardige scheepstimmermannenWeinig werven in
Nederland kunnen een schip goed
bouwen van watervast multiplex
www.viertron.nl +31 (0)180 618355
behoud van een stijve en deugdelijke constructie. Dank zij de thermische eigenschappen hoeft er geen
isolerende, anticondens laag aangebracht te worden. Met een Kevlar- of Twaron-mat
kan de romp van een marine plywood boot verstevigd worden tegen puntbelasting. Binnenin worden drijfkasten
en de tanks -brandstof,grijs- en zwart water – eveneens van marine plywood gebouwd, afgewerkt met epoxy,
gemaakt.
ECOLOGISCH VERANTWOORD
Het gebruik van marine plywood heeft ook ecologische voordelen. Uit een onderzoek van het onafhankelijke
Zwitserse Ecointesys in Lausanne blijkt dat de milieueffecten van multiplex:
- 2 keer lager zijn dan in een romp van fiberglass / polyester,
- 4 keer lager zijn dan van een vergelijkbare carbon boot,
- 6 keer lager zijn dan aluminium romp
Dit is een artikel van Jachtbouw Nederland Jaargang 5 NR 5 2009